Donate

Font chữ: + A   + A   + A   + A  

1. Định nghĩa Tứ niệm xứ là gì?

Tứ là 4; niệm là hằng nhớ nghĩ; xứ là nơi chốn; Tứ niệm xứ là bốn chỗ, bốn điều mà người tu hành thường nhớ nghĩ đến. Đó là:

1. Quán thân bất tịnh

2. Quán tâm vô thường

3. Quán pháp vô ngã

4. Quán thọ thị khổ

2. Quán thân bất tịnh là như thế nào?

Quán là tập trung tư tưởng để quán sát cho thấu đáo; bất tịnh là không trong sạch; quán thân bất tịnh là tập trung tư tưởng để quán sát một cách tường tận về sự không trong sạch của cái thân ta.

Nói về sự dơ bẩn của thân, ta thấy:

Ÿ Từ khi mới đầu thai, thân đã do hai thứ là tinh cha, huyết mẹ kết hợp thành, nằm lẫn trong máu me nhơ nhớp. Và khi sinh ra, thân phải chui qua bằng con đường sinh dục bẩn thỉu.

Ÿ Thân được nuôi lớn bằng những thức ăn cũng không tinh khiết, mới nuốt vào thì ưa thích, nhưng vào bụng đã biến thành hôi hám, và khi bài tiết ra thì không ai chịu nổi.

Ÿ Trong thân thường bài tiết ra những chất dơ bẩn như đại, tiểu, ghèn, mũi, dãi... vài ngày không tắm mồ hôi đã dơ, sáng không súc miệng đã hôi thối v.v... Khi đau ốm càng dơ bẩn hơn như đàm, dãi, hoặc bệnh nan y như lao, cùi, giang mai, ung thư, HIV... càng bài tiết ra những chất ghê gớm.

Ÿ Khi chết, da thịt rã rời, dòi bọ rúc rỉa, cũng bẩn thỉu vô cùng.

Phép quán này trị lòng tham sắc dục. Tuy nhiên, cũng không vì thế mà hủy bỏ mạng sống. Bởi thân vẫn cần để tu hành giải thoát, như qua sông phải có chiếc bè, chưa qua mà đã vội bỏ bè là trái với lời Phật dạy.

3. Quán tâm vô thường là như thế nào?

Vô thường là luôn luôn thay đổi. Quán tâm vô thường là tập trung tư tưởng để quán sát cái tâm của chúng ta luôn luôn thay đổi.

Nhiều người nhận lầm sự phân biệt, hiểu biết hằng ngày là cái Ta, và cho cái Ta đó là thường còn, vĩnh viễn. Thật ra cái ta đó là ngã chấp, chính nó sanh ra những vọng tưởng phiền não như tham, sân, si, mạn, nghi, ác kiến...

4. Quán pháp vô ngã là gì?

Pháp là tất cả mọi sự thật trên vũ trụ, từ các vật hữu hình cho đến các sự vô hình, tưởng tượng; ngã là tự tướng, là cái ngã riêng biệt. Quán pháp vô ngã là quán sát mọi vật trong vũ trụ không có cái ta riêng biệt, rồi từ đó sinh ra quí trọng, khinh rẻ, tranh chấp... Tất cả đều do nhân duyên hòa hợp, hết nhân duyên là tan rã. Tất cả các pháp làm nhân duyên cho nhau chứ không có tự tướng. Không có tự tướng tức là vô ngã.

Pháp này giúp ta không bị hoàn cảnh chi phối, vì biết mọi thứ đều giả tạm, đâu cần trach chấp, ích kỷ, hại người.

5. Quán thọ thị khổ là như thế nào?

Thọ là chịu, nhận lãnh. Quán thọ thị khổ là quán sát rằng có nhận lãnh là có khổ.

Nhận lãnh là nhận lãnh tất cả những thứ trong cuộc sống.

Ÿ Trước tiên là nhận lãnh cái thân này riêng của ta, cái tâm này riêng của ta.

Ÿ Sau đó thọ nhận những thứ khác để nuôi thân như cái ăn, cái mặc, cái ở, sắc, thanh, hương, vị, xúc, thọ những gì làm cho ta thích thú, vui vẻ.

Nhưng càng thọ thì càng khổ. Ví dụ, nhận được cái gì quý giá thì nơm nớp lo mất, sanh buồn thương, tiếc nuối... Kẻ có của thì sợ mất của, kẻ có địa vị thì sợ mất địa vị, kẻ có người yêu thì sợ mất người yêu v.v...

Tất nhiên không thể bỏ tất cả trong cuộc sống, nhưng chúng ta phải biết buông xả đựoc chừng nào hay chừng ấy. Vì cuộc đời vốn đau khổ với sanh, lão, bệnh, tử, không có gì thường tồn cho ta nắm giữ, nên đừng tham đắm thật nhiều.

6. Tóm lại, phép quán Tứ niệm xứ đánh đổ bốn thành kiến sai lầm của người đời là gì?

Bốn thành kiến sai lầm là:

– Tưởng thân này quý báu tốt đẹp

– Tưởng tâm mình là vĩnh viễn thường còn

– Tưởng mọi vật trên đời là chắc thật trường cửu

– Tưởng tom góp thu nhận càng nhiều càng sung sướng

    « Xem chương trước «      « Sách này có 37 chương »       » Xem chương tiếp theo »

_______________

MUA THỈNH KINH SÁCH PHẬT HỌC

DO NXB LIÊN PHẬT HỘI PHÁT HÀNH

Thành viên đang online:
Viên Hiếu Thành Huệ Lộc 1959 Bữu Phước Chúc Huy Minh Pháp Tự minh hung thich Diệu Âm Phúc Thành Phan Huy Triều Phạm Thiên Trương Quang Quý Johny Dinhvinh1964 Pascal Bui Vạn Phúc Giác Quý Trần Thị Huyền Chanhniem Forever NGUYỄN TRỌNG TÀI KỲ Dương Ngọc Cường Mr. Device Tri Huynh Thích Nguyên Mạnh Thích Quảng Ba T TH Tam Thien Tam Nguyễn Sĩ Long caokiem hoangquycong Lãn Tử Ton That Nguyen ngtieudao Lê Quốc Việt Du Miên Quang-Tu Vu phamthanh210 An Khang 63 zeus7777 Trương Ngọc Trân Diệu Tiến ... ...

... ...