(LGT. Bài viết để sẽ rút gọn khi nói chuyện trong Lễ Trao Giải Ananda Việt Awards 2017 Chủ Nhật 14/1/2018 tại Trung Tâm Sangha Center, California.)
(LGT. The article will be shortened when speaking at the Ananda Viet Awards 2017 Ceremony on Sunday, January 14, 2018 at Sangha Center, California.)
Hôm nay, tôi hân hạnh được Hội Đồng Giám Khảo Giải Viết Về Đạo Phật của Viet Ananda Foundation ủy thác nói vài lời. Bản thân tôi không có gì đặc biệt, chỉ do cơ duyên trong 3 thập niên gắn bó với báo chí trong đạo và ngoài đời thường, và là một người luôn luôn hối thúc các bạn đạo phải tu, phải học, và phải cầm bút viết. Bởi vì, tôi thường nói với bạn hữu rằng hãy hình dung, nếu nhiều thập niên trước, không có sách của quý Thầy như Thích Nhất Hạnh, Thích Thanh Từ, Thích Minh Châu và nhiều vị khác, Đạo Phật bây giờ đã không phong phú như hiện nay.
Today, I am honored to be entrusted by the Board of Judges of the Viet Ananda Foundation's Buddhist Writing Award to say a few words. I myself am nothing special, just by chance in 3 decades of being involved in journalism in religion and in everyday life, and am a person who always urges fellow Buddhists to practice, to study, and to write. Because, I often tell my friends to imagine, if many decades ago, there were no books by Venerable Masters like Thich Nhat Hanh, Thich Thanh Tu, Thich Minh Chau and many others, Buddhism would not be as rich as it is today.
Thêm nữa, có một kỷ niệm riêng là, khi mới rời trung học, được đọc cuốn “Đốn Ngộ Nhập Đạo Yếu Môn Luận” của ngài Huệ Hải, bản Việt dịch của Thầy Thích Thanh Từ, tuy chưa hiểu nhưng lòng tôi tin tức khắc, và không bao giờ quên là có một Đạo Phật như thế để nhiều thập niên sau ra sức dò tìm lại ngôn ngữ đó trong Kinh Tạng Pali. Đó là sức mạnh của ngôn ngữ.
In addition, there is a special memory, when I first left high school, I read the book “Sudden Enlightenment and Essentials of the Path” by Master Hue Hai, the Vietnamese translation by Master Thich Thanh Tu, although I did not understand it yet, I believed it immediately, and never forgot that there was such a Buddhism, so that many decades later I tried to find that language again in the Pali Canon. That is the power of language.
Khi chúng ta đọc và viết, luôn luôn có một lựa chọn là đọc gì và viết gì. Tất nhiên là chỉ ưa đọc sách hay, và muốn viết hay. Đó là mỹ học của ngôn ngữ. Cũng là một phần của đi tìm cái đẹp trong nghệ thuật. Nói cho đơn giản, cái đẹp là những gì làm chúng ta ưa nhìn, ưa nghe. Một bông hoa đẹp, một ca khúc hay. Trong tất cả các phim về cuộc đời Đức Phật đều có nhạc hay, hình ảnh đẹp, tất cả các tài tử đều đẹp tuyệt trần. Hay là những vần thơ rất hay trong Kinh Pháp Cú, Trưởng Lão Tăng Kệ, Trưởng Lão Ni Kệ. Có vẻ như rằng, hay hơn và đẹp hơn là điều cần thiết để hoằng pháp.
When we read and write, there is always a choice of what to read and what to write. Of course, we only like to read good books, and want to write well. That is the aesthetics of language. It is also a part of the search for beauty in art. Simply put, beauty is what makes us look good, listen good. A beautiful flower, a good song. In all the movies about the life of the Buddha, there is good music, beautiful images, all the actors are extremely handsome. Or the very beautiful verses in the Dhammapada, the Elders' Verses, the Elders' Verses. It seems that better and more beautiful are necessary to propagate the Dharma.
Tuy nhiên, tất cả chúng ta đều nhớ Đức Phật nhiều lần cảnh giác rằng chớ nên ngân nga những dòng kinh chỉ để cho êm tai, mà phải văn, phải tư và phải tu cho thấu đáo. Nghĩa là, chớ nên thuần túy thích thú với những gì chúng ta nghe hay nhìn. Nghĩa là, mỹ học trong nhà Phật phải hướng tới giải thoát. Chệch ra khỏi mục tiêu giải thoát, tất cả nỗ lực mỹ học đều vô ích, thậm chí còn nguy hiểm, vì sẽ lôi kéo chúng ta thêm nhiều kiếp gian nan.
However, we all remember the Buddha's repeated warnings that we should not hum sutras just to please our ears, but should listen, think and practice thoroughly. That is, we should not simply enjoy what we hear or see. That is, aesthetics in Buddhism must aim at liberation. Deviating from the goal of liberation, all aesthetic efforts are useless, even dangerous, because they will drag us into many more difficult lives.
Nơi đây, xin kể một câu chuyện trong Tạng Pali. Câu chuyện kể hôm nay sẽ chỉ đúng 95% thôi, vì sẽ thay đổi một chút để sẽ thích ứng với thời đại của chúng ta. Thí dụ, một nhà sư trẻ gặp một thiếu nữ xinh đẹp tuyệt trần. Cô hiện ra trước mắt, mời gọi sư ra đi… Trưởng Lão Tăng Kệ kể rằng tình hình đó xảy ra với nhà sư trẻ Sundara Samudda. Thiếu nữ nói với nhà sư rằng hai người nên đi chung với nhau trọn đời, tới khi già rồi sẽ cùng tu hành và như thế sẽ chiến thắng trong cả hai thế giới, cõi thế gian và cõi xuất thế gian.
Here, I would like to tell a story from the Pali Canon. The story told today will only be 95% correct, because it will be changed a little to adapt to our times. For example, a young monk met a beautiful young woman. She appeared before his eyes, inviting him to leave... The Theravada Sangha's Verses tell that this situation happened to the young monk Sundara Samudda. The young woman told the monk that they should go together for the rest of their lives, and when they were old, they would practice together and thus be victorious in both worlds, the mundane world and the supramundane world.
Nhà sư nói, Đức Phật ơi, năm uẩn là không, nhưng sao có người xinh đẹp thế này. Và hốt nhiên, nhà sư trở thành một vị A La Hán. Ngài kể lại trong bài thơ ghi lại ở Trưởng Lão Tăng Kệ 7.1 rằng, lúc đó sự chú tâm thích nghi khởi lên, tâm xả ly hiện lên, cảm thọ ngăn cách hiện ra, liền đắc quả giải thoát, thành tựu ba kiến thức (tức tam minh: biết những kiếp xưa, thấy tương lai, và đoạn trừ phiền não).
The monk said, “O Buddha, the five aggregates are empty, but why is there such a beautiful person?” And suddenly, the monk became an Arhat. He recounted in the poem recorded in Theravada Verse 7.1 that at that time, adaptable attention arose, the mind of renunciation arose, the feeling of separation arose, and liberation was attained, the three knowledges (that is, the three knowledges: knowing past lives, seeing the future, and cutting off afflictions) were achieved.
Như thế, chúng ta phải có tâm xả ly hiện tiền thường trực. Có nghĩa là, không bụi nào dính vào được, bất kể sắc thọ tưởng hành thức nào đi nữa. Nghĩa là, giữ tâm vô sở trụ thường trực.
Thus, we must have a mind of renunciation present and constant. That is, no dust can stick to it, regardless of form, feeling, perception, mental formations, or consciousness. That is, to keep the mind constantly unattached.
Như thế, trường hợp này, nhan sắc là cái được nhìn thấy đã gây chấn động trong tâm nhà sư, và cái đẹp là cơ duyên để giải thoát. Thực tế, đồng thời, cũng có thể sẽ là cạm bẫy. Khi chúng ta viết văn, làm thơ, soạn nhạc, làm phim… cũng là góp một phần vào hoạt động mỹ học, có thể hoặc là giăng thêm nhiều cạm bẫy, hoặc là khuyến tấn đường giải thoát.
So, in this case, beauty is what is seen that causes a shock in the monk's mind, and beauty is the opportunity for liberation. In reality, at the same time, it can also be a trap. When we write, compose poetry, compose music, make films... we also contribute to aesthetic activities, which can either create more traps or encourage the path to liberation.
Thời này, chúng ta đang sống trong một thời khác với ông bà mình. Khác rất xa. Vì những cơ duyên tiếp cận với mỹ học phong phú hơn thời xưa rất nhiều.
Nowadays, we are living in a different time than our grandparents. Very different. Because the opportunities to access aesthetics are much richer than in the past.
Chúng ta đã nhìn thấy những người đẹp nhất trên thế giới, qua màn ảnh truyền hình, qua mạng YouTube. Chúng ta đã nghe những giọng ca hay nhất qua mạng Internet. Chúng ta đã nhìn thấy những bức tranh đẹp nhất lịch sử nhân loại, những họa phẩm trị giá vài chục triệu đôla. Chúng ta đã nhìn thấy những phong cảnh đẹp nhất thế giới. Chúng ta đã xem rất nhiều trận bóng đá vô địch thế giới. Chúng ta đã nhìn thấy nhiều triệu người xuống đường ở nhiều nơi trên thế giới. Ông bà mình đâu có được cơ duyên như thế.
We have seen the most beautiful people in the world, through television screens, through YouTube. We have heard the best singers on the Internet. We have seen the most beautiful paintings in human history, paintings worth tens of millions of dollars. We have seen the most beautiful landscapes in the world. We have watched many world championship football matches. We have seen millions of people taking to the streets in many places around the world. Our grandparents did not have such a chance.
Không chỉ qua mạng Internet đâu. Chính nhiều người trong chúng ta đã có cơ duyên gặp gỡ, theo học, nói chuyện … với những vị Thầy nổi tiếng như Đức Đạt Lai Lạt Ma, Thầy Nhất Hạnh, Thầy Thanh Từ, Thầy Thánh Nghiêm, Thầy Goenka, Thầy Philip Kapleau… Tương tự, nếu chúng ta ở Sài Gòn hay Quận Cam, chúng ta hẳn là đã từng có cơ duyên quen biết, gặp gỡ các nhạc sĩ, họa sĩ, nhà thơ, nhà văn Việt Nam nổi tiếng nhất thế giới. Với ông bà mình, thế giới lớn vô cùng tận. Với chúng ta, khi điện thoại tinh khôn mở ra, thế giới như dường trở thành một góc phố.
Not only through the Internet. Many of us have had the chance to meet, study, talk... with famous teachers such as His Holiness the Dalai Lama, Master Nhat Hanh, Master Thanh Tu, Master Thanh Nghiem, Master Goenka, Master Philip Kapleau... Similarly, if we were in Saigon or Orange County, we would have had the chance to know and meet the most famous Vietnamese musicians, painters, poets, and writers in the world. To our grandparents, the world was infinitely large. To us, when our smart phones were turned on, the world seemed to become a street corner.
Và chúng ta đã say đắm với cõi này. Có khi nhấc điện thoại lên, nghe một giọng nói nỉ non, lòng chợt bâng khuâng. Chúng ta viết truyện ngắn, cố gắng viết cho hay để in thành sách. Chúng ta làm thơ, rồi tìm anh nhạc sĩ bạn thân để nhờ phổ nhạc. Chúng ta đã say đắm với cõi này. Và chúng ta bơi trong cõi của thẩm mỹ thế gian.
And we were captivated by this world. Sometimes when we picked up the phone, heard a whispering voice, and suddenly felt moved. We wrote short stories, trying to write them well to publish them in books. We write poems, then find our close musician friend to set them to music. We are infatuated with this world. And we swim in the world of worldly aesthetics.
Nhưng cũng tuyệt vời của thời này là chúng ta đã đọc nhiều hơn ông bà mình về Đạo Phật. Chúng ta đang sống trong một thời bùng nổ thông tin. Giáo pháp của Đức Phật có khắp nơi trên mạng. Nam Tông, Bắc Tông, Thiền Tông, Tịnh Độ… viết bằng tiếng Việt, bằng tiếng Anh. Chúng ta lên YouTube, gặp rất nhiều giảng sư Phật giáo. Nghĩa là, trước mắt chúng ta cũng là những ngón tay chỉ trăng. Cả chân trời giải thoát mở rộng ra trước mắt.
But what is also wonderful about this time is that we have read more than our grandparents about Buddhism. We are living in an information explosion. The Buddha's teachings are everywhere on the internet. Southern Buddhism, Northern Buddhism, Zen Buddhism, Pure Land Buddhism... written in Vietnamese, in English. We go on YouTube, meet many Buddhist teachers. That is, before our eyes are also fingers pointing at the moon. The whole horizon of liberation opens up before our eyes.
Khi thông tin tới tràn ngập như thế, nên nhận ra cho kỹ những gì có lợi cho việc tu học và hoằng pháp. Tự mình phải học và tu cho nhiều, học và tu cho kỹ, học và tu để thấu hiểu tại sao chư tổ phương Nam nói thế này, phương Bắc nói thế kia. Gốc chỉ là một tâm, nhưng dùng lời là trăm sai, ngàn khác. Chớ nên nóng lòng và ngộ nhận, lại xoay qua quy chụp rằng đây mới đúng, rằng kia là sai… Nhu cầu tìm hiểu còn quan trọng hơn nữa, khi chúng ta nhận thấy rằng thế hệ trẻ hơn đang tiếp cận với nhiều tôn giáo khác, và ngay khi học Phật, các em cũng gặp nhiều cách học Phật khác nhau ở Hoa Kỳ.
When information is so overwhelming, we should carefully recognize what is beneficial for practicing and propagating the Dharma. We ourselves must study and practice a lot, study and practice carefully, study and practice to understand why the Southern ancestors say this, the Northern ancestors say that. The root is only one mind, but using words is a hundred times wrong, a thousand times different. Don't be impatient and mistaken, and then generalize that this is right, that that is wrong... The need to learn is even more important when we realize that the younger generation is approaching many other religions, and even when studying Buddhism, they also encounter many different ways of studying Buddhism in the United States.
Tôi may mắn từ Việt Nam đã được bổn sư dặn là chớ nên tranh luận với ai. Do vậy, trong đạo, chưa từng tranh luận với ai; còn ngoài đời, chỉ tranh luận một ít thôi, khi bất đắc dĩ. Có những cuộc tranh luận, tôi tránh né và để tới nhiều năm sau, có khi cả thập niên sau mới viết tới đề tài đó, để không bị hiểu là muốn tranh cãi. Có khi tôi tự hỏi, tại sao mình có thể thoát rất nhiều cuộc tranh cãi, trong khi ngồi giữa phố Bolsa trong nghề báo là đủ thứ để tranh cãi, và trong khi giáo lý nhà Phật đầy sương khói, đầy ẩn mật – không lẽ không tranh cãi?
I was fortunate to have been told by my master in Vietnam not to debate with anyone. Therefore, in religion, I have never debated with anyone; and in real life, I only debate a little, when absolutely necessary. There are debates that I avoid and wait many years, sometimes even a decade, to write about that topic, so as not to be understood as wanting to debate. Sometimes I wonder why I can escape so many debates, while sitting in the middle of Bolsa Street in journalism, there are enough things to debate, and while Buddhist teachings are full of smoke and mystery - should we not debate?
Có lẽ bí mật ở chỗ này: tôi ngồi giữa nơi đông người, nhưng vẫn luôn luôn thấy mình lặng lẽ, cô tịch, cố gắng sống theo lời Đức Phật dạy về hạnh đơn độc như con tê giác đi riêng một lối trong góc rừng.
Perhaps the secret is here: I sit in a crowded place, but I always find myself quiet and lonely, trying to live according to the Buddha's teachings about solitude like a rhinoceros walking its own path in a corner of the forest.
Và tôi sống với một hạnh phúc vô cùng tận, mỗi khi ngồi xuống, bắt đầu gõ chữ viết về Đạo Phật. Viết là hành vi đơn độc. Vì không ai có thể viết kiểu tập thể được. Cũng như tu vậy, tu là đơn độc. Không ai tu giùm ai được, cũng không ai viết giùm ai được. Mỗi khi ngồi gõ chữ, tôi lại hình dung tới bài Kinh về con tê giác đi trong rừng. Hạnh phúc này tuyệt vời, tuy chưa phải là giải thoát, vì bản thân mình có tu cao siêu gì đâu, nhưng hành động viết đã làm tôi bay vượt ra ngoài những say đắm thế gian.
And I live with an endless happiness, every time I sit down and start typing about Buddhism. Writing is a solitary act. Because no one can write in a collective way. Just like practicing, practicing is solitary. No one can practice for anyone else, and no one can write for anyone else. Every time I sit down to type, I imagine the Sutra about the rhinoceros walking in the forest. This happiness is wonderful, although it is not liberation, because I myself have not practiced anything profound, but the act of writing has made me fly beyond worldly passions.
Tất cả những người viết về Đạo Phật, dù bằng bất kỳ ngôn ngữ nào, đều có thể trải qua kinh nghiệm này: Trên trang giấy, và bây giờ là nơi màn hình vi tính, khi chúng ta có sự chú tâm thích nghi, và khi gõ chữ với tấm lòng thiết tha giải thoát, tất cả những say đắm trong cõi thẩm mỹ thế gian đều biến mất; và rồi, lời dạy của Đức Phật được hiển lộ trở lại, qua ngôn ngữ của thời này. Như thế, người viết sẽ thấy hạnh phúc vô cùng tận.
All those who write about Buddhism, in any language, can go through this experience: On the page, and now on the computer screen, when we have the right attention, and when we type with a heart full of longing for liberation, all passions in the worldly aesthetic world disappear; and then, the Buddha's teachings are revealed again, through the language of this time. Thus, the writer will find endless happiness.
VIẾT GÌ, VIẾT THẾ NÀO
WHAT TO WRITE, HOW TO WRITE
Trong Thanh Tịnh Đạo Luận, Chương IV, Đoạn 41, nói rằng khi tập Thiền, có người thích nghi với ngồi, có người thích nghi với đứng, với nằm, với đi bộ… Tôi nghĩ, có thể ghi thêm là, có người thích nghi với viết.
In the Visuddhimagga, Chapter IV, Section 41, it is said that when practicing Zen, some people adapt to sitting, some adapt to standing, to lying down, to walking... I think it can be added that some people adapt to writing.
Và đó là, khi kết thúc một thời của say đắm, sẽ là khởi đầu của một thời của giải thoát.
And that is, when a period of infatuation ends, it will be the beginning of a period of liberation.
Nhưng viết thế nào? Nơi đây, xin dẫn ra một số lời Đức Phật dạy.
But how to write? Here, I would like to cite some of the Buddha's teachings.
Trước tiên, nên nhìn thấy Đức Phật đã khiển trách về những người sử dụng ngôn ngữ hoa mỹ, không nắm bắt yếu nghĩa Phật pháp.
First, we should see that the Buddha reprimanded those who used flowery language, not grasping the essential meaning of the Buddha's teachings.
Như vậy, ưu tiên nên là, viết lên được PHÁP NGHĨA KHÔNG. Đức Phật thường nói tới nói tới yêu cầu học về Emptiness trong nhiều kinh, thí dụ như câu “deep, deep in their meaning, transcendent, connected with emptiness” trong Kinh SN 20.7 Ani Sutta -- Ngài Minh Châu dịch là Cái Chốt Trống, có viết, trích:
Thus, the priority should be to write down the meaning of the DHARMA. The Buddha often spoke about the need to learn about Emptiness in many suttas, for example, the sentence “deep, deep in their meaning, transcendent, connected with emptiness” in the Sutta SN 20.7 Ani Sutta -- translated by Minh Chau as The Empty Pin, wrote, quoted:
“…này các Tỷ-kheo, các Ông cần phải học tập như sau: “Những bài kinh nào do Như Lai thuyết giảng, thâm sâu, nghĩa lý thâm diệu, xuất thế gian, liên hệ đến Không, chúng tôi sẽ nghe khi các kinh ấy được thuyết giảng; chúng tôi sẽ lóng tai; chúng tôi sẽ an trú chánh tri tâm. Và chúng tôi sẽ nghĩ rằng, các pháp ấy cần phải học thuộc lòng, cần phải học thấu đáo”….” – (1)
“…Bhikkhus, you need to study as follows: “Whatever suttas are preached by the Tathagata, profound, with profound meaning, transcendental, related to Emptiness, we will listen when those suttas are preached; we will lend our ears; we will establish our minds in right understanding. And we will think that those dharmas need to be memorized, need to be learned thoroughly”….” – (1)
Đó là diệu nghĩa khi viết. Nếu chưa nắm được cách viết về Không (thú thật, bản thân tôi vẫn chưa hiểu hết để sống với diệu nghĩa Không), hãy viết những việc đơn giản để gợi lên suy nghĩ về luật vô thường, và như thế cũng tự nhiên độc gỉả nhận ra vô ngã và đặc tính bất như ý trong xã hội.
That is the wonderful meaning when written. If you have not yet grasped how to write about Emptiness (to be honest, I myself have not yet fully understood how to live with the wonderful meaning of Emptiness), write simple things to evoke thoughts about the law of impermanence, and thus naturally readers will realize the non-self and the unsatisfactory nature of society.
Trong tương tác với xã hội, đương nhiên phải viết sự thật, nhưng viết thế nào?
In interacting with society, of course we must write the truth, but how to write it?
Kinh Tăng Chi Bộ, Phẩm Bà La Môn, Kinh AN 5.198, bản dịch của Hòa Thượng Thích Minh Châu viết:
The Anguttara Nikaya, Brahman Section, AN 5.198 Sutta, translated by Venerable Thich Minh Chau writes:
“Nói đúng thời, nói đúng sự thật, nói lời nhu hòa, nói lời liên hệ đến lợi ích, nói với lời từ tâm. Thành tựu năm chi phần, này các Tỷ-kheo, các lời là thiện thuyết, không phải ác thuyết, không có phạm tội và không bị những người có trí chỉ trích.” (2)
“Speak at the right time, speak the truth, speak gentle words, speak words related to benefits, speak with a compassionate heart. Accomplishing the five factors, O Bhikkhus, the words are well-spoken, not ill-spoken, do not commit offenses, and are not criticized by wise people.” (2)
Có một điểm nên thấy, rằng khi viết lời ngợi ca Chánh Pháp, chúng ta sẽ được khen ngợi. Và chúng ta có thể sẽ rơi trở lại vào cõi “một thời của những say đắm thế gian.”
There is one point to see, that when we write words praising the Dharma, we will be praised. And we may fall back into the realm of “a time of worldly infatuation.”
Như vậy, xin dẫn ra Kinh Tương Ưng SN 22.95, Đức Phật dạy rằng hãy quán sát rằng: Thân như chùm bọt nước, thiệt sự là rỗng không; thọ như bong bóng nước, thiệt sự là rỗng không; tưởng như ráng nắng chiều, thiệt sự là rỗng không; hành như thân cây chuối, bóc từng lớp ra cũng chỉ thấy là không; và thức là trò ảo thuật, thiệt sự là rỗng không.
So, quoting the Samyutta Nikaya SN 22.95, the Buddha taught to observe that: The body is like a cluster of foam, truly empty; feelings are like a bubble, truly empty; thoughts are like the evening sun, truly empty; formations are like a banana tree trunk, peeling each layer to find only emptiness; and consciousness is a magic trick, truly empty.
Đức Phật dạy, do vậy, phải tu như "lửa cháy trên đầu, phải tận lực tu tới mức bất khả hư hoại." (Bản Anh dịch của Bhikkhu Bodhi: Let him fare as with head ablaze, Yearning for the imperishable state.)
The Buddha taught, therefore, to practice like “a fire burning on the head, to practice with all one's might to the point of indestructibility.” (English translation by Bhikkhu Bodhi: Let him fare as with head ablaze, Yearning for the imperishable state.)
Thấy toàn thể thân tâm là rỗng không như thế, thì mình viết gì đi nữa cũng là rỗng không. Nhưng phải hiểu thấu Chánh pháp, và chớ chấp không. Thực sự là có cảnh giới bất động, gọi là Niết Bàn, tức là vượt qua tầm mắt của Thần Chết, như Đức Phật dạy ở câu cuối của Kinh SN 22.95.(3)
Seeing the entire body and mind as empty like that, then whatever one writes is empty. But one must understand the Dharma thoroughly, and not cling to emptiness. There is indeed a state of immobility, called Nirvana, which is beyond the reach of the Lord of Death, as the Buddha taught in the last sentence of the Sutta SN 22.95.(3)
Tương tự, trong Kinh Pháp Cú, Kệ 46, HT Thích Minh Châu dịch rằng Đức Phật dạy quán sát:
Similarly, in the Dhammapada, Verse 46, Venerable Thich Minh Chau translated that the Buddha taught to observe:
46. "Biết thân như bọt nước,
Ngộ thân là như huyễn,
Bẻ tên hoa của ma,
Vượt tầm mắt thần chết."
46. "Knowing the body as a bubble,Realizing the body as an illusion,Breaking the flower arrows of the devil,Beyond the reach of the Lord of Death."
Khi Đức Phật đọc Kệ 46 xong, một vị sư tức khắc đắc quả A La Hán.
When the Buddha finished reciting Verse 46, a monk immediately attained Arhatship.
Trong khi đó Kinh Pháp Cú, Kệ 170 viết rằng Đức Phật dạy hãy quán khắp thế giới là:
Meanwhile, the Dhammapada, Verse 170 writes that the Buddha taught to observe the entire world as:
170. "Hãy nhìn như bọt nước,
Hãy nhìn như cảnh huyễn!
Quán nhìn đời như vậy,
Thần chết không bắt gặp."
170. "See it as a bubble, See it as an illusion! Seeing life like this, the God of Death will not encounter it." That means, seeing the whole body and the whole world as a bubble, as a sunset will make you immortal. Verse 170 specifically notes that when the Buddha finished speaking the verse, 500 monks immediately attained Arhatship. (4)
Có nghĩa là, quán toàn thân và quán toàn thế giới hệt như bọt nước, như ráng nắng là sẽ bất tử. Riêng bài Kệ 170 có ghi chú là khi Đức Phật nói kệ xong, 500 vị sư tức khắc đắc quả A La Hán. (4)
That is also the Heart Sutra. That is, always see the whole world as a sunset. Like that, what you write will naturally be as light as a sunset. In seeing the whole world as a sunset, you will not cling to the notion of self or other, male or female, Vietnamese or Western, Chinese or Indian...
Đó cũng là Bát Nhã Tâm Kinh vậy. Tức là, luôn luôn nhìn thấy toàn thể thế giới như ráng nắng chiều. Như thế, những gì mình viết tự nhiên cũng sẽ nhẹ như ráng nắng chiều thôi. Trong cái nhìn toàn thể như ráng nắng như thế, sẽ không chấp vào cái thấy có ta hay người, có nam hay nữ, có Việt hay Tây, hay Tàu, hay Ấn Độ…
Each of us is a shimmering sunset. No sunset is the same as any other. Therefore, each of us is unique, multi-colored, and shimmering in our own beauty. But at the end of the beauty of the sunset is still Empty and Empty. Everything is just like a magic trick of a maze full of suffering, and we are trying to find our way to the other shore.
Mỗi người chúng ta là một ráng nắng lung linh. Không ráng nắng nào giống ráng nắng nào. Do vậy, mỗi người chúng ta đều độc đáo, đều đa sắc, đều biến dạng lung linh trong vẻ đẹp riêng của mỗi người. Nhưng tận cùng các vẻ đẹp của các ráng nắng vẫn là Rỗng Rang Trống Không. Tất cả chỉ như trò ảo thuật của một cõi mê lộ đầy khổ đau, và chúng ta đang cần dò tìm lối để bước qua bờ bên kia.
The question here is, specifically, how to keep our mind while writing? Because the act of writing requires thinking about the past, thinking about the future, thinking about the present... to have something to write. But the Buddha once taught, as often heard on the internet, not to think about the past, not to think about the future, to live in the present... so how to write?
Câu hỏi tới đây là, cụ thế, giữ tâm như thế nào trong khi viết? Bởi vì hành vi viết là phải nghĩ tới những chuyện quá khứ, phải nghĩ tới tương lai, phải nghĩ tới hiện tại… mới có chuyện để viết. Nhưng Đức Phật từng dạy rằng, như thường nghe trên mạng, chớ nghĩ tới quá khứ, chớ nghĩ tới tương lai, hãy sống với hiện tại… vậy thì, làm sao viết?
Actually, it is not about not thinking about the past, present, future. Because any dharma in the past or future, when we think about it, immediately becomes an object of consciousness in the present. The brief teaching in the Diamond Sutra is "Should not have any clinging, craving and passion will be calmed in you and you will realize Nibbana". When the Buddha finished speaking the verse, the minister Santati immediately attained the fruit of Arhat, regardless of the fact that he had a very heavy karma of killing after a battle and had just celebrated his victory.(5)
Đúng ra không phải là chớ nghĩ tới quá khứ, hiện tại, vị lai. Bởi vì bất cứ pháp nào ở quá khứ hay tương lai, khi chúng ta nghĩ tới, là tức khắc trở thành đối tượng của ý thức trong hiện tại. Lời dạy ngắn gọn trong Kinh Kim Cang là Ưng vô sở trụ, tức là Chớ để tâm dính mắc vào bất kỳ pháp nào.
We see that, as soon as you empty your mind of everything, you will see your mind become calm easily. And as soon as we sit down, turn on the computer, and start typing, we permanently close a period of infatuation, so that words can appear in the liberated mind. Be a rhinoceros in the forest of words. Keep the mind of detachment constantly present. Each word we write will certainly be each spread of wings of a bird that knows how to fly in the sky of Emptiness, where no trace of the world can be detected. And the mind of detachment is the aesthetics of liberation.
Ý nghĩa đó nói rõ trong Kinh Pháp Cú, Kệ 142, khi Đức Phật dạy một viên quan đại thần rằng phải có tâm xả ly, chớ để tâm dính mắc, chớ mơ tưởng, dù là thương/ghét, buồn/vui gì với quá khứ, tương lai, hiện tại… khi tâm xả ly tất cả các pháp, khi tâm xa lìa tất cả vướng mắc, tức thời tham dục và say đắm sẽ lắng xuống và con sẽ nhận ra Niết Bàn (by not having any clinging, craving and passion will be calmed in you and you will realize Nibbana). Lúc Đức Phật nói kệ xong, quan đại thần Santati tức khắc đắc quả A La Hán, bất kể rằng quan có nghiệp sát rất nặng sau một trận chiến và vừa mới truy hoan mừng thắng trận.(5)
Chúng ta thấy rằng, ngay khi để tâm rỗng rang với tất cả mọi thứ, lúc đó bạn sẽ nhìn thấy tâm mình bình lặng dễ dàng. Và ngay khi ngồi xuống, mở máy tính lên, bắt đầu gõ chữ, là khép lại vĩnh viễn một thời của say đắm, để chữ hiện ra trong tâm thức giải thoát. Hãy là một con tê giác trong rừng chữ nghĩa. Hãy giữ tâm xả ly hiện tiền thường trực. Từng chữ chúng ta viết xuống nhất định sẽ là từng cái vươn cánh của một con chim đã biết bay giữa bầu trời Tánh Không, nơi sẽ không một dấu vết nào của thế gian dò ra nổi. Và tâm xả ly chính là mỹ học của giải thoát.
(1) Sutta SN 20.7. Vietnamese translation at: https://suttacentral.net/vn/sn20.7
English translation: https://www.accesstoinsight.org/tipitaka/sn/sn20/sn20.007.than.html
(2) AN 5.198 Sutta - https://suttacentral.net/vn/an5.198
(3) SN 22.95 Sutta -- https://suttacentral.net/vn/sn22.95
(4) Dhammapada - Verse 46: http://www.tipitaka.net/tipitaka/dhp/verseload.php?verse=046
Verse 170: http://www.tipitaka.net/tipitaka/dhp/verseload.php?verse=170
(5) Dhammapada, Verse 142 - http://www.tipitaka.net/tipitaka/dhp/verseload.php?verse=142
(1) Kinh SN 20.7. Bản Việt dịch ở: https://suttacentral.net/vn/sn20.7
Bản Anh dịch: https://www.accesstoinsight.org/tipitaka/sn/sn20/sn20.007.than.html
(2) Kinh AN 5.198 - https://suttacentral.net/vn/an5.198
(3) Kinh SN 22.95 -- https://suttacentral.net/vn/sn22.95
(4) Kinh Pháp Cú - Kệ 46: http://www.tipitaka.net/tipitaka/dhp/verseload.php?verse=046
Kệ 170: http://www.tipitaka.net/tipitaka/dhp/verseload.php?verse=170
(5) Kinh Pháp Cú, Kệ 142 - http://www.tipitaka.net/tipitaka/dhp/verseload.php?verse=142
Trong cuộc sống, điều quan trọng không phải bạn đang ở hoàn cảnh nào mà là bạn đang hướng đến mục đích gì. (The great thing in this world is not so much where you stand as in what direction you are moving. )Oliver Wendell Holmes
Trang chủ
Xem Mục lục 
Viên Hiếu Thành 
Quyển 2
Chữ Hiếu
SẤP MÌNH ĐẢNH LỄ
Lời nói đầu cho lần tái bản năm 2015 của bản Việt dịch Kinh Đại Bát Niết-bàn
Nương tựa chính mình
63. Ngồi yên
Chương 4
Khúc ruột Miền Trung
