Nhằm tạo điều kiện để tất cả độc giả đều có thể tham gia soát lỗi chính tả trong các bản kinh Việt dịch, chúng tôi cho hiển thị các bản Việt dịch này dù vẫn còn nhiều lỗi. Kính mong quý độc giả cùng tham gia soát lỗi bằng cách gửi email thông báo những chỗ có lỗi cho chúng tôi qua địa chỉ admin@rongmotamhon.net

Font chữ: + A   + A   + A   + A  

Bấy giờ đức Thế Tôn liền nói bài kệ:
Vào thuở xưa, lúc ta tu hành
Làm vua hiệu là Dõng Kiện Ðắc
Bấy giờ có thành tên Trân Bảo
Nhà vua ra thành ngắm Viên Lâm
Ngồi trên xe báu gặp Tỳ kheo
Ðoan chánh, đặc biệt rất vi diệu
Ba hai tướng tốt thật trang nghiêm
Ánh sáng chiếu khắp cả mười phương
Hiệu Thiện Hoa Nguyệt, đến các thành
An trụ từ bi, làm lợi ích
Vì cứu chúng sanh nên vào thành
Công đức, oai lực rất đoan nghiêm
Lúc đó sắc ta không bằng Ngài
Liền khởi sanh tâm rất ghen ghét
Bị ái dục vô minh trói buộc
Sợ tỳ kheo đoạt mất ngôi vua
Thuở ấy ta có ngàn người con
Ngồi trên xe báu tháp tùng ta
Dùng các mão quý để trang nghiêm
Giống như các Thiên tử Ðao Lợi
Có năm trăm người trong Thiên tử
Ðều mang hài Ma ni diệu bảo
Trang nghiêm bằng mão báu anh lạc
Có lưới vàng phủ lên xe
Có tám vạn thể nữ quyến thuộc
Thảy đều tuyệt đẹp, thật diễm lệ
Ngồi trên xe báu thấy Tỳ kheo
Ðoan chánh giống như núi Tu Di
Họ thấy đều tưởng như cha mình
Ðồng phát tâm vô thượng Bồ đề
Theo Ngài để tu hạnh thanh tịnh
Cởi ngọc anh lạc dâng Tỳ kheo
Ta liền sanh tâm càng ganh ghét
Và sanh tâm tức giận, uế trược
Nhà vua mê loạn bảo các con
“Hãy giết Tỳ kheo trước mặt ta”
Các con nghe cha bảo như vậy
Hết sức buồn rầu thưa với cha
Xin Cha chớ nói lời như vậy
Chúng con không thể giết vị ấy
Dù ai có giết hại chúng con
Trải qua hằng sa nhiều ức kiếp
Cũng không thể giết pháp sư này
Bởi nhờ Ngài nên phát tâm đạo
Chính nhờ Ngài con phát tâm này
Mong con thành Phật Nhân Trung Thắng
Người đến Bồ Ðề không làm ác
Chúng con đều là con đức Phật
Vua nghe các con nói như vậy
Liền bảo kẻ hầu gọi Chiên đà
Gáp bảo đao phủ giết Tỳ kheo
Người trong cung ta đứng ở trước
Tức thì dẫn kẻ sát nhân vào
Ta là Nan đề rất bạo ác
Tay cầm dao bén giết Tỳ kheo
Chặt thân của ngài thành tám khúc
Tỳ kheo bị chém, thân không máu
Chỗ chặt phóng ra ngàn ánh sáng
Lại có vòng công đức tốt đẹp
Bỗng nhiên hiện ra trong thịt ngài.
Khi làm điều cực ác vậy rồi
Lúc đó ta đi dạo Viên lâm
Những việc ca múa đều không thích
Vì nghĩ đến pháp sư Hoa Nguyệt
Lúc ấy ta liền ra khỏi vườn
Ta lại đi vào thành Trân bảo
Khi ta lên xe đi đến đó
Là chỗ giết chết vị Tỳ kheo
Liền nghe tiếng gào trên không trung
Vô lượng chư Thiên đang kêu khóc.
Ðều bảo: “Vua ác tạo nghiệp nặng
Chết đọa A Tỳ chịu khổ đau”.
Khi vua nghe tiếng của chư Thiên
Ôm lòng sầu não rất lo sợ
Ta đã làm vô lượng tội nặng
Bởi vì giết Tỳ kheo Thiện Hoa
Như Lai đầy đủ vô lượng trí
Già là con Phật, bậc Tối thắng
Ðiều phục các căn, tâm tịch diệt
Ta vì ái dục nên giết ngài
Có người thọ trì pháp Như Lai
Khi Tạng chánh pháp bị hoại diệt
Hay vì thế gian đốt đèn trí
Ta vì ái dục, giết vị ấy.
Là bậc y vương của thế gian
Trị bệnh phiền não cho chúng sanh
Lại dùng cam lồ cứu thế gian
Ta vì ái dục nên giết ngài.
Thọ trì tạng Thắng pháp Ðạo sư
Chúng sanh tăm tối, thắp đèn sáng
Bậc Pháp Vương trì Ðà la ni
Ta vì ái dục nên giết ngài.
Vì đời diễn nói thắng diệu pháp
Thậm thâm vi diệu khó thấy được
Nói rõ con đường đến đạo tràng
Ta vì ái dục nên giết ngài
Trí ngài thanh tịnh, không uế tạp
Ngưng tịnh, tịch diệt, hằng tại định
Mắt mù ái dục, nên giết ngài
Dục là nhân khổ cần phải bỏ
Các đức Phật quá khứ, vị lai
Và Nhân trung tôn ở hiện tại
Công đức vô lượng như biển cả
Mọi người chắp tay quy mạng ngài
Chết vào đường ác, ngục A Tỳ
Không ai có thể cứu ta được
Ðã tạo tội, không tin nghiệp quả
Bởi vì giết hại Thắng pháp sư
Than ơi! Tâm ác tạo nghiệp khổ
Than ôi! Ngôi vua tự ngạo mạn
Ngôi vua cuối cùng đâu chắc thật
Hãy bỏ tất cả sống một mình.
Trước không dục nhiễm, tu tịnh nghiệp.
Từ bi, ái ngữ, đúng con Phật
Chỉ vì thương đời lìa các lỗi
Già Thiện Hoa Nguyệt đi về đâu
Than ôi! Bậc Thánh đầy sức nhẫn
Than ôi! Sắc đẹp đức tương ưng
Không nịnh, lý luận đầy công đức
Nay ngài bỏ con đi về đâu?
Nay con mới biết lời Ðại Tiên
Thế gian vì dục nên bị hại
Thân tâm nóng bức nhân đường ác
Biết như vậy rồi bỏ dục hạnh.
Chết vào đường ác, trong địa ngục
Không ai có thể cứu ta được
Tạo ra nghiệp ác thật nặng nề
Bởi vì giết hại Tỳ kheo ấy
Bỏ ngôi vua lao nhọc, sợ hãi
Phụng trì cấm giới tu phạm hạnh,
Nay con nhờ ngài được tự tại
Hoan hỷ, tịnh tâm dựng tháp lớn
Cúng dường bậc trí huệ không sầu
Kho tàng trí huệ bậc tàm quý,
Chớ để con đọa ba ác đạo
Xa lìa tiếng ác và hủy báng
Phi, hậu, cung nhân, các thân thích
Tể tướng tối cao và Như Lai ô tỳ
Sát lợi, trưởng giả cùng các quan
Lúc đó vua khóc, nói họ rằng:
Các khanh vì ta mau sửa soạn
Các thứ hương hoa thật tốt tươi
Y phục thượng diệu và dầu bơ
Dùng để trà tỳ Tỳ kheo này
Bây giờ các khanh mau chất lên
Tất cả củi thơm thật thắng diệu
Chiên đàn theo mùa, nước trầm hương
Tô tỳ lực ca và long não
Trăm ngàn y phục tẩm dầu bơ
Thảy đều quấn vào thân tối thượng
Dâng các vật quý báu cúng ngài
Nghe sắc lệnh đại vương ban bố,
Tể tướng đệ nhất, dân trong thành
Dùng các dầu thơm, tẩm gỗ hương
Các thứ hương bột thật thắng diệu
Lấy nước hương bột rửa sạch ngài
Lại dùng các hương tẩm thân ngài
Dùng y dầu bơ quấn quanh thân
Ðể thân ngài lên các gỗ thơm
Thân vi diệu Mâu ni thuở ấy
Ba hộc và sáu đấu xá lợi
Nhà vua đã làm tháp Thắng diệu
Các thứ cúng dường luôn lễ bái
Vòng hương xoa, bột, trăm lời khen,
Treo các linh đẹp và dù lọng
Phi hậu, cung nhân và con cháu
Từ đó ra thành đến chỗ ngài
Nhà vua mỗi ngày cúng ba lần
Sau đó mới từ tháp trở về
Vòng hoa tươi tốt để cúng dường
Trang nghiêm bằng tràng phan bảo cái
Bởi vua ngu si tạo các tội
Ngay chỗ tháp ấy thành tâm sám.
Trải qua chín mươi lăm ức năm
Hằng thường sám hối không mệt mỏi
Trí huệ có được rất thanh tịnh
Kiên trì cấm giới không sứt mẻ.
Suốt ngày đêm thọ tám trai giới
Hộ trì thanh tịnh không hủy phạm
Vua bị ngăn che bởi ái dục
Tự thân tạo ra nghiệp bất thiện
Thân hoại mạng chung đọa địa ngục
Ở trong A Tỳ chịu cực khổ
Từ trước đến nay không được gặp
Chín mươi lăm ức các Như Lai
Trong chín mươi lăm ức kiếp ấy
Sanh ra ở đời thường bị mù
Sáu mươi hai ức na do kiếp
Tuy có mắt sáng lại bị hư
Lại trong một ức na do kiếp
Dù có mắt sáng lại bị mù
Cũng lại luôn bị chặt tay chân
Và bị cắt tai, mũi, môi, lưỡi.
Sanh loài người, ức na do kiếp
Sanh các chỗ khác, cũng như vậy
Nhà vua đã tạo vô lượng tội
Ở các thế gian thường bị khổ
Nếu ai muốn được sự an lạc
Hãy nhớ đừng làm nghiệp ác nhỏ
Nhà vua tuy đã sám hối rồi
Mà vẫn không thoát nghiệp đã tạo
Ðã tạo nghiệp ác như vậy rồi
Sau chết phải đọa ngục A Tỳ,
Chặt hết thân đầu và tứ chi
Lại bị cắt tai và xẻo mũi
Móc hai con mắt, nói không hết
Vô lượng ức kiếp vì dục vậy
Tạo nhiều nghiệp ác, lúc mạng chung
Sau bị xẻ thân, thí cho người
Ðó là chặt đầu và tay chân
Bỏ vua, bỏ con vì Bồ đề.
Bỏ vợ thương yêu nhiều tiền của
Cung nhân, thể nữ, voi và ngựa
Xe chạy, thuyền chèo, các báu vật
Vô lượng ức đời vì đại đạo
Vua Dõng Kiên Ðắc là thân ta
Xưa ngàn người con, Phật hiền kiếp
Phật Liên Hoa Thượng là Nguyệt Thị
Ðao phủ chính là Phật Tịch Vương
Cung nhân, phi hậu và dân thành
Thân thích, bạn hữu và nô bộc
Sát lợi Thắng diệu cùng chủ thành
Tất cả người ấy, quyến thuộc ta
Nếu ai theo ta trì cấm giới
Dùng tâm kính tín để cúng dường
Tất cả thảy đều Bát Niết bàn
Nhờ tấm lòng tốt, chứng Bồ đề
Ðồng tử! Xưa ta vô lượng kiếp
Ðược thấy Phật Ly Cấu Vô Não
Tu theo hạnh Bồ đề Vô thượng
Xưa kia còn chịu khổ như vậy
Nếu có Bồ tát trụ tổng trì
Khéo tu hạnh từ, luôn bất động
Kẻ ấy không đọa các chỗ ác
Cúng dường Phật Ly Cấu Vô Não
Nếu muốn thành Phật, làm Pháp vương
Ba hai tướng tốt tự trang nghiêm
Cần phải giữ giới không ô uế
Luôn luôn thuyết pháp, trụ tổng trì.
Này đồng tử! Nếu Bồ tát nghĩ như vầy:
–Nay ta làm sao có an lạc để được A nậu đa la tam miệu tam Bồ đề? Các Bồ tát ấy nên an trụ vào tịnh giới tụ. Ðối với tất cả Bồ tát khởi lên ý tưởng là thầy mình.
Bấy giờ đức Thế Tôn liền nói bài kệ:
Nếu có Bồ tát trụ giới tụ
Dùng tâm lợi ích hành Bồ đề
Người ấy mau được sự lợi lạc
Hay được thượng nhẫn, làm pháp vương
Thường dùng tâm hòa an, bất động.
Hằng thường tạo tác các nghiệp vui
Sau đó được gặp nhiều đức Phật
Mau được Bồ đề, lìa lưới nghi
Nghe ta dạy sự tối thắng ấy,
Thấy các Tỳ kheo trì tịnh giới
Dùng tâm ngay thẳng để phụng sự
Sau đó không lâu được định này
Nếu dùng hằng sa kho cất giấu
Dẫy đầy bảy báu ở bên trong
Chúng chứa của báu nhiều như vậy
Giống như vô lượng hằng sa cõi
Nếu có Bồ tát thích huệ thí
Suốt cả ngày đêm không gián đoạn
Dũng mãnh bố thí không phút ngừng
Trải qua vô lượng hằng sa kiếp
Nhưng ai nghe được Tam muội này
Liền giữ tất cả kho Mâu ni
Ðó là vô lượng khối phước đức.
Hơn thí ở trước, khó nghĩ bàn
Phước đức như vậy trọng vô biên
Hay diệt trừ được khổ thế gian
Ðó là công đức tụ tối thượng
Thí như tạo phước rộng vô cùng.
Tùy thuận Bồ đề đệ nhất tạng
Bồ tát trí huệ hay thọ trì
Nếu ai trì được Tam muội này
Ðầy đủ tiền của thắng Bồ đề
Ðó là Phật pháp biển đa văn
Phước đức người ấy khó cùng tận
Với pháp thắng diệu khó nghĩ này
Gọi là Bồ tát chơn hộ trì
Nếu ai hay nói định tịch diệt
Bồ đề người ấy liền tăng trưởng
Chỉ trừ Thế sư bậc Ðiều ngự
Ðầy đủ đại bi, tự nhiên trí
Hay được vô lượng các công đức
Phước đức thành tựu, ngày càng tăng
Ở trong thế giới ba lần ngàn
Không ai có thể so sánh được
Phước đức vị kia không ai bằng
Bậc trí khen ngợi cũng như vậy
Nếu ai nghe được Tam muội này
Có thể thọ trì và đọc tụng
Vì cầu thắng Bồ đề chư Phật
Những người như vậy mới sánh bằng
Khởi sự nghe nhiều, giống như biển
Phước đức người ấy không lường được
Thọ trì đọc tụng Tam muội này
Những người như vậy được phước đức
Này đồng tử! Nếu phước là sắc
Tất cả thế giới không chứa hết
Cho nên, đồng tử! Nếu Bồ tát
Mà muốn cúng dường tất cả Phật
Bậc thanh tịnh, quá, hiện, vị lai
Phải nên thọ trì Tam muội này
Ðó là Thắng Bồ đề chư Phật
Ðồng tử! Người nên tin lời ta
Như Lai đã nói không thể khác
Tất cả chư Phật không nói dối.
Thuở xưa, khó nghĩ, trong trăm kiếp
Ta vì việc ấy, thân hao mòn
Thường tu hạnh Bồ đề Thắng diệu
Vì cầu được thắng định như vậy
Cho nên người phải thọ pháp Tạng
Vô số kinh điển từ đó ra
Phước đức ấy lớn khó nghĩ nghì
Có thể đạt được trí chư Phật
Tất cả kinh điển, nó đứng đầu
Sanh ra vô lượng các nghiệp lành
Nói kinh này luôn luôn không sợ
Không thể thấy ngằn mé pháp ấy.
Ðập nát Tam thiên thành ra bụi
Có thể biết được số vi trần
Thường nói trăm ngàn kinh khó nghĩ
Không ai trắc lường được vị ấy
Các chúng sanh trong cõi Phật này
Hơi thở vào ra có thể biết
Bồ tát thường diễn thuyết kinh này
Không ai biết được đâu ngằn mé
Nếu quốc độ Phật như hằng sa
Luật đạo chúng sanh ở trong đó
Có thể biết được tâm của họ
Số kinh ngài nói ai biết được
Vô lượng các ức cõi thế giới
Các biển cả, sông hồ cõi ấy
Có thể biết vô số cát ấy
Các pháp ngài nói ai biết được
Chẻ một sợi lông thành trăm phần
Ðếm số giọt nước nhiều ức cõi
Biết các vùng nước trên thế giới
Các lời ngài nói không thể biết
Vô lượng ức kiếp trong thế giới
Có bao nhiêu chúng sanh tất cả
Nhiều như cát bụi vẫn biết được
Số kinh ngài nói không thể biết
Ðiều ngài diễn thuyết không đoạn tuyệt
Tất cả chúng sanh trong mười phương
AÂm thanh của họ đều tính được
Không thể biết số Tu đa la
Ngôn từ cú nghĩa đã khéo học
Lại hay diễn thuyết tất cả pháp
Trí huệ ngài rộng lớn, lanh lợi
Biết rõ thật pháp để hỏi đáp
Trí huệ thông đạt nghĩ sâu rộng
Ngài thường biết tâm Bất tư nghì
Biết hết tự thể tánh âm thanh
Cho nên ngài nói không chướng ngại
Gọi là vô ngại đại pháp sư
Thuyết pháp cho đời không đắm trước
Khéo học tập, hỏi đáp, giải thích
Vì hiểu rõ đệ nhất nghĩa đế
Trong một câu, giải thích nhiều nghĩa
Nói bất tư nghì, không trở ngại
Ðã học về cú nghĩa vô ngại
Diễn thuyết giữa chúng không bế tắt
Nếu ai thường trụ Tam muội này
Thành tựu vô úy không động chuyển
Ðã được pháp lực hành thắng hạnh
Lợi lạc vô thượng ức chúng sanh
Như núi Tu di đứng bất động
Dẫu cho gió lớn vẫn không sờn
Tỳ kheo pháp sư cũng như vậy
Tất cả dị luận chẳng lung lay
Ba ngàn cõi đại thiên thế giới
Bao nhiêu núi non ở trong đó
Các gió thổi, có thể lung lay
Tỳ kheo trụ không, luôn bất động
Nếu ai cũng tương ứng với không
Là chỗ trụ xứ Phật quyết định
Nếu ai định biết các pháp không
Tất cả dị luận không thể thắng
Với các tà thuyết không lay động
Tất cả ngoại luận không thể hoại
Không ai xâm lăng, hủy nhục được
Nhờ nói định tịch tịnh như vậy
Người ấy cùng tận nơi pháp không
Luôn luôn an trụ trí vô thượng
Với tất cả pháp không nghi ngờ
Nhờ trì Tam muội tối thắng này
Ðược đọa phẩm các lực không khó
Thần túc với biện tài vô ngại
Ðạt được thần thông cũng như vậy
Nhờ thọ trì, tụng niệm kinh này
Chết đây sanh kia đâu có khó
Hay thấy trí tối thắng vô thượng
Bất tư nghì ức na do Phật
Ai trì kinh này đều thấy hết
Ðối với tất cả chỗ đức Phật
Ðược nghe định ly cấu như vậy
Thành tựu trí tối thắng tương ưng
Ðạt được tận cùng bốn biện tài,
Ðối với cõi ba ngàn đại thiên
Từ chỗ thấp nhất đến đảnh cao
Chư Thiên mến yêu chiếu ma ni
Cùng với bảy báu thật sung mãn
Mười phương vô lượng các cõi Phật
Từ dưới đát thấp đến đảnh cao
Ðều dẫy đầy vàng Diêm phù đàn
Ðêm các báu này dâng Mâu Ni
Tất cả báu vật trong thế gian
Qua vô lượng kiếp đem bố thí
Dâng cúng Như Lai mãi không thôi
Vì thâm tín, cầu đạo Bồ đề
Nếu có Tỳ kheo yêu thích không
Một lòng chắp tay mà lạy Phật
So với phước đức rộng thí trước
Phước ấy không bằng một phần nhỏ
Nếu ai có được nhiều của cải
Tín tâm vì phước nên bố thí
Ðể cầu Bồ đề Phật vô đẳng
Ta biết thế gian đã so sánh
Nếu ai đối với Tam muội này
Nghe xong thọ trì bốn câu kệ
Người ấy đã nhóm các công đức
Phước trước trăm phần không bằng một
Bồ tát tối thắng hành bố thí
Chưa thể mau thành đạo vô thượng
Nếu nghe được định thù thắng này
Liền mau đạt được thượng Bồ đề
Nếu ai đạt được tạng trân bảo
Ðầy khắp vô lượng hằng sa cõi
Vô số báu vật thật sung mãn
Bồ tát không cho là giàu có
Nếu đoạn khát ái, tu công đức
Lại hay đạt được Tam muội này
Liền đủ tất cả vật để sống
Kho tàng đầy ắp, của cải nhiều
Cho dù có được bốn thiên hạ
Bậc trí chẳng lấy đó làm vui
Nếu như được định ly cấu này
Hoan hỷ, vui mừng, lợi chúng sanh
Bấy giờ, Ðại Bồ tát Di Lặc với đầy đủ áo mão, liền khen ngợi sự lợi ích của Tam muội này, cũng vì Bồ tát thời đương lai thọ trì đọc tụng Tam muội này sẽ được hoan hỷ, vì nó giúp thêm thể lực cho họ, ngài nói bài kệ:
Nếu ai hay trì pháp người trí
Bậc công đức oai thế cứu hộ
Cùng với chư Phật hay thọ trì
Pháp nhãn thật vi diệu rộng lớn
Ðời ác mạt thế nhiều tham sân
Bỏ bất phóng dật, thường buông lung
Ðầy đủ thật nghĩa thắng kinh điển
Nào ai có thể được thọ trì
Với các giới định, nhẫn, văn, tài
Khéo học oai nghi để trang nghiêm
Ưa thích pháp trí, cây giải thoát
Trì đại trí huệ, thích xuất ly
Chính là pháp Sơn Vương đại địa
Xem thấy thế gian không đạo sư
Dẫn họ đi đến Bồ đề Phật
Họ đã điều phục, tâm tịch diệt
Người ấy hướng đến Nhất thiết trí
Chúng sanh không điều khiển, điều phục
Con bậc Tối Thắng, Nhất Thiết Trí
Tự chứng giải thoát, khiến người đến
Nơi cây ái dục mà giải thoát
Chúng sanh thường thùy miên, phóng dật
Khiến cho họ được giác ngộ
Với họ thường thích khéo điều phục
Cũng thường ưa thích sự pháp thí
Không tương ưng với tâm tật đố
Ưa làm huệ thí, không keo kiết
Thấy các chúng sanh nghèo khốn khổ
Thường khiến no đủ, sống dồi dào
Ðầy đủ công đức đệ nhất đạo
Bậc trí, tất cả luôn tu tập
Trống đại pháp Thắng diệu, nơi họ
Dùng tâm hoan hỷ đánh vang rền
Ðoạn trừ lưới nghi, hiểu diệu pháp
Trí huệ kiên cố như Kim Cương
Trụ thắng Thánh pháp, ở trong chúng
Hay biết tâm ái dục chúng sanh
Diễn thuyết pháp cam lồ tối thượng,
Ðã nói Tu đa la cốt yếu
Chính họ tự trụ Thắng thần thông
Hay cho thế gian mắt Tối thắng
Trừ bỏ tối tăm như mặt trời
Hay sanh trí huệ cũng như vậy
Hiển thị chơn thật trừ sợ hãi
Tăng thượng trí huệ, tu thiền định
Ngài nói pháp vi tế tối diệu
Gọi lá tịch diệt thắng xuất ly
Chính họ nghe, trì kính người trí
Dâng lên tín nghĩa phước tăng thượng
Hãy biết Tạng thắng pháp thế gian
Luôn luôn tuyên thuyết lời hay đẹp
Ngôn ngữ khéo léo đạt nghi thức
Pháp này là chỗ đèn phát sáng
Thường dùng thiện tâm lợi chúng sanh
Tu hành pháp vi diệu tối thượng
Ngài trụ pháp đạo lìa trần nhiễm
Và dùng tín tịch tịnh lợi ích
Lấy pháp giáo hóa các thế gian
Ðược làm đại Pháp Vương tối thắng
Hay làm bậc Pháp vương Vô thượng
Trụ nơi đệ nhất thật cung kính
Thường hay hộ trì diệu chánh pháp
Tùy thuận chuyển vận thắng pháp luân
Với kẻ ngu si tự phóng túng
Xem thấy chúng sanh ái như vậy
Thấy tâm mê loạn rơi đường hiểm
Vào con đường ác khó thoát khỏi
Khởi tâm thanh tịnh đại từ bi
Nhờ đó hay trừ khổ thế gian
Diễn thuyết đạo vi diệu tối thắng
Ðó là con đường bát Chánh Ðạo
Pháp ấy rất rộng và kiên cố
Tạo ra thuyền thắng pháp Vô thượng
Hay ở biên sanh tử phiền não
Tế độ các thế gian sợ hãi
Xem đạo phẩm Không là áo giáp
Làm vị thuyền trưởng rất dõng kiên
Xa lìa sợ hãi thường an lạc
Ðặt chúng sanh nơi thắng xứ ấy
Họ đã trì chú, hành oai nghi
Giải thoát tất cả khổ bức bách
Ðạt đến thuật sáng, trí cứu cánh
Bậc trí hay biết chúng sanh dục
Thấy bịnh phiền não, không chỗ về
Các ác, tai hoạn não thế gian
Liền đem pháp dược để điều trị
Như pháp vì họ mà cứu chữa
Dùng các thắng thuyết trừ dị luận
Ngôn từ vi diệu mà tự tại
Biết các ngô ngữ, đạt pháp nghĩa
Dũng mãnh trụ nơi thắng trí địa
Sức nhẫn nhục, trí huệ đầy đủ
Mặc áo giáp từ bi kiên cố
Bậc thánh dùng huệ đãi người trí
An trụ trong pháp không quanh co
Ngài là bậc Tối thắng Tam hữu
Ðối với chúng sanh, được tự tại
Thấy các chúng sanh theo đường ma
Mê mờ đối với đường chân chánh
Ðường ấy tối thượng, Thánh không uế
Có thể hiển thị sự vô úy
Vô lượng trăm ngàn vô số chúng
Ði đến đường ấy, không buồn lo
Các Ngài là đường sáng cho đời
Nên cầu, nên nương, là nhà cửa
Chúng sanh sợ hãi, thí vô úy
An ủi tất cả các chúng sanh
Thấy họ hằng trăm khổ bức bách
Giống như người mù chẳng thấy gì
Ðốt lên đuốc pháp rất tối thắng
Diễn thuyết hiển thị nghĩa chơn thật
Họ học nghề hay, lợi chúng sanh
Hay được tiếng tăm và công đức
An trụ nghề nghiệp đúng như pháp
Khiến các chúng sanh được an lạc
Tất cả đều được đến bỉ ngạn
Hay làm đại đạo sư tối thắng
Vì thương chúng sanh đến Bồ đề
Khiến họ an trụ nơi vô úy
Mâu Ni luôn luôn không nhàm chán
Ðó là trí huệ và phước đức
Ðã đến bờ Giới, Nhẫn, Thiền định
An trụ pháp thậm thâm vi diệu
Ðối với ngài không thể nhàm chán
Diễn thuyết pháp tịch diệt tối thắng
Giống như trời mưa khắp mặt đất
Mưa pháp tràn đầy cũng như vậy.
Nếu có chúng sanh ở chỗ ngài
Cầu hiểu pháp sâu và danh nghĩa
Ở chỗ ngài được nghe pháp báu
Hay trừ vô lượng vô biên khổ.
Các nghi hoặc họ thật to lớn
Liền dùng dao pháp mà cắt đứt
Ðến bờ Giới, Nhẫn và Tam muội
Hay biết chúng sanh nhiều ưa thích.
Ðại sĩ đã đạt trí cứu cánh
Nên khéo hiểu biết quần sanh dục
Quán sát chúng sanh tâm sở hành
Như tâm sở hành, nhất định biết
Nếu ai nghe lời bậc trí huệ
Khiến vô số chúng được tịnh nhãn
Vượt qua bờ Thiền định, giải thoát
Hay được an trụ đường chân thật.
Hàng ức vô số các chúng ma
Không thể biết được tâm hạnh họ
Giống như dấu chim giữa hư không
Mọi người đều không thể biết được
Ðiều phục tịch diệt, sức trí huệ
An trụ tối thượng trong Thánh pháp
Tự tại đập phá các ma quân
Ngộ hiểu thắng Bồ đề tối thượng
Thường được đạt đến bờ thần thông
Hay mau đến được trăm ngàn cõi
Thấy được vô số ức đức Phật
Số lượng cũng như cát sông Hằng
Mắt tịnh không có các chướng ngại
Ðều thấy các đạo sư mười phương
Gìn giữ các căn không ô nhiễm
Tự tại đi đến vô lượng cõi
Vì khiến mười phương các chúng sanh
Một lúc đều thành bậc đạo sư
Ở trong vô lượng vô số kiếp
Luôn luôn khen ngợi không đoạn tuyệt
Biện tài vô ngại không cùng tận
Ðức được khen ngợi cũng không cùng
Với định ly cấu vô đẳng này
Nhờ trì trong tâm nên được vậy.
Bấy giờ, đức Thế Tôn lại muốn hiển thị công đức lợi ích của Tam muội này, ngài nói về công hạnh ngày xưa của Bồ tát, cũng để hiển hiện năng lực tăng trưởng của Nguyệt Quang đồng tử, nói về bổn duyên bằng bài kệ:
Ðồng tử! Nay ngươi nghe cho kỹ
Ta đã từng trong trăm ngàn kiếp
Cúng dường trăm ngàn các Như Lai
Ðể cầu định thắng tịch như vậy
Kiếp quá khứ, bất khả tư nghì
Như số cát bụi hàng trăm cõi
Ngươi nên biết điều ta vừa nói
Có Phật hiệu là Chúng Tự Tại
Phật Như Lai ấy có quyến thuộc
Ðầy đủ sáu mươi ức ngàn người
Thảy đều lậu tận, không phiền não
Với tám giải thoát khéo quyết định
Lúc ấy tất cả các đại địa,
An ổn, giàu có, không ô trược.
Tất cả mọi người đều an lạc
Du hành qua lại đầy vui thích
Giàu lớn nhiều của thật sung mãn
Hưởng thọ các thú vui cõi trời
Trì giới, điều phục, ít phiền não
Nhan sắc đoan chánh thích nhẫn nhục
Giống như các thiên tử thiên cung
Bậc trí trì giới đủ công đức
Vào lúc ấy có một vị vua
Tiếng tăm vang lừng, tên Thiện Hoa
Khi ấy nhà vua có các con
Cả thảy năm trăm đủ niệm huệ
Bấy giờ nhà vua ở chỗ Phật
Xả bỏ sáu trăm vạn Viên Lâm
Cây hoa quả đẹp thật trang nghiêm
Cúng Phật, bậc đủ lòng từ bi
Dựng chùa cả thảy sáu trăm vạn
Chỗ kinh hành, sàng tọa cũng vậy
Ca sa, y phục, ức trăm ngàn.
Trải chỗ kinh hành, nơi nghỉ ngơi
Như vậy vô lượng trăm ngàn thứ
Dâng cúng đầy đủ cho Sa môn.
Bấy giờ đức vua lòng tín kính
Thảy đều dâng cúng đấng Thiện Thệ
Thành tựu tất cả phước đức lực
Nhan sắc đoan nghiêm thật khả ái
Ðức vua thường tu thập thiện đạo
Chính mình và người đều an trụ
Có trăm ngàn na do tha người
Ði theo đức vua đến chỗ Phật
Tay cầm hoa đẹp và hương xoa
Boa cái, tràng phan và âm nhạc
Cúng dường Phật Thế Tôn tối thắng
Chắp tay cung kính mà đứng thẳng
Ngàn chúng Tỳ kheo đứng im lặng
Người, trời, tu la, rồng, dạ xoa
Thảy đều cung kính mà nhìn Phật
Lành thay! Ðức Phật nói pháp gì?
Mâu Ni Thế Tôn biết họ muốn
Cũng biết tâm tối thượng đức vua
Phật hay biết rõ đức tin họ
Nên mới tuyên thuyết Tam muội này
Khi Thiện Thệ diễn thuyết lời ấy
Các núi, đại địa đều chuyển động.
Giây lát hư không mưa các hoa
Trăm ngàn hoa sen mọc từ đất
Ðã khéo biết rõ câu diệu nghĩa
Phật biết họ muốn nên ký thuyết
Vì vua nói định tịch diệt này
Vua nghe xưa ta đã phân biệt,
Tất cả có, không do vọng tưởng
Không như ngựa hoang, như bọt nước
Như mây điện xẹt, đều không có,
Tất cả vô ngã, vô chúng sanh
Pháp quá khứ, vị lai cũng không
Không đi, không ở lìa xứ sở.
Thường không chắc thật, như huyễn thuật
Tất cả thắng định như hư không
Không xanh, không vàng, không trắng đỏ
Tên gọi không có như tiếng vang
Với tâm, lìa tâm, không tâm tánh
Lìa các âm thanh nhưng không vô
Diễn thuyết cú nghĩa mà không chấp
Tuy khi không nói, chữ chẳng không
Văn tự cũng không đến các nơi
Cũng lại không từ các nơi đến
Chữ ấy vô tận, kho vô tận
Hoặc nói, hoặc không luôn vô tận
Thường nói cú nghĩa mà bất tận
Ai biết như vậy được vô tận
Họ thường hay nói pháp vô tận
Tuy nói ngàn thứ Tu đa la
Hằng biết các pháp lìa văn tự
Trăm ngàn chư Phật đời quá khứ
Cũng từng nói về trăm ngàn pháp
Với tất cả pháp đều vô tận
Pháp vô sở đắc nên vô tận
Nếu ai thuyết pháp cho người nghe
Mà không chấp trước vào văn tự
Pháp vốn vô ngã, vô chúng sanh
Có thể diễn thuyết đến vô tận
Bậc trí diễn thuyết tất cả lời
Không bị ngôn ngữ biến đổi tâm
Biết các lời lẽ như tiếng vang
Cho nên với tiếng không chấp trước
Dùng các lời lẽ nói pháp ấy
Lời ấy khoảnh khắc liền tiêu diệt
Các lời lẽ ấy tướng như vậy
Tướng tất cả pháp cũng như vậy
Các pháp không tướng cũng lìa tướng
Hằng thường không tướng, tướng không tịch
Không tịch, không dục, không thủ xả
Cho nên tịch định bất khả đắc
Hữu vi, vô vi đều xa lìa
Như vậy, Ðại Tiên không phân biệt
Xa lìa tất cả đường ác kiến
Hiểu rõ các nể đều vô vi
Luôn luôn không nhiễm không sân si
Vì vậy tâm thể luôn tịch diệt
Nhờ sức tối thượng Tam muội này
Cho nên biết được pháp ấy không
Như hư không, núi sông, hang suối,
Nghe được tiếng âm vang thắng diệu
Hữu vi lưu chuyển do duyên khởi
Tất cả đời không, giống như huyễn
Trí lực ưa thích pháp công đức.
Tiên an trụ trí huệ thần thông
Phát ra ngôn ngữ rất thiên xảo
Hay nói định tịch diệt như vậy.
Gọi là giác pháp, chỉ vọng tưởng
Thế gian không thể đến cùng tận
Bổn tế từ xưa không có tướng
Nhưng vì vị lai, đạo nhân duyên
Tạo nghiệp, hành động mới có khởi
Tùy thượng, trung, hạ mới sanh ra
Tự tánh pháp này không hay biết
Pháp Không, Vô ngã, cần phải biết
Nghiệp báo đen trắng không hoại diệt
Tự mình tạo tác phải tự thọ
Nghiệp không thể đến ở nơi quả
Nhưng nghiệp hay làm nhân tạo ra
Chư Phật diễn thuyết pháp Thế đế
Quán hữu vi, vô vi như vậy
Không có chân thật và ngã nhân
Tướng tất cả thế gian như vậy
Tất cả các hữu đều hư vọng,
Giống như huyễn hóa, trăng dưới nước
Pháp Không, cũng như đống bọt ước
Vì tiếng hiển thuyết luôn tịch diệt
Tất cả đều bỏ, không đắm trước
Trì giới, oai nghi cũng không chấp
Các chúng sanh không chấp nhẫn lực
Hành giả như vậy được tịch định
Tùy theo sự ưa thích của vua
Như Lai ứng cơ mà diễn thuyết
Vua nghe Thế Tôn thuyết pháp rồi
Nên cùng quyến thuộc đều thọ giới
Ðức vua được nghe Tam muội này
Vui mừng, nhảy nhót nói như vầy:
“Lành thay, bậc nói Tam muội này
Nên con quy y Phật Thế Tôn”.
Lúc đó có tám vạn nhân chúng
Nghe thể tánh pháp tối thắng này
Diễn nói nghĩa chân thật bậc nhất
Thảy đều chứng được nhẫn vô sanh
Chúng sanh không có sự sanh diệt
Các pháp không sanh vốn không tịch
Vua và quyến thuộc biết như vậy
Thảy đều đạt được nhẫn vô sanh
Bấy giờ Thiện Hoa bỏ ngôi vua
Nương theo Phật pháp mà xuất gia
Nhà vua có đến năm trăm con
Thảy đều theo cha mà xuất gia
Khi vua và các con xuất gia
Ngoài ra người khác nhiều vô lượng
Tất cả vì cầu mong Phật pháp
Cũng theo Phật pháp mà xuất gia
Như Lai tự tại dạy cho họ
Ðầy đủ cả thảy hai ngàn năm
Vua với các con và quyến thuộc
Trong hai ngàn năm tu pháp hạnh
Trải qua sô năm tháng như vậy
Ðức Phật Thế Tôn nhập Niết bàn
Khi các Thanh văn đều diệt độ
Chánh pháp về sau rất suy vi
Ðức vua Thiện Hoa có con ngoan
Tên là Phước Huệ, đủ Chánh tín
Vua có pháp sư làm Ðạo sư
Thọ trì định thắng tịch như vậy
Thông minh trí huệ có niệm lực
Vô lượng trăm ngàn người cúng dường
Trăm ức chư Thiên đều theo hầu
Ði đến nơi nào cũng khen ngợi
Lời nói êm dịu không thô tháo
Ðiều phục, học giới khéo phòng hộ
AÂm thanh hòa nhã, lời khả ái
Trí lự, tổng trì đều đầy đủ
Ðược cà sa đẹp cả trăm ức
Tỳ kheo hiệu là Danh Xưng Quang
Phước lực vị ấy không ai bằng
Vô lượng Tỳ kheo sanh đố kỵ
Ðầy đủ phước đức và sắc lực
Cũng đủ trí huệ và thần thông
Hộ trì tịnh giới, sức Thiền định
Pháp lực Tỳ kheo đã khởi sanh
Tại gia, xuất gia và tứ chứng
Mọi người chiêm ngưỡng cùng yêu mến
Nếu trong Phật pháp được niềm tin
Kính tâm ái trọng mà cúng dường
Thuở xưa con quý vua Thiện Hoa
Tên là Phước Huệ, bậc tịnh tín
Biết Tỳ kheo ấy khởi tâm ác
Ở bên thầy mình để hộ vệ
Thì có năm mươi vạn quân chúng
Ðều mặc áo giáp tay cầm cung
Thường theo ủng hộ pháp sư ấy
Diễn thuyết Bồ đề, hạnh tịch diệt
Ở trong đại chúng nói pháp này
Là Không, Vô ngã, Vô thọ mạng
Nếu ai còn có sự chấp ngã
Họ sẽ không thích pháp sư nói
Chúng Tỳ kheo không tin pháp không
Tức thì đứng dậy tay cầm dao
Rằng ngài nói dối, là phi pháp
Giết đi sẽ được phước đức lớn
Pháp sư thấy dao không sợ hãi
Nhờ ngài tư duy đến pháp Không
Chẳng có chúng sanh để giết chết
Không có ngã nhân, như vách đá
Tỳ kheo pháp sư liền chắp tay
Mở miệng nói rằng: “Nam mô Phật”
Nếu nơi pháp Không thật không dối
Khiến sao trở thành hao Mạn đà
Vì bậc hộ giới muốn như vậy
Vừa nói, không trung liền mưa hoa
Các núi, đại địa đều chấn động
Dao liền biến thành hương hoa đẹp
Bấy giờ kẻ chấp kiến, cầm dao
Chúng Tỳ kheo ấy đều xấu hổ
Khiến tay cầm dao không cử động
Kinh hãi, hoảng sợ, rất hãi hùng
Còn ai có niềm tin nơi Phật
Những người ưa thích nơi pháp Không
Khóc lóc kêu gào tiếng thật lớn
Tất cả y phục đều dâng cúng
Tỳ kheo Pháp sư khởi lòng từ
Ở trước đại chúng nói lời rằng
Nếu ai sân hận đối với ta
Ta sẽ vì họ hành Bồ đề
Bạn bề theo pháp rất là ít
Pháp sư luôn bị họ xâm hại
Nghe xong những lời không vui ấy
Năng lực nhẫn nhục càng thêm mạnh
Khi vị Pháp sư tám mươi tuổi
Diễn thuyết tạng pháp Không Như Lai
Vô lượng trăm ngàn Tỳ kheo ác
Nhờ sức của vua khiến thối lui
Vị pháp sư ấy vào lúc khác
Lợi ích vô lượng trăm ngàn chúng
Suy xét giới hạnh không sứt mẻ
Tức thì đi đến chỗ Phước Huệ
Vua thấy Pháp sư rất cung kính
Liền hỏi Tỳ kheo ấy lời rằng
Ðừng để bậc Ðại sư của ta
Tâm bị não loạn, không hoan hỷ
Ngài liền tâu rằng: Xin vua nghe
Nhẫn nhục chư Phật đã khởi ra
Nếu ở chỗ tôi nói lời ác
Liền khởi Thắng Nhẫn nhục Tăng thượng
Ðã qua vô lượng trăm ngàn kiếp
Trong thời qúa khứ tu nhẫn nhục
Tỳ kheo Xưng Quang, chính là tôi
Như Lai Thích Ca nói như vậy
Vào thuở xưa, Vương tử Phước Huệ
Người ủng hộ pháp sư Xưng Quang
Luôn cả ngàn đời là bạn ta
Ta đã thọ ký làm từ tôn
Thuở xưa cúng dường Phật tự tại
Ðã tạo chùa tháp thật thắng diệu
Lúc đó vua Thiện Hoa xuất gia
Ðược Phật hiệu là Liên Hoa Thượng
Vô lượng trăm ngàn kiếp, ta cũng
Thọ trì Pháp Tối Thắng Như Lai
Ta đã tích tập năng lực nhẫn
Ðồng tử ngươi nên tùy thuận học
Khi ta đã Bát Niết bàn rồi
Về sau khi chánh pháp diệt tận
Tỳ kheo ưa thích sách ngoại đạo
Họ bèn hủy báng thắng pháp ta
Thô tháo, vui đùa, không hổ thẹn
Tham lam, ăn uống không sợ tội
Lại còn đắm trước nơi y bát
Kẻ ấy hủy báng thắng pháp ta
Thường thích đấu tranh, không biết ơn
Những kẻ bần cùng, dòng hạ liệt
Ở trong pháp ta đi xuất gia
Họ không ưa thích pháp tịch diệt
Thuận theo ý ma, mê chúng sanh
Theo ma tự do mà chấp trước
Kẻ phàm phu buông lung tham dục
Họ không ưa thích, không tịch diệt
Tại gia, xuất gia, cả bốn chúng
Dua nịnh, ngu si, sanh tâm ác
Tùy thuận những bạn ác như vậy
Kẻ ấy mạt thế chê pháp không
Ðồng tử! Ngươi đã nghe ta dạy
Phải nên cúng dường tăng lan nhã
Bởi họ ưa thích sự không tịch
Những người như vậy giữ Phật pháp
Trong Phật pháp ta chấp nhận họ
Xuất gia thọ giới và Bồ tát
Lìa các ô nhiễm, hao tín thí
Người như vậy mới giữ Bồ đề
Thậm chí vất bỏ cả thân mạng
Tu tập Pháp Không, thích tịch diệt
Ðối với pháp Không, tâm tương ứng
Thích ở lan nhã như nai rừng
Dùng tràng phan lọng và hương hoa
Ðem đến cúng dường chỗ chư Phật
Cúng dường bậc công đức Vô Ðẳng
Mới mau đạt được Tam muội này
Xây dựng tháp miếu đẹp vô cùng
Dùng các vàng bạc mà sơn phết
Tạo vô lượng thứ các hình tượng
Khởi lòng từ đối với Bồ đề
Có bao nhiêu vật để cúng dường
Bậc Tịnh diệu trong loài trời người.
Ngươi nên cầu được trí Phật vô thượng
Phải nên như pháp quán chư Phật
Là các Như Lai ở mười phương
Bậc trụ pháp hiện tiền vô lượng
Tất cả Phật tử hay chứng biết
Tâm thường lợi ích, thích bố thí
Trì giới thanh tịnh, trụ sức nhẫn
Thích hành nhẫn nhục và viễn ly
Hay biết tất cả các pháp Không
Tinh tấn, dõng mãnh, không giải đãi
Siêng tu thiền định, giới, đa văn
Trí huệ hiểu rõ, thường thanh tịnh
Không lâu thành bậc đại từ bi
Dùng quán bất tịnh trừ tham nhiễm
Sức từ hay trị được sân hận
Dùng pháp nhân duyên phá ngu si
Liền được đạo tối thắng vô thượng
Quán thân giống như đóng bọt nước
Tất cả đều không, chẳng chắc thật
Quán thấy ngũ ấm đều là không
Sẽ mau thành được trí tối thắng
Lìa chấp tất cả các ác kiến
Không nương thọ mạng và ngã nhân
Rõ biết tất cả các pháp không
Mau được thành bậc vua Mâu NI
Với các lợi dưỡng không tham trước
Không được lợi dưỡng cũng không buồn
Nghe người khen chê tâm bất động
Như núi Tu di không lung lay
Bởi vì cầu pháp nên cung kính
Chớ nên nghe xong, vội đáp lại
An trụ tất cả hành xứ Phật
Mau được du hành trăm thế giới
Với các thế gian đều bình đẳng
Chớ sanh tâm sai biệt ghét thương
Cẩn thận chớ cầu lợi và tiếng
Mau được thành bậc Thiên Nhân Sư
Luôn luôn khen ngợi công đức Phật
Dùng câu, ngôn từ khen như thật
Chúng sanh nghe lời khen ngợi ấy
Với công đức Phật, sanh ưa thích
Cha mẹ sư trưởng và chúng sanh
Tất cả như vậy đều cung kính
Nhưng không tùy thuận theo ma lực
Liền được ba mươi hai tướng tốt
Thường lìa tất cả nơi huyên náo
Sống nơi rừng tịch tịnh không nhàm
Ðã được tự lợi còn lợi tha
Vì cầu giải thoát mau thực hiên
Thường thích tu tập tâm từ bi
Ðối với hỷ xả cũng như vậy
Ðiều phục, tịch diệt, nên khen ngợi
Mau được thành tựu lợi thế gian
Nếu ai muốn được định tịch diệt
Hướng về đạo vô thượng Bồ đề
Cẩn thận chớ gần ác tri thức
Luôn luôn thân cận với người thiện
Cũng đừng mong muốn quả Thanh văn
Cũng chớ thích sự tu hành ấy
Chí dũng mãnh thích công đức Phật
Mau được thành Phật cũng như ta
Luôn nói lời thanh tịnh chân thật
Cẩn thận chớ nói dối, lời ác
Thường nói lời khả ái, tốt đẹp
Hay được Bồ đề Phật tối thắng
Ðối với thân mạng chớ luyến ái
Cẩn thận chớ khen mình, chê người
Hãy tự nhớ nghĩ công đức mình
Chớ nhìn hành vi của kẻ người
Thường thích quán không và giải thoát
Ở trong lục đạo chớ ưa thích
Bỏ tất cả tướng, không còn gì
Tâm thường an trụ nơi vô tướng
Thường hãy xa lìa với nhị biên
Chớ có phân biệt có cùng không
Quán các chúng sanh do nhân duyên
Nếu ai biết vậy là đại sư
Vứt bỏ tất cả hạnh ái dục
Ðoạn trừ tất cả tâm uế trược
Cắt đứt tất cả sự si ám
Ðược gọi nhân sư tử tịch diệt
Luôn thích quán sát sự vô thường
Lìa sự khổ vui trong các hữu
Oâ uế, bất tịnh và vô ngã
Người tu như vậy là Nhân Tôn
Phật là đèn sáng ở thế gian
Nên nói được thắng chánh pháp này
Ngài cũng hàng phục các ma lực
Ðã đến thắng BỒ đề vô thượng
Các công đức ta mới vừa nói
Và chỉ vô lượng trăm ngàn lối
Cần phải bỏ lỗi, tu công đức
Ðồng tử! Như vậy sẽ thành Phật.
KINH NGUYỆT ÐĂNG TAM MUỘI
QUYỂN 9/10