Tu tập thiền quán sẽ phơi bày hết tất cả mọi vấn đề trong tâm ta. Chúng sẽ mở ra những ký ức, những xúc cảm trong tâm, hoặc những cảm thọ khác nhau trong thân. Trong thiền tập việc này xảy ra một cách rất hữu cơ và tự nhiên, vì chúng ta không tìm kiếm, không bươi móc, cũng không thăm dò. Ta chỉ cần ngồi yên và quan sát.

Đúng lúc, đúng thời, sự việc sẽ tự biểu lộ: bao nhiêu những ký ức, tư tưởng, cảm xúc và cảm giác mà ta từng rất sợ phải đối diện. Chúng ta bắt đầu cho phép mình cảm nhận chúng một cách trọn vẹn. Khi những khó khăn này khởi lên, ta sẽ ôm ấp chúng trong một ý thức chánh niệm, với một thái độ chấp nhận và ôn hoà, ta sẽ không còn đè nén chúng nữa. Và luồng năng lượng khó khăn ấy trong ta, sẽ được trôi chảy nhẹ nhàng hơn.

Và rồi ta sẽ nhận thấy rằng nỗi sợ ấy vơi đi rất nhiều. Chúng ta đã dám đối diện với điều mình sợ hãi, và ta vẫn còn sống sót, nguyên vẹn, có khi lại còn cảm thấy an lạc nữa kìa. Nỗi sợ sẽ không thể nào tồn tại nếu như ta không còn trốn tránh và chối bỏ nó nữa. Và cũng từ đó nó sẽ dần dà mất hết chỗ đứng trong tâm ta.

Cũng chỉ là một trạng thái của tâm

Nhiều năm trước, tôi tham dự một khoá thiền, sesshin, với ngài Joshu Sasaki, một vị thầy rất là nghiêm khắc và khó tính. Khoá tu ấy căng thẳng đến độ tôi đã tiếp xúc được với một nỗi sợ rất sâu xa trong tâm. Tôi cảm thấy một nỗi sợ nguyên thuỷ, ban sơ, rất mãnh liệt đến nỗi có lúc tôi không dám cử động.

Tôi đối diện với cái sợ ấy trong suốt khoá tu. Và mặc dù cường độ của nó cuối cùng rồi cũng đã gi�