Chúng tôi thật vinh hạnh và danh dự khi được Giáo sư Nguyễn Bá Chung yêu cầu điểm sách đặc biệt này của một trong những bậc Thầy được tôn kính và ngưỡng mộ nhất ở Việt Nam. Cuốn sách có tên DREAMING THE MOUNTAIN - GIẤC MƠ TRƯỜNG SƠN của Tuệ Sỹ, người mà tôi có nhân duyên lớn được gặp gỡ, học hỏi, nghiên cứu và hân hạnh được đồng hành một số việc với Thầy. Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ, còn được gọi là Tuệ Sỹ, là một nhà thơ nổi tiếng, một giáo sư lỗi lạc, một nhà sư ẩn dật, một học giả đáng kính, một người “bất đồng chính kiến”, và là một trong những nhân vật nổi tiếng và có ảnh hưởng nhất trong nền văn học và văn hóa Việt Nam hiện đại. Thơ của Thầy được tuyển chọn và biên soạn thật chi tiết trong cuốn GIẤC MƠ TRƯỜNG SƠN. Nhà thơ nổi tiếng người Mỹ Martha Collins và giáo sư Nguyễn Bá Chung đã dịch nó. Seedbank sẽ xuất bản ấn bản song ngữ thơ Tuệ Sỹ lần đầu tiên tại Bắc Mỹ và tập thơ sẽ phát hành vào tháng 6 năm 2023. Tôi hoan nghênh và cảm ơn những nỗ lực của GS. Nguyễn Bá Chung, nhà thơ Martha Collins và nhà xuất bản Milkweed trong việc biên soạn và ấn bản sâu rộng, quan trọng này. Đây là tập sách vô giá cho nhiều thế hệ muốn biết về văn học Việt Nam. Trong phần giới thiệu của cuốn sách, tiểu sử tóm tắt của Thầy được đề cập theo các cách sau:
We are honored and privileged to be asked by Professor Nguyen Ba Chung to review this special book by one of the most respected and admired teachers in Vietnam. The book is called
DREAMING THE MOUNTAIN - GIAC MO TRUONG SON by Tue Sy, whom I had the great fortune to meet, learn from, research, and have the honor to accompany him on some projects. Venerable Thich Tue Sy, also known as Tue Sy, is a famous poet, an outstanding professor, a reclusive monk, a respected scholar, a "dissident", and one of the most famous and influential figures in modern Vietnamese literature and culture. His poems are selected and compiled in great detail in GIAC MO TRUONG SON. The famous American poet Martha Collins and Professor Nguyen Ba Chung translated it. Seedbank will publish the first bilingual edition of Tue Sy’s poetry in North America, and the book will be released in June 2023. I applaud and thank the efforts of Professor Nguyen Ba Chung, poet Martha Collins, and Milkweed Publishing in compiling and publishing this important, extensive book. This is an invaluable book for many generations who want to know about Vietnamese literature. In the introduction to the book, a brief biography of Thay is mentioned in the following ways:
“Tuệ Sỹ, sinh năm 1943, vào thiền môn lúc mười tuổi và sau này trở thành một học giả Phật giáo lỗi lạc, một giáo sư, một thi sĩ, một dịch giả. Giáo sư Phạm Công Thiện đã gọi Thầy là ‘một thiền sư lỗi lạc nhất, thông minh nhất, uyên bác nhất, trong sạch nhất tại Việt Nam hiện nay.’ Ông đã kiên quyết chống lại ý kiến cho rằng Phật giáo có thể dùng làm công cụ cho bất kỳ ý thức hệ nào, và ông nổi tiếng ở Hoa Kỳ và những nơi khác về sự bất đồng chính kiến của mình, cũng như ở Việt Nam, nơi ông đang sống. Hai lần vào tù, một lần hai năm, lần nữa mười bốn năm, có lúc bị kết án tử hình. Nếu coi đây là một tiểu sử khác thường, thì thơ Tuệ Sỹ, phần nhiều viết trong một đất nước bị chiến tranh tàn phá, cũng không kém phần khác thường.”
“Tue Sy, born in 1943, entered the Zen monastery at the age of ten and later became a prominent Buddhist scholar, a professor, a poet, and a translator. Professor Pham Cong Thien called him ‘the most outstanding, intelligent, learned, and purest Zen master in Vietnam today.’ He has firmly opposed the idea that Buddhism can be used as a tool for any ideology, and he is well known in the United States and elsewhere for his political dissent, as well as in Vietnam, where he lives. Twice in prison, once for two years, again for fourteen years, at one point sentenced to death. If this is an unusual biography, then Tue Sy’s poetry, much of it written in a war-torn country, is no less unusual.”
Cuốn sách được chia thành nhiều phần khác nhau dựa trên một khoảng thời gian, và tôi xin giới thiệu hai bài thơ yêu thích của tôi từ mỗi phần.
The book is divided into different sections based on a period time, and I would like to introduce two of my favorite poems from each section.
1. Cánh Đồng Mộng Xa: Trước 1975
1. The Distant Dream Field: Before 1975
Khung Trời Cũ - Một Mảnh Trời Xưa (tr. 2, 3)
Old Sky Frame - A Piece of the Old Sky (pp. 2, 3)
Hận Thu Cao - Noble Autumn Rancor (tr. 14, 15)
Noble Autumn Rancor - Noble Autumn Rancor (pp. 14, 15)
2. Mộng Trường Sơn: 1975–1977
2. Truong Son Dream: 1975–1977
Một Bóng Trăng Gầy - A Slender Moon (pg. 24, 25)
A Slender Moon - A Slender Moon (pg. 24, 25)
Tống Biệt Hành - Nghỉ Phép (tr. 50, 51)
Farewell Song - Vacation (pp. 50, 51)
3. Mộng Trường Sơn: 1978–1984
3. Truong Son Dream: 1978–1984
Tôi Vẫn Chờ - I Still Wait (trang 54, 55)
I Still Wait (pages 54, 55)
Nằm Giữa Bãi Tha Ma - Ngồi Trong Nghĩa Địa (tr. 62, 63)
Lying in the Graveyard (pages 62, 63)
Tịnh Thất - Thiền Phòng (tr. 90, 91)
The Monastery - Meditation Room (pages 90, 91)
Những Điệp Khúc Cho Dương Cầm - Refrains For Piano (pg. 110, 111)
Refuges for Piano - Refrains for Piano (pages 110, 111)
Khi những bài thơ hay của Tuệ Sỹ được đọc trong bối cảnh cuộc sống của Thầy, chúng thật ngoạn mục. Thơ của Thầy soi sáng cuộc sống của Thầy ở Việt Nam, bao gồm cả những đấu tranh, ước mơ và hy vọng của Thầy với quê hương Việt Nam. Thầy sở hữu sự hiểu biết vô song về Phật Pháp, trí tuệ và lòng từ bi. Cuốn sách này thừa nhận tầm quan trọng của Tuệ Sỹ trong văn hóa Việt Nam bằng cách nhấn mạnh tầm quan trọng của tuyển tập này được dịch qua tiếng Anh lần đầu tiên để giới thiệu độc giả Phương Tây. Tuyển tập được Rachel Adams mô tả trên Tricycle Review “là giàu sức hút, trữ tình và phức tạp một cách lặng lẽ” mang đến một cái nhìn thoáng qua về tâm hồn và về “tác phẩm của một người đàn ông phi thường” cho các độc giả Anh ngữ.
When Tue Sy's great poems are read in the context of his life, they are breathtaking. His poetry illuminates his life in Vietnam, including his struggles, dreams, and hopes for his homeland, Vietnam. He possesses an unparalleled understanding of the Dharma, wisdom, and compassion. This book acknowledges Tue Sy’s importance in Vietnamese culture by emphasizing the importance of this collection being translated into English for the first time to a Western audience. The collection, described by Rachel Adams in Tricycle Review as “powerful, lyrical, and quietly complex,” offers a glimpse into the soul and “work of an extraordinary man” to English-speaking readers.
Cuốn sách này cung ứng sự giới thiệu khái quát về cuộc đời và sự nghiệp của học giả, nhà thơ, dịch giả Phật giáo Việt Nam Tuệ Sỹ qua phương tiện thi ca. Cuộc đời từ lúc xuất gia và nghiên cứu, giảng dạy về Phật giáo của Thầy đều có ảnh hưởng đáng kể đến thơ ca của Thầy, thường phản ánh thế giới tự nhiên, truyền cảm hứng cho hy vọng và có ý nghĩa Thiền sâu sắc. Chiến tranh Việt Nam, thời gian Tuệ Sỹ ở trong tù và các trung tâm cải tạo, cuối cùng được trả tự do và những năm sau này của Tuệ Sỹ đều được mô tả một cách chi tiết. Những bài thơ được thảo luận trong bài luận cho thấy Tuệ Sỹ có lòng trắc ẩn, từ bi, sự kiên trì và cống hiến cho các hoạt động tinh thần và nghệ thuật. Tuyển tập này cho thấy tầm quan trọng của thơ Tuệ Sỹ trong việc phản ánh lịch sử Việt Nam và ý nghĩa truyền thống tâm linh trong thời kỳ giao thời.
This book provides a comprehensive introduction to the life and work of Vietnamese Buddhist scholar, poet, and translator Tue Sy through the medium of poetry. His life as a monk and his studies and teachings on Buddhism have had a significant influence on his poetry, which often reflects the natural world, inspires hope, and has a deep Zen meaning. The Vietnam War, Tue Sy’s time in prison and re-education centers, his eventual release, and his later years are all described in detail. The poems discussed in the essay show that Tue Sy has compassion, mercy, perseverance and dedication to spiritual and artistic activities. This collection shows the importance of Tue Sy's poetry in reflecting Vietnamese history and the meaning of spiritual traditions in the transitional period.
Trong thơ Tuệ Sỹ, từ các yếu tố thiên nhiên như gió, nắng, rêu, mây, thác nước… đến mắt biếc, vẻ đẹp, quán trọ, chùa chiền, trần gian… đều đóng vai trò tượng trưng, nhân cách hoá, là ý nghĩa sâu xa xuyên suốt các bài thơ. Các danh lam thắng cảnh cụ thể mà tác giả đã viết được làm nổi bật, đặc biệt là ở Vạn Giã, Nha Trang, Việt Nam, cũng như dãy Trường Sơn như một biểu tượng. Trong tác phẩm của mình, Tuệ Sỹ khám phá chủ đề giấc mơ, bao gồm các khái niệm tưởng tượng, khát vọng, tuyệt vọng, ảo ảnh, cũng như suy tư của Thầy về vòng sinh tử luân hồi và khát vọng giải thoát. Khả năng điều hướng giữa thực tại vật chất và thời gian, giữa có và không, giữa còn và mất, giữa khổ đau và hạnh phúc, giữa phiền não và bồ-đề của nhà thơ được ca ngợi. Cuốn sách cũng bàn về sự khảo nghiệm của Tuệ Sỹ về khổ đau, tình người và con đường thoát tục niết bàn.
In Tue Sy's poetry, from natural elements such as wind, sunshine, moss, clouds, waterfalls... to blue eyes, beauty, inns, temples, the mundane world... all play a symbolic, personified role, with profound meanings throughout the poems. Specific scenic spots that the author wrote about are highlighted, especially in Van Gia, Nha Trang, Vietnam, as well as the Truong Son mountain range as a symbol. In his work, Tue Sy explores the theme of dreams, including the concepts of imagination, desire, despair, illusion, as well as his reflections on the cycle of birth and death and the desire for liberation. The poet’s ability to navigate between material reality and time, between existence and non-existence, between existence and loss, between suffering and happiness, between affliction and enlightenment is praised. The book also discusses Tue Sy’s examination of suffering, human love and the path to nirvana.
Có lẽ “Giấc Mơ Trường Sơn” là một bức chân dung cảm động về một tâm hồn đang tìm kiếm tự do và trí tuệ rộng lớn trong một thế giới hỗn loạn. Nó làm nổi bật chất thơ của Tuệ Sỹ về những quan sát sâu sắc, sự cống hiến cho sự giải thoát và sự tương tác giữa thực tại tối hậu và trần tục. Tuyển tập đã được mô tả là gợi cảm, trữ tình và phức tạp một cách lặng lẽ, mang đến một cái nhìn thoáng qua về tâm trí, trái tim và ý tưởng phi thường của nhà thơ. Nhìn chung, tôi hoan nghênh và giới thiệu “Giấc Mơ Trường Sơn” vì sự thể hiện một tâm trí lớn, một tấm lòng rộng, đang tìm kiếm sự an nhiên và tự do trong một thế giới hỗn loạn và không ngừng thay đổi.
Perhaps “Giac Mo Truong Son” is a moving portrait of a soul searching for freedom and great wisdom in a chaotic world. It highlights Tue Sy’s poetry of profound observations, dedication to liberation and the interplay between ultimate and mundane realities. The collection has been described as sensual, lyrical and quietly complex, offering a glimpse into the poet’s extraordinary mind, heart and ideas. Overall, I welcome and recommend “Giac Mo Truong Son” for its expression of a great mind, a broad heart, seeking peace and freedom in a chaotic and ever-changing world.
Cuối cùng, tôi xin chúc mừng các dịch giả và nhà xuất bản. Bây giờ mời các bạn thưởng thức tập thơ này. Hãy để những từ ngữ thấm sâu vào tâm thức và trái tim tinh tế của bạn. Hãy đọc chậm rãi. Hãy nhẹ nhàng và vui thú với nó. Chỉ cần tận hưởng là đủ. Cầu mong tất cả chúng ta được bình an, khỏe mạnh và hạnh phúc.
Finally, I would like to congratulate the translators and publishers. Now, please enjoy this collection of poems. Let the words penetrate deeply into your delicate mind and heart. Read it slowly. Be gentle and enjoy it. Just enjoying it is enough. May we all be peaceful, healthy and happy.