Tổ Đình Sắc Tứ Linh Quang tọa lạc tại số 133, ấp Đa Thiện , khóm Lạc Thành, phường 6, thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng, là ngôi chùa đầu tiên đặt nền móng khơi nguồn đạo Phật tại Đà Lạt - Lâm Đồng. Năm 1914, thế chiến thứ I bùng nổ ở Châu Âu. Do đường giao thông bị cắt đứt không thể trở về chính quốc, người Pháp tại Sài Gòn và các tỉnh miền Nam phải tìm một nơi nghỉ hè khác. Thế là, sau bao nhiêu năm yên nghỉ kể từ khi được bác sĩ Alexandre Yersin phát hiện (1893), vào năm 1900, toàn quyền Daul Doumer đã cho thành lập nơi nghỉ mát Đà Lạt, được người Pháp đổ xô tìm đến. Từ năm 1915, các công trình hạ tầng cơ sở được người Pháp gấp rút xây dựng. Vì thế họ đã mộ nhiều lao động bản xứ đến từ các tỉnh miền Trung như: Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên… Thời gian đầu, các người lao động làm thuê cho người Pháp, sau đó họ định cư lâu dài trên vùng đất mới này. Tuy nhiên, đến năm 1923, dân cư Đà Lạt cũng chỉ khoảng 1.500 người.
The Sac Tu Linh Quang Pagoda is located at 133, Da Thien Hamlet, Lac Thanh Quarter, Ward 6, Da Lat City, Lam Dong Province. It is the first pagoda to lay the foundation for Buddhism in Da Lat - Lam Dong. In 1914, World War I broke out in Europe. Due to the traffic being cut off and unable to return to the motherland, the French in Saigon and the southern provinces had to find another summer resort. So, after many years of resting since being discovered by Dr. Alexandre Yersin (1893), in 1900, Governor-General Daul Doumer established the Da Lat resort, which the French flocked to. Since 1915, the French have been rushing to build infrastructure. Therefore, they recruited many local workers from the Central provinces such as Hue, Quang Nam, Quang Ngai, Binh Dinh, Phu Yen... At first, the workers worked for the French, then they settled permanently in this new land. However, by 1923, the population of Da Lat was only about 1,500 people.
Trong bối cảnh đó, vào năm 1921, Hoà Thượng Thích Nhơn Thứ thế danh Trần Xin, sinh năm Giáp Ngọ (1894), người ở Phú Yên, pháp danh Tâm Trung, tự Từ Lý thuộc dòng Lâm Tế Liễu Quán đời thứ 43, theo chân những người di dân từ Khánh Hoà vào, đã đặt chân đến Đà Lạt. Hơn một thế kỷ trước, nơi đây chỉ là rừng thiêng thú dữ, quanh năm sương mù rét lạnh, dân cư thưa thớt. Sau khi tìm được một khu đất hẻo lánh rộng khoảng 1ha trên một ngọn đồi chưa có người khai phá (nay thuộc Ấp Đa Thuận, P.6, TP. Đà Lạt), Ngài dừng chân và tạo dựng một ngôi thảo am nhỏ để tu tập. Ban đầu Ngài có ý định dựng chùa gần khu Hoà Bình, cạnh cầu An Hoà (phường 1 ngày nay), nhưng ngài nhìn thấy gần đường Cầu Quẹo (số 4 đường Hai Bà Trưng ngày nay) có nghĩa trang đầu tiên, nên Ngài quyết định dựng chùa tại đây để cầu siêu tế độ cho hương linh những người quá cố. Sau đó, Ngài đã cung thỉnh Hòa thượng Thích Phước Tường (Tổ đình Thiên Bửu - Ninh Hòa), Hòa thượng Thích Từ Nhãn (Tổ đình Bát Nhã - Tuy An - Phú Yên) và Hòa thượng Thích Nhơn Nguyện (chùa Linh Quang - Diên Khánh) đồng chứng minh đặt tên cho ngôi thảo am này là: “Linh Quang Tự”. Từ đó, Hoà thượng bắt đầu hoằng dương chánh pháp, khai nguồn đạo Phật tại vùng đất Lâm Đồng (lúc này còn mang tên là tỉnh Đồng Nai Thượng). Vì thế, chùa Linh Quang được xem là ngôi Tổ đình đầu tiên của Đà Lạt và Hòa thượng Nhơn Thứ là vị Tổ khai sơn Phật giáo Lâm Đồng nói riêng và Phật giáo vùng cao nguyên nói chung.
In that context, in 1921, Venerable Thich Nhon Thu, whose secular name was Tran Xin, born in the year of Giap Ngo (1894), from Phu Yen, with the dharma name Tam Trung, and the courtesy name Tu Ly, belonging to the 43rd generation of Lam Te Lieu Quan, followed the immigrants from Khanh Hoa and set foot in Da Lat. More than a century ago, this place was just a sacred forest with wild animals, with cold fog all year round, and a sparse population. After finding a remote area of about 1 hectare on an unexplored hill (now in Ap Da Thuan, Ward 6, Da Lat City), he stopped and built a small hermitage to practice. Initially, he intended to build a pagoda near Hoa Binh area, next to An Hoa bridge (today's ward 1), but he saw the first cemetery near Cau Queo street (today's number 4 Hai Ba Trung street), so he decided to build a pagoda here to pray for the souls of the deceased. After that, he invited Venerable Thich Phuoc Tuong (Thien Buu Temple - Ninh Hoa), Venerable Thich Tu Nhan (Bat Nha Temple - Tuy An - Phu Yen) and Venerable Thich Nhon Nguyen (Linh Quang Pagoda - Dien Khanh) to jointly name this hermitage: "Linh Quang Tu". From then on, the Venerable began to propagate the Dharma, opening the source of Buddhism in Lam Dong land (at that time still called Dong Nai Thuong province). Therefore, Linh Quang Pagoda is considered the first ancestral temple of Da Lat and Venerable Nhon Thu is the founder of Lam Dong Buddhism in particular and Buddhism in the highlands in general.
Ngày 11 tháng 3 năm 1933, được các phật tử Đỗ Sinh, Trần Văn Tài, Trương Văn Nhàn, Nguyễn Văn Nhạn và Lê Văn Cam hỗ trợ tài vật cúng dường, Hòa Thượng cho xây dựng lại chùa Linh Quang được khang trang hơn bằng vách ván ngo, mái lợp tôn, với kích thước bề ngang 7m, bề dọc 7m, bề cao 6m, có lập bản vẽ trình chính quyền Pháp, được chấp thuận với giấy quyết định ghi: “Cho phép khởi hành xây dựng chùa và chuyển giao cho người nộp đơn theo đúng các kích thước ghi trong bản vẽ. Thị trưởng: A. Darles ký ngày 11 tháng 3 năm 1933.” (Bản vẽ đó hiện nay vẫn còn).
On March 11, 1933, with financial support from Buddhists Do Sinh, Tran Van Tai, Truong Van Nhan, Nguyen Van Nhan and Le Van Cam, the Venerable rebuilt Linh Quang Pagoda to be more spacious with wooden walls, corrugated iron roof, with dimensions of 7m wide, 7m long, 6m high, with a drawing submitted to the French government, which was approved with a decision stating: "Permission to start building the pagoda and transfer it to the applicant according to the dimensions stated in the drawing. Mayor: A. Darles signed on March 11, 1933." (That drawing still exists today).
Do cảm mến đức độ của Hoà Thượng và được biết chùa Linh Quang là ngôi chùa đầu tiên tại vùng đất “Hoàng Triều Cương Thổ”, tỉnh Đồng Nai Thượng nên vào ngày 27 tháng 9 năm 1938 (niên hiệu Bảo Đại thứ 13), Đức Đoan Huy Hoàng thái hậu và vua Bảo Đại đã ban biển ngạch Sắc tứ cho chùa. Biển ngạch ghi rõ: “Sắc Tứ Linh Quang Tự, Bảo Đại thập tam niên, cửu ngoạt nhị thập thất nhựt, Lễ Công bộ Đại thần Tôn Thất Quảng cung khắc”. Đến nay, tuy biển ngạch Sắc tứ không còn do bị cháy trong cuộc tổng tiến công Tết năm Mậu Thân (1968) nhưng quyết định ban Sắc tứ do Tham Tri Bộ Lễ Tôn Thất Quảng trình tấu vẫn còn lưu giữ. Trong đó ghi rõ: “Thần bộ khâm phụng ý chỉ Đức Đoan Huy Hoàng Thái Hậu nên Sắc tứ biển ngạch cho chùa Linh Quang thuộc làng Dalat ở Haut - Donnai. Khâm thử khâm tuân. Thần bộ tuân phụng. Vậy chùa Linh Quang xin cho một bức biển ngạch theo thước: bề cao 5 tấc 8 phân tây, bề ngang 1 thước 1 phân tây, bốn phía chạm giao ba, đều sơn son thếp vàng. Vậy kính tâu Đức Hoàng Thượng, Hậu Phụng đỗng tất. Nay kính tâu: Thần Tôn Thất Quảng. Đồng Nai Thượng tỉnh, cung lục Lý trưởng làng Dalat và Trần Xin-Trụ Trì chùa Linh Quang tuân phụng”.
Because of admiration for the Venerable's virtue and knowing that Linh Quang Pagoda was the first pagoda in the "Hoang Trieu Cuong Tho" land, Dong Nai Thuong province, on September 27, 1938 (the 13th year of Bao Dai's reign), Queen Mother Doan Huy and King Bao Dai bestowed a Royal Decree on the pagoda. The decree clearly stated: "Sac Tu Linh Quang Tu, Bao Dai thirteenth year, 9th month twenty-seventh day, engraved by the Minister of Rites Ton That Quang". Up to now, although the Royal Decree no longer exists due to being burned during the Tet general offensive in the year of Mau Than (1968), the decision to bestow a Royal Decree presented by the Minister of Rites Ton That Quang is still preserved. It clearly states: “The Ministry of the Interior, in obedience to the will of the Queen Mother Doan Huy, hereby issues a royal decree to Linh Quang Pagoda in Dalat village in Haut - Donnai. The Ministry of the Interior, in obedience. The Ministry of the Interior, in obedience. Therefore, Linh Quang Pagoda would like to issue a royal decree according to the following measurements: height 5 inches 8 inches, width 1 foot 1 inch, four sides are carved in three directions, all painted in red and gilded. Therefore, the Queen Mother agrees. Now, in obedience to: The God Ton That Quang, Dong Nai Thuong province, the royal palace, the village chief of Dalat village and Tran Xin - the abbot of Linh Quang Pagoda, in obedience”.
Tọa lạc trên một ngọn đồi rộng khoảng 1 hecta, khi được xây dựng lại vào năm 1972, Tổ đình Linh Quang có lối kiến trúc cổ kết hợp giữa nghệ thuật Trung Hoa và Việt Nam: mái kép uốn cong, tại bốn góc của nóc chùa có trạm trổ hình Long Lân Quy Phụng cùng các con giao uốn lượn được ghép bằng nhiều mảnh sành sứ. Từ phía mặt đường Hai Bà Trưng, qua một chiếc cổng xây có biển hiệu “Linh Quang Tự”, tiền diện chùa Linh Quang hướng về phía Đông Bắc, chánh điện được xây dựng theo hình chữ “Đinh” dài 20m, rộng 15m gồm 3 gian nhà kết cấu liên thông nhau. Ngôi nhà tiền sảnh có lối kiến trúc 3 gian, 2 chái có mái kép. Từ phía ngoài nhìn vào, trên hai đầu đỉnh nóc có gắn hai con rồng theo thế “hồi long”, cùng chầu vào một mặt hổ phù. Phía trên mặt hổ phù là bánh xe chuyển pháp luân. Trên các đầu đao của mái trên là các cặp lưỡng phụng, lưỡng long chầu vào. Ở hai đầu đao mái dưới là một cặp lưỡng long vươn ra. Khoảng giữa của hai mái là các bức trang trí hồi long đối xứng qua biển hiệu bằng chữ Hán “Linh Quang Tự” màu xanh trên nền hoa văn hình chữ Vạn cách điệu màu đỏ. Tiền diện chùa có 4 trụ đắp rồng và sát hai trụ cột ngoài cùng là hai mảng tường hẹp đắp nổi phong cảnh trong vườn Lộc Uyển. Chạy suốt phần chắn mái là một bức lam có khắc hoa văn hình chữ Vạn. Có 3 cửa chính vào trong nội điện, phía trên cửa giữa là dòng chữ “Chùa Linh Quang”.
Located on a hill about 1 hectare wide, when rebuilt in 1972, Linh Quang Pagoda has an ancient architectural style combining Chinese and Vietnamese art: curved double roof, at the four corners of the roof there are carvings of Dragons, Unicorns, Turtles, and Phoenixes with winding dragons made from many pieces of porcelain. From Hai Ba Trung Street, through a gate with the sign "Linh Quang Tu", the front of Linh Quang Pagoda faces the Northeast, the main hall is built in the shape of the letter "T" 20m long, 15m wide, including 3 interconnected rooms. The front hall has an architectural style of 3 rooms, 2 wings with double roofs. Looking from the outside, on the two ends of the roof are two dragons in the "returning dragon" position, facing a tiger face. Above the tiger face is a dharma wheel. On the edges of the upper roof are pairs of phoenixes, two dragons facing in. On the two ends of the lower roof is a pair of dragons reaching out. In the middle of the two roofs are symmetrical dragon-returning decorations through the sign in Chinese characters "Linh Quang Tu" in blue on a red stylized swastika pattern. The front of the pagoda has 4 pillars with dragons and next to the two outermost pillars are two narrow walls with embossed landscapes in Loc Uyen garden. Running along the roof is a panel with a swastika pattern carved on it. There are three main doors into the inner hall, above the middle door is the inscription "Linh Quang Pagoda".
Chánh điện thờ tượng Đức Phật Bổn Sư ngồi trên tòa sen hào quang tỏa sáng, dưới tán bửu táng. Hai bên thờ đức Văn Thù, Phổ Hiền, Hộ Pháp và Tiêu Diện. Ngoài ra, còn có một quả chuông U Minh nặng 135kg. Sau chánh điện là nhà Tổ thờ Tổ Bồ Đề Đạt Ma, chư vị Hòa Thượng Tổ sư, hai bên thờ chư vị nam nữ hương linh. Phía sau Tổ đường là dãy nhà Tăng gồm 12 phòng trệt, một phòng trên lầu và tàng kinh các, được xây dựng vào năm 1990. Sau Tăng phòng là một khu đất rộng 4000m2 trồng hoa và rau quả. Phía bên phải chánh điện là khu vườn tháp gồm có ba ngôi Bảo tháp của Hòa Thượng khai sơn và những vị trụ trì thừa kế, được Thượng tọa trụ trì trùng tu vào năm 2010 theo lối kiến trúc điêu khắc của Huế. Công trình nổi bật nhất trong khuôn viên chùa là khu tượng đài Quán Thế Âm lộ thiên thị hiện trên thân rồng dài 100m, đường kính 2m uốn lượn quanh chùa, có hai lân chầu và một tượng rùa vàng đội đỉnh lư đồng. Đối diện bên kia là cảnh vườn Lâm Tỳ Ni, nơi Đức Phật đản sanh, có tượng voi trắng sáu ngà cao 3m, dài 6m, và cảnh Thái tử Tất Đạt Đa thắng ngựa Kiền Trắc cùng hậu cận Xa Nặc vượt thành xuất gia. Phía trước chùa có con đường uốn cong dài 200m, có đắp 10 bức tranh về lược sử Đức Phật từ sơ sanh đến nhập diệt, 5 vị Tổ Thiền tông từ Tây Thiên, Đông Độ đến Việt Nam và cảnh thầy trò Đường Tăng đi thỉnh kinh…Các công trình này đều được thực hiện vào năm Canh Thìn (2000), năm bản lề của thế kỷ 21. Rồng dài 100m tượng trưng cho một thế kỷ hưng thịnh và trường tồn của Đạo pháp và dân tộc.Hiện tại, chùa đang khởi công đại trùng tu ngôi chánh điện và nhà Tổ. Dự kiến trong tương lai sẽ tiến hành xây dựng tượng Phật Thích Ca nhập Niết Bàn, tượng Phật Di Lặc cao 18m, cổng tam quan, lầu chuông, lầu trống, giảng đường, tháp thờ linh cốt… và một số công trình phụ.
The main hall worships the statue of Buddha sitting on a lotus throne with a radiant halo, under a canopy of treasures. On both sides are worshiped Manjushri, Samantabhadra, Dharma Protector and Tieu Dien. In addition, there is a 135kg U Minh bell. Behind the main hall is the Ancestral Hall worshiping Bodhidharma and the Venerable Patriarchs, on both sides are worshiped the souls of male and female deities. Behind the Ancestral Hall is a row of monks' houses with 12 ground floor rooms, one upstairs room and a library, built in 1990. Behind the monks' houses is a 4000m2 plot of land for growing flowers and vegetables. To the right of the main hall is a tower garden with three stupas of the founding monk and the abbots who inherited them, restored by the abbot in 2010 in the architectural style of Hue. The most prominent structure in the temple grounds is the open-air statue of Quan The Am appearing on a dragon body 100m long, 2m in diameter winding around the temple, with two unicorns and a golden turtle statue topping a bronze incense burner. Opposite is the Lumbini garden, where Buddha was born, with a 3m high, 6m long white elephant with six tusks, and the scene of Prince Siddhartha riding the horse Kien Trac and his attendant Xa Nac leaving the city to become a monk. In front of the temple is a 200m long curved road, with 10 paintings depicting the brief history of Buddha from birth to nirvana, 5 Zen masters from Tay Thien, Dong Do coming to Vietnam and the scene of Tang monk and his disciples going to get sutras... These works were all carried out in the year Canh Thin (2000), the pivotal year of the 21st century. The 100m long dragon symbolizes a century of prosperity and longevity of Buddhism and the nation. Currently, the temple is starting a major renovation of the main hall and the Patriarch's house. In the future, it is expected that construction will be carried out on the statue of Buddha Sakyamuni entering Nirvana, the 18m high statue of Maitreya Buddha, the three-entrance gate, the bell tower, the drum tower, the lecture hall, the ancestral worship tower... and some auxiliary works.
Ngoài việc được biết đến là ngôi Tổ đình đầu tiên của tỉnh Lâm Đồng, chùa còn là một địa danh tham quan du lịch tâm linh nổi tiếng, luôn hiện diện trong hành trình của những khách hành hương khi đặt chân đến tham quan thành phố Đà Lạt. Ngoài ra, Tổ đình Linh Quang còn là một địa điểm thường xuyên tích cực đi đầu trong công tác từ thiện xã hội nhằm thể hiện tinh thần phụng sự Đạo pháp và dân tộc, tiếp nối hạnh nguyện mà Hòa thượng khai sơn và chư Tổ tiền bối đã làm trước kia, được các thế hệ hậu lai duy trì phát huy, Tổ ấn trùng quang, ngõ hầu làm lợi lạc cho mọi loài chúng sanh, báo Phật ân đức, kế vãng khai lai, lưu truyền hậu thế.
In addition to being known as the first ancestral temple of Lam Dong province, the pagoda is also a famous spiritual tourist destination, always present in the journey of pilgrims when visiting Da Lat city. In addition, Linh Quang Pagoda is also a place that regularly takes the lead in social charity work to demonstrate the spirit of serving the Dharma and the nation, continuing the vows that the founding monk and previous ancestors did in the past, maintained and promoted by later generations, the Patriarch's seal is restored, in order to benefit all living beings, repay the Buddha's grace, continue the past and present, and pass it on to future generations.
Mãn Đường Hồng
(Ghi lại từ tư liệu của Tổ Đình cung cấp)
Man Duong Hong(Recorded from documents provided by the Pagoda)