Nhằm tạo điều kiện để tất cả độc giả đều có thể tham gia soát lỗi chính tả trong các bản kinh Việt dịch, chúng tôi cho hiển thị các bản Việt dịch này dù vẫn còn nhiều lỗi. Kính mong quý độc giả cùng tham gia soát lỗi bằng cách gửi email thông báo những chỗ có lỗi cho chúng tôi qua địa chỉ admin@rongmotamhon.net

Font chữ: + A   + A   + A   + A  

PHẨM THỨ HAI MƯƠI HAI : XẢ THÂN
Lúc bấy giờ, thần cây Bồ Đề Đạo Tràng lại bạch đức Phật rằng :
- Thưa đức Thế Tôn ! Con nghe đức Thế Tôn đời quá khứ khi tu hành đạo Bồ tát, chịu đầy đủ vô lượng trăm ngàn khổ hạnh, ném bỏ thân mạng, máu thịt, xương tủy... Nguyện xin đức Thế Tôn nói chút ít về nhân duyên khổ hạnh thuở xưa vì lợi cho chúng sinh được thọ các khoái lạc.
Bấy giờ, đức Thế Tôn liền thị hiện thần túc. Sức thần túc khiến cho đại địa này sáu thứ chấn động, ở trong đại giảng đường chúng hội, có tháp thất bảo từ đất vọt ra với màn lưới bằng mọi thứ báu che khắp lên trên tháp ấy. Bấy giờ, đại chúng thấy việc đó rồi đều phát sinh lòng hy hữu.
Lúc bấy giờ, đức Thế Tôn liền đứng dậy lễ bái ngôi tháp này, cung kính nhiễu quanh, rồi trở về tòa ngồi cũ. Lúc ấy thần cây Bồ Đề Đạo Tràng bạch đức Phật rằng :
- Thưa đức Thế Tôn ! Đấng Thế Hùng Như Lai xuất hiện ở đời thường được sự cung kính của tất cả, đối với các chúng sinh là bậc Tối Thắng Tối Tôn mà vì nhân duyên gì ngài lễ bái ngôi tháp đó ?
Đức Phật dạy rằng :
- Này thiện nữ thiên ! Ta khi xưa tu hành đạo Bồ tát thì xá lợi của thân ta an chỉ ở tháp này. Nhân nhờ thân đó đã khiến cho ta sớm thành Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác.
Lúc bấy giờ, đức Phật bảo tôn giả A Nan rằng :
- Ông có thể mở tháp lấy xá lợi trong đó bày ra cho đại chúng này xem ! Xá lợi này mới chính là sự huân tập vô lượng công đức của sáu Ba la mật.
Lúc ấy, ngài A nan nghe theo lời dạy bảo của đức Phật liền đến chỗ ngôi tháp, lễ bái cúng dường, rồi mở cửa ngôi tháp ấy. Thấy trong tháp ấy có cái hộp bằng thất bảo, lấy tay mở hộp ra, ngài thấy xá lợi trong hộp ấy màu hồng trắng vi diệu mà bạch đức Phật rằng :
- Thưa đức Thế Tôn ! Xá lợi trong đó màu hồng bạch !
Đức Phật bảo ngài A Nan rằng :
- Ông hãy đem lại cho ta ! Đây chính là xá lợi chân thân của bậc Đại sĩ !
Lúc ấy, ngài A Nan liền bưng hộp báu trở lại chỗ đức Phật và dâng lên cho đức Phật. Bấy giờ, đức Phật bảo tất cả đại chúng rằng :
- Các ông nay có thể làm lễ Xá lợi đó ! Xá lợi này chính là sự huân tu của Giới, Định, Tuệ, rất là khó được, là ruộng phước tối thắng!
Bấy giờ, đại chúng nghe lời nói đó rồi, lòng ôm hoan hỷ, liền đứng dậy chắp tay cung kính đảnh lễ xá lợi của Bồ tát Đại Sĩ. Khi ấy, đức Thế Tôn muốn vì đại chúng cắt đứt lưới nghi nên nói về nhân duyên của xá lợi này rằng :
- Này A Nan ! Đời quá khứ có vị vua tên là Ma Ha La Đà tu hành thiện pháp, khéo cai trị đất nước, không có oán địch. Ông có ba người con đoan chính vi diệu, hình sắc đặc thù, uy đức đệ nhất. Thái tử thứ nhất tên là Ma ha Ba Na La, thứ tử tên là Ma Ha Đề Bà và con út tên là Ma Ha Tát Đỏa. Ba vương tử này ở các vườn rừng dạo chơi tham quan theo thứ lớp dần dần đến một khu rừng trúc lớn dừng xa giá nghỉ ngơi. Vị vương tử thứ nhất nói rằng : “Ngày hôm nay, lòng ta rất lo sợ! Ở trong rừng này sẽ không suy tổn !”. Vị vương tử thứ hai nói rằng : “Ngày hôm nay, ta chẳng tự tiếc thân, chỉ lìa khỏi những điều yêu thích nên lòng ưu sầu vậy !”. Vị vương tử thứ ba lại nói rằng : “Ngày hôm nay, ta tiếp xúc không sợ sệt cũng không ưu não. Trong núi không tịch được thần tiên khen ngợi. Chỗ nhàn tịnh này có thể khiến cho hành nhân yên ổn hưởng thụ niềm vui”. Các vị vương tử nói những lời đó rồi thì đi về phía trước, thấy có một con cọp vừa sinh được bảy ngày và có bảy con cọp con vây quanh giáp vòng. Chúng đói khát khốn cùng, tiều tụy, thân thể gầy yếu suy tổn, mạng sắp muốn tuyệt. Vị vương tử thứ nhất thấy những con cọp đó rồi nói rằng : “Lạ thay ! Con cọp này sinh đến nay đã bảy ngày với bảy con vây quanh mà chẳng tìm được đồ ăn. Nếu bị đói bức bách nhất định quay trở lại ăn con mình !”. Vị vương tử thứ ba nói rằng : “Đồ ăn của con cọp này thường là vật gì ?”. Vị vương tử thứ nhất nói rằng : “Cọp này chỉ ăn máu thịt mới nóng hổi !”. Vị vương tử thứ ba nói rằng : “Các anh, ai có thể cho con cọp này ăn !”. Vị vương tử thứ hai nói rằng : “Con cọp này đói lắm, thân thể gầy yếu, cùng khốn, thiếu thốn, mạng còn chẳng bao lâu ! Nó chẳng chờ được việc đi chỗ khác tìm đồ ăn cho nó. Giả sử đi chỗ khác tìm được thì nhất định chẳng giúp được mạng nó. Ai có thể vì con cọp này chẳng tiếc thân mạng ?”. Vị vương tử thứ nhất nói rằng : “Tất cả sự khó bỏ không gì qua được thân mạng mình !”. Vị vương tử thứ ba nói rằng : “Chúng ta hôm nay vì tham tiếc nên đối với thân mạng này chẳng thể buông bỏ, vì trí tuệ ít quá nên đối với việc này mà sinh ra kinh sợ. Nếu các Đại sĩ muốn lợi ích cho kẻ khác, sinh lòng đại bi vì chúng sinh thì việc xả bỏ thân mạng này chẳng đủ làm khó đâu !”. Các vương tử lòng rất buồn lo, đứng hồi lâu, mắt nhìn chưa từng rời bỏ. Quan sát thế rồi, họ liền bỏ đi. Bấy giờ, vị vương tử thứ ba nghĩ rằng : “Ta nay khi bỏ thân này thì đã đến vậy ! Vì sao vậy ? Vì từ xưa đến nay ta đã nhiều lần bỏ tấm thân này mà đều không vì cái gì cả và cũng thường yêu thích hộ trì nhà cửa... lại còn được cung cấp y phục, ẩm thực, ngọa cụ, y dược, voi ngựa, xe cộ.... tùy thời nuôi dưỡng không thiếu thốn thức gì mà chẳng biết ơn, ngược lại còn sinh ra oán hại... Nhiên hậu chẳng thoát khỏi vô thường bại hoại. Lại nữa, thân này chẳng bền, không lợi ích gì, đáng ghét như giặc, giống như đi nhà xí ! Ta ngày hôm nay phải khiến cho thân này tạo tác nghiệp vô thượng, ở trong biển sinh tử làm cây cầu lớn. Lại nữa, nếu xả bỏ thân này thì xả bỏ vô lượng bệnh tật ung thư, tiếu thư (bệnh lở lói đầu ngón tay ngón chân) và trăm ngàn nỗi sợ hãi. Thân đó chỉ có đại tiểu tiện lợi (đi vệ sinh); thân đó chẳng bền như bọt nổi trên nước; thân đó bất tịnh, nhà cửa nhiều loài trùng; thân đó bất tịnh, gân buộc máu tô (đắp), da, xương, tủy, não... cùng liên kết giữ nhau... Như vậy mà quan sát thì rất đáng chán ghét ! Vậy nên ta nay cần phải lìa bỏ để cầu Niết Bàn tịch diệt Vô thượng, xa lìa vĩnh viễn ưu hoạn vô thường biến dị, sinh tử ngưng nghỉ, không những trần lụy, vô lượng thiền định trí tuệ công đức thành tựu đầy đủ, pháp thân vi diệu với trăm phước trang nghiêm, được chư Phật khen ngợi, chứng thành như vậy pháp thân Vô Thượng ban cho các chúng sinh vô lượng pháp lạc !”. Khi đó, vương tử dũng mãnh đủ sức làm đại nguyện này, dùng đại bi ở trên huân tu tâm mình và nghĩ lo cho lòng của hai người anh sợ hãi, hoặc sợ họ ngăn chận gây khó khăn nên liền nói với họ rằng : “Các anh nay có thể cùng quyến thuộc trở lại chỗ dừng nghỉ ấy !”. Bấy giờ, vương tử Ma Ha Tát Đỏa trở lại chỗ con cọp, cởi quần áo treo lên cành trúc, nói lời thề rằng : “Ta nay vì lợi ích cho các chúng sinh, vì chứng đạo Vô Thượng Tối Thắng, vì đại bi bất động xả bỏ điều khó bỏ, vì cầu sự khen ngợi của trí Bồ Đề, vì muốn độ những chúng sinh của ba hữu, vì diệt nỗi sợ của sinh tử và mọi thứ não nhiệt....” Lúc đó khi vương tử phát lời thề này rồi, ông liền tự buông thân nằm trước cọp đói. Khi đó, do lực đại bi của vương tử nên cọp không thể làm gì ! Vương tử lại tác khởi suy nghĩ như vầy : “Thân cọp này gầy yếu không còn thế lực, chẳng thể ăn được máu thịt của thân ta”. Ông liền đứng dậy đi tìm dao, tìm kiếm khắp nơi mà chẳng thể được. Ông liền dùng tre khô đâm vào cổ cho máu chảy ra, rồi ở trên núi cao gieo mình xuống trước cọp. Lúc đó, đại địa sáu thứ chấn động, mặt trời không ánh sáng như bị vua A tu la La Hầu La bắt giữ ngăn che. Trời lại mưa xuống đủ loài hoa, đủ thứ diệu hương. Trong hư không có những trời khác thấy việc này rồi, sinh lòng vui mừng, than chưa từng có và khen rằng: “Hay thay ! Hay thay ! Bậc Đại sĩ ! Ông nay chân thật là bậc hành đại bi, vì chúng sinh nên cái khó bỏ có thể bỏ được ! Đối với những người học ngài là đệ nhất dũng kiện ! Ngài đã được sự khen ngợi của chư Phật, thường ưa trụ xứ, chẳng bao lâu sẽ chứng được Niết Bàn thanh tịnh vô não, vô nhiệt !” Con cọp này, bấy giờ, thấy máu chảy ra thấm bẩn thân của vương tử liền liếm máu, ăn thịt ông ấy chỉ còn lại xương. Bấy giờ, vương tử thứ nhất thấy đất chấn động lớn liền vì vương tử thứ hai mà nói kệ rằng :
Chấn động đại địa
Và biển mênh mông
Nhật không tinh quang
Như có che phủ
Ở trên hư không
Mưa xuống hoa hương
Em ta nhất định
Xả thân yêu thương.
Vương tử thứ hai lại nói kệ rằng :
Hổ kia sinh sản
Trải bảy ngày liền
Bảy con vây quanh
Không có uống ăn
Khí lực suy tổn
Mạng sắp chẳng còn
Tiểu đệ bi mẫn
Biết hổ khốn cùng
Sợ chẳng kham nhẫn
Trở lại ăn con
Sợ em xả thân
Để cứu mạng hổ.
Lòng của hai vương tử rất buồn sợ, khóc lóc, buồn than, dung mạo tiều tụy, lại cùng đem nhau trở lại chỗ hổ, thấy quần áo của em mặc đều mắc ở trên một cành tre, hài cốt, tóc móng vương vãi tứ tung, máu chảy khắp nơi làm thấm bẩn đất nơi ấy. Thấy rồi, hai anh ngất đi, chẳng tự chủ được, gieo mình lên trên xương, hồi lâu mới tỉnh liền đứng dậy, đưa tay lên kêu trời mà khóc rằng : “Em ta ấu trỉ mà tài năng hơn người, đặc biệt được sự yêu thương của cha mẹ, bỗng nhiên xả thân đem cho cọp đói ăn. Chúng ta nay trở về cung, giả sử cha mẹ hỏi thì phải đáp làm sao đây ? Ta thà ở tại đây cùng mạng chung một chỗ ! Ta chẳng nỡ nhìn thấy hài cốt tóc móng này ! Sao lòng đành lìa bỏ để về thấy cha mẹ, vợ con quyến thuộc bằng hữu tri thức ?”. Hai vị vương tử buồn thương gào khóc áo não, rồi dần dần bỏ mà đi. Thị tùng đem theo của tiểu vương tử đều tứ tán các phương nói với nhau rằng : “Hôm nay trời của ta là ở chỗ nào ?”. Bấy giờ, vương phi mơ ở trong giấc ngủ, bà mơ thấy vú bị cắt, răng bị rơi rụng, được ba con bồ câu non thì chim ưng ăn mất một. Bấy giờ, khi đại địa chấn động, vương phi kinh hãi thức dây, lòng rất buồn sợ mà nói kệ rằng :
Hôm nay vì sao
Đại địa, đại thủy
Tất cả động xao
Vật chẳng yên chỗ
Nhật không tinh quang
Như có che phủ
Lòng ta ưu khổ
Mi mắt động lay
Như ta hôm nay
Đã thấy điềm tướng
Ắt có tai ương
Khổ não bất tường (chẳng lành).
Đến đây, vương phi nói kệ này rồi, thì người hầu ở bên ngoài đã nghe đươc tin tức của vị vương tử, lòng kinh hoàng sợ hãi, liền vào trong khải bạch với vương phi rằng : “Ở bên ngoài nghe các thị tùng tìm kiếm vương tử mà chẳng biết ở tại đâu ?”. Vương phi nghe rồi sinh đại ưu não, khóc lóc nước mắt tràn mi, đi đến chỗ vị đại vương mà tâu rằng : “Tôi được người truyền báo là đã mất đứa con yêu thương nhỏ nhất rồi !”. Vị đại vương nghe rồi lại ngất đi, nghẹn ngào khổ não, gạt nước mắt mà nói rằng: “Làm sao mà hôm nay ta mất đi sự ái trọng trong lòng ?”. Lúc bấy giờ, đức Thế Tôn muốn trùng tuyên ý nghĩa này mà nói kệ rằng :
Ta ở thuở trước
Trong kiếp không lường
Xả thân trọng hậu
Cầu Bồ Đề đạo
Hoặc làm quốc vương
Và làm vương tử
Bỏ cái khó bỏ
Để cầu Bồ Đề
Ta nhớ mạng xưa
Có quốc vương lớn
Vua ấy tên là
Ma Ha La Đà
Con của vua đó
Hay làm bố thí
Con ấy tên là
Ma Ha Tát Đỏa
Có hai anh nữa
Anh trưởng tên là
Đại Ba La Na
Đại Thiên anh thứ
Ba người đi chung
Đến một không sơn (núi trống không)
Thấy hổ mới đẻ
Đói không có ăn
Bậc Thắng đại sĩ
Sinh đại bi tâm :
Ta nay sẽ bỏ
Thân trọng yêu thương
Hổ này hoặc bị
Đói thúc ép phải
Có thể lại ăn
Con mình sinh sản
Ta lên cao sơn
Gieo mình trước hổ
Vì khiến cọp con
Được toàn tính mạng
Khi đó đất rộng
Và các đại sơn
Thảy đều chấn động
Làm kinh thú rừng
Cọp, sói, sư tử
Tứ tán chạy nhanh
Thế gian đều tối
Không có quang minh
Lúc đó hai anh
Ở tại rừng trúc
Ưu não trong lòng
Sầu khổ khóc lóc
Tìm kiếm dần dần
Liền đến chỗ hổ
Thấy cọp, cọp con
Máu lấm miệng chúng
Lại thấy tóc lông
Răng móng hài cốt
Vương vãi lung tung
Máu lan khắp đất.
Hai vương tử anh
Đã thấy việc đó
Sầu thảm trong lòng
Ngã lăn ra đất
Lấy tro bụi trần
Trây trét vào thân
Quên mất chánh niệm
Sinh lòng si cuồng.
Những kẻ thị tùng
Nhìn thấy việc đó
Cũng sinh bi thương
Thất thanh gào khóc
Họ lại cùng chung
Vẩy nhau nước lạnh
Nhiên hậu lại tỉnh
Mà lại đứng lên.
Lúc đó vương tử
Khi đang xả thân
Thì ở hậu cung
Phi hậu thể nữ
Năm trăm bà con
Chung nhau vui vẻ.
Vương phi lúc đó
Hai vú sữa tuông
Tất cả chi tiết
Đau như kim châm
Lòng sinh sầu não
Như mất con thương (yêu).
Vương phi lúc đó
Vội đến chỗ vương
Thều thào nhỏ giọng
Buồn khóc mà rằng :
- Hôm nay đại vương
Lắng nghe cho kỹ !
Lửa dữ lo buồn
Nay đến đốt thiếp
Hai vú thiếp cùng
Nhất thời chảy sữa
Khổ thiết toàn thân
Như bị kim chích.
Thiếp thấy tướng điềm
Bất tường như vậy
Sợ lại chẳng thấy
Đứa con yêu thương !
Nay đem thân mạng
Dâng lên đại vương
Nguyện mau sai kẻ
Tìm con thiếp thương.
Mơ : Ba chim nhỏ (chim câu non)
Mà thiếp ẵm bồng
Thì con nhỏ nhất
Thiếp rất vừa lòng
Chim ưng bay đến
Đoạt lấy con thương.
Mơ việc đó xong
Liền sinh ưu não
Thiếp nay đau buồn
Sợ mạng chẳng cứu !
Nguyện sai người nhanh
Tìm kiếm con thiếp !
Nói lời đó xong
Vương phi khi đó
Ngất xỉu ngay liền
Ngã lăn ra đất.
Nhà vua nghe xong
Lại sinh ưu não
Do chẳng được nhìn
Đứa con yêu mến.
Khi ấy đại thần
Và các quyến thuộc
Đều tụ tập hết
Ở hai bên vương
Kêu gào buồn khóc
Tiếng động trời đất.
Bấy giờ nhân dân
Ở trong thành nội
Nghe tiếng đó xong
Chạy ra kinh ngạc
Nói với nhau rằng :
- Nay vương tử đó
Có sống lại chăng ?
Hay là tử vong ?
Như vậy Đại sĩ
Thường nói dịu dàng
Mọi người yêu thích
Nay khó được nhìn !
Rồi có nhiều kẻ
Vào rừng kiếm tìm
Chẳng lâu tự sẽ
Nhận định được tin.
Bấy giờ bọn họ
Như vậy hãi hùng
Lại buồn gào khóc
Buồn động thần đất.
Bấy giờ Đại vương
Đứng dậy dùng nước
Vẩy vào vợ mình
Hồi lâu mới tỉnh
Chánh niệm hoàn hồn
Hỏi vua nhỏ tiếng :
- Con ta chết, sống
Hiện nay ra sao ?
Bấy giờ vương phi
Nghĩ đến con ấy
Áo não bội phần
Lòng không tạm xả (bỏ) :
- Đáng tiếc con ta
Hình sắc đoan chính
Mà sao một sớm
Bỏ ta mệnh vong ?
Sao thân ta chẳng
Chết trước cho xong ?
Mà thay những việc
Khổ não như trên !
Con lành diệu sắc
Như tịnh hoa sen
Ai hại thân con
Khiến cho phân rẽ ?
Chẳng phải là ta
Ngày xưa oán thù
Cậy (dựa vào) nghiệp duyên cũ
Mà giết con sao ?
Mặt mày con ta
Tịnh như mãn nguyệt
Một sớm bất đồ
Gặp phải họa ấy !
Thà khiến thân ta
Tan nát như bụi
Chẳng khiến con ta
Chết mất thân mạng !
Ta thấy trong mơ
Đã được báo trước
Cho ta vô tình
Kham chịu khổ đó.
Như ta đã mơ :
Hàm răng rụng hết
Hai vú cùng lúc
Sữa tự chảy ra,
Nhất định là ta
Mất con yêu mến.
Mơ ba chim non
Ưng (chim) bắt đi một
Trong ba đứa con
Nhất định mất một.
Bấy giờ Đại vương
Liền bảo phi ấy
- Nay ta sai liền
Đại thần sứ giả
Đi khắp Tây Đông
Truy tìm kiếm con
Khanh nay có thể
Chớ quá lo buồn !
Đại vương như vậy
An ủi phi xong
Liền nghiêm xa giá
Đi ra khỏi cung
Lòng sinh sầu não
Bức thiết ưu khổ.
Tuy tại chúng trung (tuy ở giữa mọi người)
Nhan mạo tiều tụy
Liền ra khỏi thành
Tìm kiếm ái tử.
Bấy giờ cũng có
Người nhiều không lường
Gào thương động đất
Theo vua sau lưng
Lúc đó Đại vương
Ra khỏi thành ấy
Ngoái nhìn bốn phương
Tìm kiếm con mình
Phiền não loạn lòng
Ở đâu không biết
Xa thấy sau cùng
Có người tin lại
Đầu lấm bụi trần
Máu bẩn quần áo
Tro phân trát thân
Gào thương mà đến.
Bấy giờ đại vương
Ma Ha La Đà
Thấy sứ đó xong
Bội sinh áo não
Đưa tay kêu lên
Ngữa mặt mà khóc.
Người sai trước tiên
Đã trở về đến
Đã đến chỗ vương
Như vầy mà nói :
- Xin vua chớ buồn
Các con còn đó
Họ sẽ đến liền (chẳng lâu)
Cho vua được thấy !
Khoảnh khắc thời gian
Lại có người đến
Thấy vua khổ buồn
Dung nhan tiều tụy.
Áo mặc trên thân
Lấm bẩn bụi đất !
- Tâu Đại vương biết !
Đã mất một con
Hai con tuy còn
Không lành khốn khổ.
Đệ tam vương tử
Thấy cọp mới sinh
Bảy ngày đói lả
Sợ lại ăn con.
Thấy cọp như vậy.
Sinh đại bi tâm
Phát đại thệ nguyện
Sẽ độ chúng sinh
Ở vị lai thế
Bồ Đề chứng thành !
Liền lên cao xứ (chỗ cao)
Trước hổ gieo thân
Hổ bị đói bức
Liền đứng dậy ăn.
Tất cả máu thịt
Đều hết chẳng còn
Chỉ có hài cốt
Tại đất vãi vương.
Bấy giờ Đại vương
Nghe bề tôi nói
Lại chuyển buồn phiền
Ngất xỉu ngã lăn
Ưu sầu lửa dữ
Đốt cháy toàn thân.
Bề tôi quyến thuộc
Cũng lại như trên.
Tưới vua nước lạnh
Hồi lâu mới tỉnh,
Lại đưa tay lên
Kêu trời mà khóc.
Lại có đại thần
Đến bạch đại vương
Rằng, trong rừng đó
Thấy hai vương tử
Khổ độc lo buồn
Bi thương gào khóc
Thất chí mê man
Gieo mình xuống đất
Thần liền tìm nước
Vẩy tưới lên thân
Hồi lâu chờ đợi
Mới tỉnh trở lại.
Nhìn thấy bốn phương
Lửa dữ cháy rực
Nâng đỡ đứng lên
Lại lăn ra đất
Cất tay thảm thương
Kêu trời mà khóc
Bất chợt lại than
Công đức em mình.
Lúc đó Đại vương
Do lìa ái tử
Nên lòng mê man
Khí lực tan biến
Khóc lóc não buồn
Đồng thời suy nghĩ :
Là đứa nhỏ cùng
Con yêu ta đó
Quỷ lớn vô thường
Vội vàng ăn nuốt !
Còn lại hai con
Nay tuy tồn tại
Nhưng bị đốt cháy
Bằng lửa ưu phiền.
Hoặc hay vì đó
Chết mất mạng căn
Ta phải mau đến
Chỗ đó trong rừng
Nghinh đón các con
Gấp về cung điện.
Phi theo sau vương
Ưu khổ bức thiết
Rã rời tâm can
Có thể mất mạng.
Nếu thấy hai con
An ủi lòng ấy
Có thể bảo toàn
Mạng sống còn lại.
Bấy giờ Đại vương
Xa giá danh tượng
Cùng các thị tùng
Đi đến rừng đó.
Liền ở giữa đường
Thấy hai con ấy
Trời kêu, đất nhằng
Tên em xưng gọi.
Đức vua liền trước
Ôm giữ hai con
Kêu thương khóc lóc
Theo đường về cung.
Thúc bảo hai con
Đến hầu thăm mẹ.
Phật bảo Thọ thần :
Ngươi phải biết rằng,
Bấy giờ vương tử
Ma Ha Tát Đỏa
Xả thân cọp ăn
Nay thân ta đó !
Bấy giờ Đại vương
Ma Ha La Đà
Nay là Phụ vương
Thâu Đầu Đàn đó !
Bấy giờ Vương hậu
Nay là Ma Gia !
Đệ nhất Vương tử
Nay Di Lặc đó !
Vương tử thứ hai
Nay Điều Đạt đó !
Bấy giờ hổ mẹ
Nay là Cù Di
Bảy con cọp con
Nay Xá Lợi Phất
Và Mục Kiền Liên
Cùng năm Tỳkheo !
Bấy giờ, Đại vương Ma Ha La Đà và Phi hậu ông ấy gào thương khóc lóc. Họ đều cởi ngự phục, chuỗi ngọc trên thân mình rồi cùng với các đại chúng đi đến trong rừng trúc thâu nhặt xá lợi của vương tử ấy và tức khắc dựng lên tháp thất bảo ở tại chỗ này. Lúc đó vương tử Ma Ha Tát Đỏa khi sắp xả mạng, lập lời thệ nguyện rằng : “Nguyện cho xá lợi của ta, ở đời vị lai, qua vô số kiếp, luôn vì chúng sinh mà tạo tác Phật sự !”. Khi nói Kinh này thì vô lượng atăngkỳ trời và người phát tâm Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác. Này Thọ thần ! Đó gọi là nhân duyên lễ tháp thuở xưa !
Bấy giờ, do thần lực của đức Phật nên tháp thất bảo đó tức thời biến mất.
PHẨM THỨ HAI MƯƠI BA : TÁN PHẬT

Hán dịch : Tam Tạng Pháp Sư Đàm Vô Sấm - Đời Bắc Lương.

Bấy giờ, vô lượng trăm ngàn vạn ức những chúng Bồ tát từ thế giới này đi đến đất nước của đức Kim Bảo Cái Sơn Vương Như Lai. Đến cõi đó rồi, họ gieo năm vóc xuống đất vì đức Phật làm lễ, lui về đứng một bên, hướng về đức Phật chắp tay, khác miệng đồng âm mà khen ngợi rằng :
Thân đức Thế Tôn
Sắc vàng vi diệu
Ánh sáng chiếu diệu
Như Kim Sơn Vương.
Thân tịnh nhu nhuyến
Như hoa sen vàng.
Vô lượng diệu tướng
Dùng trang nghiêm mình
Vẻ đẹp theo hình
Ánh sáng đẹp thân
Tịnh khiết vô tỷ
Như núi vàng tía,
Viên mãn không bẩn
Như vầng trăng tròn
Tiếng ngài trong suốt
Diệu như Phạm thanh
Như Sư tử rống
Như tiếng sấm động...
Sáu thứ âm thanh
Vi diệu thanh tịnh.
Tiếng chim Ca lăng
Tần Dà, Khổng tước
Vô cấu sạch trong
Uy đức đầy đủ
Trăm phước tướng hảo
Trang nghiêm thân mình
Viễn chiếu quang minh
Không có giới hạn
Tịch diệt Trí thông (trí tuệ)
Không các ái tập
Thế Tôn chứng thành
Vô lượng công đức
Như biển mênh mông
Núi Tu Di báu.
Vì các chúng sinh
Sinh lòng xót thương
Ở đời sau cũng
Ban cho vui sướng.
Lời nói Thế Tôn
Nghĩa sâu đệ nhất
Hay khiến chúng sinh
Tịch diệt yên ổn.
Hay cho chúng sinh
Khoái lạc không lường
Hay diễn diệu pháp
Cam lộ không trên (vô thượng).
Hay mở vô thượng
Cam lộ pháp môn
Hay vào tất cả
Hang không hoạn khổ.
Hay khiến chúng sinh
Đều được giải thoát.
Qua khỏi không lường
Biển khổ ba cõi
Chánh đạo trụ yên
Không những ưu khổ
Như Lai Thế Tôn
Trí tuệ công đức
Đại từ bi tâm
Tinh tấn phương tiện
Như vậy không lường
Chẳng thể xưng kể !
Hôm nay chúng con
Chẳng thể nói dụ
Chư thiên, thế nhân
Với vô lượng kiếp
Suy nghĩ đo lường
Chẳng thể được biết
Trí tuệ công đức
Có của Thế Tôn
Mà vô lượng biển
Một giọt không hơn.
Con nay khen ngợi
Công đức Thế Tôn
Trăm ngàn ức phần
Chẳng nói được một
Nếu có người gom
Được công đức ấy
Hồi hướng chúng sinh
Chứng đạo Vô thượng.
Bấy giờ, Bồ tát Tín Tướng, ở hội này, liền đứng dậy, trật áo vai phải, quì gối phải xuống đất, chắp tay hướng về đức Phật mà nói lời khen rằng :
Trăm phước Thế Tôn
Tướng tốt vi diệu
Công đức số ngàn
Trang nghiêm thân ấy
Tịnh sắc chiếu xa
Nhìn Phật không nhàm
Như ánh mặt nhật
Trùm khắp hư không
Ánh sáng xí thạnh
Vô lượng vô biên
Giống như vô số
Đại tụ bảo trân
Sáng ấy năm sắc
Trắng đỏ xanh hồng
Lưu ly, pha lê
Như nước vàng ròng.
Ánh sáng hiển hách
Các núi suốt thông
Đều hay soi thấu
Cõi Phật không lường.
Hay diệt khổ não
Chúng sinh không lường
Lại cho sinh chúng
Thượng diệu sung sướng.
Các căn sạch trong
Vi diệu đệ nhất
Chúng sinh ngắm nhìn
Không có chán đủ.
Tóc mềm biếc xanh
Như cổ Khổng tước
Như các chúa ong
Hoa sen tụ tập
Đại bi sạch trong (thanh tịnh)
Trang nghiêm công đức
Tam muội không lường
Và Đại từ nữa
Công đức như trên
Đều để tụ tập
Diệu sắc tướng đẹp
Nghiêm sức Phật thân
Đủ thứ công đức
Trợ Bồ Đề thành.
Như Lai có thể
Điều phục chúng sinh
Khiến lòng nhu nhuyến
Thọ những vui sướng.
Đủ thứ trang nghiêm
Công đức thâm diệu
Cũng được mười phương
Chư Phật khen ngợi
Sáng soi các phương
Xa xôi khắp cùng
Giống như nhật, nguyệt
Sáng khắp hư không
Công đức thành tựu
Như Tu Di Sơn
Nơi nơi thị hiện
Ở các thế gian
Răng trắng tề chỉnh
Như ngọc kha trong
Đức ấy như nhật (mặt trời)
Sáng ở giữa không.
Mi gian hào tướng
Xoắn phải uyển chuyển
Phát ra sáng ngời
Như ngọc lưu ly
Sắc ấy vi diệu
Như nhật trên không.
Lúc bấy giờ, thần cây Bồ Đề Đạo Tràng lại khen rằng :
Nam mô Chánh Giác
Vô Thượng sạch trong !
Thậm thâm diệu pháp
Tùy nguyện hiểu thông
Xa lìa tất cả
Pháp, phi pháp đạo
Ra khỏi một mình
Thành Phật Chánh Giác
Hữu, phi hữu biết
Bản tính sạch trong.
Hy hữu ! Hy hữu !
Công đức Thế Tôn
Hy hữu ! Hy hữu !
Biển cả Thế Tôn !
Hy hữu ! Hy hữu !
Như Tu Di Sơn !
Hy hữu ! Hy hữu !
Hạnh Phật vô biên !
Hy hữu ! Hy hữu !
Phật hiện thế gian
Như hoa Ưu Bát
Một lần hiện lên !
Hy hữu ! Hy hữu !
Đại bi không lường !
Thích Ca Văn Phật
Mặt trời thế gian
Vì muốn lợi ích
Cho chúng sinh nên
Tuyên nói Kinh điển
Bảo diệu như trên.
Hay thay ! Đức Phật
Tịch diệt các căn
Mà lại du nhập
Thiện Tịch đại thành (ngôi thành lớn).
Vô cấu thanh tịnh
Tam muội thậm thâm
Vào đến được chỗ
Chư Phật sở hành.
Tất cả Thanh Văn
Thân đều không tịch.
Lưỡng Túc Thế Tôn
Hành xứ cũng không.
Như vậy tất cả
Các pháp không lường
Tìm tính tướng gốc
Cũng đều tịch không.
Tất cả sinh chúng
Tính tướng cũng không.
Vì lòng ngu cuồng
Chẳng thể hiểu biết
Con thường niệm Phật
Ưa thấy Thế Tôn
Thệ nguyện thường phát :
Chẳng lìa Phật nhật
Dưới đất con thường
Trường quì hiệp chưởng
Luyến mộ trong lòng
Muốn nhìn thấy Phật
Con thường tu hành
Đại bi tối thượng
Thương khóc lệ tuông
Muốn thấy được Phật
Con thường ngưỡng mong
Muốn thấy được Phật.
Vì việc này nên
Lửa lo rực cháy
Nguyện xin Thế Tôn
Cho con nước pháp
Từ bi mát trong
Để diệt lửa đó.
Thế Tôn xót thương
Lòng bi vô lượng
Nguyện cho thân con
Thường được thấy Phật.
Phật thường hộ luôn
Người, trời tất cả.
Vậy nên nay con
Khát ngưỡng muốn thấy
Thân của Thanh Văn
Giống như hư không,
Diệm (ngọn lửa), huyễn hóa, vang (hưởng :tiếng vang)
Như trăng trong nước.
Tính của chúng sinh
Như thấy trong mộng.
Hành xứ Thế Tôn
Như lưu ly sạch
Vào xứ pháp chân
Cam lộ Vô thượng.
Hay cho chúng sinh
Khoái lạc không lường
Như Lai hành xứ
Vi diệu thậm thâm
Tất cả sinh chúng
Không thể biết thông.
Thần tiên ngũ thông
Tất cả Duyên Giác
Và cả Thanh Văn
Cũng chẳng thể biết.
Con chẳng nghi hoặc
Hành xứ Thế Tôn
Nguyện Phật từ mẫn
Vì con hiện thân !
Bấy giờ Thế Tôn
Ra khỏi Tam muội
Dùng vi diệu âm
Nói lời ngợi khen :
Hay lắm ! Hay lắm !
Thiện nữ Thọ thần !
Ngươi nay khéo nói
Lời ngợi khen ấy !



PHẨM THỨ HAI MƯƠI BỐN : PHÚ CHÚC
Hán dịch : Ngài Xà Na Quật Đa - Đời Tùy
Lúc bấy giờ, đức Thế Tôn bảo Đại Bồ tát chúng rằng :
- Này những Đại Trượng phu ! Các ông ai có thể thủ hộ tập thành Bồ Đề hàng atăngkỳ kiếp của các Như Lai này ? Sau khi ta diệt độ, đem pháp bổn này sẽ làm cho hiện bày rộng rãi khiến cho chánh pháp trụ thế lâu dài?
Lúc bấy giờ, trong chúng Bồ tát đó, có sáu mươi câu trí Bồ tát và sáu mươi câu trí thiên nữ đều đồng thanh nói lên lời như vầy :
- Thưa đức Thế Tôn ! Chúng con đủ sức có thể thủ hộ Tập đại thành Bồ Đề hàng atăngkỳ kiếp của các đức Như Lai này ! Sau khi đức Thế Tôn diệt độ, pháp đó sẽ được làm cho hiện bày rộng rãi !
Lúc ấy, đức Thế Tôn nói kệ rằng :
Lời Phật là thật chân
An trụ ở thật pháp
Chư Phật thật trụ nên
Kinh này thêm tồn tại.
Đại Bi là giáp đồng
Đại Từ là an trụ
Từ lực chư Phật nên
Kinh này thêm tồn tại.
Phước tụ là giáp đồng
Đã sinh ra trí tụ
Các tụ hòa hợp nên
Kinh này thêm tồn tại.
Các ma la phục hàng
Các luận cũng phá nát
Đoạn trừ các kiến xong
Kinh này thêm tồn tại.
Hộ thế các Thiên vương
A tu la, các phạm
Càn thát bà, trời, rồng
Trụ trì, đây đã tác.
Đất ở và hư không
Các thiên nữ sẵn có
Chư Phật trụ trì nên
Đã nói hành pháp ấy.
Phạm hạnh tương ứng nên
Đã trang nghiêm bốn thật.
Hết bốn ma la nên
Tạng này thêm tồn tại.
Nếu tạo màu hư không
Hoặc sắc (màu) làm phi sắc
Việc trụ trì Thế Tôn
Không có thể khiến động !
Bấy giờ, bốn vị Đại Thiên Vương đồng thanh nói kệ rằng :
Chúng con đối Kinh ấy
Thủ hộ phải như vậy
Quyến thuộc và các con
Cũng khéo làm thủ hộ.
Nếu người trì Kinh đó
Bồ Đề đã tạo duyên
Con sẽ gần người đó
Thủ hộ cả bốn phương !
Bấy giờ, Thiên Đế hướng về đức Phật nói kệ này :
Con biết ơn chư Phật
Đạo sư cũng chứng xong
Với Kinh điển tối thắng
Đã nói Phật giáng sinh.
Con đối chư Phật đó
Phải hộ trì đền ơn
Phải hộ Kinh như vậy
Và cả người trì Kinh.
Bấy giờ, vua trời Đại Phạm, chủ của thế giới Ta Ha hướng về đức Phật nói bài kệ này :
Các định và không lường
Những Thừa và giải thoát
Đều do Kinh này sinh
Đã nói Phật sản sinh
Con bỏ vui cõi Phạm
Nơi Kinh này lưu hành
Con đến đó thính thọ
Và thủ hộ như trên.
Bấy giờ, thiên tử San Đâu Suất Đa hướng về đức Phật nói kệ này :
Nếu trụ ở Bồ Đề
Kia sẽ trụ Đâu Suất
Kinh này Phật nói rồi
Nếu phải có người giữ
Thưa Thế Tôn ! Con trì !
Phước báu trời con bỏ
Xuống trụ châu Diêm Phù
Sẽ nói pháp hành ấy !
Bấy giờ, thương chủ Ma La Tử hướng về đức Phật nói kệ này :
Nghiệp ma la thanh tịnh
Kia chẳng theo ma la
Nếu phải trì Kinh ấy
Chánh nghĩa Tu Đa La
Chúng con đối Kinh ấy
Thủ hộ phải như vậy
Dục tinh tấn phát ra
Con nay hiện bày rộng !
Bấy giờ, Ma La Ba Ti Ma hướng về đức Phật nói kệ này :
Con đối chúng sinh đó
Sẽ chẳng làm ngại ngăn
Nếu phải giữ người ấy
Con chiết phục não phiền
Ma la chẳng được tiện
Nên nói với chúng rằng :
Kinh này do Phật giữ
Chúng ta phải giữ gìn !
Bấy giờ, thiên tử Thiện Đức hướng về đức Phật nói kệ này :
Nếu chư Phật Bồ đề
Mà đối Kinh này nói
Nếu người trì Kinh trên
Tức cúng dường chư tôn.
Con sẽ trì Kinh ấy
Vì câu trí (đơn vị tính) thiên nói
Giáo hóa hướng Bồ Đề
Phải nghe và kính trọng !
Bấy giờ, Bồ tát Từ Thị hướng về đức Phật nói kệ này :
Chẳng mời đến bạn bè
Nếu kia trụ Bồ Đề
Thủ hộ các pháp ấy
Hay xả đối tự thân
Nên con đến Đâu Suất
Tu Đa La như vậy
Do Phật trụ trì Kinh
Nên con sẽ rộng bày.

Lúc bấy giờ Thượng tọa Ma Ha Ca Diếp Ba hướng về đức Phật nói kệ:
Chúng con ít trí tuệ
Thanh Văn thừa đã nói
Tùy khả năng, thế lực
Pháp thầy dạy phải trì
Nếu người trì Kinh ấy
Thì con sẽ nhiếp lấy
Và đem khả năng bàn
Trao họ tạo thiện ngôn.
Bấy giờ, mạng giả A Nan Đà hướng về đức Phật nói kệ này :
Các Kinh, số nhiều ngàn
Con nghe miệng thầy dạy
Những Kinh điển như vậy
Trước nghe, con chưa từng
Kinh này, nay con gặp
Đối mặt nhận lấy xong
Con sẽ quảng hiển rộng
Bồ Đề, muốn cầu mong !
Khi đức Phật nói Kinh này thì thiên nữ Bồ Đề Cao Thọ Thiện Tịch và những thiên nữ Đại Biện thiên.v.v., những thiên nữ Công Đức thiên... Những thiên nữ khác và các thiên chúng mà Đế Thích, Phạm vương, Tỳ Sa Môn.v.v... đứng đầu. Các vua trời và đại thiên chúng của họ, Càn thát bà, A tu la.v.v... cùng thế gian đối với lời nói của đức Phật đều rất hoan hỷ.
Bấy giờ, đức Phật Thích Ca Mâu Ni ra khỏi tam muội, thị hiện đại thần lực, dùng tay phải xoa đỉnh đầu các vị Đại Bồ tát cùng các vua trời và long vương, hai mươi tám bộ Tán Chỉ Quỷ Thần Đại tướng quân.v.v... mà nói rằng :
- Ta ở vô lượng trăm ngàn vạn ức hằng hà sa kiếp, tu tập Kinh điển vi diệu Kim Quang Minh đó, các ông phải thọ trì, đọc tụng, tuyên nói rộng rãi pháp này ! Các ông lại làm cho Kinh đó không đoạn tuyệt ở bên trong cõi Diêm Phù Đề. Nếu có thiện nam tử, thiện nữ nhân ở trong đời vị lai mà thọ trì đọc tụng Kinh điển này thì chư thiên, các ông luôn phải ủng hộ ! Phải biết người đó ở đời vị lai, qua vô lượng trăm ngàn đời, sinh trong cõi người, trời luôn hưởng thụ khoái lạc. Ở đời vị lai, họ gặp được các đức Phật và mau chóng được chứng thành Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác.
Lúc bấy giờ, các vị Đại Bồ tát và trời, rồng hai mươi tám bộ Tán Chỉ đại tướng.v.v... liền đứng dậy, đi đến trước đức Phật, năm vóc gieo xuống đất, đồng thanh nói lên rằng :
- Theo đúng như lời dạy bảo của đức Thế Tôn, chúng con sẽ phụng hành đầy đủ !
Họ bạch ba lần : “Theo đúng như lời dạy bảo của đức Thế Tôn, chúng con sẽ phụng hành đầy đủ” như vậy. Đến đây Tán Chỉ đại tướng quân bạch đức Phật rằng :
- Thưa đức Thế Tôn ! Nếu sau này, trong đời vị lai, có người thọ trì Kinh đó, hoặc tự chép, hoặc sai người khác chép thì con sẽ cùng với hai mươi tám bộ quỉ thần này.v.v... luôn phải che giấu thân hình, theo làm thị vệ, ủng hộ người nói pháp này, tiêu diệt hết các việc ác, khiến cho được yên ổn ! Nguyện chẳng có tư lự !
Lúc bấy giờ, đức Phật Thích Ca Mâu Ni thị hiện đại thần lực, mười phương vô lượng thế giới đều chấn động sáu thứ. Lúc đó các đức Phật đều rất vui mừng, vì chúc lụy Kinh này nên khen tốt người hộ trì pháp, hiện vô lượng thần lực. Đến đây, vô lượng vô biên atăngkỳ đại chúng Đại Bồ tát và Bồ tát Tín Tướng, Kim Quang Minh Tạng, Thường Bi Pháp Thượng.v.v... và Tứ Thiên Vương, mười ngàn thiên tử cùng với thần cây Bồ Đề Đạo Tràng, thần đất Kiên Lao.v.v... và tất cả trời, người, A tu la.v.v... của thế gian nghe lời nói của đức Phật đều phát tâm Bồ Đề Vô Thượng, nhảy nhót vui mừng, làm lễ mà ra đi.