Trong phần đầu của hồi ký này được trình bày trong tập sách “Các bậc
chân sư Yogi Ấn Độ”, độc giả đã thấy tôi từ bỏ giấc mộng tầm đạo trên Hy
Mã Lạp Sơn như thế nào. Đức độ và năng lực cảm hóa của sư phụ tôi đã
khiến cho tôi phải hổ thẹn mà thấy rằng mình đã hết sức viển vông khi
nghĩ đến việc rời xa người để mong mỏi một sự chứng đạo nơi những động
đá vô tri trên núi Tuyết. Sau khi đã thấu triệt và từ bỏ hoàn toàn mọi ý
tưởng ra đi, tôi lại quay về dưới chân sư phụ Śrỵ Yukteswar.
– Bạch thầy, con đã về!
Sư phụ yên lặng nhìn tôi với ánh mắt từ hòa khi tôi đến ra mắt người lúc
vừa trở về đạo viện. Tuy hết lòng hối tiếc về sự sai lầm đã cãi lời
thầy, nhưng tôi thực sự yên lòng vì mối giao cảm tôi đã có được trong
đêm hôm trước với sư phụ nhờ sự giúp sức của Ram Gopal. Tôi biết người
đã sẵn lòng cảm thông và tha thứ cho tôi. Hơn thế nữa, vẫn thương yêu
che chở cho tôi như tự bao giờ.
– Con hãy xuống bếp xem có còn món gì ăn hay không. Con có vẻ mỏi mệt
sau mấy ngày đi đường.
Mối quan tâm nhỏ nhặt của thầy làm tôi thật sự xúc động. Bây giờ thì tôi
hiểu là mình không bao giờ còn có thể rời xa thầy được nữa. Những động
đá vô tri giác trên núi Tuyết kia rõ ràng là không thể nào so sánh được
với sư phụ đầy lòng thương yêu từ ái của tôi.
Tôi tự ý thức được sai lầm của mình, và hình dung rõ thậm chí một người
cha cũng không dễ tha thứ hoàn toàn cho đứa con ngỗ nghịch dám cãi lời
mình ra đi vì một ý tưởng sai trái. Vậy mà sư phụ không một lời trách
mắng, cũng không biểu lộ chút buồn giận nào đối với tôi. Ngài quả thật
là hiện thân vô cùng của lòng từ bi mà người thế gian không sao có thể
hiểu hết được.
Khi tôi mang việc này ra hỏi sư phụ, người tươi cười nhìn tôi và nói:
– Mọi tình thương của thế gian thật ra đều có mục đích. Người cha thương
con nhưng cũng đặt nhiều kỳ vọng ở con mình. Nếu đứa con không làm theo
ý mình, người ấy sẽ thấy thất vọng, buồn khổ và hờn giận... Còn ta, ta
không hề đặt kỳ vọng nơi các con, không muốn các con phải làm điều gì đó
nhân danh ta, càng không hề lợi dụng các con vào bất cứ mục đích vị kỷ
nào khác. Vì thế, các con không thể làm cho ta thất vọng. Ngược lại, chỉ
có sự hạnh phúc chân thật mà các con đạt đến mới thật sự làm cho ta vui
sướng mà thôi.
° ° °
Cuộc sống của tôi ở tu viện trở lại bình thường như trước. Nhưng giờ đây
tôi cảm thấy đức tin của mình vững chãi hơn nhiều. Hơn thế nữa, qua tiếp
xúc với Ram Gopal tôi mới hiểu ra sư phụ tôi hoàn toàn không phải một vị
tôn sư bình thường như trước kia tôi vẫn tưởng. Tôi biết rằng, ẩn giấu
bên trong vẻ ngoài rất giản dị, bình thường của người là một sự chứng
ngộ sâu xa mà chỉ những hành giả đã đạt đạo mới có thể nhìn thấy được.
Tôi đã thấy rõ là Ram Gopal không hề che giấu sự kính trọng sâu xa khi
nhắc đến sư phụ tôi.
Tôi dành thời gian nhiều hơn cho việc tham thiền và tiết giảm tối đa
những câu chuyện phiếm không cần thiết với những huynh đệ khác trong đạo
viện. Tôi còn khám phá ra một điều là thỉnh thoảng tôi có thể tập trung
tư tưởng ngay cả khi đang đi dạo trong vườn cây hoặc ven bờ sông chứ
không chỉ trong những lúc ngồi yên thiền định.
Một hôm, tôi vừa bắt đầu ngồi xuống tham thiền trong một góc vắng ở cuối
hành lang, được một lúc thì nghe có tiếng gọi của sư phụ từ xa:
– Mukunda, Mukunda!
Tôi cảm thấy không hài lòng. Lẽ ra sư phụ không nên gọi tôi vì chắc chắn
người đã biết là tôi đang tham thiền. Một tâm trạng hờn giận khởi lên
trong tôi, và tôi tự thấy mình không sao tập trung tư tưởng được. Tôi cố
gắng ngồi yên thêm một lúc nữa. Thầy tôi lại gọi:
– Mukunda, Mukunda!
Tôi vẫn im lặng không đáp lại và tiếp tục cố gắng tập trung tư tưởng
nhưng gần như không sao làm được. Một lúc lâu, tiếng gọi của thầy tôi
lại vang lên:
– Mukunda, Mukunda!
Quá thất vọng, tôi giận dỗi đứng lên và đi về phía người, vẫn không lên
tiếng đáp lại. Khi đến bên người, tôi nói với giọng trách móc:
– Bạch thầy, lẽ ra thầy không nên gọi con trong lúc con đang cố gắng
ngồi thiền.
Sư phụ thản nhiên như đã hiểu hết mọi chuyện:
– Ta biết, và ta cũng biết là con đang tham thiền với tâm trạng như thế
nào nữa kìa.
Xấu hổ vì bị thầy đọc thấu vào trong tư tưởng, sự hờn giận của tôi bỗng
chốc tiêu tan và thay vào đó là sự kính phục vô cùng. Tôi nói:
– Vâng, bạch thầy con không sao tập trung tư tưởng được.
Sư phụ Śrỵ Yukteswar khoan thai nhìn tôi và nói:
– Bởi vì con đã khởi sự tham thiền với một mong cầu. Con tưởng rằng sự
cố gắng của con sẽ giúp con đạt được kinh nghiệm thiền định chân thật
hay sao? Đã thế, con còn khởi tâm hờn giận, con tưởng rằng việc tham
thiền của con là quan trọng nhất trong cả vũ trụ này hay sao?
Tôi lặng lẽ cúi đầu nhận lỗi. Thầy tôi đã thấu suốt mọi suy nghĩ cũng
như cảm xúc của tôi. Tôi không thể biện bạch và cũng không muốn biện
bạch gì nữa, chỉ yên lặng cúi đầu chờ nghe lời thầy chỉ dạy.
– Con nên biết, việc tham thiền chỉ là một phương tiện để giúp con tu
tập. Nếu con cố chấp cho rằng việc ngồi thiền là mục đích của sự tu tập,
con sẽ không bao giờ thực sự đạt đến thành công. Cả vũ trụ này không
phải vạn vật đều biết ngồi thiền, nhưng vẫn lặng lẽ chuyển hóa không
phút giây ngừng nghỉ. Nếu con chưa nắm rõ được lẽ nhiệm mầu ấy thì việc
ngồi thiền của con chỉ hoàn toàn là một sợi dây trói buộc mà thôi. Con
người ta ai ai cũng đều sống được mà không cần phải ngồi thiền.
Tôi có phần nào choáng váng trước những lời dạy này của sư phụ. Quả thật
từ xưa nay tôi vẫn tưởng việc ngồi thiền là mục đích của người tu tập.
Nhất là trong thời gian gần đây, tôi lại càng chú ý nhiều hơn đến việc
ngồi thiền, xem đó là mục tiêu quan trọng nhất của mình!
Thầy tôi chờ một chút như để cho tôi kịp lấy lại tinh thần rồi mới thong
thả nói tiếp:
– Thiền định là pháp môn vô cùng quý giá để giúp người tu nhanh chóng
đạt đến sự giải thoát. Nhưng nếu người tu tập cố chấp vào phương tiện,
lấy đó làm cứu cánh của mình, thì thiền định lại trở thành một sợi dây
trói buộc còn khó dứt bỏ hơn cả những hệ lụy khác của thế tục, vì rất
khó được nhận ra. Nếu hiểu được điều đó, con sẽ thấy việc ngồi thiền dễ
dàng hơn, và khi con không ngồi thiền cũng không phải là không ở trong
trạng thái giải thoát mọi hệ lụy.
Rồi sư phụ nhìn thẳng vào mắt tôi và nói:
– Nếu con hiểu được những lời ta nói, cuộc đời tu tập của con sẽ không
uổng phí.
° ° °
Trở về phòng mình, trong đầu tôi luôn ám ảnh những điều sư phụ vừa nói.
Sau bữa cơm chiều, tôi ngồi lặng lẽ trước hành lang bên ngoài phòng mình
và suy nghĩ rất nhiều. Tôi mơ hồ nhận ra có những điều từ xưa nay mình
đã lầm lẫn không hiểu đúng trong việc tu tập.
Buổi tối, tôi ngồi thiền như thường lệ. Tuy nhiên, thay vì là bốn giờ
đồng hồ như mọi hôm, đêm ấy tôi đã ngồi suốt đêm không ngủ.
Trong lúc thiền quán, tôi tập trung suy nghĩ rất nhiều những lời thầy
dạy. Tôi bừng tỉnh nhận ra quả thật điều mà tôi khổ công tìm kiếm không
phải là việc say mê dành trọn thời gian cho việc tu tập thiền định. Thay
vì vận dụng thiền định như một phương tiện để đạt đến tâm trạng giải
thoát và duy trì trạng thái giải thoát ấy trong đời sống, tôi đã bám lấy
những giây phút an vui ngắn ngủi trong thơi gian nhập định mà cho đó là
cứu cánh của đời mình. Càng suy nghĩ, tôi càng thấy hiểu rõ hơn và như
trút bỏ được gánh nặng cố công từ lâu nay. Tôi thấy tâm hồn trở nên
thanh thản, nhẹ nhàng.
Giờ đây, tôi thấy việc ngồi thiền không còn là những giây phút khó nhọc
căng thẳng đầy cố gắng, mà trở thành những giây phút nghỉ ngơi thanh
thản, tạo điều kiện dễ dàng cho tâm hồn lắng dịu lại sau những nhộn nhịp
hay căng thẳng trong đời sống. Từ nhận thức này, những lúc không ngồi
thiền cũng không phải là hoàn toàn bất ổn, mà người tu tập vẫn có thể
giữ gìn tâm yên lắng thanh tịnh như trình độ chứng ngộ tâm linh đã đạt
đến trong thời gian ngồi thiền.
Đến khoảng nửa đêm thì một điều kỳ diệu đã xảy ra với tôi. Trong trạng
thái tập trung tư tưởng gần như hoàn toàn cao độ, tôi có cảm giác thân
thể mình bất chợt nhẹ bỗng đi như không còn chút trọng lượng nào. Một
lúc sau, không gian quanh tôi sáng dần lên trong một vùng ánh sáng ngày
càng rực rỡ, và trong vùng sáng yên lặng ấy vạn vật dần hiện ra thật rõ
ràng theo đúng với bản chất của chúng.
Thoạt tiên là hàng cây lớn chạy dài từ trước phòng tôi ra cổng tu viện.
Trong trạng thái tinh thần sảng khoái đến khó tả này, tôi nhìn thấy hàng
cây hiện ra rõ hơn cả trong ánh sáng ban ngày. Hơn thế nữa, tôi còn nhìn
thấy được cả những rễ cây lớn nhỏ chằng chịt trong lòng đất, và cả những
dòng nhựa đang luân chuyển bên trong mỗi thân cây.
Bên trên bầu trời, những tinh tú cũng hiện rõ trong tầm mắt tôi như cả
một thế giới kỳ diệu đang chuyển động không ngừng mà mỗi mỗi đều tuân
theo những quỹ đạo nhất định không hề sai lệch. Điều kỳ lạ là ánh sáng
tỏa ra từ các vì sao giờ đây như mờ nhạt hẳn đi trong vùng ánh sáng linh
diệu tỏa ra từ quanh tôi.
Càng về sau, tôi có cảm giác như thân thể mình ngày càng trở nên rộng
lớn mênh mông không giới hạn. Cảm giác thanh thoát nhẹ nhàng lan rộng
khắp châu thân và như len lỏi đến từng ngỏ ngách khắp nơi trong vũ trụ.
Trong giây phút ấy, tôi thấy mình đã hoàn toàn hòa nhập cùng với cả vũ
trụ bao la và với cả từng gốc cây ngọn cỏ vô tri giác cho đến các loài
côn trùng bé bỏng ẩn núp tận trong lòng đất sâu im lặng. Cảm giác an lạc
siêu thoát đó tồn tại rất lâu cho đến khi từ trong đêm tối vọng lên
những tiếng gà gáy sáng xa xa bên ngoài những bức tường bao quanh đạo
viện. Và tuy không còn giữ được trạng thái ấy cho đến sáng, nhưng tôi
vẫn còn cảm thấy nhẹ nhàng thư thái trong một tâm trạng mà từ trước đến
nay tôi chưa từng có được.
Sau bữa điểm tâm, tôi tìm lên phòng sư phụ dự định sẽ trình bày với
người kinh nghiệm tâm linh mà tôi vừa trải qua. Nhưng khi vừa gặp người,
bỗng dưng tôi chợt hiểu ra là điều ấy hoàn toàn không cần thiết. Chỉ
trong một thoáng, tôi bất chợt nhớ lại kinh nghiệm đã trải qua với Ram
Gopal lần trước và một tia sáng lóe lên trong trí tôi, tôi hiểu chuyện
gì đã xảy ra đêm qua: Chính sư phụ đã giúp tôi trải nghiệm qua một thế
giới tâm thức tuyệt vời, cảnh giới của một người đã chứng ngộ mà phải
còn lâu lắm tự thân tôi mới có thể đạt đến.
Tôi lặng lẽ đến trước mặt sư phụ và chí thành lễ bái để tỏ lòng biết ơn
sâu xa đối với những ân huệ mà người đã dành cho tôi.
Sau lần ấy, tôi tự thấy mình thay đổi rất nhiều. Tôi không còn cảm giác
khó chịu, bực tức mỗi khi có một công việc bất ngờ nào đó ngăn cản tôi
không thể tham thiền vào giờ đã định. Tôi cũng không còn cảm giác nôn
nao, chờ đợi để đến lúc được ngồi yên tĩnh một mình và dứt bỏ tất cả mọi
vọng tưởng, tìm đến cảm giác an vui trong thiền định... Ngược lại, tôi
cũng dễ dàng tập trung tư tưởng hơn gần như bất cứ lúc nào. Thời gian
ngồi thiền mang lại cảm giác thư thái dễ chịu mà rất lâu sau khi ra khỏi
thiền định tôi vẫn còn giữ được. Một đôi khi, tôi còn có thể tập trung
tư tưởng và đạt được sự thư giãn hoàn toàn ngay trong khi đang làm một
công việc thường ngày nào đó, hoặc lúc đang theo hầu sau sư phụ.
Bây giờ, tôi hiểu ra rằng việc ngồi thiền chỉ là một phương tiện, mà mục
đích đạt đến cần phải vượt thoát bên ngoài phương tiện ấy. Tôi cũng hiểu
được vì sao sư phụ tôi không hề xem giờ giấc thiền định của người là bất
khả xâm phạm như một số các vị tôn sư khác. Thực tế tôi đã thấy nhiều
khi có khách đến viếng thăm và đàm đạo vào giờ tham thiền, sư phụ vẫn
vui vẻ tiếp chuyện, giải thích mọi thắc mắc cho họ mà không tỏ vẻ khó
chịu chút nào. Đối với người, gần như mọi thời khắc đều là sống trong
thiền định, nên người không cần phải cố chấp vào những giờ tĩnh tọa cố
định như chúng tôi.
Từ kinh nghiệm bản thân đã trải qua, tôi càng vững tin hơn vào sự dắt
dẫn của sư phụ, cho dù một đôi khi tôi quả thật vẫn chưa hoàn toàn hiểu
được hết hành trạng của người.
Trang chủ
Xem Mục lục 
Viên Hiếu Thành 
Nắm lá trong tay
Chín điều nên nhớ trong cuộc sống
Bài giảng thứ tư
