• án phí :

  hd. Phí tổn trong một vụ án. Người thất kiện phải nộp án phí.

• ẩn sĩ :

  hd. Người trí thức thời phong kiến sống ẩn dật.

• bá:

  hd. Thủ lĩnh của một liên minh chư hầu thời phong kiến ở Trung Quốc thời xa xưa. Xưng hùng xưng bá.

• bách chu niên:

  hd. Lễ kỷ niệm năm thứ một trăm về một sự kiện đáng ghi nhớ.

• bạch thư:

  hd. Văn kiện công bố chính thức của một số nước ; văn kiện ngoại giao của Anh.

• bãi nại:

  hđg. Chỉ việc một nguyên cáo làm thủ tục để không kiện tụng nữa.

• bàn:

  nđg. Trao đổi ý kiến về việc gì, vấn đề gì. Bàn công tác. Bàn mãi mà vẫn chưa nhất trí.

• bàn bạc:

  nđg. Bày tỏ ý kiến với người khác. Bàn bạc tập thể.

• bàn cãi:

  nđg. Bày tỏ ý kiến giữa nhiều người có ý kiến khác nhau về một vấn đề. Bàn cãi cho ra lẽ.

• bàn lùi:

  nđg. Bàn với ý kiến là việc nhiều khó khăn không nên làm.

• bàn ra tán vào:

  nđg. Bàn tán với nhiều ý kiến khác nhau, trái ngược nhau.

• bàn tán:

  nđg. Bày tỏ ý kiến dông dài. Thiên hạ bàn tán về một vụ ly dị.

• bản vẽ :

  nd. Hình vẽ mô tả hình dáng, cấu tạo, kích thước, điều kiện kỹ thuật của máy móc hay công việc kỹ thuật.

• bảo đảm:

  nIđg. Bảo lãnh và đảm nhận trách nhiệm về một người, một vật, một việc gì. Thư bảo đảm. Bán có bảo đảm.
  IIt. Đủ điều kiện qui định, đạt các tiêu chuẩn cần thiết. Chất lượng bảo đảm. Đường lối bảo đảm cho thắng lợi.

• bảo hộ lao động:

  nt. Bảo đảm điều kiện lao động an toàn. Quần áo bảo hộ lao động.

• bằng vào :

  ngi. Căn cứ vào. Bằng vào sự kiện thực.

• bệnh thời khí :

  nd. Bệnh dịch phát sinh do điều kiện thời tiết.

• bí thư :

  hd. 1. Thư ký giữ những văn kiện bí mật, thư ký riêng.
  2. Cán bộ thay mặt ban chấp hành để giải quyết, lãnh đạo mọi việc hằng ngày. Bí thư chi bộ.

• biên niên:

  ht. Ghi chép sự kiện trong từng năm một. Sử biên niên.

• biểu kiến:

  hđg. Cho thấy bằng hình ảnh nhưng đó không phải là thực tế. Chuyển động biểu kiến của mặt trời.

• bội ước :

  hđg. Phản sự giao ước, không giữ đúng điều kiện thỏa ước.

• bu :

  nId. 1. Lồng chụp đan bằng tre nứa để nhốt gà vịt: Bu gà, bu vịt.
  2. Mẹ: Chớ có khuyên xằng, chết bỏ bu (T. T. Xương).
  IIđg. Bay chung quanh. Kiến đậu, ruồi bu. Tụ lại, vây quanh: Thiên hạ bu lại xem.

• bút toán :

  hd. Kế toán, văn kiện về thương mãi. Bút toán thương mại.

• cách mạng:

  hd. Sự thay đổi đột ngột xảy ra trong nước về phương diện chính trị, kinh tế hoặc kỹ nghệ. Thường được hiểu như là một sự thay đổi đột ngột về chính trị trong đó một cuộc bạo động đã thay đổi chế độ cũ bằng một chế độ mới. Cách mạng dân chủ tư sản: cách mạng tư sản trong đó quần chúng nông dân nghèo thành thị, công nhân tham gia và tác động đến xu thế cách mạng bằng yêu sách riêng của mình. Cách mạng dân tộc dân chủ: chống đế quốc và phong kiến giành độc lập dân tộc và dân chủ. Cách mạng giải phóng dân tộc: chống ách thống trị của đế quốc giành độc lập dân tộc.

• cãi :

  nđg. Dùng lời lẽ chống lại ý kiến người khác để bảo vệ ý kiến hoặc việc làm của mình. Nhờ luật sư cãi cho trắng án.

• cam kết :

  hđg. Chịu theo những điều kiện giao ước. Cam kết làm đủ mọi việc.

• cảm ứng :

  hđg. Tiếp thu các kích thích của môi trường và phản ứng lại. Trẻ em dễ cảm ứng trước những sự kiện xúc động

• cánh kiến :

  nd. Cánh con kiến rừng ; Thuốc nhuộm màu đỏ thắm rất đẹp.

• cao kiến :

  hd. Kiến thức cao xa, sâu rộng hơn người. Bậc cao kiến.

• câu:

  nId. Móc bằng thép nhọn uốn cong, có ngạnh sắc dùng để bắt cá, ếch, v.v... Kim vàng ai nỡ uốn câu. Người khôn ai nỡ nói nhau nặng lời (c.d).
  IIđg.1. Dùng lưỡi câu mà bắt cá. Ai về nhắn với ông câu, Cá ăn thì giựt để lâu hết mồi (c.d). Câu cắm hay Câu dầm: câu thả mồi ngâm lâu dưới nước. Câu nhắp: câu không để yên mồi một chỗ mà nhắp mồi cho chạy trên mặt nước. Câu rà: câu thòng dây xuống sâu.
  2. Dụ một cách khéo léo. Câu khách bằng quà khuyến mãi.
  3. Móc và chuyển vật nặng. Dùng cần cẩu câu các kiện hàng.
  4. Bắn đạn theo đường cầu vòng. Đại bác câu trúng lô cốt.

• câu đối:

  nd. Thể văn xưa gồm hai câu có số lượng từ bằng nhau và đối chọi nhau cả về lời và ý. Ví dụ: Tối ba mươi, khép cánh kiền khôn, ních chặt lại, kẻo ma vương đưa quỉ tới, Sáng mồng một, lỏng then tạo hóa, mở toang ra, cho thiếu nữ rước xuân vào (H. X. Hương).

• chái :

  nd. Gian nhỏ lợp một mái tiếp vào đầu hồi theo lối kiến trúc dân gian. Nhà ba gian hai chái.

• chào giá :

  nđg. Cho biết rõ ý muốn bán hay mua một mặt hàng, tên hàng, phẩm chất, số lượng, giá cả, thời hạn và điều kiện giao hàng.

• chắp cánh:

  nđg. Tạo điều kiện tốt để đạt mức độ cao nhất. Chắp cánh cho ước mơ của tuổi trẻ.

• chất :

  nd. 1. Bản thể của sự vật: Chất nóng. Chất mềm. Chất nước.
  2. Chỉ chung những thuộc tính cơ bản của sự vật, để phân biệt sự vật này với sự vật khác, tạo nên giá trị của từng sự vật. Bài văn có nhiều chất thơ. Qua các sự kiện ấy, có thể thấy phong trào có biến đổi về chất.

• chi chít :

  nt. Nhiều và rậm: Quả chi chít. Kiến bò chi chít.

• chí hướng:

  hd. Hướng kiên quyết của ý chí khi theo đuổi một việc gì. Một thanh niên có chí hướng.

• chiêm ngưỡng :

  hdg. Nhìn lên một cách kính cẩn. Chiêm ngưỡng một công trình kiến trúc.

• chín muồi:

  nđg. Chín hết mức, phát triển đầy đủ để chuyển trạng thái. Quả chuối đã chín muồi. Điều kiện phát động đã chín muồi.

• chín người mười ý :

  nth. Chỉ tình trạng quá nhiều ý kiến khác nhau.

• chính kiến :

  hd. Ý kiến về chính trị.

• cho vay:

  nđg. Đưa tiền hoặc vật gì cho người khác với điều kiện là trả lãi trong khi chưa hoàn lại tiền hoặc vật. Cho vay nặng lãi.

• chủ kiến:

  ht. Ý kiến của chính mình, không phụ thuộc vào người khác. Người có chủ kiến.

• chủ nghĩa giáo điều :

  nd. Lối tư duy bằng những lý thuyết cứng đờ, công thức, phiến diện, siêu hình, bảo vệ những nguyên lý lỗi thời, không quan tâm đến những điều kiện cụ thể.

• chủ nghĩa nhân văn:

  nd. Trào lưu tư tưởng và văn hóa thời Phục Hưng ở châu Âu nhằm giải phóng con người khỏi áp lực tinh thần của chế độ phong kiến và giáo hội.

• chủ nghĩa tự nhiên :

  nd. 1. Khuynh hướng văn học nghệ thuật cuối thế kỷ XIX ở châu Âu và châu Mỹ, cố gắng tái hiện thực tế một cách khách quan, với thái độ thản nhiên.
  2. Lối miêu tả y nguyên những sự kiện ngẫu nhiên, không điển hình, thường là hiện tượng tiêu cực, của thực tế xã hội, đôi khi là mặt sinh lý của con người miêu tả lộ liễu.

• chủ nghĩa tương đối:

  nd. Phương pháp luận tuyệt đối hóa một cách siêu hình tính tương đối và có điều kiện của tri thức con người, dẫn đến sự phủ nhận khả năng nhận thức chân lý khách quan, dẫn đến thuyết bất khả tri.

• chùa:

  nd. Công trình kiến trúc làm nơi thờ Phật. Cảnh chùa. Tiếng chuông chùa.

• chuẩn xác:

  hp&t. Chắc chắn, không sai. Pháo binh bắn rất chuẩn xác. Ý kiến chuẩn xác.

• chung chung:

  nt&p. Khái quát quá, không cụ thể. Ý kiến phát biểu rất chung chung.

• chuyển đạt:

  hdg. Đưa, chuyển lên cấp trên. Văn kiện đã được chuyển đạt.

• chuyễn ngữ:

  hd. Ngôn ngữ dùng để dạy học, truyền thụ kiến thức. Tiếng Việt đã được dùng làm chuyển ngữ ở tất cả các cấp học.

• chữ ký:

  nd. Những nét chữ viết nhanh do mỗi người tự tạo ra để làm ký hiệu cho tên mình có dạng thức đặc biệt không thay đổi để xác nhận tính chính xác của văn bản mình chấp thuận hay để nhận trách nhiệm của mình về một văn bản. Lấy chữ ký cho một bản kiến nghị. Xác nhận chữ ký.

• chư hầu :

  hd.1. Các chúa phong kiến phải phục tùng một vị chúa phong kiến mạnh hơn.
  2. Nước phụ thuộc chịu sự chi phối của một nước lớn hơn. Đế quốc Mỹ và các nước chư hầu.

• chữ tòng:

  nd. Quy tắc lễ giáo phong kiến bắt buộc phụ nữ sau khi có chồng phải hoàn tòan phục tùng chồng. Cũng nói Chữ tùng.

• chữa cháy :

  nđg.1. Dập tắt lửa của đám cháy.
  2. Giải quyết việc cấp bách do tình hình nghiêm trọng, không có điều kiện để giải quyết toàn bộ vấn đề.

• chứng kiến :

  hdg. Trông thấy tận mắt. Chứng kiến một tai nạn giao thông.

• chương trình :

  hd.1. Toàn bộ những hoạt động dự kiến theo một trình tự và trong một thời gian nhất định. Chương trình hành động. Chương trình nghị sự. Chương trình văn nghệ.2. Toàn bộ nội dung học tập, giảng dạy quy định chính thức, nêu vắn tắt cho từng môn, từng lớp học hay từng cấp học, bậc học. Chương trình Toán lớp 10. Chương trình huấn luyện. Đã học hết chương trình đại học về sử.

• có chí :

  nt. Chí quyết, kiên nhẫn. Có chí làm quan, có gan làm giàu (t.ng).

• coi :

  nđg. 1. Xem. Coi mặt đặt tên (t.ng).
  2. Trông nom. Coi nhà.Coi mọi việc.
  3. Có dáng, có vẻ. Ông ta coi còn khỏe.
  4. Có ý kiến đánh giá. Coi đó là điều quan trọng. Coi nhau như anh em.

• còn:

  nIđg. Chỉ sự tiếp tục có, chưa hết hẳn. Kẻ còn người mất. Nó còn tiền, Anh ấy còn mẹ già.
  IIp. Tỏ ý khẳng định một sự kiện bằng cách nêu một trường hợp để đối chiếu. Thà như thế còn hơn, Hôm qua còn vắng khách hơn nhiều, Đã không giúp đỡ còn quấy phá.
  IIIl. Từ để nêu ra một trường hợp khác hay trái ngược. Nó ở nhà, còn anh ? Nắng thì đi, còn mưa thì nghỉ.

• cố chấp:

  ht. Giữ nguyên ý kiến của mình, hẹp hòi: Người hay cố chấp.

• cố vấn :

  hd. Người giúp ý kiến và bàn lẽ hơn thiệt cho một người hoặc một cơ quan nào. Cố vấn kỹ thuật. Cố vấn chính trị.

• công thức:

  hd. 1. Nhóm ký hiệu diễn tả gọn một sự kiện tổng quát, một quy tắc, nguyên lý hay khái niệm. Công thức toán. Công thức hóa học.
  2. Tập hợp những điều định sẵn cần phải làm để cho một việc đạt kết quả mong muốn. Công thức pha chế một loại thuốc. Công thức xã giao.

• công tố :

  hdg. Điều tra, truy tố, buộc tội kẻ phạm tội và trình bày ý kiến của cơ quan tư pháp trước tòa án.

• công trình :

  hd. Công tác lớn mất nhiều tiền bạc và thì giờ. Công trình kể biết mấy mươi (Ng. Du). Công trình kiến trúc. Công trình thủy lợi.

• công văn:

  hd. Giấy tờ, văn kiện nhà nước.

• cốt truyện:

  nd. Hệ thống sự kiện biểu hiện các mối quan hệ và sự phát triển tính cách nhân vật trong một tác phẩm văn học thuộc lọai kể chuyện. Cốt truyện của một quyển tiểu thuyết, của một vở kịch.

• cụ thể:

  ht. 1. Có hình thể , có sự tồn tại mà giác quan con người nhận thức được. Sự vật cụ thể.
  2. Được xác định riêng biệt và rõ ràng. Thí dụ cụ thể. Điều kiện cụ thể.

• cu-roa:

  pd. Băng da, cao su, vải dùng để truyền chuyển động trong một guồng máy hay để buộc một kiện hàng to.

• Cuội :

  dt. Thằng nhỏ ngồi dưới gốc cây đa trên cung trăng theo tục truyền: Thằng Cuội đứng giữa cung trăng. Cầm rìu cầm rựa đốn săng kiền kiền (c.d). Dối như Cuội: hay nói dối quá.

• cương thường :

  hd. Tam cương và ngũ thường. Các nguyên tắc đạo đức phong kiến theo Nho giáo.

• dân ý :

  hd. Ý kiến của dân. Cuộc trưng cầu dân ý: cuộc hỏi ý dân về một vấn đề hết sức quan trọng.

• di dịch:

  hdg. Dời đổi, thay đổi: Thành kiến bất di dịch.

• diễn đàn:

  nd. 1. Như Diễn đài.Lên diễn đàn phát biểu.
  2. Nơi để nhiều người có thể phát biểu ý kiến một cách công khai cho mọi người biết. Lấy tờ báo làm diễn đàn của giới.

• dù :

  ngi&l. Nêu điều kiện không thuận, bất thường để nhấn mạnh điều nói đến vẫn xảy ra cả trong điều kiện đã nêu. Dù mưa to, vẫn đi. Rượu nhạt uống lắm cũng say, Lời khôn nói lắm dù hay cũng nhàm (c.d).

• dùi mài:

  nđg. Siêng năng, kiên nhẫn học hành. Dùi mài kinh sử để chờ kịp khoa (c.d).

• dung hòa :

  nđg. Hòa hợp hai cá thể có những chỗ khác nhau. Dung hòa đảng phái. Dung hòa ý kiến hai bên.

• duy cảm thuyết (chủ nghĩa duy cảm) :

  hd. Học thuyết chủ trương rằng tất cả kiến thức của con người đều do cảm giác mà có.

• dư ba:

  hd. Gợn sóng còn lưu lại của một sự kiện đã qua. Dư ba của một trào lưu tư tưởng.

• dữ kiện:

  hd. Điều đã biết trước, đã được thừa nhận để dựa vào đó lập luận, nghiên cứu, tìm tòi. Bài toán thiếu dữ kiện. Dựa vào các dữ kiện thống kê.

• dự kiến :

  hdg&d. Thấy trước, chuẩn bị trước. Đã dự kiến điều khó khăn ấy.

• dưỡng :

  nđg. Tạo điều kiện cho sinh sống, phát triển. Cha sinh mẹ dưỡng. Dưỡng thai. Dưỡng già.

• đại lượng:

  hd. Cái có thể đo được bằng cách này hay cách khác. Độ dài, thể tích, khối lượng, con số đều là những đại lượng. Đại lượng biến thiên: đại lượng có thể nhận những giá trị khác nhau. Đại lượng không đổi (bất biến): đại lượng giữ nguyên giá trị trong những điều kiện nhất định, hằng số.

• đàn áp:

  hdg. Đè ép, chế phục bằng võ lực hay uy quyền. Đàn áp thợ thuyền biểu tình.Đàn áp ý kiến phê phán.

• đánh dấu:

  nđg. 1. Làm dấu cho nhớ. Đánh dấu trong sách.
  2. Làm nổi bật một sự kiện quan tọng. Công trình này đánh dấu bước tiến đầu tiên của công nghiệp xứ sở.

• đạo:

  nd. 1. Đơn vị hành chính thời xưa, tương đương với tỉnh ngày nay.
  2. Đơn vị cánh quân lớn, hoạt động độc lập. Đạo quân.
  3. Đơn vị văn kiện của nhà nước, đơn vị vật mà người có tín ngưỡng tin là có phép của thần linh. Đạo luật. Đạo nghị định. Đạo bùa.
  4. Người cai quản một xóm ở vùng dân tộc Mường trước cách mạng tháng Tám.

• đâm đơn:

  nđg. Gởi đơn kiện hay xin việc gì. Đâm đơn kiện. Đâm đơn xin việc.

• đấu thầu:

  nđg. Tổ chức cuộc so đọ công khai ai nhận làm, nhận bán với điều kiện tốt nhất thì được chấp nhận.

• đấu tranh sinh tồn:

  nđg. Sự tranh chấp lẫn nhau giữa các sinh vật để giành cho mình những điều kiện sinh sống tốt nhất (theo thuyết Đácwin).

• đề đạt:

  hdg. Trình lên cho người trên biết. Đề đạt sáng kiến của cấp dưới.

• đề nghị:

  hIđg. 1. Đưa ra ý kiến về một việc nên làm. Đề nghị áp dụng một kỹ thuật mới. Đề nghị một danh sách khen thưởng.
  2. Đưa ra một cách khiêm tốn một yêu cầu về việc riêng hay một mệnh lệnh. Viết đơn đề nghị được chuyển công tác. Đề nghị im lặng.
  IId. Điều được đề nghị. Một đề nghị hợp lý.

• điểm chỉ:

  hdg. 1. Chấm ngón tay trỏ vào văn kiện để thay chữ ký. Cũng nói Lăn tay.
  2. Như Chỉ điểm.

• điển hình:

  ht. Thể hiện rõ nhất bản chất của một nhóm hiện tượng, đối tượng. Điển hình của lớp thanh niên mới. Sự kiện điển hình.

• điện văn:

  hd. Văn kiện gửi bằng vô tuyến điện và có tính cách quan trọng. Gửi điện văn chúc mừng một thủ tướng.

• điều chỉnh dòng chảy:

  nđg. Chống lại những tác động không tự điều chỉnh được của dòng sông để giữ điều kiện cho tàu thuyền đi lại và bảo vệ bờ.

• điều kiện:

  hd. Sự kiện đặt định để xảy ra sự kiện gì hay thực hiện điều gì. Điều kiện sinh sống. Điều kiện để thành công.

• định kiến:

  hd. Ý kiến có sẵn, ý kiến nhất định. Vì định kiến mà thiếu khách quan.

• định ước:

  hd. Văn kiện cuối cùng được thông qua tại một hội nghị quốc tế, ghi những kết quả đạt được trong hội nghị.

• đóng khung:

  nđg. Giới hạn trong một phạm vi nhất định. Những kiến thức đóng khung trong sách vở.

• đồ thị:

  hd. Bức vẽ biểu diễn sự biến thiên của một hàm số hay sự thay đổi của một số lượng trong những điều kiện nhất định. Đồ thị của hàm số y=ax+b. Đồ thị số cao su sản xuất.

• đôi co:

  nđg. Phân bua phải trái, cãi. kiện vô chứng cớ, khôn đòi đôi co (H. H. Qui).

• đốt :

  nId. 1. Đoạn, khúc. Mía sâu có đốt, nhà dột có nơi (tng).
  2. Khúc, lóng. Đốt xương sống. Đốt ngón tay.
  3. Đơn vị đếm người. Anh em được mấy đốt?
  IIđg. 1. Chích, châm mũi độc vào da (nói về ong, muỗi, kiến v.v...). Bị ong đốt phù cả mặt.
  2. Làm cho cháy. Anh hùng lỡ vận lên nguồn đốt than (cd). Đốt đèn: thắp đèn. Đốt pháo: làm cho pháo nổ.
  3. Đốt giai đoạn: bỏ, vượt qua nhiều giai đoạn.
  4. Làm cho bối rối, nóng lòng. Lớp cùng thông như đốt buồng gan (Ô. Nh. Hầu).
  5. Dẹp, hạ xuống. Đốt anh ấy đi!

• đời sống:

  nd.1. Toàn bộ hiện tượng diễn ra ở cơ thể sinh vật trong suốt thời gian sống. Đời sống cây lúa.
  2. Toàn bộ những hoạt động và sự kiện trong một lĩnh vực nào đó của con người trong xã hội. Đời sống riêng. Đời sống tinh thần. Đời sống văn hóa.
  3. Toàn bộ những điều kiện sinh hoạt của con người trong xã hội. Đời sống nhiều khó khăn. Những vấn đề đời sống.
  4. Lối sống của xã hội hay một hạng người trong xã hội. Đời sống xa hoa của vua chúa. Đời sống lam lũ của công nhân. Đời sống mới.

• đơn:

  nd.1. Bản yêu cầu việc riêng gửi nơi có thẩm quyền. Đơn xin việc. Đơn kiện người nào.
  2. Bản kê hàng cần mua, kê thuốc trị bệnh. Đơn đặt hàng. Đơn thuốc.

• đơn từ:

  hd. Nói chung về đơn và giấy mà thưa kiện hoặc yêu cầu việc gì.

• đợt :

  nd.1. Phần nhô lên ít nhiều đều đặn. Sóng hết đợt này đến đợt khác. Núi xếp thành nhiều đợt.
  2. Sự kiện diễn ra thành nhiều lượt kế tiếp. Giữa hai đợt gió mùa. Đợt nghĩa vụ quân sự.

• gan vàng dạ sắt:

  nt. Có tinh thần vững vàng, kiên định trước mọi khó khăn, thử thách. Những dũng sĩ gan vàng dạ sắt.

• gạo trắng nước trong:

  nth. Chỉ điều kiện sinh hoạt vật chất dễ dàng ở nông thôn. Vùng gạo trắng nước trong.

• gạt :

  nđg. 1. Đẩy sang một bên. Gạt tàn thuốc. Gạt nước mắt.
  2. Dùng vật thẳng đưa ngang qua miệng vật đong lường để đong cho đủ. Đong cho đầy, gạt cho sát.
  3. Loại hẳn đi. Gạt bỏ thành kiến cá nhân.
  4. Gán nợ. Phải giao căn nhà để gạt nợ.

• gẩy:

  nđg. 1. Hất đi hay hất lên bằng đầu ngón tay hay đầu mút một vật hình que. Gẩy con kiến bò trên áo. Lấy que gẩy con sâu. Gẩy rơm.
  2. Làm nảy dây đàn cho rung lên thành tiếng. Gẩy đàn bầu. Cũng nói Gảy đàn.

• gẫy góc:

  nt. 1. Có đường nét với những góc cạnh rõ ràng. Chữ viết gẫy góc, rắn rỏi.
  2. Rõ ràng từng điểm với những ý kiến dứt khoát. Cần bàn cho gẫy góc.

• giá :

  nl. Nêu giả thiết là một điều kiện thuận lợi. Giá đi ngay thì còn kịp. Giá anh đến được thì tốt quá.

• giác thư:

  hd. Văn kiện ngoại giao của chính phủ một nước gửi chính phủ nước khác trình bày quan điểm của mình về một vấn đề và cách giải quyết vấn đề ấy.

• giai đoạn:

  hd. Khoảng thời gian. Giai đoạn kiến thiết. Giai đoạn phát triển.

• giản yếu:

  ht. Có nội dung đơn giản, chỉ gồm những kiến thức cơ bản. Lịch sử giản yếu.

• giao đãi:

  hdg. Giới thiệu nhân vật và sự kiện để mở đầu một vở kịch. Màn kịch giao đãi.

• giao hẹn :

  nđg. Đặt ra điều kiện để làm việc gì. Giao hẹn phải trả đúng hạn.

• giùi :

  nd. Vật dụng nhọn đầu dùng để xoi lỗ. Thày giùi: kẻ mưu bày cho kẻ khác kiện cáo hoặc tranh chấp nhau.

• gõ kiến:

  nd. Loại chim mỏ dài hay đậu vào thân cây mà mổ, để bắt kiến ăn.

• hạng mục:

  hd. Công trình kiến trúc nhỏ, riêng lẻ trong một tổ hợp công trình lớn. Một công trình với nhiều hạng mục.

• hành dịch:

  hdg. Làm việc nghĩa vụ cực nhọc thời phong kiến như đi phu, đi lính. Xót người hành dịch bấy nay (Đ. Th. Điểm).

• hẵng :

  np. Biểu thị ý khuyên nên đợi cho qua một sự kiện hay xong một hành động để thực hiện công việc. Hẵng ăn cơm đã, rồi đi đâu thì đi. Vài hôm nữa hẵng làm.

• hẫng:

  nt. Bị hụt, thiếu vắng một cách đột ngột. Hẫng chân ngã xuống hố.Đang say sưa nói bị hẫng vì câu hỏi bất ngờ. Kiến thức bị hẫng.

• hậu phương:

  hd. Vùng có điều kiện đáp ứng nhu cầu xây dựng về các mặt kinh tế, chính trị, quân sự và văn hóa để trực tiếp phục vụ cho tiền tuyến.

• hễ :

  nl. Chỉ quan hệ giữa điều kiện và hệ quả. Hễ hứa thì phải giữ lời. Máu tham hễ thấy hơi đồng thì mê (Ng. Du)

• hệ số:

  hd.1. Số lượng nhân một số lượng khác. Trong 4ab, 4 là hệ số của ab.
  2. Số không thay đổi đối với một chất, dùng như một số nhân để đo sự thay đổi ở một tính chất nào đó của chất trong những điều kiện nhất định. Hệ số dãn nở. Hệ số an toàn.
  3. Số để nhân điểm của một môn thi, tuy tầm quan trọng của môn ấy. Môn toán có hệ số 2.

• hệ thống:

  hd.1. Tập hợp nhiều yếu tố, đơn vị cùng loại hoặc cùng chức năng có quan hệ chặt chẽ với nhau, làm thành một thể thống nhất. Hệ thống đường sắt. Hệ thống tổ chức. Hệ thống tư tưởng. Hệ thống các quy tắc ngữ pháp.
  2. Phương pháp, cách thức phân loại sắp xếp sao cho có trật tự lô-gic. Hệ thống phân loại thực vật. Kiến thức thiếu hệ thống. Sai lầm có hệ thống.

• hệ thống hóa:

  hdg. Xếp đặt cho thành hệ thống. Hệ thống hóa các kiến thức đã học.

• hiến kế:

  hdg. Đóng góp ý kiến hay giải pháp tốt để giải quyết một vấn đề. Hiến kế tổ chức lại sản xuất.

• hòa nhịp:

  nđg. Hòa mình vào một sự kiện gì cho thích hợp. Hòa nhịp với đời sống nhân dân.

• hoành:

  nId. 1. Cây tre hay đoạn gỗ tròn gác ngang để đóng rui lợp nhà theo kiến trúc cổ truyền.
  2. Hoành phi (nói tắt). Bức hoành sơn son.
  IIt. Theo chiều ngang. Bề hoành.

• học :

  nđg.1. Theo lời thầy hoặc sách dạy mà mở mang kiến thức. Học nghề. Học văn hóa. Học thầy không tày học bạn.
  2. Đọc đi đọc lại, nghiền ngẫm cho nhớ. Học bài. Học thuộc lòng.
  3. Bắt chước. Chưa học làm xã đã học ăn bớt (tng).
  4. Nói lại cho người khác biết. Chuyện ấy anh không cần phải học lại với ai hết.

• học gạo:

  pđg. Cắm đầu học, chỉ nhằm nhồi nhét kiến thức.

• hổ lốn:

  nt. Gồm nhiều thứ khác nhau trộn lẫn, lẫn lộn, lộn xộn. Văn hổ lốn. Kiến thức hổ lốn.

• hồi:

  d.1. Từng khoảng thời gian tương đối ngắn trong quá trình của một sự kiện liên tục. Chuông đổ hồi. Mưa hồi đêm. Hồi còn con gái.
  2. Phần của vở kịch dài hay của loại tiểu thuyết Trung Hoa thời trước. Vở kịch ba hồi. Hồi cuối của truyện Tây Du Ký.

• hội kiến:

  hdg. Họp mặt nhau có sắp đặt trước để bàn bạc việc gì giữa các nhân vật quan trọng. Cuộc hội kiến giữa hai nguyên thủ quốc gia.

• hồi quang:

  hd. Ánh sáng phản chiếu, hình ảnh sáng đẹp còn lại của sự kiện đã qua. Hồi quang của chiến thắng.

• hội thảo:

  hd. Họp rộng rãi để trao đổi ý kiến về một vấn đề. Hội thảo khoa học.

• hội ý:

  hdg. Trao đổi ý kiến một cách nhanh, gọn trong phạm vi ít người để thống nhất hành động. Tranh thủ hội ý với ban thường trực.

• huy hiệu:

  hd. Dấu hiệu làm bằng kim khí để tượng trưng một tổ chức hay một sự kiện lịch sử quan trọng. Huy hiệu 50 tuổi Đảng.

• hướng nghiệp:

  hdg. 1. Tạo điều kiện xác định nghề nghiệp cho dân lao động. Công tác hướng nghiệp cho thanh niên.
  2. Giúp đỡ lựa chọn ngành nghề hợp lý. Trường hướng nghiệp.

• hương trưởng:

  hd. Hương chức lo việc phu phen tạp dịch trong làng thời phong kiến và Pháp thuộc.

• im lặng:

  nt.1. Không nói gì. Hai người im lặng nhìn nhau.
  2. Không có hành động trong hoàn cảnh đáng lẽ phải có phản ứng. Im lặng chứng kiến việc sai trái.

• kềnh :

  nt. To lớn quá mức bình thường. Kiến kềnh. Chữ to kềnh.

• kháng nghị:

  hdg. Bày tỏ ý kiến để phản kháng việc gì. Chính phủ đã cực lực kháng nghị về sự vi phạm lãnh thổ.

• khí tiết:

  hd. Chí khí kiên cường trong việc bảo vệ phẩm giá. Giữ tròn khí tiết.

• khí trơ:

  nd. Khí không hóa hợp được với chất khác ở điều kiện thường như hê-li-um, nê-ông.

• khoe khoang:

  nđg. Hay khoe. Khoe khoang kiến thức.

• khổ luyện:

  hdg. Dày công luyện tập một cách gian khổ. Phải khổ luyện kiên trì mới có được tay nghề thành thạo.

• không thể:

  np. 1. Không có khả năng, điều kiện làm việc gì. Anh ta ốm, không thể đến được.
  2. Phủ định một khả năng khách quan. Việc ấy không thể có được.

• khúc quanh:

  nd. Chỗ quẹo, ngoặt qua một con đường khác, chỗ có sự thay đổi trong một quá trình. Sự kiện quan trọng ấy là một khúc quanh lịch sử.

• khuyến khích:

  hdg. 1. Làm cho phấn khởi, tin tưởng mà cố gắng hơn. Giải khuyến khích.
  2. Tạo điều kiện thuận lợi để phát triển mạnh hơn. Khuyến khích nghề nuôi ong.

• khuyến nông:

  hdg. 1. Khuyến khích nghề nông.
  2. Tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp. Hệ thống đê điều khuyến nông.

• kiên:

  nt. Vững vàng, không lay chuyển. Con gái gì mà kiên vậy?

• kiến:

  nd. Tên gọi chung các loài bọ cánh màng, lưng eo, cánh không phát triển, sống thành đàn. Kiến tha lâu cũng đầy tổ. Người đông như kiến.

• kiện:

  nd. Hàng hóa đóng thành gói, thành bao để chuyên chở, giao nhận. Mỗi kiện là 1000 bao diêm.

• kiến bò trong bụng:

  nt. Đói bụng, cồn cào, khó chịu. Cũng nói Kiến cắn bụng.

• kiến càng:

  nd.1. Kiến lớn có càng dài, hay đốt.
  2. Kiến có càng khỏe, giữ nhiệm vụ bảo vệ trong một đàn kiến.

• kiến cánh:

  nd. Kiến có cánh, có thể bay được.

• kiện cáo:

  nđg. kiện nói chung.

• kiến cỏ:

  nd. Kiến nhỏ, thường sống trong cỏ, rác. Đông như kiến cỏ.

• kiên cố:

  ht. Chắc chắn, bền vững. Tường kiên cố. Công sự kiên cố.

• kiên cường:

  ht. Nói về ý chí mạnh mẽ, vững chắc. Rèn luyện ý chí kiên cường bất khuất.

• kiên dũng:

  ht. Dũng cảm, kiên cường.

• kiến đen:

  nd. Kiến nhỏ màu đen, chạy nhanh, không đốt. Cũng gọi Kiến hôi.

• kiên định:

  hdg. Nhất quyết và không dao động, thay đổi. Kiên định ý chí. Lập trường kiên định.

• kiến giải:

  hd. Cách hiểu một vấn đề. Đưa ra một kiến giải táo bạo.

• kiến gió:

  nd. Kiến rất nhỏ màu đỏ nhạt.

• kiến hiệu:

  ht. Thấy có hiệu quả, có công hiệu. Thuốc rất kiến hiệu.

• kiến lập:

  hdg. Gây dựng nên. Kiến lập một lâu đài. Kiến lập quan hệ ngoại giao.

• kiến lửa:

  nd. Kiến nhỏ màu vàng đỏ, đốt rất đau.

• kiên nghị:

  ht. Đầy đủ nghị lực để không lùi bước trước những khó khăn, thử thách. Một con người kiên nghị.Khuôn mặt kiên nghị.

• kiến nghị:

  hd. Ý kiến đề nghị đưa ra về một việc chung để cơ quan thẩm quyền giải quyết. Kiến nghị một biện pháp với chính quyền.

• kiên nhẫn:

  ht. Bền chí và nhẫn nại, tiếp tục công việc dù thời gian cực khổ kéo dài. Kiên nhẫn đợi chờ.

• kiến quốc:

  hdg. Xây dựng nước. Toàn dân nỗ lực kiến quốc.

• kiên quyết:

  ht. Kiên chí và quyết định không thay đổi. Kiên quyết làm bằng được.

• kiến thiết:

  hdg. Gầy dựng, thiết lập trên qui mô lớn. Kiến thiết đất nước.

• kiện thưa:

  nđg. Như kiện cáo.

• kiến thức:

  hd. Những điều hiểu biết có được. Kiến thức khoa học.

• kiện toàn:

  hdg. Làm cho có đủ các bộ phận về mặt tổ chức để có thể hoạt động bình thường. kiện toàn chính quyền các cấp.

• kiên trì:

  ht. Không thay đổi, giữ vững ý chí đến cùng. Tinh thần đấu tranh kiên trì. Kiên trì đường lối hòa bình.

• kiên trinh:

  ht. Vững bền trong sự giữ gìn trinh tiết. Người con gái dũng cảm kiên trinh.

• kiến trúc:

  hdg. Xây đắp, xây cất. Tòa nhà được kiến trúc theo lối hiện đại.

• kiên trung:

  ht. Giữ lòng trung thành đến cùng. Một chiến sĩ kiên trung.

• kiện tụng:

  nđg. Như kiện cáo.

• kiện tướng:

  hd. Viên tướng mạnh. Người tài giỏi trong một môn gì. kiện tướng trong làng túc cầu.

• kiến vàng:

  nd. Kiến cẳng cao, to con, màu như kiến lửa, đốt rất đau.

• kiến văn:

  hd. Những điều nghe thấy, hiểu biết. Mở rộng kiến văn.

• kiến vồng:

  nd. Kiến cỡ lớn, màu vàng, chân cao. Cũng gọi Kiến càng.

• kiến vương:

  nd. Kiến rất lớn con, chân và cánh đều cứng, do đuông ăn cổ hũ dừa hay măng tre biến thánh.

• kinh viện:

  hId. Nơi giảng kinh sách thời xưa.
  IIt. Xa rời thực tế, chỉ dựa trên sách xưa và các biện luận. Trí thức kinh viện. Kiến thức kinh viện.

• ký kết:

  nđg. Ký tên vào một văn kiện giữa nhiều người đã cùng nhau thỏa thuận. Thỏa ước vừa được ký kết.

• kỷ nguyên:

  hd. Thời kỳ lịch sử đánh dấu bằng một sự kiện trọng đại có ý nghĩa quyết định trong sự phát triển của xã hội hay của một ngành hoạt động. Kỷ nguyên độc lập tự do của một nước cựu thuộc địa.

• kỷ niệm:

  hId. Cái được ghi mãi trong tâm trí về một sự kiện. Kỷ niệm một tuổi thơ.
  IIđg.1. Gợi lại cho nhớ một sự kiện quan trọng. Lễ kỷ niệm chiến thắng. Dựng đài kỷ niệm.
  2. Cho, tặng để làm kỷ niệm. Kỷ niệm anh bức tranh.

• kỳ quan:

  hd. Công trình kiến trúc hay cảnh vật đẹp đến mức lạ lùng, hiếm có. Bảy kỳ quan thế giới là:Lăng mộ của Halicarnasso, Kim tự tháp ở Ai-cập. Hải đăng Alexa ndrie, Vườn treo ở Babylone, tượng thần Zess, Pho tượng khổng lồ Rhodes, Đền thờ Artémis.

• kỵ sĩ:

  hd. Người thuộc tầng lớp thấp nhất trong giai cấp lãnh chúa phong kiến thời Trung Cổ ở châu Âu, phục vụ trong kỵ binh của lãnh chúa phong kiến.

• là :

  nIđg. 1. Trực tiếp cho biết tên gọi, nghề nghiệp, thuộc tính, bản chất của người, vật, hiện tượng. Người đang hát là Xuân Hoa. Anh này là công nhân. Vàng là kim loại quý.
  2. Chỉ quan hệ tương đương về giá trị. Một với một là hai. Im lặng là vàng.
  IIl. 1. Cho biết nội dung của điều vừa nói. Cứ tưởng là anh ấy gặp rủi ro. Ai cũng khen là giỏi. Chị ấy nói là đang bận.
  2. Chỉ kết quả của điều kiện vừa nêu. Đã nói là làm. Nói động đến là tự ái. Học xong là chạy ra sân bóng.
  IIItr. 1. Làm cho lời nói có vẻ tự nhiên hay có vẻ ý kiến chủ quan của người nói. Chẳng khác nhau là mấy. Tôi thấy là chưa vững lắm.
  2. Kết hợp với từ lặp lại liền sau để nhấn mạnh về sự khẳng định hay về mức độ. Rét ơi là rét. Trông nó hiền hiền là. Bà là bà bảo thật.

• làm dâu trăm họ:

  nđg. Vì phải phục vụ đủ các hạng người nên phải chịu khó chiều theo những ý kiến rất khác nhau.

• làm giàu:

  nđg. 1. Làm cho có nhiều tiền của, trở nên giàu. Làm giàu cho đất nước. Biết cách làm giàu.
  2. Làm cho trở nên phong phú, dồi dào. Làm giàu kiến thức. Làm giàu cho tiếng Việt.

• lãnh chúa:

  hd. Chúa phong kiến ở châu Âu thời Trung Cổ đứng đầu một lãnh địa.

• lãnh địa:

  hd. Đất thời phong kiến vua cấp cho một lãnh chúa ở châu Âu thời Trung Cổ.

• lao động giản đơn:

  nd. Lao động không cần kiến thức chuyên môn.

• lao động phức tạp:

  nd. Lao động đòi hỏi phải có kiến thức chuyên môn.

• lão nhiêu:

  hd. Người già được miễn thuế và tạp dịch (trên 60 tuổi) thời phong kiến và thực dân.

• lắm thầy thối ma:

  nth. Trong một việc có quá nhiều người góp ý kiến nên sinh rắc rối, hỏng việc.

• lẩn mẩn:

  nt. Làm việc một cách tỉ mỉ, vụn vặt, một cách kiên trì. Lẩn mẩn đan lát suốt ngày.

• lập trường:

  hd. 1. Chỗ đứng và thái độ khi nhận thức và xử lý một vấn đề. Lập trường hai bên đã gần nhau.
  2. Lập trường giai cấp (nói tắt). Lập trường kiên định.

• lấy:

  nIđg. 1. Đưa cái của mình hay cái có sẵn ra dùng. Lấy sách ra đọc. Lấy tiền trả cho người ta.
  2. Lấy cái thuộc về người khác làm của mình. Lấy trôm. Lấy của công.
  3. Dùng phương tiện của mình để tạo ra cái mình cần. Vào rừng lấy củi. Cho vay lấy lãi.Lấy công làm lời.
  4. Tự tạo ra cho mình. Lấy giọng. Lấy đà.
  5. Xin. Lấy chữ ký. Lấy ý kiến rộng rãi.
  6. Chỉnh lại hay tìm biết cho chính xác. Lấy lại giờ theo đài. Lấy nhiệt độ cho bệnh nhân.
  7. Đòi giá bán là bao nhiêu. Con gà này bà lấy bao nhiêu?
  8. Trích ra. Câu này lấy ở Truyện Kiều.
  9. Đi mua. Đi lấy hàng về bán.
  10. Kết thành vợ chồng. Lấy người cùng quê. Lấy vợ cho con.
  IIp.1. Biểu thị kết quả của hành động. Học lấy lệ. Bắt lấy nó.
  2. Biểu thị hành động tự người hành động tạo ra. Ông ấy tự lái lấy xe. Trẻ đã có thể giặt lấy quần áo.
  3. Nhấn mạnh về mức độ tối thiểu. Ở lại chơi thêm lấy vài ngày. Túi không còn lấy một đồng.

• lây nhây:

  nt. Kéo dài. Lây nhây như thầy kiện (t.ng).

• lẻ tẻ:

  nt. Rời rạc, không đều khắp. Lúa chín lẻ tẻ. Ý kiến lẻ tẻ.

• lên lão:

  nđg.1. Đến tuổi lão nhiêu (60 tuổi) được miễn lao dịch thời phong kiến thực dân.
  2. Đến tuổi được coi là thọ (từ 60 trở lên).

• lên tiếng:

  nđg. 1. Cất tiếng nói. Kêu mãi mànó không lên tiếng.
  2. Phát biểu ý kiến để tỏ thái độ. Lên tiếng ủng hộ người đề xướng.

• liệu:

  nđg.1. Tính toán các điều kiện và khả năng để có cách làm tốt nhất. Liệu cách đối phó. Liệu lời mà nói. Liệu mà về cho sớm.
  2. Dùng trong câu hỏi xem có khả năng hay không. Anh liệu xem có xong kịp không? Liệu ông ta có đồng ý không?

• linh kiện:

  hd. Bộ phận lắp tháo, có thể thay thế trong máy móc, thiết bị. Linh kiện bán dẫn.

• lô-cốt:

  pd. Công sự xây dựng thành khối kiên cố để phòng ngữ hay cố thủ.

• lỗi thời:

  nt. Thuộc về thời cũ, không còn thích hợp với thời nay. Tư tưởng phong kiến lỗi thời. Sống lỗi thời.

• lỡ :

  nđg. 1. Làm xảy ra do sơ suất. Lỡ gây việc đáng tiếc. Lỡ lời.
  2. Để cho điều kiện khách quan thuận lợi qua đi. Lỡ cơ hội. Thất cơ lỡ vận.
  3. Chậm, làm hỏng đi. Lỡ chuyến tàu. Làm lỡ việc của người ta.

• lời bạt:

  nd. Bài viết ở cuối sách để trình bày thêm một số ý kiến về nội dung tác phẩm.

• lợi dụng:

  hdg. Dựa vào điều kiện thuận tiện để làm việc gì hay để mưu lợi riêng. Lợi dụng dòng nước để chạy máy. Lợi dụng chức vụ.

• lời nói đầu:

  nd. Những lời viết ở đầu sách trình bày trước một số ý kiến liên quan đến nội dung, mục đích tác phẩm.

• lúc :

  nd. 1. Khoảng thời gian ngắn, không xác định. Một lúc sau thì về. Ngồi lạng đi một lúc lâu.
  2. Thời điểm không xác định thường là trong phạm vi một ngày đêm. Lúc trưa. Lúc nửa đêm. Lúc gần sáng.
  3. Thời điểm gắn với một sự kiện nhất định. Lúc khó khăn. Lúc vui lúc buồn.

• lược :

  nđg. 1. Bớt đi những chi tiết để chỉ giữ lại cái chính, cái cần nhất. Lược bớt những chỗ rườm rà. Lược ghi các ý kiến được phát biểu.

• lưới quảng:

  nd. Loại lưới rê cố định tầng đáy, dùng nhiều ở các tỉnh Nam Bộ, đặc biệt là Kiên Giang, để đánh bắt các loại cá mập, cá nhám, cá đuối.

• lý luận:

  hd. 1. Hệ thống những tư tưởng được khái quát từ kinh nghiệm thực tiễn, có tác dụng chỉ đạo thực tiễn. Lý luận liên hệ với thực tế.
  2.Những kiến thức được khái quát và hệ thống hóa trang một lãnh vực. Lý luận ngôn ngữ học.

• lý thuyết:

  hd. 1. Như Lý luận.
  2. Kiến thức về lý luận, trái với thực hành. Đề thi toán có một câu lý thuyết.
  3. Công trình trí tuệ có hệ thống, có tính chất giả thuyết và tổng hợp, nhằm giải thích một loại hiện tượng. Lý thuyết tập hợp.

• lý trưởng:

  hd. Người đứng đầu coi việc hành chính trong làng, thời phong kiến và thực dân.

• ma kết:

  pd. 1. Mẫu vẽ hay mô hình của vật sẽ chế tạo. Vẽ ma kết.
  2. Mẫu dự kiến về hình thức trình bày một bản in. Lên ma-kết số báo.

• mạch lạc:

  hId. Sự tiếp nối hợp lý giữa các ý, các phần trong nội dung diễn đạt. Chuyện kể có mạch lạc.
  IIp. Cỏ mạch lạc. Trình bày mạch lạc các ý kiến về vấn đề đã nêu. Văn viết mạch lạc.

• mạch tích hợp:

  nd. Tổng thể các linh kiện điện tử rất nhỏ được bố trí trên một diện tích nhỏ, tạo thành một mạch điện có chức năng nhất định.

• mại lai thục:

  hdg. Bán với điều kiện về sau có quyền chuộc lại. Thường nói Mãi lai thục hay Thục.

• man di:

  hd. Tên gọi chung các dân tộc ít người, chậm phát triển, với ý kiến khinh thị, theo quan điểm phân biệt chủng tộc thời phong kiến.

• mạn đàm:

  hdg. Trao đổi ý kiến về những vấn đề tổng quát một cách thân mật, thoải mái. Mạn đàm về tình hình kinh tế.

• mạo muội:

  hdg. Đánh liều làm một việc biết là có thể thất thố, sơ suất. Xin mạo muội tỏ bày ý kiến riêng.

• mày mò:

  nđg. Lần dò, cày cục làm một cách kiên nhẫn. Mày mò mãi rồi cũng làm được.

• mặc dầu (mặc dù):

  nl. Biểu thị sự trái ngược giữa điều kiện và sự việc để nhấn mạnh sự việc vẫn xảy ra. Mặc dầu thời tiết không thuận lợi vụ mùa vẫn bội thu.

• mẫu hậu:

  hd. Từ của con vua hay vua thời phong kiến gọi hoàng hậu hay hoàng thái hậu.

• mềm yếu:

  nt. Vì tình cảm chi phối mà thiếu kiên quyết. Tình cảm mềm yếu. Giây phút mềm yếu của lòng.

• móc xích:

  nId. Đốt móc vào với các đốt khác trong một dây xích. IIđg. Nối liền thành chuỗi dắt dây với nhau. Móc xích các vấn đề, các sự kiện với nhau để tìm ra đầu mối.

• Mọi :

  nd. 1. Dân tộc ít người, theo quan điểm kỳ thị chủng tộc các thời phong kiến thực dân.
  2. Đày tớ theo quan điểm phong kiến. Làm mọi không công.

• mọt ruỗng:

  nt. Mọt đến mức rỗng cả bên trong, chỉ tình trạng thối nát từ bên trong của một chế độ, một tầng lớp xã hội. Cây gỗ đã mọt ruỗng. Triều đình phong kiến mọt ruỗng.

• mốc:

  nd.1. Cọc cắm để đánh dấu ranh giới. Cột mốc biên giới.
  2. Thời điểm hay sự kiện quan trọng đánh dấu giai đoạn trong một quá trình lịch sử. Cách mạng tháng Tám là một cái mốc quan trọng trong lịch sử Việt Nam.

• mồi:

  nd.1. Thức ăn, có thể là con vật, chim bắt để ăn, để nuôi con hay kiến tha về để dành. Hổ rình mồi. Kiến tha mồi. Chim mớm mồi cho con. Rơi xuống biển làm mồi cho cá mập.
  2. Thức ăn móc vào lưỡi câu hay cho vào bẫy để nhử bắt. Cá đớp mồi. Chim tham mồi mắc bẫy.
  3. Con vật dùng để nhử bắt các con vật cùng loài. Chim mồi.
  4. Cái có sức quyến rũ người ta vào vòng bất lợi . Mồi phú quý. Dùng tiền bạc làm mồi lôi kéo.

• môi trường:

  hd. Toàn bộ những điều kiện tự nhiên và xã hội trong đó một con người hay sinh vật tồn tại và phát triển. Thích nghi với môi trường mới. Lớn lên trong một môi trường thuận lợi.

• môm :

  nd. Như Mom, ý kiến sâu kín.

• môn khách:

  hd. Người có tài năng được một gia đình quý tộc thời phong kiến nuôi dưỡng lâu dài trong nhà để dùng tài năng khi cần thiết.

• mở đầu:

  nđg. Khởi đầu một sự kiện sẽ tiếp tục. Đó là tiết mục mở đầu đêm biểu diễn.

• mở đường:

  nđg. Tạo ra hướng mới hay điều kiện thuận lợi cho một quá trình hoạt động. Việc phóng vệ tinh nhân tạo đã mở đường cho việc chinh phục vũ trụ.

• mới:

  nIt.1. Vừa làm ra chưa dùng hay dùng chưa lâu, chưa cũ. Áo mới. Ngôi nhà mới.
  2. Vừa có, vừa xuất hiện chưa lâu. Tin mới. Người bạn mới. Vợ chồng mới.
  3. Thích hợp với ngày nay, với xu thế tiến bộ. Con người mới. Cách làm ăn mới.
  IIl. Biểu thị quan hệ giữa hành động sắp trình bày với một sự kiện được cho là điều kiện của hành động ấy. Làm xong việc mới nghỉ. Có thực mới vực được đạo. Nửa đêm nó mới về.
  IIItr. Nhấn mạnh mức độ của một tình trạng. Cảnh mới đẹp làm sao!

• mới phải:

  np. Nhấn mạnh ý kiến đang phát biểu. Anh đừng đi mới phải.

• mục nát:

  nt. Hư nát, thối mục. Túp lều mục nát. Chế độ phong kiến mục nát.

• mức sống:

  nd. Mức đạt được của các điều kiện sinh hoạt vật chất và tinh thần. Nâng cao mức sống của nhân dân.

• nam:

  dt. Một trong năm tước thời phong kiến (công, hầu, bá, tử, nam).

• này:

  nIch. Biểu thị ý người, sự vật, địa điểm, thời điểm đang nói ở ngay trước mặt hay tựa như ở ngay trước mặt. Cái này đẹp. Anh này tôi không quen. Việc này tôi không biết.
  IItr. 1. Biểu thị ý nhấn mạnh tính cụ thể của nhiều vật, nhiều sự kiện kể thành một loạt. Này kẹo, này bánh, này chè, này thuốc lá, đủ cả. Đẹp này, học giỏi này, thông minh này, người như thế ai mà không thích?
  2. Biểu thị ý nhấn mạnh điều cụ thể vừa nêu ra. Làm thế này này! Mày có đi không này?
  IIIc. Có tác dụng như gọi người đối thoại. Này, cầm lấy.

• nảy sinh:

  nđg. Sinh ra trong một quá trình. Sáng kiến nảy sinh trong cạnh tranh.

• nắm:

  nIđg.1. Co các ngón tay vào lòng bàn tay và giữ chặt lại thành một khối. Nắm tay lại mà đấm.
  2. Cho vào lòng bàn tay rồi bóp chặt lại. Nắm cơm mang đi ăn đường.
  3. Giữ chặt trong bàn tay. Nắm lấy sợi dây. Nắm tay nhau cùng ca múa.
  4. Làm cho mình có được để dùng. Nắm vững kiến thức. Nắm lấy thời cơ.
  IId.1. Bàn tay nắm lại thành một khối. To bằng nắm tay.
  2. Lượng vật rời có thể nắm được trong lòng bàn tay. Bốc một nắm gạo. Vơ đũa cả nắm.
  3. Lượng nhỏ bé, không đáng kể. Nắm xương tàn.

• năng lực:

  hd.1. Những điều kiện được tạo hoặc vốn có để làm một việc gì. Năng lực tư duy của con người.
  2. Khả năng đủ để làm tốt một công việc. Năng lực chuyên môn. Năng lực tổ chức.

• năng nhặt chặt bị:

  nđg. Siêng năng, chịu khó kiên trì làm lụng, tích góp dần thì sẽ đạt kết quả tốt.

• ngâm tôm:

  nđg. 1. Nhục hình thời phong kiến trói cong người lại rồi dìm dưới nước như ngâm con tôm.
  2. Giữ lại quá lâu không giải quyết. Vụ khiếu nại bị ngâm tôm, không giải quyết.

• nghĩ bụng:

  nđg. Suy nghĩ về một vấn đề với ý kiến của mình nhưng không nói ra.

• nghị lực:

  hd. Sức mạnh tinh thần tạo sự kiên quyết trong hành động. Một người giàu nghị lực.

• nghi trượng:

  hd. Vật trang hoàng bày nơi cung thất, dinh thự hay dũng khí các quan thời phong kiến đi đường, như tàn, cờ, quẹt v.v...

• nghiêm chỉnh:

  ht. Theo đúng phép tắc, quy định. Ngồi nghiêm chỉnh. Phát biểu ý kiến một cách nghiêm chỉnh.

• nghiêng :

  nIt. 1. Lệch về một bên. Mặt nền nghiêng. Viết chữ nghiêng. Nằm nghiêng. Nhìn nghiêng.
  IIđg. 1. Làm cho nghiêng về một bên. Nghiêng đầu chào.
  2. Ngả về một phía. Nghiêng về ý kiến tán thành.

• ngoại cảnh:

  hd. 1. Những điều kiện bên ngoài đối với đời sống sinh vật. Khí hậu là điều kiện ngoại cảnh quan trọng đối với cây trồng.
  2. Điều kiện khách quan nói chung.

• ngoan cường:

  ht. Kiên quyết và bền bỉ chiến đấu đến cùng. Tinh thần chiến đấu ngoan cường.

• ngôn luận:

  hdg. Phát biểu bày tỏ ý kiến về những vấn đề xã hội, chính trị, kinh tế ... một cách công khai, rộng rãi. Quyền tự do ngôn luận. Cơ quan ngôn luận.

• ngũ giác đài:

  hd. Đài kiến trúc theo hình năm góc dùng làm trụ sở của bộ quốc phòng Mỹ; thường dùng chỉ bộ quốc phòng Mỹ.

• nguyên:

  nd. Người đưa đơn kiện trước tòa án. Nguyên nói nguyên phải, bị nói bị hay (tng).

• nha:

  nd. Cơ quan hành chính cấp cao trong chính quyền trước kia, tương đương với tổng cục. Nha Thông tin. Nha Kiến thiết.

• nhận định:

  hdg. Đưa ra ý kiến có tính chất đánh giá, dự đoán về một sự kiện. Nhận định tình hình.

• nhận thầu:

  nđg. Nhận công tác xây dựng hay làm dịch vụ, căn cứ vào giá cả và các điều kiện trong hợp đồng giữa hai bên.

• nhận xét:

  nđg. Đưa ra ý kiến có xem xét và đánh giá về một đối tượng. Nhận xét về một tác phẩm.

• nhất lãm:

  ht. Chỉ một sự kiện phức tạp để trông qua một lượt thì biết được đại khái. Bảng nhất lãm lịch sử văn học Việt Nam.

• nhất tâm:

  hIt. Cùng một lòng. Trên dưới nhất tâm.
  IIp. Trước sau như một, kiên quyết. Nhất tâm theo Cách mạng.

• nhẹ nhõm:

  nt.1. Rất nhẹ, đến mức gây cảm giác như không có trọng lượng. Gánh rơm nhẹ nhõm như không.
  2. Có hình dáng, đường nét thanh thoát, khiến thích nhìn. Tòa nhà có kiến trúc nhẹ nhõm, thanh thoát.
  3. Có cảm giác thoải mái, không vướng bận. Lo xong việc, nhẹ nhõm cả người.

• nhiệt đới hóa:

  hdg. Làm cho những thứ sản xuất ở xứ lạnh thích hợp với điều kiện khí hậu nhiệt đới.

• nhồi nhét:

  nđg.1. Dồn nhét quá nhiều. Nhồi nhét đầy xe.
  2. Bắt đầu óc tiếp nhận quá nhiều kiến thức. Bị nhồi nhét đủ thứ triết lý lỗi thời.

• nhượng bộ:

  hdg.1. Chịu để cho đối phương lấn tới. Không nhượng bộ trước những yêu sách vô lý.
  2. Chỉ quan hệ giữa mệnh đề phụ và mệnh đề chính khi mệnh đề phụ nêu sự kiện đáng lý ngăn cản, không để xảy ra sự kiện phô diễn ở mệnh đề chính. Tuy ốm nặng, anh ấy vẫn lạc quan.

• niên biểu:

  hd. Bảng ghi các năm xảy ra những sự kiện lịch sử đáng chú ý.

• niên đại:

  hd. Thời đại, năm tháng liên quan đến một sự kiện lịch sử. Xác định niên đại thời kỳ Hùng Vương.

• nói :

  nđg.1. Phát ra thành tiếng thành lời để diễn đạt một nội dung nhất định. Nghĩ sao nói vậy. Nói mãi, nó mới nghe.
  2. Sử dụng một ngôn ngữ. Nói tiếng Anh. Nói giọng Nam Bộ.
  3. Có ý kiến chê bai. Làm đừng để cho ai nói.
  4. Trình bày thơ bằng cách nói theo một giọng điệu nhất định. Nói thơ Lục Vân Tiên. Hát nói.
  5. Thể hiện, diễn đạt một nội dung nào đó. Những con số nói lên một phần sự thật.
  6. Dạm hỏi, làm lễ hỏi. Gia đình đã đi nói con Út cho thằng Ba.

• nói ra nói vào:

  nđg. Nói đi nói lại, với nhiều ý kiến khác nhau nhưng đều không tán thành hay chê bai.

• nông :

  nt.1. Không sâu, cạn. Ao nông. Bát nông lòng.
  2. Hời hợt, không sâu sắc. Kiến thức nông. Suy nghĩ còn nông.

• phác thảo:

  hdg. Viết một bản thảo sơ lược hay dựng một bản mẫu bằng những đường nét cơ bản, trình bày một dự kiến sáng tác văn học, nghệ thuật. Phác thảo xong bức tranh. Phác thảo để cương quyển sách.

• phản ảnh:

  hdg. Trình bày với người có trách nhiệm những sự kiện thực tế. Phản ảnh ý kiến của quần chúng lên cấp trên.

• phản đối:

  hdg. Chống lại. Phản đối biện pháp độc tài.Ý kiến phản đối.

• phản ứng tự vệ:

  nd. Phản ứng tự nhiên của cơ thể để tự bảo vệ trước sự kiện hay cử chỉ đe dọa.

• phanh thây:

  nđg. Hình phạt tử tội thời phong kiến bằng cách buộc chân tay vào bốn con ngựa hay voi rồi cho chúng chạy ra bốn phía.

• phát kiến:

  hd. Điều phát hiện có ý nghĩa quan trọng về khoa học. Những phát kiến địa lý của thế kỷ XV-XVI.

• phát ngôn nhân:

  hd. Người thay mặt để bày tỏ ý kiến quan điểm của một chính phủ hay một tổ chức.

• phê:

  nđg.1. Ghi ý kiến nhận xét, đánh giá. Phê học bạ. Phê bài văn.
  2. Phê bình (nói tắt). Phê và tự phê.

• phiếu :

  nd.1. Tờ giấy rời có cỡ nhất định ghi những chi tiết liên quan đến sự sắp xếp, phân loại. Phiếu thư viện. Phiếu điều tra xã hội.
  2. Tờ giấy ghi nhận một quyền lợi cho người sử dụng. Phiếu nhận tiền. Phiếu đi nghỉ mát.
  3. Tờ giấy biểu thị ý kiến trong cuộc bầu cử hay biểu quyết của từng cá nhân. Phiếu bầu cử. Kiểm phiếu. Số phiếu thuận.

• phim tài liệu:

  nd. Phim chuyện ghi lại những hình ảnh, sự kiện có thật nhằm phản ánh các họat động trong cuộc sống.

• phó thự:

  hdg. Ký phụ vào một văn kiện để có hiệu lực thi hành sau khi Tổng Thống hay Thủ Tướng đã ký.

• phong kiến:

  hId. 1. Chế độ phong kiến (nói tắt). Tư tưởng chống phong kiến.
  2. Những người thuộc giai cấp thống trị trong chế độ phong kiến. Phong kiến cấu kết với đế quốc.
  IIt. Thuộc về chế độ hoặc giai cấp phong kiến. Lối bóc lột phong kiến. Anh ấy còn phong kiến lắm.

• phong thổ:

  hd. Những điều kiện khí hậu của một vùng đối với đời sống con người. Chưa quen phong thổ.

• phỏng vấn:

  hdg. Hỏi ý kiến để công bố trước dư luận. Cuộc phỏng vấn bộ trưởng bộ ngoại giao.

• phổ thô:

  ngit.1. Có tính chất thông thường, không có gì đặc biệt, không chuyên môn. Kiến thức phổ thông. Lối viết phổ thông, dễ hiểu.
  2. Như Phổ biến. Nhu cầu phổ thông của nhân dân.
  IId. Bậc học gồm phổ thông cơ sở và phổ thông trung học. Các trường phổ thông.

• phương án:

  hd. Dự kiến về cách thức, trình tự tiến hành một công việc. Lập phương án tác chiến.

• quan chức:

  hd. Người có chức vụ cao trong bộ máy nhà nước phong kiến hay tư bản. Một quan chức của bộ ngoại giao.

• quan phụ mẫu:

  nd. Quan như cha mẹ của dân theo quan niệm phong kiến (ý mỉa mai).

• quảng trường:

  hd. Khu đất rộng trong thành phố, chung quanh thường có những kiến trúc thích hợp. Quảng trường Ba Đình ở Hà Nội.

• quân tử:

  hd.1. Người có tài có đức trong thời phong kiến ở Trung Quốc.
  2. Người có nhân cách cao thượng, đối lập với tiểu nhân.
  3. Từ phụ nữ thời trước dùng để gọi người yêu, chồng hay người đàn ông được tôn trọng. Trách người quân tử bạc tình ... (cd).

• quý báu:

  ht. Có giá trị lớn, đáng được tôn trọng. Đóng góp nhiều ý kiến quý báu.

• quyết chiến:

  hdg. Kiên quyết chiến đấu. Tinh thần quyết chiến quyết thắng. Trận quyết chiến chiến lược.

• quyết liệt:

  ht. Mạnh mẽ và kiên quyết. Trận đánh đã đến hồi quyết liệt.

• ra :

  nIđg.1. Di chuyển về phía ngoài, đến nơi rộng hơn hay về phía Bắc trong phạm vi nước Việt Nam. Ra đồng. Ra ga. Từ Đà Nẵng ra Huế. Ra ứng cử.
  2. Tách đi khỏi một môi trường. Bệnh nhân ra viện. Ra ở riêng. Ra trường đang xin việc.
  3. Chỉ cây cối nảy sinh một bộ phận. Cây ra lá, ra hoa.
  4. Nêu cho người khác biết để chấp nhận, để thực hiện. Ra đề thi. Ra điều kiện.
  5. Thành, thành hình. Ăn cho ra bữa. Chẳng ra gì cả.
  6. Biểu hiện đúng với tính chất, ý nghĩa. Sống cho ra sống. Làm ra làm, chơi ra chơi.
  7. Qua khỏi một khoảng thời gian. Ra Tết. Ra tháng.
  IIp. Biểu thị phương hướng, kết quả, sự biến đổi. Mở ra. Bung ra. Nhìn ra biển. Tìm ra. Tính không ra. Nhận ra khuyết điểm. Ngày càng đẹp ra. Bệnh ra. Cứ trơ ra không biết xấu hổ.
  IIIgi. Biểu thị một điều kiện giả thiết. Xoàng ra, năng suất cũng được 5 tấn. Ít ra cũng cả trăm người.
  IVc. Biểu thị sự ngạc nhiên nhận thấy. À, ra thế! Ra nó chỉ hứa để đánh lừa.

• rằng:

  nIđg. Nói. Chẳng nói, chẳng rằng.
  IIgi. Biểu thị nội dung làm rõ điều vừa nói. Tôi tin rằng anh ấy làm việc tốt. Có ý kiến rằng ...

• râm ran:

  nt.1. Nhộn và rộn rã. Tiếng cười nói râm ran.
  2. Có một cảm giác đang lan tỏa ra trong cơ thể. Ngứa râm ran như kiến bò. Mặt nóng râm ran lên.

• riện:

  nd. Loại kiến nhỏ mà hôi. Kiến riện.

• rơi rụng:

  nđg. Rơi từ cành xuống, mất dần đi. Hoa rơi rụng đầy sân. Kiến thức không sử dụng đã rơi rụng dần.

• sách vở:

  nId. Nói chung về sách, tài liệu học tập nghiên cứu. Vùi đầu trong sách vở.
  IIt. Quá lệ thuộc vào sách vở. Kiến thức sách vở.

• sáng kiến:

  hd. Y kiến mới, làm cho công việc tiến hành tốt hơn.

• sau khi:

  nl. Biểu thị liên hệ về thời gian giữa hai sự kiện kế tiếp. Sau khi gặp anh, anh ấy sẽ đi.

• sấm:

  nd. Lời dự đoán có tính chất thần bí về sự kiện tương lai quan hệ đến xã hội, dân tộc. Sấm Trạng Trình.

• sâu sắc:

  nt.1. Có tính chất đi vào chiều sâu, vào bản chất, có ý nghĩa quan trọng, lâu dài. Ý kiến sâu sắc. Biến đổi sâu sắc. Mâu thuẫn sâu sắc.
  2. Rất sâu trong lòng, không phai nhạt. Tình yêu sâu sắc. Kỷ niệm sâu sắc.

• soạn thảo:

  hdg. Thảo ra văn kiện quan trọng, có tính chất chính thức. Ủy ban soạn thảo hiến pháp.

• sót:

  nt. Còn thiếu một vài phần do sơ ý hay quên. Viết sót một chữ. Còn sót lại mấy kiện hàng.

• sông nước:

  nd. Sông về mặt cảnh thiên nhiên hay điều kiện sinh sống của con người. Cảnh sông nước nên thơ. Thạo nghề sông nước.

• sơ đẳng:

  ht. Bậc đầu, cấp thấp nhất. Những kiến thức sơ đẳng.

• sơn trại:

  hd. Trại lập ra ở vùng rừng núi là nơi tập hợp những người chống triều đình phong kiến hay chống trật tự cũ thời xưa.

• súc :

  nd.1. Khúc, khối to còn nguyên. Súc gỗ. Súc thịt.
  2. Khối gồm nhiều tấm vải hay nhiều buộc sợi. Một kiện nhiều súc vải. Súc sợi.

• sử ca:

  hd. Văn vần kể về những sự kiện và nhân vật lịch sử.

• sự kiện:

  hd. Sự việc ít nhiều quan trọng. Những sự kiện lịch sử đáng ghi nhớ.

• sử thi:

  hd. Tác phẩm lớn miêu tả sự nghiệp của những người anh hùng và các sự kiện lịch sử lớn. Thiên sử thi.

• tái thiết:

  hdg. Kiến thiết lại. Tái thiết dinh thự bị chiến tranh tàn phá.

• tạm ước:

  hd. Điều ước tạm ký kết, tạo điều kiện để đi đến điều ước chính thức, giải quyết toàn bộ sự việc.

• táp :

  nđg. Héo úa vì điều kiện sinh trưởng bất thường. Rét quá, mạ táp hết.

• tạp tụng:

  hdg. Việc kiện lặt vặt. Tòa tạp tụng.

• tẩn mẩn:

  nt&p. Quá tỉ mỉ, vụn vặt, một cách rất kiên nhẫn. Tẩn mẩn xếp lại các tờ báo cũ. Dặn dò tẩn mẩn.

• tập quyền:

  ht. Tập trung, dồn quyền hành vào một nơi. Chế độ phong kiến tập quyền.

• tấp tểnh:

  nđg. Lăm le làm điều mà mình chưa có điều kiện để làm. Chưa chi đã tấp tểnh làm sang.

• tất yếu:

  ht&p. Phải như thế, không khác được. Có áp bức thì tất yếu có đấu tranh. Điều kiện tất yếu.

• tha:

  nđg.1. Thả ra, không giam giữ. Quan tha, ma bắt (tng).
  2. Bỏ qua, không trừng phạt. Tha tội. Tha lỗi.
  3. Ngậm vào miệng đem đi, mang theo. Kiến tha lâu đầy tổ (tng). Tha về nhà đủ thứ.

• thả hổ về rừng:

  nđg. Vô tình tạo điều kiện cho kẻ ác hoành hành.

• thách:

  nđg.1. Đưa ra điều kiện để tranh hơn thua. Thách đấu gươm.
  2. Nói quá giá định bán. Nói thách.

• tham khảo:

  hdg. Khảo cứu, tìm tòi. Sách tham khảo: sách dùng trong việc khảo cứu, tìm tòi. Tham khảo ý kiến nhiều người.

• tham luận:

  hđgI. Phát biểu ý kiến đã chuẩn bị trước. Ý kiến tham luận trong hội nghị. IId. Bài tham luận. Đọc tham luận.

• thánh hiền:

  hd. Các bậc thánh, bậc hiền được các đời sau trong xã hội phong kiến tôn sùng. Đọc sách thánh hiền.

• thành kiến:

  hId.. Ý kiến không hay sẵn có trong đầu và khó thay đổi. Có thành kiến với người nào.
  IIđg. Có thành kiến. Không nên thành kiến với người phạm sai lầm.

• thành lũy:

  hd. Công trình kiên cố để bảo vệ một vị trí. Tiến công vào thành lũy của chủ nghĩa thực dân.

• thăng quan tiến chức:

  hdg. Được lên chức (nói về quan lại viên chức các thời phong kiến thực dân).

• thẩm quyền:

  hd.1. Quyền xem xét để định đoạt theo pháp luật. Đề án đã được cơ quan thẩm quyền phê duyệt.
  2. Tư cách về chuyên môn được thừa nhận để có ý kiến, có tính chất quyết định về một vấn đề. Hỏi ý kiến những nhà chuyên môn có thẩm quyền.

• thâm thúy:

  ht. Tinh suốt, sâu sắc về tư tưởng. Ý kiến thâm thúy. Nụ cười thâm thúy.

• thâu thái:

  hdg. Thu lượm, góp nhặt. Thâu thái vốn văn hóa dân tộc. Thâu thái kiến thức.

• thầy cò:

  nd. Người chuyên nghề viết thuê đơn từ, lo việc kiện tụng cho người khác trong xã hội cũ. Thầy cò xui nguyên giục bị.

• thầy giúi:

  nd.1. Người chuyên xúi giục kiện tụng để kiếm lợi.
  2. Người bày mưu kế cho những người khác tranh giành, hơn thua với nhau. Cũng gọi Thầy dùi.

• theo đuổi:

  nđg. Gắng sức, kiên trì hoạt động nhằm vào một đối tượng, một mục đích. Theo đuổi chính sách hòa bình.Mỗi người theo đuổi một ý nghĩ riêng.

• thế :

  nd. Vị trí tạo nên điều kiện thuận lợi hay bất lợi. Thế núi hiểm trở, tiện cho phòng thủ. Cờ đang thế bí. Thế không ở được, phải ra đi.

• thi:

  nđg.1. Tham gia cuộc đọ hơn kém về sức lực, tài năng để tranh nhau giải thưởng. Thi hát.Đoạt giải nhất cuộc thi viết truyện ngắn.
  2. Dự những hình thức kiểm tra theo quy định về kiến thức, kỹ năng để xét chính thức công nhận có đầy đủ một tư cách, một trình độ. Thi tốt nghiệp. Thi tay nghề. Ôn thi. Chấm thi.

• thì:

  nlI. 1. Biểu thị cứu cánh, hậu quả của một điều kiện vừa nêu. Nếu mưa thì ở nhà. Bây giờ mới đi thì muộn mất.
  2. Nêu một ý song song hay tương phản với ý trước. Nó dại thì em nó lại rất khôn. Có ba người con thì đều ở xa cả.
  3. Biểu thị ý tiếp nối. Vừa về đến nhà thì trời đổ mưa. Anh đi một lúc thì tôi đến.
  IIp.1. Biểu thị ý phủ định mỉa mai. Vâng, con nó hư, còn con của chị thì ngoan! Mày thì giỏi!
  2. Biểu thị ý khẳng định. Thì ai chẳng biết vậy? Tôi thì tôi không ngại.

• thi hương:

  hd. Khoa thi thời phong kiến mở ở một số tỉnh để lấy học vị cử nhân và tú tài.

• thị lang:

  hd. Chức quan trong triều đình phong kiến dưới chức tham tri.

• thích dụng:

  ht. Hợp với sự cần dùng. Kiến thức quá cũ, không còn thích dụng.

• thiên kiến:

  hd. Ý kiến thiên lệch, không đúng, thiếu khách quan.

• thiển kiến:

  hd. Ý kiến nông cạn, hẹp hòi (thường dùng với ý khiêm tốn để chỉ ý kiến của mình).

• thiên thời:

  hd. Điều kiện thời tiết, khí hậu. Thiên thời là một yếu tố quan trọng trong việc dùng binh.

• thiết thạch:

  ht. Sắt đá, tinh thần cứng cỏi, kiên quyết không gì lay chuyển được. Tấm lòng thiết thạch.

• thổ nghi:

  hd. Đất và khí hậu hợp cho trồng trỉa, chăn nuôi. Điều kiện thổ nghi.

• thối nát:

  nt. Trong tình trạng xấu xa, hư hỏng đến mức tồi tệ, không cách cứu chữa. Triều đình phong kiến thối nát.

• thống nhất:

  hIđg. Hợp lại thành một chỉnh thể duy nhất. Quốc gia thống nhất. Cần thống nhất ý kiến trước đã.
  IIt. Có sự phù hợp nhất trí với nhau. Ý kiến không thống nhất.

• thu hoạch:

  hIđg.1. Thu về những sản phẩm nông nghiệp. Thu hoạch vụ mùa.
  2. Thu nhận tri thức, kiến thức do học tập, tìm hiểu. Thu hoạch được nhiều trong chuyến đi khảo sát.
  IId. Cái sản phẩm, kết quả thu hoạch được. Trồng cây ăn quả đã tăng thu hoạch. Trao đổi thu hoạch của lớp học chính trị.

• thù kim:

  hd. Tiền trả cho những người làm nghề tự do. Thù kim của luật sư, của kiến trúc sư.

• thụ thể:

  hd. Phạm trù ngữ pháp của động từ chỉ hành động mà chủ ngữ nhận chịu tác động. Hắn bị ăn đòn. Các ý kiến phát biểu trong hội nghị.

• thuận lợi:

  ht. Được dễ dàng, tiện lợi. Điều kiện thuận lợi.

• thuận tiện:

  ht. Được tiện lợi. Điều kiện thuận tiện.

• thuê :

  nđg. Dùng người hay vật trong một thời gian nhất định với điều kiện trả một khoản tiền. Thuê xe. Cho thuê nhà. Làm việc gì cho người khác để lấy tiền công. Làm thuê.

• thủy tĩnh học:

  dt. Môn học nghiên cứu những điều kiện thăng bằng của các chất lỏng đứng yên và áp suất của chúng lên thành của các vật chứa.

• thuyết:

  nId. Hệ thống những tư tưởng, kiến giải về mặt lý luận trong một lĩnh vực, một khoa học. Đề xướng một thuyết mới.
  IIđg. Giảng giải cho người ta nghe theo. Giảng đạo đức, thuyết nhân nghĩa. Thuyết giặc ra hàng.

• thư lại:

  hd. Viên chức nhỏ trông nom việc văn thư ở công đường thời phong kiến thực dân.

• thưa kiện:

  nđg. Nói chung việc kiện tụng trước tòa án hay cơ quan có thẩm quyền.

• thừa sai:

  hd. Người làm việc trong làng do quan lại, chức dịch thời phong kiến sai phái. Các thừa sai lo việc thu thuế.

• thưa thốt:

  nđg. Nói, bày tỏ ý kiến của mình. Biết thì thưa thốt, không biết thì dựa cột mà nghe (tng).

• thức giả:

  hd. Người có kiến thức, học vấn. Bậc thức giả.

• thực nghiệm:

  hdg. Thí nghiệm thực sự và kiểm tra sự kiện rõ ràng. Khoa học thực nghiệm: khoa học căn cứ trên những cuộc thí nghiệm thực sự, xác minh giả thuyết.

• thực tập:

  hdg. Tập làm trong thực tế để củng cố kiến thức lý thuyết. Sinh viên đại học bách khoa thực tập ở nhà máy.

• thượng tầng kiến trúc:

  hd.x.Kiến trúc thượng tầng.

• tỉ mẩn:

  nt&p. Kiên nhẫn chú ý đến từng chi tiết nhỏ. Gọt tỉa công phu, tỉ mẩn.

• tích lũy:

  hdg.1. Góp nhặt dần cho nhiều lên. Tích lũy của cải. Tích lũy kiến thức.
  2. Giữ lại một phần tiền của để mở rộng sản xuất. Dùng quỹ tích lũy để khuếch trương cơ sở.

• tiên cáo:

  hd. Người thưa kiện trước. Đứng tiên cáo.

• tiền đề:

  hd.1. Mỗi vế trong hai vế đầu của tam đoạn luận, từ đó rút ra kết luận.
  2. Điều kiện cần thiết có trước để làm việc gì. Dám nghĩ dám làm là tiền đề của mọi sáng tạo.

• tiện lợi:

  nt. Tiện, có lợi. Điều kiện tiện lợi để hành động.

• tiền trạm:

  hd. Bộ phận nhỏ phái đến trước để chuẩn bị điều kiện ăn ở cho bộ phận lớn đến sau. Làm nhiệm vụ tiền trạm.

• tiền trảm hậu tấu:

  hdg. Chém trước rồi mới tâu lên vua sau. Chỉ việc làm xong rồi mới báo cáo với cấp trên, không xin ý kiến trước.

• tiếp kiến:

  hdg. Đón tiếp và hội kiến. Tiếp kiến đại sứ. Cuộc tiếp kiến.

• tiết:

  nd.1. Ngày cách nhau nửa tháng trong năm, được đưa vào lịch cổ truyền Trung Quốc để xác định khí hậu, thời vụ cho phù hợp với điều kiện tự nhiên. Tiết lập xuân. Tiết hạ chí.
  2. Khoảng thời gian giữa hai ngày tiết (15-16 ngày) được xem là có đặc điểm khí hậu gần giống nhau.
  3. Thời tiết với đặc điểm không thay đổi trong khoảng thời gian nhất định trong năm. Tiết tháng bảy mưa dầm.

• tiết liệt:

  ht. Kiên trinh, dám chết để giữ lòng trong sạch. Một người đàn bà trung trinh tiết liệt.

• tiêu hóa:

  hdg. Biến thức ăn thành chất nuôi dưỡng cơ thể. Bộ máy tiêu hóa. Rối loạn tiêu hóa.Kiến thức chưa kịp tiêu hóa.

• tiểu khí hậu:

  hd. Khí hậu trong một khu vực nhỏ, như một cánh đồng, một thung lũng, v.v... chịu ảnh hưởng nhiều của các điều kiện địa lý địa phương. Có hồ chứa nước, tiểu khí hậu của vùng sẽ thay đổi.

• tiêu vong:

  hdg. Mất tiêu hẳn sau quá trình suy tàn. Chế độ phong kiến đã tiêu vong.

• tính :

  nđg.1. Thực hiện các phép tính. Tính tổng của hai số. Tính lỗ lãi. Học tính.
  2. Suy nghĩ, cân nhắc để tìm ra cách giải quyết. Bàn mưu tính kế. Tính sai nước cờ.
  3. Kể đến, coi là thuộc phạm vi vấn đề cần xét. Chỗ đó bỏ ra, không tính. Tính đến mọi khả năng.
  4. Có ý định, dự định làm việc gì. Tôi tính viết thư cho nó.
  5. Nghĩ là, tưởng là. Ốm tính chết.
  6. Tranh thủ sự đồng ý của người đối thoại về ý kiến trình bày trong câu nghi vấn. Anh tính, tôi không đi sao được? Các bác tính, thế thì còn trời đất nào nữa?

• tính nhân quả:

  nd. Chỉ sự liên hê giữa hai sự kiện mà sự kiện này là nguyên nhân sự kiện kia là kết quả.

• tòa án:

  nd. Nơi xử những vụ phạm pháp và kiện tụng. Tòa án dân sự. Tòa án hình sự.

• tọa đàm:

  hd. Cuộc họp mặt để trao đổi ý kiến về một vấn đề. Tổ chức tọa đàm về công tác thanh niên.

• tố tụng:

  hdg. Thưa kiện tại tòa án. Thủ tục tố tụng.

• tối hậu thư:

  hd. Bức thư, thông điệp cuối cùng của một nước gửi cho một nước khác đòi hỏi những điều kiện nếu từ chối thì sẽ có chiến tranh.

• tổng hợp:

  hIđg. 1. Tổ hợp nhiều yếu tố riêng rẽ để làm thành một chỉnh thể. Tổng hợp các ý kiến phát biểu. Tổng hợp tình hình.
  2. Điều chế hợp chất phức tạp từ các chất đơn giản.
  IIt.1. Được điều chế từ những chất đơn giản. Sợi tổng hợp.
  2. Bao gồm nhiều thành phần quan hệ chặt chẽ. Sức mạnh tổng hợp của chiến tranh nhân dân.
  3. Bao gồm nhiều loại, nhiều thứ. Cửa hàng bách hóa tổng hợp.

• tốt nghiệp:

  hd. Đạt tiêu chuẩn kiến thức hay nghiêp vụ khi học xong một bậc, một cấp học. Thi tốt nghiệp.

• trái mùa:

  nt. Không phải mùa, không hợp thời. Mưa trái mùa. Luân lý phong kiến trái mùa.

• trái ngược:

  nt. Trái hẳn lại. Ý kiến trái ngược.

• trang bị:

  hIđg. Cung cấp cho mọi thứ cần thiết để hoạt động. Trang bị súng ống. Trang bị máy móc. Kiến thức được trang bị ở nhà trường.
  IId. Những thứ được trang bị. Các trang bị hiện đại.

• trạng ngữ:

  hd. Thành phần phụ trong câu, biểu thị thời gian, địa điểm, nguyên nhân, mục đích của sự kiện được trình bày. Trong câu “một ngày gần đây anh sẽ biết”, “một ngày gần đây” là trạng ngữ.

• tranh tụng:

  hđg. kiện tụng.

• trao đổi:

  nđg.1. Chuyển qua lại cho nhau những vật tương đương. Trao đổi thư từ.Trao đổi tù binh.
  2. Trao đổi ý kiến (nói tắt). Có vấn đề cần trao đổi.

• trau giồi :

  nđg. Làm cho đẹp hơn, có chất lượng hơn. Trau giồi đức hạnh. Trau giồi kiến thức.

• trấn át:

  hđg. Làm át, ngăn chặn. Trấn át ý kiến của người khác.

• trần tình:

  hđg. Trình bày với cấp trên việc riêng hay ý kiến riêng của mình. Trần tình nỗi oan.

• tri châu:

  hd. Chức quan cai trị một châu, thời phong kiến thực dân.

• trong:

  nId. Vị trí thuộc một phạm vi nhất định. Trong ấm ngoài êm. Che kín cả trong ngoài.
  IIt.1. Thuộc về vị trí gần trung tâm hay ở phía trước. Vòng trong vòng ngoài. Nhà trong.
  2. Thuộc về phía nam so với một vị trí trên đất nước Việt Nam. Đàng Trong, Đàng Ngoài. Người miền trong.
  IIIgi. 1. Biểu thị quan hệ về vị trí. Người Hà Nội vào công tác trong Vinh. Sống trong cảnh nghèo đói. Ý kiến phát biểu trong cuộc họp. Ngồi trong nhà. Mời vào trong này.
  2. Biểu thị quan hệ về thời gian. Đi từ hồi trong Tết. Hoàn tất trong một tháng. Sẽ gặp lại trong vòng ba ngày.

• trọng đại:

  ht. Có tầm quan trọng lớn lao. Sự kiện trọng đại.

• trung thành:

  hIt. Hết lòng, không thay đổi. Trung thành với tổ quốc.
  IIp. Đúng với sự thật. Phản ánh trung thành ý kiến của hội nghị.

• trùng tu:

  hdg. Sửa chữa lại công trình kiến trúc. Ngôi chùa được trung tu nhiều lần.

• truyện:

  nd.1. Tác phẩm văn học miêu tả tính cách nhân vật và diễn biến của sự kiện qua lời kể của nhà văn. Truyện dài. Truyện lịch sử.
  2. Sách giải thích các “kinh” trong Nho học.

• truyện dài:

  nd. Truyện bằng văn xuôi, có dung lượng lớn, miêu tả hàng loạt sự kiện và nhân vật trong một phạm vi không gian và thời gian tương đối rộng lớn.

• trường hợp :

  hd. Tình hình cụ thể trong đó sự việc xảy ra. Một trường hợp gặp gỡ bất ngờ. Dự kiến mọi trường hợp.

• tùng bách:

  hd. Cây thuộc loại thông, chỉ lòng kiên trinh, khí khái.

• tuyên cáo:

  hdg. Trịnh trọng và chính thức báo cho mọi người biết về một sự kiện lớn. Tuyên cáo với quốc dân.

• tư cách:

  hd.1. Cách ăn ở, cư xử biểu hiện phẩm chất đạo đức của một người. Người đứng đắn, có tư cách.
  2. Những điều yêu cầu ở một cá nhân để được công nhận ở một vị trí, một chức năng xã hội. Kiểm tra tư cách đại biểu. Có đủ tư cách thay mặt giám đốc vì có giấy ủy nhiệm.
  3. Một mặt nào đó trong các mặt chức năng, cương vị của một người, một sự vật. Phát biểu ý kiến với tư cách cá nhân. Nghiên cứu từ với tư cách đơn vị cơ bản của ngôn ngữ.

• từ điển bách khoa:

  nd. Sách tra cứu về nhiều loại kiến thức, được sắp xếp, trình bày theo lối từ điển.

• tư liệu sản xuất:

  nd. Những thứ dùng làm điều kiện vật chất của sản xuất, gồm đối tượng lao động (như ruộng đất, hầm mỏ, nguyên liệu v.v...) và công cụ sản xuất.

• tư pháp:

  hd. Việc xét xử các hành vi phạm pháp và các vụ kiện tụng trong nhân dân. Cơ quan tư pháp.

• tươi tốt:

  nt. Xanh tốt do được phát triển trong điều kiện thuận lợi. Mùa màng tươi tốt. Cây cối tươi tốt.

• tưởng:

  nđg.1. Nghĩ đến nhiều với tình cảm ít nhiều tha thiết. Lúc nào cũng tưởng đến công việc.
  2. Nghĩ và tin chắc. Nó cứ tưởng là nó giỏi.
  3. Tỏ ý kiến với ý khẳng định dè dặt. Việc đó tưởng cũng dễ thôi.

• tượng đài:

  hd. Tượng lớn đặt tại địa điểm thích đáng để đánh dấu một sự kiện lịch sử hay tưởng niệm người có công lớn.

• tương kiến:

  hdg. Trông thấy nhau, gặp mặt nhau. Sau lần tương kiến ấy đã thân nhau.

• ức chế:

  hdg. Ngăn cản hay kìm hãm hoạt động. Chính sách ức chế thương nghiệp của chính quyền phong kiến thời xưa.

• vá víu:

  nIđg. Vá nhiều chỗ và không cẩn thận. Vá víu chiếc áo rách.
  IIt. Gồm nhiều phần không đồng bộ, chấp vá tạm thời. Những kiến thức vá víu.

• vay:

  nIđg. Nhận tiền hay vật của người khác để sử dụng với điều kiện sẽ trả lại bằng cái ít nhất có giá trị hay số lượng tương đương. Vay tiền. Vay gạo. Cho vay lấy lãi.
  IIp. Lo lắng, suy nghĩ thay cho người khác. Thương vay khóc mướn.

• vay lãi:

  nđg. Vay với điều kiện khi trả phải thêm một khoản theo tỉ lệ phần trăm gọi là lãi. Vay nặng lãi.

• văn hóa:

  hd.1. Tổng thể giá trị vật chất và tinh thần do con người tạo ra. Kho tàng văn hóa dân tộc.
  2. Những hoạt động nhằm thỏa mãn nhu cầu đời sống tinh thần. Công tác văn hóa.
  3. Tri thức, kiến thức. Học văn hóa. Trình độ văn hóa.
  4. Biểu hiện văn minh trong các sinh hoạt xã hội. Sống có văn hóa.
  5. Nền văn hóa của một thời kỳ lịch sử. Văn hóa gốm màu. Văn hóa Đông Sơn.

• văn kiện:

  hd. Văn bản có ý nghĩa quan trọng. Văn kiện ngoại giao.

• vận dụng:

  hdg. Đem tri thức dùng vào thực tế. Vận dụng kiến thức khoa học vào sản xuất.

• vật liệu:

  hd. Nói chung các thức cần để tạo vật gì, ngư gỗ, ngói, gạch v.v... Vật liệu kiến trúc.

• vị trí:

  hd.1. Chỗ được xác định cho người, vật. Không rời vị trí chiến đấu.
  2. Nơi đóng quân được bố trí tương đối cố định. Một vị trí kiên cố.
  3. Chỗ đứng, vai trò trong tổ chức. Vị trí của công nghiệp trong nền kinh tế quốc dân.

• viện kiểm sát:

  nd. Cơ quan kiển tra và giám sát việc chấp hành pháp luật.

• vòi :

  nđg. Cố đòi cho bằng được. Vòi mẹ cho tiền. Quan còn vòi tiền, chưa xử kiện (tng).

• vốn :

  nId.1. Tổng thể những tài sản bỏ ra lúc đầu trong sản xuất, kinh doanh. Chung vốn mở một cửa hàng. Đi buôn lỗ vốn. Vốn đầu tư.
  2. Tổng thể những gì sẵn có hay tích lũy được dùng để hoạt động trong một lĩnh vực. Vốn kiến thức sâu rộng. Vốn từ ngữ của một nhà văn.
  IIp. Nguyên từ trước, nguyên trước kia. Anh ấy vốn ít nói.

• vun xới:

  nđg.1. Xới đất và vun gốc cho cây. Vun xới ruộng vườn.
  2. Chăm nom, săn sóc, tạo điều kiện cho phát triển. Chăm nom vun xới cho thế hệ trẻ.

• xây cất:

  nđg. Xây dựng công trình kiến trúc. Xây cất nhà cửa.

• xây dựng:

  nđg.1. Làm nên một công trình kiến trúc. Xây dựng nhà cửa. Xây dựng một cung văn hóa. Công nhân xây dựng.
  2. Làm cho thành một tổ chức hay một chính thể xã hội chính trị kinh tế. Xây dựng chính quyền. Xây dựng gia đình. Xây dựng con người mới.
  3. Tạo ra cái có ý nghĩa trừu tượng. Xây dựng cốt truyện. Xây dựng một học thuyết mới.
  4. Xây dựng gia đình. Chưa xây dựng với ai.
  5. Muốn làm cho tốt hơn. Góp ý phê bình trên tinh thần xây dựng.

• xi :

  pd. Chất làm bằng cánh kiến pha lẫn tinh dầu, dùng để niêm phong bao, túi, gắn kín nút chai lọ. Xi gắn nút chai. Đóng dấu xi.

• xui :

  nđg.1. Tác động làm nảy sinh một sự kiện một cách tự nhiên. Trời xui đất khiến chứ nào ai muốn vậy.
  2. Dùng lời lẽ tác động khiến người khác làm việc đáng lẽ không nên làm. Đừng có xui dại!

• xuôi chiều:

  nt. Thuận theo, không có ý kiến ngược lại. Câu chuyện có vẻ xuôi chiều.

• ý kiến:

  hd.1. Cách nhìn, cách nghĩ, cách đánh giá riêng của mỗi người về một sự vật, một vấn đề. Trao đổi ý kiến. Xin ý kiến của cấp trên.
  2. Lời phát biểu có tính cách nhận xét, phê bình. Phải có ý kiến với anh ta.

TỪ ĐIỂN HỮU ÍCH CHO NGƯỜI HỌC TIẾNG ANH

DO NXB LIÊN PHẬT HỘI PHÁT HÀNH