Phật tử tu học theo truyền thống Bắc tông thường tụng niệm mười Phổ Hiền hạnh nguyện trong mỗi khoá lễ. Hầu như ai cũng thuộc lòng, tụng như cháo chảy nhưng nhiều khi chỉ là đọc tụng theo quán tính, theo trí nhớ chứ ít khi tìm hiểu thấu đáo, hoặc là thật sự làm theo. Các khoá lễ tụng niệm cũng ít thấy qúy thầy phân tích, giảng giải cho hàng Phật tử hiểu. Bài viết này chỉ là một cái nhìn thô sơ, cạn cợt của một Phật tử sơ cơ, kính mong quý thầy, quý thiện hữu tri thức chỉ giáo cho.

Chư Phật, chư Bồ Tát trong quá trình tu tập thường phát nguyện lớn. Những lời nguyện ấy giống như kim chỉ nam cho sự hành hoạt. Lời nguyện phát ra làm cho tín tâm tăng trưởng và kiên cố chí tu học. Những đaị nguyện ấy thể hiện cái năng lực, trí huệ và lòng đaị bi của chư Phật, chư Bồ Tát. Kinh Pháp Hoa có câu:” Khai thị chúng sanh, ngộ nhập Phật tri kiến” có thể coi như đaị nguyện, lời tuyên bố của Phật Thích Ca Mâu Ni, cũng như là của toàn thể chư Phật. Chư Phật, có vị nào mà không thực hiện việc khai thị chúng sanh? Có vị Phật nào mà không mong muốn chúng sanh “ Nhập Phật tri kiến”? có vị Phật nào mà không mong mỏi chúng sanh đạt quả vị Phật? Chư Phật thị hiện cũng đều từ một lẽ này. Phật A Di Đà phát bốn mươi tám đại nguyện. Phật Dược Sư phát mười hai đaị nguyện. Bồ Tát Quán Thế Âm phát mười hai đaị nguyện. Ngài Địa Tạng Bồ Tát phát nguyện:” Địa ngục vị không thệ bất thành Phật, chúng sanh độ tận phương chứng bồ đề”. Trời, người ai cũng biết đaị nguyện này. Ngài Phổ Hiền phát mười nguyện lớn. Hàng Phật tử chúng ta đều tụng mười nguyện này trong phần hồi hướng của

mỗi khoá lễ. Nguyện của ngài Phổ Hiền cũng là nguyện của tất cả chư Phật mười phương ba đời, nguyện nào cũng đều vì Phật pháp, vì chúng sanh.

Nhất giả lễ kính chư Phật

Lễ kính chư Phật là lẽ đương nhiên, là bổn phận, là niềm tin của chúng ta. Phật không chỉ là đức bổn sư Thích Ca Mâu Ni, không chỉ là Phật A Di Đà mà là vô lượng chư Phật. Lễ kính chư Phật không phải chỉ mỗi việc dâng hương hoa và thực hiện nghi lễ trước tượng Phật, bàn thờ Phật. Việc lễ bái trước tôn tượng Phật chỉ là sự tướng, nhiêu đó chưa đủ. Lễ kính phải thật sự từ trong tâm và rộng khắp. Phật không phải là những pho tượng, bức hình… đó chỉ là biểu tượng mà thôi! Hiếu đễ cha mẹ, phụng sự su trưởng cũng chính là lễ kính chư Phật, vì cha mẹ là phật tại tiền. Cha mẹ, sư trưởng cũng là Phật sẽ thành. Tôn trọng bảo vệ sự sống của muôn loài cũng là lễ kính chư Phật vì chúng sanh đều có Phật tánh, tánh giác… Yêu thương muôn loài, không vô cớ chặt cây, phá hoại môi trường sinh thái… cũng là lễ kính chư Phật vì một khi hữu tình giác ngộ thì vô tình cũng biến chuyển theo ( y báo tùy theo chánh báo chuyển). Lễ kính chư Phật phải mở rộng ra, trên thì cha mẹ, sư trưởng, thân bằng quyến thuộc; dưới thì bạn bè thân thuộc, đồng tham đạo hữu; thấp hơn nữa là động vật muôn loài. Nếu hiểu lễ kính chư Phật là dâng chút lễ vật rồi xì sụp lễ bái trước những pho tượng Phật thì hẹp hòi quá, đó chỉ là sự tướng, đó không phải là chủ ý của đaị nguyện, không phải bản hoài của chư Phật

Nhị giả xưng tán Như Lai

Phật, Như Lai là hai trong mười đức hiệu của chư Phật. Ở trên thì

bảo” Lễ kính chư Phật” giờ thì bảo Như Lai, vậy có gì trùng lắp chăng? đều là đức hiệu của chư Phật cả nhưng ở đây có dụng ý khác nhau. Lễ kính chư Phật là nói mặt tướng, xưng tán Như Lai là nói tánh, xưng tán, tụng ca cái đức, cái trí huệ, cái đaị bi của chư Phật. Nhà Nho bảo:” Ẩn ác dương thiện”, dân gian nói:” Xấu che tốt khoe” cũng gần giống như vậy. Xưng tán Như Lai là khuếch trương mặt tốt đẹp, phát huy cái hay, cái chân thiện mỹ…Xưng tán Như Lai, làm cho mọi người biết cái hay, cái lẽ thật, cái ích lợi của Phật pháp, từ đó ảnh hưởng tốt đến mọi người, làm cho người ta hướng về Phật pháp, phát bồ đề tâm, tăng trưởng trí huệ, lan toả từ bi…Xưng tán Như Lai không chỉ là xưng dương, tán tụng trong mỗi buổi lễ mà phải áp dụng vào trong cuộc sống hàng ngày. Việc viết văn làm thơ, nhạc, họa, tạc tượng…để ngợi ca đức tướng viên mãn, trí huệ vô biên, từ bi vô tận của chư Phật cũng chính là xưng tán Như Lai. Sống, làm việc và chung đụng hàng ngày với mọi người, mình tự hào là một Phật tử, phải làm sao để mọi người thấy cái