Chúng ta không có quyền tận hưởng hạnh phúc mà không tạo ra nó, cũng giống như không thể tiêu pha mà không làm ra tiền bạc. (We have no more right to consume happiness without producing it than to consume wealth without producing it. )George Bernard Shaw
Thường tự xét lỗi mình, đừng nói lỗi người khác. Kinh Đại Bát Niết-bàn
Con người chỉ mất ba năm để biết nói nhưng phải mất sáu mươi năm hoặc nhiều hơn để biết im lặng.Rộng Mở Tâm Hồn
Đối với người không nỗ lực hoàn thiện thì trải qua một năm chỉ già thêm một tuổi mà chẳng có gì khác hơn.Sưu tầm
Một người trở nên ích kỷ không phải vì chạy theo lợi ích riêng, mà chỉ vì không quan tâm đến những người quanh mình. (A man is called selfish not for pursuing his own good, but for neglecting his neighbor's.)Richard Whately
Người hiền lìa bỏ không bàn đến những điều tham dục.Kẻ trí không còn niệm mừng lo, nên chẳng bị lay động vì sự khổ hay vui.Kinh Pháp cú (Kệ số 83)
Khi ý thức được rằng giá trị của cuộc sống nằm ở chỗ là chúng ta đang sống, ta sẽ thấy tất cả những điều khác đều trở nên nhỏ nhặt, vụn vặt không đáng kể.Tủ sách Rộng Mở Tâm Hồn
Người tốt không cần đến luật pháp để buộc họ làm điều tốt, nhưng kẻ xấu thì luôn muốn tìm cách né tránh pháp luật. (Good people do not need laws to tell them to act responsibly, while bad people will find a way around the laws.)Plato
Hầu hết mọi người đều cho rằng sự thông minh tạo nên một nhà khoa học lớn. Nhưng họ đã lầm, chính nhân cách mới làm nên điều đó. (Most people say that it is the intellect which makes a great scientist. They are wrong: it is character.)Albert Einstein
Bất lương không phải là tin hay không tin, mà bất lương là khi một người xác nhận rằng họ tin vào một điều mà thực sự họ không hề tin. (Infidelity does not consist in believing, or in disbelieving, it consists in professing to believe what he does not believe.)Thomas Paine
VỀ MỤC LỤC
a. Kiến thức chung
Rất nhiều người không tin được rằng người ta có thể khỏi bệnh mà không cần dùng thuốc. Tuy nhiên, đó là một lập luận có cơ sở khoa học rất chắc chắn.
Cơ thể chúng ta có khả năng đề kháng chống lại hầu hết các loại bệnh tật. Chúng ta tồn tại được trong môi trường sống thật ra là nhờ khả năng đề kháng tự nhiên đó. Nếu không, chúng ta không thể nào tin cậy vào sự bảo vệ của các loại thuốc men.
Nhìn chung, bệnh tật có thể tạm chia làm hai nhóm: các bệnh do nhiễm trùng và các bệnh không do nhiễm trùng. Trong cả hai trường hợp, nếu hiểu biết đúng đắn, bạn đều có khả năng hạn chế rất nhiều việc sử dụng thuốc.
Với các bệnh nhiễm trùng, chăm sóc cơ thể tốt, nghỉ ngơi đầy đủ sẽ giúp cơ thể đủ sức tiêu diệt vi trùng. Chỉ nên can thiệp thuốc men khi thật cần thiết. Nếu bạn không hiểu điều này, có thể bạn đang làm suy yếu đi cơ thể của bạn vì tập cho nó quen với việc luôn luôn được bảo vệ bởi các loại thuốc men. Trong trường hợp của những đứa trẻ, điều này lại càng quan trọng. Sẽ không có gì lạ nếu sức đề kháng chống lại bệnh tật của các trẻ con nhà giàu hoặc ở thành phố, thường kém hơn nhiều so với các trẻ con nhà nghèo hoặc ở vùng nông thôn. Đó là do cha mẹ các em thường xuyên sử dụng thuốc bất cứ khi nào vừa có dấu hiệu bệnh nhẹ, mà không để cho cơ thể các em có điều kiện phát huy khả năng đề kháng của mình.
Đối với các bệnh không do nhiễm trùng, nguyên nhân thường xuất phát từ những tác động xấu nào đó. Chỉ cần bạn hiểu ra và chặn đứng được nguyên nhân, cơ thể sẽ dần dần vượt qua cơn bệnh. Phần lớn các bệnh loại
Rất nhiều người không tin được rằng người ta có thể khỏi bệnh mà không cần dùng thuốc. Tuy nhiên, đó là một lập luận có cơ sở khoa học rất chắc chắn.
Cơ thể chúng ta có khả năng đề kháng chống lại hầu hết các loại bệnh tật. Chúng ta tồn tại được trong môi trường sống thật ra là nhờ khả năng đề kháng tự nhiên đó. Nếu không, chúng ta không thể nào tin cậy vào sự bảo vệ của các loại thuốc men.
Nhìn chung, bệnh tật có thể tạm chia làm hai nhóm: các bệnh do nhiễm trùng và các bệnh không do nhiễm trùng. Trong cả hai trường hợp, nếu hiểu biết đúng đắn, bạn đều có khả năng hạn chế rất nhiều việc sử dụng thuốc.
Với các bệnh nhiễm trùng, chăm sóc cơ thể tốt, nghỉ ngơi đầy đủ sẽ giúp cơ thể đủ sức tiêu diệt vi trùng. Chỉ nên can thiệp thuốc men khi thật cần thiết. Nếu bạn không hiểu điều này, có thể bạn đang làm suy yếu đi cơ thể của bạn vì tập cho nó quen với việc luôn luôn được bảo vệ bởi các loại thuốc men. Trong trường hợp của những đứa trẻ, điều này lại càng quan trọng. Sẽ không có gì lạ nếu sức đề kháng chống lại bệnh tật của các trẻ con nhà giàu hoặc ở thành phố, thường kém hơn nhiều so với các trẻ con nhà nghèo hoặc ở vùng nông thôn. Đó là do cha mẹ các em thường xuyên sử dụng thuốc bất cứ khi nào vừa có dấu hiệu bệnh nhẹ, mà không để cho cơ thể các em có điều kiện phát huy khả năng đề kháng của mình.
Đối với các bệnh không do nhiễm trùng, nguyên nhân thường xuất phát từ những tác động xấu nào đó. Chỉ cần bạn hiểu ra và chặn đứng được nguyên nhân, cơ thể sẽ dần dần vượt qua cơn bệnh. Phần lớn các bệnh loại
này
thường phát sinh do điều kiện làm việc hoặc vận động cơ thể không thích
hợp lâu ngày, hoặc do chế độ dinh dưỡng không đầy đủ. Nếu bạn biết quan
tâm tìm hiểu, bạn sẽ có thể khỏi bệnh mà không cần đến thuốc men. Cũng
vậy, trong trường hợp này, bạn cũng chỉ nên dùng thuốc khi thật sự cần
thiết mà thôi.
Điều không may cho chúng ta ngày nay, khi mà điều kiện thuốc men trở nên đầy đủ, dễ dàng hơn trước đây rất nhiều, là sự lạm dụng thuốc được phát khởi ngay từ các bác sĩ. Chưa thấy vị bác sĩ nào hướng dẫn bệnh nhân một số điều cần thiết và không kê toa thuốc, mặc dù có rất nhiều trường hợp nên như thế. Xu hướng chung của các bác sĩ là, đã đến khám, tất nhiên phải dùng thuốc. Hơn nữa, tâm lý người bệnh khi đến bác sĩ chẳng bao giờ muốn ra về mà không có một toa thuốc trong tay. Đã thế, nhiều khi thân nhân người bệnh còn muốn bày tỏ với bác sĩ rằng, gia đình sẽ không ngại tốn kém trong điều trị, chỉ cần được dùng loại “thuốc tốt”. Họ không biết rằng, thuốc đắt tiền chưa hẳn là thuốc tốt, mà chỉ khi được chỉ định dùng đúng lúc, đúng bệnh mới là thuốc tốt. Đối với những bác sĩ theo quan điểm “khách hàng là thượng đế” thì đây lai là những dịp rất tốt để họ bày tỏ thiện chí phục vụ. Đôi khi bệnh nhân chỉ hơi sốt nhẹ do một nguyên nhân thông thường nào đó, hoàn toàn không cần dùng thuốc, chỉ cần một ly nước chanh và mấy tiếng đồng hồ nghỉ ngơi là đủ. Nhưng người ta vẫn quen dùng đến thuốc.
Đối với các loại thuốc kháng sinh, sự lạm dụng thuốc càng nguy hiểm hơn rất nhiều. Ngoài tác hại trước mắt nếu dùng bừa bãi, hiện tượng quen thuốc còn là một mối
Điều không may cho chúng ta ngày nay, khi mà điều kiện thuốc men trở nên đầy đủ, dễ dàng hơn trước đây rất nhiều, là sự lạm dụng thuốc được phát khởi ngay từ các bác sĩ. Chưa thấy vị bác sĩ nào hướng dẫn bệnh nhân một số điều cần thiết và không kê toa thuốc, mặc dù có rất nhiều trường hợp nên như thế. Xu hướng chung của các bác sĩ là, đã đến khám, tất nhiên phải dùng thuốc. Hơn nữa, tâm lý người bệnh khi đến bác sĩ chẳng bao giờ muốn ra về mà không có một toa thuốc trong tay. Đã thế, nhiều khi thân nhân người bệnh còn muốn bày tỏ với bác sĩ rằng, gia đình sẽ không ngại tốn kém trong điều trị, chỉ cần được dùng loại “thuốc tốt”. Họ không biết rằng, thuốc đắt tiền chưa hẳn là thuốc tốt, mà chỉ khi được chỉ định dùng đúng lúc, đúng bệnh mới là thuốc tốt. Đối với những bác sĩ theo quan điểm “khách hàng là thượng đế” thì đây lai là những dịp rất tốt để họ bày tỏ thiện chí phục vụ. Đôi khi bệnh nhân chỉ hơi sốt nhẹ do một nguyên nhân thông thường nào đó, hoàn toàn không cần dùng thuốc, chỉ cần một ly nước chanh và mấy tiếng đồng hồ nghỉ ngơi là đủ. Nhưng người ta vẫn quen dùng đến thuốc.
Đối với các loại thuốc kháng sinh, sự lạm dụng thuốc càng nguy hiểm hơn rất nhiều. Ngoài tác hại trước mắt nếu dùng bừa bãi, hiện tượng quen thuốc còn là một mối
nguy lớn cho cá nhân cũng như toàn xã hội.
b. Những điều nên làm
– Nên hết sức cảnh giác với bệnh tật. Phải đi khám bệnh ngay khi phát hiện triệu chứng bất thường đầu tiên. Nhưng cần hết sức thận trọng trước khi quyết định dùng thuốc. Hãy đặt thẳng những câu hỏi này với bác sĩ của bạn: “Tôi đã thực sự cần thiết phải dùng đến những loại thuốc này chăng?” “Có biện pháp nào giúp tôi khỏi bệnh mà không cần đến, hoặc cần ít thuốc hơn chăng?”
– Luôn luôn ghi nhớ rằng: việc dùng thuốc như con dao hai lưỡi. Có thể nó sẽ mang lại cho bạn sức khỏe, nhưng cũng có thể đó là mối đe dọa lâu dài cho bạn.
– Đối với các loại vitamin, thuốc bổ, trong hầu hết các trường hơp đều không nên dùng. Thay vì vậy, các loại thức ăn bổ dưỡng sẽ có lợi cho bạn hơn. Chỉ dùng những thuốc nhóm này khi mức độ suy kiệt của cơ thể đã quá nặng, và mức hấp thụ của cơ thể đang gặp khó khăn.
– Nếu buộc phải dùng thuốc và có thể lựa chọn, nên dùng thuốc uống thay vì thuốc chích. Nhiều người nghĩ ngược lại vì cho rằng thuốc chích hiệu quả nhanh hơn. Điều này chỉ đúng trong một số trường hợp. Nhưng thuốc uống thường an toàn hơn thuốc chích rất nhiều.
– Sự chăm sóc tốt cho người bệnh là điều cần thiết áp dụng cho tất cả các loại bệnh. Mỗi khi khám bác sĩ, bạn cần hỏi rõ những gì nên làm và không nên làm đối với bệnh nhân, thay vì chỉ quan tâm đến toa thuốc mà thôi.
– Một câu nói rất xưa cũ nhưng có thể cần nhắc lại ở đây: “Phòng bệnh hơn chữa bệnh”. Bạn có thể phòng trước được rất nhiều loại bệnh tật nếu giữ cho môi trường sống quanh bạn được trong sạch, lành mạnh. Đặc biệt, nên chích ngừa bất cứ
b. Những điều nên làm
– Nên hết sức cảnh giác với bệnh tật. Phải đi khám bệnh ngay khi phát hiện triệu chứng bất thường đầu tiên. Nhưng cần hết sức thận trọng trước khi quyết định dùng thuốc. Hãy đặt thẳng những câu hỏi này với bác sĩ của bạn: “Tôi đã thực sự cần thiết phải dùng đến những loại thuốc này chăng?” “Có biện pháp nào giúp tôi khỏi bệnh mà không cần đến, hoặc cần ít thuốc hơn chăng?”
– Luôn luôn ghi nhớ rằng: việc dùng thuốc như con dao hai lưỡi. Có thể nó sẽ mang lại cho bạn sức khỏe, nhưng cũng có thể đó là mối đe dọa lâu dài cho bạn.
– Đối với các loại vitamin, thuốc bổ, trong hầu hết các trường hơp đều không nên dùng. Thay vì vậy, các loại thức ăn bổ dưỡng sẽ có lợi cho bạn hơn. Chỉ dùng những thuốc nhóm này khi mức độ suy kiệt của cơ thể đã quá nặng, và mức hấp thụ của cơ thể đang gặp khó khăn.
– Nếu buộc phải dùng thuốc và có thể lựa chọn, nên dùng thuốc uống thay vì thuốc chích. Nhiều người nghĩ ngược lại vì cho rằng thuốc chích hiệu quả nhanh hơn. Điều này chỉ đúng trong một số trường hợp. Nhưng thuốc uống thường an toàn hơn thuốc chích rất nhiều.
– Sự chăm sóc tốt cho người bệnh là điều cần thiết áp dụng cho tất cả các loại bệnh. Mỗi khi khám bác sĩ, bạn cần hỏi rõ những gì nên làm và không nên làm đối với bệnh nhân, thay vì chỉ quan tâm đến toa thuốc mà thôi.
– Một câu nói rất xưa cũ nhưng có thể cần nhắc lại ở đây: “Phòng bệnh hơn chữa bệnh”. Bạn có thể phòng trước được rất nhiều loại bệnh tật nếu giữ cho môi trường sống quanh bạn được trong sạch, lành mạnh. Đặc biệt, nên chích ngừa bất cứ
khi nào có thể. Một liều thuốc ngừa bao giờ cũng
khôn ngoan hơn là hàng trăm liều thuốc điều trị sau đó.
– Uống đủ nước cho cơ thể. Mặc dù đây là thứ ít tốn kém nhất nhưng rất nhiều người không cung cấp đủ cho cơ thể chỉ vì thiếu hiểu biết. Bạn có thể thiếu ăn mà vẫn sống được lâu hơn là thiếu nước. Uống nhiều nước lọc giúp cơ thể có điều kiện dễ dàng hơn trong việc chống lại nhiều loại benh tật, đồng thời gia tăng khả năng bài tiết độc tố ra khỏi cơ thể. Bạn có thể bổ sung nhiều loại thức uống khác nhau như nước ép trái cây, cam, chanh, nước luộc rau cải, nước chè xanh, chè thanh nhiệt... Nhưng cơ bản là nước lọc đã đun sôi. Không uống bất cứ loại nước nào pha chế từ nước chưa đun sôi kỹ: nguồn bệnh sẽ xuất phát từ đó. Mỗi ngày bạn cần từ 6 đến 8 ly lớn nước lọc, nhưng nếu không lưu ý, bạn thường uống ít hơn lượng nước đó. Khi trời nóng bức, cơ thể thoát nhiệt nhiều, bạn có thể cần bổ sung thêm nước bằng cách ăn nhiều trái cây, rau cải...
– Tập thể dục thường xuyên mỗi ngày. Nếu bạn đang sung sức, có thể chọn thêm một môn thể thao để tăng thời gian vận động. Những người làm việc văn phòng, ít đi lại, hoạt động, thường mắc phải nhiều chứng bệnh. Khi ấy, việc chữa trị bằng thuốc không thể có hiệu quả bằng việc thay đổi sinh hoạt hàng ngày cho hợp lý hơn.
– Giữ vệ sinh môi trường sống. Thiếu vệ sinh trong nhà cửa, phòng ốc, cho đến quanh vườn, ngoài đường đi, thậm chí trong xóm ấp, đều có thể trực tiếp gây bệnh cho mọi người. Bạn phải tự mình biết giữ vệ sinh và hợp tác với tất cả mọi người để giữ vệ sinh chung. Chỉ riêng biện pháp
– Uống đủ nước cho cơ thể. Mặc dù đây là thứ ít tốn kém nhất nhưng rất nhiều người không cung cấp đủ cho cơ thể chỉ vì thiếu hiểu biết. Bạn có thể thiếu ăn mà vẫn sống được lâu hơn là thiếu nước. Uống nhiều nước lọc giúp cơ thể có điều kiện dễ dàng hơn trong việc chống lại nhiều loại benh tật, đồng thời gia tăng khả năng bài tiết độc tố ra khỏi cơ thể. Bạn có thể bổ sung nhiều loại thức uống khác nhau như nước ép trái cây, cam, chanh, nước luộc rau cải, nước chè xanh, chè thanh nhiệt... Nhưng cơ bản là nước lọc đã đun sôi. Không uống bất cứ loại nước nào pha chế từ nước chưa đun sôi kỹ: nguồn bệnh sẽ xuất phát từ đó. Mỗi ngày bạn cần từ 6 đến 8 ly lớn nước lọc, nhưng nếu không lưu ý, bạn thường uống ít hơn lượng nước đó. Khi trời nóng bức, cơ thể thoát nhiệt nhiều, bạn có thể cần bổ sung thêm nước bằng cách ăn nhiều trái cây, rau cải...
– Tập thể dục thường xuyên mỗi ngày. Nếu bạn đang sung sức, có thể chọn thêm một môn thể thao để tăng thời gian vận động. Những người làm việc văn phòng, ít đi lại, hoạt động, thường mắc phải nhiều chứng bệnh. Khi ấy, việc chữa trị bằng thuốc không thể có hiệu quả bằng việc thay đổi sinh hoạt hàng ngày cho hợp lý hơn.
– Giữ vệ sinh môi trường sống. Thiếu vệ sinh trong nhà cửa, phòng ốc, cho đến quanh vườn, ngoài đường đi, thậm chí trong xóm ấp, đều có thể trực tiếp gây bệnh cho mọi người. Bạn phải tự mình biết giữ vệ sinh và hợp tác với tất cả mọi người để giữ vệ sinh chung. Chỉ riêng biện pháp
này, nếu được thực hiện tốt có thể sẽ làm giảm đi hàng tấn thuốc men
trên thế giới.
– Giữ gìn sức khỏe. Thường thì khi chưa đến lúc cạn kiệt đi, người ta vẫn luôn tưởng rằng sức lực của mình là một nguồn bất tận. Bạn thường có khuynh hướng muốn làm được nhiều việc hơn nữa và hơn nữa... Cho đến một hôm, khi cơ thể bạn không thể nào chịu đựng được nữa và bạn lại lên tiếng than phiền về sức khỏe. Bạn không biết rằng chính mình đã tạo ra điều đó. Tốt nhất là tính toán khối lượng công việc hàng ngày và phải tự cho phép mình nghỉ ngơi đầy đủ, đặc biệt là khi bạn tự làm chủ công viec của mình.
– Quan tâm đúng mức đến việc ăn uống. Ăn uống điều độ, đầy đủ dinh dưỡng, tránh những thức có hại. Chỉ riêng với lời khuyên này cũng đủ để tránh cho bạn rất nhiều chứng bệnh, và sẽ giúp bạn vượt qua nhiều chứng bệnh khác.
– Không hút thuốc. Không uống rượu bia. Hoặc ít nhất, nếu bạn đã vướng vào, cần hạn chế tối đa và giảm dần để đến mức bỏ hẳn. Thuốc lá và rượu là hai yếu tố gây ra nhiều căn bệnh nguy hiểm, đồng thời cũng là kẻ thù chung của sức khỏe con người.
– Giữ gìn sức khỏe. Thường thì khi chưa đến lúc cạn kiệt đi, người ta vẫn luôn tưởng rằng sức lực của mình là một nguồn bất tận. Bạn thường có khuynh hướng muốn làm được nhiều việc hơn nữa và hơn nữa... Cho đến một hôm, khi cơ thể bạn không thể nào chịu đựng được nữa và bạn lại lên tiếng than phiền về sức khỏe. Bạn không biết rằng chính mình đã tạo ra điều đó. Tốt nhất là tính toán khối lượng công việc hàng ngày và phải tự cho phép mình nghỉ ngơi đầy đủ, đặc biệt là khi bạn tự làm chủ công viec của mình.
– Quan tâm đúng mức đến việc ăn uống. Ăn uống điều độ, đầy đủ dinh dưỡng, tránh những thức có hại. Chỉ riêng với lời khuyên này cũng đủ để tránh cho bạn rất nhiều chứng bệnh, và sẽ giúp bạn vượt qua nhiều chứng bệnh khác.
– Không hút thuốc. Không uống rượu bia. Hoặc ít nhất, nếu bạn đã vướng vào, cần hạn chế tối đa và giảm dần để đến mức bỏ hẳn. Thuốc lá và rượu là hai yếu tố gây ra nhiều căn bệnh nguy hiểm, đồng thời cũng là kẻ thù chung của sức khỏe con người.
57. HẠN CHẾ DÙNG THUỐC
Hết phần 57. HẠN CHẾ DÙNG THUỐC
« Xem chương trước « « Sách này có 59 chương » » Xem chương tiếp theo »
Mời xem phần:
57. HẠN CHẾ DÙNG THUỐC
Cẩm nang sức khỏe gia đình
MỤC LỤC ( 4 )
Quý vị đang truy cập từ IP 18.118.19.123 và chưa ghi danh hoặc đăng nhập trên máy tính này. Nếu là thành viên, quý vị chỉ cần đăng nhập một lần duy nhất trên thiết bị truy cập, bằng email và mật khẩu đã chọn.
Chúng tôi khuyến khích việc ghi danh thành viên ,để thuận tiện trong việc chia sẻ thông tin, chia sẻ kinh nghiệm sống giữa các thành viên, đồng thời quý vị cũng sẽ nhận được sự hỗ trợ kỹ thuật từ Ban Quản Trị trong quá trình sử dụng website này.
Việc ghi danh là hoàn toàn miễn phí và tự nguyện.
Ghi danh hoặc đăng nhập
Thành viên đang online:
Viên Hiếu Thành Huệ Lộc 1959 Bữu Phước Chúc Huy Minh Pháp Tự minh hung thich Diệu Âm Phúc Thành Phan Huy Triều Phạm Thiên Trương Quang Quý Johny Dinhvinh1964 Pascal Bui Vạn Phúc Giác Quý Trần Thị Huyền Chanhniem Forever NGUYỄN TRỌNG TÀI KỲ Dương Ngọc Cường Mr. Device Tri Huynh Thích Nguyên Mạnh Thích Quảng Ba T TH Tam Thien Tam Nguyễn Sĩ Long caokiem hoangquycong Lãn Tử Ton That Nguyen ngtieudao Lê Quốc Việt Du Miên Quang-Tu Vu phamthanh210 An Khang 63 zeus7777 Trương Ngọc Trân Diệu Tiến ... ...
Việt Nam (249 lượt xem) - Hoa Kỳ (16 lượt xem) - Senegal (13 lượt xem) - Saudi Arabia (3 lượt xem) - Đức quốc (3 lượt xem) - Nga (1 lượt xem) - Hungary (1 lượt xem) - ... ...
Viên Hiếu Thành Huệ Lộc 1959 Bữu Phước Chúc Huy Minh Pháp Tự minh hung thich Diệu Âm Phúc Thành Phan Huy Triều Phạm Thiên Trương Quang Quý Johny Dinhvinh1964 Pascal Bui Vạn Phúc Giác Quý Trần Thị Huyền Chanhniem Forever NGUYỄN TRỌNG TÀI KỲ Dương Ngọc Cường Mr. Device Tri Huynh Thích Nguyên Mạnh Thích Quảng Ba T TH Tam Thien Tam Nguyễn Sĩ Long caokiem hoangquycong Lãn Tử Ton That Nguyen ngtieudao Lê Quốc Việt Du Miên Quang-Tu Vu phamthanh210 An Khang 63 zeus7777 Trương Ngọc Trân Diệu Tiến ... ... Việt Nam (249 lượt xem) - Hoa Kỳ (16 lượt xem) - Senegal (13 lượt xem) - Saudi Arabia (3 lượt xem) - Đức quốc (3 lượt xem) - Nga (1 lượt xem) - Hungary (1 lượt xem) - ... ...