Kinh Phật thường nói, “Phật trao mắt truyền mắt pháp” hay “Phật trao mắt trí huệ,” có nghĩa là Phật khai thị Phật tri kiến cho chúng sanh. “Khai thị” nghĩa là đem những gì mình đã chứng ngộ dạy lại cho người khác để khai mở con mắt trí huệ cho họ. Vậy, hai chữ “khai thị” chỉ dành riêng cho chư Phật, Bồ-tát và các bậc đã chứng ngộ. Phàm phu chưa chứng ngộ thì không thể khai thị người khác. Chúng ta đem những điều học hỏi được từ nơi kinh Phật và từ những kinh nghiệm thực hành trong cuộc sống tu hành của mình ra chia sẻ để cùng nhau bàn luận, cùng nhau kiểm thảo, cùng nhau gạn đụt khơi trong, nhằm mục đích tìm ra lý lẽ, hiển thị giáo nghĩa chân thật trong kinh, hòng có được những lợi ích thật sự. Những điều này chẳng phải do mình tự chứng ngộ mà biết được, nên chẳng phải là lời khai thị.

Nhà Thiền thường nói: “Cái hay, cái dở của ông, ông tự nên biết. Tôi không giống ông.” Chúng ta cũng biết, con người ở trên cõi đời này không ai hoàn toàn giống ai, nên Phật pháp được hiểu nơi mỗi người cũng sẽ không bao giờ giống nhau. Đấy chẳng có gì sai trái cả, chẳng cần phải tranh biện làm chi cho uổng công phí sức. Phật pháp vốn là vô ngã, tức là thường luôn thay đổi để thích ứng với từng mỗi con người, thì làm sao có thể nói cái gì là thật đúng, cái gì là thật sai? Hễ cái gì mang đến cho ta lợi ích giải thoát chân thật thì cái đó đúng với ta, nhưng cái gì đúng với ta chưa chắc là đúng với người khác, thì có gì đáng để tranh biện?

Giác ngộ là thấy rõ cái tâm sanh diệt của chính mình, chứng ngộ là đoạn trừ được cái tâm sanh diệt ấy để Tâm Chân Như được

hiển lộ. Người thực sự chứng ngộ thì tự mình biết lấy, không thể nói ra cái chứng ngộ của mình cho người khác biết được, vì sao? Vì khi đã nói ra được cảnh giới chứng ngộ thì chứng tỏ là tâm mình vẫn chưa thanh tịnh. Vả lại, cảnh giới chứng ngộ chẳng có gì đáng để nói ra cả; bởi vì nó chỉ là trạng thái Nhất tâm, tức là trong tâm chẳng còn có ý niệm gì cả, nên có gì mà nói. Ai được Nhất tâm, thì người đó tự biết lấy, không có gì đáng để nói ra cả; giống như sư cô là đàn bà, cái đầu ở trên cổ là chuyện ai cũng biết, cần gì phải nói ra? Nếu mình nói ra được cái Nhất tâm là gì, thì đó không phải là Nhất tâm mà chỉ là vọng kiến phát xuất ra từ cái tâm còn vọng động còn phiền não chấp trước, thì đó đâu phải là cái tâm đã chứng ngộ. Tuy nói Nhất tâm (Tâm Chân Như) thật là dễ dàng nhận biết như vậy; nhưng đối với người không thật sự hiểu rõ Phật pháp thì lại là rất khó thấy được

Từ phẩm Cõi Nước Nghiêm Tịnh cho đến phẩm Sen Báu Phật Quang của kinh Phật Thuyết Đại Thừa Vô Lượng Thọ, kinh nói đến tướng công đức vô lượng, tướng trang nghiêm thù thắng, tướng thường hằng không đoạn diệt của cõi Tây Phương Cực Lạc, khiến người học Phật không khỏi sanh lòng thắc mắc, tại sao trong kinh Kim Cang Đức Phật nói: “Phàm sở hữu tướng giai thị hư vọng,” tức là tất cả những gì có tướng đều chỉ là bóng ảnh, bọt bèo, không thể nắm bắt được, nhưng nay trong các phẩm kinh này, Đức Phật lại nói cảnh tướng nơi Tây Phương Cực Lạc là cõi thường hằng không đoạn diệt? Như vậy, pháp môn Tịnh độ chẳng lẽ không phải là pháp Chân như Thật tướng

hay sao? Thậm chí, sau khi đọc kinh A Di Đà, kinh Quán Vô Lượng Thọ và kinh Vô Lượng Thọ, có người hiểu lầm Tây Phương Cực Lạc chỉ là một trong những cõi trời mà thôi, chớ chẳng phải là cõi Thường Trụ của chư Phật. Để làm sáng tỏ việc này, người tu pháp môn Tịnh độ hay muốn biết về cõi Phật Tịnh độ Di Đà phải hiểu rõ thể tánh của Chân tâm Tự tánh. Bởi vì Tây Phương Cực Lạc là do Tâm Chân Như của Phật A Di Đà biến hiện ra. Hay nói cho rộng hơn, cõi ấy biến hiện ra từ trong bản tâm thanh tịnh của chúng sanh.

Kinh nói: “Chân như bình đẳng, Như Như nhất vị” là nói về thể tánh của Chân tâm Tự tánh có khà năng nhiếp thâu tất cả pháp thế gian lẫn xuất thế gian mộ cách bình đẳng, nên hành nhân chỉ cần nương vào tâm ấy bèn thấu rõ nghĩa của Đại thừa. Vì sao? Bởi vì tướng Chân như của tâm ấy biểu thị cái thể của Đại thừa, còn cái tướng nhân duyên sanh diệt của tâm ấy thì biểu thị Tự thể, Tự tướng và Tự dụng của Đại thừa:

· Về mặt Tự thể thì tâm ấy chính là cái Chân như bình đẳng, bất tăng bất giảm, bất cấu, bất tịnh của tất cả các pháp; thí dụ, sóng nước, nước sông, nước biển tuy có hình dáng và mùi vị khác nhau, nhưng tự thể của nó đều chỉ thuần là nước.

· Về mặt Tự tướng thì tâm ấy chính là cái Như Lai Tạng có đầy đủ vô lượng tánh công đức; thí dụ, tuy tánh của nước chỉ là nhất thể, nhưng nước lại có nhiều hình dạng