VÔ TÌNH TIẾP LIỄU, LIỄU XANH UM
ACCIDENTALLY ENCOUNTERING WILLOWS, THE WILLOWS ARE GREEN
Trời nơi đây bắt đầu vào hè, có những buổi sáng tôi bước lên những bậc thềm trên con đường vào sở làm thật bình yên dưới nắng sớm. Con đường buổi trưa ở nơi này quanh co và thênh thang giữa hai hàng cây cao rợp bóng, che mát mỗi bước chân đi. Căn phòng tôi ngồi có một khung cửa sổ nhìn ra một không gian xanh mát. Hạnh phúc có mặt tự nhiên hơn mình nghĩ.
The weather here has begun to turn summer, there are mornings when I walk up the steps on the way to work, so peaceful under the early morning sun. The noon road here is winding and spacious between two rows of tall, shady trees, shading every step. The room I sit in has a window overlooking a cool, green space. Happiness is more natural than we think.
Trong cuộc sống ta hãy làm những gì cần làm để mang lại hạnh phúc cho mình và người chung quanh. Nhưng ta cũng nhớ rằng, khổ đau và trói buộc không phải do những việc xảy đến, mà do ở thái độ và cái chấp của mình. Nếu như ta đừng muốn nắm bắt thì hoa sẽ không bao giờ rơi rụng, và nếu mình không cố tình loại bỏ thì cỏ dại cũng đâu sẽ mọc đầy!
In life, we should do what we need to do to bring happiness to ourselves and those around us. But we also remember that suffering and bondage are not caused by things that happen, but by our attitudes and attachments. If we do not want to grasp, the flowers will never fall, and if we do not intentionally remove them, the weeds will not grow!
Cố ý trồng hoa, hoa nở muộn
Vô tình tiếp liễu, liễu xanh um.
Bùi Giáng
Intentionally plant flowers, the flowers bloom late Accidentally enclose willows, the willows are green. Bui Giang
Nhưng bạn cũng đừng nghĩ điều ấy có nghĩa là ta không cần làm gì hết khi tiếp xúc với những hoàn cảnh khó khăn, cứ để mặc chúng lôi kéo mình đi! Vấn đề là ta có tĩnh lặng và trong sáng đủ để biết mình cần phải làm gì chăng. Chúng ta bao giờ cũng muốn sửa đổi hoàn cảnh, nhưng mình có thật sự thấy được những gì đang cần sửa đổi không? Muốn có hành động đúng, lời nói đúng, suy nghĩ đúng, hành xử đúng, đức Phật dạy, trước hết chúng ta cần phải có một cái thấy cho chân chánh.
But don't think that means we don't need to do anything when we encounter difficult situations, just let them drag us along! The problem is whether we are calm and clear enough to know what we need to do. We always want to change the situation, but do we really see what needs to be changed? To have the right actions, right words, right thoughts, right behavior, the Buddha taught, we first need to have a correct view.
Tôi nghĩ, thấy được nguyên nhân khổ đau, kiết sử, của chính mình cũng là bước đầu của một cái thấy chân chánh. Mà khi thấy được rồi thì những gì mình cần làm sẽ biểu hiện ra một cách rất tự nhiên thôi.
I think, seeing the cause of suffering, our own fetters, is also the first step to a correct view. And once we see, what we need to do will manifest very naturally.
BÌNH THƯỜNG GIỮA VÔ THƯỜNG
NORMALITY IN THE MIDDLE OF IMPERMANENCE
Cuộc sống bao giờ cũng có những đổi thay. Có những đổi thay xoay chậm và từ tốn theo thời gian như bốn mùa, và cũng có những biến đổi nhanh đến bất ngờ.
Life always has changes. There are changes that rotate slowly and gradually over time like the four seasons, and there are also changes that are surprisingly fast.
Life changes fast,
Life changes in the instant.
The ordinary instant.
You sit down to dinner
and life as you know it ends.
Life changes fast,
Life changes in the instant.
The ordinary instant.
You sit down to dinner
and life as you know it ends.
Cuộc sống đổi thật nhanh
Cuộc sống thay đổi trong phút chốc
Trong một giây lát bình thường
Ta ngồi xuống buổi ăn chiều
và cuộc sống mà ta vẫn thường biết chấm dứt.
Life changes so fast Life changes in an instant In an ordinary moment You sit down to dinner and life as we know it ends.
Bà Joan Didion viết những dòng ấy trong nhật ký của mình. Vào một chiều mùa đông, sau khi hai vợ chồng bà vừa mới trở về từ nhà thương thăm đứa con gái đang bị hôn mê. Hai người đang sửa soạn cho buổi ăn chiều. Lúc ấy, chồng bà bất ngờ bị một một cơn động tim dữ dội, và ông qua đời trên đường chở vào bệnh viện. Trong một giây lát bình thường, cuộc đời của bà đã hoàn toàn thay đổi.
Joan Didion wrote those lines in her diary. It was a winter afternoon, after she and her husband had just returned from the hospital to visit their daughter who was in a coma. They were preparing dinner. At that moment, her husband suddenly suffered a massive heart attack and died on the way to the hospital. In a moment, her life changed completely.
Bà viết, "Cuộc sống đổi thay trong phút chốc, trong một giây lát bình thường. Nhưng tôi nghĩ có lẽ mình không cần thêm vào hai chữ 'bình thường' vì nó không cần thiết. Cuộc sống tư nhiên là như vậy. Khi đối diện trước một tai nạn lớn nào đó bất ngờ xảy ra, chúng ta bao giờ cũng chỉ nhớ đến những sự việc 'bình thường', không có gì là đặc biệt, trước khi biến cố ấy xảy ra, bầu trời trong xanh khi chiếc máy bay rơi, con đường quen thuộc khi chiếc xe bị tai nạn, ciếc xích đu vẫn thường ngày khi đứa bé bị ngã... Ngay cả trong bài tường trình của Ủy Ban Điều Tra 9/11 Commission cũng diễn tả những chi tiết bình thường này 'Thứ ba, ngày 11 tháng 9, 2001. Một buổi sáng ôn hòa, gần như không chút mây trên bầu trời miền Đông Hoa Kỳ'. Tất cả đều là một ngày bình thường..."
She wrote, "Life changes in an instant, in a normal moment. But I think I probably don't need to add the word 'normal' because it's unnecessary. Life is like that. When faced with a major accident that suddenly happens, we always only remember the 'normal' events, nothing special, before the incident happened, the clear blue sky when the plane crashed, the familiar road when the car crashed, the usual swing when the child fell... Even in the report of the 9/11 Commission, these normal details were described: 'Tuesday, September 11, 2001. A mild morning, almost cloudless in the sky of the Eastern United States'. All were normal days..."
Nhưng thật ra, cuộc sống có gì là bình thường chăng.
But in fact, is life anything normal?
BÌNH THƯỜNG NHƯNG KHÔNG TẦM THƯỜNG
ORDINARY BUT NOT ORDINARY
Ngày mưa trên mái hiên, nắng trưa qua con phố nhỏ, áng mây trôi trong tách cà phê buổi sáng, những chiếc lá bay rộn rã trên con đường lộng gió buổi chiều này... chúng tuy bình thường, nhưng có bao giờ là tầm thường đâu bạn hả!
Rainy day on the porch, midday sun through the small street, clouds drifting in a cup of coffee this morning, leaves fluttering on this windy afternoon road... they are ordinary, but never ordinary, my friend!
Ông William Carlos Williams, có viết một bài thơ, I have had my dream -life others -and it has come to nothing, so that
Mr. William Carlos Williams wrote a poem, I have had my dream -life others -and it has come to nothing, so that
I remain now carelessly
with feet planted on the ground
and look up at the sky ¬
feeling my clothes about me,
the weight of my body in my shoes,
the rim of my hat, air passing in and out
at my nose -and decide to dream no more.
I remain now carelessly with feet planted on the ground and look up at the sky ¬ feeling my clothes about me, the weight of my body in my shoes, the rim of my hat, air passing in and out at my nose - and decide to dream no more. I have dreams - like everyone else and they never come to anything, so I just walk around with my feet firmly on the ground, looking up at the sky, feeling the clothes on my body, the weight of my body in my shoes, the brim of my hat, the air going in and out of my nose, and I've decided not to dream anymore. Can you guess what the title of that poem is? Some people guessed "A dream", some said "Mindfulness", "Living in the present", or "No more dreaming"... What do you think? The title of that poem is Thursday. So simple and ordinary. Thursday. Mr. Williams got the insight in that poem while walking on a normal Thursday.
Tôi cũng có những ước mơ -như mọi người
và chúng không trở thành gì cả, vì thế
Tôi bây giờ chỉ thong dong thôi
với bàn chân vững vàng trên mặt đất
và ngước nhìn bầu trời
cảm xúc quần áo trên người
sức nặng của thân trong đôi giày
vành nón, không khí ra vào nơi mũi
và tôi quyết định không mơ tưởng nữa.
On a normal day, with nothing special, the author returned to reality, in touch with each step and the feelings that were present, and he decided to let go of all his worries and thoughts. His Thursday was probably just like a normal day today for you and me.
Bạn thử đoán xem tựa của bài thơ ấy là gì? Có người đoán là Một giấc mơ", có người nói là "Chánh niệm", "Sống trong hiện tại", hoặc là "Sẽ không còn mơ mộng nữa"... Bạn nghĩ sao? Tựa của bài thơ ấy là Thursday. Thật đơn giản và bình dị. Thứ năm. Ông Williams có được tuệ giác trong bài thơ ấy trong lúc đi dạo vào một ngày thứ năm bình thường.
Trong một ngày bình thường, không có gì đặc biệt, tác giả trở về với thực tại, tiếp xúc với mỗi bước chân và những cảm giác đang có mặt, và ông quyết định sẽ buông bỏ hết những muộn phiền, suy tư của mình. Ngày thứ năm hôm ấy của ông có lẽ cũng giống như một ngày bình thường hôm nay của bạn và tôi.
MEDITATION IS NOT TO CHANGE YOUR STATE OF BEING
---o0o--
But it seems that we all like to look for what is "extraordinary", don't we? Like on the path of practice, we often hope find something that can help us change our "normal" state, such as bringing us a state of joy or transcendence, for example.
THIỀN TẬP KHÔNG PHẢI ĐỂ THAY ĐỔI TRẠNG THÁI
During my meditation days, I often hear people ask, while meditating, can we choose a beautiful image or a soothing sound to help bring us a feeling of relaxation and tranquility?
Mà dường như chúng ta ai cũng ưa thích tìm kiếm những gì là "phi thường" bạn hả. Như trên con đường tu học, chúng ta cũng thường mong tìm đạt những gì có thể giúp ta thay đổi được cái trạng thái "bình thường" của mình, như là mang lại cho mình một trạng thái an vui hay siêu việt nào đó chẳng hạn.
For example, imagine a beach with the sound of waves lapping, or look at a beautiful flower in the morning sun, for example... I have a friend who often likes to meditate in front of a large window to look outside, a vast space.
Trong những ngày thiền tập tôi thường nghe người ta đặt câu hỏi rằng, trong lúc ngồi thiền chúng ta có thể chọn một hình ảnh đẹp, hay âm thanh êm dịu nào đó, để giúp mang lại cho mình một cảm giác thư giãn và an tĩnh không?
Those experiences will certainly bring us a feeling of lightness, tranquility, and freshness while sitting, but is that meditation?
Ví dụ như là ta tưởng đến một bờ biển với tiếng sóng vỗ rì rào, hay nhìn một đóa hoa tươi đẹp dưới nắng sớm chẳng hạn... Tôi có một người bạn thường thích ngồi thiền trước một khung cửa sổ lớn để được nhìn ra bên ngoài, một không gian thênh thang.
It's About Being Naturally Present
Những kinh nghiệm ấy chắc chắn sẽ mang lại cho chúng ta một cảm giác nhẹ nhàng, an tĩnh, tươi mát trong lúc ngồi, nhưng đó có phải là thiền tập không bạn?
Actually, while meditating, we just need to really sit where you are sitting, and be present with whatever sensations are present within you. In meditation, we do not think about the breath or any object, but only need to feel and see what is present. It can be feelings of joy and comfort, or it can also be pain or discomfort in the body and mind.
Mà Là Để Có Mặt Tự Nhiên
There is a Zen master who teaches us that when we are in contact with what is happening, we should not follow a pattern or method, but let everything be present in natural conditions. And when our perception is natural, then there is only a clear, calm mind, and the object or state is not important.
Thật ra trong khi ngồi thiền ta chỉ cần thật sự ngồi nơi chỗ mình đang ngồi, và có mặt với bất cứ những cảm giác nào đang có trong ta. Trong thiền tập ta không nghĩ tưởng về hơi thở hay bất cứ một đối tượng nào, mà chỉ cần biết cảm nhận và thấy ra những gì đang có mặt. Đó có thể là những cảm giác an vui, dễ chịu, và cũng có thể là những cái đau hay sự khó chịu trong thân tâm.
But if we are able to be at peace with ourselves in this place, then when we sit by the beach, or with a hot cup of coffee, or with the moonlight by the window, we can truly be in contact with everything. Otherwise, we will still only dream about a cup of coffee or a distant moon, or some other distant place.
Có vị thiền sư dạy chúng ta trong khi tiếp xúc với những gì đang xảy ra, đừng nên theo bài bản hay phương pháp quá, mà hãy để tất cả có mặt trong điều kiện tự nhiên. Và khi cái thấy của mình đã được tự nhiên rồi, thì lúc đó chỉ có cái tâm trong sáng, định tĩnh mà thôi, còn đối tượng là gì, hay trạng thái nào, cũng không quan trọng.
Mà nếu như ta có khả năng yên được với chính mình ở nơi này, thì khi ngồi bên bờ biển, hoặc bên tách cà phê nóng, hay với ánh trăng bên cửa sổ, ta mới có thể thật sự tiếp xúc được với tất cả. Còn nếu không thì ta cũng sẽ vẫn lại chỉ mơ tưởng về một tách cà phê hay một ánh trăng xa xôi, hoặc một nơi chốn xa vời nào khác mà thôi.
---o0o--
I see that nowadays we often want to create new means to help our path of practice become easier and more effective. But sometimes those creations can unintentionally separate us from natural reality.
MỘT TÂM MÁY MÓC
Mr. Trang Tu said, people often only think of benefits and forget their normal, pure mind. He called that calculating, creating mind a mechanical mind, a mechanical mind.
Tôi thấy ngày nay chúng ta cũng thường muốn sáng tạo thêm những phương tiện mới, để giúp cho con đường tu học của mình được dễ dàng và có nhiều hiệu quả hơn. Nhưng đôi khi những sự tạo tác ấy lại có thể vô tình làm mình tách rời xa thực tại tự nhiên.
Master Tu Cong went through the land of Han Am and saw an old gardener going down to the well carrying buckets of water to water the vegetables.
Ông Trang Tử nói, người ta thường chỉ nghĩ tới cái ích lợi mà quên đi cái tâm bình thường trong sáng của mình. Ông gọi cái tâm tính toán, tạo tác ấy là cơ tâm, một lòng máy móc.
Tu Cong said: There is a machine that can water hundreds of acres of land in a day, using little force but much efficiency. That machine is heavy in the back and light in the front, bringing water It was very easy to do, and it was called "Water Dispenser". The old man said: I heard my teacher say that if you use a machine, you will have a mechanical mind. If you have a mechanical mind, you will no longer be pure, so your mind will not be at peace. If your mind is not at peace, the Tao will stay away and will not protect you. It's not that I don't know the benefits, but if there is a machine, there will be a mechanism. If you have a mechanism, there will be a mind. It's not that I don't know the benefits. I just feel ashamed and don't want to use it. But it's not that Zhuangzi advised us not to use a machine. I think he just wanted to remind us to be careful, because the cleverness and creation of our mind can easily develop a mind, and then lose the natural peace that is already in us.
Thầy Tử Cống đi qua đất Hán Âm thấy một ông lão làm vườn đang xuống giếng gánh từng thùng nước, đem lên tưới rau.
Tử Cống nói: Kia có cái máy một ngày tưới được hàng trăm khu đất, sức dùng ít mà công hiệu nhiều. Cái máy ấy đàng sau nặng, đàng trước nhẹ, đem nước lên rất dễ dàng, và tên gọi là "Máy lấy nước".
Ông lão nói: Lão nghe thầy lão nói rằng hễ dùng cơ giới thì tất có cơ tâm (lòng máy móc), có cơ tâm thì không còn sự trong trắng nữa nên tâm thần không yên ổn, tâm thần không yên ổn thì Đạo sẽ lánh xa, không che chở cho mình nữa. Lão không phải không biết cái lợi, nhưng hễ có cơ giới tức có cơ sự, kẻ có cơ sự tức có cơ tâm. Lão đây có phải không biết ích lợi ấy đâu, chỉ nghĩ xấu hổ mà không muốn dùng vậy.
Maybe that's why That's why the masters often advise us to use an ordinary mind to learn the way of our friends, right? We don't need to seek extraordinary states, or a lofty method, and lose the miraculous life that is present in every ordinary and short moment. Let's contact everything with a natural and clear view.
Nhưng không phải ông Trang Tử khuyên chúng ta đừng nên sử dụng đến cơ giới đâu bạn. Tôi nghĩ ông chỉ muốn nhắc nhở chúng ta nên thận trọng, vì những sự khôn khéo và tạo tác của tâm mình dễ làm phát triển một cơ tâm, rồi đánh mất đi sự an ổn tự nhiên sẵn có trong ta.
Once, Zen master Basho was walking alone on a small country road on a misty morning. Perhaps it was drizzling, light raindrops flying like this morning. On the way, he saw something strange in the old, dilapidated fence by the roadside. He walked closer and saw a white nazuna flower blooming. And in that moment, he suddenly felt himself become one with existence.
---o0o--
I look deeply Next to the fence blooms a Nazuna flower(Nhat Chieu translation)
Có lẽ vì vậy mà các thầy tổ thường khuyên chúng ta hãy nên lấy cái tâm bình thường mà học đạo bạn hả? Chúng ta đâu cần đi tìm cầu những trạng thái phi thường, hoặc một pháp môn cao xa nào, mà đánh mất đi sự sống nhiệm mầu đang có mặt ngay trong mỗi khoảnh khắc bình thường và ngắn ngủi này. Hãy tiếp xúc với tất cả bằng một cái thấy tự nhiên và trong sáng.
Có lần thiền sư Basho đi một mình trên con đường quê nhỏ vào một buổi sáng mờ sương. Có lẽ trời đang mưa phùn, những hạt mưa bụi nhẹ bay như sáng hôm nay. Trên đường đi, ông nhìn thấy có một cái gì đó là lạ nơi hàng giậu cũ kỹ đổ nát bên đường, ông bước lại gần và thấy một cành hoa nazuna trắng đang nở. Và trong giây phút ấy ông bỗng chợt thấy mình trở thành một với hiện hữu.
Ta nhìn sâu xa
Bên hàng giậu nở cành Nazuna
(Nhật Chiêu dịch)
Bất lương không phải là tin hay không tin, mà bất lương là khi một người xác nhận rằng họ tin vào một điều mà thực sự họ không hề tin. (Infidelity does not consist in believing, or in disbelieving, it consists in professing to believe what he does not believe.)Thomas Paine
Trang chủ
Xem Mục lục 
Viên Hiếu Thành 
Thiền và Thi ca
Kinh A Nậu Lâu Độ
Thầy Sói
A Guide to Bodhisattva-s Way of Life
Ánh sáng của con có thể tắt
