Kẻ làm điều ác là tự chuốc lấy việc dữ cho mình.Kinh Bốn mươi hai chương
Người thành công là người có thể xây dựng một nền tảng vững chắc bằng chính những viên gạch người khác đã ném vào anh ta. (A successful man is one who can lay a firm foundation with the bricks others have thrown at him.)David Brinkley
Không thể lấy hận thù để diệt trừ thù hận. Kinh Pháp cú
Con người chỉ mất ba năm để biết nói nhưng phải mất sáu mươi năm hoặc nhiều hơn để biết im lặng.Rộng Mở Tâm Hồn
Trong cuộc sống, điều quan trọng không phải bạn đang ở hoàn cảnh nào mà là bạn đang hướng đến mục đích gì. (The great thing in this world is not so much where you stand as in what direction you are moving. )Oliver Wendell Holmes
Hãy tin rằng bạn có thể làm được, đó là bạn đã đi được một nửa chặng đường. (Believe you can and you're halfway there.)Theodore Roosevelt
Xưa, vị lai, và nay, đâu có sự kiện này: Người hoàn toàn bị chê,người trọn vẹn được khen.Kinh Pháp cú (Kệ số 228)
Những ai có được hạnh phúc cũng sẽ làm cho người khác được hạnh phúc. (Whoever is happy will make others happy too.)Anne Frank
Kẻ thù hại kẻ thù, oan gia hại oan gia, không bằng tâm hướng tà, gây ác cho tự thân.Kinh Pháp Cú (Kệ số 42)
Cỏ làm hại ruộng vườn, sân làm hại người đời. Bố thí người ly sân, do vậy được quả lớn.Kinh Pháp Cú (Kệ số 357)
Trang chủ »» Danh mục »» Từ điển Thành ngữ Việt Nam »» Đang xem mục từ: không »»
nt&p. 1. Trống rỗng, không có gì. Thùng không.
2. Nhàn rỗi, vô công rỗi nghề. Ngồi không suốt ngày. Ở không.
3. Đơn thuần, không kèm theo thứ gì. Ăn cơm không. Biếu không. Mất không cả vốn liếng.
4. Nhẹ đến như không có gì. Chiếc vali nhẹ không. Việc dễ không.
np. Chỉ hai hành động không ăn khớp với nhau trái với lẽ thường. Nói một đằng, làm một nẻo.
nt. không cùng sống một chỗ với nhau, trái với lẽ thường. Cảnh chồng một nơi vợ một nẻo.
pd. Chất khí không màu sắc, có mùi khai, rất dễ tan trong nước. A-mô-ni-ac lỏng thường được gọi nôm na là nước đái quỉ.
nđ.1. Để hỏi về người. Ai đó ? Có những ai ?
2. Tiếng nói trống, không chỉ rõ người nào: Ai cũng hiểu điều ấy.
3. Tiếng nói trống nhưng có ý chỉ chính mình và cả người đối thoại: Để ai trăng tủi hoasầu vì ai (Ng. Du).
hđg. Giữ binh lại không ra đánh. Cả hai đối phương đều án binh bất động.
ht. Yên với số phận, với cuộc sống của mình. không chịu an phận.
ht. Giữ cho thần kinh yên ổn, không bị kích thích, cho dễ ngủ. Thuốc an thần.
nd. 1. Con trai cùng cha mẹ hay cùng một cha hay một mẹ đẻ trước. Anh em như thể tay chân (tng).
2. Trong một họ, dù nội dù ngoại cùng một hàng, bề trên thì gọi là anh. Anh em con cô con cậu. Anh em thúc bá. Anh chồng. Anh họ. Anh nuôi. Anh rể. Anh ruột. Anh vợ.
3. Cách gọi người dưng, hơn tuổi, hay bạn bè gọi nhau. Anh em bốn bể là nhà. Người dưng khác họ cũng là anh em (cd).
4. Tiếng vợ gọi chồng hoặc chồng tự xưng với vợ. Anh về gánh gạch Bát Tràng, xây hồ bán nguyệt cho nàng rửa chân (cd).
5. Tiếng thân yêu của con gái gọi con trai hay con trai tự xưng với con gái. Anh nhớ tiếng, anh nhớ hình, anh nhớ ảnh, Anh nhớ em, anh nhớ lắm, em ơi ! (X. Diệu).
6. Tiếng gọi người lạ, không cho là quan trọng lắm. Anh thợ nề. Anh chàng. Anh nọ, anh kia v.v...
nd. Ảnh chỉ nhìn thấy không thu được trên màn, phân biệt với ảnh thật.
nd. Người cầm đầu một nhóm người, một số đông mà tiếng tăm không tốt. Bọn anh chị ở bến xe đò.
nd.1. Cái làm cho không còn bóng tối và mắt có thể thấy được. Ánh sáng mặt trời. Căn phòng thiếu ánh sáng.
2. Sự soi sáng, sự hướng dẫn. Ánh sáng của khoa học. Đưa sự việc ra ánh sáng.
nIđg. Đổ đến nhiều rất nhanh và mạnh. Cơn mưa ào tới.Nước lụt ào vào cánh đồng. IIp. Một cách mạnh, nhanh không kể gì trở ngại. Lội ào xuống ruộng. Làm ào cho xong.
hd. Cảm giác sai lầm của mắt hay hình ảnh tưởng thấy được của sự vật không có thật. Hình ảnh mặt trời thấy to hay nhỏ là do ảo giác. Trí tưởng tượng có thể đưa tới những ảo giác.
hd. Điều ước muốn viển vông, không thực tế. Ảo mộng ngông cuồng.
nd. Áo bông ngắn đến thắt lưng, không có tay mặc bó sát vào người.
hd.1. Sức ép. Áp lực của không khí.
2. Sự ép buộc bằng sức mạnh. Gây áp lực kinh tế. Dùng quân sự làm áp lực cho ngoại giao.
nd. Hiện tượng khí quyển ở một vùng có áp suất không khí thấp hơn so với miền xung quanh cùng một độ cao. Vùng áp thấp.
nt. không yên lòng về điều đã không làm được như ý muốn. Áy náy vì không giúp được bạn.
nt. Đầy đến không còn chứa được nữa. Chén quỳnh tương ăm áp bầu xuân (Yên Đổ).
nđg.1. Cắn, nhai và nuốt để nuôi sống. Thức ăn. Ăn cơm. Ăn thì có, mó thì không (tng).
2. Ăn uống nhân dịp mừng, dịp lễ. Ăn liên hoan. Ăn cưới. Ăn Tết.
3. Được, hơn trong cuộc tranh chấp, cờ bạc. Canh bạc ấy hắn ăn hay thua ? Ăn cuộc: thắng cuộc.
4. Vựa văn, thích hợp. Mộng ráp chưa ăn. Màu áo rất ăn với da mặt.
5. Nhận lấy để hưởng. Ăn lương. Ăn hoa hồng. Ăn lời. Ăn của thừa tự.
6. Nhận chịu thiệt hại. Ăn đòn. Ăn đạn.
7. Thuộc về. Đất này ăn về làng anh.
8. Tiêu thụ, mua. Dạo này gạo hút vì có tàu ăn nhiều.
9. Phá hư, hủy hoại dần. Nắng ăn da. Sơn ăn tay.
10. Dính. Hồ dán không ăn.
11. Thấm. Giấy không ăn mực.
12. Lan ra, hướng đến. Rễ tre ăn ra tới ruộng. Sông ăn ra biển.
13. Đổi ngang giá, nói về tiền tệ. Một đô-la ăn bao nhiêu đồng Việt Nam?
đt. Ăn dưa rau không ăn thịt cá, theo lối người tu hành. Ăn mặn nói ngay còn hơn ăn chay nói dối (tng). Ăn chay trường: ăn chay dài hạn.
nđg. Tiêu pha kỹ lưỡng không phí phạm; hành động cẩn thận để làm ăn lâu dài.
nđg.1. Ăn không trả tiền ngay.
2. Chịu đựng, chịu được một sức mạnh hoặc khổ cực. Ăn chịu được mưa nắng.
3. Thỏa thuận, thỏa hiệp với nhau từ trước. Hãng ấy và khách hàng của họ đã ăn chịu với nhau từ lâu.
đt. Ăn ghé của người khi không được mời. Anh ơi, anh trở về nhà, đừng đi ăn chực người ta chê cười (cd).
nđg. Sống một cách hà tiện. Buôn tàu buôn bè không bằng ăn dè hà tiện (tng).
nt. Chỉ mặt hàng bán chạy, được khách ưa chuộng. Món hàng đang rất ăn khách trên thị trường. Vở tuồng không ăn khách lắm.
nđg.1. Ăn tiêu mà không làm việc gì. Ăn không rồi lại ngồi không. Mấy non cũng lở, mấy công cũng hoài (cd).
2. Lấy không của người khác bằng mánh khóe. Cường hào đã ăn không mấy sào ruộng của anh.
nđg.Ăn rồi ngồi không, không lao động. Tầng lớp ăn không ngồi rồi.
nđg.Ăn với nhau không gì trục trặc, không trái ngược. Mộng ăn khớp. Sự phối hợp ăn khớp.
nđg.1.Ăn uống, chè chén. Suốt ngày ăn nhậu.
2. Liên quan, ăn nhậu. Hai việc ấy không ăn nhậu gì với nhau cả.
nđg. Ăn không trả tiền. Cao lâu thường ăn quỵt;Thổ đĩ lại chơi lường (T. T. Xương).
nđg. Như Ăn đêm. Tưởng là con gái đương xuân, không ngờ lại rặt một phường ăn sương (cd).
nđg. Uống rượu hoặc uống máu, để thề. Một là vui thú không về. Hai là uống máu ăn thề với ai (cd).
nđg.1. Có kết quả. Việc ấy có ăn thua gì không ?
2. Tranh chấp, gây gổ. Sao anh lại muốn ăn thua với tôi ?
3. Có một tác dụng nào đó. Mới thử sức một lần đã ăn thua gì.
nđg.1. Nhận tiền của kẻ đút lót. Hắn không chịu ăn tiền.
2. Chắc chắn thành công. Làm như thế, nhất định phải ăn tiền.
nđg. Nói to một cách mạnh dạn, không kiêng sợ ai. Quen thói ăn to nói lớn.
nđg.1. Ỳ ra để đòi cho kỳ được hay để bắt đền. Thằng bé nằm ra ăn vạ.
2. Theo tục lệ xưa, trong làng có ai làm điều trái phép thì làng xóm lại nhà, bắt heo, gà làm thịt để ăn và người có lỗi còn phải nộp tiền phạt cho làng, tiền ấy gọi là tiền vạ hay khoán lệ. Con gái phú ông không chồng mà chửa, Cả làng ăn vạ hết bảy trăm quan (cd).
nđg. Sống phải vay mượn mà ăn. Ăn vay từng bữa, không cửa, không nhà là người nghèo khổ (cd).
nđg.1. Ăn ngay, nói về thức ăn không cần chế biến. Món này làm để ăn xổi.
2. Sống tạm thời, không tính việc lâu dài. Những phường ăn xổi ở thì, tiết trăm năm nỡ bỏ đi một ngày (Ng. Du).
nđg. Nghẹn ở cổ họng, không nói được, cãi được. Đuối lý nên đành cắng họng.
np. Chỉ tình trạng đầy đến không còn chứa thêm được nữa. Cánh đồng đã ắp nước.
hId.1. Một trong hai nguyên lý cơ bản của trời đất (đối lập là dương) theo triết học cổ phương Đông.
2. Chỉ mặt xấu, yếu, tiêu cực: đêm (đối với ngày), tối (đối với sáng), nữ (đốivới nam), chết (đối với sống) v.v... thuộc về âm.
IIt. Ở dưới số không. - 3 là một số âm. Lạnh đến âm 10 độ.
nt. Thấm một ít nước hay chứa nhiều hơi nước. Quần áo ẩm. không khí ẩm.
hd.1. Độ vang của âm thanh. Âm hưởng của nhà hát này không mấy tốt.
2. Sự hòa hợp âm thanh trong bản nhạc hay bài thơ. Âm hưởng của câu thơ.
nt. Ngấm ngầm, không dữ dội nhưng kéo dài. Lửa cháy âm ỉ. Nỗi đau âm ỉ.
hd. không khí lạnh lẽo ở nơi có mồ mả hay có người chết. Ở đây âm khí nặng nề... (Ng. Du).
hd.1. Lịch tínhthời gian theo sự chuyển động của mặt trăng chung quanh Trái Đất, lấy ngày không trăng làm đầu tháng, ngày trăng rằm làm giữa tháng. Một tháng âm lịch có 29 hay 30 ngày.
2. Tên gọi thông thường của âm dương lịch.
nt. Đủ cơm ăn áo mặc: Tay không chưa dễ tìm đường ấm no (Ng. Du).
nđg. Phát ra tiếng không rõ trong cổ họng, trả lời không rõ ràng. Kêu ầm ừ. Chỉ ầm ừ cho qua chuyện.
nt. Dở, chẳng có tác dụng gì. Tính khí ẩm ương. Chuyện ẩm ương không ai muốn nghe.
hđg. Giấu tên tuổi, không muốn người đời biết. Tác giả ẩn danh.
nđg. Chứa đựng một cách kín đáo, nhìn bề ngoài không biết. Nhiều tài nguyên còn ẩn giấu trong lòng đất.
ht. Nói về giống cây như nấm, khi kết hoa không thấy được. Loài ẩn hoa.
nđg. Nói không ra lời hay không gãy gọn. Ấp úng mà không trả lời được.
hd. Bất cứ chi tiết nào trong sự kiện. không hiểu ất giáp gì cả.
ns.1. Hai với một: Ba thu đọng lại, một ngày dài ghê (Ng. Du). Ba chân bốn cẳng: mau lẹ. Ba chìm, bảy nổi: lên xuống không thường. Bảy nổi ba chìm với nước non (H. X. Hương). Ba chớp ba nhoáng: vô ý, không cẩn thận. Ba cọc ba đồng: ít oi nhất định, không có thêm bổng ngoại. Tiền lương ba cọc ba đồng. Ba lừa bảy lọc: chọn kỹ lưỡng.
2. Thứ ba: Anh Ba, anh Tư.
nd. 1. Tiếng xưa ở miền Nam chỉ xứ Mã lai. Bậu có thương qua, khăn bà ba đừng đội, phường hát bội đừng mê, bài cách tê đừng đánh (cd).
2. Quần áo vốn kiểu Nam Bộ, áo cánh tay dài rộng, tà xẻ thấp và quần dài không túi, cạp rộng luồn dải rút. Áo bà ba cái ngắn cái dài, sao anh không bận bận chi hoài áo bành tô ? (Cd).
nd. 1. Người có quan hệ họ hàng. Một người bà con xa. không có bà con gì với nhau. Bà con xa không bằng xóm giềng gần (tng).
2. Những người có quan hệ thân thiết, gần gũi. Bà con làng xóm...
nth. Chỉ sức lực, tài năng gấp bội người thường. Ba đầu sáu tay cũng không làm nổi.
nd. Khẩu hiệu giữ bí mật trong thời kháng chiến: không nghe, không thấy, không biết.
nt. Bậy bạ, không đáng kể, không ăn nhập vào đâu. Chuyện ba láp.
nt. Vớ vẩn, không có giá trị ý nghĩa gì. Nói ba lăng nhăng. Học những thứ ba lăng nhăng.
nt. 1. Như ba chỉ. Thịt ba rọi.
2. Nửa đùa nửa thật ; pha tạp. Tiếng Tây ba rọi: tiếng Pháp nói không rành, tiếng được tiếng mất.
nt. không thể tin cậy được vì những biểu hiện xấu như không đứng đắn, không thật thà, thích ba hoa. Thằng cha ba trợn.
nt. Nói về đồ đạc, nhà cửa không được trông nom chăm sóc, không có giá trị gì. Chiếc xe ba vạ.
nđg. không tiếp nạp, không nhân. Bác đơn. Bác án. Bác luận điệu vu khống.
h&n.1. Yếu, mỏng manh, ít. Bạc đức. Bạc nghĩa. Bạc mệnh. Lễ bạc.
2. không giữ được tình nghĩa. Ăn ở bạc. Đành mang tiếng bạc.
nt. không nghĩ gì đến tình nghĩa. Giận người bạc bẽo, ghét người vong ân (cd).
ht. Mạng số mỏng manh, không sống lâu. Rằng hồng nhan tự thuở xưa, cái điều bạc mệnh có chừa ai đâu (Ng. Du).
nt. Thịt chỉ có màng dai, không có nạc (thường là thịt bò). Miếng bạc nhạc.
nt. Bị phai màu đến mức ngả sang màu trắng đục không đều. Chiếc áo nâu bạc phếch.
nt. Bạc trắng hoàn toàn, không còn sợi đen nào. Mái tóc bạc phơ. Cụ già râu tóc bạc phơ.
ht. không trung thành với tình yêu. Trách người quân tử bạc tình, chơi hoa rồi lại bẻ cành bán rao (cd).
hd. Dân thường, không có chức vị quyền hành gì, ở nông thôn thời xưa.
nd. 1. Công trình sáng tác, biên tập, có nội dung tương đối hoàn chỉnh nhưng không dài. Bài báo. Bài thơ. Bài bình luận.
2. Một phần nhỏ hoàn chỉnh của chương trình học tập, giảng dạy, huấn luyện. Bài lịch sử. Soạn bài. Học bài. Giảng bài.
3. Đơn thuốc đông y. Bài thuốc gia truyền.
Iđg.1. Xếp đặt, bày có hàng lối: Bài trí.
2. Chê bai, không chịu, chống báng, đuổi đi. Bài trừ, bài xích.
IId. Cách làm, phương kế: thế nào cũng quyết một bài cho xong. Chiến hòa sắp sẵn hai bài (Ng. Du).
nđg.1. không đạt được kết quả dự định. Chưa biết việc sẽ thành hay bại. 2. Để cho đối phương thắng trong cuộc đấu. Bị đánh bại.
nđg. Tuyên bố không còn hiệu lực. Bãi bỏ một đạo luật, một điều ước.
hđg. Chỉ việc một nguyên cáo làm thủ tục để không kiện tụng nữa.
ht. Chống đối người ngoại quốc. Chống xâm lược nhưng không bài ngoại.
nd. Bãi chứa đá thải, khoáng sản không đạt yêu cầu hay chất thải của mỏ, của một số nhà máy.
hđg. Cùng nhau không ăn để phản kháng hoặc yêu sách điều gì.
np. Chỉ cách ăn mặc rách rưới, không tề chỉnh, không sạch sẽ. Ăn mặc bài xài.
nđg.1. Níu, giữ chặt vào. Bám cành cây để đu người lên.Đỉa bám chân.
2. Theo sát, không rời. Bám sát người đi trước.
3. Dựa vào để sống, không rời ra. Sống bám vào cha mẹ. Ăn bám.
nd. Khoảng thời gian không rõ, tương đối ngắn. Ban sáng. Ban trưa.
nd. 1. Đồ dùng thường bằng gỗ, có mặt phẳng và bốn chân, để bày đồ đạc, thức ăn hay làm việc. Bàn viết. Bàn ăn.
2. Đồ dùng như cái bàn, không có chân và nhỏ hơn. Bàn cờ. Bàn tính.
3. Nói chung cái gì nhỏ có mặt phẳng. Bàn toán. Bàn ủi. Bàn ép.
nđg. Bán cho người kinh doanh trung gian, chứ không bán cho người tiêu dùng.
ht. Chưa được chính thức nhưng đã có lời đồn hay do một cơ quan chính thức không phải là cơ quan chức năng loan ra. Tin bán chính thức.
nđg. Bán cái quý giá một cách không e ngại, thương tiếc. Bán đứng danh dự.
nđg. Bàn riêng giữa một số ít người, tách khỏi tập thể. không thảo luận ở hội nghị mà đi bàn mảnh.
hd. Khả năng sẵn có, do bẩm sinh chứ không phải do luyện tập, kinh nghiệm. Bản năng tự vệ.
hd. Lòng vốn sẵn có, ý vốn có. Làm như thế không phải là bản tâm của hắn.
nt. Nửa tin nửa không. Hãy còn bán tín bán nghi. Chưa đem vô dạ, chưa ghi vô lòng (cd).
ht. Chỉ biết đến và bênh vực lợi ích của bộ phận mình mà không kể đến lợi ích của các bộ phận khác. Tư tưởng bản vị.
ht. không được tỉnh táo. Bàng hoàng nửa tỉnh nửa say (Ng. Du).
nt. Lờ mờ, chập chờn, không rõ nét. Trời chiều bảng lảng bóng hoàng hôn (Bà H. Thanh Quan).
dt. Kẻ đứng bên ngoài mà xem chứ không dự vào. Thái độ bàng quan.Bàng quan trước mọi việc.
nd. Loại bánh Nam Bộ, giống như bánh rán ở Bắc Bộ. Ngoài bánh cam có nhân còn có bánh còng hình vòng tròn không nhân.
nt. Chỉ cây hay bộ phận của cây không non nhưng cũng không già. Tre bánh tẻ. Lá bánh tẻ.
nd. Bánh làm bằng bột nếp vò thành viên tròn lớn có nhân đậu xanh và viên nhỏ không nhân, nấu trong nước đường, cũng gọi chè xôi nước.
nd. Bánh trong hình vẽ, chỉ những cái được mô tả tốt đẹp nhưng không có thật, để lừa bịp. ... Đói ăn bánh vẽ, chiêm bao thấy vàng. (cd)
np.1. Nói chung về mức độ nhiều ít, xa gần, mau chậm. Bao lần ? Bao lâu ? Bao xa?
2. Chỉ mức độ hay số lượng không biết chính xác nhưng được cho là khá nhiều. Đã bao năm. Bao người mơ ước. Biết bao thương nhớ. Ngày về chắc không còn bao lâu.
nt. 1. Dám làm những việc khó, không rụt rè. Hắn rất bạo.
2. Hung dữ, thích việc khó. Tinh bạo.
hd. Hình bóng của bọt nước, chỉ cái không lâu bền, chóng qua. Thinh không tan như bào ảnh hư vô (H. M. Tử).
hđg. Cấp phát, phân phối trả công bằng tiền và hiện vật mà không đòi hỏi hiệu quả tương ứng.
hđg. Nhận lấy trách nhiệm để chứng một vật gì; đặt tiền bảo đảm một vật gì. Ngân phiếu không tiền bảo chứng.
np. Lâu không biết chừng nào, mau hay chậm. Bao lâu thì xong ? Chưa được bao lâu.
np. không biết chừng nào, bao lâu. Quạt hồng ấp lạnh đà bao nả (Nh. Đ. Mai).
ns&p. không biết số lượng. Trăng bao nhiêu tuổi trăng già ? Núi bao nhiêu tuổi gọi là núi non ? (cd).
hđg. không nệ hà, không ngại. Thân lươn bao quản lấm đầu (Ng. Du).
hđg. Giữ cho không hư hỏng mất mát. Bảo tồn văn hóa dân tộc.
hđg. Giữ cho không hư hỏng, còn nguyên vẹn hoặc không bị bác bỏ. Bảo vệ đê điều. Bảo vệ luận án.
nt. Liều mạng, không kể đến những khó khăn ràng buộc nào cả. Ăn nói bạt mạng. Cuộc đời bạt mạng.
nđg. 1. Cử động trên không, phấp phới trên không: Chim bay về núi tối rồi. Bạn không toan liệu còn ngồi đó sao (cd).
2. Phai lạt, biến mất: Bay màu.
nđg. Biến mất, không để lại dấu vết. Mọi lo buồn đều bay biến hết.
nđg. Đặt, bịa chuyện không có. Cũng nói Bịa đặt. Có tài bày đặt.
nđg. Đặt ra những việc không cần thiết, lôi thôi, phiền toái. Anh khéo bày vẽ.
nđg. Giúp đỡ, xúi giục làm điều không tốt. Bắc thang cho con leo.
nt. không có tin tức gì, im lặng: Nàng thì bằn bặt giấc tiên (Ng. Du).
nt. Nhăn nhó không được yên, thường chỉ con nít khó chịu trong mình.
nt. Khó chịu trong mình vì không được mạnh (thường nói về trẻ con). Thằng bé bẳn hẳn suốt đêm.
nt. Lo lắng, áy náy không yên. Kẻ băn khoăn mẹ, người phàn nàn con (Nh. Đ. Mai).
nIt. 1. Ngang đồng với: Yêu nhau thì lại bằng mười phụ nhau (Ng. Du).
2. Phẳng, không gồ ghề: Đất bằng bỗng rắc chông hai (Ôn. Nh. Hầu).
3. Về thơ chỉ những từ không dấu và dấu huyền. Thơ luật trắc vần bằng.
IIl. Ví như, nếu. Bằng nay chịu tiếng vương thần (Ng. Du).
IIIgi. 1. Chỉ quyết tâm thực hiện. Làm bằng hết. Thực hiện bằng được.
2.Chỉ sự liên hệ về chất liệu phương tiện. Bằng cao su. Đi bằng tàu.
nIp. 1. Hoàn toàn. Im bẵng, quên bẵng.
IIt. Im bặt. Bẵng tin không lẽ ngồi trơ ngóng chàng (cd).
nl. Nếu không. Anh nên nghe lời hắn, bằng không tôi sợ anh sẽ thất bại.
nt. Ưng chịu, vừa ý. Năm nay em phải lấy chồng, không vui thì cũng bằng lòng mẹ cha (cd).
nt. Ngang đều, không gồ ghề, không nhiều thay đổi. Con đường bằng phẳng. Cuộc đời bằng phẳng.
nđg. Thấy được thình lình mà biết điều người ta không muốn để lộ. Bắt chợt một cái nhìn trộm.
nd. 1. Ruột xốp của vài thứ cây nhỏ, thường dùng làm tim đèn. Đêm khuya rót dĩa dầu đầy, bấc non chẳng cháy, oan mầy dầu ơi (cd).
2. Gió nhẹ từ phương Bắc.
IIt. Nhẹ (nghịch với chì là nặng). Thịt heo non, sao không ngon không béo. Tiếng bấc tiếng chì, chi cho héo dạ em (cd).
nd. Thứ cây thường mọc gần nước, có rễ phụ nhô ngược lên khỏi mặt bùn. Cây bần ơi hỡi cây bần, lá xanh không thắm, lại gần không thơm (cd).
nt. 1. không rảnh. Hắn đang bận.2. Có liên hệ khiến phải lo nghĩ. Việc ấy không bận đến anh.
nđg. Vướng vít ở lòng, không quên được. Bận lòng chi nữa lúc chia phôi (Th. Lữ).
nt. Thờ thẫn, rã rượi, không muốn làm việc. Cảm thấy trong người bần thần.
nt. Lo lắng, không yên lòng. Bâng khuâng duyên mới ngậm ngùi tình xưa (Ng. Du).
nt. 1. không có chỗ dựa vững chắc. Công việc bấp bênh. Cuộc sống bấp bênh.
2. Dễ dao động. Lập trường bấp bênh.
hđg. không hành động bằng vũ lực. Chính sách bất bạo động do Thánh Gandhi đề xướng, chủ trương không dùng sức mạnh vũ khí trong các cuộc tranh đấu xã hội.
ht. không can thiệp. Chính sách bất can thiệp: chính sách của một nước không xen vào công việc của nước khác khi mình không bị trực tiếp dính líu vào.
hđg. không quan tâm đến, để mặc. Mọi người chỉ trích nhưng hắn bất cần.
hđg. không kể đến. Hắn cứ làm bất chấp những lời khuyên can.
ht. không hề thay đổi, không hề lay chuyển. Lập trường bất di bất dịch.
hp. Phải làm điều gì vì không thể không làm. Bất đắc dĩ ông phải nói ra.
hd. Tài sản không dời đi được. Ruộng đất, nhà cửa, vườn tược đều là bất động sản.
ht. không tốt. Loại những phần tử bất hảo. Thành tích bất hảo.
phd. Tiếng Phạn là Angami có nghĩa là bậc không còn trở lại dục giới.
ht. không có tác dụng truy tố đối với việc trước. Tính bất hồi tố của một điều khoản luật.
ht. không hợp với lẽ phải, không đúng lẽ. Phương pháp sản xuất bất hợp lý.
ht. không đúng pháp luật. Tính cách bất hợp pháp của một việc.
ht. không hư, không mục, không thể quên. Lời nói bất hủ, nhân vật bất hủ.
ht. không thể chống, không thể làm khác. Trường hợp bất khả kháng.
ht. không thể bị truy tố. Quyền bất khả xâm phạm là quyền của nghị sĩ, không bị truy tố trong khi thừa hành phận sự và trong thời kỳ nhóm họp của Quốc hội.
ht. 1. không chịu nổi, không làm nổi. Việc ấy khó khăn quá, sức tôi chắc bất kham.
2. Nói con ngựa khó trị, không theo sự điều khiển. Hắn bướng bỉnh như con ngựa bất kham.
hch&p.1. Khi không ở đâu đến. Gặp cơn vạ gió tai bay bất kỳ (Ng. Du).
2. không kể trường hợp riêng nào. Bất kỳ ai cũng thấy.
ht. không lễ độ, không giữ phép lịch sự. Thái độ bất lịch sự.
ht. không có lợi, không thuận lợi. Tình thế bất lợi. Việc làm ấy bất lợi.
hp. không kể, không suy đến: Bất luận đối với ai, bất luận khi nào cũng nên giữ lễ độ.
ht.1. không đủ sức làm việc gì: Tỏ ra bất lực trước vấn đề xã hội.
2. không đủ sức về sinh hoạt dục tình.
nt. không kể, không quan tâm đến. Rượu ngon bất nệ be sành, áo rách khéo vá hơn lành vụng may (cd).
ht. không có tình nghĩa, bạc nghĩa. Kẻ chê bất nghĩa, người cười vô lương (Ng. Du).
ht&p. không có nhân đức: Tuồng vô nghĩa, ở bất nhân (Ng. Du).
hp. không cần thiết phải như thế. Bất tất anh phải lo về việc ấy.
ht. 1. không thể dạy dỗ. Đứa trẻ bất trị.
2. không chữa lành được. Bệnh bất trị.
ht. không bao giờ dứt. Thao thao bất tuyệt của nguồn thơ (H. M. Tử).
ht&p. 1. không chết, không mất tên tuổi trong lịch sử. Nhân vật bất tử.
2. không cân nhắc. Nói bất tử, làm bất tử.
3. Bất thình lình. Ai ngờ nó chết bất tử như vậy.
ht. không tốt, báo trước điều xấu. Đó là điềm bất tường cho việc thực hiện.
nId. Từ của người đàn ông gọi vợ hay người yêu. Bậu nói với anh bậu không bẻ lựu hái đào ... (cd)
IIđg. Đậu vào, bám vào.
nd1. Chỉ khí quyển.
2. Chỉ tinh thần chung bao trùm một cuộc nhóm họp. Bầu không khí hữu nghị của cuộc hội đàm.
np. Lúc này. Khi sang mẹ chẳng cho sang, bây giờ quan cấm đò ngang không chèo (cd)
nd. Nhiều người liên kết với nhau theo đuổi một mục đích không chính đáng.
nIt. 1. Sắc, cắt dễ.
2. Dễ bắt lửa, dễ cháy. Lửa gần rơm lâu ngày cũng bén (tng).
3. Ưa, hợp nhau. Cành hoa vườn thúy duyên còn bén (Ng. Du).
4. Chạm tới, sát bên. Chân không bén đất. Theo bén gót.
nđg. Rễ đã ăn xuống đất. Đó với đây như cây bén rễ, Anh không thương mình, há dễ thương ai (cd).
pd. Hóa chất thể nước không màu, dễ bay hơi lấy từ nhựa than đá dùng tẩy vết dầu mỡ, hòa tan cao su.
nd. Bèo và bọt nước, chỉ thân phận hèn mọn không nơi nương tựa. Chút thân bèo bọt dám phiền mai sau (Ng. Du).
nId. Bò con. Thịt bê thui.
IIđg. Mang với hai tay mà không nhấc cao, mang đi. Trộm vào nhà bê hết áo quần.
IIIt. Bề bộn, không dứt khoát. Công việc còn bê ra đó.
nd. Dụng cụ để thụt không khí vào lò cho lửa cháy. Bễ thợ rèn.
nt. Nhiều lắm, hết chỗ này tiếp theo chỗ kia. Ruộng bề bề không bằng nghề trong tay (tng).
nt. 1. Khó khăn về nhiều mặt không giải quyết được. Gia đình bê bối.
2. Sự việc xấu nhiều phức tạp. Việc kinh doanh bê bối.
nd. Đời làm quan (lên xuống thay đổi không chừng như khi đi trên bể).
hđg. Đóng cửa ải, không giao thiệp với nước ngoài. Bế quan tỏa cảng là đóng cửa ải và chận hải cảng (không giao thiệp với nước ngoài).
nd. Bề kín ở phía sau, trái với bề ngoài. Trông hắn, ai cũng tưởng hắn giàu nhưng sự thực, bề trong không có gì.
tt. Vững chắc, dùng được lâu ngày, kéo dài lâu. Yêu nhau non nước thề nguyền, Lấy nhau non nước có bền được không (cd).
nd. Nơi quyến rũ mình, khổ mà không hay biết. Bọt trong bể khổ, bèo đầu bến mê (O. Nh. Hầu).
nIđg. Mắc, phải. Bị trúng đạn. Bị đày.
IId. Phía bị người khác kiện. Nguyên nói có, bị nói không.
nđg. Nói lớn mà ấp úng trong mồm, không rõ tiếng như trẻ mới học nói. Trong nhà rộn rịp gói bánh chưng. Ngoài cửa bi bô rủ chung thịt (Yên Đổ).
ht. Hành động do bên ngoài xui khiến chứ không phải tự mình. Phần tử bị động.
nđg. Đặt bày ra, dựng đứng chuyện không có. Bịa chuyện để vu khống người.
nIđg. 1. Thay đổi. Mặt biến sắc. Biến không thành có.
2. Đột nhiên không có nữa. Số tiền biến đâu mất.
IIp. Chỉ hành động nhanh chóng không theo dõi được. Hắn đã chạy biến rồi. Cứ chối biến.
IIId. Việc xấu xảy đến đột ngột. Đề phòng có biến.
hđg. Đổi thành chất khác, không còn giữ nguyên tính chất. Rượu đã biến chất.
nt. Nhác, lười, không chịu làm việc. Biếng trang điểm, lòng người sầu tủi (Đ. Th. Điểm).
nđg. không để lại dấu tích, không có tin tức: Anh ấy biệt từ đó tới bây giờ.
nch&p. Chỉ số lượng, mức độ nhiều, cao nhưng không biết chính xác. Cũng nói biết bao nhiêu.Biết bao công sức lãng phí !
np. Chỉ mức độ cao nhưng không biết chính xác . Khổ sở biết chừng nào !
nđg. Biết điều mà người khác tưởng là không thể biết hay muốn giấu. Biết tỏng là anh ta đóng kịch.
ht. Hoàn toàn không có tin tức gì. Anh ấy đã biệt vô âm tín.
hđg. Cho thấy bằng hình ảnh nhưng đó không phải là thực tế. Chuyển động biểu kiến của mặt trời.
nt. 1. không có chiến tranh hay loạn lạc, yên ổn. Thời bình khác thời chiến.
2. Khá trong cách xếp hạng ưu bình thứ liệt ngày trước. Đỗ hạng bình.
nt. Bèo và cỏ bồng, chỉ cảnh lênh đênh, trôi nổi, không nhất định. Cuộc sống bình bồng.
hd. Trong lúc sống. Bình sinh ông ấy không hề thù oán ai. Rán sức bình sinh.
ht&p. 1. Tầm thường, bằng phẳng, không có gì đặc biệt. Đời bình thường.
2. Thường ngày. Bình thường, tôi thức dậy sớm.
hd. Chỉ tiếng có dấu huyền hoặc không dấu (bình) và tiếng có dấu hỏi, ngã hoặc dấu nặng và dấu sắc (trắc).
nđg. 1. Để vật gì vào một chỗ. Dao vàng bỏ đãy kim nhung. Biết rằng quân tử có dùng ta chăng (cd).
2. không dùng, không nhìn nhận nữa. Bỏ thì thương, vương thì tội (t.ng). Tiết trăm năm nỡ bỏ đi một ngày (Ng. Du).
3. Loại ra, xóa, gạch. Bỏ hai câu đầu.
np&c (thgt). Tỏ sự tức giận hay không bằng lòng. Đánh bỏ bố nó đi !
nđg. Buộc chân. không làm theo ý mình được. Bị bó chân bó cẳng ở nhà.
nđg. không làm gì được, không chịu cố sức. Làm trai cho đáng mặt trai, cớ sao bó gối, khoanh tay ngồi chờ (cd).
nđg. Để hoang, không cày cấy, không ở. Ruộng bỏ hoang như vàng bỏ biển (t.ng).
nđg. không trông nom đến. Người chê đã có anh yêu, nhan sắc mà nỡ bỏ liều sao em (cd).
nt. 1. Để mở, không đóng. Cửa bỏ ngỏ.
2. Để trong tình trạng chưa giải quyết. Đó là một vấn đề còn bỏ ngỏ.
nđg. không để ý, để qua đi. Bỏ qua một cơ hội. Ông nhất định không bỏ qua việc ấy.
nđg. 1. không thiết, không cần. Cũng liều bỏ quá xuân xanh một đời (Ng. Du).
2. không chấp, tha lỗi. Mong anh bỏ quá đi cho.
nđg. Để quên, không nhớ mang theo. Bỏ quên một số tiền trên xe.
nđg. Giữ chắc không cho thoát. Dâu vào nhà như gà bỏ rọ (t.ng).
nđg. Để lại phía sau, không khắng khít nữa. Nhân tình bị bỏ rơi.
đt. Để vào một góc một xó, không ngó ngàng tới, coi như vô dụng. Đồ bỏ xó: người, vật không giá trị.
nđg. Chỉ việc bói một cách tổng quát. không tin vào bói toán.
nIt. Phỏng da vì nước sôi hay lửa. Bỏng lửa, bỏng nước sôi. IId. Bắp hay gạo rang phồng. Xôi hỏng bỏng không.
nd.1. Bọc chứa nước tiểu: Cái bong bóng lợn.
2. Bọc ruột cá. Thịt nấu với bong bóng cá.
3. Vật phồng tròn, trong có không khí. Trời mưa bong bóng bập bồng. Mẹ đi lấy chồng con ở với ai ? (cd).
nd. Hình dáng của người hoặc vật trông thấy ở xa hoặc không rõ.
nt&p. 1. Xa xa gần gần, không rõ. Nói bóng gió.
2. Vu vơ không căn cứ. Ghen bóng ghen gió.
nd. Hồn vía, hiểu rộng chỉ bóng dáng. Đã lâu rồi, không thấy bóng vía hắn đâu cả.
nđg. Làm cho không phát triển được. Xí nghiệp lớn bóp chẹt xí nghiệp nhỏ.
nd. Động vật không xương sống ở nước biển, cơ thể gồm nhiều gai xương và mạng sợi mềm.
nd. Mo cau gập lại hình tam giác dùng làm gáo để múc nước: không đầy miệng mo, có đâu cho bồ đài rách (t.ng).
hđg. Nói rõ, giãi bày rõ ràng, không giấu giếm. Bộc bạch nỗi lòng.
ntg. Xa xỉ, phung phí: Thúc Sinh quen thói bốc rời, Trăm nghìn đổ một trận cười như không (Ng. Du).
pd. Người giúp việc ở nhà, ở khách sạn hoặc tiệm ăn. không ký không thông cũng cậu bồi (T. T. Xương), Bồi bàn, Bồi phòng.
nđg. Mô tả, trình bày một cách xuyên tạc làm cho xấu đi. Sự thật không thể bôi đen.
nId. 1. Hoa: Gió đưa bông lách, bông lan, Bông lê, bông lựu đố nàng mấy bông (c.d).
2. Chùm hạt: Bông lúa.
3. Thứ tơ lấy trong quả bông vải, bông gòn, bông gạo dùng làm vải, độn nệm, v.v... Áo bông.
4. Vật tán, giã nhỏ, mịn. Thịt bông, ruốc bông.
5. Giấy cho phép lãnh tiền hoặc mua vật gì. Bông mua hàng.
IIđg. Đùa, không thực. Mua vui lắm lúc cười cười gượng, Bán dại nhiều khi nói nói bông (Ng. Khuyến).
np. Khi không, không vì một duyên cớ gì cả. Bỗng dưng buồn bã không gian (H. Cận).
np. Bỗng nhiên. không duyên cớ. Bỗng không mà hóa ra người vị vong (Ô. Nh. Hầu).
nt. không mục đích, không nhất định. Lang bang xã, bông lông huyện (t.ng).
nđg. Nói thẳng vào mặt, không kiêng nể. Nổi cáu, cậu ta bốp luôn mấy câu.
nđg. Đối đáp một cách gay gắt, không kiêng nể. Tính hay bốp chát.
nt. 1. không dai, xốp. Dễ cắn, dễ xới, dễ rách. Tháng ba cày bở ruộng ra. Tháng tư gieo mạ, thuận hòa mọi nơi (c.d).
2. Món lợi lớn mà không tốn công sức. Kiếm được món bở.
3. Mệt mỏi rã rời. Mệt bở cả người.
nt. không để ý đến việc làm. Quở rằng những giống bơ thờ quen thân (Ng. Du).
nt. không biết nương dựa vào đâu. Bơ vơ ai biết ai đâu mà tìm (N.Đ.Chiểu).
ngi&l. Vì, tại đâu, do. Hoa tàn vì bởi mẹ cha, Khi búp không bán, để già ai mua (c.d).
. Bơi theo kiểu hai tay luân phiên gạt nước rồi vung lên không.
nt. 1. không trong, đục.
2. Vướng. Việc công đâu dám bợn chi nhơn tình (Nh. Đ. Mai).
nIt. Rối, xáo trộn: Đầu bù tóc rối.
IIđg. Thêm vào cho đủ, cho cân xứng. Khi dang thẳng cánh bù khi cúi, Chiếu đứng không thôi, lại chiếu ngồi (H. X. Hương).
IIIt. Về hình học, nói về một góc (hay cung) cộng với một góc (hay cung) khác thì thành 180o. Góc 60o bù với góc 120o.
pd. Đinh vít lớn, không nhọn, một đầu có khía để vặn vào một lỗ khía khác, một đầu có chụp tán: Vặn bù lon (Cũng nói bu-lông).
nd. Hình người giả bằng rơm, giẻ rách, dùng dọa chim chóc, chồn cáo. Người có danh, không có quyền hành: Hắn ở địa vị ấy chỉ là bù nhìn.Chính phủ bù nhìn: chính phủ không có thực quyền.
nd. (từ gốc Úc). Khí giới của người Úc xưa làm bằng một miếng gỗ mỏng cứng hình cong như cái sừng, mỗi lần liệng đi, nếu không trúng đích thì lại trở về chỗ của người liệng.
nId. Dụng cụ một đầu có một khúc sắt nặng (có lưỡi hoặc không lưỡi) tra vào một đầu cán, dùng để bổ, đóng, đập: Bị đập mấy búa. Búa tạ: thứ búa lớn.
IIdg. Đập bằng búa: Búa cho nó mấy búa.
nIđg. Mớ vật nhỏ dài quấn gọn vào nhau. Búi tóc, Búi rễ, Giun quấn thành búi.
IIt. Rối. Tóc không xe tóc búi, Ruột không dần ruột đau (t.ng).
IIIđg. Quấn tọc thành búi tròn phía sau đầu. Tóc búi cao.
nt. Miệng đang ngậm phồng má, không mở ra được. Miệng bung búng nhai cơm.
nd. 1. Một phần trong ngày. Buổi mai, buổi trưa.
2. Lúc, khoảng thì giờ có hạn. Gái thương chồng đang đông buổi chợ, Trai thương vợ nắng quái chiều hôm (c.d).
3. Thời kỳ, lúc không nhất định. Lâm Tri buổi trước, Tiên Đường buổi sau (Ng. Du).
nt. không vui, rầu rĩ. Ngồi buồn vọc nước giỡn trăng, Nước xao trăng lặng, buồn ơi hỡi buồn (c.d).
nđg. 1. Muốn, không nhịn được. Buồn nôn. Buồn ngủ.
2. Muốn (dùng với ý phủ định). Chán không buồn làm. không ai buồn nhắc đến.
nt. Có tâm trạng hay dáng vẻ buồn. Bỗng dưng buồn bã không gian (H. Cận)
nđg. Buôn bán bằng cách đứng giữa trao tay hàng kiếm lời, không phải bỏ vốn ra.
nđg. Buôn hàng hóa không đóng thuế hoặc hàng hóa đã bị cấm. Buôn lậu a phiến.
nđg. Thả cho cuốn theo dòng nước. Bỏ, không kềm chế, săn sóc nữa. Buông trôi công việc.
np. Phóng đãng, chơi bời không có ai ngăn cản: Sống buông tuồng.
nđg. Thả xuôi hai tay. không can thiệp để cho sự việc diễn biến theo hướng tiêu cực.
nđg. Tuột, thả tuôn ra: Buột chỉ, buột dây. Buột miệng, buột mồm: không cố ý nói mà tự nhiên nói ra.
hđg. Lối nói chuyện bằng cách viết lên trên giấy (khi hai người đối thoại không nghe hiểu tiếng nói song hiểu được mặt chữ).
nd. 1. To, lớn: Trái thơm bự. Ông bự: người làm chức to; người có thế lực. Anh chị bự: đầu đảng có thế lực.
2. Tô một lớp dày. Mặt bự phấn.
3. Ủ rũ, nặng nề vì không bằng lòng: Mặt bự cả đống.
np. Đầy ách, no đầy. No bứ bự. Say bứ bự: Say mèm, không còn hay biết gì nữa.
nId. Dụng cụ làm ruộng gồm một khung vuông bằng sắt hay bằng cây, ở dưới có nhiều răng dùng để cào cho bằng đất và sạch cỏ khô: Mồng chín tháng chín có mưa. Mẹ con sắm sửa cày bừa cho xong (c.d). Bừa cào: cũng gọi là cái cào.
IIđg. Làm bằng phẳng đất và sạch cỏ với cái bừa. Ơn trời mưa nắng phải thì, Nơi thì bừa cạn, nơi thì cày sâu (c.d).
IIIp. không thứ lớp, không suy nghĩ. Đánh bừa, khen bừa.
nđg. 1. Chặt, chẻ mạnh: Thương nhau cau sáu bửa ba, Ghét nhau cau sáu bửa ra làm mười (c.d).
2. Nứt ra: Tường bửa ra.
3. không trả tiền, quịt: An bửa: ăn không trả tiền.
nId. Cây to cùng họ với măng cụt quả màu vàng có cùi ngọt ăn được.
IIp. Ngang bướng, không kể phải trái. Cãi bứa.
nđg. 1. Sực mở ra: Bừng con mắt dậy thấy mình tay không (Ô. Nh. Hầu).
2. Bốc lên mạnh, tỉa ra mạnh: Trời bừng sáng. Mắt đỏ bừng. Bừng cháy.
nd. Bướm và ong, sự ve vãn tán tỉnh của con trai đối với con gái: Ai đừng tệ bạc ai ơi, không thương sao lại thả lời bướm ong (c.d).
nđg. Làm cho đứt, hái, ngắt: Bứt cành bứt lá. Bứt đầu bứt óc, bứt đầu bứt tai: tỏ ý không bằng lòng.
dt. Tấm giấy bằng cỡ phong bì có in phong cảnh hoặc không, dùng để viết thư vắn tắt và gởi trần: Phí tổn về lối gửi bưu thiếp rất nhẹ.
nd. Loài động vật ở dưới nước, thở bằng mang và bơi bằng vi: Mua cá phải xem mang (t.ng), Cá lớn nuốt cá bé. (t.ng). Cá chậu chim lồng: thân tù tội. Cá nước chim trời: tự do, thênh thang; không ai tìm được, bắt được.
nth. Chỉ tình trạng coi nhau ai cũng như ai, không phân biệt trên dưới (hàm ý chê trách).
nđg&d. Kéo dài chuyện; chuyện kéo dài không ăn nhập gì với nhau. Nói cà kê cả buổi. Chuyện cà kê dê ngỗng.
nđg. Nói lắp, nói một tiếng không ra và hay lặp lại nhiều lần. Cà lăm cà lặp. Cà lăm cà lắp: như cà lăm.
nt. Chỉ người không có tung tích, nghề nghiệp rõ ràng. Đồ cà lơ thất thểu.
hd. Vật riêng lẻ (thường nói về sinh vật); người riêng lẻ, không phải tập thể. Nông dân cá thể.
hd. Hát xướng, nói chung về nghề ca hát. Theo tục lệ ngày xưa bên Tàu, con cháu những gia đình ca xướng không được đi thi.
pd. Thứ mũ của lính thủy, của binh sĩ, không có vành, bóp lại ở phía trên. Cũng gọi Mũ chào mào.
nđg. Bù thêm trong việc đổi chác. Gái chơi hoang, Các vàng không lấy (t.ng).
ht. Xa cách. riêng ra, không cùng ở một chỗ. Mắt đẵm lệ trông miền cách biệt (Thế Lữ).
1. Chửa bỏ: Cai a phiến.
2. Cai sữa: không cho con bú sữa.
3. Ngày trước chỉ quân nhân chức trên bếp và dưới đội . Ngày nay là hạ sĩ: Chú cai, thầy cai xếp.
nt. Ở trạng thái xen kẽ, không phân rõ chiến tuyến giữa hai bên giao chiến.
nđg. Cãi nhau dằng dai về việc không đáng cãi. Lúc nào cũng kiếm chuyện cãi vã.
nđg. 1. Từ ngoài nhiễm vào trong. Cảm gió, cảm nắng.
2. Nhận biết bằng giác quan, bằng cảm tính: không buông giọng bướm lời hoa, Cớ sao lại bắt lòng ta cảm mình (c.d).
hd. Cảm xúc mà sinh hứng thú để làm một việc gì. Thiếu cảm hứng, không viết được.
hd. Từ không quan hệ cú pháp với từ khác, để biểu lộ tình cảm hay để gọi đáp. Ôi ! Ái chà ! Vâng, Dạ.
nIp. không cần đắn đo suy nghĩ. Làm càn, nói càn.
IIđg. Lục soát bằng cách phá các chướng ngại ở trước. Càn rừng để săn cọp.
nIt. 1. Gần hết nước. Thuận vợ thuận chồng, Tát biển đông cũng cạn (t.ng).
2. Đã hết hay gần hết. Cạn chén. Cạn túi. Cạn vốn.
3.không sâu, nông. Trên đồng cạn, dưới đồng sâu (c.d).
IId. Trên đất, trên bộ. Trên cạn, Mắc cạn. Dắt díu nhau lên cạn mà chơi (Ôn. Nh. Hầu).
IIIp. Hời hợt, không sâu sắc. Cạn nghĩ.
nt&p. không quan hệ gì: Tới đây chiếu trải, trầu mời. Can chi mà đứng giữa trời sương sa ? (c.d).
nt. Nông nổi, không suy nghĩ sâu xa. Cạn lòng chẳng biết nghĩ sâu (Ng. Du).
nđg. Nhận lấy một công việc để tự mình thực hiện. Sức không cáng đáng nổi việc ấy.
nIđg. Trông chừng, coi giữ. Ngày thì canh điếm, tối dồn việc quan (c.d).
IId. Khoảng thì giờ trong đêm, bằng hai giờ: Đêm năm canh, ngày sáu khắc, Thương nhớ chàng không một giấc nào nguôi (c.d). Canh gà: Tiếng gà gáy cầm canh. Tiếng chuông Thiên Mụ, canh gà Thọ Xương (c.d).
nt. Bận rộn, làm không thể khuây được: Nỗi nàng canh cánh bên lòng biếng khuây (Ng. Du).
nt. không nói thẳng ra mà nói gần nói xa để châm chọc. Những lời nói cạnh khóe.
nt1. Ở trên mực thường, trái với thấp. Trèo cao té nặng; Giá cao: giá đắt; Tuổi cao: Lớn tuổi; Nốt nhạc cao: âm thanh có tần số rung động lớn.
2. Lên mặt, kiêu: Sao còn giữ giá làm cao. Liễu tùng không đậu, đậu vào nơi đâu. (c.d) Làm cao: Làm bộ, làm phách.
3. Giỏi hơn người: Cao cờ. Cao tay ấn.
nđg. 1. Báo, trình, tố giác. Báo cáo. Cáo phó. Tố cáo.
2. Lấy cớ mà từ: Cáo bệnh không dự hội nghị.
nt. Cao và dày, chỉ trời và đất. Sao cho không hổ với trong cao dày (Nh. Đ. Mai).
hd. Một tôn giáo thành lập ở Nam Bộ, muốn dung hòa Khổng giáo, Phật giáo và Thiên Chúa giáo.
ht. Thanh cao, không quan tâm đến những cái tầm thường của cuộc sống. Làm ra vẻ cao đạo.
hd. Học trò giỏi nhất của một vị thầy. Nhan Hồi và Tăng Sâm là cao đệ của Khổng Tử.
nđg. Cáo giác một cách gian dối, không thật: Bị người ta cáo gian.
nđg. Nói lẩm bẩm trong miệng tỏ ý không bằng lòng. Càu nhàu với các bạn.
nt. 1. Vị nồng như ớt làm nóng tê đầu lưỡi. Ớt nào là ớt chẳng cay, gái nào là gái chẳng hay ghen chồng (c.d).
2. Tức tối vì đau đớn, thất vọng. Học đã sôi cơm nhưng chửa chín, Thi không ăn ớt thế mà cay (T. T. Xương).
nd 1. Rễ, gốc gác. Người không căn không cội. Lai căn: lai giống.
2. Số mà nhân với chính nó một số lần sẽ được một số đã cho trước. 5 là căn bậc 2 của 25, 2 là căn bậc 3 của 8.
nt. 1. Còi, tóp, không lớn lên được. Ruộng khô lúa cằn.
2. Chỉ đất không màu mỡ. Biến đất cằn thành đồng ruộng.
nd. Tạp chất trong nước lắng xuống. Uống nước không chừa cặn (t.ng).
nt. Nhỏ, đẹt, không lớn nổi, mất hết sức sống, sức sáng tạo. Cây cối cằn cỗi. Trí óc cằn cỗi.
hId. Chỗ dùng để đặt một cơ quan, để xuất phát hoặc tụ tập. Tất cả máy bay đều trở về căn cứ. Căn cứ không quân.
IIđg. Dựa vào, do chỗ nào: Căn cứ trên những lý luận chặt chẽ.
nđg. Chỉ chó cắn khi người ta không để ý ; hại người sau lưng.
nd. Chân người và súc vật: Trâu bò buộc cẳng coi buồn nhỉ (T. T. Xương). Chạy ba chân bốn cẳng: chạy vội vàng; Rộng chân rộng cẳng: được tự do, không ai kiềm chế.
nđg. Lấy đồ của người một cách phi pháp nhưng không dùng đến khí giới hoặc phá cửa, đào ngạch. Kẻ cắp, Lấy cắp.
nt. 1. không nói được. Câm như hến.
2. Im, không nói. Kịch câm, Ngồi câm miệng.
nđg. 1. Dùng tay để giữ lấy vật gì: Cầm lược lại nhớ đến gương, Cầm khăn nhớ lúc đi đường có nhau (c.d).
2. Giữ cho có lề lối, thứ tự: Cầm binh ra trận. Cầm lái. Cầm quyền.
3. Giữ lại, làm ngưng, dừng lại: Thuốc cầm máu.
4. Coi như, kể như: Cầm như chẳng đỗ những ngày còn xanh (Ng. Du).
5. Giữ lại một chỗ hay giữ lại trong lòng. Cầm khách. không cầm được niềm xúc động.
nđg. không cho phép. Cấm hút thuốc. Cấm chợ: không cho họp chợ.
nđg. 1. Giữ lại không cho về. Muốn cầm chân bạn lại.
2. Giữ được ngang bằng, không thua. Cầm chân đội khách trong hiệp đầu (bóng đá).
nđg. Làm vừa vừa, không mau, không lâu, cho có. Ăn cầm chừng, Làm cầm chừng.
nđg. không buông, không thả ra, giữ lại. Bị cầm giữ ở Sở Cảnh sát.
nđg. Giữ ý muốn, giữ tình cảm mình lại. Cầm lòng không đậu: không thể giữ lòng thương cảm được.
hdg. Giữ lại ở trong trại không cho ra ngoài ( nói về quân nhân). Phạt cấm túc.
nId. 1. Dụng cụ đo khối lượng. Đặt lên cân. Cán cân công lý (nói ví).
2. Khối lượng đo được. Anh ấy lên cân còn anh sụt cân.
3. Sức nặng 16 lạng (khoảng 605gr). Gấm trăm cuốn, bạc nghìn cân (Ng. Du). Thường chỉ trọng lượng bằng 1 kilôgam. Một cân đường.
IIđg. 1. Đo trọng lượng bằng cân. Cân thịt. Cân gạo. 2. Ước lượng xem nhiều ít. Nỗi mừng biết lấy chi cân (Ng. Du).
IIIt. 1. Bằng nhau, đều nhau. Lực lượng hai bên không cân.
2. Có hai cạnh bên bằng nhau. Tam giác cân, Hình thang cân.
nt. Bị vướng mắc vì vật gì. Ván kê nghiêng nằm cấn đau cả lưng. Cấn cái giá sách nên không kê được cái tủ ở góc phòng.
nt. Đồng đều, không lệch, không chênh bên này hoặc chênh bên kia. Thu chi cân bằng.
nd. Cân để tính khối lượng của gia súc đã giết thịt, không kể lông và lòng; phân biệt với Cân hơi.
Id. 1. Loại rau lá nhỏ có mùi thơm, ăn được. Cần ăn cuống, muống ăn lá (t.ng).
2. Bộ phận của nhiều đồ dùng, hình thanh dài có thể nâng lên hạ xuống được. Cần câu, Điếu có cần. Rượu cần. Cần cẩu.
3. Bộ phận mang bàn phím, nối liền đầu có trục so dây với thùng của một số đàn.
IIt. Việc không có không được. Việc đó cần một trăm thợ, Quyển sách cần cho mọi người.
nt. Ngang bằng nhau, không lớn, không nhỏ, không nặng hơn, không nhẹ hơn.
ht. Cần dùng và thiết yếu, không có không được. Việc làm cần thiết. Chi phí cần thiết.
nđg. Cân để tính khối lượng của những thứ không đồng nhất về chất lượng.
nt. Tương đương và phù hợp với nhau. Phần cuối tác phẩm không cân xứng với phần đầu.
nt. không vững, gập ghềnh. Cái ghế cấp kênh. Cũng nói Cập kênh.
nt. Vì các góc kê không đều nên dễ lệch bên này bên kia. Bộ ván cập kênh.
nđg. 1. Nhấc lên, đưa lên, bắt đầu hoạt động. Cất gánh lên vai. Cất cao đầu. Cất bước. Cất cánh.
2. Đặt để, giữ lại vì chưa dùng. Cất tiền vào tủ.
3. Dựng, nhấc lên, làm vang lên. Cất nhà, Cất tiếng hát.
4. Nhấc lên để bỏ ra khỏi người. Cất mũ chào, Cất cơn sốt, Cất được nỗi lo.
5. Tước bỏ không cho giữ nữa. Cất chức.
6. Buôn bán sỉ: Buôn cất, bán cất.
7. Nhảy lên đá: Bị ngựa cất.
nđg. Lấy mất phần đi, không cho. Cất phần ăn. Cất phần gia tài.
nId. Móc bằng thép nhọn uốn cong, có ngạnh sắc dùng để bắt cá, ếch, v.v... Kim vàng ai nỡ uốn câu. Người khôn ai nỡ nói nhau nặng lời (c.d).
IIđg.1. Dùng lưỡi câu mà bắt cá. Ai về nhắn với ông câu, Cá ăn thì giựt để lâu hết mồi (c.d). Câu cắm hay Câu dầm: câu thả mồi ngâm lâu dưới nước. Câu nhắp: câu không để yên mồi một chỗ mà nhắp mồi cho chạy trên mặt nước. Câu rà: câu thòng dây xuống sâu.
2. Dụ một cách khéo léo. Câu khách bằng quà khuyến mãi.
3. Móc và chuyển vật nặng. Dùng cần cẩu câu các kiện hàng.
4. Bắn đạn theo đường cầu vòng. Đại bác câu trúng lô cốt.
ht. Cố chấp - câu nệ, không rộng lượng. Người có tính câu chấp.
nd. Câu văn nói chung (thường hàm ý chê). Viết không ra câu cú.
ht. không giản dị, hay tìm tòi những cái lạ. Tính cầu kỳ. Văn cầu kỳ.
nd. Cầu có thể quay dọc theo chiều dòng nước để tàu thuyền qua lại không vướng. Cũng nói Cầu quây.
hdg. Mong cho được nhiều tiền. Cầu tài không bằng cầu phước (t.ng).
nđg. Tìm chuyện vui, chuyện tiêu khiển chứ không có ý gì khác. Nói cầu vui.
nd. Cầy nhỏ hơn cầy giông, lông nâu đen, không có bờm, có túi thơm gần hậu môn.
nd. Cây không mọc đứng được mà phải tự quấn thân chung quanh những cây trên giàn, như mướp, gấc...
nd. 1. Người đàn ông có con. Cha sinh không bằng mẹ dưỡng (t.ng). Cha chồng. Cha vợ. Cha đẻ. Cha ghẻ. Cha nào con ấy: cha có tính tình thế nào thì con cũng tính tình thế ấy.
2. Tiếng gọi các vị linh mục đạo Thiên chúa. Cha sở, cha xứ.
3. Người đàn ông nào đó (có ý khinh thường). Thằng cha nào đó?
4. Tiếng thân mật để chỉ bạn thân hoặc người liên quan với mình mà muốn tỏ vẻ thân. Thôi đừng đùa nữa các cha.
5. Dùng trong một số từ để mắng chửi. Chém cha! Cha đời!.
nIt&p. Giọng nói nửa thật nửa đùa, không đứng đắn; Giọng chả chớt. Nói năng chả chớt.
IIp. Chỉ cách nói phát âm chưa đúng. Cũng nói Đả đớt.Nói chả chớt như trẻ con học nói.
nd. Cha và mẹ: Cha mẹ giàu con có, cha mẹ khó con không (t.ng).
nd. Cá nước ngọt trông giống như lươn nhưng nhỏ hơn, thân ngắn có râu, thường rúc trong bùn. Lươn chê chạch ngắn, chạch chê lươn dài (t.ng). Chạch bỏ giỏ cua: việc làm không thích ứng, việc cưới hỏi không xứng đôi.
nId. 1. Nhựa cây đóng cục lại: Chai thông.
2. Lọ lớn có cổ dài: Chai rượu. Chai lít: chai chứa đúng một lít.
3. Chỗ da đã cứng, đã chai: Chai ở chân.
IIt. 1. Cứng, dày. Da đã chai.
2. Cứng cỏi, cứng rắn. Lòng đã chai.
3. Dày dạn, không biết xấu hổ. Mặt chai mày đá.
nIđg. không thích nữa vì có nhiều quá: Thân sao bướm chán ong chường bấy thân (Ng. Du).
IIt. 1. Có tác dụng khiến người ta chán. Vở kịch chán quá. Cuộc sống thường ngày quá chán.
2. Đến mức độ được cho là nhiều. Còn chán người giỏi hơn anh. Độ này anh ấy chán gì tiền.
nt. Nhiều hay lâu đến mức độ chán, không thiết nữa. Ăn uống đã chán chê. Chờ đợi chán chê mà không ai hỏi đến.
nđg. Chán và ghét đến mức không chịu đựng được. Chán ghét sự tranh giành ti tiện.
nt. 1. Tràn đầy đều khắp. Nước mắt chan hòa. Cánh đồng chan hòa ánh nắng.
2. Hòa vào nhau, không xa lạ cách biệt. Cuộc sống chan hòa với mọi người.
nđg. Chán đến phải ngán, không thể chịu được nữa. Thở dài chán ngán.
nt. Rất buồn tẻ, không có gì đáng quan tâm. Cảnh chợ chiều chán ngắt. Câu chuyện chán ngắt.
nđg. 1. Lớt phớt bên ngòai, không thật sự bắt tay vào việc gì. Cứ chàng màng không chịu làm gì.
2. Ve vãn, muốn quan hệ yêu đương không thích đáng. Đi chàng màng một người đàn bà có chồng.
nđg. 1. Kéo dài thời gian, dềnh dàng trong công việc. Chàng ràng mãi, không xong việc.
2. Quanh quẩn mãi bên cạnh. Chợ chiều nhiều khế ế chanh, Nhiều cô gái lạ nên anh chàng ràng (c.d).
nd. Lúc nhá nhem tối. Ba mươi chạng vạng, gặp bạn cũng không hay (t.ng)
nt. Nghiêng qua nghiêng lại không vững vàng. Chao đảo trước khó khăn.
nt. Chát đến mức lưỡi như bị se lại, không nuốt đươc. Chuối xanh chát xít.
nIt. Lạt, không có cá thịt. Đồ chay. Cơm chay.
IId. 1. Lễ cúng của chùa để siêu độ cho người chết. Quấy như quỉ quấy nhà chay (t.ng). Làm chay: làm lễ cúng chay.
2. Loại cây có trái nhỏ, vị hơi chua và ngọt, vỏ cây dùng ăn với trầu: Ăn trầu mà có vỏ chay, Vôi kia có lạt cũng cay được mồm (c.d).
nIđg. 1. Chuyển thân thể bằng những bước nhanh. Vận động viên chạy bộ. Ngựa chạy đường dài.
2. Di chuyển nhanh từ nơi này đến nơi khác. Thua chạy dài. Tàu hỏa chạy trên đường sắt. Thuyền chạy hai buồm.
3. Hoạt động, nói về máy móc. Đồng hồ chạy chậm. Đài chạy bằng pin.
4. Sắp đặt, lo chỗ này chỗ kia để tránh một việc khó khăn: Vay nợ lắm khi tràn nước mắt, Chạy ăn từng bữa toát mồ hôi (T.T. Xương). Chạy ăn: lo kiếm ăn, Chạy gạo: Như Chạy ăn.Chạy ngược chạy xuôi: chạy khắp nơi. Chạy quanh: lo lắng khắp nơi mà không ăn thua gì. Chạy sấp chạy ngửa: chạy vội vàng. Chạy thầy, chạy thuốc: kiếm đủ thầy đủ thuốc để chữa bệnh. Chạy tiền: Tìm tiền. Chạy việc: Tìm việc.
5. Điều khiển cho máy móc hoạt động. Chạy ca-nô trên sông. Chạy tia tử ngoại.
6. Nhanh chóng đi nơi khác để tránh điều thiệt hại. Chạy nạn. Chạy con mã (cờ tướng).
7. Gồm hết cả, tính hết cả: Tính cả thuế má, bảo hiểm, mỗi cái máy này chạy nhằm năm ngàn đồng.
8. Đi theo một con đường: Con rạch chạy dài theo bờ ruộng.
9. Tiến hành thuận lợi, không bị ngăn trở. Công việc rất chạy.
10. Đưa đi chuyển đạt. Giấy tờ đã chạy chưa? Người chạy giấy: tùy phái.
IIp. Bán được. Hàng hóa độ này bán chạy lắm.
nđg. Chạy đâu cũng không thoát. Anh chạy đằng trời cũng mất chức.
nđg. Đóng vai lính cầm cờ hiệu trên sân khấu tuồng cổ; không có vai gì đáng kể, chỉ có mặt trên sân khấu, trên màn bạc.
nđg. Bỏ cuộc chơi, không trả tiền thua trong canh bạc, bỏ cuộc nói chung.
nđg. Tránh mặt, không muốn gặp mặt. Mọi người đều chạy mặt hắn.
nđg. Lo lắng chạy chọt chỗ này chỗ kia về một công việc gì. Chạy vạy suốt ngày mà không xong việc.
nIt. 1. không lép (nói về hạt ngũ cốc). Hạt lúa chắc.
2. Rắn, không xốp, không xẹp, không bệu. Gỗ chắc, thịt chắc.
3. Vững vàng, khó hư. Ghế chắc.
4. Có thể tin là như thế. Chắc không ai biết. Chưa lấy gì làm chắc.
IIp. Hỏi để tỏ ý nửa tin nửa ngờ và có vẻ ngạc nhiên. Anh tin hắn sẽ hối cải chắc?
nt. 1. Đáng tin. Anh ấy là ngườichắc chắn, không nên lo.
2. Đích thực, không sai. Việc ấy chưa chắc chắn.
3. Khó hư, vững vàng. Cái bàn trông dáng chắc chắn. Một chỗ làm chắc chắn.
4. Mạnh khỏe. Trông anh độ này chắc chắn lắm.
nđg. Tin một cách quả quyết. Tôi chắc chắn anh ta không có ở nhà.
nt. Chắc cứng, không xốp. không lép, không bệu chút nào: Thịt chắc nịch.
np. Một mực chăm chú, không xao lãng. Chăm bẵm làm việc suốt ngày.
nt. Một cách chăm chú và nhất quyết: Chăm bẳm làm không nói một tiếng.
nt. 1. Đủ cặp, đủ bộ; trái với lẻ. Số chẵn.
2. Trọn đủ, không dư, không thiếu. Ba năm chẵn: đúng 3 năm.
nđg. Chận, ngăn lại, giữ lại không cho xảy ra. Lấy ghế chặn cửa. Chặn cho giấy khỏi bay. Chặn đánh ở các ngã đường. Tiêm để chặn cơn sốt.
ndg nIđg. Buộc nhiều lớp dây không có hàng lối. Chằng quá hóa lỏng.
IId. Dây. Trên không chằng, dưới không rễ.
np. 1. Như tiếng không nhưng có ý quả quyết hơn. Chẳng học mà hay, chẳng cày mà có (t.ng). Chẳng chè, chẳng chén sao say, Chẳng thương chẳng nhớ, sao hay đi tìm (c.d).
2. Nhấn mạnh ý nghĩa của từ hay cụm từ đứng sau. Tưởng là ai, chẳng hóa ra là hắn. Chẳng thà để con tôi dốt.
nt. không đáng, không bù lại được: Phụ người chẳng bõ khi người phụ ta (Ng. Du). Chẳng bõ công: không xứng công.
np. Chỉ trường hợp không tốt ngược lại. Hôm nay nắng gắt, chẳng bù với hôm qua mưa suốt ngày.
np. Một cách chăm chú, không hở một phút nào. Nhìn chằng chằng. Bé bám mẹ chằng chằng.
np. không nhất định việc gì, người nào. Chẳng cứ anh tôi mới nói. Chẳng cứ đi hay ở.
np. Trình bày lý do nêu ra để phân bua, thanh minh. Chẳng là mấy hôm rồi bị ốm nên không đến cơ quan.
(cũng nói không những) np. Để cho biết điều nói ra chỉ là một phần của sự việc và tiếp theo đó sẽ kể phần khác quan trọng hơn. Phim truyện này chẳng những trẻ con mà người lớn cũng thích.
np. Tỏ ý nếu không vậy sau này sẽ... Cần tranh thủ gặt cho xong, chẳng nữa trời mưa lúa hỏng hết.
np. Cho biết điều vừa nói là nguyên nhân tất yếu đưa đến việc không hay sắp trình bày. Hư đốn thế chẳng trách ai cũng xem thường.
nđg. Vững, khít, không buông lỏng, không lung lay. Khóa chặt cửa. Giữ chặt lối ra. Thắt chặt tình bạn. Siết chặt hàng ngũ, Chỉ đạo rất chặt.
nt. 1. Vững không bài bác được. Lý luận chặt chẽ.
2. Gắt, sít sao. Tiêu pha chặt chẽ.
nđg. Vơ vét, lượm lặt từng tí một. Giàu tiêu hoang, không bằng nghèo chắt mót (t.ng).
nt. 1. không mau, lâu lắc: Chậm như rùa.
2. Trễ nải: Đồng hồ chậm mất mấy phút.
nđg. Chậm chạp, kéo dài, không nhất quyết: Chần chờ mãi không chịu đi.
nđg. 1. Đè, giữ cái đầu lại.
2. Chận trước, ngăn cản trước để không cho nói hoặc làm: Hắn chưa kịp thi hành thủ đoạn thì đã bị chận đầu.
3. Lấy trước một cách ngang ngược. Bị chủ nợ chận đầu một nửa lương. Cũng nói Chận đầu, chận đuôi.
nd. Chỉ loại động vật không xương sống, có chân phân đốt, cơ thể bọc trong vỏ cứng, như tôm, cua, nhện v.v...
nđg. Chận ngay lại, không cho tiến thêm bước nào. Loạn quân đã bị chận đứng.
nđg. 1. Đè bóp họng.
2. không cho nói nữa: Chỉ mới lên tiếng đã bị chận họng.
hd. Chân lý tuyệt đối, đời đời không thay đổi theo Phật giáo. Phật là bậc chân như.
nd. Dân thường, không có chức vị. Người tay không chân trắng vẫn có thể làm nên sự nghiệp.
ht. Đúng như cái có trong thực tế. Có những chi tiết không chân xác.
hdg. 1. Nhận, cầm: Chấp đơn.
2. Câu nệ, không độ lượng. Tính ông ấy hay chấp.
nđg&p. Lấp lánh một cách khó chịu. Đèn chấp chóa. Thấy chấp chóa: thấy khi rõ khi không.
nIt. 1. Ánh sáng lúc trời sắp tối, nhá nhem tối. Trời vừa chập choạng.
IIp. không vững: Đi chập choạng.
nt. 1. Ngủ mơ mơ, không tỉnh, không say. Chập chờn cơn tỉnh cơn mơ (Ng. Du).
2. Khi tỏ khi mờ. Ánh trăng chập chờn sau rặng liễu.
nd. Lúc mới tối, còn mờ mờ. Có đánh thì đánh sớm mai, Đừng đánh chập tối không ai nằm cùng (c.d).
nt. không chắc chắn: Sống chết chất chưởng không biết đâu mà lường.
nd. Chất có hình dạng và thể tích nhất định, không tùy thuộc vật chứa.
nđg. Cùng quay về một hướng, một nơi. Các con đường đều châu về đô thành.Dụm mỏ, châu đầu: hội họp lại với một mục đích không tốt.
nd. Đồ bằng sứ, bằng sành dùng để rửa, giặt, trồng cây v.v... không soi chậu úp cũng mang tiếng đời (N.Đ.Chiểu).
nđg. Ngồi xem đánh bài; chạy quanh một việc, một tổ chức mà không được quyền dự.
nđg. Che và đậy kín lại, giấu kín không cho thấy: Che đậy sự thật.
nd. Chè làm bằng búp chè không ủ lên men và ướp bằng hương các thứ hoa.
nd. Chè làm bằng chè ở Trung Quốc, búp không ủ, cánh nhỏ, nước xanh, có hương thơm.
nd. Chè nấu bằng bột nếp nắn thành viên tròn, lớn có nhân, nhỏ không nhân. Cũng gọi Bánh trôi.
nđg. 1. Giữ chặt lại ở vị trí bằng cách lèn một vật vào khe hở. Chôn cọc chèn đất vào. Chèn bánh xe cho khỏi lăn.
2. Cản lại không cho vượt lên, bằng cách chắn ở phía trước. Cầu thủ bóng đá chèn nhau.
nđg. Lấn át, kìm hãm, không cho phát triển. Tư bản nhỏ bị tư bản lớn chèn ép.
nđg. 1. không cho là phải, là đúng. Nước trong khe suối chảy ra, Mình chê ta đục, mình đà trong chưa (c.d).
2. không ưa, không cho là vừa ý, vừa miệng: Chê tôm lại phải ăn tôm, Chê rau muống luộc phải ôm rau già (c.d).
3. Chạy, không đủ khả năng để chữa. Thầy chê bệnh.
hdg. Kìm hãm, ngăn giữ, không cho hoạt động. Chế áp kẻ địch.
nt. Xéo, lệch, không ngay: Lấp ló đầu non vầng nguyệt chếch (H. X. Hương).
nt. không đồng đều, không khớp với nhau. Hàng ngũ chệch chạc. Cũng nói Chuệch choạc.
nt. Xiên, lệch, không cân nhau, không bằng nhau. Bàn kê chênh. Chênh nhau vài tuổi. Giá hàng chênh nhau khá nhiều.
nt. không giữ được thăng bằng, nghiêng bên này, ngả bên kia. Bước đi chệnh choạng.
nt. Cao thấp khác nhau, không ngang bằng. Lực lượng hai bên rất chênh lệch. Giá cả chênh lệch khá nhiều.
nIdg. 1. không còn sống nữa. Cọp chết để da, người ta chết để tiếng.
2. không còn hoạt động nữa, hư hỏng. Đồng hồ chết. Ô tô chết giữa đường.
3. Mất tác dụng do biến chất. Xi-măng chết. Phẩm đã chết màu. Còn nhiều giờ chết trong thời gian lao động.
4. Mất hết khả năng họat động hay gặp khó khăn trở ngại lớn. Trước tin sét đánh ấy anh ngồi chết lặng. Làm ăn như thế thì chết. Làm được việc ấy hay không cũng chẳng chết ai.
IIp. Mức độ rất cao trong một trạng thái hay một hoạt động. Làm như thế thì chậm chết. Chán chết. Hắn đã làm thì làm chết thôi.
nđg. Bị mắc kẹt ở giữa, không có lối thoát. Chết chẹt giữa gọng kìm của hai thế lực.
nđg. Gặp tình thế gay go không lối thoát. Chết dở vì xe hỏng giữa đường trong đêm khuya.
nđg. Ở trong tình thế rất lúng túng, không biết xử trí thế nào.
nđg. Vì bị đè chặn nên không thể sống, không họat động được. Cỏ bị chết gí trong bùn. Trời mưa mãi phải nằm chết gí ở nhà.
nt. Chết hết, không sót người nào, thường dùng để nguyền rủa. Căn bệnh chết tiệt, vẫn không khỏi hẳn được. Đồ chết tiệt.
nt. Cực nhọc đến như không còn chịu được nữa vì bị bắt buộc lao động quá sức. Làm lụng chết xác mà cơm vẫn không được ăn đủ no.
nch&đ. Gì. Nỗi riêng còn mắc mối tình chi đây (Ô. Nh. Hầu). Chi bằng: không gì bằng. Chi nữa: còn gì nữa.
np. Chỉ sự hạn định. Chỉ còn một người sống sót. không chỉ vì hôm nay mà còn vì ngày mai.
np. Đến như kiệt sức, hết sức, không kể sống chết. Làm việc chí chết.
hdg. Quyết định chọn cử ra để làm việc gì. Giáo viên đặt câu hỏi và chỉ định học sinh trả lời. Đại biểu chỉ định (không phải được bầu cử).
nt. Rạch ròi và tỉ mỉ từng li từng tí. Quá chi li, không kể xiết được.
nđg. Chỉ sai khiến ra lệnh cho người khác mà tự mình không làm gì cả.
nđg. Làm cho phân ra thành nhiều mảnh, không còn nguyên vẹn. Chia sẻ lực lượng.
nđg. 1. Chào để xa nhau. Lúc chia tay.
2. Chia nhau cái có được không chánh đáng. Chia tay nhau những thứ cướp được.
nId. Một cái trong một đôi; một đơn vị trong một số vật dụng, phương tiện vận tải. Chiếc giày. Chiếc đũa. Chiếc nón. Chiếc khăn. Chiếc đồng hồ. Chiếc ô-tô. Chiếc thuyền. Chiếc máy bay.
IIt. không còn đủ đôi, lẻ loi. Chăn đơn gối chiếc.
nt. Một mình, cô độc: Phòng không thương kẻ tháng ngày chiếc thân (Ng. Du).
hdg. Lấy, đoạt của người: Chiếm đoạt nhà cửa không phải của mình.
ht. Phân tích theo lẽ chính đáng, trung bình ở giữa, không theo bên nào. Một đề nghị chiết trung giữa hai chủ trương đối lập.
hd. Chủ nghĩa cố gắng dung hòa tất cả học thuyết, xu hướng để tìm một lẽ chính hợp lý hơn cả và không thiên về một phía nào.
nđg.1. Rọi, giọi vào: Mặt trời chiếu vào nhà. Chiếu ảnh. Chiếu phim. Chiếu sáng. Đèn chiếu. Chiếu X quang.
2. Thực hiện mọt hình chiếu trong hình học không gian.
3. Căn cứ vào. Chiếu phép nước mà thi hành.
nd.1. Loài có lông vũ có cánh bay. Chim tìm tổ, người tìm tông (t.ng). Chim sa cá lặn: sắc đẹp lộng lẫy. Bóng chim tăm cá: vật không thể tìm.
2. Dương vật của trẻ con.
nđg.1. Rơi xuống dưới nước. Bể trần chìm nổi thuyền quyên (Ng. Du). Ba chìm bảy nổi: nhiều lao đao lận đận.
2. Bị bao phủ lên, bị che lấp, lắng xuống và không còn sôi nổi. Cả khu vực chìm trong bóng tối. Câu chuyện chìm sâu vào dĩ vãng. Phong trào có phần chìm xuống.
3. Giấu, kín, không thấy ở ngoài. Của chìm: bất động sản.
4. Thủng sâu xuống dưới bề mặt. Chạm chìm.
nIs. Số đếm sau số tám. Một câu nhịn, chín câu lành (t.ng). Chín chữ cù lao: sự khó nhọc của cha mẹ đối với con.
IIt.1. Đã nấu rồi và có thể ăn được: Cơm chín. Chín dừ (nhừ): chín mềm rục vì nấu lâu. Chín tới: vừa chín.
2. Nói về trái cây khi đã ăn được, không còn xanh chua, không còn non. Ổi chín, lúa chín. Chín cây: chín còn ở trên cây. Chín ửng: mới chín , mới ửng hồng ngoài da (trái cây).
3. Chỉ con tằm khi đổi màu và bắt đầu kéo tơ. Con tằm đã chín. IIIp. Đến mức đầy đủ, thuần thục. Nghĩ chín.
nt&p. Chắc chắn, đứng đắn, không bộp chộp. Anh ấy làm ăn chín chắn.
nt. 1. Đúng, đứng đắn, ngay thẳng (cũng đọc là chánh). Theo con đường chính.
2. Đích thực, không sai. Chính anh làm việc ấy. Chính vì thế.
3. Đứng trên, đứng trước, quan trọng nhất. Vợ chính. Cổng chính. Bản chính.
ht. Ngay thẳng, rõ ràng, không chút mờ ám, không nhỏ nhen hẹp hòi. Quang minh chính đại.
hdg. Làm chạy đều một dòng điện xoay chiều khi biến thành dòng điên một chiều hoặc trái lại mà không phải phân chia mạch điện. Bộ phận chỉnh lưu.
hd. Một khối đầy đủ các bộ phận quan hệ chặt chẽ với nhau, không tách ra được.
nđg.1. Nhận lấy điều không hay cho mình. Chịu đòn. Chịu lạnh. Chịu cực.
2. Tiếp nhận từ một động tác bên ngoài. Chịu ảnh hưởng tốt của thầy giáo. Chịu sự lãnh đạo. Cảm giác dễ chịu.
3. Nhận của ai mà chưa đáp trả. Mua chịu. Bán chịu. Chịu ơn.
4. Thừa nhận cái hơn của người khác cái kém của mình. không ai chịu ai. Khó quá xin chịu!
5. Bằng lòng, đồng ý làm một việc gì tuy không muốn, không thích. Khuya rồi mà chưa chịu đi ngủ. Năn nỉ mãi hắn mới chịu giúp. Chịu học cái hay của người.
nđg. Nhận rằng không thể làm được. Về việc ấy tôi chịu chết.
nđg. không chống lại khi bị ép buộc. Cớ sao chịu ép một bề, không thương mà chịu đã chán chê chưa bạn tề (c.d).
nIđg.1. Trao một vật gì cho người để thuộc quyền sở hữu của người ấy. Anh cho em quyển sách.
2. Làm cho có vật gì, điều gì hay làm được việc gì. Lịch sử cho ta nhiều bài học. Cho thằng bé mấy roi. Mẹ cho con bú. Chủ tọa cho nói. Cho nghỉ phép. Cho bò đi ăn.
3. Bỏ vào, đưa đến. Cho than vào lò. Hàng đã cho lên tàu.
4. Coi là, nghĩ rằng một cách chủ quan. Cho rằng việc ấy không ai biết.Tự cho là mình đủ khả năng.
IIgi. 1. Chỉ chỗ đến, mục đích kết quả, hậu quả. Gửi quà cho bạn. Mừng cho anh bạn. Học cho giỏi. Làm cho xong. Ăn ở cho người ta ghét. Thà rằng như thế cho nó đáng.
2. Chỉ một tác động không hay phải chịu. Người ta cười cho. Bị đánh cho một trận đòn. Biết bao giờ cho xong.
IIIp. Chỉ một đề nghị, một yêu cầu. Để tôi đi cho. Ông thông cảm cho.
nđg.1. Xen vào việc không phải của mình. Nói chõ vào.
2. Gie ra ngòai. Cành cây chõ xuống ao.Chõ xuống: chúc xuống.
3. Nói với miệng hướng về phía có người nghe. Nói chõ sang buồng bên. Loa chõ vào đầu xóm.
np. Nói cách ngồi xổm nhưng đít không đụng chân. Ngồi chò hỏ.
nd. Chỉ người không năng lực, nhờ may mắn hiếm có mà làm được, có được cái gì.
nđg. Coi như không cần chú ý đến. Việc này không thể cho qua được.
nđg. Chiếm một khoảng không gian, thời gian, giành lấy của người khác. Cái bàn choán một góc phòng. Họp hành choán hết thì giờ. Ngồi choán chỗ. Choán quyền.
nId. Lều làm cao để ở hoặc để canh giữ. Che chòi giữ mả tâm tang chọn bề (N.Đ.Chiểu).
IIđg. 1. Thọc cho rơi xuống: Cây cao quả chín đồi mồi, Càng trông mỏi mắt, càng chòi mỏi tay (c.d).
2. Ngoi lên từ dưới nước hoặc dưới đất. Dế chòi lên mặt đất. Cây không chòi lên được vì đất cằn.
3. Muốn lên địa vị cao hơn. Đũa mốc chòi mâm son (t.ng).
nđg.1. Đốt đèn, đốt đuốc để lâu: Đèn chong không sáng chuyện đời (Vô Danh).
2. Hướng về mục tiêu để sẵn sàng hành động. Chong súng về phía con mồi. Trâu chong nhau.
nđg. Nghiêng qua nghiêng lại, không giữ được thăng bằng. Thuyền chòng chành. Cũng nói Tròng trành.
nđg. Nhìn thẳng và lâu, không chớp mắt. Thằng bé nhìn chòng chọc vào đồ chơi trong tủ kính.
nđg. Dùng lời nói và cử chỉ không đứng đắn để đùa nghịch, trêu ghẹo. Chòng ghẹo phụ nữ.
nd. Bệnh lở ở da đầu trẻ con làm cho có những mụn mủ, khi khỏi không để sẹo.
nđg. Đưa lên, cất lên: Cất đầu không nổi, chỗi đầu không dậy (tng). Chỗi đầu: cất đầu lên.
pt. không nhận: Vâng ra thì sợ, chối sao cho đành (H. Trừu). Chối bai bải. Chối bay. Chối biến. Chối phắt.Chối dài: chối từ đầu đến cuối. Chối ngang xương: chối không có một chút ngượng ngùng.
nt. không hợp với thủy thổ mình ở. Đi rừng bị chối nước. Cũng nói: Chói nước.
nđg. Ngồi gập đầu gối lại mà đít không sát đất. Ngồi chồm hổm xem chọi gà.
nt. Mỏi đến mức không còn muốn cử động. Mỏi gối chồn chân. Đập búa mãi chồn tay.
nt. không cân bằng, không vững, vì không chỗ dựa. Bàn kê chông chênh.
nđg. Nghiêng qua nghiêng lại, không giữ được thăng bằng. Thuyền chồng chềnh trên sóng. Cũng nói Tròng trành.
nđg. Chống lại, giữ cho khỏi đổ, khỏi sụp. không còn sức chống đỡ.
nt. 1. Cằn cỗi, không lớn nổi: Cây chột. Con trâu chột đi sau cơn bệnh.
2. Bị hỏng một con mắt. Chột mắt.
3. Khó chịu vì sợ phát hiện điều mình giấu giếm. Hắn hơi chột khi mọi người nhìn mình.
np.1. Đừng, không nên: Chớ thấy người sang, bắt quàng làm họ (t.ng).
2. Biểu thị ý phủ định dứt khoát. Chớ hề gặp nó. Chẳng ăn thì chớ, nó còn vứt đi.
nt. Ngổn ngang không thứ lớp. Chơ chỏng ba cái ghế giữa nhà.
nd. Sự buôn bán lén lút không theo giá chính thức. Chợ đen chợ đỏ: sự buôn bán lậu, không hợp pháp.
nd. Chợ họp có ngày giờ nhất định, chợ tổ chức riêng ở một chỗ không phải chợ thường ngày để lấy thu nhập đóng góp vào công tác xã hội. Chợ phiên bài lao: chợ phiên tổ chức để giúp việc trừ bệnh lao.
nđg.1. Tìm cách giải trí. Ăn tùy nơi, chơi tùy lúc (t.ng).
2. Đi lại với nhau, giao thiệp. Chọn bạn mà chơi.
3. Làm viiệc gì chỉ để cho vui mà thôi. Nói chơi. Mời đến nhà chơi.
4. Làm việc gì vừa do vui thích vừa ham lợi. Chơi bài tứ sắc. Chơi hụi.
5. Dùng làm thú tiêu khiển. Chơi tem. Chơi hoa. Chơi cá kiểng.
6. Chỉ trẻ con khỏe mạnh, không đau yếu. Cháu chơi, không đau ốm như trước.
7. Xem hành động có hại cho kẻ khác như một trò vui. Anh ấy vừa bị chơi một vố. Chơi khăm.
nt. Cheo leo, trơ trọi, không bám víu vào đâu. Thuyền chơi vơi giữa biển.
nt. Đã bị mòn ; không còn quyết tâm vì đã gặp quá nhiều khó khăn trở ngại. Đinh ốc đã chờn răng. Có vẻ chờn trước khó khăn.
nđg. Có cảm giác sợ lạnh người khi nghĩ đến hay đứng trước một cảnh nguy hiểm. Đi đêm một mình, không khỏi thấy chợn. Chết hụt mấy lần đâm chợn. Láy Chờn chợn.
nđg.1. Ánh sáng lóe mau, do các luồng điện ở trong mây, khi trời mưa lớn. Chớp đông nhay nháy, gà gáy thì mưa (t.ng). Nhanh như chớp: rất mau lẹ.
2. Ánh sáng nói chung lóe lên rồi tắt ngay. Ánh chớp lửa hàn. Chớp đạn làm sáng một vùng.
3. Nói hai mí mắt mở ra rồi nhắm lại rất mau. Chớp mắt lia lịa. Mắt nhìn không chớp.
4. Lấy đi, giành lấy rất nhanh. Bị chớp mất cái ví. Chớp lấy thời cơ.
5. Dở lên sập xuống. Chim chớp cánh muốn bay.
nđg. Nhắm mắt ngủ trong thời gian rất ngắn. Vừa mới chợp được một tí gà đã gáy. Cả đêm không chợp mắt.
np. Nói giọng như trẻ con, phát âm không đúng. Thường nói Đớt.
nd.1. Em trai của cha mình. Chú ruột. Chú họ. Sẩy cha còn chú (t.ng).
2. Người có nghề chuyên môn, không vào hàng trí thức: chú lính, chú cai, thầy chú, chú thợ.
3. Bạn ít tuổi của cha mình, người đáng tuổi chú mình.
4. Từ để gọi thiếu nhi với ý thương mến, để gọi các con vật được nhân cách hóa với ý hài hước. Chú bé. Chú dế mèn. Chú chuộc đi chợ đàng xa...
ht. Ở trạng thái làm chủ được hành động của mình, không bị ai chi phối. Giành thế chủ động.
ht. Ý kiến của chính mình, không phụ thuộc vào người khác. Người có chủ kiến.
hd. Khoảng thời gian tương đối không đổi giữa hai lần diễn ra kế tiếp của một hiện tượng lặp đi lặp lại. Chu kỳ sinh đẻ của cá. Chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ.
nd. Tinh thần dũng cảm mạnh mẽ vững vàng, không lùi bước trước nguy hiểm hy sinh để thực hiện những hành động có ý nghĩa cao cả.
nd. Quan điểm cho rằng bình đẳng là sự ngang bằng trong hưởng thụ, không kể đến số lượng và chất lượng lao động mà mỗi người cống hiến cho xã hội.
nd. Khuynh hướng chủ trương thực hiện những biến đổi xã hội bằng sự cải cách, không động chạm đến nền tảng xã hội bất hợp lý.
nd. Khuynh hướng coi công đoàn là hình thức duy nhất đoàn kết công nhân, chủ trương công đoàn chỉ đấu tranh kinh tế, không tham gia đấu tranh chính trị.
nd. Học thuyết chủ trương xây một xã hội dựa trên chế độ sở hữu công cộng về tư liệu sản xuất trong đó không còn bóc lột giai cấp và áp bức dân tộc, sản xuất xã hội phát triển thỏa mãn ngày càng đầy đủ các nhu cầu vật chất và tinh thần của mọi người.
nd. Trào lưu chính trị - xã hội ở nước Nga vào nửa sau thế kỷ XIX, cho rằng nước Nga có thể quá độ lên chủ nghĩa xã hội thông qua công xã nông thôn, không qua chủ nghĩa tư bản.
nd. Lối tư duy bằng những lý thuyết cứng đờ, công thức, phiến diện, siêu hình, bảo vệ những nguyên lý lỗi thời, không quan tâm đến những điều kiện cụ thể.
nd. Cho rằng phải khách quan trước các hiện tượng xã hội, coi đó là điều tất yếu không nên đánh giá, đi đến biện hộ cho tất cả những gì đang tồn tại.
nd. Quan niệm triết học coi con người chủ yếu chỉ là một thực thể sinh vật học, giải thích các hiện tượng của đời sống xã hội bằng những thuộc tính và nhu cầu của từng con người riêng lẻ, chứ không dựa trên các quy luật lịch sử của sự phát triển xã hội.
nd. Học thuyết triết học cho rằng chân lý không phải là sự phản ánh hiện thực khách quan, mà là sự hữu hiệu thực tế đáp ứng lợi ích chủ quan của con người, chỉ quan tâm đến những gì có thể mang lại lợi ích trước mắt cho mình.
nd. 1. Khuynh hướng văn học nghệ thuật cuối thế kỷ XIX ở châu Âu và châu Mỹ, cố gắng tái hiện thực tế một cách khách quan, với thái độ thản nhiên.
2. Lối miêu tả y nguyên những sự kiện ngẫu nhiên, không điển hình, thường là hiện tượng tiêu cực, của thực tế xã hội, đôi khi là mặt sinh lý của con người miêu tả lộ liễu.
nd. Học thuyết cho rằng để cải tạo xã hội không cần dựa vào những quy luật phát triển của xã hội mà xuất phát từ những ước mơ một xã hội công bằng lý tưởng.
hId. Cái thuộc về ý thức, ý chí của con người trong quan hệ đối lập với chung quanh, bên ngoài. Làm theo chủ quan.
IIt.1. Thuộc về bản thân mình, về cái sẵn có và có thể có của bản thân. Nỗ lực chủ quan. Năng lực chủ quan.
2. Chỉ căn cứ vào ý thức, ý chí của mình, không quan tâm đúng mức đến khách quan. Chủ quan khinh địch.
nIt. Như Chu tất.
IIđg. Lo cho được trọn vẹn. không thể chu toàn cho anh mãi được. Chu toàn cả việc công lẫn việc tư.
nId. 1. Ngươi có quyền như vua song không cùng một địa vị, thường chiếm một khu vực rộng lớn chớ không phải cả nước. Vua Lê chúa Trịnh.
2. Người nắm quyền cai quản. Chúa ngục. Chúa đảo. Ong chúa: con ong cái giữ chức năng sinh đẻ và điều khiển cả đàn ong.
3. Chúa Trời gọi tắt: Cầu Chúa.
IIp.1. Hay làm hoặc có thái độ xấu, đáng chê trách. Chúa làm biếng. Chúa ba hoa.
2. Chỉ mức độ cao của một tính cách hay thái độ. Hắn là chúa liều. Anh ấy chúa ghét thói ba hoa.
hp&t. Chắc chắn, không sai. Pháo binh bắn rất chuẩn xác. Ý kiến chuẩn xác.
nt. không đồng đều, không ăn khớp với nhau. Hàng ngũ chuệch choạc.
nđg. Môi hơi mấp máy để cười nhưng không mở miệng. Cười chúm chím.
nđg.1. Dừng lại, không tiếp tục. Chùn bước, chùn chân.
2. Lọt xuống: Xe chùn xuống ruộng.
nt&p.1. Thuộc về nhiều người, công cọng, không của riêng ai. Chồng chung chồng chạ, Ai khéo hầu hạ thì được chồng riêng (t.ng). Chung chăn chung gối: ở với nhau như vợ chồng.
2. Có tính bao quát, gồm những cái cơ bản. Đường lối chung, Nói chung.
nt.1. Chỉ dây không được thẳng hay quần áo khi mặc vào có những chỗ dồn lại, không thẳng. Dây đàn chùng. Quần chùng áo dài.
2. Vụng, lén: Nói chùng, ăn chùng.
nđ.1. Chỉ những người đã được nói đến, với ý khinh khi. Bọn du đãng và tay cầm đầu của chúng.
2. Chỉ nhiều người khác nói chung. Làm như vậy không sợ chúng cười à?
IIch. Chỉ số nhiều về người tự xưng, người hay vật được nói đến. Chúng em. Chúng nó. Chúng bạn. Mấy con khỉ này chúng nó rất tinh ranh.
nt. Nghiêng qua nghiêng lại, có vẻ không vững chắc. Chiếc cầu treo chung chiêng.
nt&p. Khái quát quá, không cụ thể. Ý kiến phát biểu rất chung chung.
hp. Rốt cục lại, sau hết: Chung qui, chỉ tại hai bên không hiểu nhau.
nđg. Sống chung với nhau trong hòa bình, không chống đối với nhau, nói về các nước có chế độ chính trị đối lập nhau.
nd. Cây ăn quả nhiệt đới, thân hình trụ, lá có bẹ, quả xếp thành buồng gồm nhiều nải. Trồng chuối: chống tay xuống đất, đưa thẳng hai chân lên trời. Chuối cau: Chuối quả nhỏ mập, thịt hơi nhão, vị ngọt, thơm, có hai loại: cau mẵn và cau lai. Chuối cơm: Chuối nhỏ trái, quả to hơn chuối cau, thịt chắc hơn nhưng không ngon bằng. Chuối bom: Quả nhỏ nhưng to hơn chuối cau, thịt chua. không thơm như chuối cau. Chuối chà: Quả nhỏ như chuối cau nhưng dài hon, thịt dẻo và thơm. Chuối chua: Quả giống như chuối cau nhưng to hơn, lúc mới chín ăn chua, lúc chín muồi ngọt và thơm. Chuối chát: chuối sứ ăn sống nên có vị chát. Chuối dại: Chuối hoang ở rừng. Chuối chiên: Chuối chín tẩm bột chiên với mỡ hay dầu. Chuối già: Chuối quả dài, thịt mềm, vị ngon, khi chín nhiều thì vỏ có lốm đốm như trứng quốc (miền Trung gọi là chuối bà lùn). Chuối khô: Chuôi phơi khô. Chuối hột: Quả có nhiều hột, vị ngon. Chuối lá: Chuối vỏ dày, thật chín mới ăn được và rất hiền. Chuối lửa: Chuối quả đỏ như lửa khi chiín. Chuối mật: Chuối quả lớn, vỏ khi chín thì đỏ bầm, vị rất ngọt. Chuối mọi: Chuối nhỏ, ăn không được ngon. Chuối ngự: Quả nhỏ khi chín vỏ rất mỏng, màu vàng, thịt chắc và thơm, ngày xưa vua thường dùng. Chuối rẽ quạt: Cây cùng họ với chuối, thân có những vết sẹo lá rụng, lá mọc thành hai dãy tỏa ra như nan quạt trồng làm cảnh. Chuối sứ: Cũng gọi Chuối xiêm, Chuối mốc có thể ăn sống (chuối chát) chiên hay phơi khô khi chín (chuối khô, chuối chiên). Chuối tây: Thứ chuối quả lớn, vị như chuối lá. Chuối tiêu: thứ chuối quả dài nhỏ, khi chín thì vỏ lốm đốn, vị ăn tuyệt ngọt. Chuối trứng quốc: Chuối khi chín thì vỏ lốm đốm như trứng con chim quốc.
nIđg. Lén đi, không cho biết: Ở đây đông quá, mình nên chuồn đi là hơn.
IId.1. Loại cá biển, có thể bay trên mặt nước.
2. Chuồn chuồn nói tắt. Phận mỏng cánh chuồn.
nđg. Gán cho người khác khuyết điểm nặng về tư tưởng một cách không căn cứ. Lời phê bình chụp mũ.
nd.1. Cái gì nhỏ, ít: Gương trong chẳng chút bụi trần (Ng. Du). Một chút, một ít. Mấy chút: không bao nhiêu.
2. Cháu năm đời. Chút là con của chắt.
nđg.1. Rung, động đậy: Ai lay chẳng chuyển ai rung chẳng rời (Ng. Du).
2. Thay đổi. Nói mãi mà anh ấy vẫn không chuyển. Chuyển bại thành thắng.
3. Như Chuyền: Chuyển hộ một bức thư.
ht. Giữ lấy quyền lực tối cao không bị hạn chế ở thời vua chúa. Chế độ quân chủ chuyên chế.
hdg. Rung động, động đậy để thay đổi trạng thái. Máy móc chuyển động. Chuyển động thuận. Chuyển động vòng. Chuyển động đều: vận tốc không thay đổi.
ht. Để tâm theo một đối tượng nhất định không thay đổi. Một mối tình chuyên nhất.
hd.1. Hệ thống ký hiệu bằng đường nét để ghi tiếng nói. Chữ Hán. Chữ quốc ngữ.
2. Đơn vị ký hiệu trong một hệ thống chữ. Chữ A. Viết chữ hoa. Hình chữ thập.
3. Lối viết chữ riêng của mỗi người. Đây chính là tuồng chữ của anh ấy.
4. Tên gọi thông thường của âm tiết, của từ. Câu thơ bảy chữ. Dùng chữ không chính xác.5. Tên gọi thông thường của từ ngữ gốc Hán. Xấu hay làm tốt, dốt hay nói chữ (t.ng). Sách có chữ... 6. Đồng tiền có in chữ ngày xưa. Một đồng một chữ cũng không.
nl. Biểu thị điều sắp nêu ra phủ định, khả năng ngược lại điều vừa nói đến. Anh ta chứ ai! Thế chứ còn gì nữa! Thà chết chứ không khai.
nd. Những nét chữ viết nhanh do mỗi người tự tạo ra để làm ký hiệu cho tên mình có dạng thức đặc biệt không thay đổi để xác nhận tính chính xác của văn bản mình chấp thuận hay để nhận trách nhiệm của mình về một văn bản. Lấy chữ ký cho một bản kiến nghị. Xác nhận chữ ký.
nd.1. Từ ngữ và nghĩa của nó. Văn chương không chỉ là vấn đề chữ nghĩa.
2. Vốn học thức. Chữ nghĩa còn kém.
nđg.1. Bỏ, thôi không làm việc bậy như thế nữa. Chừa rượu. Biết tay ăn mặn thì chừa, Đừng trêu mẹ mướp mà xơ có ngày (c.d).
2. Trừ ra, dành lại. Chừa lối ra vào. Chẳng chừa một ai.
nđg.1. Dập tắt lửa của đám cháy.
2. Giải quyết việc cấp bách do tình hình nghiêm trọng, không có điều kiện để giải quyết toàn bộ vấn đề.
nt. Có thai với người không phải là chồng. Cũng nói Chửa buộm.
nIp. Tiếng chưa đọc trạnh.
IIt. Có mang, có thai. không chồng mà chửa mới ngoan, Có chồng mà chửa thế gian sự thường (c.d).
nđg (Có nơi nói trại là chưởi). Dùng tiếng thô tục để nói phạm đến ai. Chửi cha không bằng pha tiếng (Tng). Chửi bâng quơ: chửi không nhằm thẳng vào ai. Chửi vào mặt: chửi ngay trước mặt.
nđg. Chửi to tiếng nhưng không nhằm đích danh người nào. Chửi đổng mấy câu cho đỡ tức.
np. 1. Nuốt ngay một làn và không nhai. Nuốt chửng (đúng là Trửng).
2. Bổ chửng: té nhào.
nId. Cái dựa vào để chắc là sự việc có thật. Nói có sách mách có chứng (t.ng).
IIđg. 1. Làm bằng: Việc đó xảy ra chứng rằng anh nói đúng.
2. Nhận rằng mình biết rõ là đúng sự thật. Ai là người chứng cho anh.
3. Biết cho. không ai chứng cho lòng thành của anh.
nd. Cái cụ thể để làm chứng. Chứng cớ rành rành, không còn chối cãi.
nd.Như Chừng mực. Đi về lúc sớm, lúc muộn, không chừng đỗi gì cả.
hdg. Miễn, giảm việc đáng lẽ phải làm theo xã giao, tục lệ. Vì bận không đến được xin chước cho. Chước lễ.
nđg. Cho mọi người thấy mặt trong lúc đáng lý phải lẩn tránh. không biết xấu còn chường mặt ra.
nd. Cây thấp nhỏ mọc lan trên mặt đất. Cỏ sú: sách thuốc gọi là hương phụ, loại cây lá nhỏ như lá hẹ, rễ có chùm củ da tím sậm, được dùng làm thuốc. Cỏ gà: cỏ trẻ con thường lấy làm trò chơi chọi gà. Cỏ gấu: cỏ thuộc loại cói, dùng làm thuốc. Cỏ may: cỏ hay mắc vào áo quần khi mình đi xước phải nó. Cỏ mần trầu: cỏ có hoa, bông gồm năm bảy nhánh dài, làm cỏ chăn nuôi. Cỏ mật: cỏ cao có hoa, lá sấy khô có mùi thơm như mật, làm thức ăn cho trâu bò. Cỏ mực: sách thuốc gọi là hạn liên thảo, lá vò ra biến thành nước đen như mực, có vị ngọt hơi chua. Cỏ năn: cùng họ với cói không có lá, thường mọc ở ruộng ngập nước. Cỏ roi ngựa: cỏ có hoa màu xanh mọc thành chùm ở ngọn trông như roi ngựa. Cỏ sâu róm: cỏ thấp, hoa có lông trông như con sâu róm (sâu rợm). Cỏ sữa: cỏ cùng họ với thầu dầu, có nhựa mủ như sữa, dùng làm thuốc. Cỏ tranh: cỏ lá dài cứng, mọc đứng, thường dùng để lợp nhà, thân và rễ làm thuốc. Cỏ xước: có hai loại, một là cỏ cùng họ với rau dền, quả nhọn thành gai, hay bám vào quần áo, một là loại cỏ thuốc đông y gọi là ngưu tất, lá hình bầu dục, hoa màu lục.
nđg.1. Được quyền sở hữu. Người có của, Kẻ có lòng, Có tiếng không có miếng (t.ng).
2. Chỉ sự xuất hiện, sự hiển hiện: Có cây, có lá sẵn sàng (Ng. Du). Có trong một sản phẩm. Có trong trạng thái thiên nhiên.
nđg. 1. Trả lui trả tới: Cò cưa mãi vẫn không mua được.
2. Kéo đàn dở, chơi dở: Cò cưa cả ngày.
nđg. Co thắt lại rồi giãn ra như cũ một cách liên tục. Tim bệnh nhân co bóp không đều.
nđg. Co rút và giật một cách không bình thường. Co giật chân tay.
np. Có thể như thế nhưng không chắc. Có lẽ hắn đã đoán đúng.
nd. Cỏ và rác. Chỉ vật hay người không có giá trị. Đồ cỏ rác.
nt. Rút thân mình lại, dáng điệu do dự, rụt rè. Co ro ở cửa không dám vào. Co ro cúm rúm. Co ro cỏm rỏm.
nId. Động vật giống ếch nhái, da xù xì. Cóc vái trời: làm một việc vô lối. IIp. không, chẳng. Cấy thưa thừa thóc, cấy mau cóc ăn (t.ng). Ngó lại văn đàn, cóc có xu (T. Đà).
nd. Cóc và nhái, chỉ người tầm thường không đáng kể. Đồ cóc nhái.
nđg. Cho là không quan trọng. Coi trọng chất lượng nhưng không coi nhẹ số lượng.
pd. Chức tham tá thời Pháp thuộc. không thông phán cũng còm-mi.
nId. 1. Người mà cha mẹ sinh ra. Còn cha gót đỏ như son, Một mai cha chết gót con như bùn (c.d). Con dại cái mang: con làm điều bậy thì cha mẹ phải gánh chịu. Con cả: con sinh ra đầu tiên. Con cưng: con được cha mẹ chiều chuộng. Con dâu: vợ của con trai mình. Con dòng: con sinh ở gia đình dòng dõi. Con đầu lòng: Như Con cả. Con đẻ: con ruột. Con đỏ: con mới đẻ. Con đỡ đầu: con của người khác mình nhận đỡ đầu. Con hoang: con đẻ ra lúc chưa có chồng chính thức. Con lộn: như Con ranh. Con mọn: con còn nhỏ. Con muộn: con sinh sau khi vợ chồng đã lấy nhau lâu. Con ngoại tình: con đẻ ra do sự chung chạ với người khác chớ không phải vợ chồng. Con nuông: như Con cưng.Con rạ: con đẻ sau đứa con đầu lòng. Con ranh: con đẻ ra thì chết. Con rể: chồng của con gái mình. Con riêng: con đẻ riêng ngoài cuộc hôn phối. Con rơi: con đẻ rồi bỏ rơi không nuôi. Con ruột: con tự mình đẻ ra. Con so: như con đầu lòng. Con thơ: con còn nhỏ. Con thứ: con đẻ ra sau con đầu. Con thừa tự: con nối nghiệp ông cha, con được tài sản cha mẹ để lại. Con trưởng: như Con cả. Con út: con sinh sau chót.
2. Thú vật do con thú mẹ đẻ ra: Sư tử có ba con.
IIlo.1. Tiếng gọi chung động vật: Con dê, con gà.
2. Tiếng gọi chung các vật bất động nhỏ mà ta làm cho động đậy được: Con quay, con đội.
3. Tiếng gọi chung các vật, các loài với ý gay gắt, mỉa mai, trách cứ: Con buôn. Con tạo.
4. Tiếng gọi chung đầy tớ gái hoặc đàn bà bị xem thường. Con sen. Con ở, Con mụ, Con đĩ.
IIIt. Nhỏ bé: Ly con, Bàn con, Xe con.
nIđg. Chỉ sự tiếp tục có, chưa hết hẳn. Kẻ còn người mất. Nó còn tiền, Anh ấy còn mẹ già.
IIp. Tỏ ý khẳng định một sự kiện bằng cách nêu một trường hợp để đối chiếu. Thà như thế còn hơn, Hôm qua còn vắng khách hơn nhiều, Đã không giúp đỡ còn quấy phá.
IIIl. Từ để nêu ra một trường hợp khác hay trái ngược. Nó ở nhà, còn anh ? Nắng thì đi, còn mưa thì nghỉ.
nt hd. Chuyện dằng dai không đầu không đuôi: Nói con cà con kê.
nt. không thẳng, uốn khum: Phải cung rày đã sợ làn cây cong (Ng. Du).
nt. Có lưng cong xuống, không đứng thẳng lên được.Cụ già lưng còng. Còng lưng gánh một gánh nặng.
nd. Một thứ xe không có bánh, do trâu bò kéo, trượt trên đất phẳng hay trên bùn ướt, thông dụng ở đồng bằng Nam Bộ và ở miền núi, cũng gọi Xe quệt.
ht. Lẻ loi một mình. Khách không ở, lòng em cô độc quá (X. Diệu).
hd. Hồn bơ vơ của người chết không ai tưởng nhớ, thờ cúng. Miếu cô hồn.
hp. Từ xưa. Từ xưa đến nay. Cổ lai không mấy người sống đến hai trăm tuổi.
hd. Nông dân không có ruộng đất và công cụ sản xuất, phải làm thuê hay đi ở cho nông dân để sống. Cố nông là lớp vô sản ở nông thôn.
hd. Chỉ một thể thơ xưa không có niêm luật và không kể mỗi câu phải năm hoặc bảy tiếng nhất định. Thơ cổ phong.
hd. Gọi chung động vật nhỏ, chân có khớp và nhiều đôi (thường là ba đôi: 6 chân) có cánh hoặc không cánh. Côn trùng có ích và Côn trùng phá hại.
nt. 1. Chung, không riêng của ai. Ruộng tư, đất công.
2. Ngay thẳng, không tư vị: Ăn ở không công.
nd. Nhạc khí gõ bằng hợp kim đồng, hình dáng giống cái chiêng nhưng không có núm, dùng để phát hiệu lệnh. Đánh cồng truyền lệnh. Lệnh ông không bằng cồng bà.
ht. Ngay thẳng, không thiên vị ai. Thẳng ngay nảy mực công bình cầm cân (Nh. Đ. Mai).
nt. Choán nhiều chỗ gồm nhiều bộ phận không cần thiết, gây vướng víu. Xe chở nhiều bàn ghế cồng kềnh. Tổ chức cồng kềnh.
ht. Mở trước mọi người, không giấu kín. Phiên họp công khai. Tính công khai của phiên xử.
hd. Số sai biệt không đổi trong một cấp số cộng: Trong cấp số cộng, 1, 4, 7, 10, công sai là 3.
hIt. 1. Có tính chất của chủ nghĩa Cộng sản, theo chủ nghĩa Cộng sản. Tư tưởng Cộng sản. Phong trào Cộng sản quốc tế.
2. Thuộc về đảng Cộng sản. Đảng viên Cộng sản.
IId. Người Cộng sản. Cộng sản chúng tôi không làm điều ấy.
hdg. Nói về các sinh vật không cùng một loại sống chung, các bên cùng làm lợi cho nhau. Cây họ đậu thường có vi khuẩn cộng sinh ở rễ.
nd. Trụ dựng đứng bằng tre, gỗ hoặc bằng gạch xây: Biết thì thưa thốt, không biết dựa cột mà nghe (t.ng). Cột cờ: cột để treo cờ. Cột dây thép: cột giăng dây để truyền tin. Cột đèn: cột trồng theo lề đường để gắn đèn.
nd. Nhiều, không đếm được. Người đi hội đông không biết cơ man nào mà kể.
nd. Tình hình có nhiều diễn biến (thường không tốt). Cơ ngơi này thì trời còn mưa nhiều.
nđg. Ngồi trên vật gì hai chân dang ra hai bên. Cũng nói Cưỡi. Cỡi ngựa. Cỡi xe đạp. Cỡi cọp, cỡi đầu voi: ở trong một tình thế khó khăn và nguy hiểm mà không thể thụt lùi.
nId. 1. Nạc, thịt của trái cây: Quả nhiều cơm.
2. Gạo nấu chín: Cơm sôi bớt lửa, chồng giận bớt lời (t.ng). Cơm hàng cháo chợ: bạ đâu ăn đó, sống không có qui củ. Cơm mắm: cơm ăn với mắm; cơm nhà nghèo, thanh đạm. Cơm nguội: cơm để nguội: Chàng ơi phụ thiếp làm chi, Thiếp như cơm nguội đỡ khi đói lòng (c.d). Cơm tấm: cơm nấu với hạt gạo vỡ nhỏ. Cơm toi: tiền tiêu một cách vô ích.
3. Tất cả những thức làm thành một bữa ăn. Làm cơm đãi khách.
IIt. Chỉ loại quả không chua, chỉ hơi ngọt, vị lạt. Cam cơm. Khế cơm.
nd. 1. Một trận, một hồi. Một cơn mưa gió nặng nề (Ng. Du). Cơn dông. Cơn điên. Cơn giận. Cơn ho. Cơn sốt.
2. Khoảng thời gian tương đối ngắn của cuộc đời phải trải qua việc không may. Cơn hoạn nạn. Cơn đau yếu.
nđg. Cựa quậy, nhúc nhích. Ngồi im không cụ cựa. Cũng nói Cục cựa.
nd. Động vật sống trên cây, không có đuôi hoặc đuôi rất ngắn, kiếm ăn ban đêm, ban ngày cuộn mình lại.
nt. Cũ lắm, không thích hợp nữa. Thiết bị cũ rích. Luận điệu cũ rích.
nt. Dáng co ro, không hoạt bát. Cũng nói Củ rủ cù rù (nghĩa mạnh hơn).
nd. 1. Loại cú không có túm lông trên đầu.
2. Chỉ người hiểm ác chuyên rình làm hại người khác. Bọn cú vọ. Đề phòng mắt cú vọ của hắn.
pt. Chỉ kiểu tóc nam giới, cắt ngắn, không rẽ đường ngôi. Tóc húi cua.
nId. 1. Vật mình có, mình tạo được, tiền bạc, tài sản: Ở đời muôn sự của chung, Hơn nhau một tiếng anh hùng mà thôi (c.d). Của chìm của nổi: bất động sản và động sản. Của đút: tiền hối lộ, đút lót. Của phi nghĩa: của làm ra không ngay thẳng. Của phù vân: của không chính đáng, của dễ mất. Của tổ ấm: của ông bà để lại.
2. Đồ vật: Của rẻ của ôi (t.ng). Của hiếm. Của quí. Của tin: vật để làm tin. Của tin gọi một chút này làm ghi (Ng. Du).
3. Thức ăn, đồ ăn: Của không ngon, đông bà con cũng hết (t.ng). Của chua: trái còn xanh chưa chín.
IIgi. Thuộc về: Sách của anh. Tiền của nó.
nd. Của cải cất giấu kín, người ngoài không biết, phân biệt với của nổi.
nth. Của có được một cách tình cờ rồi lại mất đi, không giữ được.
nd. 1. Khối nhỏ không có hình dáng nhất định nhưng không giẹp, không dài. Cục đất, Cục đá, Cục than.
2. Cục cưng: tiếng thân mật để gọi người thương mến nhỏ hơn.
ht. Liên quan đến một bộ phận của một toàn thể; chỉ chú ý đến một bộ phận mà không quan tâm đến toàn thể. Chiến tranh cục bộ, Tư tưởng cục bộ.
nIt. Thô kệch quê mùa: Thà rằng cục kịch nhà quê (Ô. Nh. Hầu). IIđg Cựa quậy, lay động. Hắn nằm yên, không thấy cục kịch gì cả.
nd. 1. Phần cứng không ăn được ở bên trong quả. Cùi bắp; Cùi mít.
2. Phần dày mọng nước bên trong vỏ một số quả. Cùi dừa.
3. Phần dày mọng nước giữa vỏ quả và hạt: Cùi nhãn (Về hai nghĩa 2 và 3, Cùi cũng gọi là Cơm. Cơm dừa. Nhãn dày cơm).
nt. 1. Lụt, hết bén, hết sắc: Lưỡi dao cùn.
2. Mòn, cụt lại. Chổi cùn.
3. Kém, không căn bản: Lý sự cùn.
nđg. Cung cấp, đưa ra thị trường. Về mặt hàng này cung không đáp ứng được cầu.
nt. Cuối hết, không còn gì nữa: Cùng nam cực bắc.Hang cùng ngõ hẻm.
ht. không còn phương kế gì nữa. Cùng kế phải bán ruộng, bán nhà.
hd. Con gái hầu hạ trong cung. không có niềm trăng và ý nhạc, Có người cung nữ nhớ thương vua (H. M. Tử).
ht. Hết cả tiền bạc, túng quẫn đến tột bực, không có lối thoát.
hdg. Cung phụng đúng với tình trạng: Hàng hóa không đủ cung ứng nhu cầu trong xứ.
nIđg. Giao hẹn với nhau sẽ tính được thua về điều phỏng đóan đúng hoặc sai hay về việc làm được hay không làm được. Anh có dám cuộc với tôi là hắn sẽ thành công không ?
IId. Điều cuộc với nhau. Anh được cuộc rồi. Tôi xin chịu là đã thua cuộc.
nd. Lúc sắp hết, lúc sau cùng. Ai không ăn thơm đầu mùa là dại. Ai không ăn mít cuối mùa là quê (c.d). Cuối tuần: hết tuần, chiều thứ bảy. Từ đầu đến cuối: suốt hết.
nt. 1. không tự chủ được trong lời nói và việc làm do thần kinh không bình thường hay vì lý trí không chế ngự được tình cảm. Mắc bệnh cuồng. Nó đã phát cuồng.
2. Khó chịu vì hoạt động bị kiềm hãm hay vì quá mệt mỏi. Ngồi mãi một chỗ cuồng chân. Đi cuồng cả chân mà vẫn không tìm thấy.
nIđg. Dựa theo để hành động. Chẳng cứ có kiểm tra mới làm cẩn thận. Cứ gì khó dễ, việc cần thì làm.
IId. Khu vực làm chỗ dựa để chuẩn bị và tiến hành chiến tranh. Tạm rút về cứ.
IIIp. Biểu thị ý khẳng định về một hành động hay trạng thái. Dù phải hy sinh, cũng cứ đi. Nặng thế mà nó xách cứ như không.
hdg. Ở một nơi không phải làng hoặc xứ của mình. Dân cư ngụ.
nd. 1. Chỗ mở để ra vào: Lắm sãi không ai đóng cửa chùa (t.ng). Cửa cái: cửa chính. Cửa hông: cửa ở một bên nhà. Cửa kính: cửa có gắn kính.
2. Nơi đông người ra vào. Cửa Phật, cửa Thánh.
3. Chỗ ra vào, thông tự nhiên với bên ngoài. Cửa sông, cửa hang.
4. Nhà ở, chỗ làm việc. Cửa quan. Chạy hết cửa nọ đến cửa kia.
nId. Mẩu sừng mọc phía sau cẳng gà trống và vài loại chim để tự vệ và tấn công. Gà cựa dài thì thịt rắn, Gà cựa ngắn thì thịt mềm (t.ng). IIđg. Động đậy, nhúc nhích: Nằm không cựa. Em bé cựa mình thức giấc.
dt. Nơi dạy đạo Khổng dạy chữ Nho ngày trước. Cửa không sân Trình.
nd. Cửa lấp kính để che gió và ngăn tiếng ồn từ bên ngoài, có khi là kính trong suốt (không ngăn sánh sáng), có khi là kính đục (ngăn một phần ánh sáng).
nIp. Vì không thể đừng được mà phải làm. Cực chẳng đã hắn phải dọn đi.
IIt. Chỉ miễn cưỡng làm điều không tránh được. Đó là việc cực chẳng đã.
ht. Đến mức tột cùng không chút khoan nhượng. Tư tưởng cực đoan. Hành động cực đoan.
nt. 1. Rắn, không gãy được: Ví dầu cây cứng rễ bền, Gió lay chẳng chuyển sấm rền nào rung (c.d).
2. không mềm mại, không dịu dàng; không cử động được. Động tác còn cứng. Quai hàm cứng lại không nói được.
3. không lưu loát. Văn cứng đờ.
4. không để tác động bên ngoài làm xao động, lay chuyển. Lúa đã cứng cây. Có cứng mới đứng đầu gió. Thái độ quá cứng.
5. Có trình độ cao, vững vàng. Học lực rất cứng.
6. Hơi mặn quá yêu cầu của khẩu vị. Nước mắm cứng.
nt. Cứng đến mức cử động không dịu dàng, không thoải mái. Dáng đi cứng còng. Nét chữ cứng còng.
nt. không chịu ở thế lép, dầu yếu vẫn chống chọi. Tay ấy rất cứng cựa.
nt. Chịu, không cãi lại được. Với lý lẽ ấy, chắc hắn phải cứng họng.
nt. 1. Rất cứng. Cứng ngắc, nhai không nổi.
2. không dịu dàng, uyển chuyển trong hành động, trong suy nghĩ. Tay chân cứng ngắc. Nguyên tắc cứng ngắc. Cũng nói Cứng nhắc.
nđg 1 (ht tiếu). Nhếch môi hoặc há miệng lộ vẻ vui hay có một ý tứ gì khác: Chưa nói đã cười, chưa đi đã chạy, thứ người hư thân (t.ng). Cười bả lả: cười muốn giải hòa. Cười bò càng, cười bò kềnh: cười lăn ra. Cười duyên: Cười làm duyên kín đáo. Cười gằn: Cười thành tiếng ngắn để mỉa mai, tỏ sự bực tức. Cười góp: cười theo người khác. Cười gượng: cố giả vờ cười. Cười huề: cười bả lả. Cười khan, cười lạt: cười lấy lệ. Cười khà: cười thành tiếng thích thú. Cười khẩy: cười nhếch mép vẻ khinh thường. Cười khì: cười cố tâm hoặc cười ngu ngốc. Cười khúc khích: cười nho nhỏ và bụm miệng lại làm bộ như không cho nghe. Cười lả lơi, cười lẳng: cười có vẻ cớt nhả, không đứng đắn. Cười mỉm, cười mím chi, cười miếng chi: cười không có tiếng, không mở miệng. Cười mơn: cười lấy lòng. Cười mát: cười nhếch mép tỏ vẻ khinh hay hờn giận. Cười mũi: Cười ngậm miệng, chỉ phát ra vài tiếng ở mũi tỏ ý coi khinh. Cười nịnh: cười giả dối để lấy lòng. Cười nụ: Cười chúm môi lại, không thành tiếng, tỏ sự thích thú một mình hay tỏ tình kín đáo. Cười ngất: cười lớn tiếng từng chuỗi dài, tỏ ý thích thú. Cười nhạt: cười nhếch mép, tỏ ý không bằng lòng hay khinh bỉ. Cười như nắc nẻ (hay Cười nắc nẻ): cười giòn từng tràng như bướm nắc nẻ đập cánh. Cười ồ: nhiều người cùng bật lên tiếng cười to, do thích thú đột ngột hoặc để trêu chọc mua vui. Cười phá: nhiều người cùng bật lên tiếng cười to thành chuỗi dài vì rất thích thú một cách đột ngột. Cười ra nước mắt: Gượng cười trong khi đáng lẽ phải khóc. Cười rộ: nhiều người cùng bật lên tiếng cười to thành một chuỗi dài. Cười ruồi: cười chúm môi, do điều thích thú riêng. Cười sằng sặc (hay Cười sặc): cười thành tràng thoải mái. Cười tình: cười hé miệng để tỏ tình. Cười trừ: cười để tránh phải trả lời. Cười tủm: cười mỉm một cách kín đáo. Cười vỡ bụng: cười to thành chuỗi dài. Cười xòa: cười thành tiếng vui vẻ.
2. Trêu ghẹo, ngạo nghễ: Cười người chớ khá cười lâu, Cười người hôm trước hôm sau người cười (c.d). Cười chê: cười để ngạo. Anh làm chi, cho thiên hạ cười chê, Trai khôn sao dễ dụ, si mê chi gái nạ dòng (c.d). Cười cợt: trêu ghẹo.
nd. Loại chim lông đen trắng, có thể kêu thành tiếng nói của người. Nói như cưởng (nói mà không hiểu gì). Khác với cà cưỡng (cũng gọi Sáo sậu).
nđg. 1. Bắt ép. Cưỡng người mà cướp của.
2. Chống, làm trái lại. không nên cưỡng lời anh ấy.
ht. Dây cương và khóa mõm ngựa, Cái bó buộc mình. Vào vòng cương tỏa chân không vướng (Ng. C. Trứ).
hd. Kết quả cuối cùng, chung cục. Trong một cuôc cách mạng, cứu cánh không phải chỉ là lật đổ chế độ cũ mà phải xây dựng một chế độ thích hợp với xứ sở.
ht. Nói về chiến trận ở khoảng đất rộng, không có chiến tuyến nhất định. Bộ đội dã chiến. Bệnh viện dã chiến.
nt&p. Thấm thía, day dứt, không nguôi. Nỗi buồn da diết. Nhớ da diết.
hd. Chỗ công cộng dành riêng cho kẻ không nhà trú ngụ về đêm.
hd. Sử chép những chuyện lưu truyền trong dân gian, do tư nhân viết, không phải chính sử.
nt. 1. Có một khoảng cách khá xa từ nơi này đến nơi kia, từ đầu này đến đầu kia. Đường dài mấy mươi cây số. Khúc vải dài 20m.
2. Có chiều dài hơn mức bình thường. Áo sơ mi tay dài. Bàn tay năm ngón còn có ngón ngắn ngón dài (t.ng).
3. Chiếm một thời gian khá lâu. Thức khuya mới biết đêm dài (t.ng). Một ngày đêm dài 24 giờ.
4. Luôn một mạch không ngó với lại, cứ tiếp tục như thế. Địch thua chạy dài. Nghỉ dài. Đói dài.
nt. 1. Còn nhỏ, non yếu. Mẹ già con dại.
2. không đủ khả năng suy xét, trái với khôn. Chớ có dại mà nghe hắn. Con dại, cái mang.
3. Mất khả năng hoạt động nhanh nhẹn theo sự điều khiển của trí óc. Hai tay tê cóng đã dại hẳn đi.
4. Mắc bệnh tâm thần. Giận quá hóa dại. Giả dại.
5. Mắc chứng bệnh làm tổn thương thần kinh, gây tê liệt rồi chết. Chó dại.
6. Chỉ động hay thực vật sinh trưởng tự do trong thiên nhiên. Cỏ dại. Giống bò dại.
nt. Dài quá, không cân đối. Cổ dài ngoằng. Cũng nói Dài ngoẵng.
nđg. 1. Có đủ tự tin để làm việc khó khăn, nguy hiểm. Dám nghĩ dám làm. Dám nói sự thật.
2. Dùng trong câu phủ định đối đáp xã giao. Tôi không dám.
nđg. 1. Tăng độ dài hay thể tích mà khối lượng không thay đổi. Dây thun bị dãn.
2. Trở lại trạng thái không còn co rắn hay tập trung. Vươn mình cho dãn gân cốt. Đám đông dãn ra nhường lối cho xe đi.
3. Thải bớt, đuổi bớt. Hàng nghìn công dân bị dãn.
nt. không e ngại, không rụt rè, chịu đựng được vì đã quen. Dạn gan. Chim dạn người.
nd. Xếp đặt các đoạn trong bài, để dựa vào đó mà viết hay nói. Dàn bài không chặt chẽ.
nđg&p. Kéo dài, dan dài ra: Cứ dan ca mãi không chịu về. Nói chuyện dan ca.
nđg. Dàn ra trên diện rộng, thiếu tập trung. Ý thơ dàn trải, không cô đọng.
nt. không thành tựu, lưng chừng: Mối tình dang dở. Công việc còn dang dở. Cũng nói Dở dang.
nd. Cây nhỏ, lá mặt trên màu sẫm và bóng, hoa trắng thơm, quả chín thịt màu vàng da cam, dùng để nhuộm hay làm thuốc (sách gọi là Chi tử). Rủ nhau đi bẻ dành dành. Dành dành không bẻ, bẻ ngành mẫu đơn (Cd).
hd. 1. Sự coi trọng của xã hội dựa trên giá trị, đạo đức, tinh thần. Bảo vệ danh dự. Lời thề danh dự.
2. Có tiếng để được kính trọng chứ không có chức hoặc thực quyền. Hội viên danh dự. Ghế danh dự.
hd. Danh xưng gợi ý nghĩa liên quan đến chức vụ, tư cách, cương vị v.v... Lấy danh nghĩa chính quyền để làm việc ấy. Với danh nghĩa hội viên, anh không nên làm như vậy.
nđg. 1. Đi rong: Dạo vườn hoa. Dạo phố.
2. Khởi đầu, thử qua. Dạo đàn. Dạo một hồi trống. Khúc nhạc dạo. Nói dạo mãi mà không vào vấn đề.
hIđg. 1. Rung rinh, đưa qua đưa lại. Cành lá dao động.
2. Xê xích, thay đổi trong một giới hạn nào đó, ngả nghiêng, không ổn định. Kích thước của sản phẩm dao động khoảng 5 mi-li-mét. Dao động trước khó khăn.
IId. Quá trình trong thời gian gần bằng nhau lặp lại sau thời gian gần bằng nhau. Dao động điện.
nt. 1. Trái với mỏng, nhiều lớp khít. Vải dày, giấy dày.
2. Sít, không hở: Hạt trỉa dày. Mưa dày hột.
3. Lâu, nhiều: Dày công. Dày kinh nghiệm.
4. không biết xấu hổ. Mặt dày mày dạn.
nđg. 1. Chỉ bảo về việc học hành. Dạy văn chương.
2. Giáo hóa, giáo dục. Dạy con dạy thuở lên ba, Dạy vợ dạy thuở bơ vơ mới về (c.d).
3. Truyền bảo, ra lệnh: Dạy binh lính không được khinh địch.
4. Tập cho thú biết làm những việc như người. Dạy khỉ làm xiếc.
nđg. Lật qua lật lại, xoay trở. Bệnh nhân phải nằm yên, tránh day trở nhiều. không day trở gì kịp.
ns. Một số ít chừng năm ba: Dăm vừng lá hiền lành không bí hiểm (Th. Lữ).
ns. Năm sáu hay bảy, không xác định. Dăm bảy hôm nữa mới xong.
nđg. 1. Đè vật gì nặng lên. Dằn giấy.
2. Để thêm vật nặng cho cân. Dằn một đầu thúng.
3. Nén lại. Dằn lòng. Dằn cơn giận.
4. Nói mạnh có vẻ gắt gỏng. Dằn từng tiếng một.
5. Đặt mạnh xuống để tỏ sự tức giận, không bằng lòng. Dằn quyển sách xuống mặt bàn mà hét lớn.
nđg. Dắt nhau đi thành đoàn không rời nhau. Cả gia đình dắt díu nhau về quê.
hd. Bài hát lưu truyền trong dân gian, thường không biết tác giả.
ht. Dùng về việc dân sự, khác với quân dụng: Hàng không dân dụng.
hd. Lực lượng vũ trang địa phương, không thoát ly sản xuất, được tổ chức để bảo vệ xóm làng. Có dân quân du kích và dân quân tự vệ.
hd. Tính cách, đặc tính của một dân tộc được truyền từ đời này sang đời kia và không có tính cách ngoại lai.
nd. Quyền của mỗi dân tộc được tự ý chọn chính thể của nước mình mà không một nước nào khác có quyền can thiệp.
nđg. Đưa xác đến, thân hành đi đến. Tưởng hắn không thèm dẫn xác đến đây nữa.
nt&p. 1. Hơi dính vì thấm ướt hay vì không mở to được. Trán dấp dính mồ hôi. Mắt dấp dính vì buồn ngủ.
2. Nói không rõ ràng. Nói dấp dính không ra câu.
nt. Người qua kẻ lại không ngớt. Xôn xao anh yến, dập dìu trúc mai (Ng. Du).
nt. không tỉnh, bơ phờ, vật vờ: Mình gieo xuống nước dật dờ hồn hoa (Ng. Du).
hd. Sách chép sự tích các danh nhân hoặc các việc phi thường, các việc không ghi trong chính sử.
nd. Chất lỏng nhờn, không hòa tan trong nước, nhẹ hơn nước, lấy từ các thực vật, động vật hay khoáng chất, dùng để ăn, chữa bệnh, thắp đèn, chạy máy... Dầu phộng (dầu lạc). Dầu cá. Dầu khuynh diệp. Dầu mỏ.
nd Dấu gồm ba chấm liền nhau, để chỉ rằng có những điều không nói hết hay đoạn văn bị lược bớt.
nd. 1. Vật hình sợi dung để buộc, nối, truyền dẫn v.v.... Dây gai. Lên dây đồng hồ. Đường dây điện cao thế.
2. Thân có hình dạng sợi của một số cây leo, cây bò. Dây khoai lang. Trồng mấy dây bí.
3. Tập hợp nhiều vật xếp nối tiếp nhau thành một hình dài. Pháo dây. Bát bán cả dây, không bán lẻ.
4. Mối liên hệ tinh thần gắn bó nhau. Dây thân ái.
nđg. 1. Kéo dài hết ngày này sang ngày khác. không để công việc dây dưa lâu ngày.
2. Dính líu vào việc rắc rối, phiền phức. không muốn dây dưa vào việc ấy.
nd. Dây tải điện có áp số không vì được nốivới đất, phân biệt với dây nóng.
nt. 1. Sát xuống, chắc: Đất dẽ khó cày.
2. Tính hòa nhã dịu dàng. Dẽ tính, không gắt gỏng.
nđg. Chú ý đề phòng điều không hay có thể xảy ra. Dè chừng bệnh tái phát.
nd. Thứ giày đế mỏng, không bít gót chân. Dép da, dép dừa. Dép cao gót.
nt. không khó. Bù đầu giả dại làm ngây, Khôn kia dễ bán dại này khó ăn(c.d).
nt. 1. Vừa phải, không khó không dễ, không nóng không lạnh. Khí hậu dễ chịu.
2. Dễ tính, dễ thương: Tính tình anh ấy rất dễ chịu.
3. Thong thả, tạo cảm giác êm dịu. Công việc có mòi dễ chịu.
nt. Có vẻ, có hình dáng không đẹp mà cũng không xấu, vừa con mắt. Mặt mày dễ coi.
nt. không đòi hỏi nhiều điều kiện, nhiều công sức. Hiểu được dễ dàng. Thành công dễ dàng.
nt. Dễ lọt vào lỗ tai, không khó chịu khi nghe đến, hợp lý: Lời nói dễ nghe.
nđg. Xem thường, không nể, không sợ. Phải dè chừng đừng có dể ngươi.
nt. 1. Chậm chạp, làm mất thời giờ một cách không cần thiết. Đã muộn rồi mà cứ dềnh dàng mãi.
2. To lớn và gây cảm giác cồng kềnh. Thân thể dềnh dàng. Cũng nói Dình dàng.
nt. Khác thường một cách khó coi, đáng chê cười. Ăn mặc lố lăng, coi dị quá. không biết dị (không biết sợ xấu).
hd. Giấy tờ ghi ý muốn của người chết để lại. Di chúc của người loạn trí, của vị thành niên đều không có hiệu lực.
ht. Nói về loại cây không có lục diệp chất nên tự nuôi dưỡng với những chất hữu cơ. Nấm là loại thực vật dị dưỡng. Các động vật sống dị dưỡng.
hth. Coi sự hòa thuận, yên ổn là quý hơn cả, có thể từ đó sinh ra xuê xoa không phân biệt phải trái.
ht&p. Tự nhiên, không khó hiểu, không chối cãi được. Lẽ dĩ nhiên.
hd. Tài sản của người chết để lại. Di sản không người thừa kế.
hd. Chất màu vàng vàng, không có mùi vị, đốt cháy, thường dùng để làm diêm quẹt, thuốc súng, pháo (cũng gọi là lưu hoàng, lưu huỳnh).
hd. Muối ka-li ni-trát không tinh khiết, dùng chế thuốc súng.
hdg. 1. Hoạt động như người thật việc thật để trình bày lại những sự kiện. Diễn vở cải lương. Bắt hung thủ diễn lại vụ giết người.
2. Như Diễn đạt.
3. Xảy ra và diễn tiến. Cuộc gặp mặt diễn ra trong không khí thân mật.
nd. Phần diện tích của nhà ở không dùng trực tiếp để ở (sân, hành lang).
nt. 1. Mắc với nhau bởi một chất có tính như keo, hồ: Phải duyên thì dính như keo, Trái duyên lễnh lãng như kèo đục vênh (c.d). không có một xu dính túi: không có tiền.
2. Liên can. Hắn có dính vào việc ấy.
nt. 1. Êm dần, không gắt nữa: Cơn ho đã dịu.
2. không gắt: Vị nước mắm rất dịu.
ngi. 1. Bởi, tại, theo: Do lời yêu cầu của tôi.
2. Tùy ở, căn cứ ở: Có giúp hay không là do lòng tốt của anh ấy.
nđg. Làm cho sợ vì thấy việc không hay sắp xảy đến cho mình. Vung gậy dọa đánh.Bắn dọa mấy phát chỉ thiên.
nđg. Nói không đúng sự thật, nói láo, nói những chuyện bịa đặt cho vui. Tán dóc.
nđg. Quan sát theo dõi với ý đồ không tốt. Thiên hạ hay dòm ngó.
nIđg. 1. Thu xếp hay bày biện ra. Dọn đồ đạc. Mâm cơm đã dọn sẵn.
2. Thu xếp để đi nơi khác: Có lệnh phải dọn gấp. Dọn nhà: dời đồ đạc đến ở nhà khác.
3. Làm cho hết những trở ngại, những cái vướng. Bắn dọn đường. Đằng hắng để dọn giọng trước khi phát biểu.
IIt. Sượng, không thể nấu cho nhừ (nói về gạo hoặc đậu). Đậu dọn.
nđg. Trút ra cho hết: Dốc bồ thương kẻ ăn đong, Vắng chồng thương kẻ nằm không một mình (c.d). Thở dốc: thở hết hơi. Dốc bầu tâm sự: nói hết tâm sự.
nIt. Nhiều hơn mức đủ. Tính dôi ra mấy ngày. Gạo già nắng, thổi dôi cơm.
IIđg. Còn dư, không dùng đến. Sắp xếp lại tổ chức, dôi được ba nhân viên.
nđg. Tỏ thái độ không vừa lòng bằng cách làm như không thiết gì đến nữa. Động một tí là dỗi. Nói dỗi.
nt&p. Làm không kỹ, chưa đạt yêu cầu. Gạo làm dối, còn nhiều trấu.
nt. Đến kế tiếp rất nhiều lần. Công việc dồn dập làm không hết. Hơi thở dồn dập.
nId. Gió lớn trong lúc chuyển mưa. Trời nổi dông. Mưa dông: mưa có gió lớn.
IIđg. Rời nhanh khỏi nơi nào, đi mãi không ngưng nghỉ. Hắn lên xe dông mất. Dông ngoài đường suốt ngày.
nt. không biết chữ nghĩa, không hiểu biết gì hay biết rất ít. Xấu hay làm tốt, dốt hay nói chữ (t.ng). Dốt toán. Dốt nhạc.
nt. 1. Bẩn. Áo quần dơ. Vết dơ.
2. Đáng phải hổ thẹn mà không biết xấu. Sao lại có người dơ đến thế?
nIđgs. 1. Lật, mở ra: Dở sách.
2. Bới móc, bày ra: Dở chuyện xưa.
3. Nửa chừng, chưa dứt: Công việc dở cả. Dở ông dở thằng: không có địa vị, tư cách rõ ràng.
4. Bận việc: Đang dở.
IIt&p. không ngon, xấu, vụng về: Dở cờ.Hát dở. Món ăn dở.
np. 1. Ăn chưa xong bữa.
2. Bữa cơm không đúng giờ thường lệ. Ăn dở bữa.
nt. không biết hổ thẹn: Xuống chân lên mặt ta đây nhỉ, Chẳng biết rằng dơ dáng dại hình (T. T. Xương). Cũng nói Dơ dáng dại hình.
nt. Có tính khí tâm thần không được bình thường, tỏ ra không hẳn khôn mà cũng không hẳn dại.
nt. Chỉ cảnh trớ trêu, khóc không được mà cười cũng không được.
nt. Khôn không ra khôn mà dại cũng không ra dại (như dở dở ương ương).
ngi&l. Nêu điều kiện không thuận, bất thường để nhấn mạnh điều nói đến vẫn xảy ra cả trong điều kiện đã nêu. Dù mưa to, vẫn đi. Rượu nhạt uống lắm cũng say, Lời khôn nói lắm dù hay cũng nhàm (c.d).
hdg. Sống không cố định ở một nơi nào, ở nơi này một thời gian, rồi lại dời đi nơi khác, nghịch nghĩa với định cư.
hdg. Bay vào không gian vũ trụ để khảo sát các thiên thể và không gian giữa thiên thể.
nt. Chỉ dây kéo ra không thẳng. Dây dùn khó đứt. Cũng nói Chùng.
nđg. Để cho tồn tại mặc dầu đó là việc xấu, sai. Tội ác trời không dung, đất không tha.
hdg&d. Cố ý hường hành động vào việc thực hiện điều mong muốn riêng thường là không tốt. Dụng tình nói xấu bạn vì ghen tị.
hl. Tầm thường, thiếu nét đẹp, không tế nhị. Lời lẽ dung tục.
ht. Chỉ có một mà thôi. Quốc hội là cơ quan duy nhất có quyền lập pháp. Nước Việt Nam là một khối duy nhất không thể phân chia.
nd. 1. Phần nhiều người tin là do trời định cho mỗi người về quan hệ tình ái, vợ chồng. Ép dầu, ép mỡ, ai nỡ ép duyên (t.ng).
2. Những nét đáng yêu, tạo vẻ hấp dẫn của con người đặc biệt là phụ nữ. không đẹp nhưng có duyên. Nụ cười duyên. Ăn nói có duyên.
hd. Nguyên nhân trực tiếp của việc. không biết duyên do vì đâu.
nIt. 1. Hung tợn, hay gây thiệt hại cho người khác. Dâu dữ mất họ, Chó dữ mất láng giềng (t.ng).
2. không lành, không may. Điềm dữ.
IIp. Quá lắm, nhiều. Đau dữ. Suy nghĩ dữ lắm.
hdg. Đề phòng trước việc không hay có thể xảy ra. Biện pháp dự phòng.
hdg&t. Dự vào để nghe chớ không có tư cách thành viên chính thức. Học viên dự thính.
nt. 1. không làm việc gì. Ăn dưng ngồi rồi. Ngồi dưng: ngồi không.
2. không dính dáng, không bà con. Người dưng có ngãi thì đãi người dưng (t.ng).
nđg. 1. Ngừng, đứng lại: Bước đi một bước, giây giây lại dừng (Đ. Th. Điểm). Dừng bút: thôi viết. Dừng bước, dừng chân: không đi nữa.
2. Quây, che bằng phên, cót. Dừng lại căn buồng.
nt. Lãnh đạm như không. Dửng dưng trước cảnh khổ của đồng bào.
hd. Cây không hoa, lá non cuộn hình ốc, thường mọc ở chỗ râm và ẩm.
nt&p. Đã quyết định rõ ràng, không còn nhập nhằng lưỡng lự. Dứt khoát tư tưởng.
nd. Đá do dòng nước chảy lâu ngày làm mòn nhẵn, không còn góc cạnh, kích thước từ khoảng 1 đến 10 cm.
hd. Loại chim lớn, cẳng cao, có cánh nhưng không bay được, chạy rất mau, thường sống ở các vùng sa mạc. Thân hình đà điểu có thể cao đến 2 mét rưỡi.
hdg. Động chạm tới, nói tới. không nghe đả động gì đến việc ấy cả.
nđg. Thỏa mãn, không thèm muốn gì nữa. Làm một giấc cho đã đời.
nđg. Nói giọng không rõ ràng, yếu ớt như trẻ con: Đả đớt như trẻ con.
nđg. Làm việc gì một chút cho có chuyện, không thật sự quan tâm. Việc gì cũng đá gà một chút rồi bỏ. Cũng nói Đá gà đá vịt (nghĩa mạnh hơn).
nđg. Đưa việc thuộc thẩm quyền của mình cho người khác giải quyết để tránh trách nhiệm. Việc khó khăn thì đá quả bóng cho nhau, không ai chịu giải quyết.
nđg. Đã bắt đầu công việc thì dầu không thích cũng phải tiếp tục cho xong.
nIđg. Đo ruộng đất. IId. Đơn vị đo chiều dài thời xưa, khoảng 60m, đoạn đường tương đối ngắn. không xa lắm, chỉ cách vài đạc đường.
nđg. Nói kéo dài và nhiều lần. Chuyện không có gì mà cứ đi đai lại mãi.
nd. 1. Công trình xây dựng trên nền cao, không có mái, thường để kỷ niệm. Đài liệt sĩ. Đài kỷ niệm.
2. Vị trí thường ở trên cao, có trang bị những khí cụ chuyên môn để thực hiện các công tác quan sát, nghiên cứu. Đài khí tượng. Đài quan sát.
3. Đài phát thanh (nói tắt). Nghe đài. Hát trên đài.
4. Máy thu thanh. Mở đài nghe tin.
np. Làm ngay việc gì không kể nên hay chăng. Nhận đại cho xong việc. Nói đại.
nth. Chỉ việc không tiếc công tìm chọn để lấy cái có giá trị trong vô số cái không giá trị.
ht. Chỉ xã hội không còn phân biệt giai cấp, dân tộc, quốc gia, mọi người đều sống bình đẳng, tự do, hạnh phúc. Ước mơ về một thế giới đại đồng.
hp. Trên những nét lớn, chung chung, không đi vào những chi tiết cụ thể. Chỉ biết đại khái. Làm việc rất đại khái.
hd. Cái có thể đo được bằng cách này hay cách khác. Độ dài, thể tích, khối lượng, con số đều là những đại lượng. Đại lượng biến thiên: đại lượng có thể nhận những giá trị khác nhau. Đại lượng không đổi (bất biến): đại lượng giữ nguyên giá trị trong những điều kiện nhất định, hằng số.
hd. Người thay mặt một nước ở một nước khác. Tùy trường hợp quan hệ bang giao giữa hai nước mà đặt đại sứ và lãnh sự. Cũng gọi Đại sứ đặc mệnh toàn quyền. Đại sứ lưu động: đại sứ không ở một nơi nhất định mà phải đi lại luôn từ nước này qua nước kia.
hd. Thánh nhân trên các bậc thánh, tôn hiệu của Khổng Tử.
hd. Người có chí khí lớn. Theo Mạnh Tử, kẻ không vì giàu sang mà say mê, không vì đói kém mà đổi chí, không vì uy thế mà hạ mình, đó là đại trượng phu.
ht. Chỉ sự ăn uống chỉ có mức tối thiểu những thức cần thiết, không có thức ăn ngon, mắc tiền. Bữa cơm đạm bạc.
nd. Thứ đàn một dây gồm một cái thùng gỗ dài, trên đầu có một cần nhỏ hơi cong, căng sợi dây đàn, ở giữa suốt đến đầu này thùng, không có phím.
nth. Chỉ việc làm uổng công vì đối tượng không khả năng tiếp thu hay thưởng thức.
nđg. Quyết định làm một việc mà người có lòng dạ không thể làm. Về sao cho dứt, cho đang mà về? (c.d).
nt. không có gì oan ức, dầu sự trừng phạt nặng nề. Hắn chết mới đáng đời.
np. Theo như bình thường thì... Đáng lẽ anh không nên làm việc ấy.
nd. Nói chung đảng và phe phái. Óc đảng phái. Nhân sĩ không đảng phái.
nt. Đáng là phải tội. Của đáng tội: việc đúng là phải tội nghiệp. Thực của đáng tội, hắn không có ý hại anh.
ht. Hay quên vì không tập trung chú ý vào việc chung quanh, trước mắt.
nđg. 1. Bằng lòng, chấp nhận vì không thể khác được. Từ chối không được, đành phải nhận.
2. Nỡ lòng, đang tâm. Thấy người bị nạn, bỏ đi sao đành.
nđg. 1. Bủa lưới bắt cá.
2. Cuộc. Anh dám đánh cá với tôi không?
nđg. Đánh nhiều, làm cho chết đi. Đánh chết cái nết không chừa (t.ng). Cái nết đánh chết cái đẹp (t.ng).
nt. Nói về phụ nữ không chịu nhịn ai, có những lời nói, cử chỉ gây cảm giác khó chịu. Trả lời giọng đanh đá.
nđg. 1. Chỉ chung việc đánh nhau.
2.thgt. Chỉ việc chơi cờ bạc. Hôm nay đằng ấy có đánh đá gì không?
nđg. Đánh gần, bằng báng súng, lưỡi lê, dao, gươm, gậy gộc hoặc tay không.
nđg. Làm cho thất bại hoàn toàn, không còn ngóc đầu dậy được.
nl. Kể một việc được chấp nhận để nói đến một việc khác quan trọng hơn. Đành rằng anh bị dồn ép, nhưng không nhất thiết phải làm như vậy.
nt. Cứng rắn, vững vàng không lay chuyển, không bác bỏ được. Quyết định đanh thép. Lời buộc tội đanh thép.
nđg. Chỉ cách làm việc không đến nơi đến chốn, xướng ra rồi bỏ đó.
nđg. Nói lớn tiếng hay làm ồn lên để mọi người không có thể chú ý đến việc đang trình bày.
nđg. 1. Dùng tay không ôm nhau, rồi người này cố làm cho người kia ngã xuống để thắng.
2. Đem hết sức lực ra đối phó một cách vất vả. Đánh vật với sóng gió. Đánh vật với công việc mới nhận.
nd. 1. Dao to làm binh khí thời xưa.
2. Loại cá có miệng dài nhọn như cái dao.
3. Góc mái nhà làm cong lên. Góc ao không bằng đao đình (t.ng).
ht. Quá quắt trong cách đối xử, không chịu ở thế kém đối với bất cứ ai. Thằng bé thật đáo để.
nd. Khổng giáo.
nd. Chỉ lối nói dùng lời lẽ cường điệu, khoa trương quá đáng, không thích hợp với nội dung.
nđg. 1. Hạ xuống, thôi không bay nữa. Phi cơ đáp an toàn.
2. Ném mạnh vào đích. Đáp lựu đạn vào lỗ châu mai.
nt. 1. Khó chịu, nhức nhối ở một chỗ nào trong cơ thể. Mẹ ơi đừng đánh con đau, Để con bắt ốc hái rau mẹ nhờ (c.d). Đau bụng. Đau đầu. Đau lưng. Đau mắt. Đau răng. Đau tim.
2. Mắc bệnh. Hắn đang đau, không đi học được.
nth. Chỉ việc tìm kiếm rất khó khăn mà hầu như không hy vọng.
nt. 1. Chìm trong cảnh khổ cực không lối thoát. Cứu dân khỏi cơn đắm đuối.
2. Say mê đến không biết gì khác. Đắm đuối trong tình yêu.
nđg. Cân nhắc giữa nên và không nên, chưa quyết định được. Có điều muốn nói nhưng đắn đo mãi.
nt. 1. Có vị làm khó chịu như vị của bồ hòn, mật cá. Đắng quá không nuốt được.
2. Có cảm giác đau đớn thấm thía về tinh thần. Chết đắng cả người. Đắng lòng.
nIgi. 1. Chỉ điều đáp ứng được yêu cầu hay phù hợp với ý muốn. Chúc đi đường đặng bình an.
2. Chỉ mục đích muốn đạt. Thổ lộ tâm tình đặng vơi bớt nỗi lòng.
IIp. Biểu thị ý có thể thực hiện. Quả ấy ăn đặng. Ngủ không đặng.
nd. 1. Chỗ phía ấy.
2. Tiếng thân mật để gọi nhau. Đằng ấy có đi chơi không?
ht. Gồm những yếu tố ngang nhau, không phụ thuộc nhau về ngữ pháp. Từ ghép đẳng lập.
np&đ. Ở chỗ này, phần tôi, phía tôi. Đằng này không định đi.
nIđg. Nắm tay lại mà nện xuống. Chép miệng, lớn đầu to cái dại, Phờ râu chịu đấm mất phần xôi (T. T. Xương).
IIp. không chịu. Đấm thèm.
nđg. Húc đầu, đi vào, xen vào một cách liều lĩnh. Khi không lại đâm đầu vào việc ấy.
nđg. Trở nên liều lĩnh, không còn cân nhắc nữa. Thua quá rồi, đâm liều.
nd.1. Chất rắn làm thành lớp trên cùng của bề mặt Trái đất. Chôn dưới đất. Đất bồi.
2. Khoảng mặt đất trên đó có thể trồng trọt. Diện tích đất trồng trọt. không một tấc đất cắm dùi.
3. Khoảng mặt đất không phải là ruộng. Đất ở. Tính cả đất lẫn ruộng là 2 hecta.
4. Vật liệu gồm thành phần chủ yếu là đất. Ấm đất. Nhà tranh vách đất.
5. Nơi thuận lợi cho cuộc sống hay một hoạt động. Tin lời thầy địa ký là chỗ ấy được đất. Cùng đường, không còn đất dung thân.
6. Ghét, chất bẩn trên da. Tắm kỳ ra đất.
nd.1. Đất có thành phần chủ yếu là những hạt như cát dễ đào xới, dễ thấm nước. Khoai lang ưa đất cát.
2. Chỉ chung đất trồng trọt. Đất cát không được màu mỡ.
nd. Đất gồm những hạt rất mịn, dính chặt nhau, không thấm nước, có thể dùng làm gạch, ngói, đồ gốm.
np.1. Chỉ một nơi không biết rõ, không cần xác định. Nhà ở đâu? Tiền để đâu trong tủ ấy. Mua đâu chả được.
2. Để chỉ rằng điều trình bày không đích xác. Hơn nhau đâu năm sáu tuổi. Nghe đâu anh ta sắp cưới vợ.
nIp. 1. Để hỏi về vị trí, mức độ sự kiện. Tại đâu? Hung dữ đến đâu? Việc ấy sẽ đi đến đâu?
2. Biểu thị ý phủ định. Tôi đâu có ngờ. Hơi đâu mà cãi với nó.
IItr. Đặt ở cuối câu để nhấn mạnh ý phủ định. Nó không đến đâu. Nói thế không đúng đâu.
nt.1. Hòa hợp. Tâm đầu ý hợp.
2. Đầu hàng (nói tắt). Thà chết không đầu giặc.
nđg. Giữ lại được kết quả tốt. Giống tốt, hạt nào cũng đậu. Cái thai không đậu. Thi đậu. Cầm lòng không đậu.
nd. Toàn bộ sự việc từ bắt đầu đến kết cuộc. Nghe rõ đầu đuôi câu chuyện.Việc không thành, đầu đuôi là tự nó.
nd. Mắt giữa hai đốt cây. Chém tre không dè đầu mấu (làm bừa, không kiêng nể ai cả).
nt. Chỉ tình trạng đầu đuôi không ăn khớp, có tính chắp vá, không nhất quán. Chuyện kể đầu Ngô mình Sở.
nd. Đầu dòng nước, chỗ đê vỡ, chỉ cái thế không tránh khỏi một việc không hay. Chết đầu nước.
nth. Chỉ tình trạng vất vả liên miên không lúc nào được rỗi rãi, nghỉ ngơi. Suốt ngày đầu tắt mặt tối.
nd. Người đầu tiên làm một việc không tốt để nhiều người khác làm theo. Hắn là đầu têu trong vụ phá rối trật tự.
nđg. Đấu tranh để giành hay giữ chính quyền, không dùng lực lượng vũ trang.
nd. Sự việc lúc đầu có vẻ to tát nhưng kết thúc không có gì.
nch&đ.1. Chỉ địa điểm ở nơi người nói và thời gian lúc đang nói. Nơi đây. Ba năm trước đây. Đây là bạn tôi. Tiện đây xin hỏi.
2. Từ người nói dùng để tự xưng. Đừng dọa, đây không sợ đâu.
nIt.1. Sắc tối như đêm, ngược với trắng. Đen như mực.
2. không may. Đen tình đỏ bạc (tng). Vận đen: Vận rủi.
3. không công khai, phải giữ kín. Quỹ đen. Chợ đen. Xã hội đen.
IIp. Chỉ rất nhiều người tụ họp. Người đứng xem đen đặc. Xúm đen xúm đỏ.
nd. Đèn để chiếu sáng tức thời đối tượng khi chụp ảnh ở nơi không đủ sáng.
nd. Đèn thắp sáng bằng đất đèn, thường dùng trong mỏ hầm lò không có khí nổ. Cũng gọi Đèn khí đá.
nd. Chỉ đèn để soi sáng nói chung. Đèn đóm không có, tối om om.
nt. Tăm tối, không ánh sáng, không có tương lai. Sống một cuộc đời đen tối. Tư tưởng đen tối: tư tưởng chán nản.
nđg.1. Mang vào người. Đeo nhẫn, đồng hồ đeo tay.
2. Tự giữ chặt vào, không chịu rời xa. Bé đeo vào cổ cha. Bé đeo theo mẹ suốt ngày. Bị mật thám đeo sát.
nđg. Theo đuổi mãi, không dứt bỏ được. Đeo đẳng mãi mối tình thầm kín.
nđg. Theo mãi không rời xa. Công đeo đuổi, chẳng thiệt thòi lắm ru? (Ng. Du).
nđg.1. Viết thêm vào những chi tiết cần thiết. Đề địa chỉ.Báo cáo không đề ngày tháng.
2. Thêm vào để giới tiệu tác phẩm hay tỏ tình cảm. Đề tựa quyển sách. Tranh có đề thơ. Lời đề tặng.
nđg.1. Làm cho ở vào một vị trí nào đó, làm cho còn lại. Tiền để trong ví. Cọp chết để da, người ta chết để tiếng (tng).
2. không làm gì để tác động đến một trạng thái hay ảnh hưởng, ngăn cản sự diễn tiến của một sự kiện. Để đầu trần đi ngoài nắng, Để râu dài. Để lộ bí mật.
3. Nhượng lại vật đã mua với giá phải chăng. Để lại cho bạn chiếc đồng hồ. Để rẻ.
4. Ly dị. Ra tòa xin để vợ.
nđg.1. Chú ý vào. Để tâm tìm kiếm.
2. Để trong lòng. Về việc ấy không nên để tâm.
nI. 1. Đồ nhận bông gòn hoặc cỏ, v.v... để lót, nằm, ngồi cho êm. Đệm hồng thúy thơm cho mùi xạ (Ô. Nh. Hầu).
2. Cái đặt thêm vào cho không còn hở hay sự cọ xát êm hơn. Miếng đệm bằng mút.
IIđg. 1. Đặt vào một miếng đệm. Đệm rơm chung quanh cho êm khi di chuyển.
2. Thêm vào tiếng nói hay âm thanh. Đệm vào những tiếng ạ sau câu nói. Đệm đàn pianô cho tốp ca.
nIđg. Có mặt tại. Đến đình nào chúc đình nấy (tng). Thời cơ đã đến. Việc đến bất ngờ.
IIgi. 1. Thẳng tới. Từ chỗ này đến chỗ kia. Nói chuyện đến khuya. Nói đến thế mà nó vẫn không nghe.
2. Chỉ một kết quả hay hậu quả có thể đưa lại. Lo đến gầy người. Tức đến chết mất. Sướng đến phát điên.
nIgi. Như Đến đỗi.
IIt. Ở trong tình trạng không hay đến lấy làm buồn, làm tiếc. Nếu cẩn thận thì đâu đến nỗi. Anh dầu xui xẻo cũng đâu đến nỗi.
nt. Lạt lẽo, không thiết tha. Trước sao đằm thắm muôn phần, Nay sao đểnh đoảng như cần nấu suông.(cd)
nIt. 1. Có số lượng, kích thước thành phần bằng nhau. Bông lúa to, hạt đều và chắc. Hai đội hòa hai đều.
2. Có tốc độ, nhịp độ cường độ không thay đổi. Máy chạy đều. Quay thật đều tay. Giọng kể đều đều.
IIp. Biểu thị sự đồng nhất về hoạt động, trạng thái, tính chất của nhiều đối tượng. Đến nhà mấy lần anh đều đi vắng. Tìm ở đâu cũng đều không thấy.
nt. Bằng nhau, không có sự cách biệt lên xuống, mau chậm. Tốc độ đều đều.
nIđg. 1. Di chuyển bằng hoạt động của hai chân. Bé đi chưa vững. Cho ngựa đi thong thả.
2. Di chuyển đến nơi khác do một nhu cầu hay một hành động gì. Đi chợ. Đi học. Đi biển. Đi bộ đội.
3. Rời bỏ cõi đời, chết. Cụ ốm nặng, đã đi hôm qua rồi.
4. Di chuyển trên một mặt bằng. Xe đi chậm rì. Thuyền đi ngược gió. Thời gian đi rất nhanh.
5. Biểu thị hành đông làm cho một tình trạng không còn nữa hay giảm sút. Cắt đi vài đoạn trong bài. Anh ấy chết đi, ai cũng thương tiếc. Tình hình xấu đi. Cơn đau có dịu đi ít nhiều. Tiếng nhạc nhỏ đi.
6. Hoạt động theo một thể cách nào đó hay một phương hướng nào đó. Đi vài đường kiếm. Đi ngược lại nguyện vọng chung. Nghiên cứu đi sâu vào vấn đề.
7. Đưa đến một kết quả hay một sự chuyển biến. Hội nghị đi đến nhất trí. Làm như thế không đi đến đâu. Đi vào con đường tội lỗi. Công việc đi vào nề nếp.
8. Đem tặng nhân dịp lễ tết, hiếu hỉ. Đi một câu đối nhân dịp mừng thọ.Đi điếu.
9. Mang vào chân tay để che giữ. Chân đi dép. Đi găng tay.
10. Phù hợp nhau. Màu vàng đi rất tốt với màu đỏ. Hai việc ấy không đi với nhau.
11. Đi tiêu (nói tắt). Chột bụng đi chảy.
IIp. Biểu thị một mệnh lệnh hay một sự thúc giục. Im đi! Chúng ta đi chơi đi.
IIItr. Biểu thị ý nhấn mạnh về một tính chất bất thường, một mức độ cao, một kết quả tính toán hay một giả thiết. Ai lại đi nói thế, Thích quá đi chứ! Cộng các chi phí, tất cả là đi một triệu đồng. Cứ cho là như thế đi, cũng vẫn tốt.
nđg. Cách nói để quả quyết việc vừa nêu không thể xảy ra. Nó mà thắng cuộc, tôi xin đi đằng đầu.
nđg. Tương xứng, song song với nhau. Bộ ghế không đi đôi với cái bàn. Học phải đi đôi với hành.
nđg. Chỉ cách làm việc không theo lối thông thường mà qua nhiều khâu, nhiều bước tốn nhiều công sức.
ht. Chỉ quan tâm đến lợi ích của địa phương mình, không nghĩ đến lợi ích của các địa phương khác và lợi ích chung của đất nước. Tư tưởng địa phương chủ nghĩa.
nId. Bên chống đối với mình.
IIđg. Chống cự. không địch nổi đối thủ.
nt. 1. không nghe được. Bị điếc từ nhỏ. Nói lắm, nghe điếc tai.
2. Mất khả năng phát ra tiếng. Mỏ điếc. Lựu đạn điếc. Pháo bị điếc nhiều.
3. Hư, khô quắt lại, không dùng được. Cau điếc, hồng điếc.
nt. Làm vang tai, không còn nghe gì. Những tiếng nổ điếc tai.
nId. 1. Phần không gian nhỏ nhất có thể hạn định được. Điểm sáng trong bóng tối. Điểm dân cư.
2. Phần nhỏ nhất trong toàn bộ một nội dung. Nhấn mạnh những điểm quan trọng.
3. Đơn vị để đánh giá chất lượng. Bài được điểm 10.
4. Mức có thể xác định trong một quá trình. Phong trào lên đến điểm cao. Điểm nóng chảy. Điểm bảo hòa.
IIđg. 1. Làm nổi lên những điểm, những chấm. Tóc điểm bạc.
2. Kiểm tra lại từng đơn vị để đánh giá. Điểm số người có mặt. Điểm lại tình hình sản xuất.
3. Đánh thong thả từng tiếng môt. Trống điểm giờ vào học.
4. Ấn đầu ngón tay vào một chỗ hiểm. Điểm trúng huyệt.
nd. Điểm ở màng lưới của mắt không nhận kích thích của ánh sáng.
ht. không quan tâm, lãnh đạm. không lẽ điềm nhiên ngồi nhìn.
np. Hết lớp này đến lớp khác không dứt. Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệp (H. Cận). Trùng trùng điệp điệp.
nd.1. Chỉ từng đơn vị sự việc. Hành hạ đủ điều. Ở trong còn lắm điều hay ... (Ng. Du).
2. Đơn vị lời nói. Nghe điều hay lẽ phải. Lắm điều.
3. Điểm, khoản trong một văn bản. Mười điều kỷ luật của quân đội. Điều 30 của Hiến Pháp.
4. Vẻ dáng. Làm ra cái điều ta đây không cần.
nd. Điếu hút thuốc lào làm bằng một ống tre hay nứa, không có xe.
nđg. Chống lại những tác động không tự điều chỉnh được của dòng sông để giữ điều kiện cho tàu thuyền đi lại và bảo vệ bờ.
hIđg. Hòa hợp cho vừa, cho cân. Máy điều hòa không khí. IIt. Có chừng mực và đều đặn. Mưa nắng điều hòa.
nd. Những lời cãi qua cãi lại giữa những người không ai chịu ai.
nd. Những lời chê trách, thường không căn cứ hay quá đáng, lặp đi lặp lại, do nhiều người xầm xì.
nd.1. Lời bàn tán về những chuyện cho là không tốt của một người. Có nhiều điều tiếng về anh ấy.
2. Lời cãi cọ. Hai bên không hề có điều tiếng gì với nhau.
hdg. Ngưng không tiến hành được. Công việc bị đình đốn vì chiến tranh.
nd. Thuyền nhỏ dài, có mui hoặc không dùng để đưa khách. Một chuyến đò nên nghĩa (tng). Đò máy: đò có gắn máy.
nIp&đ. 1. Chỉ người, sự vật, địa điểm, thời điểm được xác định, không ở cùng vị trí với người nói, không thuộc lúc đang nói. Từ đây đến đó không xa. Mới đó mà đã ba năm. Chuyện gì đó.
2. Chỉ người, sự vật, địa điểm, thời điểm chưa được xác định cụ thể. Để quên ở đâu đó. Nói một câu gì đó. Đến lúc nào đó.
3. Dùng gọi người đối thoại một cách thân mật hay trịch thượng. Đó mà làm bạn với đây thiệt gì? (cd)
IItr. Đúng đó. Đó, anh thấy không, nó chớ ai?
nđg. Biết là không có căn cứ nhưng vẫn cố đoán thế này thế khác.
hdg. Cắt, chận đằng sau không cho rút lui. Đánh đoạn hậu, không cho địch rút.
nt. 1. không có vị gì. Nước canh đoảng.
2. không làm nên việc gì. Có vẻ lanh lẹ mà đoảng.
nđg.1. Trông vào chữ mà phát ra tiếng nói hoặc không phát ra tiếng nói. Đọc báo. Đọc kinh. Đọc sách.
2. Tiếp nhận nội dung của một tập hợp ký hiệu. Đọc bản thiết kế.
3. Hiểu thấu bằng cách nhìn vào những biểu hiện bề ngoài. Qua ánh mắt, đọc được nỗi lo thầm kín.
nt. Đói quá thấy như trong bụng hoàn toàn trống. Đói meo không thiết đến việc gì cả.
nđg.1. Khép kín lại. Lắm sãi, không ai đóng cửa chùa (tng). Giờ đóng cửa: giờ nghỉ làm việc.
2. Làm cho mọi hoạt động ngừng lại. Đóng máy lại. Đóng cửa hiệu.
3. Đánh vật nhọn cắm vào vật gì. Đóng đinh. Đóng cọc.
4. Định nơi ở, nơi dinh trại. Đóng quân làm chước chiêu an (Ng. Du).
5. Ghép thành một vật gì. Đóng giày. Đóng sách. Đóng tàu.
6. Cầm con dấu ép mạnh xuống. Đóng dấu, đóng triện.
7. Góp phần tiền của mình phải trả. Đóng hụi(họ). Đóng thuế.
8. Bám thành lớp. Sân đóng rêu. Đóng băng. Đóng khói.
9. Diễn một vai. Đóng vai Quan Công.
10. Mang, mặc vào. Đóng khố.
nđg.1. Đưa qua đưa lại. Tàu lá đong đưa.
2. Đưa đẩy cho qua, không nghiêm trang. Mà con người thế, ra người đong đưa (Ng. Du).
nđg.1. Ngã nằm ngay xuống. Bão làm đổ cây cối. Tường đổ. Con trâu bị đổ trong vụ rét.
2. không còn đứng vững, không tồn tại được nữa. Nội các đổ. Bị lật đổ.
3. Làm cho vật được chứa đựng ra khỏi vật đựng. Làm đổ mực. Đổ thóc vào bồ.
4. Tạo vật rắn bằng cách cho chất dẻo hay chất nhão vào khuôn. Đổ móng xây tường. Đổ bánh đúc.
5. Thoát hoặc làm cho thoát ra ngoài. Mồ hôi đổ như tắm. Đổ máu.
6. Dồn nhiều về một chỗ. Sông đổ ra biển. Thác đổ.
7. Quy cho người khác để giấu trách nhiệm của mình. Đổ tội. Đổ cho hoàn cảnh.
8. Chuyển đột ngột sang trạng thái khác. Trời đổ tối. Đổ đốn.
9. Trở về một phía từ một điểm làm mốc. Các tỉnh từ Phan Thiết đổ vào.
10. Phát ra tiếng, nói về chuông trống. Chuông đổ. Đã đổ lung tung tiếng trống thành (Th. T. Thị).
nđg.1. Hỏi để thử trí thông minh hay trí nhớ. Chơi trò đố chữ, Câu đố.
2. Cách nói để khích người khác làm việc gì. Đố ai quét sạch lá rừng... (cd). không thầy đố mày làm nên (tng).
nđg. Khăng khăng đổ lỗi cho một người, bất chấp đúng sai. Đổ riệt cho người không hề biết gì.
hIt. Đứng một mình, không dựa vào ai, không nhờ cậy ai, không bị ai kềm chế. Độc lập về chính trị và kinh tế.
IId. Tình trạng một nước, một dân tộc có chủ quyền. Chống đế quốc giành lại nền độc lập.
nd.1. Hai cái, hai chiếc, hai vật, hai người cùng chức năng, công dụng. Đôi giày. Đôi bạn trăm năm. Xứng đôi với nhau.
2. Số lượng trên một nhưng không xác định. Nói một đôi lời. Đôi khi. Đôi ba.
nđg.1. Cân xứng về nội dung, giống nhau về từ loại, ngược nhau về bằng trắc, thành một cặp tương ứng. Một đôi câu đối.
2. Đâu mặt cân xứng với nhau. Hai dãy nhà đối nhau. Đối mặt với kẻ thù.
3. Xử sự với người, với việc. Đối với anh, tôi không giấu.
4. Trả lời. Bên gái hò hai, bên trai đối một (tng).
5. Chống lại, chọi lại. Tên lửa đất đối không.
nđg. Mang trên đầu. Đội nón. Đội thúng gạo. Thù không đội trời chung.
nd.1. Gọi chung một số quân không nhất định. Đội bảo an. Đội xung phong. Đội du kích.
2. Nhóm người họp thành một tổ chức có hệ thống. Đội túc cầu. Đội thiếu niên tiền phong.
nđg. Sống và hành động ngang tàng, không thừa nhận một uy quyền nào. Đội trời đạp đất ở đời... (Ng. Du).
nd. Khoảng đất trồng cây nhỏ thấp hoặc cỏ mọc. Đi đồng: đại tiện. Đồng cạn: đồng không ngập nước. Đồng chiêm:đồng lúa chiêm, lúa tháng năm. Đồng chua: đồng mà đất có chất chua. Đồng sâu: đồng ruộng có nước ngập.
nđg.1. Chuyển đổi vị trí, trạng thái. Gió thổi động cành lá. Ngồi im, không dám động.2. Dính tới, chạm tới. Đừng nên động tới nó. Rút dây động rừng.3. không yên, cần đề phòng. Thấy động hắn bỏ chạy.4. Vừa qua tình trạng khác. Vùng này động mưa là ủng. Động đi ra phố là tiêu tiền.
hd. Chuỗi hành động đáp ứng diễn ra theo trình tự không thay đổi do lặp đi lặp lại nhiều lần trong hoàn cảnh nhất định. Động hình là cơ sở sinh lý của thói quen.
nd. Chủ trương bỏ nhà, bỏ đồng ruộng, tản cư nơi khác, không hợp tác với quân địch. Chủ trương đồng không nhà trống có từ đời Võ Vương bên Trung Quốc, đã được áp dụng ở nước ta thời chống Pháp tới xâm lược.
hIt. Giống nhau như một. Tính nhân dân không đồng nhất với tính dân tộc.
IIđg. Coi là đồng nhất. không thể đồng nhất thương xót và thương hại.
nd. Động vật không có cột sống như sâu bọ, trai ốc, giun sán v.v...
hIđg. Biến đổi lớn, đột ngột. Tình hình đột biến, cần có biện pháp đối phó.
IId.1. Sự biến đổi đột ngột. Những đột biến không lường được.
2. Sự thay đổi ở cá thể sinh vật do thay đổi cấu trúc di truyền. Gây đột biến để tạo giống mới.
hIđg. Đánh bất ngờ, mau lẹ. Đột kích vào đồn địch.
IIp. Mau lẹ và không định trước. Kiểm tra đột kích.
nt. Có cảm giác như cứng ra, mất khả năng cử động. Cổ ngay đơ, không cúi xuống được. Ngồi thẳng đơ như pho tượng.
nt. không cử động, không linh hoạt. Mắt đờ ra vì buồn ngủ. Lạnh quá, hai tay cứng đờ.
nđg.1. Hứng, cầm cho khỏi rơi, khỏi ngã. Anh té không ai đỡ.
2. Đón lấy, gạt ra. Hai tay đỡ lấy tặng phẩm. Đỡ quả đấm.
3. Giúp. không đỡ gì cho cha mẹ cả.
4. Giảm bớt. Bệnh đã đỡ.
5. Tránh được. Đỡ tốn.
6. Tạm làm. Ở đỡ nơi đây. Dùng đỡ con dao này.
nđg. Có cảm giác như bị cứng lưỡi, không nói được. Ngồi đớ ra, không nói được tiếng nào.
nd.1. Khoảng thời gian từ lúc sinh ra đến lúc chết. Cuộc đời con tằm. Già nửa đời người.
2. Cuộc sống, xã hội loài người. Yêu đời. Sống trên đời.
3. Lớp người sống thành những thế hệ kế tiếp nhau. Chuyện đời xưa. Để lại đời sau. Ai giàu ba họ, ai khó ba đời? (tng).
4. Thời gian trị vì của một ông vua, một triều đại. Đời vua Gia Long. Đời nhà Trần.
5. Thời gian hoạt động của con người trong một lãnh vực nhất định. Đời học sinh. Đời làm báo.
6. Lần kết hôn. Đã một đời chồng. Đời vợ trước không có con.
7. Bên ngoại (trái với bên đạo, theo đạo Thiên Chúa). Việc đạo, việc đời.
nd. Thời gian không xác định nhưng cách xa trong quá khứ. Chuyện từ đời thuở nào. Cũng nói Đời thủa.
nt. Chỉ có một hoặc rất ít người, không ai để nương tựa, giúp đỡ nhau. Cảnh nhà đơn chiếc.
hIt. không lôi thôi, khó khăn, không phức tạp. Phương pháp đơn giản.
IIđg. Làm cho trở thành đơn giản. Đơn giản tổ chức cho đỡ cồng kềnh.
ht. Về ngôn ngữ, chỉ tính cách quan hệ giữa các từ không biểu thị bằng các phụ tố chứa trong bản thân từ mà bằng những phương tiện ở ngoài từ, như trật tự các từ, hư từ. Tiếng Việt là một ngôn ngữ đơn lập.
ht. Một mình, một cái, không lẫn lộn với cái khác được. Tính đơn nhất của thời gian.
hdg. Chỉ có một ngọn giáo, một con ngựa, chỉ sự chiến đấu đơn độc, không ai giúp sức.
hd. Chất đơn không phân chia được cấu tạo thành mọi sinh vật theo triết học duy tâm.
nd.1. Lượng chung, tiêu chuẩn dùng để đo lường các thứ cùng loại. Đơn vị đo lường. Đơn vị tiền tệ.
2. Vật riêng lẻ trong số những vật cùng thứ loại. Giá thành mỗi đơn vị sản phẩm.
3. Tổ chức bộ phận trong hệ thống tổ chức. Xã là đơn vị hành chánh cơ sở.
4. Bộ phận lực lượng vũ trang được biên chế theo quy định. Đơn vị phòng không. Đơn vị tác chiến.
nt. không phát âm được một số âm do lưỡi cứng. Có tật nói đớt một số từ nhất định.
nIđg. Di động thân thể lơ lửng trong khoảng không, chỉ với điẻm tựa ở bàn tay. Nắm cành cây đu lên.
IId. Đồ chơi gồm một thanh ngang treo bằng hai sợi dây để người chơi đứng lên nhún cho đưa đi đưa lại. Đánh đu.
nch&p. Có mức độ đáp ứng yêu cầu, không thiếu. Đủ ăn, đủ mặc. Hàng đủ loại. Hạch sách đủ điều.
nđg.1. Nói hay làm cho vui, nói nửa đùa nửa thật. không phải chuyện đùa.
2. Đẩy đi, dồn lại. Gió đùa sóng biển. Ngọn cỏ gió đùa. Đùa phân để trộn đều với đất.
nt.1. không trong trẻo. Thừa nước đục thả câu (tng). Kính đục.
2. Trầm và nặng, không thanh. Tiếng trong, tiếng đục. Giọng đục.
nđg. Gói, bọc lại không gọn gàng. Vội quá, chỉ kịp đùm túm một ít quần áo.
np.1. Một cách dữ dội. Ngọn lửa gặp gió to, bốc cháy đùng đùng. Đùng đùng nổi giận.
2. Rất đột ngột, không ai ngờ. Sau đám cưới mới mấy ngày đùng đùng đòi ly dị.
nd.1. Phần nhỏ dài sau đít thú vật. Giấu đầu lòi đuôi.
2. Phần cơ thể ở sau cùng của chim, cá v.v... Đuôi chim. Đuôi cá. Đuôi tôm.3. Phần cuối cùng, phần kết thúc. Chuyện không đầu, không đuôi. Xe chạy nối đuôi nhau.
nt.1. Đờ, thừ. Ngồi đứ ra.
2. Thẳng cứng ra không còn khả năng cử động. Chết đứ.
1. Trao trực tiếp, làm cho đến được. Đưa thư đến tận tụy. Đưa bóng vào lưới. Các báo đưa tin. Đưa cuộc kháng chiến đến thành công.
2. Sử dụng làm công cụ. Đưa cả công sức vào việc ấy.
3. Dẫn, tiễn. Đưa người cửa trước, rước người cửa sau (Ng. Du).
4. Đẩy qua, đẩy lại. Đố ai nằm võng không đưa (tng).
nđg. Đem cô dâu về nhà chồng. Một năm có một mùa xuân, gái kia không lẽ hai lần đưa dâu (cd).
nđg.1. Đưa và đón, tiếp đãi.
2. Nói khéo để lấy lòng, không thật. Ăn nói đưa đón, lựa chiều.
nđg. Ngăn chặn, bảo không nên làm. không đừng được nên phải nói.
nIđg.1. Ở tư thế thân thẳng, chỉ có chân trên mặt đất. Đứng lên, ngồi xuống.
2. Ở vào một vị trí có trách nhiệm. Đứng đầu nhà nước. Đứng về một phe. Đứng ra dàn xếp vụ xung đột.
3. Vào trạng thái ngưng chuyển động. Đồng hồ đứng.
4. Tồn tại, không bị lật đổ. Quan điểm đó đứng vững được. Chính phủ thành lập sau đảo chánh chỉ đứng được mấy ngày.
5. Điều khiển máy móc ở tư thế đứng. Công nhân đứng máy.
IIt. Có vị trí thẳng góc với mặt đất. Tủ đứng. Vách núi thẳng đứng.
np. Nhấn mạnh về hậu quả không hay nếu không nghe lời khuyên bảo đã trình bày. Dầm mưa như thế, ốm đừng có trách.
nt. không có chỗ ở nhất định, hay rong chơi ngoài đường. Đồ đứng đường.
nđg.1. Có quyền, có phép. Được nghỉ. Được đi chơi. Được xuất ngoại.
2. Thắng, hơn. Được làm vua, thua làm giặc (tng).
3. Tiếp nhận, hưởng một điều gì. Được tin. Được tiếng thơm. Được khen thưởng.
4. Đạt một mức độ nào đó về số lượng. Bé được một tháng. Đi được năm cây số.
5. Chỉ thụ thể của động từ. Cao su được dùng để làm vỏ xe. Từ “được” được dùng theo nhiều từ loại.
IIt. Đạt yêu cầu tốt. Cô ấy được người, được nết.
IIIp.1. Biểu thị việc vừa trình bày đã đạt kết quả hay có khả năng thực hiện. Nghe được mấy câu. Quả ăn được, Việc khó nhưng làm được.
2. Nhấn mạnh sự thuận lợi, giảm nhẹ ý phủ định. Gặp được người tốt. Trong người không được khỏe.
nth. Chỉ thái độ không biết điều, được nhượng bộ về điều này thì đòi hỏi thêm điều khác.
nđg.1. Cáng đáng. không thể đương một mình năm ba công việc.
2. Địch nổi. Cờ tiên rượu thánh ai đương (Ô. Nh. Hầu).
3. Cầm thế. Đề đương.
4. Đối xứng nhau. Môn đương hộ đối (cũng nói Đăng).
nId. Chất ngọt lấy ở mía, ở củ cải, thốt nốt v.v... Đường cát. Đường táng. Đường phèn.
IIt.1. Có vị ngọt, nói về trái cây. Cam đường. Bưởi đường.
2. Lối đi. Mưa đêm gió lạnh bên ngoài. Đường lên quan ải có dài không anh? (cd).
3. Lối dẫn từ chỗ này qua chỗ kia như một con đường. Đường đạn. Đường cày.
4. Miền, vùng. Đường ngược. Chuyện đường rừng.
5. Cơ quan có chức năng dẫn vào cơ thể hay dẫn ra ngoài những chất nhất định. Đường hô hấp. Đường ruột.
6. Cách tiến hành hoạt động để đạt mục đích. Liệu đường làm ăn. Tìm đường tẩu thoát.
7. Mặt, phương diện nào đó trong đời sống con người. Muộn màng về đường tình duyên. Long đong trên đường sự nghiệp.
nd. Đường vuông góc hạ từ đỉnh của hình tới đáy không chứa đỉnh ấy. Đường cao của một tam giác.
nd. Đoạn thẳng nối hai đỉnh không thuộc cùng một cạnh trong một đa giác hay hai đỉnh không thuộc cùng một mặt trong một đa diện.
nd. Đường không phải là đường thẳng cũng không phải là đường gấp khúc.
nd. Đường gồm nhiều đoạn thẳng liên tiếp, không nằm trên cùng một đường thẳng. cn. Đường gãy.
ht. Dĩ nhiên, không chối cãi được. Việc đương nhiên. Lẽ đương nhiên.
nd. Đường cong trong không gian vẽ ra do một điểm vừa quây quanh một trục cố định vừa di động theo một phương nào đó. Đường xoắn ốc trụ tròn. Đường xoắn ốc hình nón.
nIđg. 1.Rời ra, không liền nhau. Dây dùn khó đứt, bạn loan khó tìm (cd). 2. Bị vật sắc cắt rách da. Đứt tay vì dao bén. IIp. Hoàn toàn, dứt khoát. Quên đứt. Mua đứt sở ruộng.
nt. Trong tình trạng bữa có ăn bữa không. Cứu đói những gia đình bị đứt bữa.
nt. Chia lìa , không còn ở với nhau nữa (nói về vợ chồng). Nửa đường đứt gánh.
nđg.1. Ngại, có ý lo sợ. E bên lau lách, thuyền không vắng bờ (X. Diệu).
2. Biểu thị ý dè dặt trong sự khẳng định. Anh nói thế, e quá lời.
pd. Quỹ tích các điểm trong mặt phẳng mà tổng các khoản cách tới hai điểm cố định bằng một số không đổi cho trước. Quỹ đạo của Trái Đất quanh Mặt Trời là một e-lip.
nt. không kém bao nhiêu so với cái được cho là loại nhất. Cảnh đẹp em em Hạ Long.
nt. Trắc trở, ngang trái, không theo lẽ thường ở đời. Mối tình éo le.
nt&p. Nói giọng giả giọng khác không tự nhiên nghe khó chịu. Giọng nói ẽo ợt. Điệu nhạc buồn ẽo ợt.
nt.1. không bán được. Văn chương rẻ ế coi mà chán (T. Đà).
2. Chỉ người đã quá tuổi mà không lấy được chồng hay vợ. Ế chồng. Ế vợ.
nt.1. Đau đớn không chịu nổi. Đau đớn ê chề. Thất bại ê chề.
2. Mệt mỏi, chán chường. Cuộc sống ê chề.
nt. Xấu hổ, nhục nhã đến mức không còn dám nhìn mặt ai. Người như vậy mà đi ăn cắp thật ê trệ. Cũng nói Ê chệ.
nt.1. Mềm, dịu gây cảm giác dễ chịu khi đụng chạm đến. Nệm êm. Áo ấm chăn êm.
2. Nhẹ nhàng trong chuyển động. Xe chạy êm.
3. Chỉ âm thanh nhẹ nhàng, nghe dễ chịu. Giọng hát rất êm tai.
4. Yên ổn, không biến động, không có gì rắc rối, lôi thôi. Trời êm biển lặng. Trong ấm ngoài êm.
nt. Yên. không gió nhiều, không nắng nhiều, gây cảm giác dễ chịu. Trời êm ả. không khí êm ả của đồng quê.
nt. Yên ổn, không xao động. Êm đềm trướng rũ, màn che (Ng. Du). Dòng sông êm đềm.
nt. Yên, không xảy ra việc gì. Ở tỉnh vẫn êm ru. Mọi việc êm ru.
pd. 1. Khí đốt. Bếp ga.
2. Hỗn hợp xăng và không khí trong máy nổ. Cho xe chạy hết ga.
3. Khí hòa tan trong bia, nước giải khát. Bia có nhiều ga.
nd. Người nào đó, con trai. Gã kia dại nết chơi bời (Ng. Du). không ai biết gã là người như thế nào.
nt. 1. Nói về mắt trông không rõ, do bị tật. Mắt gà mờ.
2. Chỉ người kém khả năng nhận xét, không phát hiện được cả những cái dễ thấy. Anh ấy gà mờ, giấy tờ giả như vậy mà không biết.
nđg. Lấy móng tay cào nhè nhẹ lên da. Gải vào chỗ ngứa: động đến điểm người ta thích nhất. Gãi đầu, gãi tai: tỏ vẻ bối rối. Cày gãi: cày qua loa, không sâu.
nd. 1. Người thuộc nữ giới, thường còn ít tuổi. không phân biệt già, trẻ, trai, gái. Bạn gái. Họ nhà gái.
2. Người phụ nữ nói với ý khinh bỉ. Gái nhảy. Mê gái. Gái già.
nth. Chỉ người đã làm điều sai trái còn lớn tiếng lấp liếm, không biết ngượng.
nt. Chướng mắt, nhìn thấy không chịu được. Ăn mặc lố lăng, trông gai mắt.
nt. Cứng cỏi, vững vàng, không gì lay chuyển được. Ý chí gang thép.
nd. 1.Mụ gạnh: người đàn bà theo chăm sóc, giữ gìn một thiếu nữ, thời xưa.
2. Phụ, thứ, không chính thức. Vợ gạnh. Con gạnh: con khác dòng.
nđg. 1. Làm cho mắc dính vào bằng một vật nhỏ dài có một đầu nhọn. Găm tờ giấy lên vách. Găm miệng túi lại.
2. Giữ rịt lấy. Găm tài liệu không cho ai mượn.
nIt. Ở trạng thái kéo căng, siết quá chặt hay ở tình trạng có những hoạt động tạo mâu thuẫn gay gắt. Dây néo găng quá. không khí buổi họp rất găng.
IIđg. Tạo sự căng thẳng vì không chịu nhân nhượng. Hai bên găng nhau. Chúng tôi không muốn làm găng.
đg. Hỏi đi hỏi lại cho kỳ được điều người ta không muốn nói ra. Gặng hỏi đến lần thứ ba hắn mới chịu nói.
nth. không lo liệu tính toán gì cả về điều hay người mình sẽ gặp.
np. Ở một mức độ không bình thường, gây cảm giác khó chịu. Trời nắng gắt. Ngọt gắt. Kiểm soát gắt.
nt. 1. không xa. Lửa gần rơm lâu ngày cũng bén (tng). Gần đất xa trời: già lắm, kề sự chết.
2. Sắp sửa. Gần ngày thi. Gần sáng.
3. Thân thuộc. Bà con gần.
4. Có nhiều điểm giống nhau. Phát âm gần với chuẩn. Hai quan điểm gần nhau.
nt. không bằng phẳng, chỗ lồi, chỗ lõm. Đường núi gập ghềnh.
nt. Gồm nhiều đoạn thẳng liên tiếp không nằm trên cùng một đường thẳng. Hào giao thông gấp khúc.
nđg. không ngừng gật hay lắc lư cái đầu, một cách không ý thức. Gật gưỡng như người say rượu. Cũng nói Gật gà gật gưỡng.
nt&p. không có chủ đích, chỉ cốt cho qua thì giờ. Chuyện gẫu. Tán gẫu với nhau.
nt. 1. Đưa xương, không có thịt. Gầy như que củi.
2. không tốt, không phì nhiêu. Cỏ gầy. Đất gầy.
nt. Có mối quan hệ không phải là ruột thịt nhưng được coi là mẹ con, cha con, giữa con riêng của chồng với vợ trước hay con riêng của vợ với chồng trước. Cha ghẻ. Thương chồng phải bồng con ghẻ (tng).
nIđg. không ưa, có ý xua đuổi. Ghét cay, ghét đắng: rất ghét. IId. Chất bẩn bám ở da thịt. Cổ đầy ghét.
nđg. Ghét đến mức không biết đến. Ông xanh ghét bỏ chi nhau (Ng. Du).
nt. Chỉ hình tạo nên bằng một số đường thẳng không nằm trên cùng một mặt phẳng. Đa giác ghềnh.
nđg. Ghi sâu trong tâm trí, không bao giờ quên. Ơn ấy xin ghi tạc suốt đời.
nIđ. 1. Chỉ sự vật, sự việc không rõ trong câu hỏi hay câu nói một cách chung chung. Gì thế? Gì gì nữa? Thấy gì cũng hỏi. Gì thì gì cũng đã muộn rồi.
IIch. Chỉ người, sự vật được nói đến với ý chê bai. Bàn ghế gì mà ọp ẹp. Vợ chồng gì chúng nó!
IIp. Chỉ sự phủ định với vẻ nghi vấn hay phủ định hẳn. Xa gì mà ngại? Tiến bộ gì thứ ấy.
pd. Áo kiểu Âu, ngắn đến thắt lưng, hở ngực, không tay để mặc trong bộ com-lê.
nIt. 1. Nhiều tuổi, lâu năm. An hưởng tuổi già. Già trước tuổi.
2. Sản phẩm trồng trọt sau giai đoạn phát triển đầy đủ. Đậu đã già. Rau già, chỉ toàn xơ.
3. Quá độ, quá mức thường. Già mười thước. Già nắng: phơi nhiều nắng. Già kén, kẹn hom: quá kén chọn lại hay gặp xấu.
4. Có trình độ hơn hẳn mức bình thường. Già tay lái. Một thợ may già kinh nghiệm.
IIp. Cứ lấn tới trong việc làm, tỏ ra không kiêng nể gì ai. Càng nhịn nó càng làm già.
IIId. Người cao tuổi (có thể dùng để tự xưng một cách thân mật). Kính già yêu trẻ. Để già kể cho các cháu nghe.
nIt&p. không thực. Bạc giả. Tóc giả. Làm giả.
IIđg. Làm như thật, làm bộ. Giả đui giả điếc: làm bộ không thấy, không nghe.
nd. Hạng người chỉ ăn hại, không làm được việc gì. Những phường giá áo túi cơm sá gì (Ng. Du).
ht. Có khuynh hướng theo tình cảm giữa những người cùng làm việc mà không tôn trọng đầy đủ các nguyên tắc của tổ chức trong quan hệ công tác. Lối làm việc gia đình chủ nghĩa.
nt. 1. Lâu năm và sành sỏi trong công việc. Tay bịp già đời.
2. Suốt đời cho đến hiện tại. Già đời không ra khỏi tỉnh.
ht. không thật, cố tạo ra vẻ thật bề ngoài. Sự phồn thịnh giả tạo.
nt. 1. Thẳng tay, không nương nhẹ. Già tay khủng bố.
2. Có đủ tư cách, khôn khéo. Hắn cũng già tay lắm.
ht. Do đầu óc tưởng tượng ra chứ không có thật. Nhân vật hoàn toàn giả tưởng.
nd. Một khoảng thời gian trong ngày. Giác trưa có người đến. Giác sáng không có gì.
hdg. Tìm cách làm cho một vấn đề khó khăn không còn khó khăn nữa. Giải quyết không dứt khoát.
hdg. Làm cho tan rã, không còn nữa. Giải tán một chính đảng.
hdg. Trình bày để giải thích. Giải trình lý do không thực hiện được kế hoạch.
nđg. 1. Giữ, không còn để tự do, người bị cho là có tội. Bắt giam. Trại giam.
2. Giữ tại một chỗ, không rời khỏi. Ông ấy suốt ngầy giam mình trong phòng thí nghiệm.
nIt. 1. không ngay thật, xảo trá. Tình ngay ai biết mưu gian (Ng. Du).
2. Tà dâm. Thông gian.
IId. Người làm điều gian. Bắt kẻ gian. Giết giặc trừ gian.
ht. Sơ sài, dễ dãi, không đòi hỏi, không rườm rà. Lối sống giản dị.
ht. không liên hệ thẳng, phải có một sự gì ở giữa. Ảnh hưởng gián tiếp.
hd.1. Giáo sư không có chức vị chính thức dạy ở trường đại học.
2. Giáo sư chưa thực thụ dạy ở trường đại học.
hd.1. Luận điểm cơ bản của một tôn giáo được tín đồ tin theo một cách tuyệt đối.
2. Luận điểm được công nhận mà không chứng minh. Trình bày quan điểm như những giáo điều.
ht. Kết quả không thay đổi khi thay đổi thứ tự các thành phần. Phép cộng, phép nhân các số thực đều có tính cách giao hoán.
nt.1. Sát nhau. Hai nhà giáp nhau. Những ngày giáp Tết. Cây to hai người ôm không giáp.
2. Trọn một vòng về thời gian hay khoảng cách. Đi giáp làng. Ông ấy mất vừa giáp năm.
hd. Động vật không xương sống có vỏ cứng ở ngoài cơ thể, như tôm, cua...
nđg.1. Giật bắn mình lên vì đau đớn hay sợ hãi.
2. Tỏ thái độ không đồng ý một cách quyết liệt. Vừa mới hỏi đã giãy nảy từ chối. cn. Giãy nảy.
nđg. Giận không nói ra nhưng muốn cho người ta biết. Được giận hờn nhau, sung sướng biết bao nhiêu (X. Diệu).
nđg. Làm cho không thấy, không biết. Cất giấu. không giấu được sự vui mừng. Ném đá giấu tay.
nd. Giấy có phết dầu hay ngâm tẩm cho không thấm nước, dùng để bao gói, chống ẩm.
nd. Giấy mỏng dai, có tráng lớp sáp, không thấm mực in, để in rô-nê-ô.
nđg.1. Ném hạt xuống. Gieo giống. Gieo mạ.
2. Để cho thân mình rơi xuống. Gieo mình xuống sông tự tử.
3. Buông, làm cho rơi vào khoảng không. Chuông chùa gieo từng tiếng. Gieo một tiếng thở dài.
4. Làm cho cái xấu, cái hại lan truyền ra. Gieo tai vạ. Gieo hoang mang.
nd. không khí chuyển động thành luồng. Gió mát. Nhanh như gió.
nd. Luồng gió theo một đường hẹp và dài, dễ gây cảm lạnh. không nên ngồi ngay gió lùa.
nd. Lối ăn nói, lời lẽ xảo trá, không thành thật. Giọng lưỡi vu khống.
nd. Giỗ người chết không con cái, có tài sản cúng cho đình chùa để đình chùa lo việc thờ cúng.
nđg. Bày vẽ thêm chuyện phiền phức; giở trò này trò khác. Nhà neo người, giở giói ra làm gì? Biết thế yếu, hắn không dám giở giói.
nđg. Thay đổi thái độ đột ngột, gây khó khăn, phiền phức. Đang làm việc vui vẻ, tự nhiên giở quẻ không làm nữa.
hId. Phạm vi, mức độ nhất định, không thể hay không được vượt qua. Sức lực con người có giới hạn. Lòng tham không giới hạn.IIđg. Quy định giới hạn. Giới hạn tuổi của thí sinh.
dt. Tỏ ý do dự, không quyết định. Bộ còn giục giặc. Cũng viết Dục dặc.
nd. Ngành động vật không xương sống, thân hình giẹp, phân đốt, gồm các loại sán lá, sán dây v.v... Cũng gọi Giun giẹp.
nd. Ngành động vật không xương sống, thân dài và phân đốt bao gồm các loại rươi, giun đất, đỉa v.v...
nd. Ngành động vật không xương sống, thân hình ống không phân đốt, gồm các loại giun đũa, giun kim, giun móc v.v...
nđg.1. Cầm lại, không buông bỏ ra, không để cho di chuyển hay biến đổi. Giữ cho khỏi rơi. Giữ khách ở lại ăn cơm. Giữ trật tự. Giữ lời hứa. Giữ vững lòng tin.
2. Để ý coi chừng. Giữ nhà. Giữ sổ sách.3. Cầm lấy, đảm trách. Anh giữ mối dây này. Giữ chức giám đốc.
nđg. không để cho mất, cho hư hỏng. Giữ gìn sức khỏe, giữ gìn máy móc.
nđg.1. Cầm lại không cho về. Bị bạn bè giữ lại chơi.
2. Cầm lại một số. Giữ lại một nửa lương.
nđg. Gò ép, ép buộc, không được tự nhiên. Tư tưởng bị gò bó. Sống gò bó.
nđg. Gò ép, không tự nhiên. Gò gẫm lời nói. Bài thơ có nhiều câu gò gẫm.
nd. 1. Khoảng không gian nằm phía trong hai cạnh tiếp giáp. Kê tủ vào góc phòng. Góc vườn. Góc phố.
2. Phần của mặt phẳng giới hạn bởi hai nửa đường thẳng cùng xuất phát từ một điểm. Các góc trong hình tam giác.
3. Phần có hình góc và thường là một phần tư của một vật. Ăn hết một góc bánh chưng.
nt. 1. Có thứ lớp và không chiếm nhiều chỗ. Đồ đạc gọn.
2. Ngắn mà rõ ràng. Câu văn gọn.
nIđg. 1. Nổi lên như những vệt, những nếp nhăn trên mặt phẳng. Mặt hồ gợn sóng. Vầng trán chưa hề gợn một nếp nhăn.
2. Thoáng qua một tình cảm, một cảm xúc. Lòng gợn lên một cảm giác lo âu.Mặt gợn một thoáng buồn.
IId. Như một nếp nhăn làm mất đi phần nào sự bằng phẳng, sự trong suốt. Bầu trời xanh biếc không một gợn mây. Cốc pha lê có gợn.
nd. Loại cây có củ dài chia từng ngấn, vị cay. Tay bưng dĩa muối chấm gừng, Gừng cay muối mặn xin đừng bỏ nhau (cd). Nước mắt gừng: nước mắt không thật.
nđg1. Ép mình, không do ý muốn. Gượng cười.
2. Cố gắng khi sức yếu. Gượng ngồi dậy.
nd. Gương cầu có mặt phản xạ không ở cùng một bên với tâm mặt cầu.
nd. Chỉ nhiều loại động vật thân mềm. 1. Hàu nhỏ sống từng đám trên mặt đá hay thân cây ngập nước ở ven biển.
2. Sâu thân dài không có vỏ bọc, đục thủng gỗ trong nước.
3. Sâu cánh cứng, sống trong củ khoai, làm khoai hỏng.
4. Sâu ăn phía dưới bàn chân người và một số động vật.
nđg.1. Từ chỗ cao chuyển xuống. Hạ thấp bức tranh treo trên tường. Màn từ từ hạ.
2. Giảm bớt xuống; không cao. Hạ giá vàng. Giá lúa hạ.
3. Đem xuống. Hạ buồm. Hạ cờ.
4. Thắng, đánh ngã. Hạ đối thủ. Hạ thành: chiếm được thành.
5. Chính thức đưa ra để thực hiện. Hạ lệnh. Hạ quyết tâm.
nc. Tiếng cười thoải mái. A ha ha! Say sưa chê chán đã. Ta là ta hay không phải là ta (H. M. Tử).
nth. Chỉ thái độ lười biếng, chỉ chờ may mắn để hưởng, không làm gì cả.
nth. Chỉ trường hợp không dám nói điều sai trái cũng giống như sự sai trái của chính mình.
ht. Có hiệu số điện thế thấp (có thể dùng trực tiếp, không cần biến thế). Đường dây hạ thế.
nt. Tỏ vẻ quyền thế, không xem ai ra gì. Anh ta coi vậy mà hách lắm.
hd. Cây có hoa, cánh hoa dày không hương, màu đỏ rất đẹp, trồng làm cảnh.
nth. Rõ rành rành, không ai không thấy. Sự thật đã hai năm rõ mười, chối cãi thế nào được?
nd.1. Phẩm trật. Hàm tri phủ.
2. Có phẩm trật có danh mà không có thực chức. Huyện hàm.
nđg.1. Làm cho đối phương không hành động được. Hãm thành. Hãm đồn.
2. Cưỡng hiếp. Hãm đàn bà, con gái.
3. Mắc vào. Bị hãm vào đường tội lỗi.
nđg. Ham muốn đến không còn phân biệt điều nên làm và không nên làm. Hám của. Hám danh.
nd. Nắng lâu không mưa. Mặt trời có quầng thì hạn, mặt trăng có tán thì mưa (tng).
hdg. Ấm lạnh, chỉ việc thăm hỏi, trò chuyện. Hẹn hò thôi cũng bằng không. Hàn huyên nhờ có đông phong thổi về (cd).
nd.1. Dãy đường dài. Sắp hàng. Hàng chục: Con số hàng chục. Hàng chữ: dòng chữ.
2. Hạng, bậc, bọn, nhóm, phe. Chẳng trang đài các cũng hàng trâm anh (N. Đ. Chiểu). Hàng chú bác. Ngang hàng.
3. Tập thể người cùng ở một vùng. Hàng phố. Hàng xã.
4. Hàng hóa bày thành dãy để bán. Hàng thịt nguýt hàng cá (tng).
5. Tiệm, chỗ bày hàng hóa để bán. Hàng lụa. Hàng giải khát. Hàng hoa.
6. Hàng hóa. Hàng nhập cảng. Hàng xuất cảng.
7. Đồ tơ lụa trái với đồ vải. Áo hàng, quần hàng.
8. Chỉ số nhiều không xác định. Hàng chồng sách tham khảo. Đợi hàng ngày. Đông đến hàng vạn.
hd. Vận chuyển trên không trung bằng máy bay. Hàng không dân sự (hoặc dân dụng).
nđg. Bắt đầu có ánh mặt trời, không còn u ám nữa. Trời vừa hảnh nắng.
hd. Thiên thể không tự phát ra ánh sáng, quay quanh mặt trời hay một ngôi sao. Trái Đất là một hành tinh của Mặt Trời.
hd. Dấu vết về những hành vi của một người hành động. không hiểu hành tung của hắn ra sao.
nt. không có thật, không có cơ sở thực tế. Sĩ diện hão. Hứa hão.
ht. không có thật, không thể thành sự thật. Hy vọng hão huyền.
nt. Mất nhiều một cách không cần thiết. Hao phí nguyên liệu.
nd. Ngành thực vật gồm những cây hạt lộ ra ngoài, không nằm trong quả như cây thông, cây tuế,...
nđg. không chịu được đói, hễ đói là muốn được ăn ngay. Thằng bé háu đói.
nIp. Thường, năng. Xấu hay làm tốt, dốt hay nói chữ (tng).
IIt&p.1. Giỏi, tốt. Trăm hay không bằng tay quen (tng). Hát hay.
2. Biết, hiểu rõ. Học chẳng hay, cày chẳng biết (tng).
3. Đem lại sự tốt lành, có dáng dễ gây thiện cảm. Tin hay bay xa (tng). Con bé trông rất hay.
IIIl. Hoặc là. Hững hờ nào biết rằng nàng hay ta (Nh. Đ. Mai).
nđg. Đưa mắt nhìn nghiêng, tỏ vẻ không bằng lòng. Cô ta háy một cái rồi ngoa ngoảy đi.
nt. Tốt, giỏi (hàm ý mỉa mai). không hay ho gì mà khen. Tưởng hay ho lắm!
hd&t. Tài sản không hao mòn được; có tài sản, tiền của. Người hằng sản, kẻ hằng tâm đều góp sức vào.
ht. Có tiền của và lòng tốt sẵn sàng làm việc nghĩa. không thiếu người hằng tâm hằng sản.
nt. Tính khí không bình thường, có vẻ gàn, ngớ ngẩn. Anh chàng hâm ấy.
nđg. Chỉ hơi bốc mạnh và kéo dài. Hơi nóng bốc lên hầm hập.không khíhầm hậpchuẩn bị bãi công.
nđg. Phát ra những tiếng giọng mũi để tỏ sự bực dọc, không bằng lòng.
nđg. Thái độ bực tức vì không vừa lòng mà không thể nói ra, không thể phản ứng. Đuối lý đành hậm hực ngồi im.
nd. Oán hận, buồn tức vì không làm được như ý muốn. Mang hận suốt đời. Hận là đã không về kịp.
ht. Bị biến chứng của bệnh đậu mùa, làm cho tay không cử động được bình thường. Chân tay như người hậu đậu.
hd. Sinh sau. Đám hậu sinh. Hậu sinh khả úy: lớp người sinh sau đáng sợ (không nên xem thường).
ht Có về sau, chứ không phải từ lúc mới sinh, trái với tiên thiên, thiên bẩm. Câm điếc hậu thiên.
hd. Tuyến sau, nơi không trực tiếp đánh nhau với địch. Đưa thương binh về hậu tuyến.
nd.1. Đường nhỏ vào xóm, không có tên. Hang cùng ngõ hẻm.
2. Đường chẹt giữa hai vách núi. Hẻm đá.
nt. Khô rũ không còn tươi được. Ruột tằm ngày một héo don (Ng. Du).
nt.1. Chật, nhỏ bề ngang. Đường hẹp. Lối đi hẹp.
2. Có phạm vi hạn chế. Nghĩa hẹp. Sự hiểu biết còn hẹp.
3. không rộng rãi, không độ lượng. Có hẹp gì với ai đâu.
nt. không rộng rãi trong cách nhìn, cách đối xử. Tư tưởng hẹp hòi. Chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi.
nIđg. Chịu ảnh hưởng trực tiếp, chịu tác động. Nhà sập nhưng không ai hề gì. Như thế có hề chi?IItr. Nhấn mạnh ý phủ định. không hề quên lời hứa. Chưa hề lường gạt.
hd.1. Số lượng nhân một số lượng khác. Trong 4ab, 4 là hệ số của ab.
2. Số không thay đổi đối với một chất, dùng như một số nhân để đo sự thay đổi ở một tính chất nào đó của chất trong những điều kiện nhất định. Hệ số dãn nở. Hệ số an toàn.
3. Số để nhân điểm của một môn thi, tuy tầm quan trọng của môn ấy. Môn toán có hệ số 2.
nIt. không còn. Hết nạc, vạc xương (tng). Làm hết sức mình.
IIp. Tất cả. Hỏi hết mọi người. Đẹp hơn hết.
IIItr. Nhấn mạnh ý phủ định. không cần gì hết.
np. Hết cách, hết mức. Nói hết nước mà nó vẫn không nghe. Tàn ác hết nước.
np. Đến mức cao nhất, không thể hơn được nữa. Cố gắng hết sức. Hoàn cảnh hết sức khó khăn.
pd. Tập hợp tất cả các điểm trong mặt phẳng mà hiệu khoảng cách tới hai điểm cố định không đổi.
nt.1. không làm gì hại cho người khác, khi tiếp xúc thấy dễ chịu, không có gì phải ngại, phải sợ. Hiền như cục đất. Ở hiền gặp lành (tng).
2. Tốt, có đức hạnh. Làm trai lấy được vợ hiền, Như cầm đồng tiền mua được miếng ngon (cd). Bạn hiền.
hdg. 1. Bày rõ hình. Người chết rồi không hiện hình về được.
2. Làm cho ảnh rõ trên phim hay trên giấy ảnh bằng hóa chất. Thuốc hiện hình.
nt. không dữ, tốt, hay nhường nhịn. Con người hiền lành. Dòng sông hiền lành.
ht. Tự tin ở mình và không khuất phục trước sự đe dọa. Tư thế hiên ngang.
ht. Rõ ràng, đương nhiên, không chối cãi được. Chứng cớ hiển nhiên.
hd.1. Hình tượng, trạng thái đang biến chuyển hiện ra trong ý thức, cái mình cảm biết được về phương diện vật chất cũng như tinh thần. Hiện tượng sinh học. Hiện tượng tình cảm.
2. Tất cả cái gì hiện ra trong thời gian và không gian và bày những tương quan định bằng nhiều thứ loại; nó có một thực thể khách quan. Mưa là một hiện tượng tự nhiên. Chiến tranh là một hiện tượng xã hội.
3. Cái gì có tính cách quá khác thường. Hắn là một hiện tượng trong văn giới.
hd. Thuyết cho rằng con người chỉ có thể biết được những hiện tượng chứ không thể biết bản chất của sự vật, nghĩa là cho rằng chỉ có hiện tượng là thực thể. Cũng nói Chủ nghĩa hiện tượng.
hd. Vật thực, hàng hóa thực (chứ không phải tiền bạc). Mua bán bằng hiện vật. Trao đổi hiện vật.
nđg. Biết thấu rõ bằng sự vận dụng trí tuệ. Khó hiểu. Hiểu sâu: hiểu thấu đáo. Đọc thuộc nhưng không hiểu.
nđg. không hiểu theo từ ngữ mà hiểu theo ý nghĩa câu nói. Ông ta bảo như thế thì anh nên hiểu ngầm là ông ta từ chối.
hd. Hiệu số điện thế giữa hai điểm một khoảng không gian có điện trường hay trên một mạch điện.
nd.1. Con gái còn bé theo cách gọi của nông dân miền Bắc. Cái hĩm đầu lòng.
2. Từ để gọi thân mật người nông dân có con gái đầu lòng còn bé. Chị hĩm có nhà không?
nd.1. Dung mạo của vật gì bày ra ngoài. Trăng non hình lưỡi liềm. Ngồi thu hình.
2. Ảnh. Tấm hình. Máy chụp hình.
3. Tập hợp điểm trên mặt phẳng hay trong không gian. Hình tam giác. Hình cầu.
hId. Dáng, vẻ bề ngoài của một người. Hình dung chải chuốt, áo khăn dịu dàng (Ng. Du). Cũng nói Hình dong.
IIđg. Tưởng tượng hình dáng như có ở trước mắt. Tôi không thể hình dung nổi ngôi nhà mà anh vừa tả.
nd. Bộ môn hình học nghiên cứu phương pháp biểu diễn các hình không gian trên mặt phẳng và giải các bài toán không gian trên mặt phẳng nhờ các phép biểu diễn đã kể.
nd. Bộ môn hình học nghiên cứu tính chất của các hình trong không gian.
nd. Chỉ chung các hệ thống hình học khác với hình học Euclide, không thừa nhận định đề Euclide về đường song song.
nd. Khối tạo nên do cắt một mặt nón bởi một mặt phẳng không đi qua đỉnh của nó.
ht. Chủ nghĩa trọng hình thức bề ngoài, không quan tâm đúng mức đến nội dung. Xu hướng hình thức chủ nghĩa trong văn học.
nd. Khối tạo thành do quay một mặt tròn quanh một trục nằm trong mặt phẳng của nó và không cắt nó.
nđg.1. Nói chung về bệnh ho.
2. Nhúc nhích, động đậy, tỏ ý chống lại. không ai dám ho he.
nth. Cổ động om sòm nhưng rốt cuộc chỉ làm một việc không đâu vào đâu.
nđg.1. Làm tan ra trong chất lỏng. Hòa mực vào nước.
2. Lẫn vào nhau đến mức không còn thấy sự phân biệt nữa. Hòa vào trong dòng người.
nđg. không tiến hành chiến tranh chống nhau, không còn mâu thuẫn xung đột nhau nữa. Phe chủ hòa được nhiều người ủng hộ. Hai bên đã hòa rồi.
nt. Đạt kết quả trận thi đấu không ai thắng, không ai thua. Đội A hòa với đội B. Trận đấu hòa 1-1. Cũng nói Huề.
hd. Hòa hợp bình yên, không xung đột, không chiến tranh. Phong trào bảo vệ hòa bình.
hdg. Giải quyết cho hòa hợp cả đôi bên. Cuộc hòa giải. Ủy ban hòa giải. Tòa hòa giải: tòa án chuyên xử các việc xử hộ không quan trọng.
nd. Ngành hóa học nghiên cứu các nguyên tố hóa học và những hợp chất do chúng tạo thành, trừ các hợp chất của Các-bon (không kể số đơn giản nhất).
nId.x.Hòe.
IIt. Lòe loẹt, rực rỡ bên ngoài nhưng không đẹp, không thật. Áo quần hoa hòe. Lời nói hoa hòe.
hd. Sự hỗn hợp không khí với một chất đốt lỏng làm thành một khối hợp cháy. Bộ chế hòa khí.
nd. Khói lửa tung ra để làm cho địch không thấy mục tiêu hay làm cho trận địa rối loạn. Ném hỏa mù làm rối loạn đội hình địch. Tung hỏa mù bằng tin thất thiệt.
hdg. Chỉ việc đột nhiên nhận thức được bất ngờ, trái với điều trước đó mình nghĩ. Hóa ra xôi hỏng bỏng không. Tưởng thiếu, hóa ra đủ.
nđg. không ăn không thua, không lời không lỗ trong việc mua bán.
nc. Tiếng tỏ ý tiếc nuối. Thật hoài của! Phim hay thế mà không biết.
nt. Mất hơi, uổng hơi. không ai hoài hơi đâu mà cãi với anh.
hdg. Nghi ngờ, không tin chắc. Hoài nghi năng lực của anh ấy.
hdg. Nhớ mùa xuân hoặc tuổi xuân. Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân (X. D.).
hdg.1. Tạm ngưng, không đưa binh tiến đánh nữa.
2. Kéo dài thời gian để tìm cách đối phó. Thấy khó xử nên tìm cách hoãn binh. Kế hoãn binh.
nt. 1. Bỏ không, không được chăm sóc, cày cấy. Xin ai đừng bỏ ruộng hoang, Bao nhiêu tấc đất, tấc vàng bấy nhiêu (cd).
2. không được con người nuôi trồng. Cây ổi mọc hoang. Mèo hoang.
3. Ngoài hôn nhân hợp pháp, không được chính thức thừa nhận. Chửa hoang. Con hoang.
hd. Loại cây lá như lá liễu có hoa màu trắng không thơm (cũng gọi huỳnh liên), rễ màu vàng, dùng làm thuốc.
ht. không hiểu rõ, không biết thế nào mà chọn. Phao tin nhảm, gieo rắc hoang mang.
hdg. Tưởng tượng những điều không thể có. Hoang tưởng là một dạng bệnh tâm thần.
ht. không khai phá, có nhiều cây cỏ mọc tự nhiên. Rừng núi hoang vu.
nđg. Bắt bẻ chỗ này chỗ nọ để ra oai, làm khó cho người khác. Cứ hoạnh hoẹ chứ không làm.
hd. Tiền bạc được một cách không chính đáng. Hoạnh tài bất phú: người được của hoạnh tài không giàu được.
hdg. Lấp kín để chặn ngang, không cho nước chảy qua. Hoành triệt các cống.
hdg.1. Tiến hành những việc làm quan hệ chặt chẽ với nhau để đạt một mục đích nhất định. Hoạt động văn nghệ. Hoạt động ngoại giao. Thích hoạt động, không chịu ngồi yên.
2. Hoạt động cách mạng (nói tắt). Thoát ly gia đình để hoạt động.
3. Thực hiện một chức năng nhất định trong một chỉnh thể. Máy móc hoạt động bình thường. Họat động của thần kinh cao cấp.
4. Tạo ra môt tác dụng nào đó. Vi khuẩn hoạt động làm chua thức ăn. Theo dõi hoạt động của cơn bão.
hd. Kịch không lời, chỉ dùng điệu bộ có thể có âm nhạc phụ họa để diễn tả tình cảm, tư tưởng. Cũng nói Kịch câm.
np&l. Hay là, có thể là. Hoặc giả anh ấy bận việc chăng? không ai biết chuyện ấy cả, hoặc giả có biết thì cũng chỉ biết rất lờ mờ.
nt.1. Mắc xương trong cổ. Ăn cá dễ bị hóc.
2. Bị vướng mắc ở một bộ phận nên không hoạt động được. Khóa hóc, súng hóc.
nđg.1. Theo lời thầy hoặc sách dạy mà mở mang kiến thức. Học nghề. Học văn hóa. Học thầy không tày học bạn.
2. Đọc đi đọc lại, nghiền ngẫm cho nhớ. Học bài. Học thuộc lòng.
3. Bắt chước. Chưa học làm xã đã học ăn bớt (tng).
4. Nói lại cho người khác biết. Chuyện ấy anh không cần phải học lại với ai hết.
nđg. Học bằng cách nghe thấy rồi làm theo chứ không được trực tiếp chỉ bảo. Chỉ học lỏm mà cũng thành một thợ giỏi.
hd. Nhóm người cùng theo một xu hướng học thuật. Học phái Khổng Mạnh. Học phái hiện sinh.
hd. Toàn thể những quan niệm có hệ thống để lý giải các hiện tượng và hướng hoạt động của con người. Học thuyết đấu tranh giai cấp. Học thuyết của Khổng Tử.
hd. Người đi học ở các trường tư hoặc công không thuộc hệ thống giáo dục phổ thông hay đại học. Học viên trường quốc gia hành chánh.
nt. Chỉ công việc coi như tạm ổn tạm xong, phần còn lại không đáng kể. Công việc đã hòm hòm.
nt.1. Hư, không dùng được nữa. Máy hỏng.
2. Hư đốn, không nghe lời cha mẹ. Cô gái ấy hỏng rồi.
3. không thành, không đỗ. Việc hỏng. Hỏng thi.
4. Lơ lửng giữa không trung. Treo hỏng trên trời.
nd. Bộ phận trong cổ, đầu thực quản và khí quản, lỗ hoặc miệng của vật gì. Nói rát cổ bỏng họng.Câm họng (không nói được). Họng đại bác.
nt.1. Chân không đụng tới đất (ở dưới nước hoặc trên cạn). Đi tắm bị hỏng cẳng nên chết đuối.
2. Thất bại. Bị hỏng cẳng mấy lần.
nt. Hỏng toàn bộ hay một bộ phận. Xem máy có hỏng hóc gì không.
. không đúng kiểu, không thành công. Hắn nói như thế là hỏng kiểu rồi.
hd.1. Chất dính nấu bằng bột và nước. Có bột mới gột nên hồ (tng).
2. Cháo thật lỏng, không có xác gạo. Ăn hồ, uống sữa.
3. Vôi, xi-măng, cát và nước trộn lẫn. Trộn hồ. Thợ hồ: thợ nề.
ht&p. không phân biệt rõ ràng, lẫn lộn giữa đúng và sai. Lý luận hồ đồ. An nói hồ đồ.
nt. Tự cảm thấy mình xấu dở, không xứng đáng. Hổ thẹn với lương tâm.
nt. Lo lắng không yên, làm cho quả tim đập mạnh. Lòng em hồi hộp chị Hằng ơi! (H. M. Tử).
np. Chỉ sóng đánh từng đợt liên tiếp, không ngớt. Sóng đánh hồi lùng.
hdg. Có tác dụng đối với hành vi xảy ra trước khi có quy định của luật pháp. Theo nguyên tắc pháp luật không có hiệu lực hồi tố.
nd.1. Phần vô hình trong con người. Máu theo nước mắt, hồn lìa chiêm bao (Ng. Du).
2. Tư tưởng, tình cảm, tinh thần của con người về mặt chịu tác động từ bên ngoài. Bức tranh không có hồn. Sợ hết hồn. Hoảng hồn. Liệu hồn.
nt.1. Vô lễ, không giữ khuôn phép với người trên. Nói hỗn. Thằng bé hỗn với chị.
2. Ra ngoài lẽ thường. Ruộng hỗn cỏ. Một trưa hè hỗn gió.
ht. Lẫn lộn, không trật tự, không phân biệt. Vàng đá hỗn hào.
nt. Rất vô lễ, không phân biệt người trên kẻ dưới. Thái độ hỗn láo.
ht.1. Mê man, mất cảm gíc, tri giác do bệnh nặng. Trạng thái hôn mê.
2. không sáng suốt như đang hôn mê. Đầu óc hôn mê.
hd. Binh lính trong tình trạng không trật tự, không có sự chỉ huy, điều khiển.
hth. Tình trạng rối ren, không còn phân biệt cấp bậc, chức vụ.
nd. Hồn và vía, sức sống tinh thần của con người. Sợ quá, không còn hồn vía.
nt. không biết kính nể người lớn, hỗn. Trẻ con được nuông chiều quá sinh hỗng.
hd. Nước lụt lớn đời thượng cổ. Lụt hồng thủy, trời không cho tái lại (H. M. Tử). Thời đại hồng thủy.
nđg.1. Để dành khi cần dùng đến; đề phòng việc có thể xảy ra. Để hờ một số tiền. Phải hờ trộm cắp.
2. Làm cho có vẻ bên ngoài chứ không thật lòng, thật sự. Cửa chỉ khép hờ. Vợ chồng hờ. Ông bố hờ.
nt.1. không kín, để lộ ra. Khe hở, chỗ hở. Giữ kín, không hề hở ra với ai.
2. không kín, không chặt chẽ. Môi hở răng lạnh (tng). Lập luận có chỗ hở.
nt&p. Vì sơ suất mà nói hay làm những điều thiệt cho mình. Trả lời hớ. không biết tình hình thị trường nên mua hớ.
nt&p. Thiếu cẩn thận, không có sự giữ gìn cần thiết. Câu nói hớ hênh. Canh gác hớ hênh.
nt.1. Còn trẻ đầy sức sống. Tuổi xuân hơ hớ.
2. Chỉ tiếng cười thoải mái, không gìn giữ. Cười hơ hớ.
nt. không quan tâm, lãnh đạm. Trách lòng hờ hững với lòng (Ng. Du).
nđg.1. Có điều không bằng lòng, bực tức. Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh (Ng. Du).
2. Tức giận ở mức độ cao. Hờn này dằng dặc muôn đời không quên (Cổ thi).
nt. Hờn giận, không nói ra nhưng cố ý tỏ bằng thái độ, hành động. Bé hờn dỗi, không cho mẹ bế. Cũng nói Hờn giỗi.
nt. Giận qua loa và cố tỏ vẻ như không có việc gì. Tính hay hờn mát.
nIđg. Gộp lại, nhập lại. Hợp sức lại cùng làm. Hai con sông hợp lại.IIt. Thích ứng nhau. Biện pháp rất hợp. Hai người không hợp tính nhau.
nđg. Làm người khác giật mình bằng tiếng “hù” thình lình, sau lưng. Khi không mà hù người ta.
nt.1. Mục nát. Hủ mục.
2. Xưa, không hợp thời. Người hủ lắm.
nd. Đồ gốm miếng tròn, nhỏ, giữa phình ra, thót dần về đáy, dùng để chứa đựng. Hũ mắm. Hũ gạo. Tối như hũ nút (tối đen không thấy gì).
nđg.1. Làm theo người khác một việc không tốt do quá vội vàng, thiếu suy nghĩ. không biết gì cũng hùa theo. Về hùa với nhau.
2. Theo nhau cùng làm việc gì một cách ồ ạt. Lũ trẻ hùa nhau đẩy chiếc xe.
nIt. Rộng, mở rộng. Mồm huếch hoác.
IIđg. Nói nhiều và không ý tứ. Chỉ được cái huếch hoác.
nt. Dốc sức một cách mải miết, không suy nghĩ. Hùng hục làm chẳng kể ngày đêm.
nt&p.1. Kém hụt. Hàng hóa độ này hút lắm.
2. Xa đến không thấy nữa. Đi mất hút.
nt&p.1. Thiếu, ngắn. Tờ giấy hụt mấy phân. Hụt tiền: thiếu tiền.
2. Lỡ, hỏng, không thực hiện được: Hụt đi. Hụt ăn. Đánh hụt. Mừng hụt.
nđg. Chân không đến đất. Đi tắm sông, bị hụt chân suýt chết.
nd. Tên cha mẹ đặt cho từ thuở nhỏ phải kiêng, không được gọi và không được viết ra theo tục lệ ngày xưa. Phạm húy: gọi đúng tên phải cữ.
ht. không được nói đến. Nhân vật húy kỵ: nhân vật không nên động đến, không nên chỉ trích.
np. Trắng trợn, không giấu: nói huỵch tẹt ra cho rồi. Cũng nói Huỵch toẹt.
ht. Có vẻ như vừa có vừa không. Những ngôi sao nhấp nháy huyền ảo.
nd. Chức tri huyện không có thực quyền do chính quyền thuộc địa ban thưởng.
ht. không thực, có tính cách ra ngoài sức hiểu biết thường tình. Chuyện huyền hoặc.
nt. 1. Hỏng, không dùng được nữa. Mưa tháng tư hư đất (tng).
2. Có những tính xấu, tật xấu khó sửa. Thằng bé dạo này sinh hư.
nc. Tiếng giọng mũi, tỏ sự bất bình, phản đối. Hứ! Con ốm. Hử! không đi đâu!
nt.1. Hư và hỏng, không dùng được nữa. Máy đã hư hỏng hết.
2. không thành tựu được. Công việc hư hỏng cả rồi.
3. Có tính nết xấu. Cô gái ấy hư hỏng từ lâu.
hd. Số không kèm theo tên vật hay tên đơn vị đo lường 5, 8, 10 là hư số.
hdg. Phô bày bề ngoài mà kỳ thực không có gì. Hư trương thanh thế.
hd. Về ngữ pháp, từ không có khả năng độc lập làm thành phần câu, chỉ được dùng để biểu thị quan hệ ngữ pháp giữa các thực từ. Giới từ, liên từ là những hư từ.
hd. Văn không thiết thực; văn phù phiếm chỉ bàn chuyện mây gió, tích xưa, kinh điển. Lối học khoa cử, chuộng hư văn.
hd. Cõi trống không, không có gì tồn tại. Cõi hư vô. Lời kêu gọi rơi vào hư vô.
nd.1. Một trong những phía của không gian. Hướng mặt trời mọc. Hướng tây bắc.
2. Đường nhắm về một phía nhất định. Gió đổi hướng. Hướng đi. Phát triển đúng hướng.
hdg. Nói về người chết được sống trên dương thế không quá sáu mươi tuổi; trên sáu mươi tuổi thì gọi là hưởng thọ.
hdg. Hưởng thú vật chất, thường không lành mạnh. Lối sống hưởng lạc.
nd. Hươu quý hiếm có ở Cao Bằng, Lạng Sơn, Bắc Thái, nhỏ con, nặng khoảng 6-10kg, lông dày rậm màu nâu thẫm, không có sừng, chỉ con đực mới có tuyến xạ, mỗi năm đẻ một lứa, mỗi lứa 2 - 3 con.
ht. Có tên, có tiếng mà không thực chất, tồn tại trên danh nghĩa nhưng thật ra không có gì.
.1. Khuynh hướng chính trị nghiêng về bên hữu, bảo thủ, không triệt để cách mạng. Chủ nghĩa cơ hội hữu khuynh. Tư tưởng hữu khuynh.
ht. Có màu sắc đẹp mà không hương thơm, chỉ người con gái đẹp mà vô duyên.
ht. Có sinh ra mà không nuôi được. Có hai đứa con hữu sinh vô dưỡng.
hth. Có tài đức, có thực chất tốt đẹp thì sẽ được biết đến, không cần phô trương.
nđg. Ở nguyên môt chỗ, không nhúc nhích. Xe ì ra giữa đường. Ngồi ì, chẳng làm gì cả.
nđg. Chỉ ếch nhái kêu vang động trong không gian tĩnh mịch. Tiếng ếch nhái i uôm nghe não nuột.
ht. Chỉ vì lợi của riêng mình mà không biết đến người khác. Những tính toán ích kỷ.
nt.1. không động đậy, im lặng. Trời im gió.
2. Có bóng mát. Đứng vào chỗ im.
3. không có tiếng động. Nói như thế mà hắn cứ im thin thít. Im hơi lặng tiếng. Lớp học im phăng phắc.
nđg. Giấu biệt, không để lộ ra, không cho ai biết. Việc bê bối đã bị ỉm đi.
nt. không có tiếng động, không có hoạt động. Buổi trưa hè im ắng.
nt. Im hẳn từ lâu, không có tin tức gì. Hắn im bẵng từ mấy tháng nay.
nt. Im lặng giấu kín, không nói ra điều gì, làm việc gì. Mình đã im hơi lặng tiếng thì ai biết mà tìm?
nt. Lặng im, không có dấu hiệu của hoạt động. Cửa đóng im ỉm.
nt.1. không nói gì. Hai người im lặng nhìn nhau.
2. không có hành động trong hoàn cảnh đáng lẽ phải có phản ứng. Im lặng chứng kiến việc sai trái.
nt.1. không thốt ra lời. Im lìm không dám nói năng chi (X. Diệu).
2. Yên lặng. Cảnh vật im lìm, chìm trong bóng tối.
nt. Im hoàn toàn, không có một tiếng động nào. Lớp học im phăng phắc.
nt. Lặng im, không nói, không phản ứng gì, thường do sợ hãi. Cả bọn đều im re, không ai dám hé răng cãi một tiếng.
nt. Im lặng hoàn toàn, không một tiếng động nào cả, không ai nói năng gì. Im thin thít như thịt nấu đông (tng).
np. không nhiều thì ít, chút đỉnh cũng được. Cho ít nhiều cũng được.
nt. Hơi ướt ướt. không còn hứng thú, hăng hái nữa. Trông mặt hắn ỉu ỉu.
nd. Mỗi người một nơi, xa xôi, cách biệt. Dù kẻ bắc người nam tình cảm vẫn không phai lạt.
nIđg. Theo sát một bên. Suốt ngày kè kè một bên chồng.
IIt. Liền kề một bên, không lúc nào rời xa. Vai mang túi bạc kè kè ... (cd).
nt. Chỉ mắt có nhiều ghèn, nhiều dữ và trông không rõ. Mắt kèm nhèm.
nIđg. Làm cho thật kín, bít những chỗ hở. Ken rơm vào vách.
IIt. Rất sát vào nhau, không còn chỗ hở. Tre trúc mọc ken dày.
nd. Nhạc khí để thổi. không kèn, không trống: không ồn ào, không ai hay biết.
nd. Bộ nhạc khí gõ và nhạc khí hơi trong các phường bát âm, chỉ chung nhạc bát âm. Kèn trống đám ma. Chết không kèn không trống.
nl. Nếu không thì. Đi ngay kẻo hết giờ. Tôi muốn nói rõ, kẻo anh lại hiểu lầm.
nđg.1. Làm di chuyển bằng tác động của lực qua môt điểm nối. Trâu kéo cày.
2. Cùng di chuyển theo một hướng. Bà con kéo đến thăm hỏi. Mây kéo đầy trời.
3. Tụ họp thành nhóm, bè đảng. Kéo bè kéo cánh.
4. Làm cho hoạt động hay di chuyển đến vị trí cần thiết bằng cách kéo. Kéo bễ thổi lò. Kéo vó. Kéo cờ trắng xin hàng.
5. Làm cho phát ra tiếng nhạc hay tiếng báo hiệu bằng động tác kéo hay giống như kéo. Kéo đàn nhị. Kéo chuông nhà thờ. Kéo còi báo động.
6. Làm thành vật hình dây, hình sợi. Kéo sợi. Kéo nhẫn vàng.
7. Trải ra trên không gian hay thời gian, liên tục. Vết thương kéo da non. Pháo sáng kéo thành một vệt dài. Kéo dài cuộc họp.
8. Tác đông làm cho lên cao hay hạ thấp. Kéo năng suất lên. Kéo giá món hàng xuống.
9. Bù vào chỗ thiếu sót, yếu kém. Lấy cần cù kéo khả năng. May ra còn kéo được vốn.
nđg. Đeo đẳng mãi một địa vị không đáng gì. Kẽo cọt mãi cái chân viên chức quèn.
nđg.1. Nói ra điều mình không bằng lòng một cách dai dẳng, làm người nghe khó chịu.
2. Như Kèo nèo.
nl. Kẻo, rồi đây. Phải làm trong tuần này, kẻo nữa bận không làm được.
nt. Nhỏ nhặt, không đáng kể. Nghe làm gì ba cái chuyện kẹp nhẹp đó.
nđg. Mắc vào chỗ nào, việc gì mà ra không được. Bị kẹt tay trong cánh cửa. Kẹt tiền: tiền mắc vào việc kinh doanh không lấy ra được. Kẹt quá, không biết làm thế nào.
nđg. Để mặc, không can thiệp vào, coi như không biết gì đến. Kệ nó, việc gì đến mày. Cũng nói Thây kệ. Cứ thây kệ nó.
nđg. Kéo dài thời gian với những việc vô ích. Cứ kề cà mãi không chịu đi. Ăn uống kề cà.
np.1. Tính gộp vào. Kể cả anh nữa là năm người.2. không loại trừ. không ai tán thành, kể cả vợ con hắn.
nđg. Mượn cớ để làm một việc thường không chính đáng. Giả say rượu để kê nề người ta.
nt. Thô, nhìn không thích mắt. Người quê kệch. Dùng nhiều màu tươi dễ thành kệch.
nđg. Giữ lại, không để tùy ý. Kềm cho con học. Cũng nói Kìm.
nt. Choán nhiều chỗ, không gọn. Hành lý kềnh càng. Xe đi kềnh càng giữa đường.
nt. Ngang bướng, cứng đầu, tỏ vẻ không nể ai cả. Thằng ấy lúc nào cũng kênh xì bo.
nđg. Làm cho chất tan trong dung dịch trở thành không tan bằng phản ứng hóa học trong lòng chất lỏng ấy.
nđg. Kêu đến trời, than van dữ dôi. Bị lừa một vố, kêu trời không thấu.
nt&p. 1. không giống, không đồng. Khác máu tanh lòng (t.ng). Khác họ.
2. không phải cái đã biết. Nơi khác. Người khác. Nghĩ cách khác.
nth. không phải ruột thịt, họ hàng với nhau nên đối xử tàn tệ.
nd. 1. Người từ nơi khác đến với nhà mình. Khách đến nhà chẳng gà thì vịt (t.ng). Làm khách: không thật tình khi ăn uống.
2. Người đến mua hàng hay giao dịch với cửa hiệu, cửa hàng. Khách nhớ nhà hàng, nhà hàng không nhớ khách (t.ng). Khách trọ.
3. Người đi tàu xe. Khách đi tàu. Xe khách.
4. Người tài hoa. Khách văn chương. Khách anh hùng.
5. Người Trung Hoa. Người Khách chớ không phải người Nhật (xưa: Khách trú).
nd. Người từ nơi khác đến, ghé qua chứ không quan hệ gì với mình.
ht. 1. Căn cứ vào sự thực ngoài mình mà quan sát chứ không do cảm tưởng, xu hướng riêng của mình. Nhận xét khách quan.
2. Có một giá trị riêng, một giá trị cố hữu ngoài sự nhận xét của con người. Tính khách quan của vạn vật, của luận lý.
nt. Có tính chất xã giao, lịch sự bề ngoài, không thật tình. Chỗ bạn bè không nên khách sáo.
nđg. 1. Viết hay nói ra cho biết những việc liên hệ với mình theo yêu cầu của cơ quan chức năng. Khai lý lịch. Nhân chứng khai trước tòa.
2. Tiết lộ những điều phải giữ bí mật. Bị tra tấn nhiều cách mà vẫn không khai.
hdg. Đốt phá sạch cây cối um tùm ở một vùng để sáng sủa, không còn vướng mắc vì mục đích này hay mục đích khác. Thời chiến tranh quân đội Mỹ đã dùng chất độc hóa học để khai quang nhiều vùng rừng núi của ta.
ht. Có tính khí khái, không chịu nhờ vã, phiền lụy ai. Con người khái tính.
nt. 1. Khô, thiếu nước. Ruộng khan nước.
2. Giọng nói rè không thanh như vì cổ quá khô. Khan tiếng. La khan cả cổ.
3. Thiếu cái thường kèm theo hay không rõ lý do. Uống rượu khan. Nói chuyện khan. La khan. Chửi khan.
4. Ít, thiếu so với yêu cầu của thị trường. Khan hàng. Khan tiền mặt.
nt. Chỉ giọng nói bị lạc đi, không rõ âm, không rõ tiếng. Gào khản cổ.
nt. Giọng khản nặng, nói gần như không ra tiếng. Giọng khản đặc, không nói được.
ht. 1. Có khí phách cứng cỏi, không sợ hãi khuất phục đối với các thế lực mà chỉ trọng việc nghĩa. Một nhà nho khảng khái.
2. Có tính chất cao thượng, không vì tư lợi. Sự giúp đỡ khảng khái vô tư.
nt. Uể oải, rời rạc. Các hội viên đều khảng tảng, không thiết hoạt động.
nId. Chức quan to thời phong kiến. Hạng công hầu khanh tướng.
IIđ. Tiếng vua gọi các quan, các bà hoàng, phi tần. Khanh có thể vì trẫm mà hy sinh không?
ht. Tình trạng của một nhà buôn đã hết sạch của cải và không thể trả nợ được. Tuyên cáo khánh tận.
nđg. 1. Ráp vào cho vừa, cho khít. Kháp mộng tủ.
2. Đối chiếu xem có khớp nhau không. Kháp các sổ thu chi.
nt. Bồi hồi, lo ngại không yên lòng. Buồn mọi nỗi, lòng đà khắc khoải (Ô. Nh. Hầu).
nt. 1. Chỉ thuyền chở đầy và nặng đến không thể thêm được nữa. Chở bao nhiêu đạo thuyền không khẳm (N.Đ.Chiểu).
2. Vừa khít. Áo may vừa khẳm. Vừa khẳm chi tiêu.
nd. Khăn đội đầu của đàn ông ngày trước, thường màu đen, đóng sẵn thành nếp xếp vòng tròn, không che kín đỉnh đầu.
nt. Một mực, không chịu nhân nhượng. Khăng khăng buộc mãi lấy người hồng nhan (Ng. Du).
nt. 1. Như Khật khưỡng.
2. Ngốc nghếch, ngu độn. Khật khù, không biết gì hết.
nt. Chỉ dáng đi nghiêng nghiêng ngả ngả, không vững. Đi khật khưỡng như người say.
nđg. Khất hết lần này đến lần khác. Nợ không trả chỉ khất lần.
nđg. Ngắt đầu ngắt đuôi, trừ bớt nhiều khoản quá. Tiền lương bị khấu đầu khấu đuôi không còn bao nhiêu.
np. 1. không khéo (nói tắt) biểu thị ý phỏng đoán. Trời này, khéo mưa đấy.
2. Biểu thị ý nhắc nhở phải coi chừng. Đi cẩn thận khéo ngã.
nđg. Khéo ăn nói, biết lựa lời, có khi không thật, để làm vừa lòng người nghe.
nđg. 1. Đóng chứ không khóa lại. Cửa chỉ khép cứ đẩy mà vào. Khép chặt vòng tay.
2. Buộc vào. Bị khép vào tội phỉ báng. Khép mình vào kỷ luật.
nt. 1. Nói về cơm hoặc cháo cháy có mùi nồng. Cơm sôi cả lửa thì khê (t.ng).
2. Chỉ giọng nói bị rè và lạc hẳn do cổ họng bị khô, vướng. Giọng nói khê quá.
3. Chỉ tiền bạc, vốn liếng bị đọng lại, không sinh lợi được. Tiền khê vốn đọng.
nđg. Chỉ hàng hóa tồn kho lâu ngày không bán được. Hàng khê đọng nhiều.
nIt. không đều. Răng khểnh.
IIp. Rỗi rãi, không làm gì. Nằm khểnh ở nhà suốt ngày. Ngồi khểnh trên ghế đá công viên.
nđg. 1. Làm trổi dậy một tình cảm sâu lắng. Khêu gợi lòng yêu nước. Khêu gợi tính tò mò.
2. Có tác dụng gợi sự ham muốn thường không lành mạnh. Ăn mặc khêu gợi. Bức ảnh khêu gợi.
nd. 1. Thú cao cấp gần với người, bàn tay bàn chân có thể cầm nắm được, leo trèo rất giỏi.
2. Tiếng rủa thân mật khi bực mình, không vừa ý. Khỉ thật, có thế mà không nhớ. Chẳng biết khỉ gì.
nd. 1. Thể vật chất không có hình dáng, lan ra đầy vật chứa. Khí ô-xy. Khí hy-drô.
2. không khí tự nhiên chung quanh con người. Khí lạnh. Thiếu thoáng khí. Khí trời nóng bức.
np. Chỉ mức độ của một tính chất. Giờ mới hay, kể cũng khí chậm. Tôi hỏi khí không phải.
nd. 1. Con cu li.
2. Tiếng rủa thân mật khi bực bội, không vừa lòng. Đồ khỉ gió!
ht. Có tư cách thẳng thắn, không chịu khuất phục, nhờ vã ai. Ông ta nghèo nhưng rất khí khái.
hd. 1. Bộ phận của cơ quan hô hấp động vật, hình ống, phía trên tiếp với thanh quản ở cổ họng, phía dưới phân thành hai phế quản đi vào hai lá phổi.
2. Ống dẫn không khí phân nhánh từ lỗ thở tới các mô trong cơ thể động vật có chân đốt ở cạn.
hd. Lớp không khí bao quanh Trái Đất hay một hành tinh. Khí quyển quả đất. Khí quyển mặt trăng.
ht. Chỉ tính phát triển trong không khí của một bộ phận của sinh vật. Rễ ký sinh.
hd. Các thiết bị, khí cụ máy móc dùng trong quân đội mà không có tác dụng trực tiếp tiêu diệt địch. Các khí tài phục vụ tên lửa.
hd. Sức mạnh tinh thần đang lên như không gì cản nổi. Phong trào đấu tranh đang có khí thế.
nd. Khí không hóa hợp được với chất khác ở điều kiện thường như hê-li-um, nê-ông.
nd. không khí giữa trời. Thở khí trời trong sạch ở thôn quê.
hd. Hiện tượng xảy ra trong không khí như gió, mưa, sấm sét, v.v... Đài khí tượng.
nđg. 1. Làm cho hoạt động theo ý muốn của mình. Mệt quá, không khiến nổi tay chân.
2. Tác động đến, gây nên. Câu hỏi bất ngờ khiến hắn lúng túng.
3. Bảo làm việc gì. Ăn có mời, làm có khiến (t.ng).
ht. Có tính chất gò ép, không tự nhiên. Cách gieo vần khiên cưỡng. Lập luận khiên cưỡng.
hdg. Phê phán nghiêm khắc khuyết điểm của cấp dưới. Bị khiển trách vì không hoàn thành nhiệm vụ.
hdg. Đề nghị cơ quan thẩm quyền xét lại một việc mà mình cho là trái phép hay không hợp lý.
nd. Tiếng thở mạnh và không được thông. Lão thở khìn khịt như bị nghẹt mũi.
nđg. 1. Coi thường, không tôn trọng. Thái độ khinh người. Kẻ nịnh hót đáng khinh.
2. Cho là không có gì phải quan tâm. Chủ quan khinh địch. Qua đò khinh sóng (t.ng).
hdg. Khinh thường đến không còn đếm xỉa gì đến. Thói khinh miệt phụ nữ.
nđg. Xem thường, không còn kiêng nể gì. Khinh nhờn người lớn.
hdg. Xem thường, cho là không quan trọng. Vì khinh suất nên thất bại.
nđg. Coi thường, coi như không đáng kể. Khinh thường mọi gian lao.
nt&p. không hở, sát. Đóng khít. Ngồi khít nhau. Dự tính rất khít.
nt&p. 1. Rất khít, không kẽ hở. Hai hàm răng khít rim.
2. Rất khít, không để lô chút nào. Giấy tờ ông ấy giữ khít rim.
nt. 1. Phải cố gắng, vất vả mới làm được. Đường khó đi. Bài toán khó.
2. Đòi hỏi nhiều, không dễ chấp thuận. Tính cô ấy khó lắm.
3. Nghèo. Kẻ khó. Nhà khó.
nđg. không biết nói năng xử trí thế nào vì trót đã có điều sơ suất. Trước đã không nhận giờ lại xin làm. Khó ăn khó nói quá!
nt. 1. không được khỏe trong mình. Cảm thấy trong người khó chịu.
2. Cảm thấy bực bội, không thoải mái trước một việc hoặc một cảnh không hợp ý mình. Tôi khó chịu vì lời nói của anh ấy. Thời tiết khó chịu.
nIt. không đẹp, không gây được thiện cảm. Ăn mặc như vậy khó coi quá. Bạn bè với nhau mà cử xử như vậy thật khó coi.
IIp. Chỉ chữ viết khó đọc. Ông ấy viết rất khó coi.
nt. Vẻ mặt cau có vì bực dọc mà không thổ lộ ra được. Mặt lúc nào cũng khó đăm đăm.
nIt. Chỉ cách nói có lối phát âm, cách dùng từ ngữ mình không quen. Giọng nói địa phương của chị ấy khó nghe quá.
IIp. Lời nói khiếm nhã, không gây được thiện cảm. Bạn bè với nhau mà nói khó nghe quá.
hdg. không biết suy tính ra làm sao. Sự việc như vậy tôi thật khó nghĩ quá.
nt. không chịu, không nhận được. Bộ tịch khó ngửi. Thơ khó ngửi: thơ không hay.
nt. không nói ra một cách thẳng thắn được. Việc này khó nói quá.
nđg. 1. Đóng, giữ chặt bằng cái khóa. Cổng không khóa. Khóa xe máy lại.
2. Giữ chặt một bộ phận của cơ thể người khác, không cho cử động. Khóa chặt hai tay hắn sau lưng.
3. Làm cho lối đi, lối thoát bị chận lại. Khóa vòi nước.
nd. Loại khóa không có chìa, đặt chữ cái hay chữ số làm mã khóa.
nđg. Thôi không ghi tiếp một khoản nào nữa vào sổ sách vì đã hết thời hạn quy định. Ngân hàng đã khóa sổ.
nđg. 1. Vòng cánh tay qua cánh tay hay qua vai người khác. Khoác tay nhau đi dạo.
2. Mang hay phủ lên qua vai một vật để che, có mắc vào hai cánh tay hay không. Khoác ba-lô. Súng khoác ngang vai. Khoác tấm ni-long thay áo mưa. Khoác áo lạnh lên vai.
nt&p. 1. Hãy từ từ đã, đừng làm vội. Chưa biết rõ thì khoan nói. Hãy khoan cho vài ngày.
2. Có nhịp độ âm thanh chẫm rãi, không dồn dập. Tiếng đàn lúc khoan, lúc nhặt.
hdg. không cương quyết đấu tranh, chịu nhường bước khi đối phương lấn tới. Càng khoan nhượng địch càng lấn tới. Đấu tranh không khoan nhượng.
nđg. Giao phó hoàn toàn cho người khác công việc thuộc trách nhiệm của mình mà không ngó ngàng gì đến. Khoán trắng công việc cho phó giám đốc.
nd. 1. Phần không gian hay thời gian được giới hạn một cách đại khái. Những khoảng trống trong rừng. Làm trong khoảng mười ngày.
2. Độ dài không gian hay thời gian nói theo ước lượng. Còn khoảng ba cây số nữa. Khoảng bảy giờ tối.
ht. Rộng rãi, thanh thoát, không gò bó. Lời thơ khoáng đạt. Tâm hồn khoáng đạt.
nđg. không hành động. Chịu khoanh tay ngồi nhìn cảnh bất công.
nđg. Đau buồn vì một tình trạng khó khăn phức tạp, không biết giải quyết thế nào.
nđg. Sầu não, u buồn vu vơ không có lý do chính đáng. Thuộc thế hệ nhà thơ khóc gió than mây.
nIt. 1. Có sức cơ thể trên mức bình thường. Chú ấy khỏe lắm, để chú phụ khiêng với anh.
2. không đau ốm, đã khỏi cơn đau. Tôi vẫn khỏe. Chúc chị chóng khỏe.
3. Ở trạng thái khoan khoái, dễ chịu. Uống cốc nước mát, thấy khỏe cả người.
IIp. Nhiều mấy cũng được. Khỏe chịu rét. Học thì lười, chỉ khỏe diện.
nt. Có sức khỏe tốt, không đau yếu. Ông cụ vẫn còn khỏe mạnh.
nđg. 1. Ra ngoài một phạm vi nào. Ra khỏi nhà. Loại khỏi vòng chiến đấu. Ông chủ đi khỏi.
2. không còn ở trong tình trạng không hay. Bệnh đã khỏi. Tai qua nạn khỏi.
3. Phủ định sự cần thiết của một hành động. Khỏi phải kiểm tra. Anh khỏi lo. Việc ấy không khỏi xảy ra.
nd. 1. Chất khí màu trắng đục hay xám, bốc lên từ vật đang cháy. Khói thuốc lá. không có lửa làm sao có khói (t.ng).
2. Hơi bốc lên từ chất lỏng hay vật ở nhiệt độ cao. Nồi khoai vừa chín, khói nghi ngút.
nt. 1. Cao và gầy. Dáng người khỏng khảnh.
2. Đỏng đảnh. Thói khỏng khảnh của con gái nhà quyền quý.
nt. Cao nghệu, lỏng khỏng. Người đàn ông cao khong khỏng.
nt. 1. Hết nước, trở nên ráo, cứng. Áo phơi chưa khô. Cây khô. Lá khô.
2. Ít nước so với bình thường. Trời khô. Cam khô nước.
3. không có nước so với bình thường. Cá kho khô. Cây khô.
4. Thiếu tình cảm nên không gây được cảm tình. Tính khô như ngói. Văn quá khô.
nt. 1. Héo đi, không còn tươi xanh. Cây cỏ khô héo vì nắng hạn quá lâu.
2. không còn hăng hái, hết vẻ vui tươi. Khô héo cả ruột gan. Nụ cười khô héo.
nt. 1. không có nước hay chất nước. Bữa ăn khô khan.
2. Thiếu tình cảm, không hấp dẫn. Con người khô khan. Công thức toán học khô khan.
nt. 1. Khô đến như cứng lại. Miếng bánh mì khô khốc.
2. Chỉ âm thanh đanh gọn, không gợi tình cảm. Giọng nói khô khốc.
np. Chỉ một trở ngại lớn khiến không hành động được. Muốn học tiếp nhưng khổ nỗi phải lo chạy ăn.
nt. Hoàn toàn không ướt, không ẩm. Đường khô ráo dễ đi. Mùa khô ráo trong năm.
nd. 1. Lượng khá lớn chất rắn hay chất lỏng ở dạng đông đặc. Nước đóng thành khối băng.
2. Tập hợp thống nhất nhiều cá thể cùng loại. Khối liên minh công nông. Khối đại đoàn kết dân tộc.
3. Số lượng nhiều đến không đếm xuể mà chỉ coi như một tổng thể. Cả khối người xuống đường. Việc còn khối.
4. Phần không gian giới hạn bởi một mặt bằng khép kín. Khối trụ. Khối chóp.
5. Từ dùng để ghép sau một danh từ chỉ đơn vị độ dài để tạo thành tên đơn vị đo thể tích. Mét khối.
nd. Khối nổi lên do nhiều tế bào phát triển không bình thường. Cắt bỏ khối u. Khối u ác tính.
nt. Có khả năng suy xét để sử sự có lợi, tránh những việc làm và thái độ không nên có. Mới tí tuổi mà khôn quá.
ht. 1. Nghèo túng cùng cực. Lâm cảnh khốn cùng.
2. Ở vào tình cảnh không có lối thoát. Bị dồn vào thế khốn cùng.
np. 1. Biểu thị ý phủ định. Tôi không biết.
2. Ý khẳng định phụ thuộc một điều kiện; có nghĩa: nếu không thì. Đi ngay đi, không muộn mất.
3. Đặt câu hỏi. Trong nhà có ai không?
nd. 1. Số biểu thị không có gì cả. Số 0.
2. Cái không có hình dạng, con người không ý thức được, theo quan niệm Phật giáo..
np. Biểu thị ý phỏng đoán một cách dè dặt. không biết chừng chiều nay hắn về.
nt. Rộng lớn đến mức thấy như không có giới hạn. Sự hy sinh không bờ bến. Thường nói sai là vô bờ bến.
nl. Nêu ra so sánh để làm nổi bật điều vừa nói. Hôm nay mưa dầm cả ngày, không bù với mấy hôm trước nắng cháy da.
nđg. Tự dưng mất đi lúc nào không biết. Cuốn sách để trên kệ không cánh mà bay.
hdg. Nắm quyền kiểm soát, chi phối, giữ ở một giới hạn nhất định. Dùng hỏa lực khống chế đối phương. Khống chế mức chi tiêu.
hd. Giấy tờ đã ký tên đóng dấu nhưng chưa viết gì về nội dung. Anh đem một số giấy khống chỉ đi công tác.
nt. không phải là vô cớ. Có vất vả mới thanh nhàn, không dưng ai dễ cầm tàn che cho (c.d).
nt. Vu vơ, tầm phào, không giá trị gì. Toàn những chuyện không đâu.
nt. Vu vơ không mạch lạc, không dính dáng đến điều cần nói. Mất thì giờ với những chuyện không đâu vào đâu của hắn.
nt. Một mất một còn, không cùng sống được. Kẻ thù không đội trời chung.
hd. 1. Hình thức tồn tại cơ bản của vật chất trong đó các vật thể có độ dài lớn khác nhau, ở những vị trí khác nhau. Vật chất vận động trong không gian và thời gian.
2. Khoảng không bao trùm mọi vật chung quanh con người. không gian bao la yên tĩnh.
hd. Học thuyết đạo đức - chính trị của Khổng Tử, là hệ tư tưởng chính thống ở Trung Quốc suốt thời phong kiến.
np. Hoặc ít hoặc nhiều, thế nào cũng có. Chuyện đó có, không ít thì nhiều.
np. Một cách lặng lẽ, không ai biết mà cũng không muốn ai biết. Hắn đã rút lui không kèn không trống.
np. Biểu thị sự lo ngại hay một dự đoán khiến lo ngại. Cẩn thận, không khéo lại hỏng mất.
hd. 1. Hỗn hợp khí bao quanh Trái Đất. Áp lực không khí. không khí trong lành.
2. Vẻ, trạng thái bao bọc một chỗ đông người, một hoàn cảnh hoạt động. không khí buổi họp. Bầu không khí thân mật.
np. không lý nào, không thể. Bạn đã tha thiết nhờ, không lẽ từ chối.
ht. Quá to lớn đối với bình thường. Loài bò sát khổng lồ thời cổ. Nhà máy điện khổng lồ.
hdg. Bán những giá phiếu mà mượn khống ai tại thị trường chứng khoán.
hd. Miếu thờ Khổng Tử.
nt. không làm gì cả. Ai nấy đều có việc làm, không nặng thì nhẹ, chỉ nó là không ngơ.
nt. không đúng. Ta đây nào phải các thầy, Bá vơ bá vất nói nhây không nhằm (N. Đ. Chiểu).
np. Biểu thị điều nêu ra chỉ là một phần của sự việc, còn có việc khác quan trọng hơn. không những phải lao động, cần phải lao động với năng suất cao.
np. 1. không có khả năng, điều kiện làm việc gì. Anh ta ốm, không thể đến được.
2. Phủ định một khả năng khách quan. Việc ấy không thể có được.
ht. Trước kia và sau này đều không có; có một không hai. Một cuộc chiến tranh không tiền khoáng hậu.
hd. Khoảng không gian ở trên cao, trên đầu người. Lơ lửng giữa không trung.
ht. không có cơ sở thực tế, không thực hiện được. Những ước mơ không tưởng.
np. không... bao nhiêu. Năm ấy không lạnh mấy. Nghe nhưng không hiểu mấy.
nđg. 1. Ăn khít với nhau. Bánh răng cưa khớp với nhau.
2. Ghép các bộ phận rời rạc thành một chỉnh thể. Khớp bản đồ các vùng thành bản đồ quốc gia.
3. Đặt liền bên nhau để đối chiếu xem có phù hợp với nhau không. Khớp các tài liệu.
4. Đồng nhất, phù hợp với nhau. Chi khớp với thu. Các chứng từ khớp với sổ sách.
nd. Khu vực không tiến hành hoạt động quân sự do hai bên thỏa thuận với nhau.
nđg. 1. Ở vào chỗ bị che nên không thấy được. Trăng khuất trong đám mây. Đứng khuất sau lùm cây. Đi cho khuất mắt.
2. Vì ở chỗ bị che chắn nên một số hiện tượng tự nhiên không tác động đến được. Chỗ ấy vừa khuất nắng vừa khuất gió.
3. Đã chết rồi. Tưởng nhớ người đã khuất.
nt. 1. không được ánh sáng, ánh nắng chiếu tới. Đó là thứ hàng sợ nắng nên phơi chỗ khuất bóng.
2. Đã chết. Ông cụ khuất bóng đã mấy năm rồi.
ht. Hạ mình luồn cúi hay làm việc mất nhân cách. không làm điều gì khuất tất.
nđg. Làm cho không còn yên tĩnh nữa mà trở nên sôi động. Tiếng máy bay khuấy động bầu trời. Khuấy động phong trào.
ht.1. Quanh co, không thẳng thắn. Lựa lời khúc chiết để giấu quanh.
2. Chỉ cách trình bày rành mạch, gãy gọn. Bài văn trình bày khá khúc chiết.
nIt. không gãy gọn, khó hiểu. Văn nhiều chỗ khúc mắc.IId. Những vướng mắc khó nói ra, khó giải quyết. Những khúc mắc riêng tư.
hdg. 1. Hiện tượng các chất chuyển động lan ra do không đồng đều về nhiệt độ hay mật độ.
2. Chỉ ánh sáng tỏa ra mọi phương.
ht. 1. Hoảng sợ hay làm cho hoảng sợ đến mức độ cao. Khủng khiếp trước những điều trông thấy. Giấc mơ khủng khiếp.
2. Nhiều tới mức độ như không chịu nổi. Nắng khủng khiếp. Tốc độ khủng khiếp.
nt. 1. không vừa ý nhau, không hòa thuận. Vợ chồng khủng khỉnh với nhau mấy năm nay.
2. Do tính kiêu ngạo, lạnh nhạt, không hòa hợp được với những người chung quanh. Hắn sống khủng khỉnh với mọi người.
nt. 1. Thiếu. Sở ấy khuyết một viên kế toán.
2. không đầy, không tròn. Nửa vành trăng khuyết, ba sao giữa trời (Ng. Du).
ht. không có mặt tại phiên nhóm, tại phiên xử. Bản án khuyết tịch.
nđg. 1. Gập chân xuống, không đứng thẳng. Con voi khuỵu chân xuống. Khuỵu chân lấy đà.
2. Khuỵu hai chân ngã xuống. Ngã khuỵu.
nt. Một mực giữ lấy, không chịu rời ra. Khư khư như từ giữ oản (t.ng). Khư khư giữ ý kiến.
nt. Mệt mỏi, chán nản, đến không còn muốn cử động chân tay. Đi cả ngày về nằm khượt ra.
nIđ. Chỉ vật, địa điểm ở xa vị trí người nói. Đây là trường học, kia là nhà ở.
IIch. Thuộc thời gian khác với hiện tại, không gian khác với vị trí người nói. Trước kia tôi cũng nghĩ như thế. Một ngày kia anh sẽ hối hận. Bức tranh kia đẹp hơn.
IIId. Ngày kia, hôm kia. không mai thì kia, thế nào hắn cũng sẽ đến.
IVp.1. Biểu thị ý nhấn mạnh điều vừa nói là đúng. Bức điện đã đánh đi từ tuần trước kia.
2. Biểu thị ý ngạc nhiên, muốn hỏi vặn lại. Anh nói gì kia?
np. Biểu thị ý ngạc nhiên về một điều mình cho là không đúng, trái lẽ và muốn hỏi vặn lại. Còn kịp kia mà, cần gì phải vội? Anh bảo tôi đến kia mà?
nd. Kịch không có kịch bản viết sẵn, các diễn viên dựa vào nội dung đã được xác định mà tự đặt lấy lời khi biểu diễn.
nđg. Kiếm lợi một cách không chính đáng. Lợi dụng hàng khan hiếm, đầu cơ, kiếm chác.
nđg. Viện lẽ này lẽ nọ để làm hay không làm điều gì. Kiếm cớ để từ chối.
hdg. Kiềm chế bó buộc trong hoạt động. không bị ai kiềm thúc.
nd. Tên gọi chung các loài bọ cánh màng, lưng eo, cánh không phát triển, sống thành đàn. Kiến tha lâu cũng đầy tổ. Người đông như kiến.
nd. Kiến nhỏ màu đen, chạy nhanh, không đốt. Cũng gọi Kiến hôi.
hdg. Nhất quyết và không dao động, thay đổi. Kiên định ý chí. Lập trường kiên định.
ht. Đầy đủ nghị lực để không lùi bước trước những khó khăn, thử thách. Một con người kiên nghị.Khuôn mặt kiên nghị.
ht. Kiên chí và quyết định không thay đổi. Kiên quyết làm bằng được.
ht. không thay đổi, giữ vững ý chí đến cùng. Tinh thần đấu tranh kiên trì. Kiên trì đường lối hòa bình.
nd. Tránh ăn, uống hay làm điều gì. Kiêng rượu. Kiêng ăn. Kiêng gió. Kiêng tên: Tránh không nói, không viết đến tên người nào.
nđg. không dám làm vì kính nể. Quá kiêng nể nên thành nhu nhược.
nđg. Xin phép ra về hay xin lỗi vì không đến dự được. Xin kiếu về trước. Được mời nhưng đành phải kiếu.
nId. Kiểu nói chung. Có nhiều kiểu cách khác nhau.
IIt. Cố làm ra vẻ trang trọng, lịch sự, không hợp với điạ vị mình, không phù hợp với hoàn cảnh. Lối nói kiểu cách.
ht. Kiêu căng và tỏ ra khinh thường người khác. Con người kiêu ngạo, không coi ai ra gì.
nđg.1. Kẹp chặt bằng kìm.
2. Giữ lại, không cho hoạt động nhanh hay làm ngưng hẳn. Kìm cương ngựa. Buồn cười quá, không kìm được.
nđg. không cho bộc lộ, không cho hoạt động. Kìm giữ những tình cảm quá bồng bột.
nđg. Giữ lại, không cho vận động, phát triển. Kìm hãm sự phát triển.
hd. Bộ phận của khoáng sàng học nghiên cứu quy luật phân bố các mỏ quặng trong không gian và thời gian.
nt&p.1. Các mặt đã ngăn chắn, không gì lọt qua được. Che kín ngọn đèn. Nhà kín gió.
2. Dày đặc, không thể chen thêm vào nữa. Người ngồi kín cả khán đài.
3. Giấu kỹ, không để ai lấy hoặc biết được. Cất kín trong phòng riêng.
4. Bí mật, không để cho ai biết được. Bàn kín với nhau. Bỏ phiếu kín.
hIđg. Sợ đến mức không chịu được. Thấy máu mà kinh. Kinh quá không ăn được.
IIt&p. Ở mức độ cao, làm phải kinh. Cái nắng kinh người. Đẹp kinh.
nt&p. không lộ cho người ngoài biết. Người kín đáo. Cất ở chỗ kín đáo. Kín đáo ra hiệu với nhau.
nd. Chỗ vua đóng đô. Về kinh. Người kinh: người Việt Nam không thuộc các đồng bào sắc tộc.
nd. Dụng cụ quang học dùng để tạo ảnh phóng đại của những vật rất nhỏ, không thể thấy bằng mắt thường.
nđg. Kính trọng vì thừa nhận có những điểm hơn mình. Dù không ưa, cũng phải kính nể.
hth. Tôn kính nhưng không thể gần hay không muốn gần. Ông ấy rất giỏi nhưng thuộc hạng người kính nhi viễn chi.
ht.1. Có liên hệ đến lợi ích vật chất. Dùng đòn bẫy kinh tế để phát triển sản xuất.
2. Có hiệu quả cao, ít tốn kém. Cách làm ăn không được kinh tế.
nt.1. Tới đúng lúc. Duyên đâu chưa kịp một lời trao tơ (Ng. Du). Đến kịp giờ. không kịp ăn.
2. Theo ngang hàng. Tay đua này bắt kịp tốp đầu.
nt.1. không thể gần nhau, không thể cùng tồn tại. Hai vị thuốc kỵ nhau. Nước kỵ lửa. Hai người kỵ nhau.
2. Tránh không làm, không nói đến. Điều tối kỵ. Kỵ húy.
nt. Khác thường một cách lố bịch. Chuyện kỳ cục không ai tin được. Tính tình kỳ cục.
hp. Ngoài ra, thừa ra. Chỉ có việc này, kỳ dư đều không đáng kể.
nt. Chỉ sống hoặc diễn ra trong môi trường không có khí. Cũng nói Yếm khí.
nt. Có đặc tính không bị nước làm ướt. Bảo vệ vật liệu bằng bọc kỵ nước.
hd. Công trình kiến trúc hay cảnh vật đẹp đến mức lạ lùng, hiếm có. Bảy kỳ quan thế giới là:Lăng mộ của Halicarnasso, Kim tự tháp ở Ai-cập. Hải đăng Alexa ndrie, Vườn treo ở Babylone, tượng thần Zess, Pho tượng khổng lồ Rhodes, Đền thờ Artémis.
Ký với chữ tắt không phải như chữ ký thường để ghi nhận một sự thỏa thuận, trước khi ký chính thức. Văn bản hiệp định đã được ký tắt.
nđg. Tự ghi tên mình bằng một kiểu riêng không thay đổi, để chứng nhận điều gì hay nhận trách nhiệm cá nhân.
hd. 1. Trí nhớ. Hình ảnh ấy không phai mờ trong ký ức.
2. Hình ảnh sự việc còn trông trí nhớ. Ký ức về tuổi thơ.
nđg. 1. Bị ngã rũ xuống, không đủ sức đứng thẳng. Hàng cây lả ngọn.
2. Bị kiệt sức như người mềm nhũn ra, không làm gì nổi nữa. Đói lả. Lả đi vì mất nhiều máu.
nIt. 1. Chưa quen biết. Đầu lạ sau quen.
2. không bình thường, khó hiểu. Chuyện lạ. Nói gì lạ vậy?
IIđg. Lấy làm ngạc nhiên, thấy khó hiểu. Anh còn lạ gì chuyện ấy.
IIIp. Đến mức đô khác thường, đáng ngạc nhiên. Trông đẹp lạ.
nđg. Đi hết chỗ này tới chỗ kia không mục tiêu nhất định. La cà hết quán rượu đến tiệm ăn.
nđg. Rơi, chảy thành giọt nhiều và không dứt. Nước mắt rơi lã chã. Mồ hôi lã chã trên trán.
nt. Bày ra ở khắp chỗ với số lượng nhiều và không hàng lối, không trật tự. Hàng quán la liệt hai bên đường.
nt. Suồng sã, không đứng đắn trong quan hệ nam nữ (thường nói về nữ đối với nam). Cười nói lả lơi.
nd. Lá gói ngoài chiếc bánh cho đẹp, chỉ cách cư xử chỉ có tính chất xã giao bề ngoài, không thật lòng. Ăn ở lá mặt.
nt. không quen biết, không trông thấy mặt bao giờ. Cấm người lạ mặt vào sở.
nt. 1. không theo đúng đường, đúng hướng phải đi. Đi lạc trong rừng. Đánh lạc hướng. Tìm trẻ lac.
2. Ra khỏi mà không tìm lại được. Chim lạc đàn. Con lạc mẹ.
3. Để mất đi vì chưa tìm được. Lạc đâu mất cuốn sách.Bà mẹ lạc con.
4. Giọng nói, cách nhìn đổi khác vì quá xúc động. Cảm động quá, giọng lạc hẳn đi. Mắt lạc đi vì tức giận.
nt. Rời rạc, các bộ phận không ăn khớp với nhau. Tổ chức còn lạc chạc lắm. Cũng nói Loạc choạc.
nt&p. 1. Sai chệch ra khỏi điệu của bài hát. Hát lạc điệu.
2. không phù hợp với hoàn cảnh, với không khí chung. Câu nói đùa lạc điệu.
ht. Đi sau người, không kịp đà tiến bộ chung. Dân tộc lạc hậu. Nền kinh tế lạc hậu.
nt. 1. Tản mát, đi nhiều ngã, lạc nhau. Gia đình chạy loạn, lạc lõng mỗi người một nơi.
2. Lẻ loi một mình giữa nơi xa lạ. Lạc lõng nơi xứ lạ. Một ngôi làng lạc lõng giữa rừng sâu.
3. không hòa hợp với chung quanh, với toàn thể. Bài văn có những ý lạc lõng.
nt. Chỉ tiếng kêu đanh, gọn và không đều của vật cứng, nhỏ, chạm vào nhau. Tiếng đục lách cách bên nhà.
nIđg. Thu vượt chi sau một quá trình buôn bán, kinh doanh. Buôn mọt lãi mười (t.ng). Năm nay trồng rau không lãi bằng nuôi lợn.
IId.1. Khoản tiền thu vượt chi. Kinh doanh có lãi. Lấy công làm lãi.
2. Khoản tiền người vay phải trả thêm cho chủ nợ ngoài số đã vay. Cho vay nặng lãi. Lãi 5% mỗi tháng.
hd. Một trong bốn chứng bệnh mà người thời xưa cho là không trị được: phong, lao, cổ, lại (bệnh hủi).
nIđg. 1. Đi đến chỗ người ở gần hay trong một phạm vi rất gần. Hôm nào rảnh lại tôi chơi. Lại đây tôi hỏi.
2. Đi ngược chiều với chiều vừa đi. Đi đi lại lại trong phòng. Ngoài đường kẻ qua người lại.
3. Di chuyển theo hướng ngược với hướng ban đầu hay theo hướng tập trung ở một nơi. Quay lại chỗ khi nãy. Xe cộ dồn cả lại. Buộc lại với nhau.
4. Chỉ sự thu hẹp, thu nhỏ lại của một hoạt động, quá trình hay sự vật. Co rúm lại. Người quắt lại.
5. Chỉ tính chất ngược lại của quá trình hay hoạt động trước đó. Trả lại không nhận. Chống lại.
6. Chỉ sự lặp lại một họat động. Làm lại bài văn. Nhắc lại để quên. Buộc lại hàng sau xe cho chắc hơn.
7. Chỉ sự lặp đi lặp lại nhiều lần một hành động. Nhắc đi nhắc lại. Đài cứ phát lại bài hát ấy.
8. Kìm lại, không cho mở rộng, không cho phát triển. Giữ lại. Ngưng lại ngay, không nói như thế.
9. Chỉ sự trở về trạng thái cũ. Cây cối lại xanh tươi.
IIp.1. Biểu thị sự tái diễn hay tiếp nối của một hoạt động, một hiện tượng. Trời lại rét. Nó lại biến đâu rồi.
2. Biểu thị tính chất trái với lẽ thường của hoạt động, hiện tượng. Hôm nay lại ngủ muộn. Ai lại thế.
3. Biểu thị sự đối phó. Cãi không lại hắn. Một mình làm không lại mấy miệng ăn.
nt. Chậm chạp và kéo dài dai dẳng không dứt. Mưa gió lai nhai mãi mấy ngày liền.
nt. không tập trung mà rải rác mỗi lúc một ít và kéo dài. Lúa chín lai rai. Mưa lai rai mười ngày không dứt. Sách vẫn xuất bản lai rai.
nđg. Nấu cơm theo lối một số dân tọc ít người trước đây, không dùng nồi mà nấu trong ống nước hay ống vẩu. Cơm lam nước ống.
nđg. 1. Bỏ sức lao động ra để tạo một thành quả hay cái thiết yếu cho cuộc sống của mình. Làm bánh. Làm thơ. Làm nhà. Đi làm suốt ngày. Dám nghĩ dám làm.
2. Đem sức lao động vào việc thuộc một nghề. Làm ruộng. Làm thợ. Làm thầy giáo.
3. Tổ chức, tiến hành một việc lớn trọng thể. Làm nên sự nghiệp. Làm cách mạng. Làm lễ khánh thành.
4. Làm nhiệm vụ hay những việc thuộc quyền hạn của chức vụ hay địa vị. Làm chủ tịch xã. Làm dâu.
5. Được dùng trong một mục đích nhất định. Làm gương. Làm mẫu. Cây trồng làm cảnh.
6. Gây ra, tạo ra, là nguyên nhân. Làm vui lòng. Làm phiền. Làm vỡ.
7. Kết quả của sự phân ra hay hợp lại. Tách làm đôi. Gộp làm một.
8. Tự tạo cho mình một dáng vẻ, một thái độ để ứng xử. Làm cao. Làm khách. Làm ngơ. Làm như không quen biết.
9. Thực hiện một hành vi trong cuộc sống hằng ngày như ăn, uống, ngủ... Làm một giấc.Làm vài bát cơm. Làm một ván cờ.
10. Giết gia súc để làm thức ăn. Làm lợn đãi tiệc. Làm vài con gà.
nđg. Làm việc bậy bạ, kém suy nghĩ, làm không kỹ klưỡng. Làm ẩu nên bị tố cáo. Làm ẩu cho mau rồi.
nđg. 1. Làm cho ra vẻ khác người, cử chỉ thái độ không tự nhiên. Vừa được khen đã làm bộ.
2. Làm ra vẻ như là. Làm bộ đau. Làm bộ không biết.
nđg. Làm bộ cao quý, không cần ai. Làm cao mãi rồi cũng nhận lời.
nđg. Làm ăn tiền công, làm thuê. Làm công ăn tiền ngày. Làm công không: làm mà không được hưởng gì.
nđg. Cố ý làm cho mình có vẻ đẹp, bằng cách trang điểm, chải chuốt, không được tự nhiên. Cài hoa trên tóc để làm đỏm.
np. 1. Biểu thị sự không có tác dụng, sự vô ích của việc vừa nêu. Những việc đó nói làm gì. Tiền của mà làm gì?
2. Biểu thị ý phủ định. Làm gì có chuyện đó! Tôi làm gì có tiền!
nđg. Càng không kiêng nể khi thấy chỉ có phản ứng yếu ớt. Càng nhân nhượng nó càng làm già.
nđg. Làm ra vẻ người lạ, không tự nhiên. Xin cứ tự nhiên, đừng làm khách.
nđg. Tỏ vẻ không quan tâm, không chú ý. Làm lơ như không biết.
nđg. Hành động một cách hách dịch, không coi ai ra gì, vì biết không ai có thể chống lại mình.
nđg. Thành đạt, có được sự nghiệp. không thầy đố mày làm nên (t.ng).
np. không được sạch gọn, nham nhở trông bẩn mắt. Râu cạo lam nham. Tường quét vôi lam nham. Vở viết lam nham.
nđg. 1. Giúp đỡ người khó khăn, hoạn nạn. Làm ơn không đợi trả ơn.
2. Tiếng lễ phép khi nhờ hay yêu cầu điều gì. Làm ơn cho mượn tờ báo.
nđg. 1. Làm những điều cho là có phép lạ theo tôn giáo hay theo mê tín. Linh mục làm phép rửa tội. Thầy phù thủy làm phép trừ tà.
2. Làm cho có hình thức, không cần hiệu quả. Ăn làm phép. Trói làm phép chứ không trói chặt.
pd. Đấu tranh có tổ chức bằng cách ngưng việc, bãi công, bãi khóa... Công nhân làm reo phản đối chủ không tăng lương.
nIp. 1. Hỏi để biết lý do. Làm sao mà khóc? Cứ ngồi ỳ ra đó là cớ làm sao?
2. Chỉ thể cách. Học tập làm sao cho tốt. Phải làm sao thuyết phục được anh ta.
3. Chỉ mức độ cao. Đẹp làm sao! Nụ cười rạng rỡ làm sao!
IIt.1. Bị chuyện không may. Hai xe đâm nhau nhưng không ai làm sao cả.
2. Tỏ ra không bình thường vì cớ gì. Độ này nó làm sao ấy.
nđg. Giữ một chức vụ quan trọng trên danh nghĩa nhưng không có thực quyền. Vua Lê chỉ làm vì, chúa Trịnh nắm quyền cai trị.
nđg. 1. Hoạt động nhằm đạt một hiệu quả nhất định. Làm việc không nghỉ tay.
2. Làm một nghề. Làm việc ở ngành đường sắt.
3. Giải quyết công việc với người khác. Chúng ta sẽ làm việc lại với anh.
4. Hoạt động trong một chức năng cụ thể. Máy móc làm việc bình thường. Bộ óc làm việc căng thẳng.
hdg. Cố tình làm việc không hiệu suất để phản đối hay đấu tranh đòi quyền lợi, hình thức đấu tranh thấp hơn bãi công.
np. Điều nọ tiếp điều kia, không mạch lạc, không hệ thống. Suy nghĩ lan man. Trình bày lan man chẳng đâu ra đâu.
nd. Chó sói; chỉ kẻ độc ác, tàn bạo, như không còn tính người. Lòng lang dạ thú.
nt. Chỉ việc ngủ, đẻ, không đúng nơi, không phải ở nhà mình, ổ mình. Đi ngủ lang. Gà đẻ lang.
nt&p. không phương hướng nhất định, không phương hướng rõ ràng. Đi lang bang. Đầu óc lang bang.
nt. Chung chạ, bừa bãi, chỉ người phụ nữ không đứng đắn. Bỏ nhà đi lang chạ.
nđg. 1. Lúc đến lúc đi không có mục đích rõ ràng, không ngồi yên một chỗ, không làm việc gì cho ra việc. Cứ láng cháng suốt buổi sáng mà không làm được gì.
2. Vớ vẩn, tào lao, không ra chuyện gì. Nói láng cháng một hồi rồi bỏ đi.
nt. 1. Thuộc chủ nghĩa lãng mạn, có tính chất của chủ nghĩa lãng mạn. Văn học lãng mạn. Nhà văn lãng mạn.
2. Mong muốn lý tưởng hóa hiện thực, nuôi nhiều ước vọng xa xôi. Tuổi trẻ thường lãng mạn. Tư tưởng lãng mạn cách mạng.
3. Suy nghĩ và hành động không thiết thực, thường nhằm thỏa mãn tình cảm cá nhân không lành mạnh. Tình yêu lãng mạn. Con người lãng mạn.
np. Chỉ nghe, tiếp thu chỉ từng mẫu, từng phần, không đầy đủ, rõ ràng. Nghe láng máng câu được câu chăng. Nhớ láng máng.
nt. 1. Vóc người gầy. Người làng nhàng nhưng ít đau ốm.
2. Thuộc vào loại trung bình, tầm thường, không có gì đặc sắc. Sức học làng nhàng.
nđg. Quên mất đi, không chú ý đến nữa. Một tác phẩm đã bị lãng quên. Cũng nói Quên lãng.
nt&p. Đi hết chỗ này đến chỗ khác, không dừng ở một chỗ nào nhất định. Sống cuộc đời lang thang.
nđg. 1. Tránh đi, không muốn gặp. Lảng tránh bạn bè. Lảng tránh công việc chung.
2. Tránh không nói đến, không nói đến. Lảng tránh vấn đề.
nt. không để tâm trí vào việc gì. Học trò lãng trí học bài không thuộc.
nt. 1. Ở trạng thái còn nguyên không bị sứt mẻ, rách hay thương tổn. Bát lành. Lá lành đùm lá rách (t.ng). Lợn lành chữa thành lợn què (t.ng).
2. không có khả năng làm hại ai, hiền. Lành như cục đất. Ở hiền gặp lành.
3. không khả năng làm hại đến sức khỏe, trái với độc. Thức ăn lành. Gió lành.
4. Có khả năng mau khỏi bệnh. Da lành nên vết thương chóng khỏi. Mau lành.
nt. 1. Có nhiệt độ thấp trái với nóng. Trời lạnh. Bị cảm lạnh. Cơm đã lạnh tanh.
2. Có cảm giác lạnh hay cảm giác gai người vì sợ. Tay lạnh cóng. Sợ đến lạnh cả người.
3. Tỏ ra không có tình cảm trong quan hệ. Mặt lạnh như tiền.
4. Chỉ màu (thiên về xanh) gợi cảm giác lạnh lẽo. Ông ấy thích gam màu lạnh.
nt. không vỡ, không rách, không thương tật. Bị thương ở chân nhưng đứng vẫn như người lành lặn. Quần áo lành lặn.
nt. 1. Lạnh khiến thấy cô đơn. Mưa gió lạnh lùng.
2. Thản nhiên, tỏ ra không có tình cảm. Cái nhìn lạnh lùng. Bình tĩnh đến lạnh lùng.
nt. 1. Khỏe mạnh, không đau yếu. Cơ thể lành mạnh.
2. Tốt, không có những biểu hiện xấu. Trò chơi lành mạnh. Xây dựng nếp sống lành mạnh.
nt. Lạnh đến không còn chút hơi ấm nào. Bàn tay lạnh ngắt. Nhà lạnh ngắt.
nt. Vắng vẻ, không một chút hơi ấm. Bếp lạnh tanh. Nhà vẫn lạnh tanh.
nt. 1. Vô lễ, không quan tâm đến lễ phép trong quan hệ với người trên trước. Bé mà láo dám nói hỗn với người lớn.
2. không kể gì đến khuôn phép, sự thật. Làm thì láo, báo cáo thì siêng.
hth. Người già chỉ sống yên phận, không để ý đến việc đời, theo quan niẹm cũ.
np. Lên tiếng ồn ào nhiều người cùng một lúc môt cách không trật tự. Lao nhao tìm đường chạy trốn.
nt. Chỉ tình trạng lộn xộn nhiều thứ, không có trật tự. Người đứng kẻ ngồi láo nháo. Láo nháo như cháo trộn cơm (t.ng).
np. 1. Chỉ tiếng nói lộn xộn, nghe không rõ. Nói láo quáo mấy câu.
2. Như Lào quào. Làm láo quáo cho xong.
ht. Mắt của người lớn tuổi không còn nhìn thấy rõ những vật ở gần, thấy rõ những vật ở xa. Cũng gọi Viễn thị.
nt. Nói những chuyện không có thật. Chuyện láo toét, không thể tin được.
nt. Chỉ những âm thanh nhỏ rộn lên, xen lẫn vào nhau không đều. Gió thổi lá rừng lao xao. Tiếng người lao xao ngoài ngõ.
np. 1. Chỉ sự thuộc lòng có thể đọc trơn tru, không vấp váp. Thuộc làu từ đầu đến cuối.
2. không chút gợn bẩn. Bàn ghế sạch làu.
nđg. Nói nhỏ trong miệng tỏ vẻ bực dọc. không dám cãi lại nhưng cứ làu bàu.
nđg. Nói nhỏ trong miệng, vẻ bực bội. Lạu bạu điều gì không rõ.
np. Nói hay đọc luôn mồm, không vấp váp. Trẻ nói lau láu suốt ngày. Đọc lau láu bài thơ.
nđg. Lắc qua lắc lại, làm cho không còn yên trong vị trí. Gió lay rèm cửa. Lay vai gọi dậy. không lay nổi ý chí sắt đá.
nđg. (Chỉ dùng ở ngôi thứ nhất). Hoàn toàn không dám làm, không dám nhận. Anh thì anh dám làm, chứ tôi thì xin lạy cả nón.
nđg. Làm cho không còn giữ nguyên vị trí hay trạng thái ổn định. Túp lều bị gió giật lay chuyển dữ dội. Khó mà lay chuyển được ông ấy.
nt. 1. Lay động nhẹ nhàng, yếu ớt. Cành liễu lay lắt trước gió.
2. Sống một cách vất vưởng, yếu ớt, không ổn định kéo dài. Sống lay lắt trong các trại tị nạn.
nt. 1. không được chú ý tới, không được dùng tới trong thời gian dài. Sách để lay lất trong phòng.
2. Lay lắt nghĩa 2. Sốnglay lất ở thành phố.
nđg. Đưa đầu qua lại để tỏ ý không bằng lòng, không chấp thuận. Lắc đầu than thở.
nt. Hay bày vẽ hoặc tham gia vào những việc không liên quan đến mình, gây rắc rối phiền phức. Mụ ta lắm chuyện lắm.
nt. Thường nói nhiều về những chuyện không đáng nói hay không cần nói nhiều. Bà hàng xóm lắm điều.
nt. Giữ thật chắc không buông, không rời ra. Cầm lăm lẳm khẩu súng trong tay.
nth. Vì có đông người liên quan mà việc chung bị để mặc, không ai lo. Như Cha chung không ai khóc.
nđg. 1. Làm cho quay vòng hay tự quay vòng. Lăn gỗ xuống chân đồi.Xe vừa lăn bánh.
2. Nằm vật xuống một cách đột ngột. Ngã lăn ra đất.
3. Lao vào một cách không ngần ngại. Muốn ăn thì lăn vô bếp.
nđg. 1. Lăn nhiều vòng từ chỗ này sang chỗ khác. Đá lăn lóc viên gạch.
2. Để không đúng chỗ, không được quan tâm đến. Sách vở lăn lóc ở xó nhà.
3. Dấn sâu vào đến mức không thoát ra được. Lăn lóc trong cảnh ăn chơi trụy lạc.
nđg. Đem hết sức ra làm một việc gì, không kể vất vả, nặng nhọc. Lăn lưng ra làm mà vẫn không đủ ăn.
nđg. Ngã nằm lăn ra không nhúc nhích. Chết lăn quay. Lăn quay ra ngủ.
nđg. Xông vào không kể khó khăn, nguy hiểm. Lăn xả vào đám cháy cứu người.
nđg. 1. Chìm đọng lại dưới đáy. Đánh phèn cho nước lắng cặn.
2. Trở lại trạng thái tĩnh, không còn sôi nổi, mạnh mẽ nữa. Phong trào đấu tranh tạm lắng.
nt. 1. Ở trạng thái yên tĩnh, không động. Biển lặng. Trời lặng gió.
2. Do tác động tâm lý, tình cảm đột ngột mà không nói năng, cử động gì được. Lặng đi trước tin buồn đột ngột. Sung sướng đến lặng người.
nt. Mất thời gian kéo dài với một công việc mà không thấy kết quả. Lẵng đẵng bao nhiêu năm mà học hành vẫn chẳng đâu vào đâu.
nt. 1. Có nhiều trắc trở, khó thành. Tình duyên lắng đắng.
2. Còn vướng mắc, không thể dứt ngay, giải quyết ngay được. Lắng đắng mãi, không ra đi được.
nt. không phát ra tiếng nói hay tiếng động nào cả. Lặng im suy nghĩ.
nt. Im lặng không gây tiếng động, không động đậy. Khu rừng lặng lẽ. Đêm càng về khuya càng lặng lẽ. Lặng lẽ ra đi.
nt. 1. Như Líu lo. Chim kêu lăng líu.
2. không rõ ràng, nhiều vướng víu. Nợ nần lăng líu.
nt. không kể trên dưới, hỗn xược, quá phóng đãng, thường nói về phụ nữ. Vô phước, gặp phải người vợ lăng loàn.
nt. Chuyển động êm nhẹ, chậm chạp, không gây ra tiếng động. Dòng sông lặng lờ trôi.
nt. Quàng xiên, vướng víu với việc không nghiêm trang. Hỏi toàn những chuyện lăng nhăng. Buôn bán lăng nhăng.
nt. 1. Dính vào nhau, kéo theo nhau, bám vào nhau, khó tách rời. Một mớ dây nhợ lằng nhằng. Thằng bé lằng nhằng theo mẹ.
2. Kéo dài mãi không dứt hẳn. Ốm đau lằng nhằng mãi không khỏi.
3. không ra sao cả, không đáng kể. Mua mấy món lằng nhằng. Buôn bán lằng nhằng.
nt. không một tiếng động, không một động đậy. Bốn bề lặng như tờ chỉ nghe tiếng lách tách của em bé cắn hạt dưa. Cũng nói Lặng ngắt như tờ.
nt. không nói gì, không có tiếng động. Hỏi mãi vẫn lặng thinh. Rừng núi lặng thinh.
nđg. Mấp máy phát ra những tiếng rời rạc không nên lời. Hắn lắp bắp điều gì không rõ.
ht. Đong đưa trên cao do không dính chặt vào điểm tựa. Cầu tre lắt lẻo.
nt. Quanh co, ngoắt ngoéo. Lưỡi không xương nhiều đường lắt léo (t.ng).
nt. Chỉ mưa hạt nhỏ và thưa. Mưa lắt phắt không sợ ướt mình.
np&t. 1. Cử động không ngừng. Làm lắt xắt luôn tay.
2. Vụn vặt, nhỏ mọn, hẹp hòi. Tánh tình lắt xắt.
nt. 1. Thấm sâu đến không bỏ được, ăn sâu vào. Lậm thuốc. Đóng đinh lậm vô trong.
2. Say mê. Nó lậm cô nào ở đó rồi.
nđg. Nói nhỏ trong miệng để tự nói với mình, người ngoài không nghe được. Hắn nhăn trán, miệng lẩm bẩm.
nt. Vì tuổi già hay lầm lẫn, hay quên, có những lời nói việc làm không đúng lúc, không đúng chỗ. Chưa già mà đã lẩm cẩm.
np. Đi với những bước ngắn, không đều và không vững. Bé mới biết đi lẫm chẫm.
nđg. Phạm lỗi lầm vì đã không nhận ra lẽ phải. Lầm lạc nhưng đã tỉnh ngộ.
nđg. Lầm cái này với cái kia. Kiểm tra xem có lầm lẫn không.
nt. không dám nhìn thẳng mà cứ liếc trộm dò xét. Thằng bé lấm lét nhìn bố. Lấm la lấm lét như thằng ăn trộm.
nđg. Nói rất nhỏ trong miệng, nhưng không thành tiếng. Lẩm nhẩm tính toán.
nt. 1. Mưa nhỏ hạt, nhẹ, kéo dài. Mưa lâm râm ướt nhằm lá hẹ, Em thương người có mẹ không cha (c.d).
2. Đau âm ỉ kéo dài. Đau bụng lâm râm.
3.Nói nhỏ khi khấn vái. Lâm râm khấn vái.
nt. Coi vẻ tầm thường, không tài cán, chậm chạp. Lẩm rẩm vậy mà nó làm được việc.
nđg. 1. Sờ nắn từng cái một. Tay lần tràng hạt. Lần túi tìm chiếc chìa khóa.
2. Dò dẫm để tìm. Sờ soạng lần lối đi. không lần ra đầu mối. Kẻ ăn không hết người lần không ra (t.ng).
nIđg. 1. Nhận cái này ra cái khác vì không phân biệt được. Lẫn cô chị với cô em. Đánh dấu cho khỏi lẫn.
2. không nhận đúng người, vật, sự việc, do trí nhớ giảm sút vì tuổi già. Già rồi nên lẫn.
3. Xen vào nhau, khiến khó phân biệt. Trộn lẫn gạo xấu với gạo tốt.
IIp. Chỉ quan hệ qua lại trong một hành động (phối hợp với nhau). Giúp đỡ lẫn nhau. Hiểu biết lẫn nhau.
IIIl. Cùng với (phối hợp với cả). Cứu được cả mẹ lẫn con. Mất cả chì lẫn chài.
nđg. Kéo dài thời gian để trì hoãn. Cứ lần lữa mãi, không chịu trả nợ.
nt. Chậm chạp, đờ đẫn không linh hoạt. Có việc gì mà trông anh lần thần vậy?
nt. không còn sáng suốt, có những lời nói hay việc làm ít nhiều ngớ ngẩn. Lẩn thẩn như người mất hồn.
nđg. Che lấp để giấu điều sai trái, tội lỗi của mình. Vu khống để lấp liếm tội ác.
nt. 1. Lúc nổi lúc chìm gần sát mặt nước. Cá nổi lập lờ. Các mỏm đá ngầm lập lờ dưới những làn sóng.
2. Có tính chất hai mặt, cố ý tỏ ra không rõ ràng, dứt khoát để che giấu điều gì. Cách nói lập lờ. Thái độ lập lờ khó hiểu.
hdg. Trình bày những lý lẽ xếp đặt thành hệ thống nhằm chứng minh kết luận trong một vấn đề. Những lập luận không mấy thuyết phục.
nđg. Nói mập mờ, không rõ ràng, cố ý để cho hiểu thế nào cũng được. Trả lời lấp lửng.
nđg. không gặp nhau trên đường đi. Hai người có hẹn nhau nhưng đã đi lật.
nt&p. Lơ lửng, gập ghềnh, không vững. Cầu bắc lất lửng. Đường đi lất lửng.
nđg. Lẩm bẩm trong miệng một cách bực dọc. Lầu nhầu trong miệng ra dáng không bằng lòng.
nId. Bộ phận của nỏ hay của bẫy, để phóng tên hay làm sập bẫy. Lẫy nỏ. Bẫy bị hỏng lẫy không sập.
IIđg. Lảy. Lẫy cò.
nIđg. 1. Đưa cái của mình hay cái có sẵn ra dùng. Lấy sách ra đọc. Lấy tiền trả cho người ta.
2. Lấy cái thuộc về người khác làm của mình. Lấy trôm. Lấy của công.
3. Dùng phương tiện của mình để tạo ra cái mình cần. Vào rừng lấy củi. Cho vay lấy lãi.Lấy công làm lời.
4. Tự tạo ra cho mình. Lấy giọng. Lấy đà.
5. Xin. Lấy chữ ký. Lấy ý kiến rộng rãi.
6. Chỉnh lại hay tìm biết cho chính xác. Lấy lại giờ theo đài. Lấy nhiệt độ cho bệnh nhân.
7. Đòi giá bán là bao nhiêu. Con gà này bà lấy bao nhiêu?
8. Trích ra. Câu này lấy ở Truyện Kiều.
9. Đi mua. Đi lấy hàng về bán.
10. Kết thành vợ chồng. Lấy người cùng quê. Lấy vợ cho con.
IIp.1. Biểu thị kết quả của hành động. Học lấy lệ. Bắt lấy nó.
2. Biểu thị hành động tự người hành động tạo ra. Ông ấy tự lái lấy xe. Trẻ đã có thể giặt lấy quần áo.
3. Nhấn mạnh về mức độ tối thiểu. Ở lại chơi thêm lấy vài ngày. Túi không còn lấy một đồng.
np. Chỉ cốt là có làm, không cần đến kết quả. Ăn lấy có vài miếng. Tự phê bình lấy có.
nđg. Tự cảm thấy. Lấy làm xấu hổ về sự trễ nải của mình. Lấy làm tiếc đã không đến dự.
nt. 1. Dạn dày, không biết xấu hổ. Người lầy lữa.
2. Lầy lụa, lầy nhầy.
nđg. Viện một lý lẽ để dựa vào mà làm điều đáng trách. Lấy nê mất điện không chịu học bài.
nđg. 1. Đưa lưỡi ra ngoài miệng. Lắc đầu lè lưỡi.
2. Nhè. Nuốt không trôi phải lè ra.
nt. 1. không chia chẵn cho 2. 7 là số lẻ.Ngày lẻ (ngày số lẻ). Dãy nhà số lẻ.
2. Số ngoài số tròn từ hàng chục trở lên. Hai trăm lẻ năm. Năm mươi lẻ hai.
3. Riêng ra một mình, tách ra một mình. Tỉnh lẻ. Lẻ đôi.
4. Riêng từng cái, từng số lượng nhỏ. Bán lẻ. Tiền lẻ.
nđg. Nói giọng trầm và kéo dài, làm nghe không rõ tiếng. Say rồi nên cứ lè nhè mãi.
nt&p. không chững chạc, chỉ chú trọng đến những cái vụn vặt. Ăn nói lèm bèm. Cứ lèm bèm cả ngày.
nt. Chỗ nhiều chỗ ít, chõ có chỗ không. Lúa lém đém vạt xanh vạt vàng.
nđg. Nói liếng thoắng, không kể đúng sai, bất cháp phản ứng của những người chung quanh. Lem lẻm cái mồm.
nt&p. 1. Có những vết bẩn loang ra nhiều chỗ. Mực lem nhem nhiều chỗ.
2. Cẩu thả, không cẩn thận. Ăn mặc lem nhem.
nt&p. 1. Như Kèm nhèm. Bà cụ mắt lèm nhèm.
2. không được sạch sẽ, rõ ràng. Viết lèm nhèm. Sổ sách tẩy xóa lèm nhèm.
3.không được minh bạch. Làm nhiều việc lèm nhèm.
4. Thấp kém không ra gì. Làm ăn lèm nhèm.
nđg. Chen lách mình vào để lên phía trước. Đông người quá không tìm được chỗ len vào.
nIđg. Đi một cách kín đáo, không để người khác biết. Thừa cơ lẻn mất. Có kẻ lạ lẻn vào nhà.
IIp. Một cách kín đáo, không để cho ai biết. Ăn lẻn một mình.
nđg&p. Làm việc gì sao cho không ai biết. Lén đi một mình. Họ nói lén anh. Giỏi tài đánh lén.
nđg. Lẩn trốn không để người khác biết. Sống lẻn lút trong rừng.
nđg&p. Vụng trộm, không để lộ ra. Lén lút buôn bán hàng cấm.
nt. Nhanh miệng, liếng thoắng, không thật. Lẻo mồm nói láo. Lẻo mép.
nt. Trong suốt, không chút gợn đục. Nước trong lẻo. Trời xanh lẻo.
nđg. Ngồi vào chỗ không phải của mình, vì là của người địa vị cao hơn. Ngồi léo lên ghế đại biểu.
nđg. 1. Như léo hánh. Nó không dám léo tới đây nữa.
2. Kéo, lôi, gắn vào, hướng vào. Chuyện riêng của hắn đừng léo tôi vô đó. Cố léo câu chuyện sang hướng khác.
nđg. Bén mảng, đến gần nơi nào. Trốn biệt, không thấy léo lánh về.
np. Nói nhiều, nhanh, liếng thoắng nhưng không sâu sắc, không thật. Chối leo lẻo. Cứ leo lẻo cái mồm.
np. Trong, không một chút gợn bẩn, có thể nhìn suót đến đáy. Nước trong leo lẻo một dòng thông (H. X. Hương).
nt. Chỉ trẻ con hay quấy, hay khóc và không chịu rời người lớn. Các bà các chị và đàn con leo nheo lúc nhúc đi theo.
nt. Tiếng gọi nhau từ xa, không rõ nhưng cứ liên tiếp dai dẳng. Có tiếng gọi léo nhéo ngoài cổng. Léo nhéo như mỏ réo quan viên (t.ng).
nt. Chỉ tiếng nói từ xa đưa lại, nghe lúc rõ lúc không. Ngoài bờ ao, có tiếng đàn bà nói léo xéo.
nt.1. Phát triển không đầy đủ, không chắc. Đậu lép. Lúa lép.
2. Giẹp, không căn bởi không có gì bên trong. Bụng lép. Túi lép.
3. Thua sút. Chịu lép một bề. Lép vế.
4. Hỏng, không nổ. Nhặt pháo lép.
nđg.1.Nói nhiều, bất cứ điều gì. Lép bép suốt ngày.
2. Có tiếng nổ liên tiếp không đều. Muối rang nổ lép bép.
nt. Quá chậm chạp, kém cỏi, không theo kịp người khác. Lẹt đẹt ở đằng sau. Học hành lẹt đẹt mãi không đỗ.
nt. Hết chỗ này đi chỗ nọ, không đứng yên. Lẹt xẹt tối ngày không chịu ở nhà. Cũng nói Loẹt xẹt.
nđg.1. Lấy kim hay gai nhọn mà khơi vật gì mắc ở da thịt. Qua truông em đạp lấy gai, Em ngồi em lể, trách ai không chờ (c.d). Cũng nói Nhể.
2. Chích cho máu chảy, theo lối trị vài thứ bệnh của người Đông phương.
nt&p.1. Bị nghiêng, bị chệch về một phía. Đường kẻ lệch. Đội mũ lệch.
2. không cân hai bên, không ngang bằng nhau. Đội đũa lệch. Tủ kê lệch.
3. không đúng, sai chỗ đến, sai phương hướng. Hiểu lệch. Phát triển lệch.
nt&p.1. không ngay ngắn, không cân. Tranh treo lệch lạc.
2. không đúng, sai chỗ, sai hướng. Nhận thức lệch lạc. Tư tưởng lệch lạc.
nIđg. 1. Di chuyển đến một vị trí cao hơn hay được coi là cao hơn. Lên dốc. Lên chùa. Lên đường. Lên gác.
2. Chuyển đến một vị trí ở phía trước. Lên hàng đầu. Học sinh lên bảng.
3. Tăng số lượng hay đạt một mức, một cấp cao hơn. Hàng lên giá. Nước sông lên to. Lên lương lên chức. Cháu được lên lớp năm.
4. Đạt một mức tuổi, nói về trẻ con dưới 10 tuổi. Năm nay cháu lên mấy?
5. Phát triển đến lúc hình thành và hiện ra bên ngoài. Lúa lên đòng. Lên mụn nhọt.
6. Làm cho hình thành hay có thể hoạt động. Lên kế hoạch. Lên dây cót. Lên đạn.
IIp.1. Biểu thị sự hướng lên của một hoạt động. Lửa bốc lên. Đứng lên. Nói lên. La lên.
2. Biểu thị hướng của một hoạt động từ ít đến nhiều, từ không đến có. Tăng lên. Lớn lên. Mặt đỏ bừng lên. Phát điên lên.
IIgi. Chỉ tác động ở mặt trên của vật gì. Treo lên tường. Đặt lọ lên bàn. Giẫm lên cỏ.
IIItr. Biểu thị ý thúc gịuc, động viên người khác trong một hành động. Nhanh lên! Tiến lên!
nđg.1. Tự làm cho gân căng ra, cơ bắp rắn lại. Tay để thoải mái đừng lên gân.
2. Làm ra vẻ cứng rắn, quan trọng, một cách không tự nhiên. Giọng nói lên gân.
nđg. 1. Cất tiếng nói. Kêu mãi mànó không lên tiếng.
2. Phát biểu ý kiến để tỏ thái độ. Lên tiếng ủng hộ người đề xướng.
nId. 1. Điều cấp trên truyền cho cấp dưới thi hành. Làm trái lệnh. không tuân lệnh. Nhận lệnh đi công tác. Vâng lệnh.
2. Văn bản có tính pháp luật, do chủ tịch nước ký. Lệnh tổng động viên. Lệnh ân xá.
3. Giấy cho phép làm một việc gì. Viết lệnh xuất kho. Xuất trình lệnh khám nhà.
4. Thanh la dùng để báo hiệu lệnh. Đánh lệnh. Nói oang oang như lệnh vỡ.5. Vật dụng để báo hiệu lệnh. Cờ lệnh. Súng lệnh.
IIđg. Ra lệnh. Lệnh cho đơn vị nổ súng.
nt. không có chỗ dựa vững chắc, dễ nghiêng đổ. Cái tủ kê lênh chênh quá, không khéo đổ mất.
nt. Trôi nổi bấp bênh, không có hướng nhất định. Lênh đênh gió dập sóng vùi (Ng. D. Chiểu). Cuộc sống lênh đênh chìm nổi.
nt. Cao lỏng khỏng. Người cao lênh khênh như cây sào.
np.1. Vô lễ, không kể gì đến khuôn phép đối với người trên trước. Ăn nói lếu láo, hỗn xược.
2. Làm qua loa cho có, cho xong việc. Ăn lếu láo vài lưng cơm. Học lếu láo năm ba chữ.
nđg. Ăn chơi biếng nhác, không chịu học hành, làm lụng. Suốt ngày lêu lổng ngoài đường.
nđg. Rong chơi hết chỗ này đến chỗ khác, không có cuộc sống đứng đắn. Đi lêu têu suốt ngày.
nIt. 1. Đã quen chịu đựng một tác động nên coi như không. Bị mắng nhiều quá thằng bé đâm lì. Lì đòn không sợ roi nữa.
IIp. 1. Ở mãi trong một trạng thái không thay đổi. Nằm lì ở nhà. Cứ ngồi lì đấy, không về.
2. Chỉ mức độ cao của các tính chất phẳng, nhẵn. Bãi cát phẳng lì. Hòn đá cuội nhẵn lì.
np.1. Ở trạng thái mê man kéo dài, không còn biết gì. Sốt li bì. Ngủ li bì.
2. Chỉ một hành động như không bao giờ dứt. Uống rượu li bì.
nt.1. Chỉ đồ đạc mang theo nhiều thứ không gọn nhẹ, va chạm nhau. Mang theo nồi niêu, xoong, chảo lích kích.
2. Chỉ công việc có lắm khâu phiền phức. Nhiều thủ tục lích kích lắm.
nt. không tham nhũng. Ông ấy là người cần, kiệm, liêm, chính.
hd. Bản tính trong sạch, không làm những việc phải xấu hổ. Luôn luôn giữ vững liêm sỉ.
nIt. 1. Kế bên, sát bên. Gắn liền. Nối liền. Ruộng liền khoảnh.
2. Kế tiếp nhau. Thắng hai trận liền. Hai đêm liền không ngủ.
IIp. Ngay lập tức. Chỉ kịp nói vài câu rồi đi liền. Liền sau đó.
IIIl. Cùng với, lẫn. Cả ngày liền đêm. Cả mẹ liền con.
ht.1. Dính líu vào một vụ phạm pháp ở mức độ không nghiêm trọng.
2. Dính dáng với việc hay người nào. Tôi không liên can gì đến anh ta. Việc ấy không liên can gì đến anh.
ht. Liên tiếp, nối tiếp nhau không dứt. Tiếng trống, tiếng mỏ liên chi hồ điệp.
hd.1. Tổ chức thiếu niên gồm nhiều đội hay chi đội.
2. Đơn vị không quân của một số nước gồm 4 hay 5 đại đội.
hdg&d.1. Giao tiếp, tiếp xúc để đặt hay giữ quan hệ với nhau. Đi liên hệ công tác. Gọi điện thoại liên hệ trước.
2. Có quan hệ làm cho ít nhiều tác động đến nhau giữa các sự vật, sự việc. Hai việc có liên hệ với nhau.
3. Từ sự việc này nghĩ đến sự việc khác dựa trên những mối quan hệ nhất định. không nên liên hệ chuyện của chúng ta với chuyện của anh ấy.
ht. không nghỉ, hồi này liên tiếp qua hồi kia. Trống đánh liên hồi.
hdg. Kết lại với nhau nhiều thành phần hay tổ chức riêng rẽ. Các đảng phái đối lập liên kết với nhau. Đường lối ngoại giao không liên kết: không tham gia phe nào, không đứng trong liên minh quân sự nào.
np.1. không ngưng, không nghỉ tay. Quạt liền tay.
2. Ngay tức khắc. Cưới vợ thì cưới liền tay... (c.d).
nt&p.1. Nói quá nhanh nhảu và không ngớt miệng. Mồm mép liến thoắng.
2. Rất nhanh với những động tác lặp đi lặp lại không ngớt. Viết liến thoắng.
nt. Liền khít, không chỗ hở, phẳng phiu. Chỗ nối liền trơn. Da thịt liền trơn.
np. Luôn một mạch, không đứt quãng. Viết liền tù tì. Đánh môt giấc liền tù tì đến sáng.
hd. Từ kết dùng để đặt giữa hai từ, hai ngữ, hai mệnh đề hoặc hai câu; liên từ tập hợp khi giữa hai thành phần kết hợp không có sự tùy thuộc về ngữ pháp và liên từ phụ thuộc khi có sự tùy thuộc.
nt&p. Tiếng kêu yếu ớt, không đều của gà con, vịt con. Gà con lạc mẹ kêu liếp nhiếp.
nt. Phải nằm ở giường không thể ngồi dậy vì đau yếu, đau ốm. Bệnh liệt giường hằng tháng trời.
nđg.1. Tính toán các điều kiện và khả năng để có cách làm tốt nhất. Liệu cách đối phó. Liệu lời mà nói. Liệu mà về cho sớm.
2. Dùng trong câu hỏi xem có khả năng hay không. Anh liệu xem có xong kịp không? Liệu ông ta có đồng ý không?
nđg.1. Tính toán đại khái về khả năng. Liệu chừng cuối tuần có xong không?
2. Như Liệu hồn. Bảo không nghe hãy liệu chừng!
nt. Hành động không kể gì nguy hiểm hay hậu quả tai hại. Hắn chỉ là một người liều lĩnh. Dũng cảm nhưng không liều lĩnh.
nđg.1. không còn sức cử động. Lịm đi trong cơn sốt. Ngủ lịm đi. Sướng lịm người.
2. Chỉ âm thanh ánh sáng không còn nghe thấy, trông thấy nữa, sau khi đã nhỏ dần. Tiếng máy lịm dần. Nắng chiều tắt lịm. Hắn nhận nợ rồi lịm đi.
nđg. Bỏ đi nơi khác một cách kín đáo. Mọi người đang bàn tán, hắn lỉnh đi lúc nào không biết.
nd. Người trong quân đội, trong các lực lượng vũ trang, cấp thấp nhất. Lính trơn. Lính dù. Lính không quân. Lính thủy.
ht&p.1. Linh lợi. Hoạt bát. Tuổi đã già nhưng cặp mắt vẫn còn linh hoạt.
2. Nhanh nhạy trong việc xử trí, ứng phó phù hợp với tình hình thực tế, không cứng nhắc theo nguyên tắc. Vận dụng linh hoạt các quy định. Linh hoạt trong công việc.
nt.1. Nhiều đồ đạc khác loại để lộn xộn, không được sắp xếp gọn gàng. Mang theo đủ thứ lỉnh kỉnh.
2. Có nhiều việc lặt vặt khác nhau khiến phải bận rộn liên tục. Lỉnh kỉnh xếp dọn đến khuya.
ht&p.1. Nhiều thứ lặt vặt, không đáng kể. Làm đủ thứ linh tinh để kiếm thêm tiền.
2. Có tính chất tùy tiện, không đúng lúc, không đúng chỗ. Đi linh tinh khắp nơi. Nói linh tinh. Nhà cửa linh tinh bề bộn.
nt. Lưỡi bị thụt vào không phát thành tiếng vì sợ, vì mệt. Lưỡi líu lại không nói được. Sợ líu lưỡi.
nt. Rất bận, không chút rảnh rang. Lúc nào cũng lịu địu việc nhà.
nt. Nhiều âm thanh cao và trong nhưng nghe không rành rẽ, không phân biệt được. Nói líu lô tiếng nước ngoài.
nt&p. Chằng chịt nghe không rõ, thấy không rõ. Chữ viết líu nhíu. Nói líu nhíu.
nđg.1. không yên lòng vì sợ rằng việc không hay có thể xảy ra. Lo vỡ đê. Lo mất mùa. không có gì đáng lo.
2. Suy tính chuẩn bị để làm tốt việc gì. Lo làm nhà. Lo lễ tết.
3. Dùng hết tâm trí, sức lực để làm cho được. Lo học. Lo vợ cho con.
4. Lo lót, hối lộ. Phải lo mấy chỉ vàng mới xong.
nđg. Vì nghĩ ngợi về những chuyện không đâu mà không chú tâm vào việc cần làm. Vì lo ra mà học hành kém.
nt.1. Mắt không còn nhìn rõ, chỉ thấy lờ mờ. Chân chậm mắt lòa.
2. Chỉ gương không còn soi rõ, chỉ lờ mờ. Gương lòa.
3. Có độ sáng quá mức, làm chóa mắt. Chói lòa ánh nắng.
nt. Lòng thòng xuống, không gọn gàng. Tóc lõa xõa hai bên vai.
nt. Các bộ phận rời rạc, không ăn khớp với nhau. Hàng ngũ loạc choạc.
nđg.1. Tách bỏ ra những cái xấu, những cái không dùng được. Loại những hạt thóc lép. Giấy loại.
2. Đưa ra khỏi cuộc thi đấu vì đã bị thua. Đấu vòng loại trước khi vào bán kết. Bị loại khỏi vòng chiến.
nđg. Loại ra, không dùng, không nhận nữa. Loại bỏ tạp chất. Loại bỏ một số cán bộ thoái hóa.
hdg.1. Loại bỏ, diệt trừ cái xấu. Loại trừ chiến tranh khỏi đời sống của loài người.
2. Gạt riêng ra, không kể đến. không loại trừ khả năng xấu có thể xảy ra.
nId. Sự chống đối bằng bạo lực, làm mất trật tự an ninh xã hội ở một vùng, một địa phương. Âm mưu nổi loạn. Dẹp loạn. Chạy loạn.
IIt&p. Lộn xộn, mất trật tự, không giữ nền nếp bình thường. Tim đập loạn nhịp. La ó loạn lên.
hdg. Nói bậy bạ, không kể gì phép tắc. Say rượu thì hay loạn ngôn.
ht. Nói về mắt bị chứng thấy màu này ra màu kia. Bị loạn sắc nên không được phép lái xe.
hd. Mắt có tật không nhìn rõ được như nhau ở tất cả các hướng.
hp. Bắn bậy bạ, không biết hướng nào. Súng bắn loạn xạ. Tim đập loạn xạ.
nđg. 1. Lan ra dần dần. Máu đổ loang mặt đất. Vết dầu loang.
2. Có nhiều mảng màu sắc khác nhau trải ra không đều. Vải nhuộm bị loang. Bò lông loang.
np.1. Thưa thớt, chỗ có chỗ không. Mưa bắt đầu rơi loáng thoáng.
2. không rõ ràng, chỉ nhận được vài nét thoáng qua. Nghe loáng thoáng. Nhớ loáng thoáng.
hdg. 1. Đi theo một đường tròn quanh quẩn. Loanh quanh trong xóm.
2. Cứ nói xa nói gần mà không đi vào cái chính. Trả lời loanh quanh.
nđg. Chạy chỗ này chạy chỗ kia, nghĩ hết chuyện này đến chuyện khác mà không nên được gì. Chạy loăng quăng. Đầu óc nghĩ loăng quăng.
nt. không đồng đều, còn có chỗ làm dối, xấu, kém. Xấu đều hơn tốt lỏi (t.ng).
nt. No lắm, như tràn họng, đầy bụng. Ăn lòi bản họng mà không hết thức ăn.
nt. Lơ thơ và cao thấp không đều. Ruộng lúa ngập nước chỉ còn loi thoi vài bông.
np.1. Tiếng lội trong nước cạn, tiếng vật nhỏ rơi không đều xuống nước. Lội lõm bõm. Sỏi đá rơi lõm bõm xuống sông.
2. không trọn vẹn, chỗ được chỗ mất. Nhớ lõm bõm. Nghe lõm bõm câu được câu chăng.
nt&p. Chỉ cách nhìn chằm chằm, không chớp mắt. Ngó lom lon người khách lạ. Mắt lom lom theo dõi từng cử động.
nt.1. Lỏng, hở, không còn gắn chặt. Làm long mối hàn. Đầu bạc răng long.
2. Rung rinh. Nước kia muốn đổ, thành này muốn long (Ôn. Nh. Hầu).
nt.1. Chỉ chất ở trạng thái chảy được, có thể tích nhất định nhưng hình dáng tùy thuộc vật chứa. Nước là một chất lỏng.
2. Loãng. Cháo lỏng.
3. không được siết, gắn chặt. Dây buộc lỏng. Nới lỏng.
4. không nghiêm ngặt, không chặt chẽ. Bỏ lỏng canh gác. Buông lỏng quản lý.
nt. Nghiêng ngã, thưa thớt, không trật tự. Cốc chén lỏng chỏng trên bàn. Trong phòng chỉ lỏng chỏng mấy cái ghế.
nt. Cử động khó khăn, vụng về, như bị tê cứng lại. Tay lóng cóng bưng cái bát không vững.
nd. Tâm tính, ý nghĩ, tình cảm nói chung. không còn lòng dạ nào nghĩ đến nữa.
nt. Gầy, dáng hơi cong, trông yếu ớt. Cao lòng khòng. Chân tay lòng thòng.
nt. Cao, gầy. Người lỏng khỏng.
nt. không được chặt, dễ rời, dễ tuột ra. Bó củi lỏng lẻo, xộc xệch. Bố cục bài văn lỏng lẻo. Kỷ luật lỏng lẻo.
nt.1. Vì lúng túng mà cử động khó khăn, vụng về. Mừng quá tay lóng ngóng không viết được.
2. Ngóng đợi mong chờ. Lóng ngóng chờ mẹ đi chợ về.
nt.1. Rũ dài hay buông thả xuống như thừa ra, không gọn. Dây nhợ lòng thòng.
2. Dài quá mức. Câu văn lòng thòng.3. Chỉ người đã có vợ có chồng quan hệ yêu đương không đứng đắn. Ông ta lòng thòng với cô thư ký.
nt. Như Lỏng khỏng.
np. Vòng vèo, loanh quanh. Nói lòng vòng mãi, không đi vào vấn đề.
nđg. 1. Qua được chỗ trống, chỗ hở. Gió lọt qua khe cửa.
2. Đưa được vào lòng hẹp của vật. Chân không lọt giày.
3. Qua được chỗ khó khăn. Đội bóng đã lọt vào chung kết.
4. Lộ ra ngoài khi muốn giữ kín. không nên để lọt chuyện này.
5. Rơi vào chỗ nguy hiểm do người khác bố trí. Đoàn xe lọt vào trận địa phục kích.
nth. Mình không được thì người quan hệ gần gũi với mình được, chẳng mất đi đâu.
pd.1. Khu vực, bộ phận tương đối lớn và hoàn chỉnh để tiện xử lý. Dẫn nước vào từng lô ruộng.
2. Số lượng không xác định, được coi là nhiều. Có cả một lô kinh nghiệm.
3. Phần, khoảnh được chia nhỏ ra để tiện sử dụng. Đất được chia lô để xây cất nhà.
nđg. 1. Thu không đủ bù chi trong việc buôn bán. Lỗ vốn.
2. Bị thua thiệt. Tham bữa giỗ lỗ bữa cày (t.ng).
nt. không thuần một màu mà rải rác có những đốm, những vệt khác màu. Lá xanh lá vàng lổ đổ. Ánh nắng chiều lổ đổ trên ngọn cây.
nt. Để lộ ra không che đậy. Cái vui quá lộ liễu. Mưu mô lộ liễu.
nt. Trồi lên thụt xuống, cao thấp không đều. Người lô nhô trên con đê. Đá lô nhô trong hang.
nt. Nhiều và cao thấp không đều. Ngoài sân lố nhố bóng người.
nđg. Bị phơi bày ra, không còn che giấu được nữa. Hắn đã bị lộ tẩy.
nt. Nổi lên thành chỏm nhọn cao thấp không đều. Sóng biển lô xô.
nId. Chỗ sai sót do không làm đúng theo quy định hay không theo lẽ phải. Bài còn nhiều lỗi chính tả. Biết mình có lỗi với gia đình.
IIt. Có chỗ sai trong việc làm, trong ứng xử. Hát lỗi nhịp. Lỗi hẹn.
nd.1. Khoảng đất hẹp để ra vào một nơi nào. Ra lối cửa sau. Dọn dẹp để lấy lối đi. không có lối thoát.
2. Cách thức, thói làm. Lối sống giản dị. Lối châm biếm kín đáo.
nt. Trồi lên thủng xuống, không đều trên bề mặt. Đoạn đường lồi lõm khó đi.
nt&p.1. Luộm thuộm, không gọn gàng trong cách ăn mặc. Quần áo lôi thôi.
2. Dài dòng, rối ren trong cách diễn đạt. Kể lể lôi thôi.
3. Rắc rối, gây ra nhiều phiền phức. Đừng để xảy ra chuyện lôi thôi.
nt. Thuộc về thời cũ, không còn thích hợp với thời nay. Tư tưởng phong kiến lỗi thời. Sống lỗi thời.
nt&p. Có nhiều chỗ chưa tốt, không được ổn định, đáng chê trách. Làm ăn lôm côm lắm.
nt. Chỉ dáng di chuyển như cua bò thân nhô lên, cao thấp không đều, không trật tự. Cua bò lổm ngổm.
nt. Lung tung, không còn trật tự. Đồ đạc vứt lộn ẩu. Đánh nhau lộn ẩu.
nđg. Bỏ chồng một cách không chính đáng. Gái lộn chồng. Quân trốn chúa lộn chồng.
nt. Loạn luân, hóa ra kiếp thú vật (từ để mắng những người không biết luân thường đạo lý).
nt. Nhiều và không có thứ lớp. Sách vở để lổn ngổn trên bàn.
nt. Có nhiều khối tròn, nhỏ và cứng lẫn vào. Bột khuấy không đều vón cục lổn nhổn.
nt. Làm cho lẫn lộn, không còn phân biệt thật giả, phải trái, tốt xấu. Đánh lộn sòng của thật với của giả.
nt&p.1. không có phương hướng, chủ đích nhất định. Đi lông bông. Chăm chỉ làm ăn chứ không lông bông như trước.
2. Thiếu nghiêm túc, đứng đắn. Ăn nói lông bông.
nt. Xốp, nhẹ phồng lên, không được nén xuống. Mái tóc lồng bồng.
nt.1. Chỉ gió thổi mạnh ở nơi trống trải. Gió thổi lồng lộng.
2. Chỉ không gian cao rộng như vô cùng tận. Bầu trời lồng lộng.
nđg. Đi nhởn nhơ, không có việc gì. Lông nhông suốt ngày ngoài đường.
np. Chỉ cách nói năng nhiều lời nhưng không cân nhắc. Nói lốp bốp suốt ngày.
np. Tiếng vật cứng chạm nhau không đều. Răng khua lốp cốp vì rét.
np. Làm ra vẻ không thấy, không nghe. Ngó lơ chỗ khác. Làm lơ.
nđg. Làm như không biết, không nhớ. Lờ chuyện cũ. Hắn cứ lờ đi.
nđg. Gặp cảnh không may trong đời. Lỡ bước công danh. Sa cơ lỡ bước.
nt. không có sự chăm chú vào việc đang làm. Vì lơ đễnh mà hỏng việc. Cũng nói Lơ đãng.
nt. Thiếu tinh nhanh, không sống động, chậm chạp. Đôi mắt lờ đờ. Mấy trôi lờ đờ.
nt. không chú ý tới, lãnh đạm. Tỏ vẻ lơ là với người mới đến.
nt. Dở dang, công việc không thành do bỏ qua cơ hội, hoàn cảnh thuận tiện. Lỡ làng về tình duyên.
nđg. Nói ra điều không nên nói. Nói xong mới biết mình lỡ lời.
nt.1. Ở lưng chừng cao, không dính vào đâu, không dựa vào đâu. Chiếc dù lơ lửng trên không.
2. Chỉ lời nói không trọn vẹn, không dứt khoát. Nói lơ lửng mấy câu rồi bỏ đi.
np&t.1. Nửa thức nửa ngủ, nửa tỉnh nửa mê. Hành khách trên tàu đang ngủ lơ mơ.
2. Chỉ nhận thức không rõ ràng, chưa chắc chắn. Hiểu lơ mơ.
3. Có vẻ làm nửa vời không để hết tâm sức vào công việc. Làm ăn lơ mơ. Xem nó lơ mơ mà giỏi đáo để.
nt. Ngờ nghệch không tinh khôn. Lờ ngờ thế thì hỏng việc hết.
nt. Làm lấy có, không chuyên chú vào. Lờ vờ suốt ngày, không làm được gì.
nđg. Lảng vảng ở nơi không có việc gì phải đến. Cứ lớ xớ mãi ở đấy làm gì.
nđg. 1. Cầm nắm không chắc. Lơi tay là tuột mất.
2. không nghiêm ngặt một cách chặt chẽ liên tục, có những lúc ngừng nghỉ. Lơi việc canh gác. Công việc đồng áng không lúc nào lơi tay lơi chân.
np.1. không săn, không chặt. Chỉ xe lơi. Buộc lơi.
2. Dôi, thừa. Cơm nấu lơi ra để sáng hôm sau ăn.
nd. Lời do buôn bán làm ăn. Chỉ cốt lấy lại vốn, không có lời lãi gì cả.
nt. Có cảm giác buồn nôn. Ốm nghén lợm giọng, không ăn được.
nIt.1. Có kích thước, số lượng quy mô, giá trị hơn mức bình thường hay vượt hẳn những cái khác. Thành phố lớn. Sai lầm lớn.
2. Chỉ âm thanh mạnh vang xa hơn bình thường. Tiếng nổ lớn. Nói lớn tiếng.
3. Chỉ người, sinh vật đã phát triển đầy đủ. Người lớn.
4. Có chức vụ cao trong xã hội phong kiến. Quan lớn. Cụ lớn.
IIđg. Phát triển, tăng lên về hình vóc. Thằng bé đang tuổi lớn. Đàn gà lớn nhanh như thổi. Cây không lớn được.
nd. Lợn đực không thiến, nuôi để lấy giống. Cũng gọi Heo nọc.
nt. Chỉ chất lỏng có lẫn những hạt hay cặn nhỏ làm cho không trong, không tinh khiết. Nước sông lợn cợn phù sa.
nth. Chỉ dụng cu, máy móc vốn chẳng hỏng gì nhưng lại đem sửa chữa làm cho hỏng thật. không rành việc thì chớ đụng vào, kẻo lợn lành chữa thành lợn què.
nđg. Trở nên to, mạnh hơn, phát triển. Lực lượng hòa bình không ngừng lớn mạnh.
nt. Lớn như voi. Con gái lớn như vâm mà không biết đun nước.
nđg. To tiếng, tỏ vẻ giận dữ. không nên lớn tiếng với anh em.
nđg. Quanh quẩn không rời, khi gần khi xa, khi ẩn khi hiện. Đàn cá lởn vởn bên mồi câu. Ý nghĩ cứ lởn vởn trong đầu.
nIt. Phủ một lớp mỏng, thưa bên ngoài. Mưa bụi lớt phớt. Má lớt phớt chút phấn son.
IIp. Hời hợt bề ngoài, không đi vào thực chất. Làm ăn lớt phớt. Học lớt phớt như thế, thi hỏng là phải.
nd.1. Tập hợp đông người hay nhiều thú vật không thành tổ chức. Lũ trẻ. Chim đàn cá lũ.
2. Tập hợp đông người có chung một đặc điểm cùng lứa tuổi hay có chung một hoạt động không tốt. Lũ chúng tôi. Lũ làng. Lũ giặc.
nt. Trí tuệ kém gần như không có trí nhớ trí khôn. Quên lú đi. Nó lú, nhưng chú nó khôn (t.ng).
nt. Chậm chạp, không lanh lợi. Lù đù như chuột chù phải khói (t.ng).
nđg. Mới mọc hàng loạt, cao thấp không đều nhau. Măng lú nhú khắp rặng tre.
nd. Chỉ chung lúa đang được gieo trồng, chăm sóc. Lúa má không ra gì.
nt. Loanh quanh mãi không ra khỏi một vị trí hay một tình trạng. Luẩn quẩn trong rừng. Tính toán luẩn quẩn. Sa vào vòng luẩn quẩn.
nd. 1. Khoảng thời gian ngắn, không xác định. Một lúc sau thì về. Ngồi lạng đi một lúc lâu.
2. Thời điểm không xác định thường là trong phạm vi một ngày đêm. Lúc trưa. Lúc nửa đêm. Lúc gần sáng.
3. Thời điểm gắn với một sự kiện nhất định. Lúc khó khăn. Lúc vui lúc buồn.
nt. Chỉ những tiếng nổ nhỏ, ấm và gọn liên tiếp. Đạn nổ lục bục trên không. Nồi cháo sôi lục bục.
nt. 1. Tiếng gõ hoặc những vật cứng chạm vào nhau không đều. Tiếng đào đất lục cục.
2. Có những viên nhỏ rời nhau không xa. Đất lục cục lòn hòn.
nđg. Lục xét, tìm tòi kỹ lưỡng khắp nơi. Lục lạo khắp nơi mà không thấy.
nt. 1. Cặm cụi, siêng năng, không nghỉ. Lúc thúc làm việc suốt ngày.
2. Lon ton. Bé lúc thúc chạy theo mẹ.
nt. Chăm chú. Cặm cụi làm một việc gì, không chú ý tới chung quanh. Lúi húi ghi chép.
nt. Lầm lì, mải miết, không chú ý tới chung quanh. Chẳng nói chẳng rằng, lùi lũi bước theo sau.
nt&p. Luộm thuộm, không đàng hoàng. Nhà cửa lúi xùi. Ăn mặc lúi xùi.
nt. Lôi thôi, không suôn sẻ. Xe cộ lụi xụi thế nào mà đi lâu dữ.
np. Có tiếng trầm, to nhỏ không đều nhau như tiếng của vật nhỏ rơi xuống nước. Sung rụng lũm bũm xuống ao.
nđg. Sụt dần xuống do không chịu được sức nặng bên trên. Móng tường lún. Xe lún lầy. Lún sâu vào tội lỗi.
nt. Lâm vào tình trạng suy sụp không cứu vãn được. Lụn bại vì nợ nần.
nt&p. 1. Chỉ râu, cỏ mọc không đều và ngắn. Râu lún phún quanh mép. Cỏ mọc lún phún.
2. Chỉ mưa rơi từng giọt nhỏ, nhẹ, thưa thớt. Trời lún phún mưa.
nt. Nhỏ, vụn, không đáng kể. Mấy thứ lụn vụn vứt đi cũng được.
nđg. 1. Ngậm vật gì trong miệng không há ra được. Miệng lúng búng đầy cơm.
2. Nói không rõ tiếng như đang ngậm cái gì trong miệng. Lúng búng những câu gì không nghe rõ.
nt. 1. Lỉnh kỉnh, không trật tự. Đồ đạc lủng củng.
2. Trục trặc, thiếu mạch lạc. Văn viết lủng củng.
3. Va chạm với nhau, không hòa thuận. Nội bộ lủng củng.
nđg. Làm cho nghiêng ngả, không còn vững chắc. Gió lung lay tàu lá. Địa vị lung lay. Tinh thần lung lay.
nt. Buông thỏng xuống và đong đưa trong khoảng không. Bầu bí lủng lẳng đầy giàn.Treo lủng lẳng.
nt. 1. Có bề mặt mềm nhũn, dễ lún xuống phồng lên. Đất lùng nhùng rất khó đầm.
2. Rối và vướng víu, khó tháo gỡ. Việc lùng nhùng, không giải quyết được.
nt&p. 1. Bừa bãi, không trật tự. Đồ đạc vứt lung tung.
2. không có định hướng. Chỉ trỏ lung tung. Nghi ngờ lung tung.
nt. Trong tình trạng không biết nói năng,hành động, xử trí như thế nào. Trả lời lúng túng. Lúng túng như thợ vụng mất kim (t.ng).
nt. không cùng một thứ, không đều nhau, lộn xộn. Mảnh vườn trồng luôm nhuôm đủ thứ.
nt&p. không gọn gàng, ngăn nắp. Nhà cửa luộm thuộm. Câu văn luộm thuộm. Làm ăn luộm thuộm.
np. 1. Lặp đi lặp lại nhiều lần, không ngớt. Đến thăm nhau luôn. Nói luôn miệng.
2. Một mạch, không ngừng. Nói luôn một mạch. Mua luôn mấy thứ.
3. Liền ngay tức thời. Nói xong, làm luôn. Thấy sai là sửa luôn.
4. Suốt từ đó về sau. Nó bỏ làng đi luôn. Mượn rồi lấy luôn. Ngất đi rồi chết luôn.
nđg. Luồn cúi, quỵ lụy vì danh lợi. Luồn lọt không thiếu cửa nào.
nd. Cây cùng họ với tre, thân to, thành dài, cành không có gai.
np. Chỉ một hành động diễn ra liên tục, không dứt trong một thời gian dài. Đêm ngày luống những trông chờ.
nt. Mất bình tĩnh đến thể hiện bằng những cử chỉ vụng về, không biết xử sự ra sao. Mừng quá, tay chân luống cuống.
nđg. 1. Ngập cả, phủ kín cả. Nước sâu lút đầu. Tóc để lút tai. Công việc lút đầu.
2. Ở sâu vào trong, không nhìn thấy nữa. Đi lút vào rừng.
nt. Vụng về, lúng túng do mất bình tĩnh, không tự chủ được. Tay chân luýnh quýnh không làm gì được. Luýnh quýnh chạy ngược chạy xuôi.
nđg. Đưa mắt nhìn ngang không chớp vào người nào để tỏ ý không bằng lòng, ngăn cản. Lừ mắt ra hiệu đừng nói. Lừ bạn, vẻ khó chịu.
nt&p. Chậm chạp, nặng nề, không linh hoạt. Bộ mặt lừ đừ. Phà trôi lừ đừ.
nt&p. 1. Chỉ cái nhìn thẳng vào, tỏ vẻ bực tức, không thiện cảm. Mắt hắn cứ lừ lừ trông phát sợ. Lừ lừ nhìn vẻ khó chịu.
2. Chỉ dáng điệu lầm lì, chậm chạp. Nó lừ lừ bước vào nhà. Dòng nước lừ lừ trôi.
hd. Lao động nặng nhọc không công mà người dân phải làm cho nhà nước thời phong kiến. Thuế khóa và lực dịch nặng nề.
nId. 1. Khoảng ở giữa phần trên cao và phần dưới thấp. Nước ngập lưng bắp chân. Nhà ở lưng đèo.
2. Khối lượng chỉ chiếm khoảng nửa vật đựng. Ăn vài lưng bát cơm. Nước mắt lưng tròng.
IIt. không đầy, chưa đầy. Đong lưng. Còn lưng nửa thúng thóc.
nt. 1. Ở nửa chừng, không đủ, không trọn. Tóc buông lửng ngang vai. Bỏ lửng.
2. không đầy, lép. Thóc lửng. Lưng lửng (ý nhẹ hơn).
nt. Do dự, không dứt khoát ngả về phía nào. Phần tử lừng chừng.
nt. Chỉ dáng đi chậm chạp, khó khăn, không đều bước. Ông lão lựng khựng đi trên đường đá.
nt. Ở tình trạng nửa vời, không rõ hẳn ra sao. Trả lời lửng lơ. Câu chuyện bỏ lửng lơ. Bay lửng lơ giữa trời.
nt. 1. Chậm chạp và êm ả, tựa như vẫn đứng yên. Dòng sông trôi lững lờ. Mây bay lững lờ.
2. Tỏ vẻ không tha thiết, không dứt khoát. Thái độ lững lờ.
nd. 1. Bộ phận trong miệng dùng để đón nếm thức ăn và để nói. Lưỡi không xương nhiều đường lắt léo (t.ng).
2. Bộ phận mỏng và sắc ở một số dụng cụ dùng để cắt rạch. Lưỡi gươm. Lưỡi khoan. Lưỡi cày.
nth. Chỉ người nay nói thế này mai nói thế khác một cách dễ dàng, không tin được.
nđg. Cố tình kéo dài, trì hoãn. Lươn khươn mãi không chịu trả nợ.
nth. Chỉ người không thấy nhược điểm của mình mà chỏ hay chê người khác. Cũng nói Lươn chê chạch ngắn, chạch chê lươn dài.
nt. Lưng chừng không rõ ràng, chưa xong. Công việc còn lươn ươn.
nd. Người không theo đạo Thiên chúa, phân biêt với giáo, người có đạo. Đoàn kết lương giáo.
nđg. 1. Đong chất rời, chất lỏng bằng một dụng cụ đo lường. Lường cho một lít gạo, nửa lít dầu.
2. Định liệu trước những điều không hay. Lường trước mọi tình huống khó khăn. Trở ngại không lường được.
nId. 1. Mức độ nhiều ít, có thể xác định bằng con số cụ thể. Lượng mưa hằng năm. Lượng hàng hóa vận chuyển.
2. Các thuộc tính của sự vật và hiện tượng về khối lượng, kích thước, tốc độ v.v..., phân biệt với chất.
IIđg. Tính toán, cân nhắc để hành động cho thành công. Lượng sức không làm nổi. Lượng thế giặc mà đánh.
hd. Hệ gồm hai cực điện hoặc hai cực từ khác dấu, đặt cách nhau một khoảng nhỏ không đổi.
hdg. Cân nhắc giữa nên hay không nên, chưa quyết định được. Lưỡng lự giữa đi và ở. Tán thành không chút lưỡng lự.
ht. không làm điều gì trái pháp luật, đạo đức. Người làm ăn lương thiện.
nt. Có gì vướng víu, không được thoải mái, tự nhiên. Chân tay lướng vướng. Lướng vướng trong lòng.
nđg. 1. Di chuyển nhanh và nhẹ sát bên cạnh hay trên bề mặt. Một bóng người lướt qua cửa. Thuyền lướt trên sóng.
2. Làm nhanh, không quan tâm đến chi tiết, không kỹ. Mắt lướt qua tờ báo.
nđg. Dứt cho dứt, không dây dưa. Lứt dây. Nói lứt cho rồi. Ăn lứt cho xong.
hd. Dân không ở một chỗ nhất định, rày đây mai đó, do bị bần cùng, phá sản. Chiêu mộ lưu dân lập ấp.
ht. Chỉ giấy tờ hoàn toàn hợp lệ, có chữ ký, đóng dấu sẵn nhưng phần nội dung để trống, cho người được cấp tự ghi theo yêu cầu công việc của mình. Giấy phép lưu không.
ht. Quyến luyến, không muốn xa rời. Buổi chia tay lưu luyến.
ht. Dời ra ngoại quốc khi đã không được ở trong nước. Chính phủ lưu vong. Vua lưu vong.
nd. 1. Điều được coi là hợp lẽ phải. Nói có lý.
2. Lý do, lý lẽ. Có lý nào như vậy. Vì lý gì mà anh không nhận.
nd. Lý thuyết vật lý hiện đại về không gian và thời gian do Einstein xây dựng.
hdg. Trình bày là hoàn hảo, hoàn toàn tốt đẹp, trong khi sự thật không hay chưa được như vậy. Lý tưởng hóa làm chi rồi phải thất vọng.
nId.1. Bóng người chết hiện về. Cọp Khánh Hòa, ma Bình Thuận (tng). Xấu như ma.
2. Người nào đó, không xác định. Chẳng có ma nào đến. Nói thế có ma nó tin!
IIt. Chỉ có trên sổ sách hay báo cáo, chứ không có thật, do bịa đặt để đánh lừa. Bản báo cáo trình bày thành tích với những con số ma.
nl.1. Biểu thị quan hệ đối lập, trái ngược. Nói không mà làm. Mệt mà vẫn cứ làm.
2. Biểu thị ý bổ sung. Tốt mà rẻ. Dốt mà hay nói chữ. Chẳng hay mà cũng chẳng dở.
3. Biểu thị mục đích của hành động vừa kể. Tìm việc mà làm. Dìu nhau mà đi.
4. Biểu thị kết quả, hậu quả của việc vừa trình bày. Nhờ anh giúp đỡ mà tôi hoàn thành nhiệm vụ. Đừng ngờ mà oan cho người ta.
5. Biểu thị giả thiết, điều kiện. Rủi mà mưa thì ướt hết. Bây giờ mà đi bộ thì không kịp.
6. Làm cho rõ điều vừa nói về một đặc điểm cụ thể. Người mà anh nói chính là bạn tôi. May mà đã có chuẩn bị trước.
nd. 1. Đám lông đẹp, óng mượt, ở cổ và gần đuôi của gà trống, chim trống. Con gà mới trổ mã.
2. Vẻ bên ngoài, cái phô ra mặt ngoài. Xe tuy xấu mã nhưng máy còn tốt.
3. Bộ dạng, vẻ bên ngoài cho thấy người thuộc loại không tài cán, sức lực gì. Cái mã nó thì làm được gì?
nd. Trai gái đi lại với nhau một cách không đứng đắn. Năm canh to nhỏ tin ma chuột (T. T. Xương).
nd. Má hồng như hoa đào, chỉ con gái đẹp. Má đào không thuốc mà say... (cd).
np. Dồn hết tâm trí vào một việc, đến không biét đến xung quanh. Mải chơi. Mải đọc sách không để ý ai vào nhà.
np.1. Kéo dài liên tục như không dứt. Mưa mãi. Thao thức mãi không ngủ được.
2. Đến tận một thời điểm hay một địa điểm khá xa. Trò chuyện mãi đến khuya. Nhà ở mãi cuối thôn.
nđg. Như Khống mại.
np. Kéo dài liên tục, không bao giờ ngừng. Mãi mãi đời này sang đời khác.
hdg. Vùi, chôn mất không còn ai biết đến. Tài năng bị mai một.
nt. 1. Dàn trải ra cả một khoảng không gian vắng lặng, gợi buồn. Trời mây man mác. Điệu hò man mác trên sông.
2. Thấm đượm buồn. Man mác nỗi nhớ quê hương.
ht. Tăm tối, giả dối, không trong sáng. Việc làm man muội. Dự tính man muội.
nđg. 1. Nghĩ đến, tưởng đến cho mình. Danh lợi không màng. Phải duyên phải lứa cùng nhau, Dẫu là áo vải, cơm rau cũng màng (cd).
2. Để ý tới. Chẳng màng đến việc đời.
np. Chỉ sự nhớ hay hiểu biết không rõ ràng. Nhớ mang máng. Hiểu mang máng.
hdg. 1. Mắc tiếng xấu. Làm ra mang tiếng con người nhỏ nhen (Ng. Du).
2. Chỉ có được cái tiếng mà thật ra không có gì. Mang tiếng là giàu có mà của cải không có gì.
nId.1. Phần rất nhỏ và mỏng của một vật bị chia tách ra. Mảnh giấy. Mảnh gương vỡ. Mảnh vụn.
2. Đám, tấm riêng lẻ, nhỏ hơn, yếu hơn những vật cùng loại. Mảnh ván. Mảnh vườn. Mảnh tình riêng. Mảnh trăng khuya. Mảnh hồng nhan.
IIt. Có dáng thanh nhỏ, vẻ yếu ớt. Dáng người mảnh. Sợi chỉ mảnh.
IIIp. Riêng lẻ giữa số ít ngơừi, không để người khác biết. Bàn mảnh với nhau ngoài cuộc họp. Ăn mảnh.
nt. 1. Vượt trội hơn về sức lực, tiềm lực. Đội bóng mạnh. Mạnh vì gạo, bạo vì tiền (tng).
2. Hơn hẳn các mặt khác về tác dụng. Mặt mạnh. Phát huy điểm mạnh, khắc phục các điểm yếu.
3. Có cường độ, mức độ lớn hơn. Rượu mạnh. Gió mạnh. Dòng điện mạnh.
4. Dứt khoát, không e dè, ngần ngại. Bước mạnh chân. Mạnh miệng. Mạnh tay.
5. không đau yếu. Đau mới mạnh. Gia đình vẫn mạnh.
nt. Dám làm, cương quyết làm môt việc khó khăn mà nhiều người không dám làm. Mạnh bạo thi hành một loạt cải cách.
nt. không rụt rè, sợ sệt làm một việc mà nhiều người né tránh. Mạnh dạn sử dụng cán bộ trẻ.
hdg. Hành động mù quáng, liều lĩnh. không nên manh động mà hỏng việc.
nt. không ốm đau, có sức khỏe tốt. Chúc lên đường mạnh khỏe.
nt. Dám nói thẳng những điều mà người khác thường không dám nói. Mạnh miệng phê bình lãnh đạo cơ quan.
nt. Dám mạnh miệng nhưng không làm được như đã nói. Chỉ được mạnh mồm.
hd. Từ phụ của danh từ, có chức năng phân biệt giống, số, tính xác định hay không xác định trong một số ngôn ngữ. Cái, các, những... là những mạo từ.
nt. 1. Có nhiệt độ vừa phải, không nóng, không lạnh, gây cảm giác dễ chịu. Gió mát.Trời mát. Đi dạo mát. Nghỉ mát.
2. Có cảm giác dễ chịu, không bức. Tắm cho mát.
3. Có tác dụng làm cho cơ thể không bị nhiệt. Ăn thứ mát để tránh rôm sảy.
4. Có vẻ như dịu nhẹ, những thật ra là mỉa mai chê trách, hờn dỗi. Câu nói mát. Hờn mát.
nt. Gây cảm giác dễ chịu. Làn gió mát lành. Bầu không khí mát lành.
nt. Bình tĩnh, không nóng nảy, cáu gắt khi gặp việc trái ý. Hắn mát tính, không cáu gắt với ai bao giờ.
nd. 1. Thuộc tính của vật thể hiện ra nhờ ánh sáng nhận biết được bằng nắt, một trong những đặc điểm để xác định vật thể. Áo màu đỏ hoa phượng. Nền trời màu xanh.
2. Chất để tô thành các màu khi vẽ. Pha màu.
3. Màu, không kể trắng đen. Quần áo màu. Ảnh màu.
4. Toàn bộ những biểu hiện bên ngoài. không khí đượm màu tang tóc.
nt. Có cái đẹp nhờ tô vẽ nhiều màu, có tính chất hình thức, khách sáo, không chân thật. Lời nói màu mè. Rất chân chất, không màu mè.
nt. Có hình thức tô vẽ, phô bày cho đẹp, không thật. Những lời nói văn hoa màu mẽ.
nđg. Ham thích quá đến không biết gì khác. Máu mê cờ bạc. Máu mê rượu chè.
nd. 1. Tính nóng nảy. Nghe chuyện người có máu nóng không thể ngồi im.
2. Nhiệt huyết. Bầu máu nóng của tuổi trẻ.
nđ. Từ để gọi người đối thoại với giọng thân mật hay coi thường. Mày đến tao chơi. không thầy đố mày làm nên.
nd. Phương tiện vận tải hay chiến đấu bay trên không bằng động cơ.
nd. Máy bay không người điều khiển, được điều khiển từ xa bằng ra đi ô hay chương trình đã lắp sẵn.
nd. Máy để xử lý và di chuyển không khí trong các hệ thống điều hòa không khí.
np. Chỉ điều sắp nói là một điều may mắn. Xe đâm nhau, may mà không ai bị thương.
nd. Phần, lượng hết sức nhỏ. không mảy may sợ hãi. không còn mảy may.
nđg. Gặp chuyện thì nói, thường là chuyện không liên quan đến mình. Máy miệng nói chêm vào một câu.
nd. Máy chuyển động nhờ đốt cháy một hỗn hợp khí nổ, do xăng, hơi cồn, ... với không khí tạo nên.
nd. Chỉ giới đàn ông với ý cho là mạnh mẽ, hơn phụ nữ theo quan niệm thời phong kiến. không chịu thua cánh mày râu.
nt. Được hay không chỉ tùy thuộc sự ngẫu nhiên. Thi cử đâu phải là chuyện may rủi.
nt. May quần áo hàng loạt, theo những kích cỡ nhất định, chứ không như may đo. Cửa hàng quần áo may sẵn.
nđg. 1. Để tùy ý, không can thiệp vào. Nó làm gì mặc nó. Bỏ mặc, không ngó ngàng đến.
2. Coi như không có gì, tuy biết rõ là có trở ngại, nguy hiểm. Mưa mặc mưa, cứ đi. Dư luận thế nào cũng mặc.
nđg. 1. Trả giá. Mặc cả từng đồng.
2. Thảo luạn thêm bớt từng điều kiện, từng chi tiết trước khi thỏa thuận. Chấp nhận, không hề mặc cả. Mặc cả về chính trị giữa hai phe.
nđg. Mắc sợi trên khung cửi, chỉ cảnh đông người qua lại, không ngớt. Xe chạy như mắc cửi.
nl. Biểu thị sự trái ngược giữa điều kiện và sự việc để nhấn mạnh sự việc vẫn xảy ra. Mặc dầu thời tiết không thuận lợi vụ mùa vẫn bội thu.
nđg. Bị kẹt vào giữa không thoát ra được. Mắc kẹt trong thành phố bị chiếm đóng.
nđg. 1. Để tùy ý, không biết gì đến. Mặc kệ nó muốn làm gì thì làm.
2. không để ý đến, coi như không. Ai khen chê mặc kệ.
np. Cho thấy điều vừa trình bày không có tác động gì đến điều đã có, đã định. Ai nói gì mặc lòng, anh vẫn làm như đã định.
nt. 1. Có dính dáng đến. Việc ấy không mắc mớ gì đến anh.
2. Như Mắc mứu.
hI. không nói ra bằng lời mà hiểu ngầm là như vậy. không phản đối, tức là mặc nhiên đồng ý.
IIt. Im lặng, không tỏ ra một thái độ nào cả. Chuyện ầm ĩ như thế mà anh ta vẫn mặc nhiên như không.
nđg. 1. Nắn cho xương vào khớp. Mằn khớp xương.
2. Gỡ xương hóc trong cuống họng.
3. Nặn, bóp để tìm trong túi. Mằn túi xem còn tiền không.
4. Lần dò theo. Mằn theo vết chân.
pd. Mạng sợi không cháy, dùng bọc quanh ngọn lửa của đèn để tăng độ sáng. Đèn măng sông.
nd. 1. Cơ quan để thấy, để nhìn. Đưa mắt: nhìn. Mắt gà mờ: mắt không thấy rõ.
2. Chỗ lồi nhỏ như con mắt ở thân cây hay vỏ một số quả. Mắt tre. Mắt dứa (thơm).
3. Lỗ đan tròn như con mắt: mắt lưới.
nd. 1. Phần phía trước đầu người, từ trán đến cằm. Rửa mặt. Nét mặt.
2. Những nét trên mặt biểu hiện tình cảm, thái độ. Tay bắt mặt mừng. Mặt lạnh như tiền.
3. Mặt người tiêu biểu cho mỗi cá nhân, phân biệt người này với người khác. Gặp mặt. Quen mặt.
4. Mặt coi như biểu hiện của thể diện, danh dự. Ngượng mặt. Lên mặt.
5. Phần phẳng ở phía trên hay phái ngoài của vật. Mặt bàn. Mặt đất. Giấy viết một mặt.
6. Một phía của không gian liên quan với một vị trí xác định. Mặt trước của ngôi nhà. Bị bao vây bốn mặt.
7. Phần, phương diện được tách ra để xem xét. Chỉ chủ ý mặt nội dung. Có cả mặt ưu và mặt khuyết.
nd. Bề mặt gồm các điểm trong không gian cách đều một điểm cố định (gọi là tâm).
nd. Người lì lợm, không biết xấu hổ. Chỉ có mặt mo mới dám mở miệng nói điều ấy.
nd. 1. Bề mặt không gồ ghề, lồi lõm.
2. Đối tượng cơ bản của hình học mà thuộc tính quan trọng nhất là qua ba điểm không thẳng hàng có và chỉ có một mặt phẳng.
nd. Phần không tốt đẹp thường không bộc lộ ra ngoài. Mặt trái của cuộc sống. Mặt trái của vấn đề.
np. Làm thế nào. Đêm nằm không ngủ biết mần răng (Ng. C. Trứ).
hdt. Nín lặng, không nói. Hỏi ai, ai cũng chỉ mần thinh (T. T. Xương).
nt. 1. Lờ mờ, khi tỏ khi mờ. Ánh sáng mập mờ.
2. không rõ ràng dứt khoát. Thái độ mập mờ.
nIđg. 1. không còn có nữa. Mất của. Mất nước. Mất một cánh tay. Mất niềm tin. Mất sức.
2. Dùng hết bao nhiêu thời gian, công sức, của tiền. Phải mất một tuần lễ mới xong. Tiền ăn mỗi ngày mất mấy nghìn.
3. Chết (hàm ý tiếc thương). Bố mẹ mất sớm.
IItr. 1. Tỏ ý tiếc về điều không hay. Quên khuấy đi mất. Nhanh lên, kẻo muộn mất.
2. Nhấn mạnh về mức độ cao của tình cảm. Tức phát điên lên mất. Vui quá đi mất.
nđg. Đã không thu lợi được, còn mất cả vốn bỏ ra, mất tất cả.
nđg. Lẩn mất vào đâu không còn chút bóng dáng nào trong tầm mắt. Mất hút vào giữa đám đông.
nđg. Làm cho không bằng lòng. Phê bình thẳng thắn không sợ mất lòng. Mất lòng trước, được lòng sau (tng).
nđg. 1. Biến đi đâu, không ai thấy. Nó đi mất mặt cả tuần qua.
2. không còn thể diện, uy tín gì nữa. Mắng cho mất mặt.
nt. 1. Hao tổn nhiều sức lực. Mất sức vì thức đêm nhiều.
2. không còn đủ sức khỏe để làm việc. Nghỉ mất sức.
nđg. không tìm được tung tích. Ông ấy đã mất tích trong chiến tranh.
nd. 1. Cái làm mẫu để theo đó tạo ra hàng loạt những cái như vậy. Loại hàng mới, không theo mẫu mực nào cả.
2. Có tác dụng làm gương cho mọi người noi theo. Mẫu mực của người giám đốc trong cơ chế thị trường.
hId. 1. Sự xung đột, chống chọi nhau. Mâu thuẫn giữa các nước đế quốc.
2. Trái ngược, không nhất quán. Luận điểm của tác giả có nhiều mâu thuẫn.
3. Sự phát triển của hai mặt bên trong sự vật làm cho sự vật biến đổi, phát triển. Sự thống nhất của mâu thuẫn.
IIđg. Xung đột, chống chọi nhau. Hai bên mâu thuẫn nhau gay gắt.
ns&p. 1. Chỉ một số lượng không xác định, với ý cho là không nhiều. Chỉ còn mấy ngày nữa. Cháu lên mấy. Đếm được mấy người?
2. Chỉ một số lượng không xác định với ý cho là đáng kể. Một con cá lội mấy người muốn câu. Nói mấy cũng bằng thừa.
np. Chẳng mấy chốc, không bao lâu. Chẳng ốm chẳng đau, làm giàu mây chốc (tng).
nd. Mây và mưa, chỉ sự chung chạ về xác thịt. Chốn phòng không như giục mây mưa (Ô. Nh. Hầu).
np. Nhiều nhưng không đáng kể. Của đáng mấy mươi mà phải tiếc. Khó khăn mấy mươi cũng không ngại.
nd. Khoảng không trên trời cao, chỉ thấy một màu xanh. Bay tít tận mây xanh.
nd. 1. Dáng vẻ bề ngoài của con người. không còn ra mẽ con người.
2. Vẻ tốt đẹp phô ra bề ngoài, thường là giả dối. Khoe mẽ. Giữ mẽ.
nd. 1. Phần ở phía ngoài cùng, ở mép của bề mặt. Nhà ở mé rừng. Ngồi xuống mé giường.
2. Phía ở về nơi không xa lắm. Đi từ mé làng ra. Chỉ tay về mé bên trái.
nd. Chỉ quan hệ mẹ con hình thức, không cùng máu mủ, thiếu tình cảm thật sự.
nd. Người đàn bà góa chồng, một mình nuôi con, không nơi nương tựa.
nt. Đói đến như không còn gì trong bụng. Bụng đói meo. Suốt ngày nhịn meo.
nt. 1. không còn hình dáng tròn trịa cân đối. Nồi tròn úp vung méo (chỉ tình trạng không phù hợp với nhau). Bóp méo sự thật.
2. Chỉ âm thanh bị biến đổi do dụng cụ phát tiếng. Băng ghi lại bị méo tiếng.
nt. 1. không tròn trịa, bình thường. Miệng cười méo mó. Âm thanh méo mó.
2. không đúng như thật, sai lệch đi. Phản ánh hiện thực một cách méo mó. Bệnh méo mó nghề nghiệp.
nd. 1. Khóe miệng. Nhếch mép cười. Ria mép.
2. Mồm mép, nói nhiều, nói hay nhưng không thật lòng. Thằng bẻm mép. Chỉ nói mép.
nđg. 1. Say sưa, mải đắm theo việc gì. Mê gái. Mê sách.
2. không còn hay biết gì. Ngủ mê đi lúc nào không hay.
3. Rất ham thích . Mê bóng đá.
hdg. Làm cho mất tỉnh táo, không sáng suốt, để tin theo. Dùng tà thuyết mê hoặc.
ht. Mê say thú vị đến gần như không biết gì nữa. Khúc nhạc mê ly.
nt. 1. không hay biết gì. Bệnh nhân nằm mê man.
2. Như Mê mải.
nt. 1. Thiếp đi với vẻ mệt mỏi. Ngủ một giấc mê mệt.
2. Say mê đến không còn biết gì nữa. Yêu mê mệt.
pd. Khí không màu ra ngoài không khí thì cháy dùng làm chất đốt, làm nguyên liệu cho công nghiệp tổng hợp hữu cơ.
ht. 1. Tin những điều huyền hoặc và thần thánh, ma quỷ, những điều thần bí. Bài trừ mê tín.
2. Ưa chuộng một cách mù quáng không suy xét. Mê tín hàng ngoại. Mê tín thuốc kháng sinh.
nđg. 1. Mê mẩn đi vì được thỏa thích cao độ. Được quà lũ trẻ sướng mê tơi.
2. Choáng váng, không còn biết gì do tác động mạnh dồn dập. Bị đánh một trận mê tơi.
nđg. Làm người khác không vừa lòng. Nói thật mếch lòng. Lỡ lời làm bạn mếch lòng.
nt. Chỉ người uống rượu vui miệng cứ uống mãi, không thôi. Mềm môi uống hết cả chai rượu.
nt. 1. Mềm quá như nhũn ra. Quả đu đủ chín quá mềm nhũn.
2. Rũ xuống, không còn sức lực. Người mềm nhũn như sợi bún.
nd. Như Bạc mệnh. Quyết đem mệnh bạc nương nhờ cửa không (Ng. Du).
hd. Quan hệ trực tiếp đe dọa tính mệnh. Cụ bệnh nhiều, không biết có mệnh hệ gì không?
hId. Lệnh nói chung. Chấp hành mệnh lệnh.
IIt. Chỉ lối làm việc chỉ muốn ra lệnh bắt buộc người dưới thi hành mà không chịu giải thích, tạo sự tự nguyện hưởng ứng. Tác phong quan liêu mệnh lệnh.
nt. Rộng và có cảm giác như không có ranh giới. Trời biển mênh mang.
nt. 1. Khó chịu trong người, uể oải vì đã phải hao tốn nhiều sức lực. Làm lụng suốt ngày mệt quá.
2. không được khỏe, ốm. Ông cụ mệt suốt tuần nay.
3. không đơn giản, dễ dàng. Việc này còn phải bàn mệt đấy.
nIđg. Cho khỏi phải chịu, khỏi phải làm. Miễn thuế. Được miễn lao động nặng.
IId. Đừng (Yêu cầu một cách lịch sự). không phận sự miễn vào. Xin miễn hỏi.
nl. Cốt là, quí hồ. Ít nhiều không quan trọng, miễn là có nhiệt tâm.
nt&p. Hết cái này đến cái khác, không dứt. Suy nghĩ miên man, công việc miên man.
ht&p. Dài đằng đăng, không dứt. Nước chảy miên miên đêm ngày.
hdg. Bỏ qua bản án không xử nữa, tha cho bị can. Miễn nghị vì thiếu bằng chứng để buộc tội.
hdg. Cho thôi không giữ chức vụ trước kia đã được bổ nhiệm trong bộ máy nhà nước. Miễn nhiệm giám đốc nhà máy.
ht. Dài mãi, trong thời gian không cùng. Phúc lộc miên trường.
nd. Cách ăn nói hoạt bát, lém lỉnh nhưng không chân thật. Miệng lưỡi con buôn.
nd. Tiếng chê cười của thiên hạ. không sợ miệng tiếng người đời hay sao?
np. Một mạch, không ngưng, không nghỉ. Làm miết cho đến chiều.
hd. Dòng dõi, con cháu đời sau. Miêu duệ miên trường: dòng dõi kéo dài không dứt.
nđg. Nhếch mép cười chớ không hở miệng, không thành tiếng. Mỉm miệng cười. Cười mỉm.
nt. Hoàn toàn không biết gì cả vì dốt. Hỏi đâu mít đấy. Cậu ấy mít lắm.
nt. 1. Hoàn toàn không hiểu biết gì. Chữ nôm thì nó mít đặc. Mít đặc về thời sự.
2. Ngu đần. Đầu óc mít đặc.
nt. Như Mịt (nghĩa mạnh hơn). Trời mịt mùng không một ánh sao. Đêm tối mịt mùng.
nđg. 1. Sờ, tìm ở dưới nước hoặc trong bóng tối. Mò cua bắt ốc. Tối quá phải đi mò.
2. Tìm một cách khó khăn. Mò mãi mà không tìm được lời giải. Mò kim đáy bể.
3. Tìm đến một cách không đàng hoàng. Kẻ gian mò vào nhà.
nđg. 1. Động đến, sờ vào, chạm phải. Mó phải điện. Đừng mó vào những thứ ấy.
2. Động đến để làm việc gì. Cả ngày không mó đến sách vở.
nId. Dụng cụ có đầu cong hình lưỡi câu để lấy, giữ hay treo đồ vật. Treo hàng vào móc cân.
IIđg. 1. Lấy ra từ chỗ sâu, hẹp bằng tay hay bằng cái móc. Móc cống cho thoát nước. Móc cua ngoài đồng.2. Giữ, treo bằng cái móc. Móc mồi câu cá. Gai móc rách áo.
3. Đan sợi bằng kim móc. Móc chiếc túi lưới.
4. Bắt liên lạc để hoạt động bí mật. Móc cơ sở trong vùng địch.
5. Cố tình gợi ra chuyện không hay của người khác để làm cho khó chịu. Hỏi móc một câu.
nd. 1. Dân tộc ít người, theo quan điểm kỳ thị chủng tộc các thời phong kiến thực dân.
2. Đày tớ theo quan điểm phong kiến. Làm mọi không công.
ns. 1. Tất cả các người, sự vật. Mọi người đều tán thành. Giúp đỡ về mọi mặt.
2. Tất cả các khoảng thời gian từ trước tới nay. Mọi ngày anh ấy về sớm. Mọi lần không phải chờ lâu.
nt. 1. Bị mất dần từng tí trên bề mặt do cọ xát nhiều. Giày mòn hết gót. Nước chảy đá mòn (tng).
2. Bị mất dần mà không được bổ sung; dùng nhiều quá khiến nhàm. Sức lực mỗi ngày một mòn.. Chết dần chết mòn. Cách biểu diễn đã quá mòn.
nIt. Nhỏ như không đáng kể. Chút quà mọn.
IId. Vợ lẻ. Vợ mọn. Làm mọn.
nt. 1. Như Mỏng manh. Bệnh ngày càng nặng, khả năng hồi phục rất mong manh.
2. không có gì chắc chắn, rõ ràng. Nghe mong manh, không biết có đúng không.
nt. 1. Rất mỏng đến như không đủ sức chịu đựng. Tấm áo mỏng manh, không đủ ấm.
2. Rất ít, dễ tan, dễ mất. Hy vọng mỏng manh.
np. Mang máng, không đích xác. Cũng có nghe móng mánh về chuyện này.
nt. Quá mỏng, không hợp với yêu cầu. Quần áo mỏng tanh không đủ ấm. Quyển sách mỏng tanh.
nđg. Cảm thấy muốn ỉa, đái đến mức không còn nhịn được nữa. Thằng bé mót đái, són cả ra quần.
nt. Bị tù không biết ngày nào mới được ra. Ngồi tù mọt gông.
hdt. Người đọc sách nhiều nhưng không biết gì ngoài sách vở, sống xa rời thực tế.
nIđ. Để tự xưng như ta, tôi. Như mỗ đây...
IId. Thay cho tên người, tên chỗ không biết rõ hay không muốn nói ra. Ông Nguyễn Văn Mỗ. Làng Mỗ.
nđ. Nhấn mạnh ý của một phụ từ phủ định. không hiểu mô tê gì cả. Chẳng biết mô tê gì cũng phát biểu.
nId.1. Một số loại nấm rất nhỏ phủ trên các chất hữu cơ ẩm ướt. Gạo nếp mốc. Quần áo đóng mốc.
2. Cái không có giá trị gì, kể như không có. Có tìm được mốc gì. Đâu còn mốc gì mà ăn.
IIt. Bị đóng mốc. Gạo mốc. Tương đã mốc hết.
nt. Ở dạng thô sơ chưa được gia công cho đẹp. Guốc mộc. Vải để mộc, không tẩy.
nId. không ra trò gì cả. Có mốc xì gì đâu!
IIt. Mốc nhiều đến mức xám đen lại. Để lâu trong kho mốc xì.
np. Chỉ sự khác nhau của một hành động từ trường hợp này sang trường hợp khác. Mỗi người nói một phách, không hiểu thế nào. Mỗi nơi làm một phách.
nd. Miệng con người, biểu tượng cho việc nói năng không khéo, không đúng lúc. Lắm mồm. Chỏ mồm vào việc của người khác.
hd. Học trò của một bậc thầy. Môn đệ của Khổng Tử.
nIđg. Chiêm bao. Ngủ thường mộng mị.
IIt. Hão huyền, không tin được. Đó là việc mộng mị.
nIs . 1. Số đầu các số đếm. Một vốn bốn lời.
2. Tháng mười một âm lịch. Tháng một.
3. Lần lượt từng đơn vị. Vào từng người một. Bắn hai phát một. Ăn ít một.
4.Toàn khối không chia cắt. Nước Việt Nam là một. Một đời phấn đấu, hy sinh.
IIt.1. Độc nhất. Con một.
2. Dùng cho một người. Giường một.
nd.1. Chỉ một hướng, không có hướng ngược lại. Đường một chiều. Dòng điện một chiều.
2. Chỉ một phía, một mặt, thiếu hẳn những phía khác, mặt khác. Nhận thức một chiều. Đoàn kết một chiều.
nt. Tương đương nhau hơn kém không đáng kể. Trình độ hai bên một chín một mười.
nIs. Một hoặc hai, một vài. Một hai hôm nữa sẽ biết kết quả.
IIp. Một cách nhất quyết, không thay đổi. Cứ một hai đòi đi.
np. Một phần rất nhỏ, không đáng kể. Chỉ để dành một ít. Mới chuẩn bị một ít.
np. Liên tục từ đầu đến cuối không nghỉ. Chạy thẳng một mạch.
np. Chỉ một cá nhân mình, không cùng với ai cả. Một mình quán xuyến mọi việc.
nd. Thời gian ngắn. Việc không thể xong trong một sớm một chiều.
nt.1. Sáng yếu ớt, không chiếu tỏ các vật chung quanh. Ngọn đèn mờ. Trời mỡ sáng.
2. Mắt kém, không đủ sức nhìn rõ các vật chung quanh. Mắt mờ vì tuổi tác. Đồng tiền làm hắn mờ cả mắt.
3. Trông không rõ nét. Trên bia nhiều chữ rất mờ.
4. không láng bóng hay không trong suốt. Loại vải mặt bóng mặt mờ.
nđg.1. Làm cho không còn khép kín, ép gập lại mà bên này với bên kia thông nhau, trải rộng ra. Mở cửa phòng. Mở một lối đi. Mở tờ báo ra. Cánh đồng mở ra bao la.
2. Làm cho máy móc hoạt động. Mở đài nghe tin. Mở quạt điện. Mở máy.
3. Tổ chức ra cơ sở kinh tế, văn hóa... cho bắt đầu hoạt động. Mở xưởng dệt. Mở trường học.
4. Tổ chức và bắt đầu tiến hành một công việc. Mở cuộc điều tra. Mở chiến dịch.
5. Làm xuất hiện một tình hình, một thời kỳ nhiều triển vọng. Cách mạng tháng Tám mở ra một kỷ nguyên mới.
nt. không rõ nét, gây cảm giác như không có thật. Ánh trăng mờ ảo.
nth. Chỉ trường hợp có của mà để hớ hênh, phô bày trước mắt kẻ bất lương, không giữ được.
nt&p. không rõ ràng, không rành mạch. Câu nói mơ hồ. Hiểu còn mơ hồ.
nđg.1. Thấy phảng phất, không rõ ràng, trong tình trạng mơ ngủ hay giống như mơ ngủ. Vừa chợp mắt, mơ màng nghe tiếng hát. Mơ màng thấy có người vào nhà.
2. Say mê theo đuổi những hình ảnh xa xôi, xa lìa thực tại. Mơ màng nhớ lại kỷ niệm xưa.
3. Luôn luôn nghĩ tới, tưởng tượng điều mình mong ước. Đừng mơ màng điều đó nữa.
nt.1. Mờ đi đến mức không còn thấy rõ gì nữa. Sương phủ mờ mịt.
2. không có gì sáng sủa, không thấy hy vọng gì. Tương lai mờ mịt.
nđg. Ở trạng thái đang mơ trong giấc ngủ, không biết đến thực tế, không thiết thực. Lúc nào cũng như mơ ngủ.
nt. không rõ nét, không gây được ấn tượng gì. Ánh trăng mờ nhạt. Lối miêu tả nhân vật còn mờ nhạt.
nIt1. Mờ, trông không rõ. Khói bay mù trời.Rối mù.
2. không trông thấy. Người mù. Có mắt như mù.
nt. Như Mụ t, nói khái quát. Mụ mẫm đi rồi, không còn nhớ gì nữa.
nt. Bị bao phủ dày đặc, không nhìn thấy gì cả. Chân trời mù mịt. Khói bay mù mịt. Tương lai mù mịt.
nd. Chị hay em gái của chồng. Làm dâu vụng nấu vụng kho, Chồng không bắt bẻ mụ o nhún trề (cd).
nt. Mất sáng suốt đến không phân biệt phải trái và cứ làm càn. Hành động mù quáng. Tin theo một cách mù quáng.
nđg.1. Đưa tiền ra đẻ đổi lấy cái minh cần dùng,kể cả cái lợi không chính đáng. Mua hàng. Mua thức ăn. Mua lòng khách. Bán tiếng mua danh.
2. Bỏ nhiều công sức để rồi thu về cái không hay ngoài ý muốn. Đã mất công lại mua thêm sự bực mình.
nđg. Đi phải con đường xa hơn, vất vả hơn một cách vô ích. Đường thẳng không đi lại đi đường vòng, thật đúng là mua đường.
nđg. Làm việc mình không thạo trước mắt người rất thành thạo.
ht. Dưới mắt không có ai; thái độ kiêu căng, không coi ai ra gì.
nđg. không đáng kể, không thấm vào đâu. Chỉ mới chừng ấy thì đã mùi gì.
nd. Chỉ cái cười không ra tiếng, chỉ thấy môi hé mở. không nói gì, chỉ mủm mỉm nhìn.
ht (mông lung).1. Rộng và lờ mờ, không rõ nét. Rừng núi mung lung dưới ánh trăng mờ.
2. Chỉ ý nghĩ tràn lan, không tập trung, không rõ nét. Ý tứ mung lung.
ns.1. Vạn.
2. Chỉ số lớn lắm, không đếm xuể. Cảnh đẹp muôn hình muôn vẻ. Đường xa muôn dậm.
nId. Một phần rất nhỏ trong muôn phần. Báo đền trong muôn một.
IIp. Khả năng không hay rất hiếm. Nếu muôn môt chuyến này đi mà không về...
ns. Nhiều đến không sao kể hết. Khắc phục muôn vàn khó khăn.
nđg. Nôn ra. Ăn gì mửa hết. Làm như mèo mửa (không đến nơi đến chốn, bôi bác).
nđg.1. Thuê. Mướn người làm. Mướn nhà. Mướn thợ.
2. Thay cho người xa lạ, không quan hệ gì với mình. Thương vay khóc mướn.
nđg. Nhớ lại hay tưởng tượng một hình ảnh không rõ ràng. Mường tượng hình ảnh người cha đã khuất.
nđg. Tính toán để thực hiện ý đồ không chính đáng. Mưu toan chiếm đoạt tài sản.
np. (Dùng sau “bao” “mấy” với ý phủ định). Thời gian không bao lâu, số lượng không bao nhiêu. Áo đó mặc mấy nả mà rách. Sức nó thì được bao nả.
nd. Thịt không có xương, không có mỡ. Hết nạc, vạc đến xương (tng).
nđg.1. Nghiêng sang một bên, không cân. Gánh hàng nánh, khó đi.2. Né, tránh sang một bên. Ngồi nánh người sang một bên. Nánh ra nhường lối đi.
nt.1. Có cảm giác cơ thể mất cân bằng, hơi khó chịu. Người nao đi.
2. Bị xao động trong tình cảm. Tiếng trẻ khóc làm nao lòng người.
3. Tinh thần, ý chí bắt đầu dao động, thiếu vững vàng trước khó khăn. Gian khổ không nao.
nIch. Chỉ định một danh từ bằng ý bất định, tức để chỉ người hay vật cần hỏi ra cho biết, không cần nói rõ ra, không cần xác định. Mượn những quyển sách nào? Mới ngày nào. Ngày nào cũng như ngày nào.
IIp. Biểu thị ý phủ định dứt khoát. Nào anh ta có biết. Nào thấy ai đâu.
IIItr. 1. Nhấn mạnh về điều vừa trình bày. Chờ nó ăn xong đã nào. Có muốn cũng chẳng được nào.
2. Nhấn mạnh về số nhiều của những cái kể ra. Nào nồi, nào xoong, nào mắm, nào muối lỉnh kỉnh. Nào tắm, nào giặt, nào đi chợ, nào thổi cơm, bao nhiêu là việc!
IVc. Biểu thị ý thách thức hay thúc giục. Nào, có giỏi thì đánh đi! Nào, nói đi!
np. Tỏ ý phủ định; không, không còn nữa. Nào đâu tôi có biết. Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối, Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan! (Thế Lữ).
nđg. Bắt đầu dao động, tinh thần không còn vững vàng. Trước khó khăn không hề nao núng.
np. Nghĩ nhiều cách, rất mệt óc. Bàn nát nước rồi, không còn cách nào khác.
nIch. Biểu thị ý người, sự vật, địa điểm, thời điểm đang nói ở ngay trước mặt hay tựa như ở ngay trước mặt. Cái này đẹp. Anh này tôi không quen. Việc này tôi không biết.
IItr. 1. Biểu thị ý nhấn mạnh tính cụ thể của nhiều vật, nhiều sự kiện kể thành một loạt. Này kẹo, này bánh, này chè, này thuốc lá, đủ cả. Đẹp này, học giỏi này, thông minh này, người như thế ai mà không thích?
2. Biểu thị ý nhấn mạnh điều cụ thể vừa nêu ra. Làm thế này này! Mày có đi không này?
IIIc. Có tác dụng như gọi người đối thoại. Này, cầm lấy.
nđg.1. Ngả thân mình dài ra trên một chỗ để nghỉ. Nằm nghỉ trên giường.
2. Ở một nơi nào trong một thời gian nhiều ngày trở lên. Nằm bệnh viện. Cả tuần lễ nằm nhà.
3. Được đặt yên trên một chỗ với diện tích tiếp xúc tối đa. Chiếc va li để nằm trên bàn. Đặt nằm cái thang xuống.
4. Trải ra trên một diện rộng, ở môt vùng. Làng nằm ven sông.
5. Ở trong một phạm vi. Khoản này không nằm trong kế hoạch.
nIđg.1. Co các ngón tay vào lòng bàn tay và giữ chặt lại thành một khối. Nắm tay lại mà đấm.
2. Cho vào lòng bàn tay rồi bóp chặt lại. Nắm cơm mang đi ăn đường.
3. Giữ chặt trong bàn tay. Nắm lấy sợi dây. Nắm tay nhau cùng ca múa.
4. Làm cho mình có được để dùng. Nắm vững kiến thức. Nắm lấy thời cơ.
IId.1. Bàn tay nắm lại thành một khối. To bằng nắm tay.
2. Lượng vật rời có thể nắm được trong lòng bàn tay. Bốc một nắm gạo. Vơ đũa cả nắm.
3. Lượng nhỏ bé, không đáng kể. Nắm xương tàn.
nđg. Ở yên một nơi, không dậy nổi, không hoạt động. Ốm nằm bẹp ở nhà.
nđg. Quá nhàn rỗi, không biết làm gì. Người ta đi làm cả, mình thì nằm khàn ở nhà.
nđg. Ở yên một nơi, không làm gì cả. Cả tháng trời nằm khoèo ở nhà.
nd. Thời gian trong quá khứ, không xác định. Năm tháng trôi đi.
nt.1. Có trọng lượng là bao nhiêu. Con gà nặng 2 ki-lô.
2. Có trọng lượng lớn hơn bình thường. Nhẹ như bấc, nặng như chì.
3. Làm cho cơ thể hay tinh thần phải chịu đựng nhiều. Công việc nặng. Nhiệm vụ nặng. Phạt nặng.
4. Gây hậu quả tai hại, nghiêm trọng. Máy hỏng nặng. Bệnh nặng.
5. Chỉ đất nhiều sét, không tơi xốp, cày cuốc vất vả. Bà yếu không cày được ruộng nặng.
6. Có cảm giác khó chịu, không thoải mái. Đầu nặng mắt hoa. Mắt nặng trịch vì đã thức hai đêm liền.
7. Giác quan cảm thấy không êm dịu khi tiếp nhận. Giọng nặng, khó nghe. Mùi tương thối rất nặng.
8. Gắn bó sâu sắc về tình cảm, tinh thần. Nặng lòng với quê hương. Tình sâu nghĩa nặng.
9. Thiên về một mặt, một bên. Nặng về lý, nhẹ về tình.
hd. Phẩm chất sẵn có giúp con người thực hiện tốt một loại hoạt động mà không cần học tập, rèn luyện nhiều. Có năng khiếu về âm nhạc.
nt&p.1. Nặng, khó mang vác vận chuyển. Cỗ máy quá nặng nề.
2. Khó gánh vác, khó thực hiện hay khó chịu đựng. Trách nhiệm nặng nề. Cơn bão tàn phá nặng nề.
3. Có vẻ khó khăn, chậm chạp. Béo quá, đi đứng nặng nề. Chiếc xe nặng nề bò lên dốc.
4. Thiếu hài hòa, uyển chuyển. Cấu trúc ngôi nhà nặng nề. Lối hành văn nặng nề.
5. Gây cảm giác khó chịu, căng thẳng về tinh thần. không khí buổi họp nặng nề. Lời khiển trách nặng nề.
nt. Bị ràng buộc do một mối quan hệ mà không dứt bỏ được. Nặng nợ văn chương. Nặng nợ với quá khứ.
hd.1. Hiệu quả lao động được xác định theo thời gian quy định với sản phẩm hoàn thành. Năng suất ngày hôm nay không đạt.
2. Sản lượng đạt được trong một thời vụ trên một diện tích gieo trồng. Năng suất cả năm trên mười tấn thóc một héc-ta.
nt. Rất nặng, không nhấc lên nổi. Cối đá nặng trịch. Bước đi nặng trịch.
nd.1. Thực vật bậc thấp sống trên chất hữu cơ mục nát hay ký sinh trên các sinh vật. Nấm cau: Nấm mọc ở thân cây cau. Nấm chó: nấm độc mọc chỗ ẩm dơ. Nấm dại, nấm độc: nấm không ăn được. Nấm hương: nấm nhỏ có mùi thơm. Nấm men: nấm nhỏ, thường dùng làm men rượu. Nấm mèo: nấm nhỏ như cái tai mèo. Nấm mốc: mốc mọc trên kẹo mứt ẩm ướt. Nấm mối, nấm rạ, nấm rơm: nấm ủ bằng rơm. Nấm tràm: loại nấm đắng, ăn được.
2. Mô đất cao, giống hình cái mũ nấm. Nấm mồ.
nđg. Cố kéo dài thời gian ở lại tuy biết rằng phải đi ngay. Nấn ná mãi không chịu đi.
nđg.1. Đè xuống, ép xuống cho chặt. Nắm cơm nén chặt.
2. Dằn nặng cho chìm xuống trong nước muối. Nén hành. Dưa nén.
3. Kìm giữ lại tình cảm, không để lộ ra. Nén giận. Nén đau thương.
nd. Cây cùng họ với na, quả giống quả na nhưng vỏ không có mắt, ăn được.
nđg. Quản, ngại. không nề khó nhọc. Yêu nhau vạn sự chẳng nề... (cd).
np.1. Ở không, chẳng làm việc gì cả. Ở nể.
2. (Ăn) vã. Ăn nể.
nđg. Nể không dám nói thẳng sự thật. Nể nang không dám nói. Chả nể nang gì ai.
pd. Khí trơ không màu, không mùi, dùng trong kỹ thuật ánh sáng.
nIđg.1. Theo lẽ phải thì đúng như thế: Rằng tài nên trọng mà tình nên thương (Ng. Du).
2. Thành. Chẳng hẹn mà gặp, chẳng rắp mà nên (tng). Nên vợ nên chồng: thành hôn.
IIl. Biểu thị quan hệ nhân quả giữa điều vừa nói và điều sắp nói. không ai bảo nên không biết.Cách sông nên phải lụy đò (tng).
nl.1. Biểu thị giả thiết hay điều kiện. Nếu xong sớm thì được thưởng. Nếu có thể được, anh giúp tôi nhé!
2. Kết hợp với thì ở vế sau, chỉ quan hệ tương ứng giữa hai sự việc có thật. Nếu việc này dở thì việc kia cũng chẳng hay. Nếu nó dốt văn thì trái lại nó giỏi toán.
3. Phối hợp với “thì là”, “tức thì là” ở vế sau, biểu thị quan hệ giải thích. Nếu mai tôi không đến thì là tôi bận. Nếu giờ này nó chưa về thì tức là có gì bất thường.
nl. Nêu một giả thiết ít khả năng hay trái với thực tế. Nếu anh ấy mà về kịp thì đã không đến nỗi. Nếu mà sai thì tôi xin chịu trách nhiệm.
nl. Nhấn mạnh ý giả thiết. Đành vậy, nếu như không có cách nào khác.
nđg. 1. Đổ, nhào xuống đột ngột. Đường trơn, bị ngã. Bị đánh ngã. Chị ngã em nâng (tng).
2. Chết. Những chiến sĩ đã ngã ngoài mặt trận.
3. không giữ vững được tinh thần ý chí. Bị ngã trước những cám dỗ về danh lợi. Chớ thấy sóng cả mà ngã tay chèo (tng).
4. Xác định rõ ràng dứt khoát. Ngã giá. Bàn cho ngã lẽ.
nđg. Lúc ngả sang bên này, lúc nghiêng sang bên kia, dao động, không vững vàng. Hàng cây ngả nghiêng trước gió mạnh. Ngả nghiêng do dự trước khó khăn.
nt. không ngay thẳng, không nghiêm chỉnh. Mấy người say rượu nằm ngả ngốn giữa sàn nhà.
nt. Có dáng điệu, cử chỉ không nghiêm chỉnh, không đứng đắn. Cười đùa ngả ngớn.
nđg. 1. Đứng không vững nữa. Bị đấm ngã quỵ.
2. Thất bại thê thảm. Lỗ lã nặng làm công ty ngã quỵ.
nđg. 1. Muốn tránh vì nghĩ đến những điều không hay có thể đến với mình. Ngại đi xa. Ngại va chạm.
2. Thấy không yên vì sợ có điều gì không hay xảy ra. Ngại rằng trời sắp mưa. Ngại tuổi già sức yếu.
nđg. 1. Chán đến mức không thể ăn được nữa, không còn chịu được nữa. Ngán thịt mỡ. Tôi đã ngán việc đó lắm rồi.
2. Ngại đến mức sợ. Ngán đòn.
nt. Nhiều và trải rộng ra đến như không kể hết được. Bờ dâu xanh ngàn ngạt. Người đông ngàn ngạt.
nđg. không còn thấy thích thú, thiết tha gì nữa. Lòng ngán ngẩm buồn tênh mọi nỗi (Ô. Nh. Hầu).
nd. Một thanh điệu trong 6 giọng của Việt ngữ gồm tất cả những từ không có dấu giọng. Thanh ngang.
nt. 1. Chỉ chiều theo mặt nước lặng. Mặt ngang. Đi ngang.
2. Bề ngang, theo chiều ngang. Dàn thành hàng ngang. Cầu bắc ngang sông.
3. Ở giữa chừng. Cắt ngang câu chuyện.
4. Bằng. Ngang sức, ngang tài.
5. không thuận, trái ngược. Nói ngang. Làm ngang: làm theo ý mình.
6. Tầm thường. Tay ngang.
7. Mùi vị không bình thường. Mùi ngang ngang. Nghe ngang tai.
nt. 1. Giãn, kéo rộng ra. Ngãng hai đầu.
2. Có ý không thực hiện điều đã hứa. Sắp đến ngày anh ta lại ngãng ra.
nt. không nghe ai cả, chỉ làm theo ý mình. Sai rõ ràng mà còn ngang bướng.
nt. 1. Ngang và dọc, đủ các hướng. Thuyền đi ngang dọc trên sông.
2. không biết tôn ti trật tự. Sống ngang dọc chỉ biết có mình.
nt. 1. Lộn xộn, không thuận. Trăm điều ngang ngửa vì tôi (Ng. Du).
2. Để lộn xộn, không chọn lựa. Mua ngang ngửa một mớ măng cụt.
hp. Tỏ ra bất chấp mọi quyền lực, mọi chống đối cứ làm theo ý mình không chút ngại ngùng. Ngang nhiên vào nhà không xin phép ai.
nt. 1. không thuận, nghịch; trái lẽ thường. Hoàn cảnh ngang trái. Luận điệu ngang trái.
2. Éo le, gây đau khổ. Mối tình ngang trái. Những cảnh đời ngang trái.
nt. Khinh thường vì không sợ sệt. Mỉm cười ngạo nghễ trước cái chết.
nđg. 1. Ngáp vì ngồi không.
2. Thất bại, hết hy vọng. Phen này chắc phải ngáp gió.
nđg. Bí hơi không thở được. Chết ngạt. Hơi ngạt. Giọng ngạt đi vì xúc động.
nIt. Thẳng, chính, thật. Nằm ngay như khúc gỗ. Kẻ gian người ngay. Tình ngay lý gian.
IIp. Tức khắc, trực tiếp. Ngay sau đó. Đi ngay về nhà (không ghé nơi nào).
IIItr. Nhấn mạnh ý khẳng định điều đang nói. Ngay cả chủ nhật cũng không được nghỉ. Tàn nhẫn ngay với vợ con. Ngay một đồng cũng không có.
nd. 1. Khoảng thời gian Trái Đất tự xoay một vùng chung quanh nó, bằng 24 giờ. Một năm dương lịch có 365 ngày.
2. Khoảng thời gian kể như 24 giờ. Ở chơi vài ngày. Ngày hôm qua.
3. Khoảng thời gian từ mặt trời mọc đến mặt trời lặn. Ngày làm hai buổi. Ngày nắng đêm mưa.
4. Ngày xảy ra điều đáng ghi nhớ. Ngày Quốc Khánh. Ngày Tết. Ngày sinh.
5. Khoảng thời gian không xác định nhưng gồm nhiều ngày, nhiều tháng, nhiều năm. Ngày xưa. Những ngày thơ ấu. Ngày mai.
nd. 1. Thời gian cần để tiến hành công việc. không đủ ngày giờ.
2. Thời điểm cử hành một công việc nhất định. Định ngày giờ lên đường.
np. Thời gian ngắn, chỉ trong vài ngày. Việc đó không phải ngày một ngày hai mà xong được.
nt&p. Thẳng, không có chỗ nào lệch về bên nào. Đồ đạc để ngay ngắn. Chữ viết ngay ngắn.
nd. 1. Ngày và tháng, chỉ thời gian. Ngày tháng trôi đi rất nhanh.
2. Khoảng thời gian trong quá khứ không xác định nhưng gồm nhiều ngày, nhiều tháng. Những ngày tháng khó quên.
nt. Chân thật, không gian dối, không thiên vị. Tính tình ngay thẳng.
nd. Hình thức lao động tập thể tự nguyện cho xã hội, không lấy công, thường được tổ chức vào thứ bảy ở Liên Xô trước kia.
nt. Dừng lại từng lúc, không thông. Đọc ngắc ngứ. Ngắc ngứ không trả lời được.
nđg. Đe dọa, hăm. Mẹ đánh một trăm không bằng cha ngăm một tiếng (tng).
nt. 1. Cụt, trái với dài.
2. Chiếm ít thời gian. Ngày vui ngắn chẳng tày gan (Ng. Du). Kế hoạch ngắn ngày.
3. Gần, không xa, hẹp hòi. Thấy ngắn. Lấy ngắn nuôi dài.
nt. không thành tiếng, như bị nghẹt hơi. Giọng ngặt dần xuống. Khóc ngằn ngặt.
np. Tả cách cười nghiêng ngả cả người, có lúc như đứt hơi mà không sao nín được. Ôm bụng cười ngặt nghẹo.
nđg. 1. Để lâu trong một chất lỏng. Ngâm mạ. Ngâm giấm. Ngâm lạnh.
2. Giữ lại lâu, không xem xét. Giấy tơ còn bị ngâm ở tỉnh.
nIt. Ở sâu bên trong, bên dưới, không trông thấy. Hầm ngầm. Tàu ngầm.
IIp. Kín đáo, không cho người khác biết. Hai người ngầm báo cho nhau. Nghịch ngầm.
IIId. Đoạn đường giao thông đi sâu dưới đất. Xe vượt ngầm an toàn.
nđg. Đặt điều vu khống một cách độc ác.
nđg. Im lặng, không dám nói gì. Biết rõ nhưng đành phải ngậm miệng.
nt. Có điệu bộ, cử chỉ tỏ ra không bằng lòng. Còn ngấm nguẩy, chưa ưng.
nđg. Tuyệt đối im lặng, không nói một lời. Biết mà đành phải ngậm tăm.
nđg. 1. Nhục hình thời phong kiến trói cong người lại rồi dìm dưới nước như ngâm con tôm.
2. Giữ lại quá lâu không giải quyết. Vụ khiếu nại bị ngâm tôm, không giải quyết.
nt. Chưa dứt khoát, nửa muốn làm nửa muốn không. Ngần ngừ mãi rồi mới trả lời.
nđg. Do dự, vừa muốn làm lại vừa e ngại. Ngập ngừng không nói hết câu.
ht. Tình cờ, không tính trước. Tiến trình ngẫu nhiên. không phải ngẫu nhiên mà thành công.
nt. Đờ người ra, không biết nói năng, cử động gì. Ngồi ngây như pho tượng.
nđg. 1. Chán đến mức thấy sợ một loại thức ăn. Ngấy mỡ. Ăn mãi một món phát ngấy.
2. Chán đến mức không chịu được. Rất ngấy cái giọng dạy đời của ông ấy.
nIđg. 1. Tiếp nhận âm thanh bằng cơ quan thính giác. Nghe tiếng bước chân ngoài cửa. không nghe thấy gì cả.
2. Tiếp nhận, thấu hiểu và làm theo. Nghe lời khuyên bảo.
3. Nghe có thể đồng ý và chấp nhận được. Anh nói thế khó nghe lắm. Bài báo viết nghe được.
4. Có cảm giác, cảm thấy. Nghe có mùi hôi.
IItr. Nhé. Anh nhớ nghe. Đi mạnh giỏi, nghe con!
np. Biểu thị ý phỏng đoán dè dặt. Việc đó nghe chừng không xong.
nt. 1. Bị tắc ở cổ, không nuốt, không nói được. Mắc nghẹn. Vui sướng nghẹn lời.
2. Chỉ cây ngưng phát triển. Lúa nghẹn vì hạn.
nđg. Chỉ lúa không trổ bông được. Thiếu nước lúa nghẹn đòng.
nt. Bị vướng, tắc, không thông. Cửa bị nghẹt không đóng được. Đang nghẹt mũi vì bị cảm.
nt. Chỉ cảnh sống bị gò bó, o ép đến không được chút tự do, thoải mái nào cả. Cuộc sống nghẹt thở.
nd. Nghề của người trí thức không thuộc cơ quan nào, tự mình xếp đặt công việc cho mình.
nt. 1. Choán chỗ, bất chấp trật tự, bất chấp quy định, gây trở ngại cho việc đi lại. Đồ đạc để nghênh ngang giữa lối đi.
2. Muốn làm gì thì làm không sợ gì ai. Nghênh ngang như ở chỗ không người.
nđg. Hát hay đọc vớ vẩn, không chú ý đến nội dung. Nghêu ngao suốt ngày.
nđg. Rảo qua, rảo lại, không có việc gì để làm. Suốt ngày nghểu nghến ngoài đường.
nđg. Nghĩ có thể người nào đó hành động hay sự việc gì đó xảy ra nhưng không có cơ sở để khẳng định. Nghi có kẻ đã lấy cắp. Nghi oan.
nđg. 1. Tạm ngưng công việc hay hoạt động. Nghỉ tay. Nghỉ một tí cho đỡ mệt.
2. Thôi, không còn làm nghề nghiệp hay chức vụ đang làm. Nghỉ việc. Nghỉ hưu.
3. Ngủ. Khuya rồi mời cụ đi nghỉ.
nđg. 1. Vận dụng trí tuệ để nhận thức, suy xét, phán đoán. Nghĩ mãi không ra. Dám nghĩ dám làm.
2.Nhớ đến, tưởng đến. Ở xa lúc nào cũng nghĩ về quê hương.
3. Cho là, cho rằng. Tôi nghĩ là anh ấy sẽ đến.
hd. Binh giả để lừa quân địch, không có mà làm cho địch ngờ là có. Đốt khói làm kế nghi binh.
nđg. Suy nghĩ về một vấn đề với ý kiến của mình nhưng không nói ra.
nd. Đại biểu dân cử thiếu khả năng, có được cử nhưng không làm được gì.
hdg. Ngờ vực, không rõ sự thật ra sao. Nhìn soi mói, vẻ nghi hoặc.
hd. 1. Như Đạo lý.
2. Ý nghĩa quan trọng. Một việc làm không nghĩa lý gì cả.
nIt. không thuận, chống đối lại. Thời tiết nghịch. Tỉ lệ nghịch. Kẻ nghịch. Làm nghịch.
IIđg. Chơi đùa có thể gây hại (nói về trẻ con). Nghịch lửa. Nghịch dao.
hd. Cảnh ngộ không thuận với mình. Gia đình gặp nghịch cảnh.
hd. Dấu lặng đặt vào phách mạnh hay phần đầu của phách mạnh gây cảm giác không ổn định.
nt. 1. Chặt chẽ, không cho phép vi phạm. Giữ nghiêm kỷ luật.
2. Có thái độ cứng rắn, khiến nể sợ. Nghiêm giọng phê bình.
3. Đứng thẳng, ngay ngắn, chỉnh tề. Đứng nghiêm chào cờ.
ht. Nghiêm nhặt, không dung tha một sai sót nào. Trừng trị nghiêm khắc.
hIt. Thản nhiên trước sự việc nghiêm trọng. Thái độ nghiễm nhiên trước cái chết.
IIp. Được lợi lớn một cách đường hoàng, tự nhiên, điều mà không ai ngờ tới. Thừa hưởng gia tài của ông chú, nghiễm nhiên thành tỉ phú.
nđg. Nghiện nói chung. Tưởng rằng hút chơi không nghiện ngập.
ht. không chuyên nghiệp, không thuộc nghề nghiệp chính. Ca sĩ nghiệp dư.
nt. Khắt khe, cay nghiệt đến mức không chịu nổi. Người mẹ ghẻ nghiệt ngã.
np. Đến mức hoàn toàn, không còn gì nữa. Chìm nghỉm. Tắt nghĩm.
nđg. 1. Nhìn. Ngó qua ngó lại.
2. Để mắt đến, để ý đến. Mải chơi, không ngó đến sách vở.
3. Thò đầu, vươn cổ ra để nhìn. Ngó đầu qua cửa sổ.
4. Coi bộ, có vẻ. Anh ấy ăn mặc ngó kỳ quá. Ngồi rung đùi ngó bộ đắc ý lắm.
nđg. Cựa quậy liên tiếp, không chịu nằm yên. Bé ngọ nguậy trong nôi.
nId. 1. Phía không ở trong một vị trí. Nhìn ra ngoài. Đi ra ngoài.
2. Phía bề mặt đập ngay vào mắt. Mặt ngoài của tủ.
3. Phía vị trí xa trung tâm hơn. Nhà ngoài. Vòng trong vòng ngoài.
4. Vùng địa lý gần với phía Bắc so với một vị trí nào đó trong nước Việt Nam. Ra ngoài Hà Nội rồi vào Huế. Quà của bạn bè ngoài này gởi biếu trong đó.
5. Khoảng thời gian sau một thời điểm. Ra ngoài Tết .
6. Phạm vi không nằm trong quy định hay dự kiến. Học ngoài giờ. Kết quả ngoài mong muốn.
7. Thuộc phạm vi khác cái được xác định. Ngoài tiền lương, không có thu nhập nào khác.
IIgi. Biểu thị vị trí ở ngoài sự vật được nói đến. Ngoài Bắc đang mùa mưa.
ht. 1. Ngoại đạo, không thuộc về tôn giáo được nói đến.
2. Lĩnh vực chuyên môn, khác với lĩnh vực nghề nghiệp của mình. Về âm nhạc, tôi là người ngoại đạo.
hd. Phần tác phẩm có thể bớt đi mà không hại cho tác phẩm chung.
ht. Chỉ học sinh, người bệnh không ăn ở trong trường, trong bệnh viện. Học sinh ngoại trú. Điều trị ngoại trú.
ht. Khăng khăng giữ ý nghĩ hay hành động sai trái dù bị phản đối, chống đối mạnh mẽ. Cứ ngoan cố không nhận khuyết điểm.
nt. Cong queo, không ngay thật. Đường đi ngoắt ngoéo. Hành động ngoắt ngoéo.
nđg. Khá lên, hưng khởi. Bị áp bức không thể ngóc đầu lên được.
nt. Trơ tráo, không biết xấu hổ. Bị mắng mà vẫn ngoẻn ngoẻn.
nđg. Mất hẳn đi không còn biểu hiện gì. Bếp tắt ngóm. Chết ngóm.
np. Chỉ cách cười, nhai, môi cử động nhưng không thành tiếng. Cười ngỏn ngoẻn. Nhai trầu ngỏn ngoẻn.
nt. 1. không phát âm đúng được một số âm trong tiếng nói. Một đàn thằng ngòng đứng xem chuông. Nó bảo nhau rằng ấy ái uông.
2. Dại khờ. Giả ngô giả ngọng (tng).
nt. Nói năng ngọt ngào khiến dễ tin theo nhưng thường không chân thật. Ngọt nhạt dỗ dành.
nt.
1. Chỉ vị ngọt dễ chịu. Nếm thử coi, ngọt xớt.
2. Chỉ giọng nói dịu dàng dễ nghe nhưng thường có chỗ không thật. Giọng ngọt xớt. Xưng hô anh em ngọt xớt.
3. Chỉ đường cắt sắc và gọn. Lưỡi dao đưa ngọt xớt.
nl. Biểu thị việc vừa nói là để đề phòng việc không hay sắp nêu ra. Đem theo ít thuốc, ngộ có lúc cần dùng.
nđg. Ngồi yên không được lâu đã phải đứng dậy đi. Ngồi chưa ấm chỗ đã phải vội về.
nđg. Ngồi duỗi thẳng chân; ngồi không. Chỉ ngồi dãi thẻ mà sai đầy tớ.
nt. 1. Bày ra không hàng lối, không trật tự. Đồ đạc để ngổn ngang.
2. Lộn xộn và chồng chất, không gỡ, không thoát ra được. Lòng ngổn ngang trăm mối.Ý nghĩ ngổn ngang trong đầu.
nd. Ngôn ngữ trong đó các từ ngữ và quy tắc cú pháp quy định sao cho sự diễn đạt được rõ ràng, chính xác, không mơ hồ, khác với ngôn ngữ tự nhiên.
nt. Vượt sự thường tình mà không biết suy xét đúng sai. Hành động ngông cuồng.
nIđg. Làm như không biết đến. Ngơ cho hắn nhờ.
IIt. Khờ. Hắn còn ngơ lắm.
nđg. 1. Tưởng, nghĩ. Ai ngờ nó làm thế? Ai ngờ: không ai nghĩ là.
2. không tin, không chắc. Chớ đem nông nổi mà ngờ cao xanh (Nh. Đ. Mai).
nt. Bàng hoàng trước việc mà trước đó mình không hề ngờ tới. Ngỡ ngàng trước sự thay đổi của quê hương.
nđg. Nghỉ, tạm ngưng hoạt động. Chim bay mỏi cánh chim ngơi (cd). Chẳng ngơi lúc nào: không hề nghỉ.
nđg. 1. Choáng váng, rợn rợn trước cái cao quá, rộng quá trong không gian. Từ đỉnh tháp nhìn xuống thấy ngợp. Công việc nhiều phát ngợp.
2. Chiếm đầy khắp. Cờ xí ngợp đường. Thung lũng ngợp nắng.
nđg. Bớt, đỡ, giảm đi một phần. Cơn mưa đã ngớt. Ngớt bệnh. Người ra vào không ngớt.
nđg. 1. Ở để làm ăn sinh sống tại nơi không phải quê mình. Phiêu bạt mãi mới ngụ ở làng này.
2. Ở nhờ, xin ngụ qua đêm.
3. Ẩn chứa bên trong. Nên câu tuyệt diệu ngụ trong tính tình (Ng. Du).
hdg. Sinh sống ở nơi không phải quê mình. Trai làng ở góa còn đông, Cớ sao em lại lấy chồng ngụ cư (cd).
nt. không biết gì cả, vừa ngu vừa khờ dại. Việc làm ngu dại.
nđg. Ngủ lơ mơ, mắt không nhắm kín, thỉnh thoảng choàng tỉnh, giống như gà ngủ.
nđg. Ngủ ở nơi nào đó, không phải nhà mình, do sinh họat bừa bãi.
n. Qua loa, không chăm chỉ. Làm nguệch ngoạc đôi ba cái. Viết nguệch ngoạc: viết xiêu vẹo do chưa thạo hay quá vội vàng.
nt. không vừa lòng, không thích quan hệ, tỏ ra bằng dáng điệu, cử chỉ hay cách nói năng.
nt. 1. không ưa, không thích. Thói ngủng nghỉnh làm cao.
2. không hòa thuận. Vợ chồng ngủng nghỉnh như hàng tỉnh với hàng xã (tng). Vợ chồng ngủng nghỉnh với nhau mãi, bây giờ mới làm lành.
nđg. Có dáng điệu tỏ ra không bằng lòng, giận dữ, như vung vẩy tay chân, lắc đầu quay ngoắt người đi. Ngúng nguẩy bỏ đi. Ngúng nguẩy mãi, chưa chịu nhận lời.
nđg. Giảm bớt mức độ của một tình cảm. Mãi mới nguôi cơn giận. Nỗi buồn không nguôi.
nId. không còn nóng nữa. Nước đun sôi để nguội. Cơm nguội. Sự hăng hái nguôi dần.
IId. Phương pháp chế tạo, sửa chữa các sản phẩm kim loại theo lối thủ công. Thợ nguội. Phân xưởng nguội.
hdg. 1. Che phủ bên ngoài để cho địch khỏi nhận ra. Ngụy trang súng cao xạ bằng lá cây.
2. Che giấu, làm cho không thấy thực chất xấu xa. Chủ nghĩa cơ hội được ngụy trang bằng những ngôn từ cách mạng.
nt. 1. Được giữ hoàn toàn như thế. Cái áo còn mới nguyên. Món tiền còn nguyên, chưa tiêu đến.
2. Chỉ có như thế, không thêm. Chỗ ấy nguyên một gia đình ở cũng chật.
hd. Âm mà khi phát âm luồng hơi từ phổi ra không gặp vật gì cản a, e, ê, i, o, ô, ơ ... là những nguyên âm.
hd. Thuần một chất, không có pha chế. Vàng nguyên chất. Cà phê nguyên chất.
hd. Tác phẩm gốc. Bản dịch không diễn đạt hết nội dung của nguyên tác.
nd. Chất cơ sở có điện tích hạt nhân nguyên tử không thay đổi trong các phản ứng hóa học, tạo nên đơn chất hay hợp chất. Nước là hợp chất gồm hai nguyên tố ôxy và hy drô.
nđg. Nhìn xéo rồi ngoảnh mau, tỏ ý không bằng lòng. Hàng thịt nguýt hàng cá (tng).
hd. Những biến đổi về độ cao của giọng nói có liên quan đến cả một ngữ đoạn và có thể biểu thị ý nghĩa bổ sung. Bằng ngữ điệu, người phát biểu tỏ ý không bằng lòng.
nđg. Giữ gìn không cho cái xấu hay cái hại xảy ra. không ngừa được mưu gian. Ngừa bệnh.
nd. Ngựa nói chung. Ngựa nghẽo gì mà không kéo nổi cái xe không.
nd. Người trẻ tuổi hung hăng, hiếu thắng, không biết lượng sức mình.
nđg. Tự hạ mình để xin xỏ. Ngửa tay xin tiền, không biết nhục.
nđg. Thấy khó chịu muốn làm ngay một động tác nào đó, không tính đến hậu quả. Ngứa tay bắn bậy một phát.
nđg. 1. Hít vào bằng mũi để phân biệt mùi. Ngửi thấy thơm.
2. (dùng trong câu phủ định). Chịu được, chấp nhận được. Dở quá, không ngửi được.
nđg. Dồn ứ lại, không lưu thông. Nước ngưng đọng ở chỗ trũng.
Ilo. Tiếng để chỉ người mình có ý không trọng. Trần Hưng Đạo đánh đuổi ngươi Thoát Hoan.
IIđ. Từ để gọi người đối thoại bề dưới. Ta truyền gọi các người đến.
nId. 1. Động vật tiến hóa nhất, có khả năng nói, tư duy, sáng tạo và sử dụng công cụ trong lao động. Loài người. Đảm bảo quyền con người.
2. Cơ thể con người. Dáng người cao lớn. Lách người vào.
3. Con người trưởng thành có đầy đủ tư cách. Nuôi dạy con nên người.
4. Chỉ cá thể người thuộc một loại, một tầng lớp. Người thợ. Gặp người quen. Người bệnh.
5. Người khác, người xa lạ. Đất khách quê người. Suy bụng ta ra bụng người (tng).
IIđ. Từ để chỉ người ở ngôi thứ ba với ý tôn trọng đặc biệt. Chủ tịch Hồ Chí Minh và sự nghiệp của Người.
7. Từ để gọi người đối thoại với ý thân mật hay xem thường. Người ơi, người ở đừng về (cd). Tôi không nói chuyện với các người.
nd. Người đã ở độ tuổi trưởng thành. Nhà toàn người lớn, không có trẻ con.
nd. 1. Người không có quan hệ với gia đình mình.
2. Người không có quan hệ gì với sự việc đang xảy ra. Người ngoài dễ khách quan hơn.
nd. 1. Người đứng đầu một đơn vị sản xuất kinh doanh.
2. Người được tòa án cử cai quản tài sản của người chết không có di chúc để lại.
nId. 1. Con người. Người ta là hoa của đất (tng).
2. Người khác, không phải mình hay những người trong cuộc. Của người ta, không phải của mình.
3. Chỉ người nào đó, không muốn nêu rõ. Người ta cần gì đến mình.
IIđ. Từ để tự xưng trong đối thoại với ý thân mật hay trịch thượng. Đưa đây cho người ta! Người ta đã bảo mà không chịu nghe.
nt. 1. Cử động không thoải mái, mềm mại, tự nhiên. Bỏ nạng ra, bước đi còn ngượng.
2. Bối rối, mất tự nhiên trước những người khác. Nói hớ một câu, ngượng chín người.
nđg. Có điều xấu hổ, không muốn gặp người khác. Con hư làm cha mẹ ngượng mặt với hàng xóm.
nđg. 1. Cho ra khỏi miệng. Nhả bã trầu. Tằm nhả tơ.
2. Buông ra, không kìm giữ nữa. Nhả phanh ra.
3. không còn kết dính nữa. Sơn nhả. Hồ nhả.
nt. Chỉ việc trêu, đùa dai và có phần không lịch sự. Đùa nhả. Chơi nhả.
nd. Nhà hát phục vụ đông đảo quần chúng, thường không có mái che cho khán giả.
nt&p. 1. Lễ độ, lịch sự, có ý thức tôn trọng người khác. Ăn nói nhã nhặn.
2. Đẹp một cách giản dị, không phô trương. Cách trang trí nhã nhặn.
nt. Chỉ sự đùa cợt thiếu đứng đắng, không lịch sự. Nhả nhớt với phụ nữ.
nđg. 1. Nghiền nát giữa hai hàm răng. Miệng bỏm bẻm nhai trầu.
2. Lặp lại nhiều lần ở cửa miệng. Bài nhai mãi không thuộc. Nhai đi nhai lại luận điệu cũ rích.
nd. Bé con hay động vật còn nhỏ. Thằng nhãi ấy thì chấp làm gì. Vài con thỏ nhãi không bõ công để săn.
nt. Sần sùi, không trơn, không mịn. Mặt bàn, bào chưa kỹ, còn nhám. Cũng nói Ráp.
nt. Có nhiều vết không đều do làm dở dang, cẩu thả. Vôi quét nham nhở. Đường sá bị đào bới nham nhở.
nt. không trơn bóng, có những dấu, những vết bẩn. Tay chân nhám nhúa bùn đất.
nt. Chán , không muốn nghe nữa vì đã phải nghe nhiều lần. Nói lắm chỉ nhàm tai.
hdg. Ở không, thong thả, không có việc gì làm. Nhàn cư vi bất thiện: quá rỗi rãi hay làm việc sai trái.
ht. Rảnh rang, thong thả. Việc nhà nông không mấy khi nhàn hạ.
nđg. Quên, không để ý đến trong chốc lát. Nhãng đi một tí là đã sai mất mấy chữ.
nd. Nhang và đèn, chỉ sự cúng vái. Sợ tuyệt tự, không ai nhang đèn.
nt. 1. không béo, không gầy. Người cứ nhàng nhàng.
2. Ở mức trung bình, không tốt, cũng không xấu. Công việc vẫn nhàng nhàng.
nt&p. Nhanh và chóng, không để chậm trễ. Giải quyết công việc nhanh chóng kịp thời.
nt. Nhanh trong nói năng, làm việc, không để người khác phải chờ đợi. Miệng mồm nhanh nhảu.
nt&p. 1. Chỉ thức ăn có độ đậm thấp so với khẩu vị bình thường. Canh nấu nhạt quá. Chè pha nhạt.
2. Chỉ màu sắc không đậm bằng màu bình thường. Áo màu xanh nhạt. Ánh nắng nhạt lần.
3. Chỉ trò vui hay chuyện kể không hấp dẫn, không gây hứng thú. Chuyện kể nhạt.
4. Chỉ tình cảm hay cách đối xử không mặn mà. Tình cảm nhạt dần. Đối xử nhạt.
np. Chỉ cách nói từng lời ngắn, rời rạc, vì không muốn nói chuyện. Trả lời nhát gừng.
nt. Nhạt đến như không có mùi vị. Món ăn nhạt nhẽo. Câu chuyện nhạt nhẽo.
nt. 1. Rất nhạt, gần như không còn mùi vị. Bát canh nhạt phèo.
2. không gây chút hứng thú nào. Lối pha trò nhạt phèo.
nt. 1. Rất nhạt, thiếu hẳn cái vị cần thiết. Chè pha loãng nhạt thếch. Miệng mồm nhạt thếch, không muốn ăn.
2. Hoàn toàn vô vị, vô duyên. Câu chuyện nhạt thếch. Cái cười nhạt thếch.
nt. Có nhiều nếp nhăn, không phẳng. Tờ giấy bị vò nhàu. Quần áo nhàu chưa ủi.
nđg. 1. Cắn và nghiến đi nghiến lại nhè nhẹ. Chó nhay giẻ rách. Bé nhay vú mẹ.
2. Cứa đi cứa lại nhiều lần cho đứt. Dao cùn nhay mãi không đứt.
3. Day. Đưa tay lên nhay mắt.
nđg. 1. Nhảy tung tăng vui vẻ. Vừa đi vừa nhảy nhót như con sáo.
2. Nhảy đầm. Bị đau chân không nhảy nhót gì được.
nIt. Nếp nhỏ như gập lại, không phẳng. Mặt có nhiều nếp nhăn.
IIđg. Co các cơ, khiến cho da mặt có những nếp vì đau đớn, hay suy nghĩ nhiều. Nhăn mặt vì đau. Nhăn trán suy nghĩ.
nđg. Nhắc vì quan tâm đến. không còn ai nhắc nhỏm tới chuyện ấy.
nđg. 1. Bắt đầu ngủ. Vừa nhắm mắt đã có người gõ cửa.
2. Chết đi. Lời dặn dò trước khi nhắm mắt.
3. Yên lòng mà chết. Chưa lo xong việc này thì chết không nhắm mắt.
4. Làm như không hay biết gì cả. Nhắm mắt làm liều.
nđg. 1. Cắn từng tí và dùng lưỡi lừa, đẩy ra những phần không ăn được. Nhằn hạt dưa. Nhằn xương.
2. Làm mà thu kết quả ít. Việc ấy khó nhằn lắm.
nt. 1. Trơn láng, không còn nhám. Mặt bàn nhẵn bóng.
2. Hoàn toàn chẳng còn gì. Ăn nhẵn rồi.
3. Quá quen vì đã gặp nhiều lần. Nhẵn mặt. Vùng này nó đã nhẵn đường rồi.
nt. Có nhiều nếp nhăn vì không vừa ý!Lông mày cau lại, nhăn nhíu.
nđg. Chỉ tình trạng đói hay chết không thể cứu được. Chết nhăn răng. không làm có ngày đói nhăn răng.
nt. 1. Nhảm. Chỉ nói nhăng.
2. Lung tung, không được việc gì. Sẵn tiền tiêu nhăng.
np. không được việc gì. Ai làm nhằng như thế. không biết gì, chỉ nói nhằng.
nt. 1. Lung tung, không đâu vào. Viết nhăng nhít mấy dòng.
2. không đứng đắn. Trai gái nhăng nhít.
nđg. Như Nhấp. Ta không nhắp rượu mà lòng ta say (H. M. Tử).
nt. không vội, cứ thong thả kéo dài thời gian. Nhẩn nha đi dạo phố.
nđg.1. Đưa vào nhận vào để quản lý, sử dụng. Nhập tiền vào quỹ. Nhập máy móc.
2. Vào, tham gia với tư cách thành viên. Nhập vào đoàn biểu tình. Nhập quốc tịch Việt Nam.
3. Hợp chung lại làm một. Nhập hai đoàn làm một. không nhập chung mà tách ra từng khoản để thanh toán.
4. Bí mật, bất ngờ tiến vào. Nhập vào sào huyệt của kẻ thù.
5. Chỉ việc hồn người chết mượn xác người sống để nói năng, khuyên bảo. Ông ấy như người bị ma nhập.
nIđg. Cố ý làm cho không rành mạch giữa cái nọ và cái kia để đánh lộn sòng. Nhập nhằng của công với của riêng.
IIt. Ở tình trạng đang còn chưa rõ là thế này hay thế kia. Quan hệ giữa hai nước còn nhập nhằng.
nt. Nhô lên thụt xuống liên tiếp, không đều nhau. Con thuyền nhấp nhô trên sông. Dãy núi nhấp nhô.
nt. Trong lòng cảm thấy không yên, hết đứng lên lại ngồi xuống. Nhấp nhổm ngồi không yên chỗ.
nt. Cứ chực làm một động tác gì đó mà vẫn chưa hay không làm. Mấy lần nhấp nhứ định chạy. Nhấp nhứ sau cánh cửa, không dám vào.
hdg. Dự vào việc đời, không đi ở ẩn, theo quan niệm Nho giáo. Nhà nho nhập thế.
nđg. Chỉ diễn viên diễn như sống thật, không còn phân biệt giữa mình và vai diễn.
hIp. Chắc chắn, không thể khác. Ngày mai nhất định xong. Nhất định anh ấy sẽ đến.
IIđg. Quyết định dứt khoát, không thay đổi ý kiến. Việc ấy chúng tôi đã nhất định rồi.
IIIt.1. Có tính chất xác định rõ ràng. Ngồi vào chỗ nhất định. Họp vào một ngày nhất định.
2. Ở mức độ không cao nhưng có thể chấp nhận. Chưa thành công nhưng cũng đạt những kết quả nhất định.
np.1. Tất cả, không trừ ai. Nhất loạt phải tuân lệnh.
2. Cùng một lúc. Các máy nhất loạt khởi động.
ht. Có tính chất thống nhất, từ đầu đến cuối không đối chọi nhau. Tư tưởng thiếu nhất quán.
hIđg. Quyết định dứt khoát. Nó do dự mãi không nhất quyết gì cả.
IIp. Biểu thị dứt khoát trong hành động. Can ngăn hết sức, mà nó vẫn nhất quyết không nghe.
ht. Đã hình thành thế nào thì giữ nguyên như vậy, không thay đổi.
hp.1. Dứt khoát phải như thế, không thể khác được. Ngày mai nhất thiết phải giải quyết xong.
2. không thay đổi ý kiến. Nhất thiết từ chối.
nđg. Dùng lưỡi đẩy ra khỏi miệng. Bé không chịu ăn cứ nhè cơm ra.
nt.1. Có trọng lượng nhỏ hơn bình thường. Nhẹ như bấc. Gánh mười cân thi nhẹ quá.
2. Có tỉ trọng nhỏ. Nhôm là một kim loại nhẹ.
3. Có cường độ, sức tác động yếu. Gió nhẹ. Bước nhẹ.
4. không gây cảm giác nặng nề, thấy thoải mái. Thức ăn nhẹ, dễ tiêu. Lao động nhẹ. Phạt nhẹ.
5. Ở mức độ thấp, không gây hậu quả tai hại. Bệnh nhẹ. Lỗi nhẹ.
6. Gồm những thành phần đơn giản. Tổ chức gọn nhẹ. Liên hoan nhẹ.
7. Chỉ đất có pha cát, xốp, cày cuốc dễ dàng. Cho bò cày ruộng nhẹ.
8. Có tác động êm dịu, gây cảm giác dễ chịu. Mùi thơm nhẹ. Màu vàng nhẹ như màu hoàng yến.
9. Có cảm giác thanh thoát như vừa trút được gánh nặng. Thi xong, nhẹ cả người.
10. Tỏ ra ít chú ý, không coi trọng bằng cái khác. Nặng về lý, nhẹ về tình. Coi nhẹ.
nt&p.1. Có vẻ dịu nhẹ, không làm khó chịu. Lao động nhẹ nhàng. Phê bình nhẹ nhàng.
2. Có cảm giác khoan khoái. Lòng nhẹ nhàng thư thái.
nt.1. Rất nhẹ, đến mức gây cảm giác như không có trọng lượng. Gánh rơm nhẹ nhõm như không.
2. Có hình dáng, đường nét thanh thoát, khiến thích nhìn. Tòa nhà có kiến trúc nhẹ nhõm, thanh thoát.
3. Có cảm giác thoải mái, không vướng bận. Lo xong việc, nhẹ nhõm cả người.
nt. Nhẹ như hoàn toàn không có gì. Con thuyền nhẹ tênh lướt trên mặt nước. Lòng nhẹ tênh, không vướng bận.
nđg. Cho thấy thức ăn nhưng không cho ăn để làm cho bắt thèm.
np. Chỉ ăn vội vàng, qua loa, nhai không kỹ. Ăn nhếu nháo cho xong bữa.
ntr. 1. Biểu thị ý khẳng định và tranh thủ sự đồng ý của người đối thoại. Vui quá nhỉ. Hai năm rồi, anh nhỉ.
2. Biểu thị ý mỉa mai bằng cách làm như hỏi mà không cần được trả lời. Gớm, thằng này giỏi nhỉ!
3. Biểu thị ý thân mật. Tên em là gì nhỉ?
nt.1. Ngoằn ngoèo và đan chéo vào nhau. Chớp lóe nhì nhằng.
2. không rạch ròi, có sự nhập nhằng. Nhì nhằng trong việc thanh toán nợ nần.
3. không ra tốt cũng không ra xấu. Làm ăn nhì nhằng. Đau ốm nhì nhằng.
nt.1. Có vẻ lăng nhăng, không đứng đắn. Điệu bộ nhí nhố.
2. Chỉ vẻ đứng ngồi lộn xộn của một đám đông. Họ kéo đến ngồi nhí nhố đầy nhà.
hp. Rồi sau, từ đây về sau. Nhiên hậu không được biếng nhác.
hd.1. Đại lượng chỉ độ nóng của một vật. Ở nhiệt độ 0oC nước đóng băng.
2. Nhiệt độ không khí. Hôm nay trời nóng, nhiệt độ thấp nhất 25o.
nd. Nhiệt độ mà trên đó một khí không thể chuyển thành chất lỏng dầu có tăng áp suất.
nđg.1. Đưa mắt về một hướng nào để thấy. Nhìn tận nơi mới thấy rõ.
2. Để mắt tới, chú ý tới. Cứ đi mãi, không nhìn đến nhà cửa con cái.
3. Xem xét để biết. Nhìn ra sự thật. Nhìn rõ trắng đen.
4. Chỉ vật xây dựng có mặt chính hướng về một phía. Ngôi nhà nhìn về hướng nam. Thành phố nhìn ra biển.
nđg.1. Nhường, không tranh chấp nữa. Một sự nhịn, chín sự lành (tng).
2. Nín, không ăn, không tiêu. Nhịn ăn. Nhịn mặc. Nhịn thèm.
nIt&p. 1. Có kích thước, số lượng, quy mô, giá trị kém hay không đáng kể. Ngôi nhà nhỏ. Mưa nhỏ hột. Sản xuất nhỏ. Khuyết điểm nhỏ.
2. Có cường độ không đáng kể. Nói nhỏ.
3. Còn ít tuổi. Thuở nhỏ. Tuổi nhỏ làm việc nhỏ.
IId. Đầy tớ còn nhỏ tuổi. Nuôi một thằng nhỏ.
hd. Hệ thống các nguyên tắc đạo đức chính trị, do Khổng Tử sáng lập, để duy trì trật tự của xã hội phong kiến.
nd. Lúc chập choạng tối, không còn trông rõ mặt người. Làm từ sáng sớm cho đến khi nhọ mặt người.
nt.1. Vụn vặt, không đáng kể. Việc nhỏ mọn.
2. Nhỏ nhen. Người nhỏ mọn.
nđg. Lăm le, rục rịch làm việc không hay hoặc quá sức mình. Nho nhoe học đòi.
nt. Mờ đi, không còn hiện rõ hay không còn trong suốt. Hàng cây nhòa dần trong hoàng hôn. Kỷ niệm đã phai nhòa. Cửa kính nhòa vì sương.
nIđg. Vươn hẳn thân mình ra phía trước theo chiều nằm ngang. Nhoài người ra cửa xe vẫy chào.
IIt. Mỏi mệt, không cử động được. Mệt nhoài sau một ngày lao động.
nt. Làm ra vẻ không bằng lòng để đòi hỏi được chiều chuộng nhiều hơn. Cô vợ trẻ nhõng nhẽo với chồng.
nđg. Lặng lẽ bỏ đi trong lúc không ai chú ý. Lũ trẻ lại nhót đi chơi rồi.
nđg.1. Nhét cho đầy đầu mà không hiểu biết, không ích lợi gì. Lối học nhồi sọ.
2. Làm cho thấm dần, ăn sâu để tin theo mù quáng. Bị nhồi sọ những triết lý phản động.
nt.1. Có phần không yên ổn, thiếu an ninh. Vùng ấy đang nhộn.
2. Có cái vui hơi ồn ào do đông người. Mỗi người một câu nhộn cả lên.
3. Có khả năng tạo không khí vui hơi ồn ào. Biết pha trò rất nhộn. Tính anh ta rất nhộn.
nt. Ồn ào, lộn xộn, không yên. Đám đông nhộn nhạo. Khi tàu đến cả sân ga nhộn nhạo hẳn lên.
np. Khắp mọi nơi, không có mục đích gì. Lũ trẻ chạy nhông khắp xóm.
nt. Mờ đục, không trong, không sáng. Ánh lửa vàng nhờ. Ánh sáng nhờ nhờ.
nIđg. Như Lỡ. Nhỡ tay. Nhỡ một chuyến xe.
IIgi. Biểu thị một giả thiết về điều không hay có thể xảy ra. Cần đánh điện, nhỡ thư không đến.
nt. Có kích thước hay độ lớn vừa phải, không lớn, cũng không bé. Nồi nhỡ.
nt. Như Lỡ làng (thường nói về những sự việc không quan trọng). Làm nhỡ nhàng công việc.
ngi. Như Nhỡ gi (ý giả thiết mạnh hơn). Nhỡ ra không phải thì sao?
nđg.1. không đi kịp chuyến tàu vì đến muộn.
2. Lỡ dịp vì không gặp may. Về không kịp thế là nhỡ tàu.
nđg. Nhớ với nỗi buồn tiếc cái đã vĩnh viễn không còn. Nhớ tiếc người bạn cũ. Nhớ tiếc thời trai trẻ.
nt. không giữ được thái độ lễ phép như ban đầu sau nhiều lần được tiếp xúc dễ dãi. Dễ quá, bọn trẻ đâm nhờn.
nt. Thong thả, chẫm rãi, như không có điều gì phải quan tâm. Cứ nhởn nhơ, không giúp mẹ việc gì.
nt. Trâng tráo, không kiêng sợ gì. Nhơn nhơn còn đứng chôn chân giữa trời (Ng. Du).
nt.1. Mềm mỏng trong cách đối xử. Lúc cương lúc nhu.
2. Kín đáo, không loè loẹt. Màu áo này nhu lắm.
nIt. Xấu hổ, bị khinh bỉ. Đồ không biết nhục.
IId. Điều làm cho nhục. Mang nhục. Rửa nhục.
nđg.1. Nhấc từng bước, đi một cách khó khăn. Đã nhúc nhắc đi lại được.
2. Như Nhúc nhích. Ngồi không nhúc nhắc.
nđg. Cử động nhẹ. Ngồi im không nhúc nhích. Công việc vẫn chưa nhúc nhích.
nIđg. Lấy một ít vật rời bằng năm đầu ngón tay chụm lại. Nhúm ít chè cho vào ấm.
IId.1. Lượng nhỏ nhúm lấy trong một lần. Bỏ nhúm muối vào nồi canh.
2. Số lượng nhỏ, không đáng kể. Chỉ có một nhúm người thì làm gì được.
nt. Khiêm tốn, nhún nhường trong đối xử. Thái độ nhũn nhặn nhưng không khúm núm.
nd.1. Hàng tơ, dệt mặt không láng nhưng êm mướt. Áo nhung. Mượt như nhung.
2. Sừng non của hươu, nai, dùng làm thuốc bổ.
nđg.1. Cho vào một chất lỏng rồi lấy ra ngay. Nhúng ướt. Bàn tay nhúng máu.
2. Dự vào việc không dính dáng đến mình. Đừng nhúng tay vào việc đó.
np&đg. Cách đi, chạy lộn xộn, không định hướng. Đi nhung nhăng khắp xóm. Đàn lợn chạy nhung nhăng ngoài vườn.
nIt&p.1. Vướng vít chằng chịt vào nhau. Dây thép gai nhùng nhằng.
2. Như Nhì nhằng. Làm ăn nhùng nhằng.
IIđg. không có thái độ dứt khoát để kéo dài. Nó cứ nhùng nhằng không trả nợ.
nIđg. không thuận, không đồng ý, nhưng lại không dứt khoát từ chối. Bảo nó, nó cứ nhủng nhẳng không chịu làm.
IIp. Chỉ cách nói buông từng lời ngắn, cụt, tỏ vẻ miễn cưỡng. Nhủng nhẳng trả lời: không biết.
nt.1. không gọn, làm vướng víu. Vai đeo cái túi nhũng nhẵng.
2. Dằng dai, không dứt khoát. Việc đang còn nhũng nhẵng.3. Hay làm bộ hờn dỗi. Cứ nhũng nhẵng làm tình làm tội chồng.
ngi. 1. Biểu thị quan hệ ngang bằng, tương đương, tương đồng. Trình độ như nhau. Bà cụ coi anh như con. Đẹp như tiên. Rõ như ban ngày.
2. Biểu thị thí dụ minh họa cho điều vừa nói. Các kim loại quý, như vàng, bạc v.v...
3. Biểu thị điều sắp nói không có gì mới lạ hay phải bàn cãi. Như ai nấy đều biết, tháng này thường có bão. Như đài đã đưa tin, đợt rét này còn kéo dài. Hôm nay tôi đánh điện cho nó, như đã nói hôm qua.
np. Xem như chẳng có gì xảy ra hoặc thay đổi. Công chuyện lớn thế mà nó coi như không. Nó nhảy qua 1,6 mét như không.
nt. Bình thường, không có gì khác. Công việc vẫn như thường.
nl. Biểu thị quan hệ đối lập, ý ngược lại điều vừa nói. Anh khôn nhưng vợ anh đần, Lấy ai lo liệu xa gần cho anh (cd). Muốn đi xem nhưng không có vé.
nIs. Chỉ số nhiều , không xác định. Những ai. Trang giấy dày đặc những con số.
IIp. Chỉ là, chỉ. Những mừng thầm cá nước duyên may (Ô. Nh. Hầu). Chẳng những: không chỉ ...
hdg.1. Chịu để cho đối phương lấn tới. không nhượng bộ trước những yêu sách vô lý.
2. Chỉ quan hệ giữa mệnh đề phụ và mệnh đề chính khi mệnh đề phụ nêu sự kiện đáng lý ngăn cản, không để xảy ra sự kiện phô diễn ở mệnh đề chính. Tuy ốm nặng, anh ấy vẫn lạc quan.
nđg. Dán kín lại. Bỏ thư vào phong bì niêm lại. Thư không niêm: thư ngỏ.
hdg. Đóng kín lại có ghi dấu ở chỗ đóng để không ai mở lén được. Niêm phong tài sản bị tịch thu. Niêm phong đề thi.
nđg. Giữ lại, không cho phát ra. Nín cười. Nín hơi. Nín thở. Nín khóc.
nđg. Im hoàn toàn, không nói, không khóc, không cười chi cả. Sợ quá, nín khe.
nđg. Im lặng, không nói, không để nghe tiếng gì cả. Cả hội trường nín lặng.
nđg. Im mà chịu đựng, không phản ứng, không chống đối. Nín nhịn lâu rồi, không chịu đựng được nữa.
nđg. Im, không nói một tiếng nào. Nín thinh một lúc rồi mới trả lời.
nđg. Khen quá đáng hoặc khen không đúng chỉ cốt làm vui lòng người. Nịnh cấp trên. Cười nịnh.
nt.1. Thỏa mãn đầy đủ nhu cầu về ăn uống. No cơm, ấm áo. Được mùa, nhà nào cũng no.
2. Nhu cầu được thỏa mãn đầy đủ. Ruộng no nước. Ngủ no mắt.
3. Hết mức, hết cỡ. Được một bữa cười no.
4. Chỉ dung dịch không thể hòa tan thêm nữa.
5. Chỉ hợp chất hữu cơ không thể kết hợp thêm nguyên tố nào nữa.
nt. Khô đến mức không còn một chút chất nước nào cả. Củi nỏ, rất dễ bắt lửa. Phơi ải cho đất nỏ.
nđ. 1. Chỉ người hay vật ở ngôi thứ ba, khi chỉ người thì hàm ý thân mật hay không coi trọng. Tôi có biết nó.
2. Để nhắc lại người, vật hay sự việc vừa nêu với ý nhấn mạnh. Thằng ấy nó hỗn láo lắm. Nói thế cho nó vui.
nch. Tiếng để chỉ người hoặc vật không xác định ở cách xa hay trong quá khứ. Ngày nọ.Việc này việc nọ. Nhà máy nọ.
nch&đ. Cái này, cái kia, cái gì đó không muốn nói rõ, nói thẳng ra. Bướm ong lại đặt những lời nọ kia (Ng. Du).
np. Như Nói cho phải. Nói chi đáng không phải nó bỏ bê công việc.
np. Nói cho đúng sự thật. Nói cho phải nó cũng không muốn như thế.
np. Nói một cách bao quát, không tính đến cái cá biệt. Công việc nói chung tiến triển tốt.
nđg. Nói để tỏ ra vững vàng, không lúng túng, không lo sợ. Rất lo, nhưng vẫn nói cứng.
nđg. Nói gần gần xa xa, chứ không nói thẳng. Nói gần nói xa chẳng qua nói thật.
nđg. Nói hết tình cảnh khổ sở để nài xin. Nói khó mãi mà cũng không xong.
nđg.1. Nói dối. Tính gian, hay nói láo.
2. Nói những chuyện nhảm nhí, không đứng đắn. Ngồi nói láo mãi mất thì giờ.
nđg. Nói nhắc đi nhắc lại nhiều lần một tiếng, không trơn tru, do có tật. Tật nói lắp.
nđg. Nói chen vào chuyện của người trên khi không được hỏi đến. Trẻ con biết gì mà nói leo?
nđg. Nói như khen, nhưng thật ra là mỉa mai, chê trách. Lối nói mát, không chịu được.
nđg. Nói nhiều và khéo nhưng không thật lòng. Chỉ giỏi nói mép, có làm gì đâu.
nđg. Nói với dụng ý châm chọc điều không hay của người khác. Nói móc mãi do tính kỳ cục.
nđg. Nói trái với lẽ phải, làm cản trở công việc. Đã không làm lại hay nói ngang.
nđg. Nói không đi thẳng vào vấn đề, để tránh nói sự thật. Cứ nói thẳng ra, việc gì phải nói quanh.
nđg. Nói đi nói lại, với nhiều ý kiến khác nhau nhưng đều không tán thành hay chê bai.
1. Nói trực tiếp với người mình muốn nói. Có việc gì cứ nói thẳng với anh ấy.
2. Nói hết những điều cần nói, muốn nói. Tính hay nói thẳng, không để bụng.
nđg.1. Tự nói với mình, không phát ra thành tiếng. Tôi tự nói thầm là không phát biểu chi cả.
2. Nói thật khẽ, chỉ đủ cho một người nghe. Ghé tai nhau nói thầm.
nđg.1. Nói khoác lác, làm ra vẻ tài giỏi. Một chữ bẻ đôi không biết mà hay nói trạng.
2. Nói khoác lác bông đùa cho vui. Cứ rỗi là ngồi nói trạng với nhau.
nđg. Nói thẳng sự thật, không che giấu. Hành động đó, nói trắng ra là ăn cướp.
nđg. Nói bâng quơ, không cho biết là nói về ai. Nghe nói trống mà cũng động lòng.
nđg.1. Nói mà không cho biết nói ai.
2. Nói thiếu những từ ngữ xưng hô, một cách vô lễ.
nđg. Nói riêng với nhau về những điều không tốt, không hay của người khác. Cũng nói Nói lén.
nđg. Nói theo người khác để lấy lòng, chứ không có tác dụng gì.
nđg. Nói sau lưng về những điều không hay, không tốt của người khác, để làm giảm uy tín, bôi nhọ. Đặt điều nói xấu.
nđg.1.Trông. Ở xa nom không rõ lắm.
2. Để ý nhìn ngó đến. Nhờ nom hộ nhà một lúc.
nt. Muốn cho xong ngay, được ngay, không chịu được sự đợi chờ. Tư tưởng nóng vội. Vì nóng vội mà làm ẩu.
nt&p. Háo hức, phấn khởi cùng làm một việc gì. Nô nức đi xem hội. không khí nô nức buổi khai trường.
nIđg.1. Nằm trên bề mặt của chất lỏng. Phao nổi lềnh bềnh.
2. Chuyền từ phía dưới lên bề mặt của nước. Xác chết nổi lên.
3. Nhô lên trên bề mặt. Chạm nổi. Nổi rôm. Nổi nhọt.
4. Phát ra hoặc làm phát ra âm thanh, ánh sáng. Nổi trống lên. Nổi lửa lên.
5. Phát sinh đột ngột, mạnh từng đợt, từng cơn. Nổi sóng. Nổi gió. Nổi giận.
6. Vùng lên, gây biến động lớn. Nổi lên cướp chính quyền.
7. Hiện ra rõ rệt trên nhưng cái khác. Nhiệm vụ sản xuất nổi lên hàng đầu.
IIp. Biểu thị khả năng làm một việc khó khăn, nặng nề. Vác nổi một tạ gạo. không kham nổi.
nIt. 1. Sản xuất trong nước. Hàng nội.
2. Thuộc bên họ của cha. Anh em bên nội. Họ nội. Bà nội.
IId.1. Ông nội hay bà nội trong lối xưng cũng như gọi. Cháu lại đây với nội.
2. Cung vua. Quan vào chầu trong nội.
3. Khoa nội (nói tắt). Bác sĩ nội. Chuyên khoa nội.
IIIgi. Biểu thị giới hạn trong thời gian hay không gian. Nội trong ngày công việc phải xong. Chỉ nội trong nhà này thôi.
nt. Chỉ động từ không đòi hỏi phải có bổ ngữ. “Chạy”, “thở” là những động từ nội động.
nđg. Trôi nổi lênh đênh. Nổi nênh như chiếc thuyền không lái.
nt. Chỉ cách nói mộc mạc theo lối người dân thường không biết chữ nho. Lời lẽ nôm na.
nđg. Tống ra ngoài bằng đường miệng, không giữ lại được. Ăn bao nhiêu nôn ra hết. Cũng nói Mửa.
nt.1. không sâu, cạn. Ao nông. Bát nông lòng.
2. Hời hợt, không sâu sắc. Kiến thức nông. Suy nghĩ còn nông.
nt. Quá hời hợt, không sâu sắc. Ý nghĩ nông cạn. Hiểu biết nông cạn.
nt. Quá lộ liễu, tự nhiên không biết xấu hổ. Lũ trẻ ở truồng nồng nỗng. Cũng nói Dồng dỗng.
pd. Dấu hình bầu dục, có đuôi hay không đuôi, để ghi âm trên khuông nhạc. Nốt la.
nd. Nót nhạc hình bầu dục để trắng ở giữa, không có đuôi, có độ dài bằng bốn nốt đen.
nd.1. Nghĩa vụ đối với xã hội chưa làm được. Nợ đời còn chưa trả được.
2. Cái khổ đeo đẳng, chỉ muốn dứt bỏ mà không bỏ được. Chồng gì anh, vợ gì tôi? Chẳng qua là cái nợ đời chi đây (cd).
nId.1. Phần không gian liên quan đến sự vật hay sự kiện. Nơi ăn ở. Tìm khắp nơi không thấy.
2. Chỗ, người yêu thương hay cưới hỏi. Cháu nó đã có nơi nào chưa?
IIgi. Như ở. Đặt hy vọng nơi các anh.
nđg. không khắt khe trong đối xử, trong hành động. Nới tay đối với người lầm lạc.
nt.1. Chỉ thịt toàn nạc không có xương hay mỡ. Miếng thăn nục nạc.
2. Chỉ chứa toàn một chất, không lẫn chất gì khác. Đất sa bồi nục nạc, màu mỡ. Vỉa than nục nạc.
nt.1. không còn vững chắc mà dễ đổ, dễ sụt xuống. Bức tường núng, muốn đổ.
2. Tinh thần, ý chí lung lay, không còn đủ sức chịu đựng. Núng chí trước khó khăn. Núng thế tìm đường tháo chạy.
nIđg.1. Cho ăn uống, chăm sóc để duy trì và phát triển cuộc sống. Nuôi con. Nghề nuôi ong. Công tác nuôi quân.
2. Giữ gìn chăm sóc để cho tồn tại, phát triển. Nuôi tóc cho dài. Nuôi chí lớn.
IIt. Vì sự nuôi nấng, coi như ruột thịt mặc dầu không cùng dòng máu. Con nuôi. Cha mẹ nuôi.
nđg.1. Chỉ người chết tỏ vẻ như mong ngóng người thân, rán sức chờ, chưa nhắm mắt được.
2. Lưu luyến, thương tiếc, không muốn rời ra. Chia tay còn trông nuối.
nđg. Nuôi hoàn toàn không bằng sữa người. Bị mất sữa, con phải nuôi bộ.
nđg.1. Làm cho thức ăn từ miệng xuống dạ dày. Nuốt miếng cơm. Nuốt viên thuốc.
2. Cố nén xuống, không để lộ ra. Nuốt giận làm lành. Nuốt nước mắt.
3. Chiếm đoạt gọn bằng quyền lực hay mánh khóe. Nuốt không trôi món tiền hối lộ.
4. Làm át hẳn đi. Tiếng gọi bị nuốt trong tiếng mưa gió.
nđg. Nuốt gọn cả một lần, không nhai. Sóng như muốn nuốt chửng con thuyền. Nuốt chửng lời hứa.
nđg. Cố tình không làm đúng lời đã hứa. Hứa rồi lại nuốt lời được ngay.
nd. Tập hợp nhiều người (hàm ý xem thường hay thân mật). không nhanh là chết cả nút.
nId. Một phần của cái gì chia đôi. Nửa cân. Nửa giờ. không rời nhau nửa bước.
IIt. không thuần nhất, một phần như thế này, một phần như thế kia. Thực vật nửa ký sinh. Lực lượng nửa vũ trang (lực lượng vũ trang không thoát ly sản xuất).
nt. Ỡm ờ, không rõ ràng, không dứt khoát. Ăn nói ỡm ờ, nửa nạc nửa mỡ.
nt. Có tính chất nửa chừng, không dứt khoát, không đến nơi đến chốn. Thái độ nửa vời. Biện pháp nửa vời.
nIđg. Khóc nức lên từng cơn, không thể kìm được. Nức nở hồi lâu mới nói được.
IIp.1. không ngớt khen. Nức nở khen ngôi nhà đẹp. Khen nức khen nở.
2. Làm mạnh thêm nghĩa của “khóc”. Khóc nức nở. Khóc nức khóc nở.
nd. 1. Chất lỏng không màu không mùi và trong suốt khi nguyên chất, có trong tự nhiên ở sông, hồ, biển. Nước mưa. Nước lã. Nước thủy triều.
2. Chất lỏng nói chung. Nước mắt. Nước chè. Thuốc nước.
3. Lần sử dụng nước. Pha chè nước thứ hai. Thang thuốc đông y sắc hai nước.
4. Lớp quét, phủ bên ngoài cho đẹp, bền. Quét hai nước vôi. Nước mạ rất bền.
5. Vẻ óng ánh bên ngoài. Gỗ lên nước.
nt. không biết lo xa, để sát nút mới ứng phó một cách vội vàng.
nth. Chỉ trường hợp của người mà những lời khuyên can, dạy bảo đều không tác dụng.
nd. Nước không lành; khí hậu xấu, khiến đau ốm. Vùng nước độc.
nt. Có tính chất lập lờ, không dứt khoát, hiểu thế nào cũng được. Trả lời nước đôi. Thái đô nước đôi.
nd. Chỉ cái đạt được không đáng kể, không có nghĩa gì. Chả được nước mẹ gì! Có nước mẹ gì!
nd. Nước tự nhiên, không có vị mặn. Cá nước ngọt.
2. Nước giải khát có vị ngọt. Sản xuất bia và nước ngọt.
nđg.1. Dựa mình vào cho vững. Nương mình vào ghế.
2. Dựa vào để nhận được giúp đỡ, che chở. Nương vào nhau mà sống.
3. Giữ gìn động tác cho nhẹ nhàng. Nương tay không thì vỡ.Nương sức.
nđg.1. Nẻ thành đường rạn. Bức tường đã nứt rạn.
2. không còn giữ được hòa hợp nữa. Tinh bạn nứt rạn sau cuộc cãi vả ấy.
nđg.1. Phát ra tiếng nhưng nghe không rõ như tiếng trẻ sơ sinh khi giật mình tỉnh giấc. Chiếc loa ọ ẹ mấy tiếng rồi câm bặt.
2. Nói không rõ vì mới học tiếng. Nó cũngọ ẹ vài câu tiếng Anh.
nt.1. Chỉ vật uốn cong đã bị thẳng ra hay trễ xuống đến không còn cong nữa. Lưỡi câu đã oải ra. Cái móc đã oải.
2. Mệt rã rời. Làm oải cả người.
nd&p. 1. Ức, không làm mà phải chịu, trái lẽ công bình. Kêu oan, vu oan, chết oan.
2. Thù oán. Dây oan, oan gia.
nđg. Oán giận tỏ ra bằng lời trách móc. không oán trách ai, chỉ tự trách mình.
nt. Chỉ xe, máy móc xộc xệch khi chạy phát ra tiếng không êm. Chiếc xe ọc ạch lắm rồi.
nđg.1. Nấu kỹ bằng cách cho nhỏ lửa và để lâu trên bếp. Lươn om. Cũng nói Lươn um.
2. Cố tình kéo dài thời gian, không giải quyết. Mượn sách cứ om mãi không trả.
nt. Chỉ bụng phình to không bình thường, do có bệnh. Thằng bé bụng ỏng đít beo.
np. Lớp lớp dồn dập tới mạnh mẽ. Tiến công ồ ạt. Làm ồ ạt, không có kế hoạch.
nd. Kẻ cấp trên che chở cho người cấp dưới làm điều sai trái. Có lắm ô dù nên vẫn không mất chức.
nc. Tiếng kêu tỏ ý ngạc nhiên, không bằng lòng. Ô hay! Sao anh lại đánh tôi?
pd. Khí không màu, không mùi, chiếm một phần năm thể tích của không khí, hóa hợp được với nhiều chất khác, cần cho sự hô hấp, sự cháy.
nt. Hết tươi, thiu, không tốt. Trách mình phận hẩm lại duyên ôi (T. T. Xương).
nt. Đau đớn vì bị đòn nhiều. Cẩn thận, không thì ốm đòn đấy!
nđg.1. Mang theo quá nhiều thứ. Đi xa mà ôm đồm làm gì nhiều thế.
2. Tự nhận quá nhiều việc nên làm không xuể. Ôm đồm một lúc quá nhiều chức.
nt. Chỉ giọng nói to và trầm, nghe không rành rọt. Giọng ồm ồm như lệnh vỡ.
nđg. Làm việc không phải của mình nên không lợi ích gì mà chỉ vất vả phiền phức.
nt. Cực nhọc, khổ thân mà không được gì. Làm ăn như vậy chỉ tổ ốm xác.
hd. Biến thế điện đặc biệt, tự động làm cho hiệu điện thế ở đầu ra không thay đổi.
ht.1. Chỉ khí hậu ấm áp, dễ chịu, không nóng quá, cũng không lạnh quá. Khí hậu ôn hòa.
2. Điềm đạm, không nóng nảy, không quá hăng hái, quyết liệt. Thái độ ôn hòa. Một chính đảng ôn hòa.
nt. Chỉ tình trạng một tập thể các thành phần không thống nhất, mỗi người một ý.
nd. Ống nhỏ bằng đồng để ngoáy trầu cho các bà cụ không còn răng để nhai.
nc. Tiếng để gọi người ở xa, thường không quen. Ớ đò! Ớ anh đi đường cái quan ... (cd).
nđg. không lấy chồng, lấy vợ khác sau khi chồng chết, vợ chết.
nđg. không làm việc gì cả vì không có việc hay vì chẳng thiết làm.
nđg. Cứ sống như vậy, độc thân hoặc không lấy vợ, lấy chồng khác. Chồng chết, chị ở vậy nuôi con.
nt.1. Tỏ vẻ ngơ ngẩn như không biết gì. Cứ ỡm ờ giả ngây giả dại. Biết rồi, còn khéo ỡm ờ.
2. Nửa đùa nửa thật. Ỡm ờ nên dễ bị hiểu lầm.
nđg.1. Làm cho tan vỡ, hư hỏng, không còn nữa. Phá bức tường xây lại. Sâu phá lúa. Phá vỡ kế hoạch.
2. Vượt lên làm cho cái cũ không còn giá trị. Phá kỷ lục.
3. Lỡ bung ra. Vết thương phá miệng.
4.Phát ra, bật ra một cách mạnh mẽ. Phá chạy. Phá lên cười. Vui như phá.
hdg. Làm hư hỏng, tan nát không dùng được nữa. Phá hủy ngôi nhà cũ, xây cất lại.
hdg.1. Lâm tình trạng tài sản không còn gì. Khủng hoảng kinh tế làm hàng loạt công ty phá sản.
2. Thất bại hoàn toàn. Kế hoạch bị phá sản.
nđg. Bắt chước giọng nói để chế nhạo. Chửi cha không bằng pha tiếng (tng).
nđg.1. Lợt bớt màu hay hương vị. Phai mùi. Phai màu.
2. Bớt nồng thắm. Kỷ niệm không thể nào phai.
nđg.1. Bắt buộc, không thể không làm. Phải đi ngay mới kịp. Nhiệm vụ phải thi hành.
2. Chịu tác động không hay, không có lợi. Phải đòn oan. Phải phạt vì vi phạm luật giao thông.
3. Gặp, chịu tác động của cảnh, viêc không hay. Phải hôm mưa gió, không đi được. Mua phải hàng giả.
It&p.1. Phù hợp, thích đáng, đúng với đạo lý, lẽ phải. Vừa đôi phải lứa. Bán phải giá. Đối xử không phải với bạn bè. Phải đấy, chúng ta đi chơi đi.
2. Đúng, hợp với sự thật. Anh ta không phải là người xấu.không phải nó đậu, anh lầm rồi.
3. Để đáp lại lời chào của người dưới (Chào cụ ạ!) - Phải, chào chị.
IIl. Biểu thị quan hệ giả thiết. Phải mẹ nó còn sống thì nó cũng không đến nỗi nào.
np. Nhấn mạnh mức độ cao của sự việc mà có thể người đối thoại không hình dung được. Mưa to phải biết. Chuyến đi vui phải biết.
np.1. Đặt câu hỏi với ý muốn bàn bạc. Phải chăng nó không biết nên không đến. Phải chăng nên làm như thế?
2. Đặt câu hỏi với ý mỉa mai về điều người đối thoại cũng thấy là vô lý. Phải chăng anh không biết gì cả.
nt. Mờ đi, không còn rõ ràng, nguyên vẹn. Hình ảnh phai mờ trong trí nhớ.
nt.1. Thuộc về cõi đời ở trần gian. Cõi phàm. Người phàm.
2. Thô tục, không thanh nhã. Ăn phàm.
hdg.không theo pháp luật, mắc vào một tội gì. Thiếu nhi phạm pháp.
hd.1. Khái niệm khoa học phản ánh những thuộc tính và mối quan hệ chung, cơ bản nhất của các hiện tượng. Vật chất, vận động, không gian là những phạm trù của triết học.
2. Khái niệm khoa học biểu thị loại sự vật, hiện tượng hay những đặc trưng chung nhất của chúng. Các phạm trù ngữ pháp.
ht. Tầm thường, trần tục, không phải tiên thánh. Kẻ phàm tục.
nđg1. Chỉ việc vua chúa thần thánh truyền bảo, ra lệnh.
2. Nhận xét, phát biểu với giọng kẻ cả. Làm thì không làm chỉ phán là giỏi.
hdg. Chống lại, không tham gia vào chiến tranh phi nghĩa. Binh sĩ phản chiến.
nđg. Nói ra sự không vừa ý, buồn phiền để mong được sự đồng cảm. Hay kêu ca phàn nàn.
nd. Thứ máy bay ném bom rất lớn như là một pháo đài trên không.
hdg.1. Thay đổi không ngừng của cơ thể sinh vật, chủ yếu về chất lượng, từ bắt đầu cho đến khi kết thúc sự sống. Giai đoạn phát dục của cây trồng. Quá trình phát dục của bướm.
2. Có biểu hiện của tuổi dậy thì. Thiếu niên có em phát dục sớm.
nt.1. Có bề mặt bằng đều, không lồi lõm. Phẳng như mặt gương.
2. Nằm trong một mặt phẳng. Hình học phẳng.
nd.1. Phần của cơ thể không phải là xương. Bị thương ở phần mềm của mặt.
2. Gọi chung các chương trình được sử dụng trên máy tính điện tử, phân biệt với phần cứng. Máy tính có phần mềm cơ bản phong phú.
nd. Đồ trang điểm của phụ nữ; chỉ phụ nữ. Bạn phấn son. không phấn son mà vẫn xinh đẹp.
ht. Đang phải suy nghĩ về những việc khác, tư tưởng không tập trung.
hdg. Giãi bày cặn kẽ để mong người khác thông cảm mà không nghĩ xấu cho mình. Cố phân trần là không có ý làm hại cho ai cả.
hd. Đại lượng chứa đúng một số nguyên lần trong một đại lượng khác. Đường chéo và cạnh của một hình vuông không có phân ước chung.
nđg. Bực mình, không vừa lòng. Thái độ thiếu niềm nở của người bán hàng làn phật lòng khách.
nđg.1. Chuyển động qua lại nhẹ nhàng theo gió. Mái tóc phất phơ.
2. không mục đích, làm không ra việc gì. Đi phất phơ ngoài đường. Làm ăn phất phơ.
nd. Tập hợp ngươi hay tổ chức, câu kết với nhau vì những quyền lợi không chính đáng.
nđg. Hỏng cả, mất cả, không còn gì. Cẩn thận, không thì phèo.
nd. Phương pháp xem xét các hiện tượng của hiện thực được coi như bất biến và không phụ thuộc lẫn nhau, phủ nhận mâu thuẫn bên trong là nguồn gốc sự phát triển của sự vật; trái với phép biện chứng.
nđg.1. Đưa xuống, truất xuống. Phế một ông vua.
2. Bỏ, không dùng nữa. Phế bỏ chế độ quân chủ.
nl. Biểu thị một giả thiết phủ định. Phi nhất thì nhì, chứ không kém. Phi ông ta không ai làm được.
ht. không thuộc về chính phủ. Một tổ chức từ thiện phi chính phủ.
ht. không có đạo nghĩa. Của phi nghĩa. Cuộc chiến tranh phi nghĩa.
ht. không có quân đóng, không có việc điều động quân sĩ. Khu phi quân sự.
nd.1. Vị trí, khoảng không gian được xác định bởi một vật chuẩn nhất định. Phía trước mặt. Phía ngoài đường. Phía bên kia sông.
2. Tập thể những người có chung những đặc điểm nhất định, những tính chất nhất định. Phía nhà trai và phía nhà gái. Các phía tham gia hội đàm.
nt&p. không mục đích, không đâu vào đâu. Nói chuyện phiếm. Đi chơi phiếm.
ht. Chỉ chung chung, không rõ ràng, không cụ thể. Chỉ định từ phiếm chỉ.
nIt. 1. Buồn vì phải lo nghĩ nhiều. Cha mẹ phiền vì con hư hỏng.
2. Rầy rà, rắc rối khiến phải bận lòng. Nhỡ tàu thì phiền lắm.
IIđg. Quấy rầy do nhờ vả. Tự mình làm, không muốn phiền đến ai. Phiền anh chuyển hộ bức thư.
ht&đg.1. Làm rắc rối, gây khó khăn. không muốn phiền hà ai.
2. Lấy làm bực mình. Chuyện rủi ro, anh ấy cũng chẳng phiền hà gì.
nt. Tạm được, không cần đầy đủ và hoàn hảo. Cỗ bàn cũng phiên phiến thôi, không bày vẽ ra nhiều.
ht&đg. Sống rày đây mai đó, không có gì ràng buộc. Cuộc đời phiêu lãng giang hồ.
hIđg. Như Phiêu bạt. Sống phiêu lưu nơi đất khách quê người.
IIt. Có tính liều lĩnh, vội vàng, không tính toán kỹ trước khi hành động. Một hành động phiêu lưu quân sự.
nđg. Chỉ mặt hay môi trễ xuống biểu hiện sự không bằng lòng, hờn dỗi. Bị mắng, mặt phịu ra.
nIđg. Dựa theo cái đã có mà làm. Bài hát phỏng theo một điệu dân ca.
IIp.1. Ước chừng. Tính phỏng xem còn bao nhiêu. Như vậy phỏng có ích gì?
2. Biểu thị ý hỏi. Anh mệt lắm phỏng.
IIIgi. Biểu thị ý giả thiết. Phỏng anh ta không đến thì sao?
ht. Tự do buông thả, không giữ lề lối phép tắc. Ăn chơi phóng đãng.
ht. không chịu ai kiềm thúc, trói buộc. Tính tình phóng đạt.
nt.1. Mỏng manh, không đủ ấm. Rét thế mà chỉ mặc phong phanh một chiếc sơ mi.
2. Như Phong thanh. Nghe phong phanh.
hdg.1. Tha mạng sống cho sinh vật bị bắt. Ngày phóng sinh.
2. Bỏ liều, không ngó ngàng đến. Nhà cửa lợn gà, bỏ phóng sình ra đấy.
hdg. Bao vây, không cho đi lại, làm cho cô lập. Phong tỏa nước địch. Phong tỏa kinh tế.
hd. Dụng cụ để đo áp suất không khí, biết trời nóng, lạnh, mưa, gió. Phong vũ biểu thủy ngân.
nđg. Phòng ngừa trước điều không hay. Mang theo thuốc men để phòng xa.
ngit.1. Có tính chất thông thường, không có gì đặc biệt, không chuyên môn. Kiến thức phổ thông. Lối viết phổ thông, dễ hiểu.
2. Như Phổ biến. Nhu cầu phổ thông của nhân dân.
IId. Bậc học gồm phổ thông cơ sở và phổ thông trung học. Các trường phổ thông.
hd. Phương pháp hội họa thể hiện được không gian của đối tượng trên mặt tranh.
nIđg.1. Lướt qua rất nhẹ trên bề mặt. Xoa phớt một lớp phấn mỏng. Phớt một thoáng lo âu trên nét mặt.
2. Tỏ vẻ lạnh nhạt như không hề để ý, không biết đến. Ai nói cũng phớt hết.
IIt. Chỉ màu rất nhạt. Chiếc áo màu phớt hồng.
nđg1. Phớt tất cả, không để ý đến những gì chung quanh. Làm ra vẻ phớt đời.
nđg. Thản nhiên, coi như không có việc gì xảy ra. Nói thế mà mặt nó phớt tỉnh.
nd. Thể văn vần không hạn định số câu, số chữ, mỗi câu chia làm hai vế đối nhau vần ở cuối câu.
nđg.1. Làm trái với điều ước hẹn, thề nguyền hay phản lại công ơn, sự tin cậy. Phụ lời thề. Phụ công nuôi dưỡng. Phụ lòng tin.
2. không chung thủy giữa vợ chồng hay bạn tình. Phụ tình. Chồng phụ vợ.
nIt. 1. không phải cái chính, là phần thứ yếu. Sản phẩm phụ. Vai trò phụ.
2. Có tác dụng giúp, góp phần thêm cho cái chính. Lái phụ. Kinh tế phụ gia đình.
3. Góc hay cung cộng với góc hay cung khác được 90o.
IIđg. Giúp thêm vào một công việc. Phụ một tay cho mau rồi.
ht. Chỉ khả năng đặc biệt tự nhiên mà có, không do học tập, đào luyện. Trí nhớ phú bẩm.
hd. Tháp thờ Phật. Dù xây chín đợt phù đồ, không bằng làm phúc cứu cho một người (cd).
ht. không ổn định, thay đổi dễ dàng. Dân số phù động. Nhân viên phù động: không có biên chế, cho nghỉ việc dễ dàng.
hdg. Hùa theo, hưởng ứng một cách không suy xét. không biết gì cũng phụ họa.
hdg. Tùy thuộc cái khác, không thể tồn tại, phát triển nếu không dựa vào cái khác. Sống phụ thuộc vào gia đình. Nông nghiệp phụ thuộc nhiều vào thiên nhiên.
dt. Tiếng tôn xưng học trò gọi thầy thời phong kiến, thường dùng gọi Khổng Tử. Khổng phu tử.
nt. Vẻ mặt xị xuống tỏ vẻ hờn dỗi, không bằng lòng (nói về trẻ con). Mặt phụng phịu.
nd. Loại cây lớn lá nhỏ li ti, hoa đỏ chói. Sao bông phượng nở không màu huyết (H. M. Tử).
nIđg.1. Di chuyển từ bên này sang bên kia. Qua sông.
2. Đến một nơi nào. Qua nhà bên cạnh. Qua Pháp dự hội nghị.
3. Hướng sang phía khác, chuyển sang đối tượng khác. Nhìn qua cửa sổ. Lật qua trang sau.
4. Sống hết một khoảng thời gian. Qua thời thơ ấu. Qua bước khó khăn. Bệnh khó qua khỏi.
5. Đã trôi đi, thuộc về quá khứ. Một năm qua. Trẻ chưa qua, già chưa tới (tng).
6. Bước vào một thời gian nào đó. Qua năm mới.
7. Chịu tác động trực tiếp của một quá trình. Đã qua kiểm tra. Qua một khóa huấn luyện.
8. Tránh được sự chú ý. không qua được tai mắt quần chúng.
IIp. Một cách nhanh, không kỹ. Tạt qua hiệu sách. Dặn qua mấy câu rồi đi.
IIIgi. Biểu thị quan hệ về phương tiện, môi giới. Kiểm nghiệm qua thực tế. Qua anh, xin gởi lời hỏi thăm cả văn phòng.
IVtr. Biểu thị ý nhấn mạnh sự phủ định. không thấy qua một bóng người.Chẳng nói qua một lời nào.
nt&p. Biểu thị ý xác nhận dứt khoát. Nói quả không sai. Thật quả tôi không biết.
nIđg. Vượt qua giới hạn quy định. Quá tuổi đi học. Tóc dài quá mang tai.
IIp. Đến mức độ ra ngoài giới hạn hay ngoài mức bình thường. Ít quá, không đủ. Vui quá. Dạo này bận quá.
nđg. Uống quá nhiều rượu hóa say. không nhớ đã nói gì lúc quá chén.
hdg. Khẳng định chắc chắn, không chút do dự. Quả quyết rằng đó là sự thật.
hd.1. Thai kỳ quái, không bình thường.
2. Người kỳ quái. Ông ấy quả là một quái thai.
hd. Người quan sát, người ngồi xem chớ không có quyền bàn cãi.
hdg. Giữ gìn bó buộc tại một nơi riêng, không cho tự do. Bị quản thúc ở một tỉnh nhỏ.
hd.1. Tính quen theo cái cũ, động thì động, tĩnh thì tĩnh luôn luôn, không thay đổi nếu không có một sức khác ở ngoài tác động.
2. Phản ứng trở thành tự nhiên, theo thói quen của cơ thể. Giơ tay lên đỡ theo quán tính.
nt. Sáng. Trời quang, mây tạnh. Đường quang, không một bóng cây.
np.1. Một cách nhanh, vội, cốt cho xong. Ăn quàng mấy lưng cơm rồi đi.
2. không kể gì đúng sai. Nói quàng. Thấy người sang bắt quàng làm họ (tng).
nd.1. Phần không gian hay thời gian tương đối ngắn được xác định giữa hai điểm hay hai thời điểm. Quãng đường. Quãng đời. Làm cách quãng.
2. Khoảng không gian, thời gian tương đối ngắn không xác định rõ ràng. Quãng năm sáu giờ chiều chúng tôi đến.
3. Khoảng cách giữa hai nốt nhạc, tính bằng cung và nửa cung và gọi theo số bậc giữa hai nốt ấy.
nt. Chóa mắt, hoa mắt, không thấy rõ. Sáng quá làm quáng cả mắt. Mắt bị quáng đèn.
nt. Chỉ mắt không nhìn rõ được lúc chập tối và ban đêm. Mắt bị quáng gà.
hd. Hiện tượng tổng hợp chất hữu cơ từ chất vô cơ lấy ở đất và không khí dưới tác dụng của ánh sáng.
ht. Đúng đắn, rõ ràng, không chút mờ ám. Việc làm quang minh chính đại.
nđg.1. Chỉ tiếng kêu to liên tiếp của gà, ngỗng và một số loại chim lớn. Tiếng gà vịt quang quác.
2. Nói to, làm người nghe khó chịu. Quang quác cái mồm, không ai chịu nổi.
hd. Sai sót của hệ thống quang học khiến cho ảnh tạo ra không hoàn toàn giống như vật.
nt&p. Bậy bạ, không đúng đắn. Làm việc quàng xiên. Ăn nói quàng xiên.
nId. 1. Phần bao phía ngoài của một vị trí. Rào giậu quanh vườn. Chỉ ở quanh đây thôi.
IIđg. Di chuyển theo đường vòng. Xe đang quanh vào theo chiều quy định.
IIIt&p.1. Chỉ đường sá vòng lượn, uốn khúc. Đường đi quanh.
2. Chỉ cách nói xa nói gần, né tránh vấn đề. Chối quanh. Giấu quanh, không chịu nói.
nđg&p.1. Loanh quanh ở một chỗ. Quanh quẩn ở nhà suốt ngày.
2. Trở đi trở lại, không thoát ra được. Nghĩ quanh quẩn mãi chưa quyết định được. Quanh quẩn chỉ có bấy nhiêu việc.
nIp. Gần quanh trong vùng. Tìm quanh quất.
IIt. Quanh co, không thẳng. Đường làng quanh quất.
nIt. Xảo trá, tráo trở. Con người quay quắt.
IIp. Đến mức đứng ngồi không yên. Nhớ quay quắt.
nđg. Quay nhanh đến không còn thấy được. Cánh quạt quay tít. Quay tít thò lò (nghĩa mạnh hơn).
nt.1. Quăn lại, không còn sắc nhọn gì va vào vật cứng. Dao bị quằn lưỡi. Mũi dùi bị quằn.
2. Cong xuống vì bị đè, kéo quá nặng. Gánh nặng quằn vai.
nd. Lần làm một việc không đúng đắn, như ăn chơi. Chơi một quắn. Làm một quắn.
nIđg.1. Chuyển động loanh quanh trong một phạm vi hẹp. Khói quẩn trong phòng. Gà què ăn quẩn cối xay (tng).
2. Bị cản trở trong sự di chuyển, bị vướng víu. Mấy đứa bé vây quanh làm quẩn chân. Lập gia đình sớm làm gì cho quẩn chân.
IIt. Rối bời, không còn sáng suốt. Quẩn quá nghĩ không ra.
nd. Chế độ quân chủ trong đó quyền của vua không có giới hạn và không chịu sự kiểm tra.
nđg. Quân đội bại trận tháo chạy, không có lệnh rút quân, rối loạn, không còn tổ chức.
nd. Quần đàn ông ngày trước, không có dải rút, cạp quần (lưng quần) rất rộng, khi mặc để một phần cạp quần vắt qua thắt lưng và rũ xuống, trông có vẻ cẩu thả.
hdg. Cứng rắn vùng lên, không chịu khuất phục. Chí quật cường.
nđg. Hoạt động gây hại liên tục, không để cho sống yên. Bọn phỉ quấy nhiễu các bản làng.
nđg. Gây rối loạn, không để yên. Du kích quấy rối hậu phương địch.
nt. Biết mặt. Quen mặt chứ không biết tên. Khách hàng quen mặt.
nđg.1. không còn nhớ, không nghĩ đến, không để tâm đến. Quên lời hứa. Làm việc quên mệt.
2. không nhớ mang theo, không nhớ làm. Bỏ quên ví ở nhà. Quên bỏ bức thư. Ngủ quên.
nđg. Quên hẳn điều đáng lẽ phải làm. Có bức thư mà quên béng không gửi.
nđg. không nghĩ tới sinh mạng, quyền lợi của mình. Quên mình cứu bạn.
hd. Một chức trong chính phủ ngang hàng với bộ trưởng nhưng không giữ một bộ nào, ở một số nước.
nđg.1. Đưa qua đưa lại trong khoảng không. Bé quơ tay đòi mẹ bế.
2. Vơ lấy vội vàng. Trộm quơ hết quần áo.
nđg.1. Quơ đi quơ lại tay chân để tìm khi không thể nhìn thấy. Quờ diêm châm đèn. Quờ chân tìm dép.
2. Quơ vội, lấy một ít cho nhanh. Quờ một cành lá khô để nhóm bếp.
hd. Làm cho mẫu số bằng nhau mà không thay đổi giá trị của các phân số.
hdg. Kết luận, nhận định về người nào, một cách chủ quan, không căn cứ. Quy kết này nọ cho anh ta.
hdg. Tự hạ mình chịu nhục trước người khác để nhờ vả điều gì. Suốt đời không quỵ lụy ai.
hd. Tập hợp tất cả các điểm có cùng một tính chất xác định. Mặt cầu có tâm 0, bán kính R là quỹ tích các điểm trong không gian cách 0 một khoảng bằng R.
nđg. Cùng nhau làm thành một khối không tách rời. Cát bụi quyện lẫn mồ hôi. Hai vấn đề quyện với nhau.
hdg. Thương yêu, không muốn rời ra. Quyến luyến nhau, không rời nửa bước.
nd. Nhóm thực vật có thân, rễ lá nhưng không có hoa, sinh sản bằng bào tử.
nIđg.1. Định dứt khoát làm việc gì, bất chấp khó khăn trở lực. Chí đã quyết. Quyết không lùi bước. Còn suy nghĩ thêm, chưa quyết được.
2. Khẳng định dứt khoát. Tôi quyết với anh như vậy.
IIp. Nhấn mạnh ý dứt khoát. Sự thật quyết không phải như vậy.
nt. Cuống lên, lúng túng, không làm chủ được cử chỉ của mình. Sợ hết hồn, chạy quýnh quáng lao đầu vào bụi.
nđg. Cố tình không chịu trả cái lẽ ra phải trả. Quỵt nợ. Ăn quỵt.
nIđg.1. Di chuyển về phía ngoài, đến nơi rộng hơn hay về phía Bắc trong phạm vi nước Việt Nam. Ra đồng. Ra ga. Từ Đà Nẵng ra Huế. Ra ứng cử.
2. Tách đi khỏi một môi trường. Bệnh nhân ra viện. Ra ở riêng. Ra trường đang xin việc.
3. Chỉ cây cối nảy sinh một bộ phận. Cây ra lá, ra hoa.
4. Nêu cho người khác biết để chấp nhận, để thực hiện. Ra đề thi. Ra điều kiện.
5. Thành, thành hình. Ăn cho ra bữa. Chẳng ra gì cả.
6. Biểu hiện đúng với tính chất, ý nghĩa. Sống cho ra sống. Làm ra làm, chơi ra chơi.
7. Qua khỏi một khoảng thời gian. Ra Tết. Ra tháng.
IIp. Biểu thị phương hướng, kết quả, sự biến đổi. Mở ra. Bung ra. Nhìn ra biển. Tìm ra. Tính không ra. Nhận ra khuyết điểm. Ngày càng đẹp ra. Bệnh ra. Cứ trơ ra không biết xấu hổ.
IIIgi. Biểu thị một điều kiện giả thiết. Xoàng ra, năng suất cũng được 5 tấn. Ít ra cũng cả trăm người.
IVc. Biểu thị sự ngạc nhiên nhận thấy. À, ra thế! Ra nó chỉ hứa để đánh lừa.
nđg.1. Rơi, tan ra từng mảnh. Gạo hẩm rã như bột. Hoa rã cánh.
2. Phân tán, không còn tổ chức nữa. Rã cuộc cờ. Phá rã hàng ngũ.
nt. Chỉ con sinh từ lần thứ hai trở đi. Sinh con rạ chứ không phải con so.
nđg. Làm ra vẻ như là. Ngồi im, ra bộ như không nghe thấy gì.
nt. Có được cái giá trị, phẩm chất cần phải có. Câu văn không ra hồn.
nđg&p. Tỏ rõ ra, không che đậy, giấu giếm. không dám ra mặt. Ra mặt chống đối. Khinh ra mặt.
nId. Những thứ vụn vặt không dùng được, vứt bỏ vung vãi và làm bẩn. Quét rác. Đổ rác. Coi như rác.
IIt. Bẩn. Làm rác nhà rác cửa.
nt. Nghe khó chịu vì không có nghĩa gì. Lải nhải toàn những chuyện rác tai.
nt. không còn nguyên mảnh, bị tước ra từng mảnh, thủng thành lỗ. Chiếc chiếu rách. Áo rách. Cào rách mặt.
nd. Đá ngầm ở biển, không nhô lên khỏi mặt nước. Hòn rạn. Đá rạn.
nt.1. Có vết rạn. Bức tường rạn nứt.
2. không còn nguyên vẹn, bắt đầu bị tổn thương (nói về tình cảm). Tình bạn đã rạn nứt.
np. Chỉ hoạt động tạo thành tiếng khua động mạnh, đều và liên tiếp từng loạt trong không khí, trong nước. Mưa ràn rạt. Mái chèo khua nước ràn rạt.
nt. không còn được nguyên vẹn, có những dấu hiệu của sự tan vỡ. Hạnh phúc bị rạn vỡ.
nđg. Bắt buộc phải hành động trong quan hệ với người khác, không được tự do. Hợp đồng có giá trị ràng buộc đối với hai bên. Những ràng buộc của lễ giáo.
nt. Thong thả, không bận bịu. Chưa rảnh. Rảnh chân, rảnh tay. Rảnh trí: không có gì phải lo nghĩ.
nt. không còn làm bận mắt, không còn khó chịu khi trông thấy. Ông ấy đi thì thiên hạ mới rảnh mắt.
nt. Rõ ràng, không chối cãi được. Việc bất công rành rành. Chứng cớ rành rành.
nđg. Báo cho mọi người biết. Rao mõ không bằng gõ thớt (tng). Rao hàng. Rao bán đồ cũ.
nt.1. Lỏng lẻo, không chắc. Ghế rão, không nên ngồi. Dây thừng rão.
2. Mệt mỏi gân cốt. Mệt rão người.
nIt. Khô, không ướt. Chỗ đất ráo. Trời nắng ráo: tốt trời. Ráo cổ: khô cổ vì khát nước.
IIp. Hết tất cả. Lấy đi hết ráo. không biết gì ráo.
nt.1. không có chút nước nào. Nó không khóc, mắt ráo hoảnh.
2. không còn chút tình cảm, xúc động nào cả. Giọng ráo hoảnh. Trả lời ráo hoảnh như không.
nt. Nhám, không nhẵn, không mịn. Mặt gỗ bào còn ráp. Mài dao vào đá ráp.
nd. Cây cùng họ với cúc, lá to, mỏng và không phẳng, dùng làm rau sống.
nt. Có thể chịu đựng những tác động từ bên ngoài mà không thay đổi thái độ. Qua thử thách, anh ta rắn rỏi hơn.
nt. không có nắng, không bị nắng chiếu. Trời râm mát. Ngồi nghỉ ở chỗ râm.
nt&p. Tạo thành tiếng động nặng liên tục nhưng không đều do sự chuyển động khẩn trương của nhiều người. Tiếng chân đi rậm rịch. Xóm làng rậm rịch vào mùa gặt.
nIđg. Gặp phải điều không hay liên tiếp. Qua trận lụt lại rấp ngay trận bão.
IIt. Rủi. Đầu năm đã rấp. Đen rấp.
nđg.1. Lảng vảng đến gần để rình rập. Kẻ gian rập rình quanh kho hàng.
2. Muốn làm mà còn lưỡng lự. không làm thì thôi rập rình mãi.
nt. Chỉ tiếng kêu không gọn, không thanh. Tiếng rè. Chuông rè. Giọng rè khó nghe.
nt.1. Giá thấp hơn mức bình thường. Rẻ như bèo.
2. không có giá trị gì. Xem rẻ. Coi mạng người rất rẻ.
nđg. Coi rẻ, coi như không có giá trị gì. Bị rẻ rúng, khinh miệt.
nt.1. Rẻ, tốn ít tiền. Vận tải bằng đường thủy rẻ tiền.
2. không có giá trị gì. Thứ lý luận rẻ tiền.
nđg. Một cách rất nhẹ, rất khẽ, không gây sự chú ý của người khác. Rén bước vào phòng.
nt. Rét đậm và khô, khi trời không gió, cảm thấy như thấm vào người, khó chịu.
nt&p.1. Nặng nề, chậm chạp. Dáng điệu rề rề.
2. Đau ốm liên miên, không nặng những không dứt. Bệnh rề rề.
nđg. Rên kéo dài vì đau đớn. Người bệnh rêm rẩm suốt đêm. Nói giọng rên rẩm không ai chịu được.
nt.1. Chỉ âm thanh trầm, vang vọng từng hồi, không dứt. Sấm rền. Súng nổ rền.
2. Liên tục quá lâu hay quá nhiều so với bình thường. Trời nắng rền mấy tháng liền. Đi chơi rền.
nd.1. Bọ thân giẹp, tiết chất hôi, hút máu người, sống ở khe giường, phản.
2. Tên gọi chung các loại sâu bọ nhỏ, có hay không cánh, thường hút nhựa cây. Phun thuốc trừ rệp cho cây trồng.
nt&p. Chỉ tiếng chuyện trò nho nhỏ người khác nghe không rõ, đều đều như không dứt. Nói chuyện rì rầm. Sóng biển rì rầm.
nIt. 1. Thuộc về cá nhân hay một sự vật. Của riêng. Con riêng của chồng. Đặc điểm riêng.
2. Có tính chất tách biệt. Riêng từng phần. Trường hợp riêng.
IIgi. Biểu thị ý tách ra, khác với những cái khác. Riêng đi đường cũng đã mất hai giờ. Riêng anh ta không đồng ý.
nt.1. Riêng của một sự vật, làm cho nó khác với những sự vật khác. Địa thể riêng biệt của vùng.
2. Tách riêng ra, không quan hệ với những cái khác. Ngôi nhà riêng biệt trên đỉnh đồi.
nt&p. Phân chia riêng biệt, không dính dáng với cái chung. Làm ăn riêng rẽ. Từng nhà riêng rẽ.
nt. Quá chặt chẽ, khắt khe trong đối xử. Những lời riết róng, không ai chịu được.
nt.1. không trơn, khó xoay chuyển. Khóa rít, rất khó mở. Cánh cửa bị rít, kêu ken két.
2. Hà tiện. Thằng cha giàu rít chúa ấy.
nIđg. Buộc thuốc vào chỗ đau. Rịt thuốc vết thương.
IIp. không buông ra. Giữ rịt. Bám rịt lấy mẹ.
nt.1. Rối và thắt chặt thành những nút khó tháo gỡ. Chỉ mảnh quá nên dễ bị ríu.
2. Do vội vàng, luống cuống các bộ phận của cơ thể như vướng chập vào nhau, không cử động bình thường được. Mừng quá, tay chân cứ ríu cả lại. Ríu lưỡi không nói được.
nt. Chỉ những tiếng cao, trong, liên tiếp, nghe không rõ. Tiếng chim ríu rít. Cười đùa ríu rít.
np. Làm việc gì do sợ sệt, không dám chống lại. Bị mắng riu ríu bước vào nhà.
nt. Rõ đến ai cũng thấy dễ dàng. Chứng cớ rõ ràng, không thể chối cãi.
nd. Nói chung về cách đánh bằng roi. không nên dạy con bằng roi vọt.
nIt. Xong. Công việc chưa rồi.
IIp.1. Biểu thị điều vừa nói đã được thực hiện. Nó đến rồi.Anh ấy đã có vợ rồi.
2. Biểu thị ý đã qua gần đây. Đêm rồi. Tết rồi có dịp về quê.
3. Biểu thị điều vừa nói sẽ thực hiện ngay trước mắt. Sắp đến giờ rồi. Xong rồi, chỉ vài phút nữa thôi.
4. Biểu thị điều sắp nêu có nhiều khả năng xảy ra trong tương lai gần. Trước sau rồi người ta cũng biết. Việc đó rồi hãy hay.
IIIgi. 1. Biểu thị quan hệ nối tiếp về thời gian. Làm xong rồi đi chơi.
2. Biểu thị quan hệ nhân quả. Chóng ngoan rồi mẹ yêu. không nghe rồi có ngày hối tiếc.
IVtr. Biểu thị ý nhấn mạnh điều đã khẳng định. Đẹp lắm rồi. Chậm mất rồi còn gì.
nt.1. Bị mắc, vướng vào nhau, khó gỡ. Tơ rối. Đầu bù tóc rối.
2. Bị xáo trộn, không bình thường. Gây rối trật tự trị an. Chỉ mới thế mà đã rối cả lên.
nt. Ở tình trạng lộn xộn, không còn trật tự nào cả. Đội hình rối loạn. Rối loạn tiêu hóa.
nt. Rối lung tung, nhằng nhịt, không biết đàng nào mà lần. Mọi việc cứ rối tinh lên.
nt. Có nội dung phong phú, tạo được không khí sôi nổi, vui vẻ. Buổi liên hoan văn nghệ rôm rả.
nt.1. Nhiều xao động trong tình cảm, trong lòng không yên. Rộn rạo trong lòng không ngủ được.
2. Nhộn nhạo. Đám đông rộn rạo.
nt. không khí hoạt động sôi nổi, có nhiều tiếng động tấp nập, khẩn trương. Tiếng chân người chạy rộn rịch.
nt. Có thể bị nhiều chuyện không hay vì đầu năm hay sáng sớm gặp điều bị coi là gở. Bị rông cả năm. Cũng nói Giông.
nt.1. Trống không. Thùng rỗng. Cây tre rỗng ruột.
2. không chứa đựng gì. Bụng rỗng. Rỗng túi, không còn một xu.
nt. không bận bịu, không có gì ràng buộc, đi đâu cũng được. Bây giờ còn son rỗi, rộng cẳng, nên chịu khó đi làm ăn.
nt. Như Rỗng. Túi rỗng không mà lòng cũng rỗng không (Th. Lữ).
pt. Chỉ bộ phận của máy móc bị lỏng ra, không còn khớp chặt với chi tiết khác. Trục giữa xe đạp bị rơ.
nđg.1. Sờ đến, động đến. không rớ tay vào việc ấy.
2. Gặp được, có được một cách ngẫu nhiên. Rớ được quyển sách hay.
nt. không liên lạc, không chặt chẽ. Hoạt động rời rạc. Tiếng gà gáy rời rạc.
nđg. Rơi từ cành xuống, mất dần đi. Hoa rơi rụng đầy sân. Kiến thức không sử dụng đã rơi rụng dần.
nt. Tối, không có ánh nắng. Cây trồng chỗ rợm không lớn được.
nd. Rơm và rác. Vật không có giá trị. Xem người như rơm rác.
nđg.1. Rơi một vài giọt. Thương rớt nước mắt.
2. Còn sót lại của cái đã qua. Tàn tích cũ còn rớt lại.
3. Rơi. Làm rớt cái bát.Máy bay bị rớt.
4. Hỏng, không đỗ. Thi rớt.
nđg.1. Sắp sửa làm. Thợ thuyền rục rịch biểu tình.
2.Cựa quậy. Ngồi im, không được rục rịch.
nd. Cây thân cỏ, lá dài không cuống, hoa màu đỏ cam, dùng để nhuộm hay làm thuốc.
nđg.1. Rung và chuyển động qua lại nhẹ. Giữ cho súng không rung động khi ngắm bắn.
2. Làm cho cảm động. Cảnh thương tâm rung động lòng người.
nd. Ruộng nhà lang giao cho từng gia đình nông dân cày cấy không công ở vùng dân tộc Mường thời trước Cách Mạng Tháng Tám.
nđg. Đùa bỡn quá mức, như thừa sức lực mà không biết làm gì. Ăn no rửng mỡ.
nt.1. Rậm rạp. Cây cối rườm rà.
2. không rõ ràng, dài dòng. Văn rườm rà.
nđg.1. Từ từ rơi xuống. Sương sa.
2. Ở vị trí quá thấp so với bình thường. Sa dạ dày.
3. Rơi vào tình cảnh không hay. Sa lưới pháp luật. Sa vào vòng trụy lạc.
nđg. Bị không may mà phải thiệt, phải thất bại. Hùm thiêng khi đã cơ công hèn (Ng. Du).
nđg.1. Lỡ lầm, sai lạc. không khéo bị sa sẩy.
2. Mất mát, rơi rụng đi. Thóc lúa bị sa sẩy khi vận chuyển.
nIt. không dơ bẩn. Nhà sạch thì mát, bát sạch thì ngon (tng).
IIp. Hết cả, không còn sót lại chút nào. Mất sạch. Hết sạch tiền của.
nt. Rất sạch, không còn chút bụi rác nào. Bàn ghế sạch bong.
np&t. Rất sạch, hết cả, không còn tí gì. Mất sạch trơn. Tủ sách sạch trơn.
nt.1. không đúng, không phù hợp với điều thật. Tin đồn sai. Sai sự thật.
2. Chệch đi, không khớp với nhau. Sai khớp xương.
3. không phù hợp với yêu cầu, với những điều quy định. Đáp số sai. Việc làm sai nguyên tắc.
nt. Chỉ một bộ phận của cơ thể bị sai, không khớp. Ngã sái tay. Ngáp sái quai hàm.
ht. không bằng nhau, khác nhau. Quan điểm hai bên sai biệt nhau.
nt. không đúng, trật ra ngoài. Anh ấy đã hứa thì làm, không hề sai chạy.
nt. không đúng với thực tế, với lẽ phải. Quan điểm, cách hiểu sai lạc.
nd. Khuyết điểm không quan trọng do sơ suất. Còn một ít sai sót về chính tả.
nt. không đúng, không hợp với lẽ phải. Một việc làm sai trái.
nd. Động vật chân đốt ở biển, thân lớn có vỏ giáp cứng, đuôi dài và nhọn, sống thành đôi, con đực và con cái không rời nhau. Quấn quýt như đôi sam.
hdg. Sửa sang, sắp xếp lại một văn bản cổ. Khổng Tử san định Ngũ kinh.
nIt. 1. Có ánh sáng tỏa ra. Trăng sáng. Đôi mắt sáng. Nụ cười làm sáng cả khuôn mặt.
2. Chỉ màu tươi, không sẫm. Màu xanh sáng. Nước da sáng.
3. Lối diễn đạt rõ ràng dễ hiểu. Câu văn gọn và sáng.
4. Có khả năng cảm biết, nhận thức nhanh, rõ. Càng bàn, càng thấy sáng ra.
IId.1. Khoảng thời gian từ lúc mặt trời mọc đến gần trưa. Sáng sớm. Từ sáng đến chiều.
2. Khoảng thời gian từ lúc bắt đầu một ngày đến gần trưa, tức sau 12 giờ đêm đến gần 12 giờ trưa. Dậy từ 2 giờ sáng. Lúc 5 giờ sáng trời vẫn còn tối.
nd. Nói chuyện này sang chuyện khác, không mạch lạc. Nói sang đàng.
nđg. Lựa chọn kỹ để loại bỏ cái xấu, cái không đạt tiêu chuẩn.
nt. Thấy ra, nhận ra sự thật mà trước đó không thấy được. Sáng mắt ra thì đã muộn.
nt.1. Sáng, trông thấy rõ. Trời đã sáng tỏ.
2. Rõ ràng, không còn nghi vấn gì nữa. Làm sáng tỏ mọi sự việc.
nđg.1. So. Sánh với họ thì còn thua.
2. Đạt mức độ bằng cái đưa ra so sánh. không thể sánh kịp với ông ấy.
np.1. Biểu thị ý nghi vấn để hỏi về sự vật cụ thể hay nguyên nhân của sự việc. Anh nghĩ sao? Trời mưa hay sao? Sao không đi nữa? Sao lâu thế?
2. Chỉ thể cách của một hành động. Nghĩ sao nói vậy. Lo sao cho ổn thỏa.
IItr. Biểu thị ý ngạc nhiên hay nhấn mạnh về mức độ đã làm ngạc nhiên. Điệu nhạc sao nghe buồn thế! Đáng yêu sao những trẻ thơ!
nd. Ngôi sao sáng nhất của chòm Tiểu Hùng, ở gần sát bắc của thiên cầu nên không thay đổi vị trí, thường được căn cứ vào để định hướng bắc.
nd. Hành tinh trong hệ Mặt Trời, đứng hàng thứ chín kể từ sao Thủy ra, không nhìn thấy bằng mắt thường.
nd. Hành tinh trong hệ Mặt Trời, đứng hàng thứ tám từ sao Thủy ra, không nhìn thấy bằng mắt thường.
nđg. Quên đi, không để tâm vào việc phải làm do bị lôi cuốn vào những cái khác. Mải chơi sao nhãng việc học hành.
nd. Hành tinh trong hệ Mặt Trời, đứng hàng thứ bảy kể từ sao Thủy ra, không nhìn thấy bằng mắt thường.
nd.1. Chất mềm không thấm nước thường lấy ở tổ ong ra. Sáp ong.
2. Chất mềm không thấm nước, giống như sáp ong, có nhiều công dụng. Sáp nến. Thuốc bao sáp. Giấy sáp.
3. Chất mềm và dẻo, màu hồng hay đỏ, dùng để trang điểm. Sáp bôi môi. Phấn sáp.
4. Chất mềm và trơn, dùng để bôi tóc cho bóng mượt. Sáp chải đầu.
nIp.1. Gần đến mức như dính vào nhau. Ngồi sát vào nhau. Nổ sát bên tai. Sát Tết.
2. Vì có tiếp xúc, theo dõi thường xuyên, nên hiểu biết cặn kẽ. Đi sát quần chúng. Chỉ đạo sát.
3. Theo đúng yêu cầu khách quan, không sai chút nào. Tính toán rất sát. Dịch sát nguyên bản.
4. Chỉ nước rất cạn. Nước ròng sát.
IIt. Bị dính chặt một cách tự nhiên. Trứng bị sát vỏ. Sản phụ bị sát nhau.
hdg. Kiểm tra xem tri thức hay khả năng có đáp ứng yêu cầu hay không. Thi sát hạch. Phải qua sát hạch mới được nhận vào làm.
np.1. Rất sát, như liền nhau. Đứng sát sạt bên cạnh.
2. Rất sát, không sai chút nào. Tiền nong tính sát sạt.
3. không chút nể vì. Nói trắng trợn, sát sạt.
hdg.1. Giết sinh vật, theo Phật giáo. Nhà tu hành Phật giáo không sát sinh.
2. Giết súc vật để làm thịt. Lò sát sinh.
nt. Say mê đến mức như không còn biết gì khác. Tình yêu say đắm.
nd. Cái có hình dáng, con người có thể nhận biết được, trái với không, theo Phật giáo.
hd. Văn bản do người đứng đầu nhà nước ký, quy định những vấn đề thuộc quyền lập pháp của quốc hội trong thời gian quốc hội không họp.
hd. Cái biến ảo của vạn vật trên thế gian xem như có dáng sắc thật đó mà kỳ thực chỉ là hư không, theo Phật giáo.
nd. Sao Sâm và sao Thương; sự cách trở, không bao giờ gặp nhau. Sâm Thương đôi ngã.
nt. Có những nốt to nhỏ không đều nổi trên bề mặt. Sần sùi như vỏ cam sành.
nt. Chỉ mưa lúc nhỏ, lúc tạnh, kéo dài không ngớt. Mưa sập sùi.
nt.1. Có tính chất đi vào chiều sâu, vào bản chất, có ý nghĩa quan trọng, lâu dài. Ý kiến sâu sắc. Biến đổi sâu sắc. Mâu thuẫn sâu sắc.
2. Rất sâu trong lòng, không phai nhạt. Tình yêu sâu sắc. Kỷ niệm sâu sắc.
nd.1. Nhạc khí thổi có bầu chứa không khí và một hệ thống ống trúc có lỗ thoát hơi, để bịt và mở khi thổi.
2. Nhạc khí ống nhỏ để thổi.
nđg.1. Để thoát khỏi, để mất cái mình đã nắm được. Sểnh một tên cướp. Để sểnh món lợi lớn.
2. Lơi ra, không trông nom đến. Mới sểnh ra một tí đã hỏng việc.
nId. Thể diện cá nhân. Giữ sĩ diện cho nhau.
IIt. Làm ra vẻ không thua kém ai. Vì sĩ diện nên giấu dốt. Sĩ diện hảo.
hIt. Xấu xa, nhục nhã, đáng hổ thẹn. Làm những điều sỉ nhục. không biết sỉ nhục.
IIđg. Làm cho thấy nhục nhã. Bị sỉ nhục trước đám đông. Những lời sỉ nhục.
ht.1. không có hình thể, vượt ra ngoài thế giới vật chất. Thế giới siêu hình.
2. Thuộc về phép siêu hình, dựa trên phép siêu hình. Quan điểm siêu hình.
hd. Người vượt quá mức thường, qua giới hạn khả năng của con người. Anh hùng không phải là siêu nhân.
nđg.1. Đẻ ra. Sinh con trai đầu lòng.
2. Tạo ra, làm nảy nở. Sinh hoa kết quả. Vốn sinh lời.
3. Có một trạng thái khác trưỡc và không hay. Trẻ được chiều, sinh hư. Sinh nghi.
hdg. Sinh ra và biến đổi trong tự nhiên. Vạn vật sinh hóa không ngừng.
hd.1. Cảnh sống xa cách nhau vì sống chết đều không thấy mặt nhau.
2. Chết, kẻ còn người mất. Nhưng gặp lúc sinh ly tử biệt thì khó mà ngăn nổi xót thương (Hồ Chí Minh).
hd.1. Ngôn ngữ đang được dùng để nói. Tiếng La-tinh không phải là một sinh ngữ.
2. Ngoại ngữ về mặt ngôn ngữ đang được học tập, sử dụng. Người biết nhiều sinh ngữ.
nd. Sự sinh sản không do tế bào sinh vật đực và cái mà bằng một bộ phận của cơ thể (như giâm hom, chiết cành).
nđg. So sánh chi li về hơn thiệt. Giao việc gì cũng làm không so đo tính toán.
nt. Cao thấp không đều khi đặt cạnh nhau hay không thẳng hàng với nhau về vị trí. Đũa so le. Răng mọc so le. Hàng cây so le.
nId.1. Đá đỏ, mài ra làm mực viết, vẽ bằng bút lông. Mài son. Nét son.
2. Sáp màu đỏ, phụ nữ dùng để bôi môi. Tô son. Má phấn môi son.
IIt.1. Có màu đỏ như son. Đũa son. Gác tía lầu son.
2. Trung trinh, trước sau không phai nhạt, không đổi thay. Tấm lòng son. Mối tình son sắt.
nđg.1. Đi đại, tiểu tiện một chút vì không tự chủ được. Ỉa són. Đái són.
2. Cho ra từng tí một. Nói mãi mới són cho được mấy đồng.
nt. Thủy chung, không bao giờ thay đổi, phai nhạt. Lòng son sắt.
nId.1. Chỉ mặt nước dâng kên hạ xuống do tác động của gió. Mặt hồ gợn sóng.
2. Cả một khối lớn vận động, di chuyển trên phạm vi rộng theo kiểu làn sóng. Sóng người trùng điệp. Sóng lúa nhấp nhô.
3. Dao động truyền đi trong một môi trường. Sóng âm. Sóng vô tuyến điện.
IIđg. Sánh ra. Bưng bát nước đầy mà không để sóng ra một giọt.
nt. Chỉ vật sợi trơn, óng, không rối. Chỉ sóng. Tóc sóng mượt.
nIt. Chỉ hai đường thẳng trên cùng một mặt phẳng không cắt nhau hay một đường thẳng và một mặt phẳng hoặc hai mặt phẳng không có điểm nào chung. Hai đường thẳng song song. Hai mặt phẳng song song.
IIp.1. Sóng đôi với nhau. Hai xe chạy song song.Ghế xếp song song hai dãy.
2. Hai việc xảy ra hay tiến hành trong cùng một thời gian. Phát triển chăn nuôi song song với trồng trọt.
np. Nằm thẳng dài người ra, không động đậy. Người nằm sóng sượt, không biết ai chết, ai bị thương.
nd. Số mà đem cộng với số nào cũng không làm thay đổi số ấy.
nl. Biểu thị nguyên nhân. Số là không tính toán kỹ nên mới nhỡ việc.
nd.1. Số nguyên không chia hết cho 2. 3, 15 là những số lẻ.
2. Số lẻ thập phân (nói tắt).
nd. Tên gọi chung các số tự nhiên, số đối của các số tự nhiên và số không.
nd.1. Số biểu hiện kết quả so sánh các hiện tượng với nhau. 2. Tên gọi chung các số dương, âm và số không.
nđg.1. Chuyển nhanh từ trạng thái lỏng sang trạng thái khí. Nước sôi ở 100oC.
2. Nghe tiếng do chất hơi chuyển động trong bụng vì đói hay rối loạn tiêu hóa. Ăn vào sôi bụng.
3. Chuyển trạng thái đột ngột như đang bừng lên, nổi lên. không khí hội nghị sôi hẳn lên.
nt. Có nhiều biến động không ngừng. Biển ầm ầm sôi động vì sóng gió. Cuộc đời sôi động.
nt.1. không trẻ, không già. Trạc người sồn sồn.
2. Nửa sống nửa chín. Cơm sồn sồn.
nIt. 1. Chưa được nấu chín; chưa chín (nói về quả). Khoai sống. Rau sống. Xoài sống.
2. Còn nguyên, chưa chế biến. Vốn sống. Cao su sống.
3. Chưa thuần thục. Câu văn còn sống.
4. Chưa tróc hết vỏ, chưa vỡ hết hạt khi xay. Mẻ gạo còn sống, lẫn nhiều thóc. Cối tốt, gạo không sống, không nát.
IIp. Trắng trợn. Cướp sống.
nth. Thiên nhiên thay đổi nhiều (nhưng lòng người thì không thay đổi).
nIt. Có thái độ quyết liệt, sống chết không màng. Liều sống chết một phen. Quyết sống chết với kẻ thù.
IIp. Dù bất cứ trong hoàn cảnh nào, sống hay chết. Sống chết cũng bám lấy mảnh đất này. Sống chết có nhau.
nt&p.1. Cài buộc lỏng lẻo, không cẩn thận. Cửa ngỏ sổng sểnh thì có gì mất hết.
2. không bị gò bó, kiềm chế, được tự do không phải giữ gìn. Tính ưa sổng sểnh. Ăn nói sổng sểnh.
nt&p.1. Thiếu nhuần nhuyễn, không tự nhiên. Câu văn có nhiều yếu tố ngoại lai sống sượng.
2. Thiếu sự tế nhị, nhã nhặn tối thiểu. Cái nhìn sống sượng. Ăn nói sống sượng.
nIt.1. Tăng nhiệt độ cơ thể quá mức bình thường. Hâm hấp sốt. Bị cảm sốt.
2. Vừa bắc ở bếp xuống. Cơm nóng canh sốt.
IItr. Nhấn mạnh ý phủ định. không có gì sốt. Cũng nói Sất.
nt. Nóng nảy trong lòng, không thể đợi lâu. Hắn sốt ruột muốn đi.
nIt. Xa, không thân thuộc. Người thân, kẻ sơ. Trước sơ, sau thân.
IIp. Qua loa, không đầy đủ. Làm sơ. Nhìn sơ qua.
nđg.1. Đặt và di động nhẹ bàn tay trên bề mặt của vật để nhận biết bằng xúc giác. Sờ xem nóng hay lạnh.
2. Động đến, bắt tay làm. không bao giờ sờ đến việc nhà.
nđg.1. không yên lòng khi thấy rằng sẽ có việc gây nguy hiểm, thiệt hại cho mình. Sợ như sợ cọp. Sợ xanh mặt.
2. không yên lòng vì thấy trước việc không tốt có thể xảy ra. Sợ ốm. Trời mưa, sợ anh ấy không về kịp.
ht.1. Chỉ trên những nét lớn, nét chính. Dàn ý sơ lược. Tiểu sử sơ lược.
2. Rất chung chung, thiếu chi tiết cụ thể, không kỹ, không sâu. Nội dung còn quá sơ lược.
nt&p.1. Đơn sơ và ít ỏi. Đồ đạc sơ sài. Dụng cụ sơ sài.
2. không kỹ, qua loa. Bài làm sơ sài. Công tác chuẩn bị quá sơ sài.
hdg. Tạm di chuyển ra khỏi khu vực không an toàn thời chiến. Sơ tán người già và trẻ em.
nt.1. Mòn, xười, sắp rách. Áo đã sờn vai.
2. Nao núng, lung lay. Thất bại cũng không sờn.
nd.1. Chất liệu hội họa, nhão, hơi quánh, không hòa tan trong nước. Vẽ sơn dầu.
2. Tranh sơn dầu, vẽ bằng sơn dầu. Bức sơn dầu.
nt. Lụp chụp, không xem trước xem sau. Sớn sác chạy vào đường cấm.
nd. Súng bắn đạn chì bằng lực đẩy của không khí. Bắn chim bằng súng hơi.
nt&p.1. Thẳng, trơn tru. Suôn như cây cau. Vuốt tóc cho thật suôn.
2. Trôi chảy, không vấp váp. Nói suôn lời. Công việc suôn chảy.
nt.1. Thiếu phần quan trọng của nội dung, nên vô vị, nhạt nhẽo. Uống rượu suông. Nghèo quá ăn tết suông.
2. Trăng sáng mà không tỏ, lạnh lẽo, buồn tẻ. Ánh trăng suông.
3. Nói mà không làm. Hứa suông. Lý thuyết suông.
nt&p.1. Liền một mạch trong không gian hay thời gian. Tựa bài báo chạy suốt trang nhất. Cưa đứt đục suốt (tng). Thức thâu đêm suốt sáng.
2. Nhìn từ bên này thấy sang bên kia. Trong suốt. Thấu suốt. Thông suốt. Sáng suốt.
nđg. Cân không nặng bằng trước, chứng tỏ sức khỏe kém đi. Ốm một trận sút cân.
nt. Tình trạng sự dinh dưỡng không đáp ứng đầy đủ yêu cầu phát triển của cơ thể thường do ăn uống thiếu kém.
hdg.1. Rút ra một hay nhiều phán đoán mới trên cơ sở một hay nhiều phán đóan sẵn có. Sự suy luận hợp lý.
2. Suy ra điều này điều nọ không thực tế, không căn cứ. không căn cứ vào thực tế, chỉ suy luận lung tung.
nd. Việc không hay xảy ra đột ngột. Những sự biến lớn lao trong lịch sử.
nd. Sự việc xảy ra ở đời (thường hàm ý không như ý muốn). Sự đời éo le. Sự đời không xuôi thuận.
nd. Việc có thật, việc đã xảy ra trong thực tế. Nhìn thẳng vào sự thật. Tìm ra sự thật. Sự thật, tôi không có ý đó.
hId. Công việc có tính chất lặt vặt, không liên quan với nhau, không có tính cách chuyên môn. Làm công tác sự vụ ở phòng hành chánh.
IIt. Cách làm việc chỉ lo giải quyết những công việc sự vụ, không nắm được những vấn đề chính, không suy nghĩ, nghiên cứu. Làm việc một cách sự vụ.
nđg.1. Làm cho không còn chỗ hư hỏng, sai sót, trở thành bình thường hay tốt hơn. Sửa câu văn. Soi gương sửa lại mái tóc.
2. Thay đổi, thêm bớt, cho thích hợp với yêu cầu. Sửa áo dài thành áo cánh.
3. Trị để làm cho sợ. Sửa cho một trận nên thân.
nd.1. Khả năng hoạt động của thân thể. Sức hai người không khiêng nổi. Ngủ lấy sức. Đọ sức.
2. Khả năng hoạt động, làm việc, tác động hay chịu tác động. Sức học trung bình. Sức mua. Sức chịu đựng. Sức gió mạnh.
nd. Trạng thái không bệnh tật, thoải mái về vật chất, thư thái về tinh thần. Kiểm tra sức khỏe. Chúc sức khỏe.
nt. Chỉ mặt nặng ra và như sưng lên, lộ rõ vẻ không bằng lòng. Mặt sưng sỉa như đang chửi nhau.
nd.1. Hơi nước ngưng tụ lại thành hạt rất nhỏ, lơ lửng trong lớp không khí gần mặt đất hay đọng lại trên lá cây ngọn cỏ. Sáng sớm sương dày đặc. Những giọt sương long lanh trên tàu lá.
2. Chỉ tóc màu trắng như màn sương. Da mồi tóc sương. Tóc đã điểm sương.
nt.1. Chỉ khoai đậu vì hư nên nấu không mềm, không chín được. Khoai sượng. Bánh luộc còn sượng.
2. Ngượng, xấu hổ. Ra vào sượng mặt nói năng ngại điều (Truyện Ph. Trần).
3. không trôi chảy, không nhuần nhuyễn. Câu văn còn sượng.
nIp. Chỉ lối khóc nhiều, nước mắt đầm đìa, lâu không dứt. Khóc sướt mướt.
IIt. Có tác dụng gây tâm trạng buồn bã, yếu đuối. Giọng ca sướt mướt. Câu chuyện tình lâm ly, sướt mướt.
nt. Bị mất đi một phần, không còn nguyên như trước. Dao sứt mẻ nhiều chỗ. Tình bạn đã sứt mẻ.
nIđ.1. Dùng để tự xưng khi nói với tư cách người trên. Ta nói cho bọn bay biết.
2. Tự xưng khi nói thân thiết với người ngang hàng, hay tự nói với mình. Mình về mình nhớ ta chăng?... (cd). Cũ người mới ta (tng).
3. Chỉ gộp chung mình và người đối thoại với ý thân mật. Anh với tôi, ta cùng đi. Ta phải giữ truyền thống văn hóa của dân tộc mình.
IIt. Chỉ cái thuộc về dân tộc mình. Tết ta. Thuốc ta.
IIIch. Chỉ người đã được nói đến trước đó. Ông ta. Hắn ta.
IVtr. Biểu thị sự thân mật trong cách nói. Giỏi quá ta? Ông quê ở đâu ta? Có gì ăn không ta?
nt. không ngay thẳng, không đúng đắn về mặt đạo đức. Phân biệt chính tà.
ndI.1. Bên trái. Bên tả bên hữu.
2. Bộ phận thiên về tiến bộ, về cách mạng trong nghị viện và trong các chính đảng ở các nước tư bản. Phái tả lên cầm quyền. Cánh tả của một chính đảng.
IIt. Có chủ trương hành động quá mạnh, quá sớm không phù hợp. Những khẩu hiệu quá tả.
nt. không còn kết thành khối nữa, mà rời ra thành mảnh vụn. Vôi tả thành bột. Chiếc áo rách tả.
nd. Nhà làm ở trong vườn hay bên hồ nước, chung quanh không có tường dùng làm nơi giải trí. Xây đình, xây tạ.
nd. Chất dược dùng phụ vào để chế dược phẩm, không có tác dụng chữa bệnh. Than bột, sáp ong có thể dùng làm tá dược.
hd.1. Nhân tố gây bệnh cho con người theo quan niệm của đông y. Chống tà khí xâm nhập cơ thể.
2. không khí không lành mạnh, gây tác hại về mặt tư tưởng.
nt.1. Nghiêng, xế. Tà tà bóng ngả về tây (Ng. Du).
2. Từ từ, không có gì phải vội. Làm tà tà thôi.
nđg. Làm cho rời ra, không còn dính liền nhau nữa. Tách múi của quả bưởi. Tách riêng từng vấn đề.
nId.1. Bộ phận trong thân thể dùng để nghe. Tai nghe, mắt thấy. Nghiêng tai: lóng nghe.
2. Bộ phận của một số vật, hình dáng chìa ra giống như cái tai. Tai ấm. Tai cối xay. Tai vách mạch rừng: Chỗ không kín đáo.
IIđg. Bạt tai. Tai cho mấy cái.
nt.1. Chỉ thịt chưa chín hẳn nhưng cũng không phải còn sống. Thịt bò tái.
2. Chỉ quả, củ chưa khô hẳn nhưng cũng không phải còn tươi. Cau phơi tái.
3. Đã mất sắc, trở nên xám. Sợ tái mặt. Giận tái người.
np. không thể nào không, khó có thể không làm. Một mình như thế tài nào mà chẳng sợ.
ht. Chỉ bị can không bị giam trong thời gian chờ điều tra và xét xử. Cũng nói Ngoại hầu tra. Tại ngoại hậu cứu.
hdg. Sản xuất lặp lại, tiếp diễn không ngừng. Tái sản xuất giản đơn (với quy mô như cũ). Tái sản xuất mở rộng (với quy mô lớn hơn).
hId. 1. Người đàn ông có tài. Người tài tử, khách giai nhân.
2. Diễn viên sân khấu, điện ảnh hay xiếc có tài. Tài tử điện ảnh.
IIt.1. không phải chuyên nghiệp, chỉ vì thích mà làm. Một nhóm diễn viên kịch tài tử.
2. Làm việc tùy hứng, không chuyên tâm. Cách học tài tử. Hắn làm việc tài tử lắm.
hd. Ba đạo ở Trung Quốc ngày xưa. Đạo Khổng, đạo Phật, đạo Lão.
ht. Ở tình trạng sao đi chép lại nhiều lần làm cho không còn đúng nguyên văn.
ht. Tạm một lúc, không lâu. Tính cách tạm thời. Chỗ ở tạm thời.
np. Bừa bãi, linh tinh, không có chủ đích. Ăn nói tam toạng.
nt. Tạm nhận vào cơ quan, xí nghiệp nhà nước, không thuộc biên chế chính thức. Nhân viên tạm tuyển.
nđg.1. Chỉ chất rắn hòa lẫn hoàn toàn trong một chất lỏng. Muối tan trong nước.
2. Chuyển từ trạng thái rắn sang trạng thái lỏng. Tuyết tan.
3. Vỡ ra thành mảnh nhỏ. Vỡ tan. Tan như xác pháo.
4. Tản dần ra xung quanh, không còn nữa, không tập hợp nữa. Cơn bão đã tan. Tan học. Tan cuộc họp.
nđg.1. Khen, nói khéo cho người ta thích. Nó tán công lao của thủ trưởng quá mức. Tán mãi nó mới chịu nghe.
2. Nói với nhau những chuyện linh tinh, cốt cho vui. Ngồi tán chuyện.
3. Nói thêm thắt vào. Có một tán thành năm.
4. Nói cho người ta thích, chứ không thật lòng, chỉ cốt lợi dụng. Tán gái. Tán mãi mới vay được tiền.
ht.1. Rời rạc, không chặt chẽ, thiếu tập trung. Trình bày tản mạn.
2. Như tản mác. Sách vở để tản mạn nhiều nơi.
nd.1. Lần, lượt. Năm tao bảy tiết. Cân mấy tao hàng.
2. Phen, lần xảy ra việc không may. Qua tao đói năm 1945. Gặp tao loạn lạc.
nđg. Làm cho từ không có trở thành có và tồn tại. Tạo giống lúa mới. Tạo điều kiện.
nt&p. không ích lợi, phù phiếm. Chuyện tào lao. Chỉ hứa tào lao.
nt. Lẫn lộn nhiều thứ và chất lượng không tốt. Toàn loại cá tạp. Gỗ tạp.
nđg. Ăn ngon lành bất cứ thức ăn gì, không kén chọn. Con lợn tạp ăn.
hd.1. Việc lao động phu phen mà người dân phải làm không công ở thời phong kiến, thực dân.
2. Như Tạp vụ.
hd. Số gồm có một số nguyên với một hoặc nhiều số khác không phải số lẻ , thập phân. 2 giờ 10 phút 5 giây là một tạp số.
nd. Máng đựng thức ăn trong chuồng ngựa; chính chuồng ngựa. Ngựa ăn thóc trong tàu. Một con ngựa đau, cả tàu không ăn cỏ (tng).
nd. Xe lửa chạy đường dài, không đỗ lại ở một số ga dọc đường. Tàu suốt Hà Nội - Thành phố Hồ Chí Minh.
nd.1. Bộ phận của cơ thể người ta, từ vai đến các ngón, thường được coi là biểu tượng của lao động cụ thể. Cánh tay. Tay làm hàm nhai (tng). Nhanh tay lên.
2. Chi trước của một số động vật, có khả năng cầm, nắm. Tay vượn. Tay gấu. Tay bạch tuộc.
3. Tay của con người, coi là biểu tượng của hoạt động tham gia việc gì. Giúp một tay.Tác phẩm đầu tay. Nhúng tay vào một việc.
4. Tay của con người coi là biểu tượng của trình độ nghề nghiệp, khả năng hành động. Tay nghề. Non tay. Cho biết tay. Tay chèo.
5. Tay của con người coi là biểu tượng của quyền định đoạt. Chính quyền về tay nhân dân. Sa vào tay bọn cướp.
6. Chỉ con người về mặt hoạt động nói đến với ý chê trách. Tay anh chị. Một tay không vừa.
7. Chỉ người giỏi về một môn, một nghề. Tay búa thạo. Tay súng giỏi.
8. Một trong các bên tham gia vào một công việc. Hội nghị tay tư. Tay đôi.
9. Bộ phận của vật có hình dáng, chức năng như tay. Vịn vào tay ghế.
nt. Bằng, có thể sánh với. Cây lớn tày ôm. Học thầy không tày học bạn (tng). Tày trời.
nt. không có gì trong tay cả. Tay không mà dựng cơ đồ mới ngoan (cd).
nd. Người vốn không chuyên về nghề gì. Anh ấy chỉ là thợ mộc tay ngang.
nt. Vì có vật bị mắc lại, nên nghẽn không lưu thông được. Rác rưởi làm tắc cống. Đường tắc nghẽn.
nt. Im bặt, không nói được như họng bị tắc nghẽn. Bị hỏi dồn, tắc họng, không nói được câu nào.
nđg. Bật lưỡi một cái thành tiếng, tỏ ý không bằng lòng nhưng đành bỏ qua cho xong việc.
nđg.1. Làm cho không cháy sáng ; không cháy nữa. Tắt đèn. Đèn tắt. Sắp tắt nắng.
2. Làm cho máy móc ngưng hoạt động. Tắt máy. Tắt quạt.
3. Mất đi, không còn nữa. Bị tắt tiếng. Nụ cười vụt tắt.
nd. Chỉ tình cảm, ý chí của con người. Bận tâm. không đành tâm. Vững tâm.
nd.1. Chỉ từng đơn vị một số vật có mặt phẳng, mỏng và dài. Tấm vải. Tấm ảnh. Xẻ gỗ thành tấm.
2. Chỉ từng đơn vị một số vật tuy bé nhỏ hoặc không đáng giá nhưng đáng được coi trọng. Manh quần tấm áo. Đồng quà tấm bánh.
3. Chỉ từng cá nhân hay từng tình cảm đang coi trọng. Tấm thân. Lấy chồng cho đáng tấm chồng (tng). Tấm lòng.
nd. Khu vực áp suất thấp nhất ở giữa vùng bão, thường lặng gió và quang mây, không mưa. Vùng tâm bão đi qua.
hd. Trạng thái tinh thần không bình thường do lo nghĩ, âu sầu mà sinh ra. Hiểu rõ tâm bệnh.
ht. Chỉ lối học hay lối viết, thiên về tìm tòi câu chữ, hình thức văn chương, mà không chú trọng đến nội dung.
ht. Sự giao thiệp thân tình. không tình cũng nghĩa tâm giao (cd).
hId. Tổng thể những nhận thức, tình cảm, ý chí biểu hiện trong hoạt động và cử chỉ của mỗi người. Tâm lý các lứa tuổi. Những biến đổi của tâm lý. Khắc phục tâm lý tự ti.
IIt.1. Thuộc về tâm lý. Hiện tượng tâm lý.
2. Hiểu tâm lý người khác để đối xử ổn thỏa. Anh mắng trẻ trước mọi người, không tâm lý gì cả.
nd. Khoảng không gian có thể nhìn thấy được vật ở xa trên mặt đất, mặt biển, tùy thuộc độ trong suốt của khí quyển. Tầm nhìn xa trên 10 ki-lô-mét.
nt. Nói vóc người vừa vặn, không cao không thấp. Vóc người tầm thước.
tt. không có gì đặc biệt hoặc đặc sắc. Vở kịch tầm thường. Việc tầm thường hằng ngày.
nt. Hay tắc, hỏng, không chạy, vì không hoạt động đều. Chiếc đài tậm tịt, cứ phải sửa chữa luôn.
nđg. Khóc vì quá bực tức. Tấm tức khóc, không trả lời.Giọng nói vẫn còn tấm tức.
nđg. Sờ mó, mân mê vật không phải của mình. Đừng tần mần mà đánh vỡ chiếc bình của người ta.
hd. Truyện không dài không ngắn, giữa hình thức truyện ngắn và truyện dài.
nd.1. Lớp, bậc. Nhà hai tầng. Tầng không khí. Mấy tầng áp bức.
2. Bậc, lớp lộ thiên của mỏ khoáng sản. Lên tầng.
nt. Gồm hỗn hợp nhiều thứ không có giá trị mấy. Canh rau tập tàng. Cóp nhặt những đồ tập tàng.
nd.1. Trạng thái bất thường không chữa được của một bộ phận cơ thể. Tật nói lắp. Gãy tay thành tật.
2. Bệnh. Thuốc đắng dã tật. Tiền mất tật mang.
3. Trạng thái không bình thường, không tốt ở các vật dụng, máy móc. Tấm ván có tật. Xe có tật hay trật xích.
4. Thói quen xấu, khó sửa. Tật nói khoác. Có tật giật mình (tng).
ht&p. Phải như thế, không khác được. Có áp bức thì tất yếu có đấu tranh. Điều kiện tất yếu.
nđg. Coi như không biết gì đến, không mua, không dùng, không tham gia. Tẩy chay bộ phim. Tẩy chay hội nghị.
nId. Gạo hạt nhỏ, dài, ít nhựa, để nấu cơm. Cơm tẻ. Có nếp có tẻ (tng).
IIt. Chỉ hoa quả không thơm ngon bằng thứ cùng loại. Ngô tẻ. Dưa tẻ.
nt.1. Buồn chán do vắng vẻ. Chợ càng về chiều càng tẻ.
2. Đơn điệu, không hấp dẫn. Câu chuyện tẻ quá.
nt. không có sức lôi cuốn, khiến buồn chán. Giọng đều dều, tẻ nhạt. Cuộc sống tẻ nhạt.
nt. Nhỏ bé đến như không đáng kể. Mấy hạt thóc tẻo teo. Con chim bé tẻo teo.
nd. Tép loại nhỏ; hạng người hèn kém, không đáng kể. Sợ gì bọn tép riu ấy.
nt.1. Như Tê bại.
2. Hoàn toàn không khả năng hoạt động. Ý chí đấu tranh bị tê liệt.
nt. Vì tác động quá mạnh của một cảm giác hay cảm xúc mà không còn khả năng cảm giác, cảm xúc nữa. Rét tê tái. Lòng đau tê tái.
nd. Thú cỡ trung bình, mõm nhọn, không răng, thân có vẩy sừng, đào hang dưới đất để ăn kiến, mối.
nd. Tên cha mẹ đặt cho từ lúc nhỏ khi trưởng thành được thay bằng tên khác và kiêng không nhắc đến theo tục lệ.
nt. Phơi ra một cách lộ liễu, thiếu ý tứ. Nằm ngửa tênh hênh giữa nhà. Xe không ngụy trang, cứ để tênh hênh ngoài bãi.
nIt. Làm vui nhộn, thiếu nghiêm chỉnh. Tếu với nhau cho vui. Anh chàng tếu nhất bọn.
IIp. Nông nổi, thiếu nghiêm chỉnh, không thực tế. Lạc quan tếu.
nđg.1. Thả ra, không giam giữ. Quan tha, ma bắt (tng).
2. Bỏ qua, không trừng phạt. Tha tội. Tha lỗi.
3. Ngậm vào miệng đem đi, mang theo. Kiến tha lâu đầy tổ (tng). Tha về nhà đủ thứ.
nđg.1. Buông, không cầm giữ. Thả tù binh.
2. Bỏ xuống, đặt xuống, cho vào môi trường thích hợp. Thả bè, thả diều. Thả cá: thả cá xuống ao, xuống hồ để nuôi. Thả câu: buông mồi xuống nước để câu cá. Thả diều: Tung cho diều bay lên. Thả dù: cho nhảy dù xuống. Thả neo: buông neo.
nđg. Tha cho khỏi tội, được trắng án. không đủ chứng cớ nên tòa tha bổng.
np. không ngăn cản, không hạn chế được hoàn toàn tự do. Vui đùa thả cửa. Chơi bời thả cửa.
nđg.1. Để cho được tự do, không bó buộc hay ngăn cản. Quá nuông chiều, thả lỏng con dễ sinh hư.
2. không giam giữ nữa nhưng vẫn đặt dưới một một sự giám sát. Thả lỏng một số tù chính trị.
nđg. không kiểm soát để mặc cho hoạt động. Giá thả nổi ngoài thị trường tự do.
nt. Thong thả, lặng lẽ và không chú ý tới việc gì. Em bé tha thẩn chơi một mình ngoài vườn.
nđg. Bịa ra lý do, mượn cớ. Thác ốm xin nghỉ. Nói thác bận việc không đi họp.
ht. Hỗn loạn, không bình thường. Tinh thần thác loạn. Cảnh sống thác loạn.
nđg&t. Loại bỏ đi cái không cần thiết, không tác dụng. Nước thải của nhà máy.
nt&p.1. Muốn không chính đáng và quá mức. Máu tham. Tham thì thâm (tng).
2.Làm việc gì cố cho nhiều đến quá mức. Ăn tham. Bài viết tham quá.
nd. Chất rắn, thường màu đen, để làm chất đốt, do gỗ hay xương cháy không hoàn toàn hay do cây cối chôn vùi dưới đất phân hủy dần qua nhiều thế kỷ.
nt. Có vẻ tự nhiên như không có việc gì xảy ra. Thản nhiên trước nguy biến.
nt.1. Rất trong, không lẫn một chút gì. Tiếng chuông thanh. Trăng thanh.
2. Có hình dáng, đường nét mảnh mai, dễ trông. Dáng người thanh. Chiếc nón thanh.
3. Lịch sự, không thô tục. Lời ăn tiếng nói thanh. Nam thanh nữ tú.
nđg.1. Trở nên là. Vết thương thành sẹo. Thành vợ thành chồng.
2. Đạt được kết quả dự định. Việc không thành. Chưa biết sẽ thành hay bại.
nId. 1. Thần linh, người tài giỏi được thờ ở đền chùa. Thánh Gióng. Đức Thánh Trần.
2. Bậc hiền triết, học giỏi tài cao, vượt mọi người cùng thời. Khổng Tử là thánh nho.
3. Người có tài giỏi trong một nghề hay một việc gì. Thánh thơ. Thánh chữ. Thánh cờ.
4. Vua. Thánh hoàng. Thánh chỉ.
5. Đấng là chúa tể muôn loài theo một số tôn giáo. Hồi giáo thờ thánh Allah. Kinh thánh. Tượng thánh. Tòa thánh của đạo Thiên Chúa.
IIt. Tài giỏi khác thường. Sao thánh thế, đoán câu nào đúng câu ấy.
ht. Trong sạch, không bị sự giàu sang cám dỗ, không dơ bợn. Gia đình thanh bạch.
ht. không có loạn, không có giặc. Nước thanh bình, ba trăm năm cũ (Đ. Th. Điểm).
hd. Giọng nâng cao hay hạ thấp của âm tiết ghi bằng các dấu giọng sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng, không dấu.
hId.. Ý kiến không hay sẵn có trong đầu và khó thay đổi. Có thành kiến với người nào.
IIđg. Có thành kiến. không nên thành kiến với người phạm sai lầm.
ht. Trong sạch liêm khiết, không nhận hối lộ. Tính thanh liêm.
hdg.1. Bán hay hủy bỏ tài sản cố định không dùng nữa. Thiết bị quá cũ cần thanh lý.
2. Hoàn tất việc thực hiện một hợp đồng. Các bên ký hợp đồng thanh lý với xí nghiệp.
hd. Miếu thờ Đức Khổng tử.
hdg. Giải thích cho hiểu để không còn quy lỗi hay nghĩ xấu cho mình hay người nào, việc gì. Thanh minh để tránh hiểu lầm.
hd.1. Yếu tố, bộ phận không thể tách rời yếu tố bộ phận khác để tạo nên một sự vật, một tổ chức. Các thành phần của câu. Thành phần hội nghị gồm giám đốc các xí nghiệp quốc doanh.
2. Tập hợp người có cùng một tiêu chí trong một tập hợp lớn hơn. Thành phần công nhân. Các thành phần giai cấp trong xã hội.
nt. Có số lượng giao nhận thành một món đáng kể. Tiền đưa lắt nhắt, không thành tấm thành món.
ht. Thoải mái vì không có điều gì phải suy nghĩ, áy náy. Đầu óc thanh thản.
ht. Có lời nói, hành vi đúng như ý nghĩ, tình cảm của mình, không có gì giả dối. Tin vào lòng thành thật của bạn. Thành thật xin lỗi. Thành thật mà nói, tôi không thích anh ta.
nt.1. Chỉ dáng điệu, đường nét mềm mại, không gò bó. Dáng người thanh thoát. Đường nét chạm trổ thanh thoát.
2. Lưu loát, nhẹ nhàng. Lời thơ thanh thoát. Văn dịch thanh thoát.
3. Thanh thản, nhẹ nhàng, không có gì vướng mắc. Tâm hồn thanh thoát.
nt. Nhàn nhã, không bân bịu, lo nghĩ gì. Sống thảnh thơi. Đầu óc thảnh thơi.
nđg. Tháo bỏ, làm cho không còn vướng mắc, khó khăn nữa. Tháo gỡ khó khăn. Tháo gỡ mìn.
nđg. không ngủ được vì có điều lo nghĩ hay tác động của tình cảm. Thao thức suốt đêm.
nd. Chỉ cách sống ẩn náu của những nhà trí thức chỉ nghĩ đến những điều hiểu biết của mình mà không chịu đem ra ứng dụng ở đời. Sống trong tháp ngà.
nt. Chỉ lối viết nhanh, không đầy đủ rõ ràng từng nét. Chữ viết tháu khó đọc.
nđg.1. Đánh lừa trong lối đánh bài ích xì.
2. Đánh lừa bằng mánh khóe xảo trá; bịp. Bị tháu cáy mà không dè. Cũng nói Thấu cấy.
nđ. Tất cả không trừ ai, trừ cái gì. Thảy đều vui vẻ. Đồ đạc, bàn ghế, thảy đều gọn gàng.
nđg. Thay vào chỗ vật hay người không còn thích hợp nữa. Đào tạo lớp người thay thế. Phụ tùng thay thế.
nt. Cảm thấy không thông, cần được giải đáp. Thắc mắc về chủ trương.Thắc mắc vì không được lên lương.
np.1. Theo một hướng nhất định mà tới. Cứ thẳng một đường mà đi.
2. không kiêng nể, che giấu. Nói thẳng.
3. Liên tục trong suốt một thời gian. Đi thẳng một mạch về nhà. Ngủ thẳng một giấc.
4. Trực tiếp, không qua trung gian. Lúa gieo thẳng không qua khâu làm mạ. Bảo thẳng anh ta.
5. Ngay và dứt khoát. Bị mắng hắn cút thẳng.
nt. không cong, không gập khúc. Uốn thanh sắt cho thẳng. Cây thẳng đứng.
hd. Ngang đều nhau, không nghiêng, không lệch. Giữ cho người không mất thăng bằng kẻo ngã. Tâm trạng hoang mang mất thăng bằng.
nt&p.1. Thẳng một đường một mạch. Con đường thẳng băng. Công việc tiến hành một cách thẳng băng.
2. Thẳng thắn, ngay thật, không quanh co. Tính thẳng băng. Cách nói thẳng băng.
np. Nằm ngay đơ ra, không động đậy. Nằm thẳng cẳng. Chết thẳng cẳng.
nt. Thẳng một đường không có chỗ nào cong vẹo. Chân thẳng đuột như chân voi. Tính thẳng đuột như ruột ngựa.
hdg. Lên trời, bay lên trời. Ông Táo thăng thiên. Pháo thăng thiên: pháo đốt bay thẳng lên không trung.
nt. Thẳng ngay, không lệch, không nhăn. Kéo vạt áo cho thẳng thớm.
hdg.1. Trói buộc.
2. Thúc bách, không cho trì hoãn. Bị chủ nợ thằng thúc.
np. không chút vị nể. Thẳng thừng bác bỏ. Phê bình thẳng thừng.
np. Thẳng một mực không chỗ nào quanh co. Nói thẳng tuột. Đi thẳng tuột một mạch.
np.1. không lộ ra ngoài. Yêu thầm.
2. Rất khẽ, người ngoài không nghe được. Nói thầm.
3. Trong bóng tôi. Đi thầm. Đèn đóm không có, đành phải ngồi thầm.
hdg. Tăng sản lượng nông nghiệp bằng cách đầu tư thêm tư liệu sản xuất và lao động trên đơn vị diện tích không mở rộng.
nt. Được giữ sâu kín trong lòng, không bộc lộ. Ý nghĩ thầm kín.
nt. Lén lút, không để cho người khác biết. Việc làm thầm lén, vụng trộm.
hdg. Thẩm xét điều tra xem có chính xác không. Thẩm tra lý lịch. Thẩm tra tư cách đại biểu đại hội.
nt. Đờ đẫn như không biết gì đến chung quanh. Mặt thần ra như người mất hồn.
ht. Thuộc về thần linh, không thể hiểu được, theo quan niệm duy tâm. Thế giới thần bí. Quan niệm thần bí về thiên nhiên.
hd. Cái danh mình đang mang. Thân danh là một nhà giáo mà không tự trọng.
ht. Có hiệu quả kỳ lạ, không giải thích nổi. Mưu kế thần diệu. Phương thuốc thần diệu.
hd. Sự truyền đạt các hiện tượng tâm lý (như cảm giác, ý nghĩ, hình ảnh, v.v...) từ người này đến người khác ở cách nhau rất xa mà không cần một phương tiện thông tin kỹ thuật nào.
hdg. Tự mình làm không sai người dưới. Bác sĩ thân hành tiêm thuốc cho bệnh nhân.
nt. Gần gũi, mật thiết. Bầu không khí thân mật. Bữa cơm thân mật.
nd. Động vật không xương sống, cơ thể là khối thịt mềm ẩn trong vỏ cứng hay mai cứng. Trai, ốc, mực là những loại thân mềm.
hd. Địa vị xã hội thấp hèn và cảnh ngộ không may. Thân phận tôi đòi. Than thân trách phận.
nIt.1. Hoàn toàn đúng với tên gọi, không giả. Hàng thật. Bắn đạn thật. Tên thật, không phải bí danh.
2. Đúng y như tồn tại, xảy ra trong thực tế. Người thật, việc thật. Giống y như thật.
3. Chân thực, chân thành. Ăn ở thật lòng. Thật lòng thương người.
IIp.1. Hoàn toàn đầy đủ. Tình hình thật căng thẳng. Chờ cho nước thật sôi. Nghĩ thật kỹ hãy nói.
2. Mức độ nhiều, cao. Đẹp thật, hát thật hay.
. không đạt được kết quả dự định, phải chịu thua đối phương. Công việc thí nghiệm thất bại. Trận đánh đã thất bại.
hdg. Làm trái với cách thức thông thường nên kết quả không như ý muốn. Nhà làm thất cách, không tận dụng được ánh sáng thiên nhiên.
ht. không được thỏa chí; thất vọng. Nó đang thất chí về việc thi cử học hành.
ht. không học được, không biết đọc biết viết. Trừ nạn thất học.
dt. không có việc làm để sinh sống. Dân thất nghiệp. Nạn thất nghiệp.
ht. không còn được người bề trên yêu mến, tin dùng nữa. Viên quan thất sủng.
nt.1. Tự bộc lộ mình một cách tự nhiên không giả dối. Nó rất thật thà, nghĩ sao nói vậy.
2. không tham của người khác. Con người thật thà, không tắt mắt của ai.
np. Đi lang bang, không có nơi nhất định. Thất tha thất thểu ngoài đường.
nđg. Đi châm chạp, bước không vững. Người ăn xin thất thểu trên vỉa hè.
ht. không giữ trọn tiết với chồng theo quan niệm phong kiến.
hdg. không được truyền lại. Môn thuốc thất truyền. Tác phẩm đã thất truyền.
nIt.1. Suốt qua chiều dày, chiều dài hay chiều sâu. Nước trong nhìn thấu đáy.
2. Đến mức tường tận. Thấu lòng nhau. Hiểu thấu vấn đề.
IIp. Nổi. Đau chịu không thấu.
nđg.1. Khao khát, ước muốn. Thèm ăn, thèm mặc.
2. Muốn, thấy cần. Thèm được bay nhảy tự do. không thèm nói nữa. Chẳng ai thèm để ý.
nIđg.1. Đi liền với phía sau không rời ra. Lẽo đẽo theo sau.
2. Đi cùng với ai đến nơi nào. Theo mẹ về quê.
3. Làm đúng như ai đã làm, đã nói. Làm theo lời dặn của thầy. Nói theo sách. Theo gương người trước.
4. Tin vào và làm theo lời dạy của một tôn giáo, một tổ chức. Theo đạo Phật. Một lòng theo Cách mạng.
5. Hoạt động liên tục trong một thời gian với một công việc nhất định. Theo lớp chính trị. Theo học ngoại ngữ.
IIgi.1. Lối, hướng di chuyển trong họat động. Chạy ra ngoài theo cửa sau. Chị khóc, em cũng khóc theo.
2. Dựa vào, căn cứ vào. Phân phối theo lao động. Hát theo tiếng đàn. Nói theo tin trên báo.
nđg.1. Thể tắt (nói tắt). Ốm không đến được, xin bà con thể cho.
2. Chiếu cố để làm theo ý. Thể theo lòng dân.
nd. Vị trí tạo nên điều kiện thuận lợi hay bất lợi. Thế núi hiểm trở, tiện cho phòng thủ. Cờ đang thế bí. Thế không ở được, phải ra đi.
hd. Lời thề có núi và biển chứng giám, trước sau như một không thay đổi.
npI.1. Chỉ thể cách muốn hỏi, muốn biết. Công việc thế nào rồi? Luống cuống không biết làm thế nào.
2. Chỉ thể cách không tốt, không bình thường nhưng không thể xác định. Dạo này cậu ta thế nào ấy.
3. Chỉ thể cách không xác định. Nói thế nào cũng không nghe. Khó khăn thế nào cũng không ngại.
IItr. Thế nào, anh lại không đi à?Thế nào, có chịu nói không?
ht. Toàn khối hình thể của một vật choán trong không gian. Phép đo thể tích.
nđg. Thêu và dệt, bày đặt, vẽ vời thêm. không có gì mà dám thêu dệt thành chuyện.
nđg. Nói rất nhỏ và yếu ớt. Cụ thều thào điều gì nghe không rõ.
nlI. 1. Biểu thị cứu cánh, hậu quả của một điều kiện vừa nêu. Nếu mưa thì ở nhà. Bây giờ mới đi thì muộn mất.
2. Nêu một ý song song hay tương phản với ý trước. Nó dại thì em nó lại rất khôn. Có ba người con thì đều ở xa cả.
3. Biểu thị ý tiếp nối. Vừa về đến nhà thì trời đổ mưa. Anh đi một lúc thì tôi đến.
IIp.1. Biểu thị ý phủ định mỉa mai. Vâng, con nó hư, còn con của chị thì ngoan! Mày thì giỏi!
2. Biểu thị ý khẳng định. Thì ai chẳng biết vậy? Tôi thì tôi không ngại.
np. Nhấn mạnh ý phủ định. không giúp đỡ thì chớ, lại còn đến quấy rầy.
nđg. Nhấn mạnh hậu quả không tốt khó tránh được. Nó mà bắt được thì chớ kể.
np. Té ra, sự thật. Thì ra anh cũng không hay biết gì về việc ấy.
nđg. Nói thầm với nhau, không để người khác nghe. Thì thầm vào tai bạn.
np. Biểu thị ý chấp nhận điều thực tế vừa nêu. Anh không đi thì thôi tôi đi.
ht. Hợp với sự cần dùng. Kiến thức quá cũ, không còn thích dụng.
ht. Vui thích, thú vị. Cảm thấy thích thú. Một công việc không thích thú gì.
nd. Kim loại mềm, màu trắng, dễ dát mỏng, dễ nóng chảy, không gỉ, dùng để mạ, làm giấy gói chống ẩm mốc. Giấy thiếc.
hd. Lưới giăng khắp nơi, không thể nào thoát được. Thế trận thiên la địa võng, chạy đâu cho thoát.
ht. Tự nhiên sinh ra, không do con người làm ra. Hang thiên tạo.
hd. Vật thể đá hay kim loại từ khoảng không vũ trụ rơi vào Trái Đất.
ht. Có ý bênh vực, nghiêng về một bên. Pháp luật không thiên vị ai.
hd. Sao Thiên Vương ngôi sao thứ bảy trong Thái dương hệ, không thấy được bằng mắt thường.
nđg.1. Ngủ. Thiếp đi lúc nào mà không hay.
2. Mê, không tỉnh. Nằm thiếp vì kiệt sức.
hdg. Biết qua loa, không sâu sắc. Cũng có thiệp liệp sử sách.
nđg. Tỏ ra có nhu cầu, ham thích. không thiết địa vị. không thiết sống.
ht. Sắt đá, tinh thần cứng cỏi, kiên quyết không gì lay chuyển được. Tấm lòng thiết thạch.
ht. Chỉ cơ quan trong cơ thể không thực hiện được đầy đủ chức năng. Có triệu chứng thiểu năng thận.
nd. không đầy đủ, khuyết điểm. Công việc làm nhiều thiếu sót.
nt. không có đủ so với nhu cầu. Cảnh sống thiếu thốn. Thiếu thốn về mặt tình cảm.
hd. không trung hoàn toàn vắng lặng. Tiếng chim ăn đêm vọng vào thinh không.
np. Bỗng dưng, không có lý do gì cả. Đang ngồi chơi, thinh không bỏ đi.
nđg.1. Sống lâu. Cụ thọ chín mươi tuổi.
2. Sử dụng được lâu, tồn tại lâu. Cách làm đó không thọ được.
nđg. Lùi trước đối phương. Tiến không được, thoái cũng không xong. Cũng nói Thối.
hdg. Mất hết ý chí, không còn muốn theo đuổi việc đang làm. Thoái chí nản lòng trước thất bại.
hdg. không tiến tới việc hôn nhân nữa, hủy bỏ giao ước kết hôn.
nt.1. Ở trạng thái hoàn toàn dễ chịu, không gì gò bó, hạn chế. Tinh thần thoải mái hơn trước.
2. Dễ dãi, tự nhiên. Tính anh thoải mái, dễ gần.
hd. Phong trào giảm sút, suy yếu, không tiến lên nữa. Thoái triều của cuộc cách mạng.
nt.1. Trong trạng thái không khí dễ lưu thông. Nhà rất thoáng. Loại vải mỏng mặc thoáng.
2. không có đường nét rườm rà. Cách trình bày thoáng.
3. Rộng rãi, không câu nệ. Tư tưởng thoáng.
nđg.1. Ra khỏi nơi bị vây hãm hay bị ràng buộc. Thoát vòng vây. Thoát chết. Thoát cảnh đói nghèo.
2. Làn cho ra khỏi tình trạng bị tắc nghẽn, ứ đọng. Quần áo mỏng để thoát mồ hôi. Cống thoát nước.
3. Thể hiện được nội dung một cách tự nhiên, không có gì gò bó. Nghệ sĩ tuồng diễn rất thoát vai. Bài thơ dịch chưa thoát.
np. Mới vừa, vừa. Thoạt vào đã công kích rồi. Thoạt đến thoạt đi không sao biết trước được.
nd. Lối, cách sống hay hoạt động, thường không tốt. Thói hư tật xấu. Đất lề quê thói (tng).
nd. Cách ăn ở không tốt thường thấy ở nhiều người. Thói đời đen bạc.
nđg. Thở rất yếu và không đều, biểu hiện sắp chết. Người bệnh chỉ còn thoi thóp.
nđg. Thả, buông một vật gì cột ở đầu dây. Thòng gàu xuống giếng. Buộc không gọn dây thòng cả ra ngoài.
nđg. Buông thẳng xuống một cách tự nhiên, không đưa vào đâu. Những quả bầu thõng xuống. Buông thõng một câu. Ngồi bỏ thõng chân.
nt. Mắt mù hay trông không rõ nhưng bề ngoài vẫn như bình thường.
nIt. không bận bịu, ít việc làm. Khi nào thong thả mời anh đến chơi.
IIp. không vội vàng. Đi thong thả.
nt. 1. Có hình dáng không gọn, đường nét thiếu mềm mại. Dáng người thô. Loại vải thô.
2. Thiếu tế nhị, không thanh nhã. Lời diễn đạt còn thô.
3. Chưa qua tinh chế, chỉ gia công sơ sài. Dầu thô. Tơ thô.
nd. Khoảng thời gian hay không gian trong đó diễn ra liên tục một hoạt động. Đi một thôi đường. Kể lể một thôi một hồi.
nIđg1. Ngưng hẳn lại, không làm nữa. Thôi học. Thôi chức chủ nhiệm.
2. Đành coi như không có chuyện gì xảy ra. Nhỡ có hỏng cũng thôi.
IIp.1. Biểu thị ý hạn chế. Chỉ một ngày thôi. Bài văn ấy ngắn thôi nhưng rất hay.
2. Biểu thị ý miễn cưỡng nhưng chấp nhận. Đành vậy thôi, làm thế cũng tốt thôi.
3. Biểu thị ý nhấn mạnh sự khẳng định. Sớm muộn gì nó cũng về thôi. Cần đến là có ngay thôi.
IIIc.1. Tỏ ý tiếc về điều không hay đang xảy ra. Thôi, hỏng mất rồi! Thôi, thế là hết.
2. Tỏ ý can ngăn hay từ chối. Thôi, đủ rồi, đừng nói nữa. Thôi, tôi không đi đâu.
nt. Có mùi của phân tươi hay xác chết lâu ngày. Thối như cóc chết. Nói thối lắm, không ai nghe được. Cũng nói Thúi.
nt. Bị hỏng không dùng được. Trứng thối. Đạn thối không nổ. Cũng nói Thúi.
nt. Trong tình trạng xấu xa, hư hỏng đến mức tồi tệ, không cách cứu chữa. Triều đình phong kiến thối nát.
nt. 1. Thối. Bãi rác thối tha đầy ruồi nhặng.
2. Xấu xa, tồi tệ không chấp nhận được. Tư tưởng đồi trụy thối tha.
nđg. 1. Khóc thành tiếng ngắt quãng như cố nén mà không được. Gục đầu thổn thức.
2. Có những tình cảm làm xao xuyến không yên. Trái tim rộn ràng thổn thức.
nđg. 1. Nối liền với nhau cho không bị cản trở ngăn cách. Hầm lò có lối thông với bên ngoài.
2. Làm cho không bị tắc nghẽn. Thông cống. Ống thông khói.
3. Liền một mạch. Làm việc thông ca.
4. Hiểu rõ, không còn gì thắc mắc. Thông chính sách.
5. Biết, thành thạo. Học thông các môn võ.
hdg. Nói trai gái không phải vợ chồng mà lấy nhau. Tội thông dâm.
hIđg. Hợp lại thành một chỉnh thể duy nhất. Quốc gia thống nhất. Cần thống nhất ý kiến trước đã.
IIt. Có sự phù hợp nhất trí với nhau. Ý kiến không thống nhất.
nt. Làm một mạch thành một buổi chứ không chia làm hai buổi sáng chiều. Làm thông tầm trưa nghỉ một tiếng.
nIt. Thường có, không có gì đặc biệt. Bệnh thông thường.
IIp. Theo lệ thường. Thông thương, phải bắt đầu như thế.
nd.1. Thi, thể văn có âm vận rõ ràng. Ngâm thơ. Thơ tự do: Thơ có âm điệu nhưng không có niêm luật nhất định.
2. Như Thư. Viết thơ.
nđg. Hít hơi vào và đưa ra. Thở không khí trong lành. Cây thở chủ yếu bằng lá. Thở ra những lời bất mãn.
nđg. Thở ra một hơi dài, khoan khoái vì đã trút bỏ được điều đè nặng trong lòng. Được tin người bị nạn không hề gì, mọi người thở phào.
dt.1. Khoảng đều đều và vô tận kể cả quá khứ, hiện tại và vị lai mà trong đó các sự việc đã xảy ra. không gian và thời gian. Thời gian qua rất nhanh.
2. Khoảng thì giờ, ngày tháng của một sự việc xảy ra. Sẽ viết xong trong thời gian một năm. Thời gian của một chu kỳ.
hd. Kỳ hạn, giới hạn thời gian của một công việc. không thời hạn, vô thời hạn. Hoàn tất công trình đúng thời hạn.
nt. Có vẻ tử tế, ngọt ngào nhưng không thật lòng. Chỉ thơn thớt cái mồm.
nđg.1. Nói ra điều không tốt của mình, thâm tâm muốn giấu. Nó đã tự thú hết tội lỗi.
2. Đầu thù. Kêu gọi toán phỉ ra thú.
hd. Hiệu trống hoặc hiệu chuông ra lệnh đóng cửa thành lúc gần tối thời xưa. Mặt trời gác núi, chiêng đà thu không (Ng. Du).
nđg. Nhận vào, nhận lấy. Thu nhận học sinh mới. Có những âm thanh tai người không thu nhận được.
nd. Giá trị mới được sáng tạo ra, bao gồm giá trị lao động sống và giá trị thặng dư, không bao gồm lao động quá khứ.
nt.1. Tinh, không pha. Thuần chất.
2. Dịu dàng, hòa nhã. Tính người rất thuần.
nt.1. Theo đúng chiều chuyển động bình thường của sự vật. Thuận chiều kim đồng hồ. Buồm thuận gió. Thời tiết không thuận.
2. Thích hợp, tiện cho hoạt động. Thuận miệng nói cho vui. Thuận tay trái.
3. Bằng lòng, đồng ý. Bỏ phiếu thuận.
nt. Chỉ công việc trôi chảy, không gặp trắc trở. Mọi việc đều thuận buồm xuôi gió.
ht. Chỉ dựa vào lý luận, không xuất phát từ thực tế. Lối suy luận thuần lý.
ht. Toàn một thứ, không lẫn lộn. Nông dân không phải là một giai cấp thuần nhất.
ht. Tinh ròng, không gì pha lẫn. Nghệ thuật dân gian thuần túy. Văn hóa dân tộc thuần túy.
nđg.1. Giục, không cho chậm trễ, mà làm cho nhanh hơn. Thúc nợ. Bón thúc.
2. Lấy tay hay vật gì đẩy hoặc châm vào hông, vào lưng. Bị thúc cùi chỏ vào lưng.
hdg. Thúc giục gắt gao, ráo riết. Yêu cầu thúc bách, không được chậm trễ.
ht. Nhanh, liều lĩnh, không kể nguy hiểm. Cắm cổ chạy thục mạng: Đánh nhau thục mạng.
nđg. Thuê để dùng tính theo thời gian chứ không theo số lần sử dụng. Thuê bao điện thoại.
nt. Héo, cổi, không mọc được nữa (nói về nụ hoa hoặc mầm cây). Giò thủy tiên bị thui.
nd. Chỉ người thu nhận vào bao nhiêu cũng không đủ. Hắn là một cái thùng không đáy.
hd. Lớp vỏ nước không liên tục của Trái Đất gồm toàn bộ biển, đại dương, ao hồ, sông ngòi và cả nước ngầm.
nd. Thuyết cho rằng sinh vật trên Trái Đất từ trước đến nay không hề thay đổi, không hề tiến hóa.
nd. Thuyết triết học cho rằng con người không thể biết được bản chất của thế giới khách quan và những quy luật của nó.
nd. Khuynh hướng triết học duy tâm chủ quan cực đoan, cho rằng chỉ chủ thể có ý thức là hiện thực không nghi ngờ gì, còn lại tất cả chỉ là tồn tại trong ý thức của chủ thể đó mà thôi.
nd. Quan niệm cho rằng số mệnh là đã định trước, không cưỡng lại được.
Thuyết do Men-thớt chủ xướng cho rằng thức ăn trên thế giới tăng theo cấp số cộng mà dân số lại tăng theo cấp số nhân nên không thể tránh khỏi đói nghèo nếu không có giảm dân số do chiến tranh, nạn đói, bệnh dịch hay sự hạn chế sinh đẻ.
nd. Thuyết cho rằng do kết quả của sự phát triển tự nhiên và có tính chất lịch sử mà các sinh vật thay đổi và tiến hóa không ngừng.
nd. Lý thuyết vật lý do nhà vật lý Đức Ai-stai (Einstein) đề xướng cho rằng sự vận động, tốc độ, khối lượng v.v... có tính chất tương đối và vạt chất, không gian, thời gian phụ thuộc lẫn nhau.
nIt. không bị công việc thúc bách. Hôm nay thư việc mới đi chơi.
IIđg. Đồng ý cho hoãn lại ít lâu. Thư cho ít ngày về món nợ. Xin thư cho ít lâu.
nt. Đờ đẫn như không còn cảm giác, không buồn cử động. Ngồi thừ như tượng gỗ.
nđg.1. Làm một việc để xem làm được không, kết quả ra sao. Sản xuất thử. Thử nhớ lại, xem có đúng không.
2. Dùng những biện pháp kỹ thuật, tâm lý để phân tích, xem xét đặc tính, thực chất của sự vật. Thử máu. Thử vàng. Hỏi để thử lòng.
nd.1. Tập hợp sự vật giống nhau, phân biệt với tập hợp khác. Thứ vải mỏng. Đầu hai thứ tóc. Nhà không thiếu thứ gì. Dặn dò đủ thứ.
2. Loại người bị coi là thấp kém. Ai thèm đếm xỉa đến thứ người ấy.
hd. Dân thường, không có chức vụ gì trong xã hội phong kiến. Tầng lớp thứ dân.
np. Biểu thị ý đặt vấn đề cho người đối thoại cùng tìm hiểu. Thử hỏi làm như vậy có đúng không?
hd. Sản phẩm không đúng quy cách, không đạt yêu cầu về phẩm chất. Hạng thứ phẩm.
nđg.1.Đáp lại lời gọi hay hỏi. Gọi mãi không ai thưa.
2. Trình bày với người trên một cách trân trọng, lễ độ. Thưa chuyện với cha mẹ.
3. Từ dùng để mở đầu khi nói với người trên hay trước đám đông. Thưa bác, cháu hiểu rồi. Thưa các vị đại biểu.
nđg. Trình bày với người trên một cách lễ phép. Nói năng cộc lốc, không thưa gửi gì.
nđg. Nói, bày tỏ ý kiến của mình. Biết thì thưa thốt, không biết thì dựa cột mà nghe (tng).
nđg.1. không ngủ. Thức lâu mới biết đêm dài (tng). Thức suốt đêm.
2. Tỉnh dậy hay làm cho tỉnh dậy. Giật mình thức dậy. Đồng hồ báo thức.
ht. Hưởng lợi; chỉ việc kinh doanh bằng cách đầu tư tiền vốn để thu lợi tức mà không trực tiếp quản lý kinh doanh. Tư bản thực lợi. Tầng lớp thực lợi.
hd. Sức mạnh có thật của bản thân. không có thực lực. Bồi bổ thực lực.
hd. Nghề nghiệp thiết thực, có ích lợi cho dời sống. Trọng thực nghiệp không chuộng hư văn.
hp. 1. Đúng với thực tế của tình cảm, ý nghĩ, không giả dối. Yêu thực tình. Thực tình muốn giúp bạn.
2. Đúng như vậy, sự thật là như vậy. Thực tình, tôi chưa hiểu ý anh.
np. Biểu thị ý nhấn mạnh điều sắp nói là sự thật. Thực tình mà nói, nó không muốn thế.
nđg.1. Có tình cảm gắn bó và thường tỏ ra quan tâm săn sóc. Mẹ thương con.
2. Yêu. Người thương.
3. Cảm thấy đau đớn, xót xa trong lòng trước cảnh ngộ không may. Tình cảnh thật đáng thương. Thương người bị nạn.
nIt.1. không có gì đặc biệt so với số lớn những cái cùng loại. Chuyện thường. Hơn hẳn người thường.
2. Ở mức trung bình, không có gì nổi bật. Sức học thường thôi. Thành tích thường, không xuất sắc.
IIp.1. Lặp lại nhiều lần và lần này cách lẫn khác không lâu. Bộ quần áo thường mặc. Chỗ này thường xảy ra tai nạn.
2. Theo như thường thấy, theo lẽ thường. Việc này thường phải mất vài tháng mới xong. Thường ít ai nghĩ như thế.
nIt. Ở vị trí cao, ở phía trên, phía trước. Gác thượng. Xóm thượng. Quyển thượng.
IIđg. Đưa lên, đặt lên trên cao cái không đáng đưa lên. Cái gì cũng thượng lên bàn.
hd. Người dân thường, không chức vụ, không có địa vị, không thuộc những tầng lớp đặc biệt trong xã hội. Con nhà thường dân.
np. Nhiều lúc, nhiều khi. Thường khi gặp việc thì làm không suy tính.
hd. Phạm nhân tội thường về hình sự, không phải chính trị phạm.
hd. Áo quần mặc thường (không phải sắc phục hoặc lễ phục). Công an mặc thường phục.
nIp. Hằng xảy ra. Thường thường anh ấy không có nhà.
IIt. không đặc biệt. Về nhan sắc, cô ấy cũng thường thường thôi.
ht. Hợp với tình đời, thông thường, không lạ. Đó là chuyện thường tình.
hd. Bị thương và chết trong chiến tranh. Con số thương vong không cao.
ht. Xảy ra đều đặn, không gián đoạn. Chuyển động thường xuyên.
nđg. Để mạnh xuống hay áp mạnh vào một chỗ dựa vững chắc. Ngồi viết không tì ngực vào bàn.
hdg. Sợ bị hiểu lầm, nghi ngờ, nên tránh quan hệ, không hợp tác với nhau. Xóa bỏ mọi tị hiềm giữa các dân tộc.
nđg. So bì mình với người khác vì ganh tị. Người hay suy bì tị nạnh. Mỗi người một việc, không ai tị nạnh ai.
np. Tạo thành tiếng động nhỏ, không đều nhau liên tiếp. Mưa rơi tí tách.
np. Nói lia lịa, liếng thoắng. Nói tía lia, không ai nghe kịp.
nd. Luồng hạt nhân và hạt cơ bản, có khi có năng lượng rất lớn, từ không gian vũ trụ rơi vào Trái Đất, gây nhiều phản ứng hạt nhân trong khí quyển.
nd. Bức xạ điện từ có bước sóng rất ngắn, có thể xuyên qua nhiều chất mà ánh sáng không qua được như giẩy, vải, gỗ v.v...
hdg. Bỏ không ăn cơm (nói về những người tu Phật giáo) để chuyên chú vào việc tu hành.
nđg.1. Cảm thấy ray rứt trong lòng vì đã mất. Tiếc của. Tiếc ngẩn ngơ.
2. không muốn rời bỏ, không muốn mất đi. Tiếc tiền nên không mua.
3. không vui vì đã trót làm hay không làm một việc gì. Tiếc đã không đến dự hội nghị.
hd. Hoạt động tâm lý của con người mà bản thân con người không ý thức được. Tư tưởng coi thường phụ nữ đã ăn sấu vào tiềm thức ông cha ta.
nt.1. Dễ dàng, thuận lợi cho công việc. Đun than tiện hơn đun củi. Ở gần thư viện, tiện cho việc nghiên cứu.
2. Hợp lẽ thông thường. Nói ở đây không tiện.
3. Có hoàn cảnh thuận lợi để kết hợp làm một việc gì. Tiện đây xin góp một vài ý kiến.
hd.1. Mệnh đề được thừa nhận mà không chứng minh. Các tiên đề hình học.
2. Điều không thể chứng minh nhưng hiển nhiên, dùng làm xuất phát điểm cho một hệ thống lý luận.
hdg. Tính trước mọi khả năng để tìm cách ứng phó. Nhờ tiên liệu sáng suốt nên không bị động.
hIđg. Đoán trước sự diễn biến.
IId. Dự đoán của thầy thuốc về khả năng diễn biến của bệnh. Vết thương bị nhiễm trùng có tiên lượng không tốt.
nth. Chỉ trường hợp mất công, mất tiền mà vẫn không khỏi bệnh, không được việc gì.
ht&p. Tùy tình hình mà tự mình quyết định cách xử lý, không phải chờ lệnh cấp trên. Cho quyền tiện nghi hành sự.
hp. Trước khi có kinh nghiệm và không phụ thuộc vào kinh nghiệm. Suy luận tiên nghiệm.
nd. Tiền dùng để chi tiêu, thanh toán nói chung. Tiền nong sòng phẳng. Tiền nong chi tiêu không có kế hoạch.
ht. Ngay từ khi mới sinh ra đã không được khỏe mạnh. Đứa bé tiên thiên bất túc.
ht. Vươn lên không ngừng để tiến bộ. Chí tiến thủ. Có tinh thần tiến thủ.
hdg. Chém trước rồi mới tâu lên vua sau. Chỉ việc làm xong rồi mới báo cáo với cấp trên, không xin ý kiến trước.
nt. Chỉ quan hệ mua bán, trao đổi sòng phẳng, dứt khoát, không dây dưa, chậm trễ.
nd. Tin do nhiều người loan ra mà không rõ ràng lắm. Tiếng đồn bậy.
nđg. Gọi là, tiếng là. Tiếng rằng ngày nghỉ nhưng không lúc nào thảnh thơi.
hdg.1. Chạm vào nhau và gây nên tác động. Đầu dây dẫn tiếp xúc không tốt.
2. Thường xuyên ở gần và có thể chịu sự tác động không hay. Tiếp xúc với hóa chấtđộc.
3. Gặp gỡ làm cho có quan hệ với nhau. Tiếp xúc rộng rãi với quần chúng.
4. Hai đường cùng có chung một tiếp tuyến ở một điểm hay hai mặt cùng có chung một tiếp diện ở một điểm.
nd.1. Ngày cách nhau nửa tháng trong năm, được đưa vào lịch cổ truyền Trung Quốc để xác định khí hậu, thời vụ cho phù hợp với điều kiện tự nhiên. Tiết lập xuân. Tiết hạ chí.
2. Khoảng thời gian giữa hai ngày tiết (15-16 ngày) được xem là có đặc điểm khí hậu gần giống nhau.
3. Thời tiết với đặc điểm không thay đổi trong khoảng thời gian nhất định trong năm. Tiết tháng bảy mưa dầm.
nd. Lòng ngay thẳng, trong sạch, không thay đổi. Giữ tiết trọn đời.
hd. Tiết và nghĩa, lòng trung thành không thay đổi. Hy sinh để bảo toàn tiết nghĩa.
ht. Làm tiêu hết vi trùng, không còn có vi trùng. Sữa đã tiệt tùng.
nđg.1. Dùng tiền vào việc mua sắm. Đi phố tiêu hết cả tiền.
2. Chỉ thức ăn được tiêu hóa. Ăn không tiêu.
3. Thoát nước thừa, nước thải. Công trình thoát nước và tiêu nước.
4. Mất hẳn đi. Thuốc tiêu độc. Tiêu sầu.5. Ỉa (lối nói lịch sự). Đi tiêu. Cầu tiêu.
ht.1. Có tác dụng phủ định, làm trở ngại sự phát triển.
2. Chỉ chịu tác động mà không phản ứng hay phản ứng yếu ớt. Giải pháp tiêu cực, có tính chất đối phó.
3. không lành mạnh. Những hiện tượng tiêu cực trong xã hội.
hdg. Phá dỡ nhà cửa, phá hoại vườn tược, cho chỉ còn đất trống, đối phương không thể sử dụng được. Thành phố tiêu thổ chống xâm lược.
hd. Phật giáo ở thời kỳ đầu mà những người theo đạo Phật về sau cho là giáo lý rắc rối, không siêu độ được cho số đông người.
nId. Tầng lớp người sản xuất nhỏ có tư liệu sản xuất riêng và không bóc lột người khác.
IIt. Thuộc tầng lớp tiểu tư sản. Tâm lý tiểu tư sản.
nđg.1. Cho là đúng, là có thật. Nửa tin nửa ngờ. Chuyện khó tin.
2. Đặt hoàn toàn hy vọng vào. Tin ở bạn. Tin ở sức mình. Tin ở tương lai. Đừng tin nó mà nhầm.
3. Nghĩ là rất có thể sẽ như vậy. Tôi tin rằng anh ấy sẽ đến. không ai tin rằng nó thành công.
nd. Đạo Thiên Chúa cải lương, không phụ thuộc vào tòa thánh La Mã. Hội Thánh Tin Lành.
np. Hoàn toàn chỉ có một thứ, một loại, không xen lẫn thứ khác. Chọn tinh thứ tốt. Bàn ghế làm tinh bằng gỗ quý.
nd. Tình cảnh, hoàn cảnh. Có thấu tình chăng? Nghĩ thương tình mà không trách.
nt.1. Ở trạng thái không say, không mê, không ngủ, cảm biết và nhận thức hoàn toàn bình thường. Bệnh nhân đã tỉnh sau cơn mê. Nửa say nửa tỉnh.
2. Đã thức dậy sau khi ngủ. Tỉnh dậy lúc 7 giờ.
3. Có biểu hiện hoàn toàn như bình thường, như không có việc gì xảy ra. Mọi người lo lắng, hắn cứ tỉnh như không.
nt.1. Im ắng, yên lặng, không ồn ào. Tìm chỗ tĩnh để học.
2. không thay đổi, ở yên. Trạng thái tĩnh.
nđg.1. Thực hiện các phép tính. Tính tổng của hai số. Tính lỗ lãi. Học tính.
2. Suy nghĩ, cân nhắc để tìm ra cách giải quyết. Bàn mưu tính kế. Tính sai nước cờ.
3. Kể đến, coi là thuộc phạm vi vấn đề cần xét. Chỗ đó bỏ ra, không tính. Tính đến mọi khả năng.
4. Có ý định, dự định làm việc gì. Tôi tính viết thư cho nó.
5. Nghĩ là, tưởng là. Ốm tính chết.
6. Tranh thủ sự đồng ý của người đối thoại về ý kiến trình bày trong câu nghi vấn. Anh tính, tôi không đi sao được? Các bác tính, thế thì còn trời đất nào nữa?
nđg. Tính tổng số khối lượng của hàng không kể bao bì. Tịnh lương thực đã vào bao trước khi cho vào kho.
np. Nhấn mạnh nghĩa phụ từ “không”. Tôi tịnh không biết mọt tí gì.
nt. Tỏ ra như hoàn toàn không có gì xảy ra trước việc đáng lý phải có phản ứng. Mọi người cười ầm lên mà anh ta thì cứ tỉnh bơ.
nt&p. Đột nhiên xảy ra, không biết trước. Cuộc gặp gỡ tình cờ.
nd. Vận động của cây khiến nó không mọc thẳng mà nghiêng về một phía do ảnh hưởng của ngoại cảnh.
hd. Những đặc điểm về khả năng, tác dụng của một vật. Tính năng của thép không rỉ.
nt. Bị oan uổng, dù không sai trái nhưng thực tế không đủ lý để biện minh.
hdg. Tự ý mình nhận trách nhiệm làm, không có sự bắt buộc. Quân tình nguyện.
hd.1. Người yêu. Đôi tình nhân.
2. Người có quan hệ yêu đương không đứng đắn. Có vợ những vẫn đi chơi với tình nhân.
ht. Ở cố định một nơi, không hoặc rất ít chuyển dịch. Làm công tác tĩnh tại.
nt.1. không buồn ngủ. Thức khuya mà vẫn tỉnh táo.
2. Bình tĩnh trước những rắc rối, phức tạp. Phải tỉnh táo trước âm mưu của địch.
ht. Giữ cho lòng thanh thản, không xao xuyến, không xúc động. Ngồi tĩnh tâm suy nghĩ.
nIt. Thật thà, đúng với sự thật. Tôi cứ tình thực kể anh nghe.IIp. Đúng sự thật là như vậy. Tình thực, tôi không thấy gì cả.
hd. Vật không có khả năng di động. Vẽ tĩnh vật. Tranh tĩnh vật.
hpI. Hoàn toàn không. Tịnh vô tin tức.
IItr. Tuyệt đối không. Tịnh vô, không ai biết được gì cả.
np.1. Xa đến nỗi mắt không còn nhìn rõ được. Bay tít lên cao. Tít tận chân trời.
2. Chuyển động quay nhanh đến không còn nhìn thấy rõ hình thể của vật. Quay tít. Múa tít cái gậy trong tay.
3. Quăn, xoắn đến không nhận ra hình dáng, đường nét của vật nữa. Tóc xoắn tít. Chỉ rối tít.
nt.1. Kín, không có chỗ hở, chỗ thông ra. Lấp tịt cửa hang.
2. Thấp, sát dưới bề mặt. Ấn cho tịt xuống, bẹp gí. Người lùn tịt.
3. Hết khả năng hoạt động, bị tắc nghẹt, bị chặn lại. Pháo tịt ngòi. Nói được hai câu thì tịt.
4. Ở nguyên một trạng thái, không phản ứng hay động tĩnh gì. Ở tịt trong nhà. Lờ tịt.
nt. Trong trạng thái say mê, thích thú đến không còn thấy gì khác. Thích chí, cười tít mắt. Chưa chi đã tít mắt lại rồi!
nt. Hoàn toàn không hiểu nổi, không nghĩ ra. Tịt mít, không trả lời được.
nt.1. Chỉ pháo không nổ. Pháo tịt ngòi.
2. không còn nói được gì. Bị hỏi đúng chỗ yếu, anh ta tịt ngòi luôn.
hd. Mỗi số trong hệ thống số dùng để xác định vị trí một điểm trên một đường, một mặt phẳng hay trong không gian. Xác định tọa độ bắn.
hdg. Ngồi không mà ăn. Tọa thực sơn băng: ngồi không mà ăn núi cũng đổ.
ht. Hòn ngọc không vết; ngb. Hoàn toàn, không có khuyết điểm. Bài thơ toàn bích.
hd. Toàn bộ tình hình chung. Chỉ thấy bộ phận mà không thấy toàn cục.
hd. Tất cả các bộ phận. Toàn thể thợ thuyền. Chỉ thấy bộ phận mà không thấy toàn thể.
nd. Đầy đủ các thành phần, không thiếu sót. Sự toàn vẹn lãnh thổ.
np. Chỉ cách nói lớn tiếng, không chút giữ gìn, nghe khó chịu. Kể toang toang mọi chuyện.
nt. Khó nhọc, vất vả đến mức không chịu nổi. Đi bộ xa toé phở.
nt. Giập nát đến không còn rõ hình thù gì nữa. Cọc tre bị đóng mạnh, toét cả đầu.
np.1. Chỉ tiếng nhổ hay tiếng hắt nước mạnh. Nhổ toẹt xuống đất. Hắt toẹt bát nước.
2. Cách nói, cách làm không dè dặt, không nể nang. Nói toẹt ra. Gạch toẹt đi.
nt. Lủng lẳng, đu đưa lưng chừng trên không. Tòn ten trên xà nhà. Cũng viết Toòng ten.
np. Nhấn mạnh hậu quả không tránh được của một sự kiện. Chiều lắm chỉ tổ hư... Dở dở ương ương, tổ người ta ghét (tng).
nIt.1. không có hay thiếu ánh sáng. Trời tối như mực.
2. Chỉ màu sẫm, không tươi. Bức tranh màu rất tối.
3. không sáng sủa, khó hiểu. Câu văn tối nghĩa.
4. Hiểu biết chậm, kém thông minh. Đầu óc tối quá.IId. Khoảng thời gian không còn ánh sáng mặt trời; đêm. Sáng đi tối về. Ngủ trọ một tối.
ht. Cực giản, không thể giản ước được nữa. Phân số tối giản.
hd.1. Vụ phạm pháp coi là một tội. Hành động vu khống là một tội phạm.
2. Người phạm tội. Giam giữ các tội phạm.
nt.1. không sáng sủa. Nhà cửa tối tăm. Cuộc đời tối tăm.
2. không được thông minh, không trong sáng. Đầu óc tối tăm. Lời lẽ tối tăm, không hiểu được.
nt. Tồi đến mức không còn thế nào hơn nữa. Tình hình sức khỏe tồi tệ.
nd. Động vật thân giáp sống dưới nước, không có mai cứng, có nhiều chân bơi. Đắt như tôm tươi.
nđg.1. Phải dùng một số lượng vào việc gì. Tốn ít nguyên liệu. Tốn nhiều công sức.
2. Dùng vào nhiều mà kết quả không tương xứng. không biết ghi chép, tốn giấy quá nhiều. Đi làm gì cho tốn công.
hd.1. Gốc tích dòng họ. không ai biết tông tích, quê quán.
2. Như Tung tích. Bị lộ tông tích.
nIt. 1. Có chất lượng hơn mức bình thường. Vải tốt.
2. Có những biểu hiện đáng quý về tư cách đạo đức. Người bạn tốt. Gương người tốt việc tốt.
3. Vừa ý, không có gì đáng chê. Kết quả tốt. Máy tốt.
4. Thuận lợi, có khả năng mang lại điều hay. Thời tiết tốt. không khí trong lành, tốt cho sức khỏe.
5. Phát triển mạnh. Lúa tốt ngập bờ.
6. Đẹp. Văn hay chữ tốt.
IIp. Còn được lắm. Chiếc xe trông cọc cạch nhưng còn đi tốt.
nt. Biết nén giận, không cãi vã, không phản ứng khi trái ý. May mà nó tốt nhịn.
nd.1. Mảnh giấy được cắt xén vuông vắn. Một thếp giấy hai mươi tờ. Mỏng như tờ giấy.
2. Tờ giấy có viết hay in một nội dung nhất định, theo một mẫu xác định. Viết tờ khai. Bóc tờ lịch. Tờ truyền đơn.
3. Cái gì yên và có vẻ phẳng lặng như tờ giấy. Buồng không lặng ngắt như tờ (Ng. Du). Im như tờ, lặng như tờ: rất im lặng.
hdg. Lấy một phần rất nhỏ của công hay của người khác làm của riêng. không bao giờ tơ hào một đồng xu của ai. Cũng nói Ti hào.
nd. Cây ký sinh thân hình dây nhỏ, màu vàng hay trắng lục, không có lá, quấn chằng chịt vào cây chủ.
nđg. Tơ tưởng đến một cách không đứng đắn. Tơ mơ cô hàng xóm.
nIđg.1. Đến địa điểm hay thời điểm nào. Tới trường. Tới cuối năm.
2. Hướng lên phía trước. Tiến tới. Đi tới.
3. Đến đích của hoạt động. Ăn chưa no, lo chưa tới (tng). Bắn không tới. Với gần tới.
IIt. Tiếp liền sau. Tuần tới. Xuống ở ga tới.
IIIgi. Đến. Nhớ tới chuyện cũ. Làm tới bao giờ xong mới nghỉ.
IVp. Kèm theo một từ chỉ số lượng để nhấn mạnh đến số nhiều. Báo cáo dài tới chục trang. Đồng hồ chậm tới mười phút.
nđg.1. Đưa lại cái đã lấy, đã nhận hay đã vay mượn. Trả sách cho thư viện. Trả nợ. Trả lại tiền thừa. không nhận quà, gửi trả lại.
2. Đưa tiền sau khi mua vật gì. Trả tiền mặt.
3. Mà cả, mặc cả, trả giá hàng. Trả cao quá. Trả thấp quá. Thách cả, trả nửa (tng).
hđg.1. Như Tra cứu. Sách báo dùng để tra khảo.
2. Đánh đập để tra hỏi. Tra khảo mấy, anh ấy cũng không khai.
hd. Cây thuộc loại hoa hồng, hoa đẹp màu đỏ hay trắng, không thơm, trồng làm cảnh.
ht. Vượt lên trên, không gì sánh kịp. Những tài năng trác tuyệt.
ht. Vượt lên trên, không gì sánh kịp. Những tài năng trác việt.
nđg. Tỏ lời không bằng lòng về người thân cận cho là có hành động, thái độ không đúng, không tốt đối với mình hay liên quan đến mình. Trách bạn không giúp mình. Than thân trách phận.
nt.1. không thuận theo, ngược lại. Trái lời mẹ dặn. Trái ngành trái nghề.
2. Ngược với lẽ phải. Phân rõ phải trái.
3. không bình thường, ngược với lẽ thường. Nắng trái tiết. Hoa trái mùa.
nt. Ngược với lẽ thường, theo cách không bình thường. Thời tiết thật trái khoáy, đang nắng lại đổ mưa.
np. Biểu thị ý ngược lại điều vừa nói, hay vừa phủ định. Nó siêng năng, trái lại em nó rất lười. Năng suất không tăng, trái lại giảm.
nt. không phải mùa, không hợp thời. Mưa trái mùa. Luân lý phong kiến trái mùa.
nIđg. 1. Chảy một phần qua miệng hay qua bờ vì quá đầy. Nước tràn bờ. Bát nước đầy tràn.
2. Di chuyển từ nơi khác đến với số lượng lớn. Giặc tràn qua biên giới. Gió lạnh tràn về.
IIp. Cứ thế mà làm, không nghĩ gì đến đúng hay sai. không muốn làm việc, cáo ốm nghỉ tràn.
np. không chút hạn chế, bất kể đúng hay sai. Uống tràn cung mây.
nt. Nhiều trên khắp bề mặt, không còn thêm được nữa. Ao hồ tràn ngập sau cơn mưa. Hàng hóa tràn đầy thị trường.
nt. Nhiều đến không còn chứa được nữa. Nước mương tràn trề khắp cánh đồng. Khuôn mặt tràn trề vui sướng.
nd. Trai tráng khỏe mạnh, không có chức vụ gì trong làng xã thời phong kiến. Về làng bắt tráng đi phu.
hd. Tình trạng của một người hay một sự vật vào một thời gian nhất định. Các thiên thể ở trong trạng thái không ngừng chuyển động. Người bệnh ở trạng thái hôn mê. Nước có thể ở vào trạng thái rắn, lỏng hay khí.
nđg.1. Tự dời chỗ sang một bên để khỏi làm vướng, khỏi tiếp xúc, khỏi va vào hay chịu tác động trực tiếp không hay. Tránh sang bên đường cho xe đi. Ông ta tránh hắn. Vào quán tránh mưa. Tránh đòn.
2. Chủ động làm cho điều không hay không xảy ra với mình. Tránh lãng phí. Thất bại không tránh khỏi.3. Tự giữ không làm điều gì. Phê bình, tránh đả kích.
nđg. Tránh không gặp hay để cho gặp. Xấu hổ với bạn nên tránh mặt.
nđg. Tránh cho mình khỏi mang tiếng. không tham dự để tránh tiếng.
nđg. Tránh không dám đương đầu với kẻ có thế mạnh cũng chẳng có gì là xấu.
nt. Chỉ mắt mở to và nhìn thẳng. không ngủ, mắt cứ trao tráo.
nt.1. Khó chịu trong người, buồn nôn.
2. Rạo rực. Trạo trực trong lòng, không ngủ được.
hd. Khó khăn, không xuôi, không thuận. Gặp nhiều trắc trở trong công việc.
ns. 1. Số đếm bằng mười lần mười. Trăm hay không bằng tay quen (tng).
2. Số lượng nhiều không xác định. Khổ trăm đường. Trăm sự nhờ anh.
nđg.1. Ghì xuống. Bé trằn xuống, không cho ẵm đi.
2. Rán hết sức làm việc gì. Trằn ra mà làm.
nđg. không ngủ được vì có điều lo nghĩ. Nằm trằn trọc suốt đêm.
nđg.1. Trở mình luôn, không nằm yên được. Trăn trở suốt đêm, không sao chợp mắt.
2. không yên lòng vì phải suy nghĩ nhiều. Trăn trở mãi về vấn đề ấy.
nt.1. Có màu như màu của vôi, bông. Vải trắng.
2. Có màu sáng phân biệt với những cái cùng loại sẫm hay có màu khác. Rượu trắng. Da trắng. Đường cát trắng.
3. Hoàn toàn không có hay không còn gì cả. Hai bàn tay trắng. Thức trắng đêm.
4. Nốt nhạc có độ dài bằng hai nốt đen. La trắng.
IIp. Rõ hết sự thật. Nói trắng ra.
nt. Trắng như trơ ra, không đẹp mắt. Đầu cạo trọc trắng hếu.
nt. Sững sờ trước sự thật đau xót. Bảo không nghe, bây giờ mới trắng mắt ra.
nt. Trắng hoàn toàn, không có vết màu khác. Đàn cò trắng phau.
nt. Trắng đục, nhợt nhạt, không đều. Cánh đồng khô trắng phếch.
nt. Bị mất hết, hoàn toàn không còn gì. Đã từng trắng tay, nay xây dựng lại được cơ nghiệp.
np. Ngang ngược một cách không che giấu. Vu cáo trắng trợn. Cướp giật trắng trợn giữa ban ngày.
nđg.1. không mọc lên được sau khi gieo. Rét đậm, hạt giống bị trẩm.
2. Giấu để lấy đi, không giao cho người phải giao. Trẩm thư. Trẩm món tiền thưởng.
nt. Lặng lẽ, ít hoạt động. Tính trầm lặng, ít nói. không khí trang nghiêm trầm lặng của lễ truy điệu.
nđg. Loay hoay, lụi đụi mãi mà không xong. Làm trậm trầy cả tháng không xong.
np. Ngây ra, không có một cử động, một phản ứng gì cả. Đứng chết trân. Nhìn trân trân.
nIt. 1. không mặc áo, để lộ nửa phần trên của thân thể. Mình trần. Cởi trần.
2. không được che bọc mà để lộ cả ra. Đi đầu trần. Dây điện trần. Lột trần mặt nạ. Vạch trần sự dối trá.
3. Ở trạng thái không có cái thường đi kèm theo. Nằm trần, không chăn chiếu, mùng màn.
IIđg. Đem hết sức lực của thân thể ra làm một cách vất vả. Trần lưng ra làm. Trần thân mới có hạt cơm.
IIIp. Chỉ có như thế mà thôi. Đi hết, chỉ còn trần lại có ba người.
nđg.1. Ở lại nơi nào để bảo vệ, ngăn giữ. Bộ đội trấn ở biên giới. Đứng trấn ở cửa, không cho ai vào.
2. Ngăn chặn ma quỷ bằng phù phép. Thầy phù thủy vẽ bùa trấn quỷ.
nd. Một thế trận ngày xưa có tám cửa ứng với tám quẻ bát quái; chỉ tình thế rắc rối, không có lối ra.
nt.1. Như Trần truồng.
2. không có gì che phủ mà phơi bày ra cả. Ngọn đồi trần trụi. Sự thật trần trụi.
nt. Ngang ngược, không kể gì đạo lý, trơ trơ trước sự chê cười, khinh bỉ của dư luận. Thái độ trâng tráo. Người trâng tráo, chẳng biết xấu hổ.
nt. Lớp nọ tiếp với lớp kia, thành dãy dài, cao thấp không đều. Đồi núi trập trùng.
nIđg. Ra ngoài vị trí, không còn khớp chặt vào nữa. Trật khớp xương. Trật đường ray.
IIp. không đúng, không trúng. Đoán trật. Bắn trật.
nt. không ăn khớp, không đúng kiểu cách. Hai người nói trật rơ. không xem mẫu, làm trật rơ.
np. không vững, dễ đổ, dễ ngã. Đi trật trưỡng. Phản kê trật trưỡng. Cũng nói Chật chưỡng.
nd. Trâu và chó; chỉ người có thú tính không có luân thường đạo lý.
nđg.1. Bôi lên, làm bẩn. Trây mực cùng áo.
2. Cố tình không làm việc, biết là phải làm. Trây nợ. Trây ra, không chịu đi.
np&t. Vất vả, trải qua nhiều thất bại. Trầy trật mãi mới đỗ tú tài. Làm trầy trật mãi mà vẫn không xong.
nt. không kiêng nể, không giữ gìn, thận trọng đối với bất cứ ai.
nđg. Cấm một cầu thủ không được dự vào các trận đá trong một thời gian. Bị treo giò sáu tháng.
np. không ăn khớp, trái ngược nhau. Bố trí công tác tréo giò.
nIt&p. Chậm, muộn, không kịp kỳ hạn. Đi trễ. Trễ năm phút.
IIđg. Sa, trệ xuống. Quần trễ rốn. Kính trễ dưới sống mũi.
nt&p. không đúng giờ, chậm chạp. Công việc trễ nải. Học hành trễ nải.
nt.1. Trễ xuống một cách lỏng lẻo. Mái tóc cặp trễ tràng.
2. Như trễ nải. Việc vội, không trễ tràng được.
nt. Chỉ tình thế bị dồn ép từ cả hai phía đối lập, làm thế này không được mà làm trái lại cũng không xong, rất khó xử.
nIt. Như Trẹo. Mỏi trệu đầu gối.
IIđg. Bỏ sót. không trệu một đồng nào.
nđg. Trêu tức cố ý, tỏ ra không kiêng nể. Càng ngăn cản nó càng làm già như muốn trêu ngươi.
hdg. Làm chậm lại, kéo dài thời gian. Việc gấp, không thể trì hoãn.
hd. Chế độ quy định người ngoại quốc ở một nước không bị pháp luật của nước ấy ràng buộc mà chỉ lệ thuộc pháp luật nước mình.
ht. Chậm chạp trong sự phát triển như ngưng lại, không tiến lên được. Công việc trì trệ. Xã hội trì trệ.
ht&p. Quấn quít dai dẳng, không rời ra được. Suy nghĩ triền miên. Khủng hoảng triền miên.
nd. Đòng tiền bằng nửa xu thời trước. không còn một trinh dính túi.
nđg.1. Bám chặt vào. Tríu cành cây để trèo lên.
2. Quấn lấy, không chịu rời. Bé tríu mẹ suốt ngày. Việc cứ tríu, làm mãi không xong.
nd. Việc diễn ra thường ngày ở đời không có gì đáng ngạc nhiên. Trò đời xưa nay vẫn thế, trâu cột ghét trâu ăn.
nd. Việc bày ra để đùa, không có gì quan trọng. Thi cử đâu phải trò đùa.
nd. Việc để mua vui, việc làm giả dối không dối gạt được ai. Trò hề dân chủ của chính phủ bù nhìn.
nđg. Nói giọng không đúng, khó nghe. Trọ trẹ vài câu tiếng Anh.
nd. Nói chung về các trò, các việc. không làm nên trò trống gì cả.
nt.1. không có tóc. Đầu trọc.
2. không có cây cối. Núi trọc.
nđg. Buộc chặt cho không cử động được. Bị trói vào cọc. Bị trói tay, không làm gì được.
nđg. Kìm giữ chặt chẽ, gò bó để không còn tự do hành động. Sự trói buộc của lễ giáo phong kiến.
nt. Chỉ người quá yếu ớt, không làm được việc gì. Thư sinh thời xưa trói gà không chặt.
np. Nhai khó khăn vì không còn răng. Cụ tróm trém nhai trầu.
1. Có hình dáng giống đường tròn, hình tròn, hình cầu hay hình trụ. Khuôn mặt tròn. Trái Đất tròn. Tròn như hòn bi. Khai thác gỗ tròn.
2. Âm thanh rõ từng tiếng, dễ nghe. Giọng tròn, ấm.
3. Có vừa đủ một số lượng. Tròn mười tám tuổi.
4. Nốt nhạc có độ dài bằng hai nốt trắng. Đô tròn
IIp.1. Đầy đủ, trọn vẹn. Làm tròn nhiệm vụ.
2. Cách sống thu mình, để không va chạm, không làm mất lòng ai. Sống tròn.
nt. Trong sạch và có tác dụng tốt đối với con người. không khí ban mai trong lành. Dòng nước suối trong lành.
nt.1. Trong, không có chất bẩn nào. Bầu không khí trong sạch.
2. Có phẩm chất đạo đức. Cuộc đời trong sạch.
nt.1. Trong và sáng. Bầu trời trong sáng. Đôi mắt trong sáng.
2. Giữ được bản sắc tốt đẹp, không pha tạp. Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Viêt.
3. Hoàn toàn lành mạnh. Tình cảm trong sáng.
nt. Rất trong, không pha tạp. Bầu trời trong trẻo. Tiếng hát trong trẻo.
hd. Khoảng không gian xung quanh một vật và chịu sức hút của vật ấy. Trọng trường của Trái Đất.
nIđg.1. Di chuyển tự nhiên theo dòng nước. Khúc gỗ trôi trên sông.
2. Di chuyển tự nhiên theo một hướng nhất định.
3. Qua đi, ngoài sự để ý của con người. Ngày tháng trôi đi.
IIp. Xong xuôi một cách thuận lợi. Giao việc gì nó cũng làm trôi hết. Nuốt không trôi khoản tiền đó.
nđg.1. Nhổm dậy không nằm nữa. Trỗi dậy từ lúc gà gáy.
2. Dấy lên, nổi lên mạnh mẽ. Khó khăn bất ngờ lại trỗi lên. Làm trỗi dậy mối tình sâu lắng.
3. Cất lên, vang lên. Âm nhạc trỗi lên. Giã gạo trỗi chày ba.
np. Hết sức, quá sức chịu đựng. Làm trối chết mà vẫn không kịp.
nđg.1. Trôi một cách vô định. Chiếc phao trôi nổi trên mặt biển.
2. Sống vất vưởng, không ổn định. Cuộc đời trôi nổi.
nt. không nhà cửa, không nơi nương tựa, rày đây mai đó. Đời của kẻ trôi sông lạc chợ.
nId. Người lấy lén đồ của người khác. Đầu trộm, đuôi cướp.
IIđg. Lấy lén đồ của người khi người ta vắng nhà hoặc ngủ. Bị trộm hết đồ đạc.
IIIp.1. Lén, giấu không cho hay. Những là trộm nhớ, thầm yếu chốc mòng (Ng. Du). Nhìn trộm. Nghe trộm điện thoại.
2. Riêng mình. Trộm nghĩ. Trộm nghe thiên hạ nói.
nđg. Trốn để khỏi phải gặp, phải làm hay phải chịu điều không hay, không thích. Trốn tránh nghĩa vụ.
nt.1. không có gì ở trong. Khoảng đất trống không một bụi cây. Vườn không nhà trống.
2. Để hở hoàn toàn không được ngăn che. Cửa hầm để trống.
3. không được dùng đến. Căn buồng bỏ trống. Điền vào chỗ trống trong tờ khai. Rạp không còn trống chỗ.
nđg.1. Nhìn ngó để đề phòng điều không hay. Trông chừng nồi cơm, kẻo khê. Trông chừng kẻ gian.
2. Xem có vẻ. Trông chừng được mùa.
nth. Chỉ tình trạng nhiều người cùng làm một việc, mỗi người làm một cách, không có sự phối hợp.
nIt. Hoàn toàn không có gì ở trong. Bãi đất trống không.
IIp. Cách nói không có những từ xưng hô cụ thể để cho biết ai nói với ai. Đứa bé vô lễ, chỉ nói trống không với khách.
nt. Trống hoàn toàn, không có gì che phủ. Con đường trống lốc, không cây cối.
nt. Trống đến không có thứ gì ở trong cả. Nhà cửa trống lổng. Túi trống lổng, không còn một đồng.
nt.1. Hoàn toàn không có gì ở trong. Kho tàng trống rỗng.
2. không có chút nội dung nào có giá trị. Lời văn trống rỗng. Đầu óc trống rỗng.
nt.1. không có gì che chắn chung quanh. Giữa cánh đồng trống trải.
2. Trơ trọi, không người thân thích ở gần. Sống một mình thấy trống trải. Xa con lòng ngập tràn niềm trống trải.
nt. không có gì ở bên trên, ở chung quanh. Đồi trọc trống trơn. Chung quanh trống trơn, không rào giậu.
nt. không được che chắn, không có gì ở bên trong. Nhà cửa trống tuềnh trống toàng.
nt.1. không biến đổi hình thái, hình dung trước tác động bên ngoài. Trơ như đá. Cây cổ thụ đứng trơ trong bão táp.
2. không hay khó tác dụng hóa học với chất khác. Khí trơ.
3. Tỏ ra không hổ thẹn trước sự chê bai. Mặt trơ ra như mặt thớt.
4. Lộ trần ra, phơi ra. Ngôi nhà nằm trơ giữa đồi trrọc.
5. Chỉ lẻ loi một mình. Đồ đạc dọn đi hết, chỉ còn trơ mấy chiếc ghế.
6. Sượng mặt vì quá khác lạ với những người chung quanh. Giữa toàn những người lạ, thấy trơ lắm. Ăn mặc thế này trông trơ lắm.
7. Chỉ quả có hạt to, cùi mỏng và dính vào hạt. Nhãn trơ.
8. Cùn, mòn đến không còn tác dụng. Dao trơ. Líp trơ.
nđg.1. Làm đảo ngược, trên thành dưới. Trở đầu đũa.
2. Di chuyển ngược lại hướng ban đầu. Quay trở vào.
3. Chuyển sang chiều hướng khác, xấu đi. Trời trở gió.
4. Hướng về một phía nào đó để tính phạm vi thời gian, không gian, số lượng. Từ Huế trở vào. Hai năm trở về trước. Từ một trăm trở lên.
nd. Trơ lại một mình, không còn ai. Ngồi trơ khắc giữa phòng họp.
nIđg.1. Quay lại nơi bắt đầu. Trở lại chốn xưa.
2. Chuyển về trạng thái, tính chất ban đầu. không gian trở lại yên tĩnh.
IIp.1. Chỉ một trạng thái hay hành động trở lại như trước. Vui trở lại. Hoạt động trở lại.
2. Chỉ mức tối đa về số lượng. Hai mươi tuổi trở lại.
nđg. Đưa mắt ra nhìn, không biết làm gì. Nhà cháy mà cứ trơ mắt ra đó.
nđg. Hành động đối phó trước tình hình xấu đọt ngột. Gặp tình huống bất ngờ, không kịp trở tay.
nt. Trơ ra không biết làm gì. Bị mắng như thế mà vẫn ngồi trơ thổ địa.
nt.1. Yên, không nhúc nhích. Trơ trơ như đá.
2. không xúc động. Trơ trơ trước cảnh đau thương.
nt.1. Như Trơ trọi.
2.không có lá (nói về cây). Cành trơ trụi.
nId.1. Khoảng không gian vô tận như một hình vòm úp trên mặt đất. Sao trên trời.
2. Trạng thái khí quyển bao quanh con người ở một nơi nào. Trời đang mưa. Trời trở rét.
3. Thiên nhiên về mặt đối lập với con người. Mưa nắng nhờ trời. Tại trời, chẳng tại ai.
4. Lực lượng siêu tự nhiên, coi như ở trên trời cao, mà nhiều người tin rằng sáng tạo và quyết định số phận muôn loài trên mặt đất. Kêu trời chẳng thấu. Cầu trời khẩn Phật.
IIt.1. Hoang dại, có sẵn trong trời đất. Vịt trời.
2. Mức độ rất dài, rất lâu về thời gian. Gần ba tháng trời.
IIIc. Biểu thị sự ngạc nhiên hay than thở. Trời! Sao lại như thế?
nId. Trời và biển. Trời biển một màu.
IIt.1. Rộng lớn bao la. Công ơn trời biển.
2. Lắm chuyện không đáng tin. Cái thằng trời biển đó. Cũng nói Trời bể.
nIt.1. Chỉ của tình cờ có được, không phải do bỏ sức ra làm. Của trời ơi.
2. Vu vơ, không căn cứ. Nói toàn chuyện trời ơi.
IIc. Như Trời c.
nt. Đã sinh ra thì tất sẽ có cái ăn; dù có đẻ nhiều con cũng không có gì phải lo, theo quan niệm xưa.
nIt.1. Rất nhẵn, khiến dễ bị trượt. Đường trơn.
2. Có bề mặt giữ nguyên trạng thái đơn giản. Vải trơn.
3. Chỉ làm nhiệm vụ bình thường, không có cấp bậc, chức vụ gì. Lính trơn.
IIp.1. Lưu loát, trôi chảy. Đọc không trơn.
2. Nhẵn, hết nhẵn. Hết trơn. Sạch trơn.
nIđg. Chỉ mắt trợn lên vẻ dữ tợn. Cặp mắt trắng dã trợn trạo đảo nhanh.
IIt. Xấc láo, tỏ vẻ không coi ai ra gì.
nIt.1. Có bề mặt nhẵn, không gồ ghề, lồi lõm. Mặt bàn trơn tru.
2. Êm thấm, không vướng mắc. Công việc trơn tru.
IIp. Lưu loát không vấp váp. Trả lời rất trơn tru.
nđg. Trợn lên nhìn không chớp tỏ vẻ tức giận hay khiếp sợ. Mắt trợn trừng tức giận. Nó hốt hoảng, đứng sững lại, đôi mắt trợn trừng.
nt. Trơn đến mức không bám được, không giữ lại được. Sân rêu trơn tuột.
nđg.1. Ở tạm nơi không phải nhà mình. Trú ở nhà người quen.
2. Lánh tạm vào nơi được che chắn. Trú mưa. Tàu thuyền vào vịnh trú bão.
nđg. Nói điều không may về việc làm của người khác. Tức giận vì những lời trù ẻo.
hdg. Sinh sống ở một nơi không phải quê hương mình. Trú ngụ ở nước ngoài.
hdg. Kiếm lợi riêng một cách không chính đáng. Đầu cơ trục lợi.
nl. 1. Chỉ máy móc hoạt động không tốt do có bộ phận hỏng. Máy bay trục trặc trước khi cất cánh.
2. Gặp khó khăn vướng mắc. Công việc trục trặc. Trục trặc về thủ tục.
nđg. không chịu hợp tác với kẻ cầm quyền đương thời nhưng cũng không dám chống lại, nằm yên chờ thời.
nđg. Lui bước. không trùn bước trước gian lao. Cũng nói Chùn bước.
ht.1. Ở vào khoảng giữa, không khá cũng không kém, không cao cũng không thấp. Sức học trung bình.Vóc giạc trung bình.
2. Tính tổng số và chia đều ra. Lượng mưa trung bình hằng năm. Tốc độ trung bình.
hIt. Giữ lòng trung thành đến cùng, không lay chuyển. Một chiến sĩ trung kiên.
IId. Cốt cán trong một tổ chức, một hoạt động chính trị, xã hội... Bồi dưỡng trung kiên.
hIt. Đứng ở giữa, không theo bên nào giữa hai bên đối lập. Nước trung lập. Chính sách hòa bình trung lập.
IIđg. Trung lập hóa (nói tắt).
hd.1. Vùng ở giữa kể theo con sông từ trên nguồn xuống biển. Trung lưu sông Hồng.
2. Hạng người không nghèo, không giàu. Lớp trí thức trung lưu.
ht.1. Trúng gió.
2. Bị bất tỉnh, không hay biết gì do mạch máu trong đầu bị rối loạn. Chứng trúng phong.
hIt. Hết lòng, không thay đổi. Trung thành với tổ quốc.
IIp. Đúng với sự thật. Phản ánh trung thành ý kiến của hội nghị.
nt. Lớp này chồng lên lớp khác, không dứt. Đội ngũ trùng trùng điệp điệp.
nIđg.1. Đuổi theo, không để cho thoát. Truy địch.
2. Tìm, hỏi, xét cho kỹ sự thật về một việc. Truy cho ra kẻ lấy cắp.
3. Hỏi bài xem đã thuộc chưa. Bị thầy truy bài.
IIp. Chỉ rằng hành động lẽ ra đã phải thực hiện từ trước hay khi đối tượng còn sống. Truy nộp tiền thuế. Truy tặng.
hdg. Tìm đến nguồn gốc. Truy nguyên ra thì anh không có lỗi.
nd. Truyện bằng văn xuôi, có dung lượng lớn, miêu tả hàng loạt sự kiện và nhân vật trong một phạm vi không gian và thời gian tương đối rộng lớn.
nđg.1. Bớt đi một phần. Cho tạm ứng rồi trừ dần vào lương.
2. Để riêng ra. Tất cả phải có mặt, trừ người ốm.
3. Làm cho mất đi, không còn tồn tại để gây hại nữa. Thuốc trừ sâu. Trừ hậu họa.
4. Thay bằng cái khác tương tự. Ăn khoai trừ cơm. Lấy đồ đạc trừ nợ.
hdg. Làm cho mất căn gốc. Phá được sòng bạc mà không trừ căn.
hl. Biểu thị trường hợp khiến điều vừa khẳng định không thực hiện trước. Thế nào cũng đến trừ phi trời mưa. Bệnh không qua khỏi được trừ phi có thuốc tiên.
ht. Dùng riêng cho mình chứ không bán lại. Nhập cảng trực dụng.
hd. Sự cảm biết trực tiếp, không cần qua lý luận. Hiểu bằng trực giác.
nt. Suýt soát bằng nhau, không hơn kém nhau bao nhiêu. Bầy trẻ lên năm lên bảy, trứng gà trứng vịt.
nđg. Nhìn thẳng không chớp mắt, tỏ sự căm giận hay sự ngạc nhiên. Nhìn trừng trừng.
nId. 1. Phía những vị trí mà mắt nhìn thẳng thấy được. Nhìn trước ngó sau. Đằng trước.
2. Vị trí ở mặt chính của sự vật. Xe đỗ ngay trước nhà. Đi cổng trước.
IIt. Ở vị trí gần vị trí lấy làm mốc hơn. Ngồi ở hàng ghế trước, gần sân khấu. Nó đi từ tháng trước.
IIIp. Chỉ hành động xảy ra trước khi thời điểm quy định đến. không chờ, ăn cơm trước. Đã cho biết trước rồi.
IVgi. Biểu thị hoàn cảnh, tình hình tác động trực tiếp đến hành động. Trước cảnh đó ai cũng thương tâm.
nId. 1. Cả phía trước và phía sau. Nhìn trước sau chẳng thấy ai.
2. Đầu đuôi câu chuyện. Hỏi chuyện trước sau.
IIp.1. Trước cũng như sau. Trước sau giữ vững lời nguyền.
2. không trước thì sau. Trước sau cũng phải làm.
nd.1. Khoảng đất rộng và bằng phẳng, để tập hợp đông người trong các cuộc thi đấu hay luyện tập. Trường đua. Trường bắn.
2. Nơi diễn ra các hoạt động chính trị, xã hội... sôi nổi. Trường ngôn luận. Có uy tín trên trường quốc tế.
3. Dạng vật chất tồn tại trong một khoảng không gian mà vật nào trong đó cũng chịu tác động của một lực. Trường điện từ.
nđg1. Trợt, tuột. Trượt trên tuyết.Trượt chân. Trượt vỏ chuối.
2. Hỏng, không trúng. Kỳ này thi cũng trượt nốt. Con hổ vồ trượt mồi.
ht. không có hình tượng phát ra ngoài, không thể trông thấy bằng hình tượng cụ thể. Bác ái, can đảm, linh hồn đều là những danh từ trừu tượng.
nt. Chỉ nước bị ứ đọng, không chảy thoát đi đâu được. Ao tù. Vũng nước tù.
nt. không nhọn, mà hơi tròn ở đầu. Dùng lâu ngày mũi dùi bị tù.
nđg. Nhóm nhau lại mà làm việc không hay. Tụ bạ ăn uống cờ bạc.
nt. Cảm thấy khó chịu vì bị bó buộc ở lâu một chỗ, ít được đi lại hoạt động. Ngồi nhà mãi, tù cẳng không chịu được.
ht.1. Chỉ nước bị đọng lâu ngày, không thoát ra được. Nước ao tù hãm.
2. Trong hoàn cảnh tù túng, không lối thoát. Cuộc sống tù hãm.
nđg. Bị ngồi tù thật sự, không phải án treo. Bị xử hai năm tù ngồi.
hd. Theo Phật giáo, cái thấy của trí tuệ có thể quán xét và phá tan các giả tượng và biết rõ lý của Chân không.
nd.1. Bộ phân may liền vào áo hay quần, để đựng những vật nhỏ đem theo người. Thọc tay vào túi.
2. Đồ dùng bằng vải hay da thường có quai xách. Xách túi đi làm. Túi tham không đáy.
np. Lan rộng ra một cách lộn xộn và không giới hạn. Cỏ mọc tùm lum. Bàn tán tùm lum.
nđg. Cười không mở miệng. không nói, chỉ tủm tỉm cười một mình.
hdg. Hoạt động mạnh mẽ ngang dọc theo ý muốn, không gì ngăn cản được. Mặc sức tung hoành.
nt. Trong tình thế khó khăn không có cách giải quyết. Những kẻ túng thế làm càn.
np. Thẳng một mạch, không gì cản lại. Tuồn tuột lôi đi. Nói tuồn tuột ra hết.
nd.1. Vẻ bề ngoài. Xem tuồng mọi việc đã ổn.
2. Hạng người có một đặc điểm chung, thường là không tốt. Cũng một tuồng bất nhân bất nghĩa.
nđg.1. Di chuyển từ trên cao xuống bằng cách bám vào một vật và tự buông mình xuống dần. Bám dây thừng tụt xuống giếng.
2. Rời khỏi một vị trí để di chuyển xuống một vị trí thấp hơn. Gọng kính tụt xuống tận mũi. Em bé tụt quần ra.
3. Giảm xuống, hạ xuống về mức độ, số lượng v.v... Nhiệt độ tụt xuống dưới không.
4. Rời khỏi vị trí để lùi lại phía sau. Nhà xây tụt sâu trong ngõ.
nđg. Tụt lại phía sau, so với mọi người. Cố gắng để không tụt hậu.
ngi. Biểu thị ý nhượng bộ. Vẫn làm hết sức mình tuy không thích. Tuy mệt nhưng vui.
nl. Biểu thị ý nhượng bộ. Nó không nói gì, tuy rằng nó biết rất rõ.
ht. Thuộc cái khác, người khác. Nền kinh tế không tùy thuộc ngoại bang.
np. Như Tuy nhiên. Tôi không dám hứa; tuy vậy mai mời anh cứ đến.
nIđg. Bị mất đi hoàn toàn khả năng tiếp tục. Tuyệt đường con cái. Bị tuyệt giống.
IIp. Mức độ hoàn tòan của sự phủ định. Tuyệt không để lại dấu vết gì.
nIt. Đẹp, hay đến tột bực. Khí hậu vùng biển thật tuyệt. Văn thật tuyệt.
IIp. Đến mức không thể hơn. Món ăn ngon tuyệt.
ht. Mất tuyệt, không còn nòi giống. Một loài thú đã tuyệt diệt.
ht&p.1. Hoàn toàn không hạn chế. Phục tùng tuyệt đối.
2. không phụ thuộc vào hoàn cảnh, vào quan hệ với cái khác nào cả. Đa số tuyệt đối. Chân lý tuyệt đối.
hp. Biểu thị mức độ triệt để của sự phủ định. Tuyệt nhiên không có tin tức gì.
ht. Mất hẳn, không còn dấu tích. Tòa lâu đài cổ nay đã tuyệt tích.
np. Đến mức không gì có thể so sánh được. Anh dũng tuyệt vời.
nd. Thể thơ thường dùng làm lời cho các khúc nhạc, không hạn định số chữ, số câu, câu ngắn xen kẽ với câu dài, vần ở cuối câu. Cũng gọi Trường đoản cú.
nđg.1. Bỏ, không nhìn nhận. Từ đứa con hư.
2. không nhận một chức vụ nữa, không nhận về mình. Từ quan về ở ẩn. Dù phải hy sinh cũng không từ.
3. Chừa ra, không động đến. không từ một thủ đoạn nào.
nd. Bộ phận tư bản tồn tại dưới hình thức tư liệu sản xuất (Nhà xưởng máy móc, thiết bị, nguyên vật liệu v.v...) không thay đổi giá trị trong quá trình sản xuất.
hdg. Suy luận đơn thuần, không dựa vào kinh nghiệm, vào thực tiễn. Triết học tư biện.
nđg.1. Bỏ đi, không nhìn nhận. Từ bỏ quốc tịch.
2. Thôi, không theo đuổi nữa. Từ bỏ con đường tội lỗi.
ht. Sản xuất để tự tiêu dùng, không trao đổi rộng rãi trên thị trường. Nền kinh tế mang tính chất tự cấp tự túc.
ht.1. Tự điều hành công việc của mình, không bị ai chi phối. Quyền độc lập tự chủ.
2. Tự làm chủ tình cảm, hành động của mình, không để hoàn cảnh chi phối. Giận quá, không còn tự chủ nổi.
hdg. Hành động theo ý mình, không nghe ai. Hắn cứ quen thói tự chuyên.
hd. Lối văn chương phổ biến thời xưa, chỉ coi trọng hình thức, kỷ xảo, không chú trọng nội dung, không thiết thực. Lối học từ chương.
hId. 1. Khả năng biểu hiện ý chí, làm theo ý muốn của mình. Tự do là cái tất yếu của nhận thức.
2. không bị cấm đoán, hạn chế, gò ép trong các hành động và việc làm của mình. Tranh đấu vì độc lập tự do của dân tộc. Tự do ngôn luận. Sống gò bó, mất hết tự do.
IIt.1. Có các quyền tự do về xã hội, chính trị. Một dân tộc độc lập tự do.
2. không bị ngoại xâm chiếm đóng. Mở rộng vùng tự do.
3. không bị cấm đoán, hạn chế. Triển lãm cho vào xem tự do. Thị trường tự do. Thí sinh tự do.
hd. Tỏ ra không chịu sự ràng buộc nào của nguyên tắc tổ chức, chỉ muốn làm theo ý riêng. Hành động tự do chủ nghĩa, vô tổ chức.
hd. Buôn bán không hạn chế bởi quan thuế hoặc một sự cấm đoán nào khác. Chế độ tự do mậu dịch.
np. Đương không mà xảy ra. Tự dưng đánh người. Nét mặt tự dưng đổi khác.
ht. Nói về thực vật hoặc sinh vật tự có chất nuôi dưỡng lấy mình mà không cần phân bón hoặc thức ăn. Sinh vật tự dưỡng.
ht&p.1. Tự ý mình hành động, không theo mệnh lệnh ai. Tự động biểu tình.
2. Tự chuyển động, không cần có người tham gia. Súng tự động. Máy tự động.
ht.1. không cần ai nhắc nhở, tự biết, tự ý thức được mà làm. Tự giác giữ kỷ luật.
2. Chỉ giai cấp, tầng lớp xã hội có ý thức về quyền lợi của mình, về vai trò vị trí của mình trong xã hội, đấu tranh có tổ chức, có lãnh đạo. Phong trào đấu tranh tự giác.
hd. Thể văn chữ Hán, câu bốn chữ và câu sáu chữ chen nhau, có đối không vần, thời trước thường dùng viết chiếu biểu, tấu, sớ.
ht. Tự sức mình, không nhờ cậy ai. Tinh thần tự lực tự cường.
hdg. Tự xét mình có đủ khả năng hay không. Tự lượng không làm nổi.
hdg. Tránh sự khó nhọc. Biết là nguy hiểm nhưng không từ nan.
hd. Ngôn ngữ xưa, ngày nay không ai dùng để nói nữa. Tiếng Phạn, tiếng La-tinh là những tử ngữ.
hId. Tất cả những gì tồn tại mà không do sức người làm ra. Do tự nhiên. Tìm hiểu tự nhiên.
IIt.1. Thuộc về tự nhiên, không do con người. Con sông này là ranh giới tự nhiên giữa hai miền.
2. Bình thường như vốn có của một người. Xin anh cứ tự nhiên như ở nhà.
IIIp.1. không có hay không rõ lý do, như hiện tượng thuần túy tự nhiên. Tự nhiên anh ta bỏ đi. Hôm nay, tự nhiên thấy buồn.
2. Theo lẽ thường ở đời. Ăn ở như thế, tự nhiên ai cũng ghét.
hdg. Phát sinh ra một cách tự nhiên, không do ý thức tự giác, không có lãnh đạo. Cuộc đấu tranh tự phát của nông dân.
hdg.1. Tự mình quyết định. Đưa ra bàn không dám tự quyết.
2. Tự mình quyết định vận mệnh của mình. Quyền dân tộc tự quyết.
hd. Bốn loại gỗ tốt, cứng, không mối mọt: đinh, lim, sến, tán.
ht&p. Làm theo ý thích của mình, không xin ai, hỏi ai cả. Tự tiện lục sách của bạn.
hd.1. Tình riêng giữa trai gái, không chính thức.
2. Tình cảm riêng, sự thiên vị.
ht. Biết trọng lấy mình. Một người tự trọng không làm như vậy.
hIđg. Tự đảm bảo các nhu cầu vật chất của mình, khỏi nhờ cậy bên ngoài. Kinh tế tự túc.
IIt. Tự cho là mình đủ rồi, không ước muốn gì nữa. Thái độ tự túc, tự mãn.
ht. Chỉ tính toán lợi ích cho riêng mình, không nghĩ đến lợi ích chung. Tư tưởng cá nhân, tự tư tự lợi.
hIđg. Che chở, bảo vệ lấy mình. Quyền tự vệ.
IId. Lực lượng vũ trang địa phương không thoát ly sản xuất, được tổ chức ở cơ quan, xí nghiệp, đường phố.
nt. Tức, khó chịu trong lòng. Chờ mãi không được, tức mình bỏ về.
nt.1. Chỉ hoa lá, cây cối mới cắt, còn giữ chất nước, chưa úa, chưa héo, chưa khô. Rau tươi. Hoa tươi. Củi còn tươi không cháy.
2. Chỉ cá, tôm, thịt chưa ươn, chưa bị biến chất. Cá tươi. Miếng thịt còn rất tươi.
3. Còn rất mới, chưa ráo nước, chưa khô. Chữ viết còn tươi nét mực. Công sự mới đắp còn tươi đất.
4. Đẹp, sáng, có biểu hiện vui vẻ, phấn khởi. Tươi màu ngói đỏ. Mặt tươi như hoa.
5. Chỉ đời sống vật chất khá hơn bình thường, vui vẻ hơn. Đời sống ngày một tươi hơn.
np. Có một tỉ lệ nhỏ của khối lượng được thêm vào nhưng không tính. Cân tươi một chút để trừ hao.
nt. Rách nát như không còn hình thù gì nữa. Quần áo rách tươm. Mảnh đất bị cày xới nát tươm.
nđg. Nghĩ như là. Những khó khăn tưởng chừng không thể vượt qua.
ht. không thích hợp nhau, xung khắc nhau. Hai anh em tương khắc.
ht. Kỵ nhau, không dùng chung được. Hai vị thuốc tương kỵ nhau.
nt. Chỉ tai nghe như có tiếng vang đều đều liên tục đập vào màng nhĩ, không còn phân biệt rõ âm thanh. Tiếng nổ làm ù tai.
ht.1. Tối tăm do mây đen bao phủ. Trời u ám sắp mưa.
2. Đen tối, không có hy vọng gì.
nt. Có vẻ như không biết gì. Nó cứ ù lì, không nói không rằng.
ht.1. Tối tăm mù mịt. Nghe cứ u u minh minh, không hiểu biết gì.
2. Thuộc về linh hồn người chết. Thế giới u minh.
nt. Lúng túng, tỏ ra không biết hay không muốn cho biết. Nó chỉ trả lời ù ờ cho qua chuyện.
np.1. Mô phỏng tiếng thốt ra từ cổ họng nghe không rõ, khi cổ bị chẹn hay khi quá sợ hãi. Ú ớ nói mê. Sợ quá, líu lưỡi, kêu ú ớ.
2. Nói năng lơ mơ do lúng túng không biết hay làm ra vẻ không biết. Trả lời ú ớ mấy câu.
pd. Chất kết tinh không màu, dễ tan trong nước, có nhiều trong nước tiểu.
nt&p. Chậm chạp, thiếu nhanh nhẹn, hăng hái do mệt mỏi hay không hứng thú. Làm việc uể oải.
nt. Nắng dịu hay không nắng, tiết trời khó chịu. Trời ui ui như muốn mưa.
nđg.1. Đọc thần chú làm phép. Thầy phù thủy úm.
2. Lợi dụng người không biết để đánh lừa. Bị úm một vố.
nIt. Có dáng điệu, cử chỉ bình tĩnh, không nôn nóng, lo lắng. Phong thái ung dung.
IIp. Dễ chịu, thoải mái. Sống ung dung. Đủ tiền để ăn tiêu ung dung trong một tháng.
hd. Uy quyền vũ lực. Uy vũ không chinh phục được lòng người.
np. Dùng để hỏi với ý ngạc nhiên hay không bằng lòng. Mai anh đi thật ư? Làm ăn thế ư?
nđg.1. Dồn tắc lại một chỗ. Nước ứ lại dềnh lên.
2. không còn chỗ chứa thêm nữa. Chiếc xe ca ứ khách.
3. Như Ứa. Vết thương ứ máu.
nIt. Quá sức chịu đựng. Chừng ấy công việc đã ứ hơi rồi.
IIp. không nói ra được vì bực tức. Giận ứ hơi. Lo ứ hơi.
nđg&c. Tỏ ý thất vọng, không bằng lòng. Giang sơn một gánh giữa đồng, Thuyền quyên ứ hự anh hùng nhớ chăng? (Thơ cổ).
hdg. Gặp việc gì theo đó mà nói ngay, không cần phải sắp đặt hoặc soạn thảo trước. Ứng khẩu đáp từ.
hdg. Sáng tác và biểu diễn ngay tại chỗ, không có chuẩn bị trước. Lời ca do nghệ nhân ứng tác.
nđg. Cầu mong điều biết là rất khó hay không hiện thực. Ước được đi du lịch quanh thế giới. Ước gì có đôi cánh để bay ngay về nhà.
nIđg.1. Mặc thử. Ướm áo, ướm quần.
2. Nói thử xem có chịu không. Cách tường lên tiếng xa đưa ướm lòng (Ng. Du). Chỉ mới ướm, đã gắt ầm lên.
nt.1. không được tươi, gần thối. Cá ươn. Thịt ươn.
2. không được khỏe. Anh thấy khó ở, ươn người.
3. Hèn, kém. Đồ ươn, chẳng làm được việc gì.
nt. Bướng bỉnh, không chịu nghe ai. Thói ương gàn của ông đồ nho.
nl. Như Vả lại. không ai nói gì nữa, vả cũng chẳng còn gì để nói.
np.1. Ăn chỉ toàn thức ăn, không kèm theo cơm. Ăn vã rau.
2. Đi bộ trên đường dài, không dùng xe cộ gì. Đi vã hàng chục cây số.
3. Nói dài dòng, không có nội dung, không mục đích thiết thực. Nói chuyện vã suốt đêm.
nl. Biểu thị điều sắp nêu ra là thêm một lẽ khẳng định ý chính muốn nói. Tôi không đi, vả chăng có đi cũng vô ích.
nd. Tai vạ do nói năng không thận trọng. Đừng nóng nảy mà mắc vạ miệng.
nđg.1. Đụng mạnh vào khi đang đi, do không chú ý. Trời tối, đi trên các lối mòn hay va vấp.
2. Gặp trở ngại khó khăn trong công tác, do thiếu kinh nghiệm. Gặp nhiều va vấp trong cuộc sống.
np.1. Để bừa bãi, không bảo quản cẩn thận. Dụng cụ làm xong, để vạ vật ngoài mưa nắng.
2. Bạ đâu nằm ngồi đó, gặp đâu hay đó. Nằm vạ vật.Ngồi vạ vật chờ tàu.
nIđg. Vá nhiều chỗ và không cẩn thận. Vá víu chiếc áo rách.
IIt. Gồm nhiều phần không đồng bộ, chấp vá tạm thời. Những kiến thức vá víu.
nIđg.1. Tạo thành đường, nét. Vạch một đường thẳng. Vạch phấn đánh dấu.
2. Gạt sang một bên để có một khoảng trống. Vạch rào chui ra. Vạch vú cho con bú.
3. Làm cho thấy cái không hay hoặc cái người ta muốn giấu. Vạch tội.
4. Nêu ra làm cho thấy rõ để theo đó mà thực hiện. Vạch kế hoạch.
IId.1. Đường nét vạch ra trên bề mặt. Những vạch chì xanh đỏ.
2. Dụng cụ của thợ may để kẻ đường trên vải.
nđg. Tự để lộ cái không tốt, không hay trong nội bộ cho người ngoài biết.
nđg.1. Ném rải ra nhiều phía. Vãi hạt giống.
2. Rơi lung tung nhiều chỗ. Nhặt cơm rơi vãi dưới đất.
3. Để rơi ra do không kiềm chế được. Cười vãi nước mắt.
nđg.1. Nói khẩn khoản để xin sự đồng ý, chấp thuận. Van tha tội.
2. Kêu. Gặp khó khăn, không van.
hd. Mọi vật trong tự nhiên. Vạn vật biến chuyển không ngừng.
nt.1. Vang to lên chói tai. Hét váng lên.
2. Có cảm giác không còn nghe được gì nữa do tác động của âm thanh có cường độ quá mạnh. Tiếng gào thét nghe váng cả tai.
nt. Vang lên mạnh mẽ, như làm rung chuyển cả không gian. Tiếng hoan hô vang dậy.
nd. Cây to mọc ở rừng, gỗ màu vàng, thớ mịn, không bị mối mọt. Chiếc quan tài vàng tâm.
nIđg.1. Di chuyển đến một vị trí ở phía trong. Vào nhà. Vào đất liền.
2. Bắt đầu là thành phần của một tổ chức. Vào hội. Vào biên chế nhà nước.
3. Bắt đầu tham gia một hoạt động. Vào tiệc. Vào đám.
4. Đúng khuôn phép, đúng các quy định. Công việc đã vào nền nếp.
5. Ở trong một thời gian được xác định. Vào dịp tết.
6. Thuộc một loại nào đó trong một hệ thống phân loại. Học vào loại trung bình. Vào loại biết điều.
7. Thu nhận được, tiếp thu được. Đầu óc rối bời, học mãi mà không vào.
IIgi. Biểu thị cái để hướng tới, để làm cơ sở. Nhìn vào trong nhà. Trông vào sự giúp đỡ của bạn. Nô lệ vào sách vở. Dựa vào điều dự tính.
IIIp. 1. Biểu thị sự yêu cầu về mức độ cao hơn. Làm nhanh vào.
2. Biểu thị sự phê phán, chê trách về một việc làm thái quá. Ăn kẹo cho lắm vào để rồi đau bụng.
nđg. Cùng theo nhau làm một việc không tốt. Vào hùa với nhau để bắt nạt thằng bé.
hd. Miếu thờ Khổng Tử. Văn miếu có từ đời Lý Thánh Tông.
nIđg.1. Uốn qua uốn lại, nghiêng qua ngả lại. Ngồi vặn vẹo trên ghế.
2. Bẻ gập qua lại theo nhiều hướng khác nhau. Vặn vẹo chiếc mũ vải trong tay.
3. Hỏi vặn đi vặn lại. Vặn vẹo mãi không tha.
IIt. không thẳng và uốn qua uốn lại theo nhiều hướng khác nhau. Thân cây vặn vẹo.
nd. Văn viết thường , không có niêm luật âm điệu như thơ. Tiểu thuyết thường viết bằng văn xuôi.
nđg.1. Trâu hay bò dùng sừng quặt ngang để đánh. Bị trâu vằng phải.
2. Cố dùng sức hất mạnh người sang hai bên để thoát. Giữ chặt thế mà vẫn vằng ra được.
3. Phản ứng bằng lời nói gay gắt. Bảo không nghe lại còn vằng lại.
nt.1. không có mặt ở nơi nào. Vắng nhà.
2. không thấy hoặc ít thấy có người qua lại. Đường vắng.
3. Yên ắng. Đêm vắng.
nt. Vắng và đi xa lâu mà không có tin tức. Vắng bặt tăm hơi.
nt. Rất vắng, không có một biểu hiện nào của hoạt động con người. Phố xá vắng tanh.
nt. không nghe thấy tiếng nói, không thấy tăm hơi. Nhà thơ lâu nay vắng tiếng.
nt. Từ xa vọng lại nghe không thật rõ. Tiếng hát văng vẳng đâu đây.
nIt. Nhỏ bé, không quan trọng. Chuyện vặt.
IIp. Ăn cắp vặt. Khôn vặt.
nđg. Dùng người khi thấy không dùng vào việc gì được nữa thì ruồng bỏ ngay.
nđg. Khâu mép vải để sợi vải không sổ ra. Quần may có vắt sổ. Máy vắt sổ.
nt&p.1. Chỉ người hay vật ở vị trí trên cao mà không có thế và chỗ dựa vững chắc. Ngồi vắt vẻo trên ngọn cây.
2. Chỉ vật dài buông thõng xuống và đưa qua đưa lại. Lúa đã vắt vẻo đuôi gà.
3. Chỉ cách ngồi dương dương tự đắc. Chánh tổng ngồi vắt vẻo ở chiếu trên.
nd.1. Bộ phận chủ yếu của âm tiết trong tiếng Việt. “An”, “bạn”, “làn”, “tản” cùng có một vần “an”.
2. Hiện tượng lặp lại vần hoặc có vần nghe giống nhau giữa những âm tiết có vị trí nhất định trong câu (thường là câu thơ). Gieo vần. Thơ không vần.
3. Câu thơ. Mấy vần thơ chúc Tết.
4. Tổ hợp các con chữ phụ âm với con chữ nguyên âm, ghép lại với nhau để viết các âm tiết trong Việt ngữ. Ghép vần. Tập đánh vần.
5. Chữ cái đứng đầu một từ về mặt là căn cứ để xếp các từ trong một danh sách. Danh sách xếp theo vần. Vần T của quyển từ điển.
np.1. Biểu thị sự tiếp tục, không thay đổi. Tôi vẫn ở chỗ cũ.
2. Biểu thị ý khẳng định về điều xảy ra, không tùy thuộc điều kiện. Trước nguy hiểm vẫn bình tĩnh.
3.Biểu thị ý khẳng định về sự đánh giá. Vở kịch này hay thật, nhưng vở trước vẫn hay hơn.
nđg.1. Mang đi, chở đi. Vận khí giới và lương thực.
2. Đưa hết sức lực ra. Vận hết gân sức ra kéo mà không nổi.
hdg. Ngao du đây đó không phương hướng nhất định, như đám mây bay trên trời. Đao bầu quảy níp rộng đường vân du (Ng. Du).
hdg.1. Chuyển động, biến đổi, phát triển của vật chất. Vật chất vận động trong không gian và thời gian.
2. Hoạt động thay đổi vị trí của thân thể hay một bộ phận cơ thể. Ít vận động nên người không khỏe.
3. Di chuyển trong chiến đấu. Vận động bằng cơ giới.
4.Tuyên truyền, giải thích, động viên cho người khác làm một việc gì. Vận động bầu cử.
np. Suy nghĩ, nói năng hay đi lại mà không có ý thức rõ mình muốn gì, tại sao. Hỏi vẩn vơ đủ thứ chuyện. Đi vẩn vơ ngoài đường.
nđg.1. Va mạnh chân vào một vật lúc đang đi. Vấp phải mô đất, suýt ngã.
2. Bị ngắc ngứ, không trôi chảy. Mới học tiếng Nhật, nói còn vấp.
3. Gặp trở ngại hoặc thất bại bất ngờ. Bị vấp nhiều trong công tác. Vấp phải sự chống đối.
nIđg. Bị ngắc ngứ, vấp phải, bị chạm. Nói một thôi, không vấp váp. Chưa có kinh nghiệm, tránh sao khỏi vấp váp.
IId. Trở ngại, thất bại vấp phải. Những vấp váp trong đời sống.
nd.1. Cái có hình khối, tồn tại trong không gian. Mẫu vật. Của ngon vật lạ.
2. Thú vật. Giống vật. Con vật.
nIđg. Lay động, ngả nghiêng một cách yếu ớt. Làn khói vật vờ trên không trung.
IIt. không dựa vào đâu, tùy hoàn cảnh đưa đẩy. Cuộc sống vật vờ.
nIp. Chỉ điều đang thực tế xảy ra trước mắt hay điều đã biết hoặc vừa nói đến. Anh nói vậy, nó không nghe đâu. Đúng như vậy. Gặp sao hay vậy.
2. Biểu thị một ý kết luận. Muộn rồi vậy tôi không đi nữa.
IItr. 1. Biểu thị ý nhấn mạnh tính chất cụ thể. Anh đang nghĩ gì vậy?
2. Biểu thị ý khẳng định một kết luận. Việc này nhờ anh vậy. Thôi vậy.
nt.1. Còn giữ nguyên. Giữ vẹn lời thề.
2. Đầy đủ, không thiếu sót chút nào. Vẹn cả đôi đường.
nt. Đầy đủ các mặt, không thiếu mặt nào. Tình nghĩa vẹn toàn.
np.1. Như Veo nghĩa 1.
2. Vẻ di chuyển rất nhanh, không gì vướng mắc. Thuyền lướt veo veo trên mặt nước.
hId. Giữ gìn sự sống, phòng bệnh, tăng cường sức khỏe. Ăn ở hợp vệ sinh. Giữ vệ sinh chung.
IIt. Hợp vệ sinh. Bát đĩa không được vệ sinh.
IIIđg. Đại tiện. Nhà vệ sinh. Giấy vệ sinh.
nđg. không còn giữ chức vụ trong chính quyền. Một vị bộ trưởng về vườn.
ngi. 1. Biểu thị nguyên nhân. Vì bận nên không đến được.
2. Biểu thị đối tượng phục vụ. Việc làm vì lợi ích chung. Vì con, mẹ sẵn sàng làm tất cả.
nl. Nêu một giả thiết về trường hợp khác với trường hợp vừa nêu. Thử đòi thêm lần nữa; ví bằng không trả thì sẽ có cách.
hdg. Đi không cho ai biết (nói về vua). Nhà vua vi hành xem xét dân tình.
hd. Vi sinh vật đơn bào, gây bệnh hay không gây bệnh, sinh sản chủ yếu bằng lối phân đôi.
pd. Vi sinh vật nhỏ nhất, không thể thấy cả bằng kính hiển vi, phần lớn có thể gây bệnh. Vi rút bệnh dại.
ht. Vì lợi ích của kẻ khác chứ không phải của mình. Lòng vị tha.
nId. Lòng thành của kẻ nhỏ mọn; chỉ lễ vật ít oi mang đến biếu kẻ bề trên. Gọi là có chút vi thiềng, mong ngài nhân cho.IIđg. Đút lót. không có gì vi thiềng quan thì việc không xong đâu.
nl. Nêu giả thiết trái với thực tế, để lập luận, chứng minh. Ví thử không có anh giúp đỡ thì việc đã hỏng rồi.
hd.1. Chỗ được xác định cho người, vật. không rời vị trí chiến đấu.
2. Nơi đóng quân được bố trí tương đối cố định. Một vị trí kiên cố.
3. Chỗ đứng, vai trò trong tổ chức. Vị trí của công nghiệp trong nền kinh tế quốc dân.
nd. Việc đã giải quyết xong, không trở lại được nữa. Đặt mọi người trước việc đã rồi.
nId. Sự việc xảy ra có thiệt hại gì. Xe đổ, nhưng không ai việc gì.
IIt. Có can hệ gì đến. Chuyện này, việc gì đến nó.
IIIp. Chẳng có gì cần phải. Việc gì anh phải lo.
nIđg.1.Nhờ sự giúp đỡ để giải quyết việc khó khăn. Phải viện đến người ngoài mới xong.
2. Đưa ra làm cái lẽ để làm một việc không thể nói lý do. Viện hết lý do này đến lý do khác để từ chối. Viện cớ ốm không đi.
IId. Viện binh (nói tắt). Xin viện. Diệt viện.
hd.1. Chức thuộc quan ở các bộ xưa. Viên ngoại bộ hình.
2. Người giàu có mà không chức tước trong xã hội Trung Quốc phong kiến. Có nhà viên ngoại họ Vương (Ng. Du).
nt. Chỉ người mắc chứng không thể nhìn gần được. Mắt viễn thị.
hdg. Lỗi của cầu thủ bóng đá khi nhận bóng để tiến công ở phần sân đối phương mà phía trước không có hai cầu thủ của phía đối phương. Cầu thủ bị việt vị.
nđg.1. Với tay kéo, níu xuống. Vin cành hái quả.
2. Dựa vào một lý do không chính đáng. Vin vào hoàn cảnh để tự bào chữa.
np. Gọn, đơn giản, không có các phương tiện thường dùng. Lặn vo cũng được ba bốn phút. Hát vo một bài (không có đệm đàn).
nd.1.Thuật đánh nhau bằng tay không hay bằng binh khí. Có võ. Võ dân tộc.
2. Quân sự, trái với “văn”. Quan võ.
nđg. Bối rối, lúng túng vì chưa tìm được cách giải quyết; thấy ân hận vì mình có điều không phải.
hdg. Chỉ dựa vào ý riêng, không có căn cứ. Một kết luận võ đoán.
nd. Bệnh nấm hại lúa, làm cho cây lúa quá cao, màu xanh nhạt, không nảy nhánh và không có bông. Lúa von.
nId.1. Đường cong khép kín. Cầm bút chì khoanh một vòng.
2. Vật được tạo ra có hình một đường tròn. Đôi vòng đeo tai. Vòng hoa.
3. Vòng tránh thai (nói tắt). Đặt vòng.
4. Lần di chuyển từ một điểm nào để rồi quay trở về điểm ấy. Vòng lượn của máy bay. Đi một vòng thăm bà con trong xóm.
5. Chu vi một vật có hình tròn. Số đo vòng ngực.
6. Phạm vi về mặt giới hạn của một hoạt động. Trong vòng một phút. Sống ngoài vòng pháp luật.
7. Lần thi đấu hay bỏ phiếu. Bị loại ngay từ vòng đầu.
IIđg.1. Làm cho có hình vòng cung. Vòng hai tay ôm chặt con.
2. Di chuyển theo một đường cong. Xe vòng lại phía sau.
IIIt. Cong, quanh co. Việc này phải làm lại, đi đường vòng.
IVp. không theo đường thẳng mà theo đường cong. không biết đường đi vòng nên đến muộn.
nt.1. Có thân, lá vươn cao và dài hơn bình thường, không cứng cây. Cải vóng.Lúa mọc vóng dễ đổ.
2. Cao vượt lên. Người cao vóng.
nd. Chỗ bố trí để quan sát và canh gác. Vọng gác. Vọng quan sát phòng không.
ht. Quên nguồn gốc, không nghĩ gì đến tổ tiên, nòi giống, tổ quốc. Hạng người vong bản.
nIđg. Di chuyển thành một vòng chung quanh. Đi vòng quanh hồ. Nước mắt vòng quanh.
IIp. không nói thẳng vào mà loanh quanh. Nói vòng quanh.
nd. Chỉ nước có chút ít, chỗ có chỗ không nhưng rải rác khắp trên bề mặt. Mặt ruộng võng vãnh nước.
nd. Sự vây quanh để đối phương không thể lọt qua. Thoát khỏi vòng vây.
np. Vòng quanh, không đi thẳng vào vấn đề. Nói vòng vo, dài dòng.
ht. Từ tố có nghĩa “không” được ghép trước một danh từ hay tính từ Hán Việt. Vô duyên. Vô dụng. Vô tận.
nđg. Coi như không có sự ràng buộc với mình. Vỗ nợ. Vỗ tuột lời cam kết.
nd.1. Dụng cụ như cái vồ dùng để dạy và điều khiển voi.
2. Lần bị việc không hay. Bị lừa mấy vố liền.
nt. không bờ bến, không giới hạn. Từ ghép sai, vì “vô” là từ tố Hán Việt không thể dùng như Nôm (sẽ phải hiểu là vô ra), không thể ghép với “bờ” danh từ Nôm.
ht.1. Nói tình trạng của một nước không có chính phủ, hỗn loạn, không có trật tự. Tình trạng vô chính phủ.
2. Vô tổ chức, vô kỷ luật. Hành động tự do, vô chính phủ.
3. Theo chủ nghĩa vô chính phủ. Tư tưởng vô chính phủ.
nt. không có mức độ, giới hạn. Từ có thể chấp nhận vi “vô” là từ tố Hán Việt có thể kể như Nôm.
nt. Thường xuyên không có việc làm. Những kẻ vô công rồi nghề.
ht. Nói về vật thể không có sự sống. Giới vô cơ. Hóa học vô cơ.
ht&p. không cùng, không hết được. Khoảng không vũ trụ là vô cùng. Đẹp vô cùng.
bt. không có cái xa hơn, lớn hơn. Chỗ vô cực. Điểm này dẫn tới vô cực.
ht.1. không có tên tác phẩm, không biết là của ai. Tác phẩm vô danh.
2. không ai hay, không mấy ai biết đến tên tuổi. Người anh hùng vô danh.
ht. không dùng được vào việc gì. Vật vô dụng. Người vô dụng.
ht. không có tính cách quyến rủ, làm cho người khác thích. Cô gái vô duyên. Câu chuyện vô duyên, lạt lẽo.
ht.1. không có số trời định về tình duyên.
2. không có duyên số tốt, đời gặp toàn chuyện không may. Phận vô duyên.
ht. không có đạo đức, ác đức. Làm những việc vô đạo. Hôn quân vô đạo.
hIt. không ai địch lại. Tài vô địch. Sức vô địch.
IId. Người hay đội thắng tất cả đối thủ. Nhà vô địch. Vô địch bóng bàn toàn quốc.
ht.1. không có định hướng rõ. Tương lai vô đinh.
2. Có vô số nghiệm số. Phương trình vô định.
ht&p. không có chừng mực, mức độ. Lòng tham vô độ. Ăn chơi vô độ.
ht. Rất quý đến mức không thể định một giá cho xứng đáng. Bài học vô giá.
ht. không có nhà cửa, không có gia đình. Cuộc đời vô gia cư.
hIt. không giới hạn. Lòng biết ơn vô hạn.
IIp. không biết đến đâu. Dài vô hạn.
ht. không có hình thể. Thế giới vô hình. Một sức mạnh vô hình.
hp. Tuy không có chủ định, không cố ý nhưng tự nhiên là. Anh không nói gì, vô hình trung đã làm hại nó.
hdg. không có hay không tìm được cách giải quyết. Đến nước này thì đành vô kế khả thi.
np. không theo một lý lẽ nào cả. Sao lại đánh người vô lối như thế?
hp. không loại trừ trường hợp nào cả; bất kể. Việc gì cũng làm, vô luận lớn hay nhỏ.
ht. không hợp lý, không hợp lẽ phải. Những đòi hỏi rất vô lý.
ht.1. không có ý nghĩa. Lời nói vô nghĩa. Việc làm vô nghĩa.
2. không có tình nghĩa. Đồ vô nghĩa, bất nhân.
ht. không có hay không theo đúng nguyên tắc. Lối làm việc vô nguyên tắc.
nIt. Như Vô lễ. Con nhà vô phép.
IIđg. Lời xin lỗi khi làm việc gì mình cảm thấy không lịch sự. Anh ngồi chơi, tôi vô phép ăn nốt bát cơm.
hIt. không được hưởng phúc ông cha để lại. Con nhà vô phúc.
IIp. không may xảy ra việc gì. Trèo cây, vô phúc mà ngã thì què chân què tay.
hId. Người lao động không có tư liệu sản xuất, phải làm thuê và bị bóc lột trong chế độ tư bản. Cố nông là những người vô sản ở nông thôn.
IIt.1. Thuộc giai cấp công nhân. Cách mạng vô sản.
2. Hoàn toàn không có tài sản gì. Anh ta nghèo lắm, là một người vô sản hoàn toàn.
hdg.1. Làm cho người lao động bị đoạt hết tư liệu sản xuất. Chủ nghĩa tư bản làm cho nhiều nông dân bị vô sản hóa.
2. Làm cho người không thuộc thành phần công nhân có lập trường tư tưởng và tác phong sinh hoạt của giai cấp vô sản qua lao động và sinh hoạt cùng với quần chúng công nhân. Làm việc trong nhà máy, hầm mỏ để được vô sản hóa.
ht. không có sự sống. Thế giới cô sinh. Đất, đá là những chất vô sinh.
ht&p. Nhiều lắm không thể đếm hết. Vô số công việc đang chờ.
ht. không việc gì, không gặp rủi ro, tai nạn. Chuyến đi bình yên vô sự.
ht. không tin tưởng có thần, có thượng đế. Chủ nghĩa vô thần.
nt. Nhiều lắm, nhiều không kể xiết. Cá ở ao này thì vô thiên lủng.
ht. không có chỗ bắt đầu cũng không có chỗ tận cùng. Vũ trụ vô thủy vô chung.
ht. không có gì trên nữa. Vua chúa tự cho mình có quyền vô thượng.
ht. không ích lợi nhưng cũng không có hại. Lời phê bình vô thưởng vô phạt.
ht. không được việc gì, không ích lợi gì. Con người vô tích sự.
ht.1. không có tình nghĩa, không có tình cảm. Con người vô tình.
2. không chủ định, không cố ý. Vô tình làm hỏng việc.
ht. không có tổ chức hay coi thường nguyên tắc tổ chức. Mạnh ai nấy làm, rất vô tổ chức.
nIt. Đã làm cho không còn vi trùng. Bông băng vô trùng.
IIđg. Làm cho thành vô trùng. Vô trùng chỗ tiêm.
ht.1. không tư vị ai. Tính vô tư.
2. không vì ích lời riêng. Sự giúp đỡ vô tư.
ht. không hề sợ những đe dọa, chấp nhận nguy hiểm để làm những việc nên làm.
ht. Chỉ hai lượng cùng loại nhưng không có phân ước chung. Cạnh và đường chéo của hình vuông là hai đoạn thẳng vô ước.
nt&p. Nhiều, cao đến nỗi không thể nói là bao nhiêu. Tương lai vô vàn rực rỡ. Gặp vô vàn khó khăn.
ht.1. Lạt lẽo, không mùi vị. Món ăn vô vị.
2. không có ý nghĩa, ý vị gì. Cuộc đời nhàn rỗi, vô vị.
ht&p.1. không để ý, do sơ suất. Vô ý để xảy ra tai nạn.
2. không có ý tứ, không biết giữ gìn ý tứ. Vô ý nói bô bô giữa chỗ đông người.
ht. không có chủ định, không nhận biết rõ ý nghĩa của việc nên làm. Giúp đỡ một cách vô ý thức cho bọn buôn lậu.
nt&p. Hết sức nhanh cho kịp. Còn sớm không cần vội. Ăn vội vài bát cơm rồi đi ngay. Chưa chi đã vội mừng.
nt&p. Hết sức nhanh. Bước chân vội vã. Vội vã lên đường. Cân nhắc cho kỹ, không nên vội vã.
nt&p. Tỏ ra vội. Anh đã quá vội vàng. không nên kết luận vội vàng.
np. Vẫn cứ làm dù biết rằng có thể không đúng. Đoán vơ. Nhận vơ.
nđg.1. Rời ra thành nhiều mảnh. Đánh vỡ bát.
2. không còn nguyên khối vững chắc. Vỡ đê. Đội hình bị vỡ.
3. không còn giấu giếm được nữa. Chuyện vỡ ra thì rất lôi thôi.
4. Bắt đầu hiểu ra. Càng học càng vỡ dần ra.
nđg. Đánh giá xô bồ, không phân biệt người tốt người xấu, việc hay việc dở.
nt. Có giọng nói thay đổi và không ổn định, khi đến tuổi dậy thì. Cũng nói Bể tiếng.
nt. Bị lộ ra, nhiều người biết. Chuyện đã vỡ lở ra rồi, có che giấu cũng không được.
nđg.1. Vỡ hoang. Mảnh đất mới vỡ vạc.
2. Bắt đầu hiểu ra. Vỡ vạc ra nhiều điều trước kia không hiểu.
nIt. không có nghĩa lý, tác dụng gì. Chuyện vớ vẩn.
IIp. Nói, nghĩ những chuyện không đâu. Hay nghĩ vớ vẩn.
IIIđg. Suy nghĩ, nói năng những điều vớ vẩn. Đừng có vớ vẩn.
nIt. Chưa đầy, còn thiếu một ít. Bể nước còn vơi.
IIđg. Bớt dần đi, không còn đầy. Lòng thương nhớ không vơi.
nIđg.1. Vươn tay ra cho tới một vật ở hơi quá tầm tay. Vắn tay với chẳng tới kèo... (cd).
2. Đạt tới cái khó vươn tới. Chỉ tiêu cao quá, không ai với tới.
3. Nhằm tới một đối tượng ở khoảng cách hơi quá tầm. Gọi với qua cửa sổ.
IId. Chiều cao bằng một người bình thường đứng giơ thẳng cánh tay lên. Cây cao một với.
nl. Biểu thị điều nêu ra để bổ sung. Việc khó lắm, với lại cũng không nên.
np. Mức độ xa, cao, sâu như không tới được. Xa vời vợi. Nhớ thương vời vợi.
nđg. Cố giữ lại một phần nào, không để mất hết. Nói vớt vát vài câu để giữ thể diện.
nd. Sự việc không hay, rắc rối xảy ra. Vụ cháy nhà. Một vụ phá hoại. Vụ án.
hdg. Đặt chuyện không có để hại thanh danh người khác. Thủ đoạn xuyên tạc vu khống.
hdg. Vu khống làm cho bị oan.
hdg. Vu khống để nịnh bợ.
hd. Khoảng không gian vô cùng tận chứa các thiên hà. Nhà phi hành vũ trụ.
nđg. Vu khống cố để vạ cho người.
nt&p. Bông lông, không thiết thực, không cơ sở. Ý nghĩ vu vơ. Đi vu vơ.
nd.1. Người thống trị một nước quân chủ theo lệ cha truyền con nối. Con vua thì lại làm vua ... (cd).
2. Nhà tư bản độc quyền trong một ngành. Vua dầu hỏa.
3. Người được coi là nhất, không ai hơn. Vua cờ. Vua phá lưới.
nt. Thích nói mà không kềm lại được. Vui miệng kể hết mọi chuyện.
nIt. 1. Nhỏ, rời. Giấy vụn. Vải vụn.
2. Nhỏ bé, không có giá trị đáng kể. Mớ cá vụn. Món tiền vụn.
IId. Mảnh, mẩu vụn. Vụn bánh. Vụn thủy tinh.
nIđg.1. Giơ lên nhanh và mạnh theo một đường tròn hướng tới phía trước hay sang một bên. Vung tay ném mạnh. Vung kiếm chém.
2. Ném mạnh ra các phía bằng động tác vung tay. Vung nắm thóc cho gà. Vung tiền không tiếc.
IIp. Hoạt động lung tung bất kể theo hướng nào. Thắc mắc thì nói vung lên. Tìm vung lên khắp xóm.
nt&p. không khéo trong hoạt động chân tay hay trong cách nói năng, cư xử. Thợ vụng. Vụng ăn, vụng nói.
np. Lén lút, không để người khác biết. Ăn vụng. Yêu vụng nhớ thầm.
nt.1. Vụng về, không nhanh nhẹn.
2. Dại dột, không được khôn ngoan. Cháu còn vụng dại.
nd. không phận; vùng trên không thuộc chủ quyền của một nước.
nđg. Vuốt cho mắt của người vừa mới chết nhắm lại. không kịp về vuốt mắt cho bà mẹ già.
nđg. không kịp làm gì cho đỡ xấu hổ. Mắng cho một trận vuốt mặt không kịp.
nđg. Đả kích một người mà không nể nang, để động chạm đến người lẽ ra phải kính trọng.
nđg.1. vuốt nhẹ nhiều lần để tỏ tình cảm yêu thương. Người mẹ vuốt ve, âu yếm con.
2. Dùng lời nói, việc làm để lôi kéo, mua chuộc. Hăm dọa không được thì quay sang vuốt ve.
nt. không lớn mà cũng không nhỏ, không cao, không thấp, không nhiều nhưng cũng, không ít. Xí nghiệp loại vừa. Nó chẳng phải tay vừa, (sừng sỏ, không chịu thua kém ai).
nt.1. Khớp, đúng với kích thước, khả năng, thời gian. Đôi giày đi rất vừa. Việc làm vừa sức.
2. Ở mức đủ để thỏa mãn yêu cầu. Vừa rồi, không cần nữa. Nó tham lắm, mấy cũng không vừa.
np&t.1. Có khả năng giữ nguyên vị trí không lung lay, không ngã đổ. Bàn kế vững. Em bé đứng chưa vững.
2. Có khả năng chịu đựng những tác động bất lợi mà không suy yếu, không biến đổi. Lập trường vững. Giữ vững trận địa. Tay nghề vững.
nt.1. Bị cản trở trong hoạt động. Trả lời lưu loát, không vướng mắc.
2. Phải băn khoăn, suy nghĩ.
nt. Vướng nhiều làm cản trở. Vướng víu mấy đứa con, không đi đâu được.
nđg.1. Ném bỏ đi vì cho là không có giá trị. Vứt vào sọt rác. Đồ vứt đi.
2. Để bừa, để vội vào bất kể chỗ nào. Làm xong dụng cụ vứt lung tung.
. Ký hiệu để chỉ người nào đó không biết tên hay muốn giấu tên. Ông X. Trường đại học X.
nIt.1. Cách nhiều trong không gian thời gian hay quan hệ. Nhà ở xa nơi làm việc. Trong tương lai xa. Có họ xa với nhau.
IIp.1. Ở mức độ tương đối lớn. Kém xa. Khác xa.
2. Hướng về cái còn xa. Nhìn xa trông rộng. Lo xa.
IIIđg. Rời khỏi để đi xa. Xa nhà đã mấy năm. không chịu xa mẹ nửa bước.
nIt. Cách khoảng xa. Gặp lại sau bao năm xa cách.
IIp. không gần gũi. Sống xa cách với người xung quanh.
nt. Xa xôi lạ lùng, không quen biết. Đất xa lạ. Người xa lạ. Một lối lập luận xa lạ với nhà khoa học.
np. Tự buông thả trong sinh hoạt, không chút tự kiềm chế. Ăn chơi xả láng.
hd. Xe và ngựa; chỉ đời sóng xa hoa. Mặc xa mã thị thành không dám biết (N. C. Trứ).
nIđg. Để rác bừa bãi.
II.d Nhỏ mọn, không đáng kể. Đồ xả rác.
nt.1. Xa xôi, vắng vẻ. Nơi xa vắng, ít người qua lại.
2. Xa cách, không gặp mặt nhau. Gặp bạn lâu ngày xa vắng.
nt.1. Xa, không tới được. Một kỷ niệm xa vời.
2. Quá xa xôi, viễn vông. Những mơ ước xa vời.
nt.1. Xa và đi lại cách trở. Đến tận vùng xa xôi.
2. Thuộc về cái chưa tới mà cũng không biết bao giờ mới tới. Trước mắt không lo mà chỉ bàn chuyện xa xôi.
3. không đi thẳng vào vấn đề mà chỉ gợi ý để tự suy ra mà hiểu. Lời nói ý tứ xa xôi.
pd. Tàu lớn không mui, thành thấp để chở đồ, đưa người qua sông.
nt.1. Xanh ngắt, trông khó chịu. Mắt xanh lè.
2. Chỉ quả cây quá xanh, không ăn được. Chuối xanh lè.
nt. Xanh nhợt như không còn chút máu. Da xanh mét vì sốt rét.
nt&p. không thật, không đứng đắn. Thằng ấy xạo lắm. Nói xạo.
nđg. Quên đi, không để tâm vào công việc phải làm. Xao nhãng việc học hành.
nđg. Xúc động kéo dài, dao động, không yên lòng. Trước khó khăn không hề xao xuyến. Nhân tâm xao xuyến.
nIđg. Phát sinh ra một cách tự nhiên. Chuyện không may xảy ra.
IIp. Chợt, bỗng. Xảy nghe có tiếng kêu.
hdg.1. Đi vào một cách trái phép. Xâm nhập không phận.
2. Đi vào để gây hại. Vi trùng xâm nhập vào cơ thể.
nIđg. Dùng dây hay que xuyên qua để giữ hay kết các vật lại với nhau. Xâu chuỗi hạt. Xâu mấy con cá lại.
IId.1. Tập hợp những vật được xâu lại. Xâu chìa khóa.Xách xâu cá.
2. Tập hợp nhiều người cùng một hạng không đáng kể, thành một đám, một dây. Kéo theo một xâu trẻ con.
nt.1. Có hình thức, vẻ ngoài khó coi. Xấu như ma. Chữ xấu. Xấu người nhưng tốt nết.
2. Có giá trị, phẩm chất kém. Hàng xấu. Đất xấu.
3. Có thể gây hại, mang lại điều không hay. Bạn xấu. Thời tiết xấu.
4. Trái với đạo đức, đáng chê trách. Có nhiều tính xấu. Hành vi xấu.
5. Có giá trị đạo đức kém, đáng khinh, đáng xấu hổ. Nêu gương xấu. Xấu mặt vì con.
nt.1. Có vận số không may.
2. Chết một cách oan uổng. An ủi gia đình người xấu số.
nđg. Chia, tách ra làm nhiều phần. Xé lẻ tấm vải. không đi tập trung mà xé lẻ từng người một.
nd. Phương tiện vận chuyển không có bánh, do trâu bò kéo, chạy trượt trên mặt đất. Cũng gọi Cộ.
nđg.1. Nhận biết bằng mắt. Xem phong cảnh. Xem kịch.
2. Nhận định, đánh giá. Việc này xem ra không ổn. Xem bệnh.
3. Chỉ kết quả nhận định có thể có được của một hoạt động. Thử làm xem. Anh xem xem như thế đã được chưa.
4. Đoán số mệnh, họa phúc, dựa vào thuật số, bói toán. Xem một quẻ. Xem số tử vi.
5. Coi là, coi như. Xem nhau như người nhà. Xem thường.
nđg. Nhận định một cách không khẳng định trên cơ sở những gì đã thấy. Xem chừng việc khó thành.
nđg. Nhận định một cách không khẳng định, dựa vào những dấu hiệu thấy được. Việc này xem ra khó thành.
nđg. Đối chiếu tuổi của đôi trai gái để bói xem lấy nhau có hợp không, theo tục lệ xưa.
np. Mô phỏng những tiếng động kéo dài liên tiếp của vật gì bay mạnh và nhanh trong không khí. Đạn xé không khí xèn xẹt. Phanh xe kêu xèn xẹt.
np. Nghiêng ngả, không ngay. Chữ viết xẹo xọ. Mạ cấy xẹo xọ.
nđg.1. Xê dịch chút ít, không đáng kể. không xê xích chút nào.
2. Trên dưới, hơn kém chút ít. Xê xích một hai tuổi.
nt. Thường, không có gì đặc biệt. Bữa cơm xềnh xoàng. Cũng nói Xuềnh xoàng.
nđg. Xếp vào một góc nào đó, coi như vô dụng. Xe hỏng, không chữa được, đành xếp xó.
nđg.1. Chỉ hơi bị nén thoát mạnh qua chỗ hở hẹp. Bóng xì hơi. Xe xì lốp.
2. Phì mạnh hơi qua kẽ răng để tỏ thái độ không bằng lòng hay khinh bỉ. không trả lời, chỉ xì một tiếng.
3. Hỉ. Xì mũi.
4. Đưa ra hay nói lộ ra do bắt buộc. Nói mãi mới chịu xì ra mấy đồng bạc. Mới dọa một câu đã xì ra hết.
nt. không ra tốt cũng không ra xấu. Buôn bán xì xằng cũng đủ ăn.
nđg. Nói chuyện bằng tiếng nước ngoài, nghe không hiểu được. Hai người Pháp đang xì xồ với nhau.
nđg.1. Đâm thẳng, chọc thẳng. Xỉa lưỡi lê vào ngực.
2. Chọc và xoi nhẹ các kẽ răng cho sạch bợn. Xỉa răng.
3. Dùng ngón tay chỉ thẳng vào mặt người khác. Xỉa tay nhiếc mắng.
4. Xen vào việc không dính líu đến mình. Biết gì mà xỉa vào.
nt. không thẳng, không ngay. Chữ viết xiên xẹo. Bước đi xiên xẹo.
np.1. Cho đến hết, đến cùng. Nhiều không đếm xiết. Nói sao cho xiết.
2. Được. Khổ quá, chịu không xiết.
np. không sao nói cho hết. Buổi chia tay xiết bao lưu luyến. Đẹp xiết bao!
nth. Quả quyết rằng việc vừa nêu không thể xảy ra. Nó mà thi đỗ thì tôi xin đi đằng đầu.
nđg. không thể chịu đựng được nữa. Tôi không nghe anh nữa đâu, xin đủ!
nt.1. Bị xì hết hơi ra. Quả bóng xịt.
2. Bị hỏng, không nổ được. Pháo xịt. Lựu đạn xịt, không nổ.
nđg.1. Xẹp hẳn xuống, không còn căng và cứng nữa. Lốp xìu.
2. không còn nhiệt tình, hăng hái nữa. Vừa gặp khó khăn đã xìu.
nt.1. Trở nên ủ rũ vì buồn nản, thất vọng. Xịu mặt.
2. Rũ người xuống như không còn sức. Người xịu xuống.
nđg. Chuyển đột ngột sang chuyện khác, không dính líu gì. Nói câu nọ xọ câu kia.Chuyện nọ xọ sang chuyện kia.
nđg. Làm cho mờ đi, không còn nhận rõ được. Ấn tượng không thể xóa nhòa trong trí óc.
nd. Cây to, hoa tím, quả to bằng ngón tay, hình trứng, gỗ có chất đắng, không mọt, dùng làm nhà.
nt. Tầm thường không có gì đặc sắc. Bữa cơm xoàng. Vở kịch rất xoàng.
np. Liền liền, không ngớt. Thay đổi xoành xoạch. Máy hỏng xoành xoạch.
nđg.1. Quay tròn. Xoay như chong chóng.
2. Làm cho chuyển động chút ít theo chiều của vòng quay. Xoay mạnh cái ốc.
3. Đổi hướng hay làm cho đổi hướng. Gió đã xoay chiều. Xoay cái bàn ngang ra.
4. Chuyển hướng hoạt động sau khi đã thất bại. Xoay đủ mọi nghề. Dọa dẫm không được xoay ra dụ dỗ.
5. Tìm cách này cách khác cho có được. Xoay tiền.
nIđg. Nói nhiều một cách dễ dàng, không biết ngượng. Xoen xoét cái miệng suốt ngày.
IIp. Chối xoen xoét.
np.1. Hoạt động liên tiếp. Nói xoi xói bên tai. Cá nhảy xoi xói.
2. Chăm chú, không rời. Mắt nhìn xoi xói.
nt.1. Đã xảy ra trọn vẹn, đã chấm dứt. Các việc xong cả. Xong nợ.
2. Yên ổn, không có chuyện gì. Tiến không được, lùi cũng không xong.
nt. Coi như xong, bất kể như thế nào. Làm qua loa cho xong chuyện. không phải chỉ đồng ý là xong chuyện.
nt. Lẫn lộn tốt xấu, không có sự lựa chọn. Bán xô không cho chọn. Chè xô.
nIt. Lẫn lộn các loại tốt xấu khác nhau. Hàng tốt và hàng xấu xô bồ trong kho.
IIp. Lộn xộn, cẩu thả, tùy tiện. Ăn uống xô bồ. Ăn nói xô bồ, không kể trên dưới.
nđg.1. Xô nhau, đẩy nhau. Đám người nhốn nháo, xô đẩy chen lấn.
2. Dồn vào, đưa vào một cảnh ngộ không tốt. Xô đẩy vào con đường trụy lạc.
nt. Có khả năng làm được nhiều việc, đặc biệt là những việc nặng nhọc. không xốc vác được như hồi trẻ.
nt. Chỉ cách ăn mặc lôi thôi, không ngay ngắn, gọn gàng. Quần áo xốc xếch.
nt.1. Lỏng lẻo và không ngay ngắn. Khăn áo xộc xệch.
2. Các bộ phận bị lỏng ra. Bàn ghế xộc xệch hết cả.
3. Thiếu sự ăn khớp giữa các bộ phận, các hoạt động. Tổ chức xộc xệch.
np. Nói cách ngồi, mông không sát đất. Ngồi xổm: ngồi chồm hổm.
nt. Có những xúc động khiến lòng rạo rực, bứt rứt, không yên. Lòng xốn xang, nỗi buồn vui khó tả.
nt.1. không chắc mẩm, có nhiều lỗ hổng bên trong. Gỗ xốp. Đất xốp. Bánh xốp.
2. Chỉ quả xơ, ít nước. Quả chanh xốp.
nt. Quanh quẩn mãi ở một nơi mà không có việc gì. Xớ rớ trước cửa hàng.
nt. không có gì còn lành lặn, nguyên vẹn, trông thảm hại. Nhà cửa xơ xác. Cây cối xơ xác sau trận bão.
nđg.1. Đuổi, không cho đến gần. Đến đâu cũng bị xua đuổi.
2. Làm tan đi điều ám ảnh. Xua đuổi những ý nghĩ đen tối.
hp. Rất thình lình, không ai ngờ. Xuất kỳ bất ý rút súng ra bắn.
hdg. Biến hóa nhanh chóng làm cho đối phương không kịp đối phó.
nt. Hoạt động tới tấp, rối rít của một số đông khi chuẩn bị một việc gì. không khí đón tiếp xục rục.
nt. Quá giản dị, không săn sóc lắm. Quần áo xuềnh xoàng. Tính xuềnh xoàng.
nđg.1. Tác động làm nảy sinh một sự kiện một cách tự nhiên. Trời xui đất khiến chứ nào ai muốn vậy.
2. Dùng lời lẽ tác động khiến người khác làm việc đáng lẽ không nên làm. Đừng có xui dại!
nt. không buồn cử động vì mệt mỏi hay buồn chán. Đứng xụi lơ.
nt. Như Xủng xoảng (nhưng tiếng nghe nhỏ hơn và không vang xa). Chùm chìa khóa xủng xẻng trên tay.
nIt.1. Thuận chiều, thuận dòng. Gió xuôi. Thuyền xuôi theo dòng nước.
2. Ổn thỏa, không vướng mắc. Công việc chắc xuôi. Tình hình nghe không xuôi lắm.
3. Ở đồng bằng ven biển phía có thể xuôi dòng sông mà đến. Từ miền xuôi lên miền ngược.
IIđg. 1. Đi về phía miền xuôi hay theo một hướng được coi là chiều xuôi. Tàu Hà Nội xuôi Nam Định.
2. Chịu đổi ý, nghe theo. Nghe chừng anh ta cũng đã xuôi.
nt. Thuận theo, không có ý kiến ngược lại. Câu chuyện có vẻ xuôi chiều.
nt. Mệt mỏi, rũ liệt, không còn muốn cử động. Ngồi xuôi xị ở một góc nhà.
nđg. Thay đổi, chịu nhượng bộ vì biết mình yếu thế. Xuống nước, không còn hống hách nữa.
nđg. Xúi giục làm điều không hay. Đừng nghe chúng nó xuýt bậy.
hdg. Tự coi mình có quyền chi phối trong một vùng, không phục tùng một quyền lực nào cả.
nđg. Nói quả quyết một cách trơ tráo điều không thật. Xưng xưng cãi lấy được.
nđg. Ở nguyên tại chỗ, không thay đổi thái độ. Cỗ xe cứ ỳ ra, không nhúc nhích. Nó cứ ỳ ra, không chịu trả lời.
nđg. Dựa vào ưu thế của mình đẻ làm điều không nên làm. Ỷ thế làm càn. Ỷ vào trí nhớ.
nd.1. Điều suy nghĩ, ý nghĩ. Anh đã hiểu ý tôi.
2. Nội dung những gì được nói hay viết ra. Bài có ba ý lớn.
3. Ý kiến, ý muốn, ý định. Ý chị thế nào? Nó không có ý làm hại anh.
4. Ý tứ, cẩn thận. Nói năng phải giữ ý.
5. Tình ý (nói tắt). Hai người có ý với nhau.
6. Biểu hiện bên ngoài cho thấy ý nghĩ, ý định, tình cảm. Im lặng ra ý không bằng lòng.
np. Biểu thị ý phỏng đoán về điều đã nhận thấy. Ông ta ý chừng giận, không nói một lời.
hd. Như Tình ý. Có ý tình riêng, không nói ra. Ý tình của bài thơ.
ht. Chỉ sống và hoạt động được trong môi trường không có không khí. Sinh vật yếm khí. Cũng nói Kỵ khí.
nIt. Ổn định, không có biến động. Biển lặng sóng yên. Tình hình đã tạm yên.
IIp. không động đậy, xê dịch. Đứng yên.
nt. Hoàn toàn yên, không chút xao động. Đêm khuya xóm làng yên ắng.
nt. Yên ổn, không có điều gì chẳng lành. Bảo vệ giấc ngủ yên lành của trẻ thơ.
nt. không bị ai khuấy rầy, phá rối lôi thôi. Nó chỉ cốt yên thân.
nt. Yên, định ở trong trí, không lo lắng nữa. Cứ yên trí, đâu sẽ vào đấy.
nt. không có sức khỏe, ốm yếu, không chịu đựng được khó khăn. Người yếu đuối. Tình cảm yếu đuối.
nđg. Có tình cảm gắn bó và hết lòng quan tâm đến. không phụ lòng yêu thương.
DO NXB LIÊN PHẬT HỘI PHÁT HÀNH
Mua sách qua Amazon sẽ được gửi đến tận nhà - trên toàn nước Mỹ, Canada, Âu châu và Úc châu.
Quý vị đang truy cập từ IP 3.148.103.32 và chưa ghi danh hoặc đăng nhập trên máy tính này. Nếu là thành viên, quý vị chỉ cần đăng nhập một lần duy nhất trên thiết bị truy cập, bằng email và mật khẩu đã chọn.
Chúng tôi khuyến khích việc ghi danh thành viên ,để thuận tiện trong việc chia sẻ thông tin, chia sẻ kinh nghiệm sống giữa các thành viên, đồng thời quý vị cũng sẽ nhận được sự hỗ trợ kỹ thuật từ Ban Quản Trị trong quá trình sử dụng website này.
Việc ghi danh là hoàn toàn miễn phí và tự nguyện.
Ghi danh hoặc đăng nhập