• bắc băng dương :

  hd. Biển đóng băng lớn ở phương Bắc.

• biến âm:

  hd. Âm biến đổi theo quy luật nhất định.

• biến cách :

  hđg. 1. Thay đổi cách thức, thường nói cải cách.
  2. Biến đổi hình thái tùy các cách. Biến cách của danh từ trong tiếng Nga.

• biến cải:

  hđg. Biến đổi, cải cách. Biến cải lối sống.

• biến chế:

  hđg. Biến đổi và chế hóa. Biến chế nguyên liệu thành hóa phẩm.

• biến động :

  hd&đg. Thay đổi, chuyển động. Những biến động ở các thuộc địa sau chiến tranh thế giới.

• biến hình trùng :

  hd. Vi trùng hay biến đổi hình dạng.

• biến loạn :

  hd. Biến đổi đột ngột và có mang tính cách bạo động xảy ra trong xã hội.

• biến số:

  hd. Số hay đại lượng chưa xác định (thường biểu thị bằng chữ) có thể lấy những giá trị tùy ý trong phạm vi biến đổi của nó. x và y là những biến số trong hàm số y = ax + b

• biến thái:

  hd. Sự biến đối của hình thái gốc.

• biến thế :

  hd. Máy biến đổi một dòng điện xoay chiều thành một dòng điện xoay chiều khác cũng một tần số nhưng khác hiệu thế.

• biến thể :

  hd. Hình thức của một thể cũ biến đổi ra. Biến thể của thơ lục bát.

• biến thức :

  hd. Hình thức biến đổi.

• biến tính :

  hd. Tính chất biến đổi.

• bước nhảy vọt:

  nd. Sự biến đổi quan trong trong quá trình phát triển.

• cải biến:

  hđg. Thay đổi, biến đổi.

• cam :

  pd. Thứ đĩa có bắt tay chuyển, dùng truyền sức hay biến đổi chuyển động của máy móc.

• cạn :

  nIt. 1. Gần hết nước. Thuận vợ thuận chồng, Tát biển đông cũng cạn (t.ng).
  2. Đã hết hay gần hết. Cạn chén. Cạn túi. Cạn vốn.
  3.Không sâu, nông. Trên đồng cạn, dưới đồng sâu (c.d).
  IId. Trên đất, trên bộ. Trên cạn, Mắc cạn. Dắt díu nhau lên cạn mà chơi (Ôn. Nh. Hầu).
  IIIp. Hời hợt, không sâu sắc. Cạn nghĩ.

• chất :

  nd. 1. Bản thể của sự vật: Chất nóng. Chất mềm. Chất nước.
  2. Chỉ chung những thuộc tính cơ bản của sự vật, để phân biệt sự vật này với sự vật khác, tạo nên giá trị của từng sự vật. Bài văn có nhiều chất thơ. Qua các sự kiện ấy, có thể thấy phong trào có biến đổi về chất.

• chế hóa:

  hdg. Chế tạo, làm cho biến đổi thành chất khác: Chế hóa cao-su thành vỏ xe.

• chia :

  nđg. 1. Làm ra thành nhiều phần. Chia tổ thành nhóm. Chia bài văn làm 3 đoạn.
  2. Cùng hưởng hoặc cùng chịu. Các cháu được chia quà. Viết thư chia vui. Ngỏ lời chia buồn.
  3. Tìm một trong hai thừa số của một tích khi đã biết thừa số kia. Phép tính chia.
  4. Tự phân ra nhiều ngả. Đoàn đại biểu chia nhau đi các tỉnh.
  5. Biến đổi động từ theo ngôi số, thời gian, trong một số ngôn ngữ. Học tiếng Pháp phải chú trọng đến cách chia động từ.

• chiều hướng:

  nd. Hướng biến đổi, hướng phát triển của sự việc. Chiều hướng tiến hoá của dân tộc.

• chính biến :

  hd. Biến đổi lớn về chính trị.

• chủ nghĩa cải lướng :

  nd. Khuynh hướng chủ trương thực hiện những biến đổi xã hội bằng sự cải cách, không động chạm đến nền tảng xã hội bất hợp lý.

• chuyển hóa:

  hdg. Biến đổi sang hình thức hay trạng thái khác. Sự chuyển hóa của năng lượng.

• công dã tràng:

  nd. Công khó nhọc mà vô ích như việc dã tràng xe cát. Dã tràng xe cát biển đông, Nhọc nhằn mà chẳng nên công cán gì.

• cộng hưởng :

  hIt. Do nhiều người cùng hưởng. IId. Hiện tượng tăng mạnh biên độ của dao động kích thích.

• cơ :

  nd. 1. Cái làm cho sự vật biến hóa, sự việc phát sinh. Tùy cơ mà ứng biến. Tối nay có cơ mưa to.
  2. Sự vận động biến hóa do lẽ mầu nhiệm theo quan niệm duy tâm. Cơ trời.
  3. Trí tuệ để ứng phó với những biến đổi của sự vật. Thấp cơ thua trí kẻ thù. Cơ mưu bại lộ.

• dã tràng:

  hd. Loại giáp xác nhỏ, thường đào lỗ xe cát ở bờ bể: Dã Tràng xe cát biển đông. Nhọc lòng mà chẳng nên công cán gì (Cd). Công dã tràng: công uổng phí.

• dị hóa :

  hdg. 1. Phân giải những chất trong cơ thể thành chất đơn giản hơn, giải phóng năng lượng cần cho hoạt động.
  2. Biến đổi ngữ âm đưa đến một trong hai âm giống nhau và tiếp xúc với nhau trở thành một âm khác.

• dị tật:

  hd. Biến đổi bất thường về hình thái của một bộ phân cơ thể, có từ lúc mới sinh.

• di truyền học:

  hdg. Môn học nghiên cứu những trạng thái di truyền và biến đổi của sinh vật. Nhà di truyền học.

• diễn biến:

  hdg. Dân bày ra và biến đổi. Tư tưởng có nhiều diễn biến phức tạp.

• duyên cách :

  hd. Sự biến đổi, thay đổi.

• địa hóa học:

  hd. Khoa học nghiên cứu thành phần và những biến đổi hóa học của vỏ Trái Đất.

• đổi dời :

  nđg Thay đổi, biến đổi. Cuộc thế đổi dời.

• đối ứng:

  ht. Tương đương nhau trong một phép biến đổi. Hai cạnh đối ứng của tam giác đồng dạng.

• động thái:

  hd. Biểu hiện biến đổi của một tình trạng theo sự phát triển, theo thời gian.

• đột biến:

  hIđg. Biến đổi lớn, đột ngột. Tình hình đột biến, cần có biện pháp đối phó.
  IId.1. Sự biến đổi đột ngột. Những đột biến không lường được.
  2. Sự thay đổi ở cá thể sinh vật do thay đổi cấu trúc di truyền. Gây đột biến để tạo giống mới.

• êm:

  nt.1. Mềm, dịu gây cảm giác dễ chịu khi đụng chạm đến. Nệm êm. Áo ấm chăn êm.
  2. Nhẹ nhàng trong chuyển động. Xe chạy êm.
  3. Chỉ âm thanh nhẹ nhàng, nghe dễ chịu. Giọng hát rất êm tai.
  4. Yên ổn, không biến động, không có gì rắc rối, lôi thôi. Trời êm biển lặng. Trong ấm ngoài êm.

• giữ :

  nđg.1. Cầm lại, không buông bỏ ra, không để cho di chuyển hay biến đổi. Giữ cho khỏi rơi. Giữ khách ở lại ăn cơm. Giữ trật tự. Giữ lời hứa. Giữ vững lòng tin.
  2. Để ý coi chừng. Giữ nhà. Giữ sổ sách.3. Cầm lấy, đảm trách. Anh giữ mối dây này. Giữ chức giám đốc.

• hạch toán:

  hdg. Ghi chép thực trạng và sự biến đổi của các yếu tố sản xuất về mặt số lượng và chất lượng.

• hạch toán kế toán:

  nđg. Ghi chép toàn diện và liên tục tình hình biến động vốn và nguồn vốn trong quá trình thực hiện kế hoạch.

• hàm:

  nd. Biến mà giá trị được xác định khi đã biết giá trị của một hay nhiều biến khác (Gọi là biến độc lập). Hàm lượng giác.

• hình học:

  hd. Ngành toán học nghiên cứu tính chất, quan hệ và phép biến đổi của các hình.

• hình thái học:

  hd. Khoa học nghiên cứ về hình dạng bên ngoài của sinh vật, bộ môn ngôn ngữ học chuyên nghiên cứu về cấu tạo từ và những biến đổi hình thức của từ trong câu.

• hóa năng:

  hd. Năng lượng do phản ứng hóa học sinh ra. Biến đổi hóa năng thành điện năng.

• khả biến:

  ht. Có thể biến đổi. Tính chất khả biến.

• khoáng vật học:

  hd. 1. Khoa học nghiên cứu về khoáng vật.
  2. Thuyết giải thích sự biến đổi của những khối khoáng vật do động tác hóa học.

• linh động:

  ht.1. Có vẻ sống động, linh hoạt. Bức tranh linh động.
  2. Có cách xử lý vẫn đúng nguyên tắc, nhưng có sự biến đổi cho phù hợp với tình hình thực tế. Mong anh linh động giải quyết cho.

• lộn :

  nđg. 1. Lật ngược, đảo ngược từ trong ra ngoài, từ trên xuống dưới. Lộn trái áo ra phơi. Lộn đầu xuống đất.
  2. Quay ngược lại hướng đang đi. Đi một đoạn lại lộn về.
  3. Biến đổi thành con vật khác trong quá trình sinh trưởng. Con nhộng lộn thành bướm.

• lực :

  nd. 1. Sức, sức mạnh. Thế và lực ngày càng mạnh.
  2. Tác dụng làm biến đổi hình dạng hay chuyển động của các vật. Lực nén. Lực đẩy.

• máy phát điện:

  nd. Máy biến đổi cơ năng thành điện năng.

• mâu thuẫn:

  hId. 1. Sự xung đột, chống chọi nhau. Mâu thuẫn giữa các nước đế quốc.
  2. Trái ngược, không nhất quán. Luận điểm của tác giả có nhiều mâu thuẫn.
  3. Sự phát triển của hai mặt bên trong sự vật làm cho sự vật biến đổi, phát triển. Sự thống nhất của mâu thuẫn.
  IIđg. Xung đột, chống chọi nhau. Hai bên mâu thuẫn nhau gay gắt.

• méo:

  nt. 1. Không còn hình dáng tròn trịa cân đối. Nồi tròn úp vung méo (chỉ tình trạng không phù hợp với nhau). Bóp méo sự thật.
  2. Chỉ âm thanh bị biến đổi do dụng cụ phát tiếng. Băng ghi lại bị méo tiếng.

• muốn:

  nđg.1. Cảm thấy có sự đòi hỏi về tâm lý, tình cảm hay sinh lý làm một việc gì hay có được cái gì. Khao khát muốn hiểu biết. Ốm chẳng muốn ăn. Chưa muốn vợ.
  2. Có dấu hiệu sắp có biến đổi sang một trạng thái khác. Trời lại muốn mưa. Chiếc thuyền tròng trành muốn lật.

• nặn :

  nđg. 1. Dùng tay biến đổi vật liệu mềm dẻo thành vật có hình khối theo kiểu mẫu. Nặn tượng.
  2. Bịa đặt. Cố nặn ra một câu chuyện.
  3. Lấy tay bóp mạnh cho lòi ra. Nặn mụn. Nặn mủ. Nặn sữa.

• nghịch biến:

  hdg. Biến đổi ngược chiều. Hàm số nghịch biến.

• nguy biến:

  ht. Biến động nguy hiểm. Qua cơn nguy biến.

• ngữ điệu:

  hd. Những biến đổi về độ cao của giọng nói có liên quan đến cả một ngữ đoạn và có thể biểu thị ý nghĩa bổ sung. Bằng ngữ điệu, người phát biểu tỏ ý không bằng lòng.

• nhiệt luyện:

  hdg. Nung nóng kim loại hay hợp kim đến nhiệt độ xác định, rồi làm nguội với tốc độ thích hợp để làm biến đổi tính chất của chúng.

• nhiễu :

  nđg.1. Gây chuyện để hạch sách, đòi hỏi. Thời xưa quan lại dễ cậy chức quyền nhiễu dân.
  2. Làm biến đổi, sai lệch thông tin. Đài bị nhiễu vì thời tiết xấu.

• nhiễu loạn:

  hdg.1. Làm rối loạn trật tự xã hội.
  2. Làm biến đổi, sai lệch với quy luật. Đường thông tin bị nhiễu loạn.

• nổi :

  nIđg.1. Nằm trên bề mặt của chất lỏng. Phao nổi lềnh bềnh.
  2. Chuyền từ phía dưới lên bề mặt của nước. Xác chết nổi lên.
  3. Nhô lên trên bề mặt. Chạm nổi. Nổi rôm. Nổi nhọt.
  4. Phát ra hoặc làm phát ra âm thanh, ánh sáng. Nổi trống lên. Nổi lửa lên.
  5. Phát sinh đột ngột, mạnh từng đợt, từng cơn. Nổi sóng. Nổi gió. Nổi giận.
  6. Vùng lên, gây biến động lớn. Nổi lên cướp chính quyền.
  7. Hiện ra rõ rệt trên nhưng cái khác. Nhiệm vụ sản xuất nổi lên hàng đầu.
  IIp. Biểu thị khả năng làm một việc khó khăn, nặng nề. Vác nổi một tạ gạo. Không kham nổi.

• ống nghe:

  nd.1. Bộ phận biến đổi dao đông điện thành dao đông âm để phát ra âm thanh nghe được. Ống nghe máy điện thoại.
  2. Dụng cụ y tế dùng để nghe tiếng động phát ra trong cơ thể. Dùng ống nghe kiểm tra tim, phổi.

• phân hóa:

  hdg.1. Chia thành nhiều bộ phận khác hẳn nhau. Sự phân hóa giai cấp.
  2. Biến đổi dần thành chất khác. Đá bị phân hóa thành đất đỏ.

• phân rã:

  nđg. Biến đổi các nguyên tử của một nguyên tố do tan vỡ hạt nhân.

• quan điểm lịch sử:

  nd. Quan điểm cho rằng phải xem xét và đánh giá sự vật, sự việc trong quá trình biến đổi, phát triển.

• ra :

  nIđg.1. Di chuyển về phía ngoài, đến nơi rộng hơn hay về phía Bắc trong phạm vi nước Việt Nam. Ra đồng. Ra ga. Từ Đà Nẵng ra Huế. Ra ứng cử.
  2. Tách đi khỏi một môi trường. Bệnh nhân ra viện. Ra ở riêng. Ra trường đang xin việc.
  3. Chỉ cây cối nảy sinh một bộ phận. Cây ra lá, ra hoa.
  4. Nêu cho người khác biết để chấp nhận, để thực hiện. Ra đề thi. Ra điều kiện.
  5. Thành, thành hình. Ăn cho ra bữa. Chẳng ra gì cả.
  6. Biểu hiện đúng với tính chất, ý nghĩa. Sống cho ra sống. Làm ra làm, chơi ra chơi.
  7. Qua khỏi một khoảng thời gian. Ra Tết. Ra tháng.
  IIp. Biểu thị phương hướng, kết quả, sự biến đổi. Mở ra. Bung ra. Nhìn ra biển. Tìm ra. Tính không ra. Nhận ra khuyết điểm. Ngày càng đẹp ra. Bệnh ra. Cứ trơ ra không biết xấu hổ.
  IIIgi. Biểu thị một điều kiện giả thiết. Xoàng ra, năng suất cũng được 5 tấn. Ít ra cũng cả trăm người.
  IVc. Biểu thị sự ngạc nhiên nhận thấy. À, ra thế! Ra nó chỉ hứa để đánh lừa.

• sâu sắc:

  nt.1. Có tính chất đi vào chiều sâu, vào bản chất, có ý nghĩa quan trọng, lâu dài. Ý kiến sâu sắc. Biến đổi sâu sắc. Mâu thuẫn sâu sắc.
  2. Rất sâu trong lòng, không phai nhạt. Tình yêu sâu sắc. Kỷ niệm sâu sắc.

• sinh hóa:

  hdg. Sinh ra và biến đổi trong tự nhiên. Vạn vật sinh hóa không ngừng.

• sôi động:

  nt. Có nhiều biến động không ngừng. Biển ầm ầm sôi động vì sóng gió. Cuộc đời sôi động.

• sôi sục:

  nđg. Có biến động dâng lên mạnh mẽ. Lòng sôi sục căm thù.

• tác dụng:

  hId. Kết quả của tác động. Tác dụng giáo dục của văn học.IIđg. Tác động đến, làm cho có những biến đổi nhất định. Hai chất tác dụng nhau, gây phản ứng hóa học.

• tài khoản:

  hd. Số kế tóan để phản ánh tình hình biến động của các loại vốn và nguồn vốn tại ngân hàng. Tài khoản tiền gửi ngân hàng.

• tâm lý:

  hId. Tổng thể những nhận thức, tình cảm, ý chí biểu hiện trong hoạt động và cử chỉ của mỗi người. Tâm lý các lứa tuổi. Những biến đổi của tâm lý. Khắc phục tâm lý tự ti.
  IIt.1. Thuộc về tâm lý. Hiện tượng tâm lý.
  2. Hiểu tâm lý người khác để đối xử ổn thỏa. Anh mắng trẻ trước mọi người, không tâm lý gì cả.

• thành tạo:

  hdg. Được tạo nên trong quá trình biến đổi của tự nhiên. Quá trình thành tạo vỏ Trái Đất.

• thiên biến vạn hóa:

  hdg. Biến đổi vô cùng không biết đâu mà lường.

• thoái hóa:

  ht. Biến đổi thành xấu kém, mất hết tính chất bản nhiên. Dân tộc thoái hóa. Một cán bộ thoái hóa.

• thuận vợ thuận chồng:

  nd. Vợ chồng hòa thuận, hợp ý nhau. Thuận vợ thuận chồng tát biển Đông cũng cạn (tng).

• thuyết biến hóa:

  nd. Thuyết cho rằng sinh vật có thể biến đổi qua một thời gian dài để hình thành những loài mới.

• tích cực:

  hIt.1. Có tính cách tiến tới thúc đẩy sự phát triển. Phần tử tích cực.
  2. Tỏ ra chủ động, tạo ra sự biến đổi để phát triển. Đấu tranh tích cực. Phương pháp phòng bệnh tích cực.
  IIp. Hăng hái, nhiệt tình với nhiệm vụ. Tích cực học tập. Công tác rất tích cực.

• tiến hóa:

  hdg. Biến đổi mà tiến lên. Quá trình tiến hóa của lịch sử.

• trào lưu:

  hd. Sự biến đổi diễn tiến như nước trào lên xuống. Trào lưu tư tưởng mới.

• trơ :

  nt.1. Không biến đổi hình thái, hình dung trước tác động bên ngoài. Trơ như đá. Cây cổ thụ đứng trơ trong bão táp.
  2. Không hay khó tác dụng hóa học với chất khác. Khí trơ.
  3. Tỏ ra không hổ thẹn trước sự chê bai. Mặt trơ ra như mặt thớt.
  4. Lộ trần ra, phơi ra. Ngôi nhà nằm trơ giữa đồi trrọc.
  5. Chỉ lẻ loi một mình. Đồ đạc dọn đi hết, chỉ còn trơ mấy chiếc ghế.
  6. Sượng mặt vì quá khác lạ với những người chung quanh. Giữa toàn những người lạ, thấy trơ lắm. Ăn mặc thế này trông trơ lắm.
  7. Chỉ quả có hạt to, cùi mỏng và dính vào hạt. Nhãn trơ.
  8. Cùn, mòn đến không còn tác dụng. Dao trơ. Líp trơ.

• trời biển:

  nId. Trời và biển. Trời biển một màu.
  IIt.1. Rộng lớn bao la. Công ơn trời biển.
  2. Lắm chuyện không đáng tin. Cái thằng trời biển đó. Cũng nói Trời bể.

• tức thời:

  np. Ngay lúc ấy. Tức thời có biến đổi.

• vận động:

  hdg.1. Chuyển động, biến đổi, phát triển của vật chất. Vật chất vận động trong không gian và thời gian.
  2. Hoạt động thay đổi vị trí của thân thể hay một bộ phận cơ thể. Ít vận động nên người không khỏe.
  3. Di chuyển trong chiến đấu. Vận động bằng cơ giới.
  4.Tuyên truyền, giải thích, động viên cho người khác làm một việc gì. Vận động bầu cử.

• vững:

  np&t.1. Có khả năng giữ nguyên vị trí không lung lay, không ngã đổ. Bàn kế vững. Em bé đứng chưa vững.
  2. Có khả năng chịu đựng những tác động bất lợi mà không suy yếu, không biến đổi. Lập trường vững. Giữ vững trận địa. Tay nghề vững.

• xê dịch:

  nđg.1. Chuyển vị trí trong quãng ngắn. Xê dịch bàn ghế trong phòng.
  2. Thay đổi, biến đổi ít nhiều. Nhiệt độ xê dịch trên dưới.

• xử lý:

  hdg.1. Làm cho chịu những tác động vật lý, hóa học nhất định để có sự biến đổi đúng mục đích. Xử lý hạt giống bằng thuốc trừ sâu.
  2. Áp dụng những thao tác nhất định để đưa một vật vào nghiên cứu, sử dụng. Tư liệu mới thu thập, chưa kịp xử lý.
  3. Xem xét và giải quyết một vụ phạm lỗi về mặt tổ chức. Xử lý nghiêm minh vụ vi phạm kỷ luật.

TỪ ĐIỂN HỮU ÍCH CHO NGƯỜI HỌC TIẾNG ANH

DO NXB LIÊN PHẬT HỘI PHÁT HÀNH