Giới bát quan trai được Phật thuyết cho các Thánh đệ tử; những người tuy sống đời tại gia, hưởng thụ ngũ dục của thế gian, nhưng tâm tư đã vững chắc trên Thánh đạo. Trong ý nghĩa này, tu có nghĩa là phát triển, làm cho bản thân càng lúc càng cao thượng ngang tầm Thánh đạo, để càng lúc càng nhìn thấy rõ dấu chân dẫn đến Niết bàn. Tu như vậy là tu giới, tu định và tu huệ. Ba khoản tu tạo thành một chuỗi quan hệ liên tục



Bát quan trai giới là một phương pháp tu hành của người tại gia thọ trì 8 giới, áp dụng trong một ngày một đêm (24 giờ).

“Bát” là tám, "Quan" là cửa, cửa ngăn chặn 8 điều tội lỗi. "Trai" nghĩa là khi đã qua giờ ngọ (12 giờ trưa) không được ăn. Vậy "Bát quan trai giới" là sự giữ gìn cho thân tâm được thanh tịnh trong 24 giờ bằng cách ngăn chặn 8 điều tội lỗi:

1. Không sát sinh;

2. Không trộm cướp;

3. Không dâm dục;

4. Không nói dối;

5. Không uống rượu;

6. Không trang điểm, dầu thơm, múa hát và xem múa hát;

7. Không nằm ngồi giường cao rộng đẹp;

8. Không ăn quá giờ ngọ;



Theo HT.Thích Tuệ Sỹ: “Bát quan trai, nghĩa đen là tám điều kiêng cữ, như là tám cửa ải chận đứng các pháp bất thiện. Giới bát quan trai chính xác được gọi là giới cận trụ. Nghĩa là, sống gần đời sống xuất gia, gần chùa chiền, gần nơi thanh tịnh. Tập quen với đời sống thanh tịnh.

Còn cao hơn nữa, cận trụ được hiểu là tập sống gần đời sống một vị A La Hán, là bậc Thánh xuất thế gian.

Ngoài nghĩa cận trụ, giới bát quan trai còn được gọi là giới bố tát hay trưởng tịnh: trì giới làm phát triển phần thanh tịnh, những đức tính tốt trong mình….”

1. Giới thứ nhất Không sát sinh.

Dứt mạng sống gọi là sát, loài hữu tình

là sinh. Chúng sinh có hình dáng khác nhau, nhưng cùng tham sống, sợ chết, biết đau khổ, vui mừng. Là Phật tử , nghĩa là những người theo đạo Từ bi, cần phải cố gắng không sát hại sinh vật. Sát hại người, trong Ngũ giới Phật đã tuyệt đối cấm. Do đó khuyến khích người Phật tử ăn chay, không giết hai sinh vật. Trong ngày thọ Bát quan trai, chúng ta hãy giữ giới không sát sinh. Ta không giết, không trù tính mưu mô giết, cũng không nên bảo người khác giết, không vui khi thấy người giết.

Được như thế là ta giữ được trọn vẹn giới sát, mặc dù chỉ trong một ngày đêm, nhưng lợi ích sẽ lớn lao vô cùng cho việc tu hành.

2. Giới thứ hai Không trộm cướp.

Những vật thuộc quyền sở hữu của người khác, từ vàng, bạc, châu báu, đất ruộng nhà cửa, cho đến đồ đạc, cây kim sợi chỉ, cọng rau, người ta không cho mà mình lấy, là trộm cướp. Lường thăng tráo đấu, đo thiếu lấy thừa, đi làm trễ giờ, boc lột công nhân, lấy của công, ăn hối lộ, được của người không trả lại, đều là trộm cướp. Ngày thọ Bát quan trai giới, chúng ta hãy quyết không trộm cướp đã đành, mà cũng không được để cho một ý nghĩ tham lợi móng lên trong tâm.

Giữ được giới này, dù thời gian ngắn ngủi trong 24 giờ, chúng ta cũng đã gieo được những nhân lành tốt đẹp cho sự tu hành.

3. Giới thứ ba Không dâm dục.

Dâm dục là cái gốc của sinh tử luân hồi, Phật tử tại gia, chưa có thể hoàn toàn đoạn trừ dâm dục, Phật chỉ cấm tà dâm, nghĩa là ngoài vợ chồng, không được ngoại tình.

Ngày thọ Bát quan trai giới, phải giữ giới tịnh hạnh, không được hành động dâm dục, cũng không được nghĩ đến những điều dâm dục.

4. Giới thứ tư Không nói dối.

Nói dối là tâm nghĩ miệng

nói trái nhau. Nói dối có 4 cách, đó là: nói không thật, nói thêu dệt, nói lưỡi hai chiều, nói lời hung ác.

Nếu thực hành giới cấm này, thì dù chỉ trong một ngày đêm, chúng ta cũng đã gieo được một hột nhơn quý báu rất hiếm có trong đời này là: lòng chân thật.

5. Giới thứ năm Không uống rượu.

Rượu làm say mê, tối tăm trí não người uống. Nó còn nguy hiểm hơn cả thuốc độc. Bởi thế, trong Kinh, Phật dạy: "Thà uống nước đồng sôi cho tan mất thân này, chứ không nên uống rượu". Là Phật tử , những người đang trau dồi Trí tuệ để được sáng suốt, chúng ta không được uống rượu. Chúng ta không uống rượu, mà cũng không khuyên mời người uống rượu. Tự mình uống rượu tội còn nhẹ, khuyên mời người khác uống, tội lại nặng hơn.

Ngày thọ "Bát quan trai giới", chúng ta không được uống đã đành, mà còn