Nhằm tạo điều kiện để tất cả độc giả đều có thể tham gia soát lỗi chính tả trong các bản kinh Việt dịch, chúng tôi cho hiển thị các bản Việt dịch này dù vẫn còn nhiều lỗi. Kính mong quý độc giả cùng tham gia soát lỗi bằng cách gửi email thông báo những chỗ có lỗi cho chúng tôi qua địa chỉ admin@rongmotamhon.net

Font chữ: + A   + A   + A   + A  

XXXVII. PHÁP HỘI A XÀ THẾ VƯƠNG TỬ THỨ BA MƯƠI BẢY
Như vậy tôi nghe một lúc Ðức Phật ở thành Vương Xá trong núi Kỳ Ðà Quật cùng đại Tỳ Kheo ngàn hai trăm năm mươi người câu hội.
Bấy giờ con trai yêu quí của vua A Xà Thế là Vương Tử Sư Tử cùng chung đồng bạn năm trăm người đều đã hướng đến Vô Thượng Bồ Ðề, mỗi người cầm tràng phan bửu cái xuất thành Vương Xá qua núi Kỳ Xà Quật đến chỗ Ðức Như Lai lễ lạy cúng dường.
Vương Tử Sư Tử bạch Phật: "Ngưỡng mong Ðức Thế Tôn vì tôi mà tuyên nói các hạnh Bồ Tát".
Vương Tử liền nói kệ rằng:
"Thế nào được đoan chánh
Hóa sanh trong hoa sen
Thế nào biết túc mạng
Nguyện Phật tuyên dạy cho
Thế nào được thành tựu
Tam muội đà la ni
Khi có nói lời gì
Mọi người đều kính thọ
Thế nào được chánh niệm
Ðầy đủ sanh trí huệ
Như pháp mà tu hành
Kiên cố chẳng hư hoại
Thế nào thành diệu tướng
Ðầy đủ ba mươi hai
Tám mươi tùy hình hảo
Người nhìn vui chẳng chán
Thế nào được phạm âm
Tiếng ca lăng tầng già
Thế nào khiến thế gian
Người thấy đều vui mừng
Do đâu được hạnh nghiệp
Ðược sanh trước chư Phật
Hay thỉnh nghĩa vi diệu
Ngưỡng mong Như Lai dạy
Thế nào rời các nạn
Mà sanh nơi thiện đạo
Thế nào tất cả đời
Tánh siêng không phóng dật
Thế nào được thần thông
Và chứng túc mạng trí
Hãy sạch hết các lậu
Nguyện Phật khai diễn cho
Thế nào tịnh nghiệp thành
Lưới ma chẳng trục được
Mà trong tất cả đời
Ðược mọi ngưòi kính yêu
Thế nào được trường thọ
Thân ít sanh bịnh tật
Ðược quyến thuộc vững bền
Nguyện Mâu Ni tuyên nói".
Ðức Thế Tôn nói kệ đáp Vương Tử:
Nhẫn nhục được đoan chánh
Bố thí xen hóa sanh
Pháp thí biết túc mạng
Ông nên hiểu như vậy
Tu tâm được tam muội
Nhẫn được đà la ni
Kính trọng các chúng sanh
Pháp môn người kính thọ
Chẳng siểm được chánh định
Quán khéo sanh trí huệ
Tôn trọng chỗ tu hành
Ðắc pháp tâm kiên cố
Do thí được tướng tốt
Hành từ được tùy hình
Với chúng sanh bình đẳng
Người nhìn không chán đủ
Thành ngôn được phạm âm
Ca lăng do nhuyến ngữ
Lìa ỷ ngôn lưỡi thiệt
Người thấy đều vui mừng
Ở trong các pháp thí
Chẳng từng bị chướng ngại
Do đây nên thường được
Gặp gỡ các Như Lai
Tịnh tín lìa các nạn
Trì giới sanh thiện đạo
Do tu tập pháp không
Ðời đời không phóng dật
Thí xe được thần thông
Giáo thọ thành túc mạng
Bỏ rời cả hai bên
Do đấy hết các lậu
Thắng giải thành tịnh nghiệp
Tinh tiền xô dẹp ma
Như thuyết mà tu hành
Ðời đời được người yêu
Chẳng hại được trường thọ
Trừ khổ lo cho người
Thân tráng kiện ít bịnh
Hòa giải quyến thuộc vững".
Vương Tử Sư tử lại bạch hỏi:
"Thế nào được của giàu
Ðồ dùng không tổn giảm
Ðời đời sanh chỗ nào
Thành tựu oai đức lớn
Thế nào được đại lực
Chúng ma chẳng hại được
Oai thế thường siêu thắng
Duy nguyện Thế Tôn dạy
Thế nào được thành tựu
Thiên nhãn và thiên nhĩ
Thế nào biết rõ được
Các tâm của chúng sanh
Thế nào được tịnh độ
Và pháp chúng viên mãn
Ðược tùy thân viên quang
Ðấng trọn đức xin dạy
Thế nào chỗ sanh ra
Tâm Bồ Ðề chẳng hư
Nhẫn đến trong mộng mơ
Cũng vẫn không quên mất
Thế nào Ðại Mâu Ni
Ðược đại chúng kính yêu
Nhiếp thủ tất cả pháp
Duy nguyện Thế Tôn dạy".
Ðức Thế Tôn đáp rằng:
"Chẳng ganh được của giàu
Chẳng xan đồ dùng tăng
Khiêm hạ thành tôn quí
Có oai đức tự tại
Hằng thí món ăn ngon
Kẻ sợ khiến an ổn
Do đây được đại lực
Oai thế thường siêu thắng
Thí đèn cảm thiên nhãn
Cúng nhạc thành thiên nhĩ
Xa rời chấp hai bên
Nên được tha tâm trí
Tịnh nguyện được tịnh độ
Nhẫn lực pháp chúng thành
Thí các tướng báu đẹp
Ðược viên quang chiếu khắp
Có du hành xứ nào
Trong thành ấp tụ lạc
Dạy người phát đại tâm
Bồ Ðề tâm chẳng hư
Thắng chí nguyện đầy đủ
Chẳng thối tâm Bồ Ðề
Do đây nhiếp các pháp
Ðược đại chúng kính yêu".
Vương Tử và đại chúng nghe Ðức Phật nói kệ xong, đồng bạch Ðức Phật rằng:
"Như lời Ðức Thế Tôn dạy các hạnh vi diệu ấy, từ nay chúng tôi đều sẽ tu học hết".
Ðức Thế Tôn liền hiện mỉm cười phóng đại quang minh chiếu khắp vô lượng vô biên thế giới.
Di Lặc Bồ Tát bạch Phật: "Bạch Ðức Thế Tôn! Do nhơn duyên gì mà Ðức Thế Tôn hiện mỉm cười, duy nguyện tuyên nói trừ nghi hoặc cho chúng tôi".
Ðức Phật phán: "Nầy Di Lặc! Vương Tử Sư Tử đây cùng đồng bạn năm trăm người thuở xưa vì cầu Vô thượng bồ đề nên đã cúng dường mười na do tha tám mươi ức chư Phật, thời kỳ Phật Nhiên Ðăng ta làm Bà La Môn Tử thành thục cho họ. Các người ấy ở thời vị lai ở chỗ Di Lặc Phật và chư Thế Tôn hằng thọ hóa sanh thân thừa cúng dường. Các người ấy phụng sự mười ức Như Lai như vậy mãn ba trăm kiếp, Phật tối hậu ấy hiệu Vô Biên Tri Như Lai biết tâm nguyện của họ nên tùy sở ưng đều thọ ký Vô Thượng Bồ Ðề đồng ở trong Kiếp An Lạc Quang Nghiêm thành Ðẳng chánh Giác đều đồng hiệu là Trí Huệ Tràng Tướng, Phật độ trang nghiêm như nước Cực Lạc của Vô Lượng Thọ Như Lai ở Tây phương.
- Nầy Di Lặc! Nếu có chúng sanh nghe lời nói nầy mà tin hiểu phát nguyện sẽ thành đại Bồ Ðề, thì phải biết người nầy được công đức không gì sánh bằng.
- Nầy Di Lặc! Nếu có người trong sáu trăm kiếp thường có thể đem các châu báu đến khắp các Phật độ cúng thí chư Như Lai, lại nếu có người nghe kinh điển nầy phát sanh thiện căn hơn công đức người trước, toán số so tính chẳng bằng được.
Lúc Ðức Phật nói kinh pháp nầy, trong chúng có tám mươi ức chúng sanh đồng thời xu hướng Vô Thượng Bồ Ðề. Tam thiên Ðại Thiên thế giới đều chấn động, trời mưa hoa đẹp.
Ðược nghe Ðức Phật thọ ký rồi, Vương Tử Sư Tử và năm trăm đồng bọn vui mừng hớn hở đều nghĩ rằng: Chúng ta quyết định thành Vô thượng Giác.
Vương Tử và đồng bạn đã cúng dường xong được ngũ thần thông liền ở trước Phật biến hiện nhiều cách rồi đồng xuất gia tu hành.
Chư đại Bồ Tát và chúng chư Thiên xu hướng đại Bồ Ðề thấy Vương Tử và đồng bạn tùy chỗ thích của đại chúng mà hiện thần biến đều rất vui mừng mà đồng nói rằng: "Vương Tử Sư Tử hỏi các điều nghi, Ðức Như Lai Thế Tôn đều giải quyết hết. Như vậy, Ðức Thế Tôn bất khả tư nghì, chánh pháp của Như Lai và người tín thọ quả báo bất khả tư nghị, công Ðức Như Lai vô lượng vô biên nơi tất cả pháp không gì chẳng thấu tỏ, là Ðạo Sư của đời độ người chưa độ, khắp mười phương thế giới đều rõ biết cả các pháp ba đời.
Ai là người có trí được nghe khối công đức sanh xứ an lạc như vậy mà chẳng phát khởi tin ưa mãnh lợi xu hướng cầu Vô Thượng Bồ Ðề".
Ðức Phật nói kinh nầy rồi, Vương Tử Sư Tử cùng đồng bạn năm trăm người, tất cả đại chúng đều vui mừng phụng hành.
XXXVIII. PHÁP HỘI ÐẠI THỪA PHƯƠNG TIỆN THỨ BA MƯƠI TÁM
Hán Dịch: Ðông Tấn Thiên Trúc Cư Sĩ Trúc Nan Ðề
Việt Dịch: Việt Nam Tỳ Kheo Thích Trí Tịnh
Như vậy tôi nghe một lúc Ðức Phật ở nước Xá Vệ tại tịnh xá Kỳ Thọ Cấp Cô Ðộc Viên cùng đại Tỳ Kheo tám ngàn người câu hội, đều là bậc Vô học đại Thanh Văn chúng.
Ðại Bồ Tát một vạn hai ngàn người đều được thần thông mọi người quen biết được đà la ni vô ngại biện tài được chư pháp nhẫn vô lượng công đức đều thành tựu cả.
Bấy giờ Ðức Như Lai từ tam muội dậy vô lượng trăm ngàn muôn ức chúng sanh cung kính vây quanh mà vì thuyết pháp.
Trong đại chúng có Ðại Bồ Tát tên Trí Thắng đứng dậy trịch y vai hữu gối hữu chấm đất chấp tay hướng Phật mà bạch rằng: "Bạch Ðức Thế Tôn! Tôi muốn hỏi một việc xin được cho phép, nếu Ðức Phật cho phép tôi mới dám thỉnh hỏi.
Ðức Phật phán: "Nầy Trí Thắng! Cho phép ông hỏi, ta sẽ giải đáp trừ chỗ nghi cho ông".
Trí Thắng Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Ðức Thế Tôn! Nói là phương tiện ấy, những gì là Bồ Tát phương tiện, Ðại Bồ Tát hành các phương tiện thế nào?".
Ðức Phật khen rằng: "Lành thay lành thay, nầy Trí Thắng! Ông vì chư Ðại Bồ Tát mà thỉnh hỏi nghĩa phương tiện đem lại nhiều lợi ích nhiều an lạc cho cả chư Thiên và người thế gian, để nhiếp lấy trí huệ của Bồ Tát vị lai và chư Phật pháp quá khứ vị lai hiện tại vậy. Lắng nghe lắng nghe, ta sẽ nói cho ông phải khéo suy nghĩ nhớ đó".
Trí Thắng Bồ Tát thọ giáo vui mừng lắng nghe.
Ðức Phật phán dạy: "Nầy Trí Thắng! Bồ Tát hành phương tiện dùng một vắt cơm bố thí cho tất cả chúng sanh. Tại sao? Vì Bồ Tát hành phương tiện đem một vắt cơm nhẫn đến bố thí xuống đến loài súc sanh nguyện cầu Nhứt thiết trí, do Bồ Tát nầy cùng chung với tất cả chúng sanh hồi hướng Vô Thượng Bồ Ðề dùng hai nhơn duyên sau đây để nhiếp thủ tất cả chúng sanh: một là cầu Nhứt thiết trí tâm, hai là nguyện phương tiện. Ðây gọi là đại Bồ Tát hành phương tiện vậy. Lại nầy Trí Thắng! Ðại Bồ Tát thấy người bố thí thì sanh lòng tùy hỉ, đem căn lành tùy hỉ nầy nguyện cùng chung với tất cả chúng sanh hồi hướng Vô Thượng Bồ Ðề, cũng nguyện người thí kẻ thọ chẳng rời Nhứt thiết trí tâm, dầu người thọ là hàng nhị thừa cũng nguyện họ chẳng rời Nhứt thiết trí tâm. Ðây gọi là Ðại Bồ Tát hành phương tiện vậy.
- Lại nầy Trí Thắng! Ðại Bồ Tát nếu thấy trong thế giới mười phương có các thứ cây hoa và các thứ hương vô chủ, liền nguyện họp lại cúng dường chư Phật, hoặc thấy trong thế giới mười phương có các thứ hoa hương có chủ hoặc lá gió bay liền nguyện họp lại cúng dường chư Phật mười phương hoặc tự làm hoặc vì chúng sanh mà làm để được Nhứt thiết trí tâm, do thiện căn nầy nên được vô lượng giới định huệ giải thoát giải thoát tri kiến. Ðây gọi là Ðại Bồ Tát hành phương tiện vậy.
- Lại nầy Trí Thắng! Ðại Bồ Tát nếu thấy trong thế giới mười phương các chúng sanh thọ các báo vui, Bồ Tát thấy rồi liền suy nghĩ rằng: nguyện tất cả chúng sanh được vui Nhứt thiết trí. Nếu thấy các chúng sanh thọ báo khổ, Bồ Tát liền vì các chúng sanh mà sám hối tội nghiệp nguyện rằng: những khổ não mà chúng sanh phải chịu như vậy, tôi đều thay họ lãnh chịu cho họ được an vui. Ðem căn lành nầy nguyện thành Nhứt thiết trí trừ đứt khổ não cho tất cả chúng sanh, do nhơn duyên mà cứu cánh chẳng thọ tất cả khổ thuần thọ tất cả lạc. Ðây gọi là Ðại Bồ Tát hành phương tiện vậy.
- Lại nầy Trí Thắng! Nếu Ðại Bồ Tát ở nơi một Ðức Phật kính lễ cúng dường tôn trọng tán thán suy nghĩ như vầy: tất cả Như Lai đồng một giới một pháp thân một giới một định một huệ một giải thoát một giải thoát tri kiến, vậy thì phải biết rằng nếu lễ kính cúng dường tôn trọng tán thán một Ðức Phật tức là lễ kính cúng dường tán thán tôn trọng tất cả chư Phật, nếu cúng dường một Ðức Phật tức là cúng dường chư Phật mười phương. Ðây gọi là đại Bồ Tát hành phương tiện vậy.
- Lại nầy Trí Thắng! Bồ Tát nếu là độn căn thì chớ nên tự khinh, nhẫn đến nếu có thể đọc thuộc một bài kệ bốn câu, suy nghĩ như vầy: nếu hiểu nghĩa một bài kệ bốn câu tức là biết tất cả Phật pháp, tất cả Phật pháp đều nhiếp trong nghĩa trong một bài kệ, thông đạt như vậy rồi lòng chẳng giải đãi, nếu đi đến thành ấp tụ lạc dùng lòng từ bi mà rộng giải nói cho mọi người chẳng cầu lợi dưỡng danh văn tán thán, nguyện rằng bài kệ bốn câu nầy nguyện cho người khác được nghe, đem thiện căn nầy nguyện cho tất cả chúng sanh đều đa văn như A Nan và được biện tài Như Lai. Ðây gọi là Ðại Bồ Tát hành phương tiện vậy.
- Lại nầy Trí Thắng! Nếu Bồ Tát sanh trong nhà bần cùng nhẫn đến khất thực được một vắt cơm cầm đem thí cúng chư Tăng, nếu cúng thí một người chẳng lấy đó làm thẹn, nên suy nghĩ rằng: như lời Phật dạy tâm tăng thượng quãng đại thí hơn dùng của bố thí, của tôi bố thí dầu ít mà do Nhứt thiết trí tâm nguyện căn lành nầy thành Nhứt thiết trí khiến các chúng sanh đều được bửu thủ như Ðức Phật Thế Tôn, do nhơn duyên ấy nên đầy đủ thí giới thiền định phước đức. Ðây gọi là Ðại Bồ Tát hành phương tiện vậy.
- Lại nầy Trí Thắng! Bồ Tát nếu thấy hàng Thanh Văn Duyên Giác được nhiều lợi dưỡng tôn trọng tán thán, Bồ Tát nầy tự hai điều để an ủi tâm mình: một là nhơn nơi Bồ Tát mà có Như Lai, hai là nhơn nơi Như Lai mà có Thanh Văn Duyên Giác, như vậy hàng nhị thừa dầu được lợi dưỡng mà tôi vẫn hơn họ, vật họ an dùng là vật của cha tôi tại sao ở nơi ấy tôi sanh lòng hi vọng. Ðây gọi là Ðại Bồ Tát hành phương tiện vậy.
- Lại nầy Trí Thắng! Lúc Bồ Tát hành thí liền đủ cả sáu Ba la mật. Thế nào là sáu? Lúc thấy người xin, Bồ Tát từ lòng xan tham đầy đủ đại thí xả, đây gọi là Ðàn Ba la mật. Bồ Tát tự trì giới thí người trì giới, thấy người phá giới thì khuyên họ trì giới rồi sau cấp thí cho, đây gọi thì Thi La Ba la mật. Bồ Tát tự trừ sân khuể khởi lòng từ nhẫn không uế trược lợi ích chúng sanh bình đẳng bố thí, đây gọi là Sằn đề Ba la Mật. Nếu Bồ Tát bố thí ẩm thực thuốc thang tức thì đầy đủ, thân tâm tinh tiến đến đi cúi ngước, đây gọi là Tỳ Ly Gia Ba la mật. Nếu Bồ Tát hành thí rồi tâm được định vui vẻ sung sướng chuyên nghiệm bất loạn, đây gọi là thiền Ba la Mật. Bồ Tát bố thí rồi phân biệt các pháp: Ai là người thí ai là người thọ ai là người thọ báo quan sát như vậy rồi không có một pháp nào gọi là người bố thí người lãnh thọ và người thọ báo, đây gọi là Bát Nhã Ba la mật. Ðây gọi là Ðại Bồ Tát hành phương tiện đủ sáu Ba la mật vậy".
Trí Thắng Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Ðức Thế Tôn! Thật chưa từng có, Ðại Bồ Tát hành phương tiện, do sức phương tiện nên lúc hành bố thí nhiếp tất cả Phật pháp và các chúng sanh".
Ðức Phật dạy: "Nầy Trí Thắng! Như lời ông nói, Ðại Bồ Tát hành phương tiện, do sức phương tiện nên dầu hành chút ít bố thí mà được phước đức vô lượng vô biên a tăng kỳ.
- Nầy Trí Thắng! Ðại Bồ Tát dầu đến bực bất thối chuyển địa cũng dùng phương tiện thật hành bố thí, đây gọi là đại Bồ Tát hành phương tiện vậy.
- Nầy Trí Thắng! Có lúc ác tri thức bảo Bồ Tát rằng: Ông cần gì ở mãi nơi sanh tử nên từ thân nầy mà sớm nhập Niết Bàn.
Bồ Tát biết là ác tri thức liền xa rời họ và suy nghĩ rằng: Tôi phát đại thệ nguyện giáo hóa tất cả chúng sanh, người nầy làm lưu nạn tôi. Nếu không ở trong sanh tử thì làm sao có thể giáo hóa vô lượng chúng sanh".
Trí Thắng Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Ðức Thế Tôn! Nếu có chúng sanh do vì vọng tưởng mà phạm bốn trọng tội".
Ðức Phật dạy: Nầy Trí Thắng! Nếu Bồ Tát xuất gia do vọng tưởng mà phạm bốn trọng tội, Bồ Tát hành phương tiện đều có thể dứt trừ hết, nay ta cũng nói không có phạm tội và người thọ báo".
Trí Thắng Bồ Tát bạch rằng: Bạch Ðức Thế Tôn! Thế nào là Bồ Tát phạm tội?".
Ðức Phật dạy: "Nầy Trí Thắng! Bồ Tát bắt đầu hành giải thoát giới, trong trăm ngàn kiếp ăn trái ăn rau hay nhẫn nhịn lời thiện ác của cá chúng sanh, nếu cùng chung tư duy pháp với hàng Thanh Văn Duyên Giác, đây gọi là Ðại Bồ Tát phạm trọng tội.
- Nầy Trí Thắng! Như hàng Thanh Văn và Duyên Giác phạm trọng cấm thì chẳng phải thân nầy được nhập Niết Bàn. Còn Bồ Tát chẳng trừ bỏ việc cùng chung với hàng Thanh Văn Duyên Giác tư duy pháp thì trọn chẳng được thành Vô Thượng Bồ Ðề vậy.
Bấy giờ Tôn giả A Nan bạch rằng: "Bạch Ðức Thế Tôn! Sáng nay tôi vào thành Xá Vệ thứ đệ khất thực thấy Chúng Tôn Vương Bồ Tát với một nữ nhơn đồng ngồi một giường".
Tôn giả A Nan vừa nói xong, tức thì đại địa chấn động sáu cách. Chúng Tôn Vương
Bồ Tát tại trong đại chúng thăng lên hư không cao bằng bảy cây đa la bảo A Nan rằng: "Có ai phạm tội mà có thể dừng ở hư không được chăng? Tôn giả nên đem sự nầy hỏi Ðức Thế Tôn thế nào là tội thế nào chẳng phải tội?".
Tôn giả A Nan ưu sầu hướng Phật quỳ lễ chưn Phật bạch rằng: "Bạch Ðức Thế Tôn! Nay tôi sám hối, bực đại long như vậy mà tôi nói phạm tội, Bồ Tát như vậy mà tôi tìm cầu tội lỗi. Nay tôi sám hối xin Phật hứa khả".
Ðức Phật dạy: "Nầy A Nan! ông chớ nên tìm cầu tội lỗi nơi bực Ðại thừa Ðại sĩ. Nầy A Nan! Hàng Thanh Văn các ông ở chỗ chướng nạn hành tịch diệt định không có lưu nạn dứt tất cả kiết sử. Nầy A Nan! Bồ Tát hành phương tiện thành tựu Nhứt thiết trí tâm dầu ở trong cung cùng thể nữ vui đùa mà chẳng khởi ma sự và các lưu nạn và sẽ được Vô Thượng Bồ Ðề. Tại sao? Nầy A Nan! Bồ Tát hành phương tiện không bao giờ ở nơi chúng sanh thọ lạc như vậy mà chẳng đem Tam bửu hoặc Vô Thượng Bồ Ðề giáo hóa họ.
- Nầy A Nan! Nếu thiện nam tử thiện nữ nhơn được Ðại thừa được Nhứt thiết trí tâm khí thấy ngũ dục khả ý liền ở trong ấy cùng chung thọ lạc. Nầy A Nan ông nên suy tưởng như vầy: Bồ Tát như vậy tức là có thể thành tựu căn bổn Như Lai.
- Nầy A Nan! Ông nên lắng nghe do duyên cớ gì mà Chúng Tôn Vương Bồ Tát cùng nữ nhơn ấy cùng ngồi chung giường.
- Nầy A Nan! Nữ nhơn ấy từ quá khứ đã từng năm trăm đời làm vợ của Chúng Tôn Vương Bồ Tát. Do tập khí cũ ấy, nàng thấy Chúng Tôn Vương Bồ Tát sanh lòng yêu thương ràng buộc chẳng thôi. Do sức trì giới nên Chúng Tôn Vương Bồ Tát có oai Ðức đoan chánh. Nàng ấy thấy rồi vui mừng hớn hở ngồi riêng một mình sanh tâm như vầy: Nếu Chúng Tôn Vương Bồ Tát có thể đến ngồi chung giường với tôi thì tôi sẽ phát tâm Vô Thượng Bồ Ðề.
- Nầy A Nan! Vì biết tâm niệm của nàng ấy, nên sáng sớm Chúng Tôn Vương Bồ Tát đắp y cầm bát vào thành Xá Vệ thứ đệ khất thực đến nhà nàng ấy liền vào và liền suy nghĩ pháp môn như vầy; hoại nội địa đại hay ngoại địa đại đồng là một địa đại. Dùng tâm Ðịa đại ấy cầm tay nữ nhơn cùng ngồi chung giường. Chúng Tôn Vương Bồ Tát liền từ chỗ ngồi ấy nói kệ rằng:
Ðức Phật chẳng khen ngợi
Hàng phàm phu hành dục
Ly dục ly tham ái
Mới thành Thiên Nhơn Sư
- Nầy A Nan! Nàng ấy nghe kệ rồi rất vui mừng hớn hở vô lượng, liền đứng dậy lạy chưn Chúng Tôn Vương Bồ Tát mà nói kệ rằng:
Tôi chẳng tham ái dục
Tham dục bị Phật quở
Ly dục ly tham ái
Mới thành Thiên Nhơn Sư
Nói kệ xong nàng ấy thưa rằng:
Trước tôi sanh lòng ái dục nay nên sám hối.
Nàng ấy liền sanh thiện dục phát tâm Bồ Ðề nguyện muốn lợi ích tất cả chúng sanh.
- Nầy A Nan! Lúc ấy Chúng Tôn Vương Bồ Tát khuyến hóa nữ nhơn phát tâm Vô Thượng Bồ Ðề rồi liền đi
- Nầy A Nan! Ông quan sát phước báo của nữ nhơn chuyên tâm ấy.Nay ta dùng Chán Biến Tri thọ ký cho nữ nhơn ấy nơi đây mạng chung được chuyển thân nữ sẽ thành nam tử, đời sau chín mươi chín kiếp cúng dường trăm ngàn vô lượng a tăng kỳ chư Phật đầy đủ tất cả Phật pháp được thành Phật hiệu Vô Cấu Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri, lúc Ðức Phật Vô Cấu không có một người nào khởi tâm bất thiện.
- Nầy A Nan! Ông nên biết rằng Bồ Tát hành phương tiện nhiếp lấy quyến thuộc trọn chẳng đọa ba ác đạo".
Bấy giờ Chúng Tôn Vương Bồ Tát từ hư không hạ xuống lễ Phật bạch rằng: "Bạch Ðức Thế Tôn! Bồ Tát hành phương tiện nếu vì một người mà phát tâm đại bi hợp tập thiện pháp hoặc tợ phạm tội hay thiệt pham tội trong trăm ngàn kiếp đọa đại địa ngục. Bồ Tát nầy kham chịu được các ác và địa ngục khổ, do vì căn lành ấy mà nguyện chẳng bỏ một chúng sanh".
Ðức Phật khen rằng: "Lành thay, lành thay, nầy Chúng Tôn Vương! Bồ Tát thành tựu tâm đại bi như vậy dầu thọ ngũ dục mà chẳng phạm trọng tội được lìa các tội và xa tất cả nghiệp đọa ác đạo.
- Nầy Chúng Tôn Vương! Ta nhớ quá khứ a tăng kỳ kiếp, lại quá số kiếp ấy, bấy giờ có phạm chí tên Thọ Ðề bốn mươi hai ức năm ở trong rừng vắng thường tu phạm hạnh. Quá năm ấy, phạm chí Thọ Ðề ra khỏi rừng vào thành Cực Lạc. Vào thành rồi thấy một nữ nhân. Lúc nữ nhơn ấy thấy phạm chí nghi dung đoan nghiêm liền sanh dục tâm chạy đến té xuống đất nắm chơn phạm chí. Phạm chí hỏi nữ nhơn: Chị tìm cầu gì? Nữ nhơn đáp: Tôi cầu phạm chí. Phạm chí nói: Tôi chẳng hành dục. Nữ nhơn nói: Nếu không theo ý tôi nay tôi sẽ chết. Phạm chí Thọ Ðề suy nghĩ: Sự nầy chẳng phải pháp của tôi cũng chẳng phải thời của tôi. Tôi đã bốn mươi hai ức năm tu tịnh phạm hạnh nay sao lại hủy hoại? Phạm chí cố gắng tự chế rời đi bảy bước. Ði được bảy bước rồi sanh lòng sót thương suy nghĩ như vầy: Tôi dầu phạm giới bị đọa ác đạo, tôi có thể chịu được khổ địa ngục, nay tôi chẳng nở thấy nữ nhơn nầy thọ khổ não, chớ để nàng vì tôi mà chết. Suy nghĩ rồi, phạm chí Thọ Ðề lấy tay hữu nắm nữ nhơn nói: Chị dậy đi, tùy ý chị muốn. Sau mười hai năm cùng nữ nhơn ấy làm chồng vợ, phạm chí Thọ đề lại xuất gia tức thì lại đủ tứ vô lượng tâm, mạng chung sanh trong cõi trời Phạm Thiên.
- Nầy Chúng Tôn Vương! Ông chớ có nghi. Thuở ấy phạm chí Thọ Ðề tức là thân ta, nữ nhơn kia tức là Cù Di hiện nay vậy.
- Nầy Chúng Tôn Vương! Thuở ấy vì lòng dục của nữ nhơn kia mà ta tạm khởi tâm đại bi liền được siêu việt khổ sanh tử trăm vạn kiếp.
Chúng Tôn Vương, ông xem các chúng sanh khác do vì ái dục mà đọa địa ngục, còn Bồ Tát hành phương tiện do đó mà sanh Phạm Thiên. Ðây gọi là Ðại Bồ Tát hành phương tiện vậy".
Ðức Phật lại bảo Trí Thắng Bồ Tát: "Nầy Trí Thắng! Nếu Xá Lợi Phất, Ðại Mục Kiền Liên v.v...hành phương tiện thì chẳng khiến Cù Già Ly phải đọa địa ngục.
- Nầy Trí Thắng! Ta nhớ thuở quá khứ thời kỳ Phật Cựu Lưu Tôn có một Tỳ Kheo tên Vô Cấu ở tu tại hang trong rừng vắng. Gần hang ấy có năm tiên nhơn. Một hôm trời bỗng mưa to, có cô gái nghèo bị mưa lạnh và kinh sợ liền vào hang ẩn núp, tạnh mưa rồi Vô Cấu Tỳ Kheo cùng cô gái đồng ra khỏi hang.
Năm tiên nhơn thấy bảo nhau: Vô Cấu Tỳ Kheo lòng gian siểm làm hạnh bất tịnh. Biết vậy Vô Cấu Tỳ Kheo liền vọt thân lên hư không cao bằng bảy cây đa la. Năm tiên nhơn thấy thế lại bảo nhau: Chúng ta được thấy kinh luận có ghi rằng nếu người làm hạnh bất tịnh thì không thể bay lên hư không như vậy còn người tu tịnh hạnh thì bay được như vậy. Năm tiên nhơn liền hướng Vô Cấu Tỳ Kheo phát lồ sám hối.
- Nầy Trí Thắng! Nếu lúc ấy Vô Cấu Tỳ Kheo không phương tiện bay lên hư không thì năm tiên nhơn ấy sẽ bị đọa địa ngục.
Thuở ấy Vô Cấu Tỳ Kheo tức là Di Lặc Bồ Tát vậy.
- Nầy Trí Thắng! Nếu các ông Xá Lợi Phất, Ðại Mục Kiền Liên phương tiện bay lên hư không thì Tỳ Kheo Cù Già Ly chẳng đọa địa ngục. Nay ông nên biết những phương tiện được thiệt hành của Ðại Bồ Tát, các hàng Thanh Văn và Duyên Giác không có.
- Nầy Trí Thắng! Ví như dâm nữ giòi biết sáu mươi bốn thái độ, vì tài bửu mà mỵ ngôn dụ người dối nói xả thân không tiếc, lúc đã được tài bửu rồi liền xua đuổi người đi chẳng có lòng ân hận.
Bồ Tát hành phương tiện giáo hóa tất cả chúng sanh như vậy, tùy theo sở dục của họ mà hiện thân, nơi các vật dùng không hề ham tiếc, nhẫn đến xả thân vì chúng sanh, ưa thích thiện căn chẳng cầu quả báo, khi biết chúng sanh đã làm thiện căn lòng không thối chuyển rồi liền xả ly, nơi ngũ dục được hiện lên không hề luyến tiếc.
- Nầy Trí Thắng! Như trong loài súc sanh con ong đen kia lấy phấn mật trong các bông hoa mà không có ý tưởng cư trụ trong hoa không luyến ái hoa chẳng mang hoa đi.
Vì giáo hóa chúng sanh nên Bồ Tát hành phương tiện ở nơi ngũ dục thấy pháp vô thường chẳng tưởng là thường mà sanh ái nhiễm, lại chẳng hại mình cũng chẳng hại người.
- Nầy Trí Thắng! Vì như hột giống nhỏ dầu sanh mầm nhưng bổn chất không kém tổn chẳng sanh vật khác. Cũng vậy chủng tử trí huệ không vô tướng vô tác vô ngã, Bồ Tát dầu hiện phiền não vui thú trong ngũ dục lạc, mà chẳng sanh mầm ba ác đạo, chẳng tổn bổn chất thiện căn cũng chẳng thối chuyển.
- Nầy Trí Thắng! Ví như ngư ông dùng vật thực trét lưới ném xuống vực sâu, lúc thỏa mãn chỗ mong cầu thì kéo lưới lên. Cũng vậy, Bồ Tát hành phương tiện dùng không vô tướng vô tác vô ngã trí huệ huân tu tâm mình, biết sử dụng làm lưới, Nhứt thiết trí tâm dùng làm vật thực trét, dầu ném vào vực sâu bùn lầy ngũ dục, lúc thỏa bổn nguyện liền kéo lên khỏi Dục giới, sau khi mạng chung sanh trời Phạm Thế.
- Nầy Trí Thắng! Ví như có người giỏi biết chú thuật bị quan bắt gông cùm xiềng xich trói nhốt, người ấy dùng sức chú thuật làm đứt rã gông xiềng tùy ý mà đi. Cũng vậy Ðại Bồ Tát hành phương tiện dầu ở ngũ dục cùng nhau vui thú để hóa độ chúng sanh như chỗ mong cầu, rồi dùng sức chú thuật Nhứt thiết trí làm đứt rã ngũ dục sanh trời Phạm thế.
- Nầy Trí Thắng! Ví như sĩ phu giỏi biết chiến pháp giấu kín một con dao bén hộ tống người du hành. Trong chúng ấy không ai biết sĩ phu có mưu lạ nên coi thường và xót thương không có lòng kính trọng, họ bảo nhau rằng: Sĩ phu nầy đã không khí giới lại không bạn đảng, chẳng phải dũng sĩ lại không thế lực tất sẽ bị khổn ách. Sĩ phu ấy đi đến vùng hoang vắng gặp cướp ào ra, sĩ phu ấy liền rút dao bén được dấu kín ra vung lên giặc cướp đều táng mạng. Phá tan giặc cướp xong, sĩ phu ấy lại dấu kín dao bén. Cũng vậy đại Bồ Tát hành phương tiện giấu dao trí huệ mà dùng phương tiện ở trong ngũ dục cùng nhau vui thú để hóa độ chúng sanh. Hàng Thanh Văn thấy vậy sanh lòng khinh rẻ hoặc lòng xót thương cho là người phóng dật và bảo rằng: Người như vậy còn chưa tự độ huống là cứu vớt tất cả chúng sanh, không thể phá hoại tứ ma. Bồ Tát ấy khéo dùng dao phương tiện trí huệ, lúc đã thỏa mãn sở nguyện liền chặt đứt phiền não khiến dứt hết rồi mang dao trí huệ sang tịnh độ nơi không có nữ nhơn và không có một niệm tưởng tham dục".
Bấy giờ có một Bồ Tát tên Ái Tác vào thành Xá Vệ thứ đệ khất thực, đi lần đến nhà một trưởng giả. Con gái trưởng giả tên Ðức Tăng ở trên lầu cao nghe tiếng Bồ Tát liền mang vật thực ra khỏi nhà thấy hình dung tướng hảo và thanh âm của Bồ Tát lòng dục nổi dậy, bị dục niệm bức thiêu nên nàng ấy liền chết.
Ái Tác Bồ Tát thấy nàng ấy cũng khởi ác niệm dâm dục, Bồ Tát liền tự suy nghĩ rằng: Những thứ ấy là gì mà ái trước? Cặp mắt đó ư, gì là mắt, mắt ấy chẳng phải có biết chỉ là cục thịt, nó chẳng yêu chẳng biết chẳng suy chẳng hiểu không phân biệt gì, tánh nó vốn không. Như mắt, cả tai mũi lưỡi thân và ý cũng vậy, da mỏng da dầy máu thịt mỡ gân tóc lông móng răng xương tủy gân mạch, quan sát từ chân đến đầu như vậy rồi, hoặc trong hay ngoài không có một pháp gì ái trước được hoặc sân hay si được. Nơi tất cả pháp. Bồ Tát quan sát như thiệt liền lìa tâm ái dục được vô sanh nhẫn, lòng rất vui mừng hớn hở vô lượng liền thăng lên hư không cao bằng một cây đa la bay nhiễu thành Xá Vệ bảy vòng.
Lúc ấy Ðức Thế Tôn thấy Ái Tác Bồ Tát bay trên hư không vô ngại như nga vương, Ðức Phật bảo Tôn giả A Nan rằng:
"Nầy A Nan! Ông có thấy Ái Tác Bồ Tát bay trên hư không vô ngại như nga vương chăng?".
Tôn giả bạch rằng: "Vâng, bạch Ðức Thế Tôn! Tôi đã thấy".
Ðức Phật phán: "Nầy A Nan! Ái Tác Bồ Tát ấy do vì khởi tâm dâm dục liền suy xét các pháp phá được chúng ma sẽ chuyển pháp luân.
Còn nàng Ðức Tăng sau khi chết sanh cung trời Ðao Lợi được thành Thiên Tử ở cung điện thất bửu tự nhiên ngang rộng mười hai do tuần có vạn bốn ngàn Thiên nữ thị vệ.
Ðức Tăng Thiên Tử ấy có trí túc mạng suy xét do nghiệp gì trước kia mà nay sanh nơi đây? Liền thấy thân trước làm con gái nhà trưởng giả trong thành Xá Vệ thấy Ái Tác Bồ Tát sanh lòng dâm dục, vì lòng dục xí thạnh nên chết được chuyển thân nữ sanh làm Thiên Tử nầy. Tôi do sự việc ấy mà được vô lượng thần lực.
Ðức Tăng Thiên Tử lại suy nghĩ rằng: Nhơn khởi tâm dâm dục mà được báo như vầy, nay đối với Ái Tác Bồ Tát tâm tôi rất thanh tịnh cung kính cúng dường, nay nếu tôi còn có lòng ái dục trước thì chẳng nên chẳng phải. Tôi nên đến chỗ Ðức Như Lai và muốn lễ kính cúng dường Ái Tác Bồ Tát".
Lúc ấy Ðức Tăng Thiên Tử cùng quyến thuộc cắm hoa hương trời đầu hôm đến chỗ Ðức Phật, tự dùng ánh sáng của mình chiếu khắp tịnh xá Kỳ Hoàn vào lễ chưn Phật và Ái Tác Bồ Tát, rải hoa hương cúng dường hữu nhiễu ba vòng rồi chắp tay hướng Phật mà nói kệ rằng:
"Ðấng Thiên Nhơn Sư
Bất khả tư nghị
Công hạnh Bồ Tát
Cũng bất khả nghị
Giáo pháp Như Lai
Ðấng Ðại Danh Xưng
Cũng bất khả nghị
Xưa tại Xá Vệ
Tôi làm đồng nữ
Con nhà trưởng giả
Tên là Ðức Tăng
Tuổi còn thơ bé
Dung nhan đoan chánh
Cha mẹ cưng yêu
Nuôi nấng giữ gìn
Ðức Phật Thế Tôn
Không có khinh đùa
Phật Tử Ái Tác
Có oai đức lớn
Vào thành Xá Vệ
Thứ đệ khất thực
Lần đến trước nhà
Của chúng tôi ở
Lúc ấy tôi nghe
Âm thanh hay tốt
Lòng rất vui mừng
Liền mang cơm ra
Hướng đến trước mặt
Người tu đại tâm
Ái Tác Bồ Tát
Con của Như Lai
Lúc ấy Bồ Tát
Tôi đã để tâm
Nhìn xem tướng đẹp
Sanh lòng dục nhiễm
Nếu tôi chẳng được
Toại lòng sở nguyện
Chắc sẽ tức thời
Thân mạng chết mất
Tôi lúc bấy giờ
Nguyện chẳng thể nói
Tay cầm vật thực
Chẳng thể trao cho
Trong lòng nóng đốt
Phát tưởng dâm dục
Thân bị nóng bức
Dứt hơi liền chết
Sau khi mạng chung
Trong khoảng một niệm
Liền được sanh lên
Cung trời Ðao Lợi
Lìa khỏi thân nữ
Tối ư hạ liệt
Ðược thành Thiên Tử
Mọi người ngợi khen
Cung điện thắng diệu
Tự nhiên xuất hiện
Ðủ các thứ báo
Vi diệu hi hữu
Có đủ một vạn
Bốn ngàn Thiên nữ
Quyến thuộc như vậy
Của tôi sở hữu
Do duyên cớ ấy
Tôi suy đời trước
Mà tự tư duy
Liền biết nghiệp xưa
Do phát lòng dục
Ðược báo như vầy
Tôi dùng tâm dục
Nhìn ngó Ái Tác
Do thấy Bồ Tát
Ðược hỉ quang minh
Thân tôi phát sanh
Ngọn lửa quang minh
Do nghiệp duyên ấy
Ðược báo trời nầy
Tôi trọn chẳng muốn
Cầu nơi nhị thừa
Chỗ tôi nguyện cầu
Chỉ có Phật biết
Nhiễm tâm dâm dục
Ðược báo còn vậy
Huống là có thể
Tâm tốt cúng dường
Như tôi hôm nay
Hướng về Thế Tôn
Phát nguyện như vậy
Cầu Nhứt thiết trí
Dầu phải tu hành
Số kiếp hằng sa
Trọn chẳng thối chuyển
Nơi Phật trí huệ
Gặp thiện tri thức
Ái Tác Bồ Tát
Nay tôi sẽ dùng
Chơn pháp cúng dường
Những cúng dường khác
Chẳng phải cúng dường
Chỉ phát Bồ Ðề
Là chơn cúng dường
Tu hạnh Bồ Ðề
Tối thắng tối tôn
Chẳng còn lòng dục
Nhìn ngó nữ nhơn
Tôi nguyện như vậy
Rời lìa thân nữ
Hướng chư Phật nói
Bốn vô sở úy ".
Bấy giờ vợ chồng trưởng giả, cha và mẹ của nàng Ðức Tăng tìm gặp thân con gái buồn khổ kêu khóc mắng trách Tỳ Kheo. Ðức Phật dùng thần lực khiến Ðức Tăng Thiên Tử đến chỗ cha mẹ khuyên can chớ giận mắng Tỳ Kheo để rồi phải thọ khổ nhiều lâu và bảo cha mẹ rằng: "Nàng Ðức Tăng ấy sau khi chết liền sanh lên cung trời Ðao Lợi rời thân nữ được thành Thiên Tử ánh sáng chói lọi. Nay cha mẹ nên đến chỗ Ðức Thế Tôn sám hối tâm giận ác trước. Nếu ngoài Ðức Như Lai chư Phật Thế Tôn thì không còn người nào đáng quy y".
Ðức Tăng Thiên Tử dùng tâm vô úy khuyên bảo cha mẹ. Ðược nghe danh Phật tức thì cha mẹ cùng nhau đồng đến chỗ Phật đầu mặt kính lạy sám hối tâm sân hận trước và bạch rằng: "Bạch Ðức Thế Tôn! Thế nào cúng dường Phật Pháp và Tăng? Thế nào tu tập hạnh lành? Duy nguyện Ðức Thế Tôn thương xót chỉ dạy, chúng tôi sẽ chuyên tâm tu hành''.
Biết tâm quyết định của hai người, Ðức Phật phán: "Nầy thiện nam tử thiện nữ nhơn! Nếu người muốn cúng dường chư Phật thì nên nhứt tâm kiên cố phát tâm Bồ Ðề".
Cha mẹ nàng Ðức Tăng và quyến thuộc năm trăm người nghe lời Ðức Phật dạy đồng phát tâm bồ đề và lập đại nguyện.
Ðức Phật bảo Tôn giả A Nan: "Nầy A Nan! Nay ông lắng nghe, công hạnh của Bố Tát chẳng thể nghĩ bàn, vô thượng trí huệ cùng các phương tiện chẳng thể nghĩ bàn. Ái Tác Bồ Tát kia thường phát nguyện: Nữ nhơn thấy tôi mà phát lòng dục thì liền được lìa khỏi thân nữ thành nam tử mọi người mến trọng.
- Nầy A Nan! Ông xem sức oai đức của Bồ Tát như vậy. Người khác nếu phạm tội phải đọa ác đạo. Còn Ðại Sĩ làm đó thì phá hoại ma chúng khiến kia sanh Thiên được làm Thiên Nhơn. Nay Thiên Tử Ðức Tăng nầy cúng dường ta cung kính phát tâm Bồ Ðề. Thiên Tử nầy sẽ cúng dường vô lượng Thế Tôn đời sau thành Phật hiệu Thiện Kiến Như Lai Ứng Ðẳng Chánh Giác. Vợ chồng trưởng giả và năm trăm người đã cúng dường và phát tâm Bồ Ðề đây cũng sẽ thành Phật làm bực Thiên Nhơn Sư.
- Nầy A Nan! Phật có oai đức như vậy ai mà chẳng cung kính cúng dường . ở nơi Ðức Phật có lòng thâm tín thì được vô lượng phước lạc.
- Nầy A Nan! Chẳng phải một nữ nhơn, chẳng phải hai ba nữ nhơn, mà vô lượng trăm ngàn na do tha ức nữ nhơn thấy Ái Tác Bồ Tát phát tâm dâm dục liền chết chết được thành nam tử.
- Nầy A Nan! Bồ Tát y vương có đại danh xưng như vậy ai chẳng tôn kính. Thấy Bồ Tát sanh lòng dâm dục còn được phước lạc huống là sanh lòng cung kính đối với Bồ Tát".