Tôi tìm thấy hy vọng trong những ngày đen tối nhất và hướng về những gì tươi sáng nhất mà không phê phán hiện thực. (I find hope in the darkest of days, and focus in the brightest. I do not judge the universe.)Đức Đạt-lai Lạt-ma XIV
Một người sáng tạo được thôi thúc bởi khát khao đạt đến thành công, không phải bởi mong muốn đánh bại người khác. (A creative man is motivated by the desire to achieve, not by the desire to beat others.)Ayn Rand
Hãy cống hiến cho cuộc đời những gì tốt nhất bạn có và điều tốt nhất sẽ đến với bạn. (Give the world the best you have, and the best will come to you. )Madeline Bridge
Con người sinh ra trần trụi và chết đi cũng không mang theo được gì. Tất cả những giá trị chân thật mà chúng ta có thể có được luôn nằm ngay trong cách mà chúng ta sử dụng thời gian của đời mình.Tủ sách Rộng Mở Tâm Hồn
Bạn có thể lừa dối mọi người trong một lúc nào đó, hoặc có thể lừa dối một số người mãi mãi, nhưng bạn không thể lừa dối tất cả mọi người mãi mãi. (You can fool all the people some of the time, and some of the people all the time, but you cannot fool all the people all the time.)Abraham Lincoln
Khó thay được làm người, khó thay được sống còn. Khó thay nghe diệu pháp, khó thay Phật ra đời!Kinh Pháp Cú (Kệ số 182)
Học vấn của một người là những gì còn lại sau khi đã quên đi những gì được học ở trường lớp. (Education is what remains after one has forgotten what one has learned in school.)Albert Einstein
Nụ cười biểu lộ niềm vui, và niềm vui là dấu hiệu tồn tại tích cực của cuộc sống.Tủ sách Rộng Mở Tâm Hồn
Mỗi cơn giận luôn có một nguyên nhân, nhưng rất hiếm khi đó là nguyên nhân chính đáng. (Anger is never without a reason, but seldom with a good one.)Benjamin Franklin
Mục đích chính của chúng ta trong cuộc đời này là giúp đỡ người khác. Và nếu bạn không thể giúp đỡ người khác thì ít nhất cũng đừng làm họ tổn thương. (Our prime purpose in this life is to help others. And if you can't help them, at least don't hurt them.)Đức Đạt-lai Lạt-ma XIV

VỀ MỤC LỤC

 Anh Ba Ấn -bạn tôi- có đứa cháu trai kêu bằng bác ruột, ngoài ba mươi tuổi, tốt nghiệp đại học Quản trị kinh doanh, có việc làm ổn định và có gia đình. Thuận -tên đứa cháu- ăn chay một tháng mười ngày, ngồi thiền mỗi đêm trước khi ngủ và nghiên cứu giáo lý Phật giáo. “Nó thường đến trao đổi với tôi và học hỏi những điều chưa thấu đáo. Lúc đầu tôi nghĩ nó chỉ ham vui hưởng ứng phong trào, nào ngờ nó lại siêng năng tu tập, kiên nhẫn nghiên cứu, có những suy nghĩ khá ngạc nhiên và thú vị về đạo pháp”. Anh Ba nói với tôi và kể cho tôi nghe một trong những suy nghĩ khá ngạc nhiên và thú vị của Thuận.

X
Thuận sống rất qui tắc, mọi sinh hoạt hàng ngày của bản thân và gia đình đều tuân theo thời khóa biểu do nó đề ra, ngoại trừ những trường hợp đột xuất bất khả kháng.
Bàn viết của Thuận kê ngay cửa sổ hướng đông của phòng khách, bên trên để một máy vi tính có hòa mạng Internet, một chiếc quạt bàn, một bình hoa nhỏ lúc nào cũng có hoa tươi Mỗi sáng, Thuận mở cửa sổ, ánh nắng ban mai cùng hơi thở trong lành của vũ trụ và nguồn năng lượng vô tận của mặt trời tràn vào đầy ắp căn phòng, chan hòa sức sống. Đêm đêm, chỉ cần ngồi tại đây Thuận cũng có thể ngắm trăng lên, nhìn làng mạc, ruộng lúa, vườn cây tắm mình trong sương đêm mát lạnh, chiêm ngưỡng thoải mái vẻ đẹp kiều diễm, trữ tình, lãng mạn của ánh trăng vàng óng ả, lả lướt trong không gian, lả lơi trên cành cây ngọn cỏ.
Một khung cửa nhỏ nhưng đã mở ra trước mắt Thuận một khung trời bao la, trong suốt, tĩnh lặng cùng vạn vật thiên hình vạn trạng đang luân chuyển, nhảy múa đều đặn, nhịp nhàng theo từng hơi thở của vũ trụ. Cũng có thể nói, khung trời đó, vạn vật đó đã len qua song cửa sổ

đến tận chỗ Thuận ngồi. Nó cũng tao cho Thuận nhiều cung bậc cảm xúc từ thấp đến cao, từ những rung động của giác quan đến những rung động của tận cùng tầng sâu tâm thức. Thuận thường ngồi bất động hàng giờ bên cửa sổ, đưa mắt nhìn vào khoảng không vô tận như một nhà thiên văn, vừa tìm kiếm phát hiện những điều mới lạ xảy ra trong vũ trụ, vừa chiêm nghiệm những điều mới lạ đó.
Một lần, tôi đến nhà nó chơi mà không báo cho nó biết trước. Tôi đến trước cửa cái nhưng Thuận vẫn không hay. Nó ngồi nhìm chăm chú vào chiếc quạt bàn đang hoạt động, tay trái kê dài trên bàn, ngón tay trỏ nhịp nhịp xuống mặt bàn, tay phải chống lên cằm, hai ngón tay cặp cây viết. Lát sau, Thuận vói tay tắt quạt. Khi các cánh quạt ngừng hẳn, nó lấy cây viết thọc vào vài khe của chiếc lồng bảo vệ cánh quạt, mỉm cười.
-Một cái quạt máy bình thường thôi chớ có gì lạ đâu mà nhìn dữ vậy?.
Tôi lên tiếng hỏi Thuận. Nó quay nhìn ra, thoáng chút bất ngờ, đứng lên, vui vẻ nói:
-Ủa! Bác! Bác mới tới hả? Mời bác vô nhà.
Tôi bước vào, Thuận đưa tôi đến ngồi trên ghế sa lông, tôi nói:
-Bác đến nãy giờ nhưng không muốn ngăn chặn dòng suy tư và nguồn cảm xúc đang tuôn trào của cháu.
Thuận cười, giả lả:
-Có gì đâu bác? Bác uống cà phê?
Tôi gật đầu, Thuận đi pha cho tôi ly cà phê đá. Hai bác cháu trò chuyện một hồi tôi quay trở lại chuyện cái quạt. Tôi hỏi:
-Sao? Cái quạt đã nói gì với cháu? Có rút ra được bài học hay “chân lý” nào từ nó không, nói cho bác nghe với?
Thuận mỉm cười, gãi đầu e ngại, nói:
-Dạ! Đâu có gì ghê gớm dữ vậy bác! Chân lý to lớn vĩ đại vô cùng, phải là những bậc thánh nhân mới thấy được còn tầm thường như con làm sao phát biểu nổi! Nhưng…nếu nói không có gì là vọng
ngữ, thật ra…con chỉ làm một cuộc so sánh nho nhỏ thôi, bác ạ!
-So sánh cái gì?
-Dạ! So sánh cái quạt với tánh không.
Tôi giật mình. Tánh không là khái niệm cốt lõi trong giáo lý Phật giáo, thậm thâm vi diệu, rất khó nghĩ bàn. Hồi còn tại thế, Phật Thích Ca có thuyết giảng.về tánh không tại thành Xá Vệ được ghi lại trong hai bài kinh Culasunnata-sutta và Mahasunnata-sutta. Sau khi Phật nhập diệt, cả Phật giáo Nguyên thủy, Phật giáo Đại thừa cùng nhiều tông phái khác tiếp tục luận bàn về tánh không nhưng xét về mặt lý thuyết vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau. Tuy vậy, đây là vấn đề trọng đại, tinh tế không nên coi thường, bỡn cợt. Tôi nhắc nhở và rầy Thuận:
-Cháu có biết làm như thế là xúc phạm là báng bổ Phật pháp không?
Thuận lúng túng:
-Dạ! Con…con…không dám!
-Đã hai năm rõ mười rồi còn nói không dám là sao?
Thuận nhìn tôi, lễ phép nói:
-Dạ! Xin bác bớt giận và bình tỉnh nghe con nói. Con cũng có đọc hai bài kinh bác nói và nhiều quyển kinh sách luận bàn về tánh không nhưng khái niệm đó trừu tượng quá, căn cơ con lại thấp kém, trí lự u mê nên con vẫn không thể hình dung được, thấu triệt được tánh không. Vì thế con cố tìm kiếm một cái gì đó đơn giản, cụ thể hơn, dễ thấy dễ biết hơn những biện luận của triết học siêu hình nhằm khai mở tâm thức. Cuối cùng con phát hiện ra cái quạt bàn do nó có nhiều điểm tương đồng với cái tánh không. Con cũng không có tham vọng làm một luận sư biện giải tánh không mà chỉ muốn đem những gì mình thấy áp dụng vào cuộc sống hàng ngày thôi bác ạ.
Tôi hối hận và cảm thấy hổ thẹn. Tại sao mình lại thiếu bình tỉnh và hấp tấp vội vàng đến thế. Đáng lẽ phải chờ nghe Thuận nói mục đích của sự so sánh và những cái thấy cái biết của nó như thế nào, đúng sai ra sao
rồi phê phán đánh giá cũng không muộn? Tôi xin lỗi nó:
-Là phật tử mà bác chưa dứt được tam chướng, còn “chấp ngã chấp pháp” nên rầy oan cháu, thành thật xin lỗi cháu.
Thuận hốt hoảng đứng lên, nói:
-Ấy chết! Bác đừng làm con lỗi đạo, tổn thọ. Con còn học hỏi, còn nhờ bác chỉ giáo thêm nhiều lắm. Bác đâu có lỗi gì? Con cám ơn bác còn không hết có đâu dám bắt lỗi bác?.
Tôi cười, nói vui:
-Từ bi và trí  huệ là hai yếu tố then chốt của sự minh triết giác ngộ, coi như bác cháu mình chẳng có gì xảy ra, huề cả làng. Bây giờ cháu hãy cho bác biết những suy nghĩ của cháu đi, bác đang hoan hỷ chờ nghe đây?
-Dạ! Thuận ngồi xuống, nói. Sau nhiều lần quan sát, chiêm nghiệm con thấy cái quạt và tánh không có nhiều mối tương đồng thú vị. Trước tiên là cái lồng bảo vệ các cánh quạt giống như tánh không, là một khoảng không gian trống rỗng, trong sáng, thanh tịnh; bất di bất dịch. Các cánh quạt và bụi bặm, không khí…trong cái lồng là vạn pháp; dòng điện là vọng niệm. Khi ấn nút khởi động, dòng điện sẽ khiến cho cái quạt tự xoay nửa vòng tròn, các cánh quạt quay cuồng tạo ra ngọn gió. Ngọn gió đó lại tao ra những hệ quả như làm mát hoặc lạnh, làm khô đồ vật ướt, làm bùng lên ngọn lửa hoặc làm tắt cây đèn cầy đang cháy, làm bay những vật nhẹ…Tăng hoặc giảm cường độ dòng điện, vận tốc quay của các cánh quạt và hệ quả do nó tạo ra cũng tăng giảm theo nhưng sự trong sáng thanh tịnh của cái lồng vẫn không thay đổi. Lúc cái quạt hoạt động, các cánh quạt tạo thành một lá chắn kiên cố, vừa áng ngữ vừa ngăn chận và đánh bật ra bất cứ vật gì muốn xâm nhập hoặc xuyên qua cái lồng. Phải ngắt dòng điện cho các cánh quạt dừng hẳn mới thấy được bản thể của cái lồng, mới
có thể xâm nhập hoặc xuyên ngang qua đó dễ dàng.
Tánh không cũng thế, vọng niệm phát khởi thì vạn pháp phát khởi, quay cuồng; vạn pháp quay cuồng thì sinh ra nghiệp; nghiệp là mối liên hệ động lực trong con người, mối liên hệ nầy sẽ tạo thành chuỗi mắt xích nhân quả vô tận trong cuộc sống. Vạn pháp phát sinh nhiều hay ít, quay cuồng nhanh hay chậm, nghiệp báo nặng hay nhẹ, lành hay dữ đều tùy thuộc vào vọng niệm tăng hay giảm, tốt hay xấu. Vạn pháp quay cuồng sẽ tạo thành màn vô minh che khuất tầm nhìn, là chướng ngại vật trên đường trở về tánh không trong sáng, thanh tịnh và bất di bất dịch. Muốn trở về với tánh không phải làm cho vạn pháp bất sanh bất động, muốn vạn pháp bất sanh bất động phải loại trừ vọng niệm như cắt dòng điện của cái quạt vậy…Đó là những gì con đã thấy sau khi so sánh giữa cái quạt và cái tánh không, xin bác cho con đôi lời chỉ giáo? Thuận hỏi tôi.
-Cháu còn thấy thêm điều gì nữa không? Tôi hỏi
-Dạ còn. Thuận đáp. Nhưng do chưa kiểm chứng tận tường nên con chưa dám nói cho bác nghe hôm nay.
Tôi gật đầu:
 -Tốt! Nhìn chung, những phát hiện của cháu không có gì mới, hơi thô thiển nhưng đơn giản, dễ thấy dễ biết. Ở đời có những thứ hết sức tầm thường nhưng vô cùng cần thiết. Nhân loại không thể thiếu không khí trong một giờ nhưng vẫn có thể thiếu vàng bạc châu báu trong suốt một đời.
-Cám ơn bác!
-Tuy nhiên, cái khó là làm sao loại trừ được vọng niệm đây, vì nó không hề đơn giản và dễ làm như đưa tay ngắt dòng điện?
Thuận nói, rất tự tin:
-Theo kinh sách thì Phật dạy rất nhiều cách xa lìa vọng niệm nhưng chung qui lại chỉ có ba cách cơ bản nhất là thiền Sa Ma Tha, Tam Ma Bát Đề và Thiền Na. Là người mới bước chân vào con đường tu tập con nghĩ mình nên
thực hành theo thiền Sa Ma Tha như lời Phật dạy :”dùng giác tâm trong sạch phát khởi quán chiếu, lấy tịnh làm hạnh quán tâm thể chẳng động. Do lắng lặng các niệm, vọng tưởng ngừng nghỉ thì thấy tướng tập khí sanh diệt trong thức thứ tám, quán lâu thì tịnh huệ sanh khởi, bỗng thấy khách trần lăng xăng của thân tâm từ nay diệt hẳn, trong tâm liền cảm thấy tịch tịnh khinh an”.(Kinh Viên Giác)

X
Kể cho tôi nghe xong, anh Ba hỏi tôi có ý kiến gì không. Tôi cũng nghĩ như anh ấy, những phát hiện của Thuận không có gì mới nhưng cái mới ở đây là nó đã đưa  ra được một hình ảnh ẩn dụ khá thú vị. Đây là thủ pháp phổ biến trong kinh điển Phật giáo.nhằm khai thị chúng sanh. Chẳng hạn, Phật Thích Ca dùng vàng trong quặng làm ẩn dụ cho cái tâm. Sở dĩ ta không thấy không lấy được vàng vì trong quặng có quá nhiều tạp chất. Để thấy và lấy được vàng, tất nhiên phải luyện quặng, loại bỏ tạp chất vàng mới hiện ra. Tạp chất đây là vọng niệm, luyện quặng là tu tập, còn việc nhận xét đánh giá khác hơn, sâu sắc hơn về những suy nghĩ của Thuận tôi xin nhờ các bậc cao tăng cùng các học giả uyên thâm đạo pháp chỉ giáo thêm./
 
 
TRƯƠNG HOÀNG MINH

Cái quạt bàn



Hết phần Cái quạt bàn

    « Xem chương trước «      « Sách này có 1525 chương »       » Xem chương tiếp theo »
Bài viết, tiểu luận, truyện ngắn

Mời xem phần:

Cái quạt bàn




Bài viết, tiểu luận, truyện ngắn

Trương Hoàng Minh

MỤC LỤC ( 25 )



Quý vị đang truy cập từ IP 18.225.156.161 và chưa ghi danh hoặc đăng nhập trên máy tính này. Nếu là thành viên, quý vị chỉ cần đăng nhập một lần duy nhất trên thiết bị truy cập, bằng email và mật khẩu đã chọn.
Chúng tôi khuyến khích việc ghi danh thành viên ,để thuận tiện trong việc chia sẻ thông tin, chia sẻ kinh nghiệm sống giữa các thành viên, đồng thời quý vị cũng sẽ nhận được sự hỗ trợ kỹ thuật từ Ban Quản Trị trong quá trình sử dụng website này.
Việc ghi danh là hoàn toàn miễn phí và tự nguyện.

Ghi danh hoặc đăng nhập

Thành viên đang online:
Rộng Mở Tâm Hồn Viên Hiếu Thành Rộng Mở Tâm Hồn Huệ Lộc 1959 Rộng Mở Tâm Hồn Bữu Phước Rộng Mở Tâm Hồn Chúc Huy Rộng Mở Tâm Hồn Minh Pháp Tự Rộng Mở Tâm Hồn minh hung thich Rộng Mở Tâm Hồn Diệu Âm Phúc Thành Rộng Mở Tâm Hồn Phan Huy Triều Rộng Mở Tâm Hồn Phạm Thiên Rộng Mở Tâm Hồn Trương Quang Quý Rộng Mở Tâm Hồn Johny Rộng Mở Tâm Hồn Dinhvinh1964 Rộng Mở Tâm Hồn Pascal Bui Rộng Mở Tâm Hồn Vạn Phúc Rộng Mở Tâm Hồn Giác Quý Rộng Mở Tâm Hồn Trần Thị Huyền Rộng Mở Tâm Hồn Chanhniem Forever Rộng Mở Tâm Hồn NGUYỄN TRỌNG TÀI Rộng Mở Tâm Hồn KỲ Rộng Mở Tâm Hồn Dương Ngọc Cường Rộng Mở Tâm Hồn Mr. Device Rộng Mở Tâm Hồn Tri Huynh Rộng Mở Tâm Hồn Thích Nguyên Mạnh Rộng Mở Tâm Hồn Thích Quảng Ba Rộng Mở Tâm Hồn T TH Rộng Mở Tâm Hồn Tam Thien Tam Rộng Mở Tâm Hồn Nguyễn Sĩ Long Rộng Mở Tâm Hồn caokiem Rộng Mở Tâm Hồn hoangquycong Rộng Mở Tâm Hồn Lãn Tử Rộng Mở Tâm Hồn Ton That Nguyen Rộng Mở Tâm Hồn ngtieudao Rộng Mở Tâm Hồn Lê Quốc Việt Rộng Mở Tâm Hồn Du Miên Rộng Mở Tâm Hồn Quang-Tu Vu Rộng Mở Tâm Hồn phamthanh210 Rộng Mở Tâm Hồn An Khang 63 Rộng Mở Tâm Hồn zeus7777 Rộng Mở Tâm Hồn Trương Ngọc Trân Rộng Mở Tâm Hồn Diệu Tiến ... ...

... ...