|
CHƯƠNG
I
TỪ
TRONG MÂY MÙ HUYỀN THOẠI
ĐẾN
HIỆN THỰC LỊCH SỬ
Liên
tiếp trong mấy chục năm ròng, giới khoa học lịch sử Việt
Nam, đã tập trung nhiều cố gắng để xem xét lại hàng loạt
vấn đề về thời đại Hùng Vương bấy lâu nay chưa sáng
rõ.
Hàng trăm công trường khảo
cổ đã được mở ra trên khắp mọi miền đắt nước.
Chỉ riêng miền Trung du và
phía bắc châu thổ sông Hồng - nơi mà sử cũ và truyền thuyết
gọi là đất Văn Lang hay Phong Châu - địa bàn của các vua
Hùng, đã phát hiện được hàng trăm di tích, địa điểm
cư trú, mộ táng, "công xưởng", nơi chôn dấu tài sản, cùng
hàng vạn di vật của tổ tiên.
Hàng nghìn di tích tín ngưỡng
và phong tục cổ liên quan đến thời Hùng Vương cũng đã
được kiểm kê, sưu tầm để gắng xuyên qua hư ảo mà nhận
diện hiện thực của quá khứ.
Hàng nghìn trang văn trong kho
sử cũ cũng được lật lại, soi rọi bằng những cách nhìn
mới.
Hàng trăm sáng tác dân gian
về thời Hùng Vương cũng được ghi chép thêm, phân tích lại
để tìm cái lõi cốt của sự thực lịch sử náu mình sau
mây mù huyền thoại.
Tiếng nói và tên gọi con người,
sự việc, đất đai, sông núi ... được bảo lưu trong ngôn
ngữ cận hiện đại hoặc trong tư liệu cổ cũng được huy
động, tìm tòi để khôi phục lại những âm thanh, ngôn từ
của tổ tiên cùng ý nghĩa, giá trị của nó.
Hàng trăm bộ xương, đầu
sọ của người cổ được lòng đất gìn giữ cũng đã được
khai quật, đo, tính, để tìm lại hình hài, loài giống của
tổ tiên.
Sau cùng, nhiều ngành khoa học
tự nhiên, nghiên cứu từ đất đai, cây cỏ đến động vật,
cũng tham gia đóng góp những đường nét cho bối cảnh của
đời sống người xưa.
Tất cả những ngành và liên
ngành khoa học đó, sử dụng những phương pháp chuyên môn
của mình, đã tạo ra những luồng sáng khác nhau từ nhiều
chiều hướng cùng rọi chiếu vào một điểm, để cuối cùng,
dưới ánh sáng của một năng lượng nghiên cứu tổng hợp,
đã thấy dần dần hiện ra, lung linh, rỡ ràng cả một thời
mơ màng chìm đắm xa xưa...
Từ những chấm sáng như thế,
vô vàn, liên kết lại, hình ảnh của cả một thời đại
bộc lộ dần. Đây là một thời đại kéo dài từ hai đến
bốn nghìn năm trước - đúng như truyền ngôn "mấy nghìn năm
lịch sử" của chúng ta. Đấy là một thời đại xao động
những biến cố hệ trọng: chuyển mình từ xã hội nguyên
thủy sang xã hội giai cấp, xây dựng những thể chế đầu
tiên của quốc gia và dân tộc, tiến hành chiến tranh để
thống nhất và bảo vệ cộng đồng ... đúng như cách mệnh
danh " THỜI ĐẠI DỰNG NƯỚC VÀ GIỮ NƯỚC
ĐẦU TIÊN"
Đấy còn là một thời đại
bồi đắp và định hình nền văn minh đầu tiên mang bản
lĩnh dân tộc với một loạt thành tựu đặc sắc trong đời
sống vật chất, xã hội và tinh thần - từ ngôi nhà sàn mái
cong đến con thuyền đuôi én, từ những truyện kể kỳ thú
đến chiếc trống đồng kỳ diệu... vừa tỏa rộng ảnh
hưởng đến những miền đất đai xa xôi đương thời, vừa
in dài dấu vết trong những thời đại lịch sử tiếp theo
đúng như niềm tự hào mà Nguyễn Trãi xưa đã khẳng định:
" Nước Đại Việt ta vốn
xây nền văn hiến đã lâu " ...
Đấy chính là thời đại Hùng
Vương dựng nước mà từ bao đời nay, với nếp quen phụng
thờ và tưởng nhớ tổ tiên, nhân dân ta vẫn giữ trọn niềm
tin yêu sắt đá và hình tượng hoá thành các nhân vật tiêu
biểu: VUA HÙNG
Khoa học hôm nay đã mở rộng
khái niệm, củng cố độ bền và trả lại chiều sâu cho
những sự kiện và con người hằng được quan niệm theo tư
duy cảm tính để cho hợp và đúng hơn với phong cách và yêu
cầu của thời đại mới.
Đồng thời, bên cạnh việc
nghiên cứu khái quát và tổng hợp, vẫn tìm tòi chi tiết
cụ thể, chẳng hạn về chính những vua Hùng, gần đây đã
xuất hiện những dấu hiệu trực tiếp của một vùng "kinh
đô" mà huyền thoại đã xây dựng kèm những lầu son gác
tía, tiếng hát Trương Chi và nước mắt Mị Nương... hy vọng
có thể sẽ tiến tới chỗ tìm được mộ táng của những
vua Hùng ấy. Khi đó sẽ còn xuất hiện những cứ liệu tốt
hơn nữa cho việc tìm hiểu và vẽ lại chân dung thời đại.
Huyền thoại bây giờ đang
trở thành lịch sử.
Chúng ta hãy đốt nén hương
lòng, kính cẩn hướng về những anh hùng dựng nước, hãy
hành trình, hành hương vào chiều sâu lịch sử thiêng liêng
của Tổ quốc ngàn năm... |
