(Tạp chí) Đạo Phật Ngày Nay: Ngoài việc trở thành một dịch giả vĩ đại của kinh điển Đại thừa, đại lão Hòa thượng Thích Trí Tịnh đến nay đã có trên 70 năm tụng kinh. Lời khai thị của Hòa thượng dưới đây có ý nghĩa rất lớn cho người đọc tụng và thọ trì kinh để mở mang tâm trí và thâm nhập kinh tạng.
Bạch Sư ông, tại Việt Nam, có người dùng từ đọc kinh, có người dùng từ tụng kinh. Ý nghĩa của hai thuật ngữ này thế nào?
(Magazine) Buddhism Today: In addition to being a great translator of Mahayana sutras, the great elder Venerable Thich Tri Tinh has been chanting sutras for over 70 years. The Venerable's instructions below are very meaningful for those who read, recite and uphold sutras to open their minds and penetrate the sutras.
Dear Master, in Vietnam, some people use the term "reading sutras" and some use the term "chanting sutras". What is the meaning of these two terms?
Các huynh đệ nên hiểu “tụng” là học thuộc lòng, những khi lên chánh điện mặc áo tràng đắp y, thắp nhang lễ Phật, có chuông có mõ, mở kinh ra rồi cho đó là tụng. Kỳ thật đó không phải là tụng kinh mà chỉ là đọc kinh. Nên nhớ kỹ điều đó! Khi đã thuộc lòng rồi, mình tụng mới có ích lợi lớn. Không những lúc mặc áo tràng đắp y lên điện Phật, mà trong những khi đi đứng nằm ngồi, thỉnh thoảng những lời kinh do mình thuộc nó sẽ khởi lên trong tâm.
Brothers should understand "chanting" as memorizing, when going to the main hall, wearing robes and robes, lighting incense to worship Buddha, with bells and wooden fish, opening sutras and then thinking that is chanting. In fact, that is not chanting sutras but just reading sutras. Remember that well! When you have memorized them, chanting will have great benefits. Not only when wearing the robe and going to the Buddha altar, but also when walking, standing, lying down, or sitting, sometimes the words of the sutras that we know will arise in our minds.
Như người đời thuộc những bài ca mà họ ưa thích, thì những khi đi đứng nằm ngồi họ thường khe khẽ cất lên vài câu, hay trong tâm cũng thường nhớ nghĩ đến những bài ca bài hát đó. Cũng vậy, nếu mình thường niệm Phật thì nó khởi lên câu niệm Phật. Còn nếu mình thuộc lòng kinh thì những lời kinh thường hay khởi lên thì ngay lúc đó mình đã tụng kinh rồi.
Like people who know their favorite songs, when walking, standing, lying down, or sitting, they often softly sing a few lines, or often think of those songs in their minds. Likewise, if we often recite Buddha's name, the words of the Buddha's name will arise. If we recite sutras by heart, the words of the sutras will often arise, and we will recite them at that moment.
Sư ông thường dạy rằng lời Phật thật quý báu. Vậy, người tụng kinh do tôn kính lời Phật sẽ đạt được lợi ích gì?
The Master often taught that the Buddha's words are truly precious. So, what benefits will a person who recites sutras out of respect for the Buddha's words gain?
Mỗi khi tụng kinh, mình nhớ lại những lời dạy của Phật thì đó là mình niệm Pháp. Khoảng thời gian mình tụng kinh thì những niệm phiền não, những niệm xấu, niệm ác bị đè phục nên không khởi lên; do bị đè phục nên nó yếu đi, nó đã yếu thì lúc có khởi lên cũng khởi yếu. Đây là nói phục, còn đoạn là khác nữa. Nhưng nhờ có phục nên nó yếu. Vì yếu nên tội chướng, nghiệp chướng cũng yếu dần. Khi bên tội chướng, nghiệp chướng yếu thì thiện căn công đức sẽ khởi dậy. Hai cái đó như hai cái giá cân. Nếu bên này nặng thì bên kia nhẹ. Nếu bên này nhẹ thì bên kia nặng, lẽ đương nhiên là như vậy. Nói cách khác, ngoài phước báu do tôn kính Phật pháp, người tụng kinh có thể là tiêu trừ nghiệp chướng.
Every time we recite sutras, we remember the Buddha's teachings, which is reciting the Dharma. During the time we recite sutras, the disturbing thoughts, bad thoughts, and evil thoughts are suppressed and do not arise; because they are suppressed, they become weak; and when they are weak, when they arise, they also arise weakly. This is called subduing, and cutting is different. But thanks to the sutra, it is weak. Because it is weak, the sins and karma also gradually weaken. When the sins and karma are weak, the good roots and merits will arise. Those two are like two scales. If one side is heavy, the other side is light. If one side is light, the other side is heavy, naturally so. In other words, in addition to the blessings from respecting the Buddha Dharma, the person who recites sutras can eliminate karma.
Trong đời tu của Sư ông, hẳn nhờ tụng kinh Sư ông ngộ ra nhiều điều. Xin Sư ông đơn cử một ví dụ về cái ngộ nhờ tụng kinh.
In your monastic life, you must have realized many things thanks to reciting sutras. Please give me an example of enlightenment thanks to reciting sutras.
Nay tôi sẽ nói rõ điều này cho các huynh đệ nghe, vì thông thường ít ai nghĩ đến. Nhân khi tụng kinh Kim Cang tôi đã khám phá ra một điều mà từ lâu suy nghĩ không biết vì sao trong kinh nói một vị Tu đà hoàn dứt trừ được kiến phiền não, còn tư phiền não thì chậm nhứt là trong bảy đời dứt hết thành A la hán. Vị Tu đà hoàn không có đời thứ tám, chỉ đến đời thứ bảy là cuối cùng. Trong kinh nói rõ ràng, chứ không nói việc tu hành gì cả.
Now I will explain this clearly to you, because normally few people think about it. While reciting the Diamond Sutra, I discovered something that I had been thinking about for a long time, not knowing why the sutra says that a Srotapanna can eliminate the afflictions of views, while the afflictions of thoughts can be eliminated in seven lifetimes at the latest to become an Arhat. A Srotapanna does not have an eighth lifetime, only the seventh lifetime is the last. The sutras clearly state this, but do not mention any practice.
Tôi thường suy nghĩ việc đó hoài, nghiệm mãi không ra. Cho đến khi tụng kinh Kim Cang đến đoạn Phật hỏi ngài Tu Bồ Đề: Vị Tu đà hoàn có tự nói mình là Tu đà hoàn không? Ngài Tu Bồ Đề đáp là không. Bởi vì Tu đà hoàn gọi là nhập lưu. Nói nhập mà không chỗ nhập. Không nhập vào sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp, đó gọi là Tu đà hoàn. Ngay đó tôi hoát nhiên hóa giải được cái điều mà tốn không biết bao nhiêu thời gian suy nghĩ về lý do tại sao mà vị Tu đà hoàn không có đời thứ tám, chỉ nội trong bảy đời dứt tư hoặc chứng A la hán.
I often pondered over this, but could not figure it out. Until I recited the Diamond Sutra and came to the part where the Buddha asked Subhuti: Does a Srotapanna call himself a Srotapanna? Subhuti answered no. Because Srotapanna is called stream-enterer. Talking about entering but having no place to enter. Not entering into form, sound, smell, taste, touch, or dharma, that is called Srotapanna. Right then, I suddenly resolved the matter that had taken me countless hours to think about, the reason why a Srotapanna does not have an eighth life, but only within seven lives does he end all defilements and attain Arhatship.
Nghĩa là vị Tu đà hoàn khi kiến hoặc đã dứt rồi thì tâm vị ấy không còn bị chi phối bởi sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp. Do không bị chi phối nên tư hoặc không có dịp phát khởi. Vì không phát khởi nên lần lần nó mòn yếu đi. Do mòn yếu nên nó dứt lần lần. Dứt một phần thì thành Tu đà hàm. Dứt một phần nữa thì thành A na hàm. Dứt thêm nữa cho đến dứt sạch hết thì thành A la hán. Nó dứt từng phần, dứt lần lần.
That is, when a Srotapanna has ended all defilements, his mind is no longer controlled by form, sound, smell, taste, touch, or dharma. Because he is not controlled, defilements do not have a chance to arise. Because they do not arise, they gradually weaken. Because they weaken, they gradually cease. If you stop a part, you become a Srotapanna. If you stop a part, you become an Anagami. If you stop more and more until you stop completely, you become an Arhat. It stops part by part, stops gradually.
Cũng thế, hằng ngày mình có niệm Phật, tụng kinh, thì lúc đó phiền não, nghiệp chướng nó không khởi. Nó không khởi trong khoảng thời gian mình có niệm Phật, tụng kinh, chứ không phải nó luôn luôn không khởi. Nhưng có như vậy thì nó yếu lần đi. Nó yếu lần đi thì cái lành cái tốt phát triển lên thì gọi là mình có tu. Phiền não nghiệp chướng bị dằn bị phục thì thiện căn công đức phát sanh, cho đến lúc nào đó sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp không còn chi phối nội tâm mình là thành công. Mà cũng không biết đến lúc nào, bởi vì chủng tử phàm phu trong vòng sanh tử luân hồi của mình nó nặng nề lắm, phiền não nghiệp chướng nặng nề lắm. Nhưng nếu hằng ngày mình có phương pháp để dằn để phục, thì nó sẽ yếu lần lần. Bằng không nếu bị sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp chi phối thì mỗi ngày chẳng những nó không yếu mà lại mạnh thêm, thì mình càng chui đầu sâu vào vòng sanh tử luân hồi. Lẽ tất nhiên hai ngã rõ ràng như vậy.
Likewise, if we recite Buddha's name and chant sutras every day, then afflictions and karmic obstacles will not arise. They will not arise during the time we recite Buddha's name and chant sutras, not that they will not arise all the time. But if they do so, they will gradually weaken. When they weaken, goodness and kindness will develop, then we are said to be cultivating. When afflictions and karmic obstacles are suppressed and subdued, good roots and merits will arise, until a time when form, sound, smell, taste, touch, and dharma no longer control our inner mind, then we are successful. We don't know when that will be, because the seeds of ordinary people in the cycle of birth and death are very heavy, afflictions and karmic obstacles are very heavy. But if we have methods to suppress and subdue them every day, they will gradually weaken. Otherwise, if we are controlled by form, sound, smell, taste, touch, and dharma, then each day they will not only not weaken but also become stronger, and we will sink deeper into the cycle of birth and death. Of course, the two paths are clearly like that.
Trên đây chỉ là một ví dụ. Nếu các huynh đệ mỗi ngày đều tụng kinh thì sẽ tỏ rõ nhiều điều bổ ích. Do đó, tôi khuyên các huynh đệ siêng năng tụng kinh để thâm nhập trí Phật.
The above is just an example. If you brothers chant sutras every day, many beneficial things will become clear. Therefore, I advise you brothers to diligently chant sutras to penetrate the Buddha's mind.
Tại Việt Nam, khi tụng kinh, các chùa còn niệm Phật. Xin Sư ông khai thị về phương pháp niệm Phật trong tụng kinh?
In Vietnam, when chanting sutras, pagodas also chant Buddha's name. Could you please explain the method of chanting Buddha's name while chanting sutras?
Tôi nói rõ để huynh đệ biết rằng tụng kinh và niệm Phật đúng cách là thật tu. Khi niệm Phật thì không duyên việc khác. Không duyên theo sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp. Chỉ duyên nơi âm thanh câu niệm Phật. Huân tập mỗi ngày một mạnh lên nơi hạnh niệm Phật thì những niệm sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp khác, mỗi ngày mỗi bớt đi, vì trong khoảng thời gian đó nó không khởi được thì nó phải giảm bớt. Mà nếu thời gian niệm Phật càng ngày càng nhiều thì tất nhiên mỗi ngày mình lần lần tiến lên.
I will make it clear so that brothers know that chanting sutras and chanting Buddha's name correctly is true practice. When chanting Buddha's name, do not get attached to other things. Do not get attached to form, sound, smell, taste, touch, or dharma. Only get attached to the sound of Buddha's name. If you practice Buddha's name more and more strongly each day, then thoughts of other forms, sounds, smells, tastes, touch, and dharma will gradually decrease each day, because during that time they cannot arise, they must decrease. But if the time spent reciting Buddha's name increases, then of course we will gradually progress each day.
Cũng như người tu thiền giữ tâm đừng cho khởi vọng, tất nhiên là làm sao cho nội tâm đừng bị chi phối bởi sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp. Nó không chi phối thì phiền não nghiệp chướng không do đâu mà sanh khởi. Phiền não nghiệp chướng không khởi được thì lần lần nhẹ đi, cho đến lúc nào đó cũng như cái màn che bị rách, bị tan thì ánh sáng từ trong nội tâm phát ra, gọi là tỏ ngộ. Hai đường tu dù Thiền dù Tịnh giống nhau, chứ không chi khác.
Just like a meditator who keeps his mind from giving rise to thoughts, of course he must try to keep his inner mind from being influenced by form, sound, smell, taste, touch, and dharma. If they do not influence him, then afflictions and karmic obstacles will not arise. When afflictions and karmic obstacles cannot arise, they will gradually become lighter, until at some point, just like a curtain is torn or dissolved, then light will shine from within the mind, which is called enlightenment. The two paths of practice, whether Zen or Pure Land, are the same, there is no difference.
Vậy, theo Sư ông tu thực chất là không để tâm dính vào sáu trần cảnh?
So, according to the Master, practicing essentially means not letting the mind cling to the six sense objects?
Đúng vậy! Hằng ngày mình bị sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp chi phối là không có tu. Lúc nào sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp nó không chi phối nội tâm của mình được, thì chính lúc đó là lúc mình tu. Nên nhớ kỹ như vậy! Chứ không phải đợi đến lúc mặc áo, đắp y lên chánh điện. Mặc áo đắp y lên chánh điện, lễ Phật mà bị cảnh ngoài sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp nó chi phối thì chưa phải là có tu.
That's right! Every day, if we are influenced by form, sound, smell, taste, touch, and dharma, then we are not practicing. When form, sound, smell, taste, touch, and dharma cannot influence our inner mind, then that is the time to practice. Remember this well! Don't wait until you put on your robe and put on your robe in the main hall. Putting on your robe and putting on your robe in the main hall, worshiping the Buddha but being influenced by the external world of color, sound, smell, taste, touch, and dharma is not yet cultivation.
Pháp của Phật dạy nói cho rõ là tu tâm. Còn nơi thân và khẩu chỉ trợ giúp cho nội tâm mà thôi. Nói như vậy không phải phế bỏ những thời khóa tu tập, ban đầu sức tu còn yếu thì phải nương vào thời khóa, quan trọng ở chỗ là ngoài thời khóa cũng phải tu. Do đó niệm Phật không luận là lúc đi, đứng, nằm ngồi gì, nếu có niệm luôn thì có tu, mà bị gián đoạn là không có tu. Đó là điểm chánh yếu. Tất cả các pháp môn khác cũng đều như vậy.
The Buddha's teachings clearly state that cultivating the mind is the practice. As for the body and speech, they only assist the inner mind. Saying this does not mean abandoning the practice sessions. In the beginning, if your practice is weak, you must rely on the sessions. The important thing is that you must also practice outside of the sessions. Therefore, reciting the Buddha's name, regardless of whether you are walking, standing, lying, or sitting, if you recite continuously, you are cultivating, but if you are interrupted, you are not cultivating. That is the main point. All other Dharma methods are the same.
Bạch Sư ông, để thâm nhập kinh tạng khi tụng kinh, người tụng phải làm gì để đạt được?
Master, to penetrate the sutras when reciting sutras, what must the reciter do to achieve it?
Để đạt được như thế, khi tụng kinh phải thuộc lòng kinh. Chẳng phải các thời khóa trong chùa thuộc mà các kinh mình thích cũng phải thuộc. Như tôi cũng vậy, thích Phổ Môn phải thuộc Phổ Môn, thích Kim Cang phải thuộc Kim Cang, thích phẩm Phổ Hiền phải thuộc phẩm Phổ Hiền, cho đến thích Pháp Hoa phải thuộc Pháp Hoa. Lúc trước mỗi ngày giữ đều đặn như vậy, riêng kinh Pháp Hoa thì mỗi ngày tụng một biến hoặc hai ngày một biến. Ai làm được như thế thì thâm nhập kinh tạng không khó.
To achieve this, when reciting sutras, you must memorize the sutras. Not only do you have to memorize the sessions in the temple, but you also have to memorize the sutras you like. Like me, if you like Pumen, you must belong to Pumen, if you like Vajra, you must belong to Vajra, if you like Samantabhadra chapter, you must belong to Samantabhadra, and if you like Lotus Sutra, you must belong to Lotus Sutra. Before, you kept doing this every day, but for the Lotus Sutra, you would recite it once a day or once every two days. Whoever can do that will not have difficulty in penetrating the sutras.
Bạch Sư ông, người bận rộn với nhiều công việc không có thời gian để tụng nhiều thì làm thế nào có thể hiểu kinh được?
Master, if someone is busy with many jobs and does not have time to recite much, how can he understand the sutras?
Người bận rộn có thể chọn các phần kinh quan trọng để tụng. Tôi đơn cử cách sắp thời gian của tôi trong quá khứ. Năm 1963 khởi lên việc tranh đấu với ông Diệm và 1964 thành lập Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất, tôi phải bận bịu nhiều công việc nên mỗi ngày không có thời gian tụng kinh Pháp Hoa. Ai cũng biết tụng kinh phải tụng luôn nếu không lại quên nên không thể tiếp tục tụng kinh Pháp Hoa mà chỉ giữ lại bài kệ phẩm Phương Tiện làm thời khóa cho đến bây giờ. Bài kệ phẩm Phương Tiện cũng nhiều lắm, gần 500 câu chứ đâu phải ít. Khi có thể thu xếp thời gian thì ta tụng cố định và đều đặn hơn thì mới hiểu kinh thấu đáo được.
Busy people can choose important sutras to recite. I will give you an example of how I arranged my time in the past. In 1963, when the struggle against Mr. Diem began and in 1964, the Unified Buddhist Church of Vietnam was established, I was busy with many jobs so I did not have time to recite the Lotus Sutra every day. Everyone knows that when reciting sutras, one must recite them all at once or else they will forget, so I could not continue to recite the Lotus Sutra and only kept the verses from the Expedient Means chapter as a schedule until now. There are also many verses in the Expedient Means chapter, nearly 500 verses, not a few. When we can arrange our time, we should recite it regularly and consistently to understand the sutra thoroughly.
Hiện nay, thời khóa mỗi ngày của tôi nhất định phải có là: sáng sớm thức dậy tụng phẩm Phổ Hiền trong kinh Hoa Nghiêm, kinh Kim Cang, bài kệ phẩm Phương Tiện của kinh Pháp Hoa, kinh Phổ Môn, kinh A Di Đà rồi hoàn kinh niệm Phật. Nếu tụng ra tiếng thì hơn hai tiếng đồng hồ, nếu tụng thầm thì trên dưới một tiếng rưỡi. Năm nay tôi đã 94 tuổi nên chỉ thực hiện thời khóa bằng cách tụng thầm mà thôi, chứ tụng ra tiếng thì không nổi nữa rồi. Sở dĩ tôi nói kỹ như vậy để chúng ta biết rõ cách tu tập của mình là phải có sự liên tục hằng ngày. Không nên lúc có, lúc không.
Currently, my daily schedule must include: waking up early in the morning to recite the Universal Worthy chapter in the Avatamsaka Sutra, the Diamond Sutra, the Expedient Means chapter verses in the Lotus Sutra, the Universal Gate Sutra, the Amitabha Sutra, and then reciting the Buddha's name. If I recite it out loud, it takes more than two hours; if I recite it silently, it takes about an hour and a half. This year I am 94 years old, so I only carry out the schedule by reciting silently; if I recite it aloud, I can no longer do it. The reason I speak in detail like this is so that we can clearly understand that our practice must be continuous every day. It should not be done sometimes and not sometimes.
Tụng kinh niệm Phật ngoài mục đích chính yếu là vãng sanh Cực Lạc ra, còn có tác dụng hàng phục những phiền não nghiệp chướng, khiến cho những thiện căn công đức được tăng trưởng. Nếu mỗi ngày tu hành đều đặn như vậy, tất nhiên lần lần bớt đi phần phàm phu sanh tử mà tiến lần trên con đường Hiền Thánh giải thoát.
In addition to the main purpose of rebirth in the Pure Land, reciting sutras and reciting the Buddha's name also has the effect of subduing afflictions and karmic obstacles, causing good roots and merits to grow. If we practice regularly like that every day, we will gradually reduce the part of the common people's life and death and gradually progress on the path of the Sage and Saint to liberation.
Bạch Sư ông, khi hiểu kinh rồi thì lộ trình tu bao lâu mới đạt kết quả?
Master, when we understand the sutra, how long will it take to achieve results?
Ngay đức Phật cũng phải trải qua vi trần số kiếp tu tập chứ không phải con số ức muôn mà mình thường tính toán. Phải lấy số vi trần để tính số kiếp tu hành. Rõ ràng như vậy, chính đức Phật nói chứ không ai khác. Như phẩm Đề Bà Đạt Đa trong kinh Pháp Hoa, ngài Trí Tích Bồ tát nói: “Tôi xem trong cõi Tam thiên Đại thiên nhẫn đến không có chỗ nhỏ bằng hột cải mà không phải là chỗ của Bồ tát (chỉ cho Phật Thích Ca) bỏ thân mạng để vì lợi ích chúng sinh, vậy sau mới thành đạo Bồ đề.” Chứ không phải thường thường như chúng ta, làm được chút ít công đức gì đó mà đòi thành ông Hiền ông Thánh liền đâu. Trong kinh dạy rất đầy đủ, nhất là kinh Đại Bửu Tích nói về công hạnh của các vị Bồ tát rõ ràng lắm. Mọi người nên cố gắng tìm đọc. Tôi bây giờ phải nhờ người khác đọc để biết được công hạnh của các ngài quá khứ tu thế nào, hiện tại thành tựu thế nào.
Even the Buddha had to go through a number of dust particles to practice, not the number of billions that we usually calculate. We must use the number of dust particles to calculate the number of practice lifetimes. It is so clear, the Buddha himself said it, no one else. Like the Devadatta chapter in the Lotus Sutra, Bodhisattva Trí Tích said: "I see in the Three Thousand Great Thousand Worlds, there is no place as small as a mustard seed that is not a place for a Bodhisattva (referring to Buddha Shakyamuni) to give up his life for the benefit of living beings, only then can he attain Bodhi." It is not like us, who do a little meritorious deeds and then demand to become a Sage or Saint right away. The sutras teach very fully, especially the Great Treasure Accumulation Sutra which talks very clearly about the meritorious deeds of Bodhisattvas. Everyone should try to find and read. I now have to ask others to read to know how the monks practiced in the past and what their achievements are now.
Nói chung, việc dứt trừ nghiệp chướng phiền não để ra khỏi nghiệp chướng luân hồi không phải là chuyện dễ. Nhưng mình có tu tập đều đặn là mình có bước đi. Mà đã có bước đi là có bước đến. Có bước một bước là giải thoát một bước, chứ không phải đợi đến đích rồi mới giải thoát. Thường nghĩ như vậy thấy vui. Bởi vì biết mình mỗi ngày có bước là mỗi ngày gần thêm bờ giải thoát. Nên nhớ kỹ là vi trần số kiếp chứ không phải ít đâu. Không phải nghe nói: “Tức tâm tức Phật” rồi cho rằng thấy tâm là thành Phật. Vì nếu như vậy là mình hơn Phật Thích Ca xa lắm rồi.
In general, eliminating negative karma and afflictions to escape from the cycle of karma and reincarnation is not an easy thing. But if you practice regularly, you take steps. And if you take steps, you arrive. Taking one step is one step of liberation, not waiting to reach the destination to be liberated. Thinking like this often makes me happy. Because knowing that you take steps every day is getting closer to the shore of liberation. Remember that it is a number of dust particles in aeons, not a small number. Do not hear the saying: "If you see your mind, you will become a Buddha." Because if you do, you are far ahead of Shakyamuni Buddha.
Tạp chí Đạo Phật Ngày Nay, tập IV (11-12/2010), tr. 28-30.
Today's Buddhism Magazine, volume IV (11-12/2010), pp. 28-30. Learn from the streams of water from deep ravines. The water of the ravine flows noisily, The great ocean is silent. What is empty makes loud noise, What is full is silent. The fool is like an empty jar, The wise are like a full pond. (Minor Collection I, 106)
Hãy học các dòng nước
Từ khe núi vực sâu.
Nước khe núi chảy ồn,
Biển lớn động im lặng.
Cái gì trống kêu to,
Cái gì đầy im lặng.
Ngu như ghè vơi nước,
Bậc trí như ao đầy.