Ngày 29/11/2014, bác sĩ Kha Văn Triết chính thức đắc cử Thị trưởng thành phố Đài Bắc – Đài Loan với 840.000 phiếu bầu. Dù là một thị trưởng đầy quyền lực nhưng ông vẫn thường nói: “Vinh hoa phú quý đời người rốt cuộc cũng chỉ là một đống rác mà thôi.”
On November 29, 2014, Dr. Kha Van Triet was officially elected Mayor of Taipei City - Taiwan with 840,000 votes. Although he is a powerful mayor, he often says:
“The glory and wealth of a person's life are ultimately just a pile of trash.”
Trong thời gian còn là bác sĩ ngoại khoa, ông Kha Văn Triết chính là người tạo ra quy trình cấy ghép tạng tiêu chuẩn của Đài Bắc và đưa vào ứng dụng phương pháp cấp cứu oxy hóa máu bằng màng ngoài cơ thể (ECMO).
During his time as a surgeon, Mr. Ko Wen-zhe was the one who created Taipei's standard organ transplant procedure and introduced the emergency method of extracorporeal membrane oxygenation (ECMO).
Không chỉ giỏi về chuyên môn, ông còn là người có ảnh hưởng lớn, có khả năng truyền cảm hứng, giác ngộ đông đảo người Đài Loan với những bài diễn thuyết ấn tượng.
Not only is he good at his profession, he is also a very influential person, capable of inspiring and enlightening many Taiwanese people with impressive speeches.
Một trong số đó là bài diễn thuyết mang tên “Trí tuệ trước sự sống và cái chết” được ông Kha Văn Triết trình bày tại buổi hội thảo của giới trí thức về công nghệ, thiết kế và giải trí TED một năm trước khi ông chính thức tham gia vào sự nghiệp chính trị. Với cá nhân tôi, câu nói đáng nhớ nhất trong bài phát biểu đó chính là: “Chỉ khi đối diện với cái chết, khi đứng trên ranh giới giữa sự sống và cái chết, người ta mới nhìn lại đời người là gì, ý nghĩa nhân sinh đích thực là chi?”
One of them is the speech entitled "Wisdom before life and death" presented by Mr. Ko Wen-zhe at the TED conference of intellectuals on technology, design and entertainment a year before he officially entered politics. For me personally, the most memorable quote in that speech was: “Only when facing death, when standing on the boundary between life and death, do people look back at what life is, what is the true meaning of life?”
Bài diễn thuyết gân ấn tượng của ông Kha Văn Triết về sinh tử như sau:
Mr. Kha Van Triet’s impressive speech on life and death was as follows:
Có lẽ tôi là bác sĩ Đài Loan đã từng nhìn thấy người chết nhiều nhất, vậy nên rất thích hợp để bàn luận về vấn đề sinh tử. Hãy để tôi bắt đầu nói cụm từ “Diệp Khắc Mạc” – Oxy hóa máu bằng màng ngoài cơ thể (ECMO).
Perhaps I am the Taiwanese doctor who has seen the most deaths, so it is very appropriate to discuss the issue of life and death. Let me start with the phrase “Diep Khac Mac” – Extracorporeal Membrane Oxygenation (ECMO).
Có một người nông dân chạy đến bệnh viện Kỳ Mỹ Liễu Doanh, nói muốn được gặp bác sĩ Diệp. Người ở phòng cấp cứu nói, không có đâu, chỗ chúng tôi đây không có bác sĩ nào họ Diệp cả. Người nông dân nọ vẫn khẳng định chắc nịch tên bác sĩ ấy là Diệp Khắc Mạc (ECMO).
A farmer ran to Ky My Lieu Doanh Hospital, saying he wanted to see Dr. Diep. The person in the emergency room said, no, we don’t have a doctor named Diep here. The farmer still firmly asserted that the doctor's name was Ye Ke Mo (ECMO).
Diệp Khắc Mạc thật ra không phải là bác sĩ nào cả, nó chỉ là một phương pháp trị liệu. Vận hành của nó cũng rất đơn giản, chính là dẫn máu từ trong tĩnh mạch ra, trải qua một cái bơm huyết dịch (trái tim nhân tạo), rồi lại thông qua một thiết bị tạo ô-xy (buồng phổi nhân tạo), đưa vào cơ thể. Nó được dùng để thay thế chức năng tạm thời của phổi, tim.
Ye Ke Mo is actually not a doctor, it is just a treatment method. Its operation is also very simple, it is to lead blood from the veins, through a blood pump (artificial heart), then through an oxygen-generating device (artificial lung), and into the body. It is used to temporarily replace the function of the lungs and heart.
ECMO chính là một máy chủ làm trái tim nhân tạo, bên cạnh là một buồng phổi nhân tạo, đưa máu trở về. Xác thực là có những trường hợp vô cùng thành công.
ECMO is a host machine that acts as an artificial heart, next to it is an artificial lung, returning the blood. There are indeed extremely successful cases.
Một vũ công trong nhóm múa của Châu Kiệt Luân, một ngày nọ bị viêm cơ tim đột ngột, tim không còn đập nữa. Lúc đó, con mắt của cô ấy mở to nhìn trừng trừng vào màn ảnh. Tín hiệu trên màn hình toàn bộ đều là một đường thẳng băng cả. Nhưng 9 ngày sau, cô ấy đã tiến hành cấy ghép tim và phổi. Chưa đến 1 tháng, đã có thể trở về tiếp tục nhảy múa rồi. Tất cả là nhờ ECMO.
A dancer in Jay Chou's dance group, one day suddenly suffered from myocarditis, her heart stopped beating. At that time, her eyes were wide open, staring at the screen. The signal on the screen was all a straight line. But 9 days later, she underwent a heart and lung transplant. In less than a month, he was able to return to dancing. All thanks to ECMO.
Dù là thị trưởng thành phố Đài Bắc – Đài Loan, nhưng Bác sĩ Kha Văn Triết được biết đến là một người có lối sống rất giản dị
Although he is the mayor of Taipei City - Taiwan, Doctor Ke Wenzhe is known to have a very simple lifestyle.
Trong các tài liệu y khoa, thời gian hồi sức tim phổi dài nhất, còn có thể được cứu sống trở lại chính là trường hợp này. Mỗi lần nhìn lại tôi đều nói đây là thần tích của y học hiện đại. Một người đã trải qua hồi sức tim phổi trong 4 giờ đồng hồ, liên tục 9 ngày tim hoàn toàn không còn hoạt động mà vẫn có thể được cứu sống lại! Lại có một thanh niên 26 tuổi, uống say rồi đi bơi, bị sặc nước đến viêm phổi nghiêm trọng (gọi là triệu chứng hô hấp cấp tính). Toàn bộ lá phổi của anh đều trắng xoá hết cả, không còn khả năng hô hấp. Anh ta đã điều trị ECMO trong 117 ngày. Trong khoảng thời gian gần 1 tháng, lượng khí thông phổi của anh ta chỉ không đến 100cc. Nhưng rồi cuối cùng anh vẫn dần dần hồi phục trở lại.
In medical documents, the longest cardiopulmonary resuscitation time, and the one that was able to be revived is this case. Every time I look back, I say this is a miracle of modern medicine. A person underwent cardiopulmonary resuscitation for 4 hours, and for 9 consecutive days, his heart was completely stopped, but he was still able to be revived! There was also a 26-year-old man who got drunk and went swimming, choked on water and developed severe pneumonia (called acute respiratory symptoms). His entire lung was completely white, and he was no longer able to breathe. He received ECMO treatment for 117 days. During the period of nearly a month, the amount of air circulating in his lungs was less than 100cc. But in the end, he gradually recovered.
Điều này quả thật quá thần kỳ. Vậy nên, dưới sự đồn thổi của giới truyền thông, ECMO ở Đài Loan đã trở nên nổi tiếng như vậy, cũng xác thực là có một vài trường hợp rất thành công. Nhưng các kênh truyền thông chỉ đưa tin về những trường hợp thành công chứ không đả động gì đến những ca thất bại.
This was truly miraculous. So, under the media hype, ECMO in Taiwan became so famous, and it is true that there were a few very successful cases. But the media only reported on the successful cases and did not mention the failed cases.
Thân là một bác sĩ, chứng kiến những ca thành công đương nhiên rất vui mừng, nhưng cũng không thể quên đi những ca thất bại. Nó thật sự ám ảnh tôi. Từng có một đứa trẻ vừa mới chào đời được nửa tháng đã mắc phải bệnh tim bẩm sinh. Sau khi phẫu thuật tim, sự sống hoàn toàn nhờ vào máy trợ tim phổi, vậy nên đã lắp đặt ECMO. Nhưng không đến 3 ngày sau, chân của bé đã chuyển sang màu đen.
As a doctor, I am naturally happy to see successful cases, but I also cannot forget the failed cases. It really haunted me. There was once a child who had just been born for half a month and had congenital heart disease. After heart surgery, his life depended entirely on a heart-lung machine, so ECMO was installed. But less than 3 days later, his legs had turned black.
Lúc này, bác sĩ phải đối mặt với một lựa chọn đau lòng, hoặc phải cưa mất hai chân của bé rồi tiếp tục cứu chữa với cơ hội thấp, hoặc là chấm dứt điều trị tránh tổn thất, đau đớn. Đây chính là áp lực rất lớn, khiến bạn vô cùng khó xử, tiến thoái lưỡng nan.
At this time, the doctor was faced with a heartbreaking choice: either amputate both of his legs and continue treatment with a low chance, or stop treatment to avoid loss and pain. This is a huge pressure, making you extremely embarrassed and in a dilemma.
Lại có một cậu bé 7 tuổi, mắc viêm phổi, ung thư máu khuẩn cầu đôi, khiến hô hấp vô cùng khó khăn, lại xuất hiện bệnh biến chứng, tứ chi đều đã chuyển sang màu đen.
There is another 7-year-old boy who has pneumonia and double-stranded leukemia, making it extremely difficult to breathe, and has complications, and all four limbs have turned black.
Là một bác sĩ, bạn phải đối mặt với sự lựa chọn khủng khiếp này. Nếu muốn cứu bé, thì bạn phải cưa bỏ tứ chi, còn như không cứu, thì cần phải tháo các thiết bị đi. Nhưng đôi mắt long lanh của bé vẫn ngước nhìn bạn, ý thức vẫn còn rõ ràng, biết xin nước uống. Ai nỡ đành lòng chấm dứt cơ hội sinh tồn của sinh linh bé nhỏ ấy đây?
As a doctor, you are faced with this terrible choice. If you want to save the boy, you have to amputate his limbs, and if you don't save him, you have to remove the equipment. But his sparkling eyes still look up at you, his consciousness is still clear, and he knows how to ask for water. Who can bear to end the chance of survival of that little life?
Mọi người hãy thử nghĩ xem, trong thời khắc sinh tử, khi bệnh nhân thần trí vẫn rõ ràng, tôi làm sao nói được với họ rằng: “Cậu bé này, nếu như cậu muốn sống tiếp, chúng tôi cần phải cắt bỏ tứ chi của cậu, hoặc là thôi, cậu không cần sống tiếp nữa.“ Bạn làm sao có thể nói chuyện sống chết này với một cậu bé 7 tuổi đây? Ngoài 30 tuổi, tôi được làm chủ nhiệm, cảm thấy y học rất lợi hại, cái gì cũng đều có thể giải quyết. Sau khi tôi hơn 40 tuổi, thường có những ca lắp đặt ECMO thất bại, người nhà bệnh nhân hỏi tôi: “Tại sao người khác thì cứu sống được, còn người nhà chúng tôi lại không thể cứu sống?“ Tôi không biết phải trả lời thế nào. Tại sao tứ chi của người bệnh lại chuyển sang màu đen? Nếu tôi biết được thì đã có thể tránh được rồi, nhưng tôi thật sự không hiểu gì cả. Khi ngoài 50 tuổi, cuối cùng tôi cũng đã nghĩ thông suốt. Bác sĩ là người chứ không phải là Thần, chỉ có thể tận hết sức lực, chỉ vậy mà thôi. Dù cho y học phát triển đến mức nào thì vẫn là có giới hạn. Với khoa học kỹ thuật hiện tại, không có tim, phổi, thận người ta vẫn có thể sống được, nhưng lẽ nào cứ đeo bên mình đống máy móc như vậy mà sống cả đời sao?
Everyone, try to think, in the moment of life and death, when the patient's mind is still clear, how can I tell them: "This boy, if you want to live, we need to amputate your limbs, or you don't need to live anymore." How can you discuss life and death with a 7-year-old boy? In my 30s, I became a director and felt that medicine was very powerful and could solve everything. After I turned 40, there were often cases where ECMO installation failed. The patient's family asked me, "Why can other people be saved, but our family can't be saved?" I didn't know how to answer. Why did the patient's limbs turn black? If I had known, I could have avoided it, but I really didn't understand anything. When I turned 50, I finally understood. Doctors are human beings, not gods. They can only do their best, that's all. No matter how much medicine develops, there are still limits. With current science and technology, people can still live without a heart, lungs, or kidneys, but is it possible to live your whole life with such a bunch of machines?
Trời đất có Xuân, Hạ, Thu, Đông, cây cỏ mùa Xuân thì đâm chồi, nẩy lộc, mùa Hạ thì kết quả, ra hoa, mùa Thu bắt đầu thay vỏ, vàng lá, đến khi Đông về thì trút lá xạc xào, cành khô, thân nứt. Người làm vườn có cách nào thay đổi được loại quy luật ấy hay không? Họ chỉ có thể tận sức chăm sóc vun trồng để những bông hoa kia khi nở rộ trông đẹp đẽ hơn, sống được thời gian dài lâu hơn mà thôi. Một bác sĩ có cách nào thay đổi được quy luật “Sinh – Lão – Bệnh – Tử” hay không? Điều này thực sự khó vô cùng. Bác sĩ chỉ là khiến cho người bệnh đang ở giữa vòng tuần hoàn “Sinh – Lão – Bệnh – Tử” ấy mà sống được dễ dàng hơn một chút, chỉ vậy mà thôi. Bác sĩ chỉ là người làm vườn trong vườn hoa của sinh mệnh, anh ta liệu có thể làm được gì khi đứng nhìn những cái cây đã khô héo, khi đối mặt với cái chết đây?
Heaven and earth have Spring, Summer, Autumn, and Winter. In Spring, plants and trees sprout and grow, in Summer they bear fruit and bloom, in Autumn they begin to shed their bark and turn yellow, and when Winter comes, their leaves rustle, their branches dry, and their trunks crack. Is there any way for gardeners to change that rule? They can only do their best to take care of and cultivate the flowers so that when they bloom, they look more beautiful and live longer. Is there any way for a doctor to change the rule of “Birth – Aging – Illness – Death”? This is really extremely difficult. Doctors only make it a little easier for patients who are in the middle of the “Birth – Aging – Illness – Death” cycle, that’s all. A doctor is just a gardener in the garden of life, what can he do when he stands there looking at the withered plants, when he faces death?
Một ngày nọ, trong lúc tôi đi thăm bệnh nhân, tôi đột nhiên hiểu ra đạo lý này. Kết cục của đời người chỉ có hai loại mà thôi: Cắm ống thở hay là không cắm ống thở. Nhưng rồi sau tất cả vẫn đều là cái chết.
One day, while I was visiting a patient, I suddenly understood this principle. There are only two endings to life: with or without a breathing tube. But in the end, it is all death.
Nếu có người hỏi tôi: “Cái chết là gì?” Đáp án của tôi là: “Làm thế nào mới được coi là sống đây?”
If someone asks me: “What is death?” My answer is: “How can one be considered alive?”
Bởi vì con người nhất định đều sẽ chết, vậy nên cái chết không phải là mục đích của đời người. Đời người, trái lại chính là một quá trình. Chúng ta trong quá trình này không ngừng theo đuổi một điều gì đó, đây chính là đời người. Và tôi nói: “Tất cả những thứ người ta theo đuổi, vinh hoa phú quý của đời người chẳng qua chỉ là một đống rác bỏ đi.”
Because people will definitely die, death is not the purpose of life. Life, on the contrary, is a process. In this process, we are constantly pursuing something, this is life. And I said: “All the things people pursue, the glory and wealth of life are just a pile of rubbish.”
Có một lần, tôi mời thầy giáo đã nghỉ hưu của mình và lớp trưởng cùng đi dùng cơm.
One time, I invited my retired teacher and the class president to have dinner together.
Ba người chúng tôi lên lầu hai của một nhà hàng Pháp có tên Sheraton, kết quả đã tiêu hết 26.000 Đài tệ (gần 20 triệu đồng), bình quân mỗi người là 9.000 Đài tệ (6,7 triệu đồng). Khi nhìn thấy hóa đơn, mặt mày tôi tái mét: “Sao lại đắt đến vậy chứ!” Tôi chưa từng đến dùng bữa ở nơi nào đắt đỏ như vậy cả, chỉ là chọn đại mấy món, cũng không hiểu đã dùng món gì mà mất đến 26.000 Đài tệ. Cả ngày hôm ấy và hôm sau, tôi đã không ngừng suy nghĩ về chuyện này. Bữa cơm đã tiêu tốn của tôi mất 9.000 Đài tệ, so với một suất cơm bình dân ở bệnh viện ngày thường tôi vẫn ăn thật chẳng khác nhau chút nào. Dù là cao lương mỹ vị, dù là gan rồng, tuỷ phượng, ăn vào dạ dày rồi lại phải bài tiết ra ngoài. -- Vinh hoa, phú quý của đời người cũng thế, tranh đoạt cả đời, gom góp một kiếp, chết rồi lại chẳng thể mang theo.
The three of us went to the second floor of a French restaurant called Sheraton, and ended up spending 26,000 NT dollars (nearly 20 million VND), an average of 9,000 NT dollars (6.7 million VND) per person. When I saw the bill, my face turned pale: “Why is it so expensive!” I had never eaten at such an expensive place before, I just randomly picked a few dishes, and I didn’t understand what I ate that cost 26,000 NT dollars. All that day and the next day, I couldn’t stop thinking about this. The meal cost me 9,000 NT dollars, which was no different from the ordinary hospital meal I usually ate. Even if it is a delicacy, even if it is dragon liver or phoenix marrow, it will be excreted in the stomach. -- The glory and wealth of a person's life are the same, fought for throughout life, collected in one lifetime, and when dead, one cannot take them with him.
Tư tưởng Nho gia ảnh hưởng rất mạnh mẽ ở Á Đông nhưng đối với vấn đề sự sống – cái chết, họ cũng chỉ bàn đến một mức độ rất bề mặt. “Luận Ngữ” viết: “Vị tri sinh, yên tri tử” (chưa biết đạo lý của đời sống, sao lại thắc mắc về cái chết); hoặc như Khổng Tử cũng nói: “Triêu văn Đạo, tịch khả tử” (sáng nghe đạo, chiều chết cũng yên lòng). Nói tóm lại chính là không thích luận đàm về sống chết.
Confucianism has a very strong influence in East Asia, but when it comes to the issue of life and death, they only discuss it at a very superficial level. "The Analects" says: "If you do not know the principles of life, why do you wonder about death?" or as Confucius also said: "If you hear the Tao in the morning, you can die in peace in the evening." In short, they do not like to discuss life and death.
Còn cá nhân tôi thì luôn nghĩ về cái gọi là“trải nghiệm cận tử.” Chỉ khi đối diện với cái chết, khi đứng trên ranh giới giữa sự sống và cái chết, người ta mới lại nhìn thấu được đời người là gì, ý nghĩa nhân sinh đích thực là chi?
As for me, I always think about the so-called "near-death experience." Only when facing death, when standing on the boundary between life and death, can one see clearly what human life is, what is the true meaning of life?
Con người cuối cùng rồi sẽ phải chết, đời người chẳng qua chỉ là một quá trình theo đuổi và tìm kiếm ý nghĩa của nhân sinh. Mà ý nghĩa nhân sinh đó đôi khi không thể dễ mà nhìn ra. Trên con đường trở về với giá trị gốc của mình, người ta sẽ phải đi qua biết bao thống khổ, bơi qua một bể khổ vô bờ. Nghĩ lại thì kiếp sống này thật quá ư mông lung, nhân sinh này chính xác chỉ là giấc mộng.
Humans will eventually die, human life is nothing more than a process of pursuing and searching for the meaning of life. But that meaning of life is sometimes not easy to see. On the way back to one's original values, one will have to go through countless sufferings, swim through a boundless sea of suffering. Thinking back, this life is so vague, this life is exactly just a dream.
Tôi xin dùng câu nói dưới đây làm lời kết cho bài thuyết trình hôm nay:
I would like to use the following quote as the conclusion to today's presentation:
“Điều khó khăn nhất không phải là đối mặt với thất bại và sự đả kích, mà là khi phải hứng chịu những sự đả kích, dày vò, ta không hề đánh mất đi nhiệt tình đối với cuộc đời này.”
“The most difficult thing is not facing failure and criticism, but when having to endure criticism and torment, we do not lose our enthusiasm for this life.”
Không nên nhìn lỗi người, người làm hay không làm.Nên nhìn tự chính mình, có làm hay không làm.Kinh Pháp cú (Kệ số 50)
Trang chủ
Xem Mục lục 
Viên Hiếu Thành 
Thiền và Thi ca
Kinh A Nậu Lâu Độ
Thầy Sói
A Guide to Bodhisattva-s Way of Life
Ánh sáng của con có thể tắt
