• ám :

  nđg.1. Quấy, phá. Ma chê quỷ ám.
  2. Làm dơ, làm bẩn. Khói ám cả trần nhà.
  3. nấu chín rục nguyên con cá. Cá nấu ám. Cháo cá ám: cháo nấu với nguyên con cá và đủ cả gia vị để cho thật thấm.

• anh nuôi:

  nd. Quân nhân làm công tác nấu ăn trong quân đội.

• ăn sống :

  nđg. Dùng thức ăn sống, không nấu chín.

• ăn tết :

  nđg. Nói chung về sự vui chơi trong những ngày tết: Tháng tư đong đậu nấu chè, ăn tết Đoan Ngọ trở về tháng năm (cd).

• ẩn náu :

  nđg. Lánh ở một nơi kín đáo. Bọn cướp ẩn náu trong rừng.

• bác:

  nđg. nấu thức ăn mặn bằng cách đun nhỏ lửa và khuấy cho đến khi sền sệt. Bác trứng. Bác mắm.

• bạc hà:

  nd. 1. Thứ cây nhỏ, lá có mùi thơm thường dùng làm vị thuốc. Dầu bạc hà.
  2. Cây giống như cây môn, tàu trắng, dùng để xào, nấu canh.

• bạc phếch:

  nt. Bị phai màu đến mức ngả sang màu trắng đục không đều. Chiếc áo nâu bạc phếch.

• bánh canh :

  nd. Thức ăn làm bằng bột gạo hay bột lọc cắt thành sợi nấu với thịt cá hay tôm cua.

• bánh đúc :

  nd. Bánh nấu bằng bột gạo, khi chín đổ ra xửng cho đông thành tảng.

• bánh phở :

  nd. Bánh tráng bằng bột gạo, cắt thành sợi để nấu phở. Cũng gọi Bánh hủ tiếu.

• bánh trôi :

  nd. Bánh làm bằng bột nếp vò thành viên tròn lớn có nhân đậu xanh và viên nhỏ không nhân, nấu trong nước đường, cũng gọi chè xôi nước.

• bằng lăng:

  nd. Loại cây lớn, gỗ màu nâu vàng có thể dùng đóng thuyền và nhiều vật dụng.

• bầu:

  nd. 1. Loại cây leo, có quả lớn, nấu ăn được. Bầu vừa rụng rốn, mướp đơm hoa (Yên Đổ).
  2. Vật giống hình quả bầu. Bầu rượu túi thơ.
  3. Khối tình cảm chất chứa. Bầu nhiệt huyết. Bầu tâm sự.
  4. Chỉ đàn bà có chửa. Mang bầu chịu tiếng thị phi (cd).
  5. Chủ gánh hát, người dìu dắt các nghệ sĩ, tài tử. Ông bầu của một đội bóng đá. Ông bầu cải lương.

• bếp :

  nd.1. Nơi có lò lửa để đun nấu.
  2. Người làm thuê chuyên việc nấu ăn. Anh bếp. Chị bếp.
  3. Binh nhất thời Pháp thuộc. Anh cai, anh bếp.

• bếp núc:

  nd. Nói chung về bếp để nấu ăn và việc nấu nướng. Coi việc bếp núc.

• bí :

  nd. Loài cây dây có quả nấu ăn được. Khi xưa ăn đâu ở đâu, Bây giờ có bí chê bầu rằng hôi (cd).

• bí đao:

  nd. Loại bí quả lớn, ruột trắng thường dùng để nấu canh, làm mứt.

• bìm bịp:

  nd. Giống chim rừng nhỏ hơn gà, đuôi dài, lông màu nâu cháy.

• bình tinh :

  nd. Thứ khoai nấu ăn được, thường mài ra để làm bột, có nơi gọi là Huỳnh tinh.

• bo bo :

  nd. Cây loại ngũ cốc, hạt lớn hơn gạo, nấu ăn được. Chè bo bo.

• bọ dừa :

  nd. Bọ cánh cứng màu nâu đen, hút nhựa cây.

• bọ trĩ :

  nd. Bọ nhỏ màu nâu đen, cánh có lông dài, thường phá lá hoa.

• bọ vừng :

  nd. Bọ cùng họ với bọ hung nhưng nhỏ hơn, cánh nâu vàng, thường ăn lá cây vừng.

• bong bóng :

  nd.1. Bọc chứa nước tiểu: Cái bong bóng lợn.
  2. Bọc ruột cá. Thịt nấu với bong bóng cá.
  3. Vật phồng tròn, trong có không khí. Trời mưa bong bóng bập bồng. Mẹ đi lấy chồng con ở với ai ? (cd).

• bồ chao:

  nd. Chim cùng họ với khướu, lông màu nâu, tiếng kêu “chao”.

• bồ ngót:

  nd. Loại cây nhỏ, lá có thể nấu canh ăn hoặc đâm lấy nước pha vô bột hay nếp làm bánh..

• bổi :

  nd. Cành lá, có rác lẫn lộn để đun nấu. Dùng bổi thay than đốt lò.

• bông cỏ:

  nd. Thức ăn nấu bằng một thứ rau câu phơi khô.

• bông ngọt:

  nd. Thứ cây có hoa và lá dùng nấu canh ăn được.

• bông tơi:

  . Loại cây nhỏ có lá dùng nấu canh.

• bung :

  nId. Nồi rất to miệng rộng. Bung nấu bánh. Nồi bung.
  IIđg.1. Bật tung ra. Thúng bung vành, Chiếc dù bung ra.
  2. nấu với nhiều nước cho thật nhừ. Cá bung.

• cà :

  nId. Loại cây rau có quả nấu, nướng hoặc ướp muối mà ăn: Cải chửa ra cây, cà mới nụ (Yên Đổ).
  IIđg. Cọ xát, chà đi chà lại bằng chày. Tục cà răng. Trâu bò cà lưng vào cây. Cà tiêu.

• cà chua :

  nd. Giống cây có quả chín thì đỏ, vị chua, dùng như rau ăn sống hoặc nấu chín. Nước cà chua.

• ca-ri :

  pd. Bột gia vị gồm nghệ và hột mùi. Gà nấu ca ri.

• cách thủy :

  hd. Chỉ lối nấu hoặc chưng cách một lần nước, nghĩa là đặt cái chén đựng thức muốn nấu vào trong một cái nồi hoặc xoong có nước đun sôi.

• cám :

  nđ. Chất vàng nâu do lớp vỏ mềm bao ngoài hôt gạo nát vụn ra, dùng làm thức ăn cho heo.

• canh :

  nd. Thức ăn nấu rau, cá, thịt trộn lẫn với nhiều nước: Con sâu làm rầu nồi canh (t.ng)

• cánh gián:

  nd. Màu nâu đỏ như màu cánh con gián

• căm xe :

  nd. Cây to ở rừng. gỗ màu gụ hay nâu đỏ, cứng và nặng, sớ mịn

• cất:

  nđg. nấu lọc, chưng: Cất rượu. Nước cất.

• cất rượu:

  nđg. Chưng những chất để làm rượu. Người ta cất rượu bằng cách nấu những chất như nước trái cây, nếp, gạo v.v...

• câu kỷ :

  nd. Giống cây thuộc loại rau, lá giống rau kỷ, cộng móc như lưỡi câu, thường trồng ở vườn trên liếp, lá và ngọn để nấu canh.

• cầy hương:

  nd. Cầy nhỏ hơn cầy giông, lông nâu đen, không có bờm, có túi thơm gần hậu môn.

• chan :

  nđg. Cho thức ăn nước vào cơm: Râu tôm nấu với ruột bầu, Chồng chan vợ húp gật đầu khen ngon (c.d).

• chàng làng :

  nd. Giống chim nhỏ có đuôi dài, màu lông xám nâu, lạt, hay kêu bắt chước tiếng chim khác.

• cháo:

  nd. Món ăn gạo hay bột nấu loãng và nhừ, có thêm thịt cá v.v... Cháo cá.

• cháo hoa :

  nd. Cháo chỉ nấu bằng gạo, hạt gạo nở to ra.

• cháo lòng:

  nd. Cháo nấu với lòng heo. Màu cháo lòng.

• chảy :

  nIđg. 1. Di chuyển thành dòng. Nước chảy đá mòn (t.ng). Chảy xiết: chảy mạnh.
  2. Thoát ra ngoài như nước chảy. Nước mắt chảy như mưa. Máu chảy ruột mềm (t.ng).
  3. Tan thành thể lỏng. Chì nấu đã chảy. Nước đá chảy.
  IIt. 1. Rỉ nước: Thùng chảy. Nồi chảy.
  2. Nói về đồ dệt, hàng lụa khi dùng giãn dài ra: Thứ hàng chảy.

• chất đốt:

  nd. Chất khi cháy tỏa ra nhiều nhiệt, có thể dùng để đun nấu, cho máy chạy v.v... Than, củi, xăng là những chất đốt.

• chè :

  nd. Loại cây trồng để lấy lá nấu nước uống. Chè chuyên nước nhất, hương dồn khói đôi (Ô. Nh. Hầu). Chè hộp: chè để trong hộp. Chè hột. Chè Huế. Chè Tàu. Chè xanh.

• chè :

  nd. Thức ăn nấu bằng bột, đậu xanh, nếp, hạt sen, v.v... với đường.

• chè bà cốt:

  nd. Chè nấu bằng mật với gạo nếp có gừng.

• chè bồm:

  nd. Chè nấu chế tạo từ lá chè bánh tẻ.

• chè con ong :

  nd. Chè nấu bằng đường với xôi, hạt xôi nở to.

• chè đường:

  nd. Chè nấu bằng đường trắng với bột nếp hay bột dong riềng, ăn với xôi vò.

• chè hạt lựu:

  nd. Chè nấu bằng bột sắn hay bột hoàng tinh kết thành hạt giống như hạt lựu.

• chè kho:

  nd. Chè nấu thật đặc bằng đường hay mật với đậu xanh rang.

• chè xôi nước:

  nd. Chè nấu bằng bột nếp nắn thành viên tròn, lớn có nhân, nhỏ không nhân. Cũng gọi Bánh trôi.

• chê bai :

  nđg. Nói lên lời chê. Bị dư luận chê bai. Canh cải mà nấu với gừng, Chẳng ăn thì chớ, xin đừng chê bai (c.d)

• chim ngói:

  nd. Chim cùng họ với bồ câu, cỡ nhỏ hơn, lông màu nâu nhạt, sống thành đàn, ăn hại lúa.

• chim thằng chài :

  nd. Chim cỡ bằng sáo, ăn cá, mỏ đỏ, lông xanh, ngực nâu.

• chim thầy bói:

  nd. Chim sống ở gần nước, mỏ dài, lông xanh, ngực nâu,hay nhào xuống nước bắt cá. Cũng gọi Chim bói cá.

• chín:

  nIs. Số đếm sau số tám. Một câu nhịn, chín câu lành (t.ng). Chín chữ cù lao: sự khó nhọc của cha mẹ đối với con.
  IIt.1. Đã nấu rồi và có thể ăn được: Cơm chín. Chín dừ (nhừ): chín mềm rục vì nấu lâu. Chín tới: vừa chín.
  2. Nói về trái cây khi đã ăn được, không còn xanh chua, không còn non. Ổi chín, lúa chín. Chín cây: chín còn ở trên cây. Chín ửng: mới chín , mới ửng hồng ngoài da (trái cây).
  3. Chỉ con tằm khi đổi màu và bắt đầu kéo tơ. Con tằm đã chín. IIIp. Đến mức đầy đủ, thuần thục. Nghĩ chín.

• chín tới :

  nt. Chỉ thức ăn nấu hay quả vừa bắt đầu chín. Cơm mới chín tới. Chọn các quả vừa chín tới.

• chõ:

  nd. Thứ nồi có lỗ ở đáy để thông hơi, để nấu xôi.

• chóc mào :

  nd. Giống chim nhỏ, lông màu nâu lạt, hót hay, trên đầu nhú lên một chùm lông màu nâu nhạt, như cái mào.

• chưng :

  nđg. Đun nhỏ lửa, nấu cho thật nhừ, đun cho lên hơi. Chưng cách thủy: nấu cách một lần nước.

• cò bợ :

  nd. Cò cổ và ngực màu nâu thẫm, thường có dáng ủ rũ. Ủ rũ như cò bợ.

• cói :

  nd. Loại cò cổ và ngực màu nâu thẩm thường có dáng ủ rũ. Ủ rũ như cói phải mưa; cũng gọi Cò bợ.

• cô :

  nđg. nấu một dung dịch cho đặc lại: Cô một vị thuốc. nấu cô: nấu cho đặc kẹo lại.

• cơm :

  nId. 1. Nạc, thịt của trái cây: Quả nhiều cơm.
  2. Gạo nấu chín: Cơm sôi bớt lửa, chồng giận bớt lời (t.ng). Cơm hàng cháo chợ: bạ đâu ăn đó, sống không có qui củ. Cơm mắm: cơm ăn với mắm; cơm nhà nghèo, thanh đạm. Cơm nguội: cơm để nguội: Chàng ơi phụ thiếp làm chi, Thiếp như cơm nguội đỡ khi đói lòng (c.d). Cơm tấm: cơm nấu với hạt gạo vỡ nhỏ. Cơm toi: tiền tiêu một cách vô ích.
  3. Tất cả những thức làm thành một bữa ăn. Làm cơm đãi khách.
  IIt. Chỉ loại quả không chua, chỉ hơi ngọt, vị lạt. Cam cơm. Khế cơm.

• củ khỉ :

  nd. Cây nhỏ có gai, trái và rễ dùng làm thuốc, lá dùng nấu canh. Cũng gọi Củ kỷ, Câu kỷ.

• cù lao:

  nd. 1. Phần đất nổi giữa sông, giữa nước. Cù lao ở sông, đảo ở biển.
  2. Thứ nồi đồng đặc biệt có một ống tròn bên trong nằm chính giữa để than đỏ ngăn cách tiếp với một khoảng để các thức ăn và nước. Món cù lao: món ăn nấu trong cù lao.

• cu luồng :

  nd. Cu lưng màu xanh lục, bụng màu nâu.

• củ năn:

  nd. Giống củ ruột trắng, sống hoặc nấu chín đều có chất giòn, để ăn. Cũng gọi Mã thầy.

• củ nâu:

  nd. Dây leo mọc ở rừng, củ sần sùi dùng để nhuộm màu nâu.

• cứt sắt:

  nd. Cặn của sắt nấu, xỉ sắt.

• dà :

  nId. Loại cây có vỏ ngâm ra màu nâu,dùng để nhuộm. IIt. Có màu nâu đỏ. Áo dà. Nhuộm màu dà.

• da bò:

  nd. Màu vàng pha nâu nhạt như màu lông trên da bò. Áo màu da bò.

• da lươn :

  nd. Màu men của đồ gốm, nâu vàng như màu da con lươn. Ấm da lươn.

• da mồi:

  nd. Da người đã già lốm đốm những chấm màu nâu nhạt như mai đồi mồi. Da mồi tóc bạc.

• dây gắm:

  nd. Cây hạt trần mọc ở rừng, thân leo, vỏ màu nâu đen có sợi, hạt ăn được, thân dùng làm dây buộc thuyền bè. Cũng nói Gắm.

• dế dũi:

  nd. Dế màu nâu xám, chân trước to và khỏe, cánh ngắn hơn thân, cắn phá rễ và gốc cây non.

• dọn:

  nIđg. 1. Thu xếp hay bày biện ra. Dọn đồ đạc. Mâm cơm đã dọn sẵn.
  2. Thu xếp để đi nơi khác: Có lệnh phải dọn gấp. Dọn nhà: dời đồ đạc đến ở nhà khác.
  3. Làm cho hết những trở ngại, những cái vướng. Bắn dọn đường. Đằng hắng để dọn giọng trước khi phát biểu.
  IIt. Sượng, không thể nấu cho nhừ (nói về gạo hoặc đậu). Đậu dọn.

• dong :

  nđg. 1. Đi kèm để trông coi hay đưa đến nơi nào. Dong tù về trại. Dong trâu ra đồng.
  2. nấu kim loại cho chảy ra. Dong đồng. 3. Mở rộng: Dong buồm, dong cờ.

• dót:

  nIt. Dính chùm lại, teo lại. Bột dót, đường dót.IId. Nồi của thợ đúc, thợ bạc để nấu kim loại.

• dồng dộc:

  nd. Chim nhỏ cùng họ với sẻ, mình nâu đầu vàng, làm tổ treo trên cành cây.

• dừa :

  nd. Cây về loại cau có quả to, ở trong nhiều nước, thịt dùng ăn hoặc nấu dầu v.v... Đạp vỏ dưa, thấy vỏ dừa thì sợ (t.ng). Dừa gáo: dừa quả nhỏ tròn. Dừa lửa: dừa quả có vỏ đỏ. Dừa nước: dừa quả nhỏ, mọc hai bên bờ nước. Dừa xiêm: dừa quả nhỏ thường dùng để lấy nước uống. Dầu dừa: dấu ép ở cơm dừa ra.

• dưa món :

  nd. Thức ăn làm bằng một số củ hay quả thái miếng mỏng, phơi héo, ngâm nước mắm nấu với đường.

• đà:

  nt. Màu nâu sẫm. Vải đà.

• đào lộn hột:

  nd. Cây ăn quả cùng họ với sấu, quả nâu đỏ hoặc vàng, bên trên có hột nằm ở ngoài quả.

• đay :

  nd. 1. Loại cây có vỏ dùng làm sợi để làm bao tải, làm dây. Dây đay. 2. Loại cây nhỏ, lá dùng nấu canh. Canh rau đay.

• đất đỏ:

  nd. Đất xốp, màu đỏ nâu. Cây cao su ưa đất đỏ.

• đầu bếp:

  nd. Người nấu ăn chính.

• đậu phụ:

  nd. Món ăn làm bằng bột đậu nành, nấu và ép thành bánh.

• đểnh đoảng:

  nt. Lạt lẽo, không thiết tha. Trước sao đằm thắm muôn phần, Nay sao đểnh đoảng như cần nấu suông.(cd)

• đỏ lửa:

  nt. Lửa đã nhóm để nấu. Các bếp đều đỏ lửa.

• đồ:

  nđg. nấu chín bằng hơi nước. Đồ xôi.

• đốc:

  nd. Giun nhỏ rất dài, màu nâu, sống ở đáy ao hồ.

• đốm nâu:

  nd. Chỉ chung các loại bệnh làm cho thân và lá lúa có nhiều đốm nhỏ màu nâu. Ruộng bị đốm nâu.

• đũa cả:

  nd. Đũa to và dẹp, dùng để xới cơm và để nấu nướng trong bếp.

• đúc :

  nđg.1. nấu kim loại cho chảy rồi đổ vào khuôn làm thành đồ dùng. Đúc tượng, đúc chữ in.
  2. nấu cho cô đặc lại. Đúc hai nước thuốc làm một.
  3. Tạo ra bằng cách chọn lọc và kết hợp những phần tinh túy. Kinh nghiệm của bao đời được đúc lại trong tục ngữ ca dao.

• đun:

  nd. Đốt lửa để nấu nướng, làm cho nóng, cho sôi bằng lửa, điện. Đun bếp bằng than. Đun bếp điện. Đun nước.

• đun nấu:

  nđg. Đun bếp để nấu.

• đười ươi:

  nd. Loại khỉ lớn giống như hình người, bộ lông màu nâu rất dài.

• đường ngào:

  nd. Đường nấu thành màu nâu sẫm.

• đường phên:

  nd. Đường đóng thành miếng màu vàng sẫm hoặc nâu, nấu theo thủ công.

• đường táng:

  nd. Đường nấu rồi đổ thành táng hình tròn dài, theo lối thủ công.

• đường thẻ:

  nd. Đường nấu rồi đổ thành thẻ chữ nhật theo lối thủ công.

• gạch:

  nd. Khối đất nhuyễn đóng khung và nung chín, thường có màu đỏ nâu, dùng để xây, lát. Nhà gạch. Sân lát gạch. Màu gạch non: màu đỏ nhạt.

• gạch :

  nd. 1. Chất màu vàng ở đầu tôm, mai các loại cua. Tôm có gạch. Cháo gạch cua.
  2. Chất kết tủa màu nâu nhạt khi đun nước cua đồng giã để nấu canh.

• gạo :

  nd. 1. Nhân của hạt thóc đã xay, giã, dùng làm lương thực. Xay lúa giã gạo. Vo gạo nấu cơm.
  2. Bao phấn của hoa sen, hình hạt gạo. Gạo sen để ướp trà.
  3. Nang ấu trùng của sán, hình hạt gạo.Thịt lợn có gạo.

• gấc :

  nd. Loại cây leo có quả to, ruột đỏ thường được dùng nấu với xôi. Ăn mày đòi xôi gấc (tng).

• giã :

  nđg. 1. Cho vào cối và dùng chày nện xuống cho giập nát hay tróc lớp ngoài. Giã cua nấu canh. Giã gạo.

• giả cầy:

  nd. Món ăn thịt lợn hay chân giò lợn, nấu theo kiểu nấu thịt chó.

• giọt sành:

  nd.1. Loài cào cào đầu nhọn, râu dài, màu nâu đất hay vàng lục. Cũng gọi Giạt sành.
  2. Tên loại cây nhiều người cho rằng giọt sanh sinh ra trên đó.

• gụ :

  nd. Cây to ở rừng, cho gỗ quý màu nâu sẫm có vân đen. Sập gụ. Cũng gọi Gõ.

• hang ổ:

  nd. Chỗ côn trùng, muông thú ở, chỉ nơi ẩn náu của bọn trộm. Lùng bắt bọn cướp tận hang ổ của chúng.

• hạt dẻ:

  nt. Nâu sẫm giống như màu vỏ hạt dẻ. Áo màu hạt dẻ.

• hầm:

  nId. Khoảng rộng đào ngầm dưới đất. Hầm cát: hầm để lấy cát. Hầm rượu: hầm để rượu.
  IIđg. Đậy nắp kín mà nấu nhừ. Hầm gà. Thịt hầm: Thịt nấu nhừ.
  IIIt. Nóng và khó thở. Ở trong phòng này hầm lắm.

• hấp :

  nđg. 1. nấu với hơi nóng. Hấp bánh. Cá hấp.
  2. Giặt khô. Hấp áo quần nỉ.

• hèm:

  nd. Xác, bã gạo hoặc nếp sau khi đã nấu rượu. Nuôi lợn bằng hèm.

• hỏa đầu quân:

  hd. Anh bếp, người nấu bếp trong quân đội thời xưa.

• hỏa lò:

  nd. Lò lửa nhỏ để đun nấu, để sưởi.

• hoàng tinh (huỳnh tinh):

  nd. Thứ cây mọc chùm, lá lớn bằng hai bàn tay, có củ tròn dài, nấu ăn hoặc lấy bột. Cũng gọi Củ dong.

• hồ :

  hd.1. Chất dính nấu bằng bột và nước. Có bột mới gột nên hồ (tng).
  2. Cháo thật lỏng, không có xác gạo. Ăn hồ, uống sữa.
  3. Vôi, xi-măng, cát và nước trộn lẫn. Trộn hồ. Thợ hồ: thợ nề.

• hông:

  nId. Chõ to.
  IIđg. nấu bằng nồi hông. Hông xôi.

• hương bài:

  nd. Cỏ mọc thành bụi, rễ dày, dài, thường dùng làm bàn chải, nấu nước gội đầu hay cất lấy tinh dầu thơm.

• hương nhu:

  hd. Cây thân cỏ cùng họ với bạc hà, hoa màu tím, toàn cây có mùi thơm, dùng làm thuốc và nấu nước gội đầu.

• hươu xạ:

  nd. Hươu quý hiếm có ở Cao Bằng, Lạng Sơn, Bắc Thái, nhỏ con, nặng khoảng 6-10kg, lông dày rậm màu nâu thẫm, không có sừng, chỉ con đực mới có tuyến xạ, mỗi năm đẻ một lứa, mỗi lứa 2 - 3 con.

• im thin thít:

  nt. Im lặng hoàn toàn, không một tiếng động nào cả, không ai nói năng gì. Im thin thít như thịt nấu đông (tng).

• keo :

  nId. Chất dính nấu bằng da trâu bò hoặc bằng một chất khác. Dính như keo.
  IIđg. Trở nên đặc và dính hay quánh. Máu keo lại. Miệng khô keo lại.

• kẹo đắng:

  nd. Đường cô cháy, có màu nâu, dùng để kho cá, kho thịt.

• khí đốt:

  nd. Khí lấy từ mỏ hoặc điều chế ra để đốt sáng, đun nấu hay chạy máy.

• kho:

  nđg. nấu các món ăn mặn. Cơm hai bữa cá kho rau muống, Quà một chiều khoai lang lúa ngô (T. T. Xương).

• khô vằn:

  nd. Bệnh hại lúa do một loài nấm gây ra, làm lá bẹ có màu nâu bạc rồi thối, rụng.

• khướu:

  nd. Loại chim thân hình lớn cỡ chim sáo, lông nâu đen, hay hót.

• ki vi:

  nd. Loại chim lông nâu, mỏ dài, nhọn.

• kiềng :

  nd.1. Đồ dùng gồm một khoanh tròn bằng sắt có ba chân để bắc nồi lên nấu. Vững như kiềng ba chân.
  2. Vòng đeo ở chân hoặc ở cổ. Kiềng vàng.

• lam:

  nđg. nấu cơm theo lối một số dân tọc ít người trước đây, không dùng nồi mà nấu trong ống nước hay ống vẩu. Cơm lam nước ống.

• làm bếp:

  nđg. nấu nướng, làm thức ăn. Làm bếp giỏi.

• lậu:

  nt&p. Trái phép, lén lút, thường nói về buôn bán. Buôn lậu. nấu rượu lậu. Hàng lậu thuế.

• lò :

  nd.1. Dụng cụ, thiết bị để tạo nhiệt độ dùng để nung nóng, nấu chảy, nấu nướng hay sưởi ấm. Lò gạch. Lò đúc. Bếp lò. Lò lửa chiến tranh. Lò đào tạo cán bộ.
  2. Nhóm người cùng họ hàng, nguồn gốc hay phe cánh. Cả lò nhà nó.

• lò chõ:

  nd. Lò để nấu chảy gang.

• lò cừ:

  nd. Lò lớn; chỉ trời đất, vũ trụ. Lò cừ nung nấu sự đời (Ôn. Nh. Hầu).

• lò đúc:

  nd. Lò nấu chảy kim loại để đúc.

• lò hồ quang:

  nd. Lò dùng nhiệt của hồ quang đẻ nấu chảy kim loại và các vật liệu khác.

• lơi:

  np.1. Không săn, không chặt. Chỉ xe lơi. Buộc lơi.
  2. Dôi, thừa. Cơm nấu lơi ra để sáng hôm sau ăn.

• luyện:

  nđg. nấu thật kỹ để lọc lấy chất tinh.

• may vá:

  nđg. May và vá quần áo. Biết nấu nướng, may vá.

• mắm tôm:

  nd. Mắm làm bằng tôm để thật ngấu, màu nâu sẫm.

• mật:

  nd. 1. Nước mía nấu quánh lại hoặc chất ngọt do ong gầy ra. Mật ong.
  2. Chất ngọt trong hoa. Mật hoa.
  3. Chất xanh vàng và đắng do gan tiết ra. Ống dẫn mật. Mật gấu: mật của con gấu.

• me:

  nd. 1. Giống cây to, lá nhỏ li ti, trái vị chua. Me để nấu canh chua.
  2. Mẹ. Thầy me.
  3. Lối đánh cờ bạc kể nút chẵn, lẻ. Hốt me (đánh me).

• mì căn:

  nd. Loại mì làm bằng bột mì có trộn bột ngọt và muối, chế biến thành miếng mỏng, miếng mỏng cuộn thành ống hay cây như chả lụa dùng để nấu các món ăn chay.

• miến :

  nd. Thức ăn làm bằng tinh bột, chế biến thành sợi dài, nhỏ và khô, khi ăn nấu chín. Miến gà. Miến xào.

• mồng tơi:

  nd. Giống cây leo, lá dày nhiều chất nhớt dùng nấu canh.

• mụ o:

  nd. Chị hay em gái của chồng. Làm dâu vụng nấu vụng kho, Chồng không bắt bẻ mụ o nhún trề (cd).

• nát nhừ:

  nt. Nát như chất nhão. nấu cho nát nhừ.

• nau :

  nt. Đau từng cơn: Tử sinh kinh cụ làm nau mấy lần (Ôn. Nh. Hầu).

• náu :

  nđg. Ẩn, lánh. Tìm chỗ náu. Ngôi chùa náu dưới bóng cây.

• nâu :

  nId. Loại cây leo, mọc ở rừng, có củ được dùng để nhuộm vải.
  IIt. Có màu trung gian giữa đen và đỏ hay vàng và đỏ sẫm, tương tự màu nước củ nâu. Áo nâu. Mắt màu nâu.

• nẫu :

  nt. Trở thành mềm nhũn như sắp rữa ra. Quả chín nẫu. Buồn nẫu ruột.

• nậu :

  nd. Bọn, tụi. Đầu nậu.

• nấu bếp:

  nđg. nấu ăn. nấu bếp cho cửa hàng ăn.

• nẫu nà:

  nt. Héo nẫu. Nẫu nà gan ruột.

• nâu non:

  nt. Có màu nâu nhạt, tươi.

• nấu nung:

  nđg. Như Nung nấu. nấu nung căm hờn.

• nấu nướng:

  nđg. Nói chung việc làm bếp. Đồ dùng nấu nướng.

• nâu sồng:

  bt. Màu nâu, màu sồng, chỉ áo quần của tăng ni hay của dân quê. Ăn mặc nâu sồng.

• nếp :

  nId. 1. Loại lúa cho gạo hạt to và trắng, nấu chín thì trong và dẻo, thường dùng thổi xôi làm bánh. Cơm nếp.
  IIt. Chỉ vài loại ngũ cốc cho hạt trắng và dẻo, vài thứ cây ăn quả hay thực phẩm loại ngon. Ngô nếp. Dừa nếp.

• ngạnh :

  nd. 1. Mũi nhọn cong lại, móc. Ngạnh lưỡi câu.
  2. Thứ cá nhỏ, đầu giống cá trê. Măng giang nấu cá ngạnh nguồn (cd).

• nghiến:

  nd. Cây gỗ to ở rừng, gỗ thớ mịn rắn, màu nâu đỏ, dùng trong xây dựng.

• ngót :

  nd. Giống cây rau có lá nhỏ dùng nấu canh. Canh rau ngót.

• ngót:

  nt. 1. Có thể tích giảm đi do đun nấu. Rau muống xào đã ngót.
  2. Có vị hơi ngọt. Cá nấu ngót. Canh ngót.
  3. Gần đủ một số tròn. Đã ngót một trăm tuổi.

• ngựa vằn:

  nd. Thú gần với ngựa, lông màu vàng có vằn nâu đen trên thân, gốc ở Phi Châu.

• nhà bếp:

  nd. 1. Nhà dùng làm nơi nấu nướng. Dụng cụ nhà bếp.
  2. Người chuyên việc nấu ăn. Nhà bếp nghỉ.

• nhạt :

  nt&p. 1. Chỉ thức ăn có độ đậm thấp so với khẩu vị bình thường. Canh nấu nhạt quá. Chè pha nhạt.
  2. Chỉ màu sắc không đậm bằng màu bình thường. Áo màu xanh nhạt. Ánh nắng nhạt lần.
  3. Chỉ trò vui hay chuyện kể không hấp dẫn, không gây hứng thú. Chuyện kể nhạt.
  4. Chỉ tình cảm hay cách đối xử không mặn mà. Tình cảm nhạt dần. Đối xử nhạt.

• nhấn :

  nđg.1. Ấn nhẹ xuống. Nhấn còi. Nhấn phím.
  2. Dìm cho ngập vào nước, vào bùn. Nhấn nước cho ướt đầu. Vải nâu nhấn bùn.
  3. Dằn giọng mạnh cho nổi bật chỗ quan trọng. Nhấn rõ trọng tâm ôn tập.

• nhóc :

  nIđg. Như Ngóc.Nhóc đầu.
  IIt. Đầy ấp. nấu một nồi cơm nhóc.

• nhóm:

  nđg.1. Làm cho lửa bắt vào. Nhóm bếp nấu cơm.
  2. Bắt đầu có cơ sở để phát triển. Phong trào mới nhóm lên.

• ninh:

  đg. nấu thức ăn cứng, dai bằng cách đun nhỏ lửa và lâu cho nhừ. Ninh chân giò.

• nóng sốt:

  nt. Nóng do mới được đun nấu. Thức ăn còn nóng sốt. Tin nóng sốt.

• nồi :

  nd. 1. Đồ dùng bằng đất nung hay kim loại để đun nấu thức ăn. Nồi đất. Nồi đồng. Nồi cơm điện.
  2. Bộ phận giống hình cái nồi để chứa bi trong ổ trục. Lấp nồi vào ổ trục xe đạp.
  3. Đơn vị dân gian để đong chất hạt rời bằng khoảng 20 đấu, tức 20 lít. Một nồi thóc.

• nồi áp suất:

  nd. Nồi bằng kim loại, nấu bằng hơi nước dưới áp suất cao.

• nồi niêu:

  nd. Nói chung nồi và niêu để nấu ăn.

• núc :

  nd. Đầu rau; ông táo (để nấu bếp).

• nung nấu:

  nđg.1. Làm cho bị nóng nhiều và lâu, tựa như nung trong lò. Nắng như nung nấu suốt ngày.
  2. Bị thôi thúc, dồn nén ngày càng nhiều trong một mong muốn, một tình cảm. Nỗi buồn ngày đêm nung nấu ruột gan. Nung nấu một hoài bão.

• nữ công:

  hd.. 1. Công việc nội trợ của phụ nữ, như may vá, thêu thùa, nấu nường. Giờ học nữ công.
  2. Công tác phụ nữ trong cơ quan, đoàn thể. Phụ trách nữ công.

• nước chấm:

  nd. Dung dịch mặn để chấm hay nấu món ăn.

• nước cốt :

  nd. Phần nước đậm đặc do vắt, ép, ngâm hay nấu lần đầu mà có.

• nước dùng:

  nd. Nước nấu thịt xương, tôm, để chan vào các món ăn như phở, bún, hủ tíu.

• nước lã:

  nd. Nước tự nhiên chưa được nấu. Nước lã mà vã nên hồ (Tng).

• nước màu:

  nd. Đường được đun chảy rồi cho thêm một ít nước vào, màu nâu sẫm, dùng để cho vào đồ kho nấu cho thơm và có màu.

• nương náu:

  nđg. Lánh ở nơi có sự che chở. Nương náu cửa chùa.

• oi khói:

  nt. Có mùi khói. Nước nấu bị oi khói.

• om:

  nđg.1. nấu kỹ bằng cách cho nhỏ lửa và để lâu trên bếp. Lươn om. Cũng nói Lươn um.
  2. Cố tình kéo dài thời gian, không giải quyết. Mượn sách cứ om mãi không trả.

• ốc hương:

  nd. Ốc biển tròn và nhỏ, vỏ trắng có vệt nâu, thịt thơm.

• ống thổi lửa:

  nd. Ong bằng tre hay kim loại để thổi cho lửa cháy trong bếp lò nấu ăn.

• ơ :

  nd. Nồi đất nhỏ để kho nấu.

• phong tục:

  ht. Cách sống quen từ lâu đời của một dân tộc. Phong tục nấu bánh chưng ngày Tết.

• phốt pho:

  pd. Á kim rắn, màu trắng hay đỏ nâu, rất dễ cháy, dùng làm thuốc diêm.

• phở :

  nd. Món ăn bằng bánh tráng ướt thái nhỏ nấu với thịt bò.

• quấy :

  nđg.1. Khoắng cho tan đều. Quấy cho đường tan.
  2. nấu chín bằng cách vừa đun vừa khoắng. Quấy hồ. Quấy bánh đúc. Cũng nói Khuấy.

• rau câu:

  nd. Tảo mọc ở ven biển, hình sợi chỉ, dùng để nấu thạch, làm rau ăn.

• rau mơ:

  nd. Tảo nâu mọc ở biển, có tản dạng bụi.

• rau ngót:

  nd. Cây nhỏ cùng họ với thầu dầu, lá nhỏ hình trứng dài, thường dùng nấu canh.

• rau ngỗ:

  nd. Cây sống ở nước, dùng làm rau thơm. Rau ngỗ nấu canh cá.

• rau sắng:

  nd. Cây mọc hoang ở rừng, có thể dùng để nấu canh.

• rắn giun:

  nd. Rắn độc nhỏ, trông giống con giun, màu nâu đen bóng, sống trong đất ẩm.

• rắn ráo:

  nd. Rắn lành, cỡ trung bình, lưng màu nâu, bụng màu vàng, ăn ếch nhái.

• rầy :

  nd. Loại côn trùng ăn hại mùa màng. Rầy nâu phá lúa.

• rền:

  nt. Dẻo, mềm đều, do được nấu kỹ. Xôi rền. Bánh chưng luộc rất rền.

• riêu:

  nd. Canh nấu với cua. Bún riêu.

• ròng :

  nIt. 1. Nguyên chất. Vàng ròng.
  2. Thuần túy. Thu nhập ròng của ngân sách. Sản lượng ròng.
  IIp. Chỉ toàn là. Mặc ròng nâu sồng.

• rượu đế:

  nd. Rượu lậu, nấu lén ở chỗ phủ đầy tranh, đế để trốn thuế.

• rượu lậu:

  nd. Rượu trốn thuế thường nấu bằng gạo nếp, nồng độ cao.

• sai :

  nđg. Bảo người bậc dưới làm. Sai con nấu cơm. Có người để sai vặt.

• sào huyệt:

  hd. Hang ổ, nơi ẩn náu của bọn trộm cướp, bất lương. Sào huyệt của phỉ.

• sáo sậu:

  nd. Sáo đầu trắng, cổ đen, lưng màu nâu xám, kiếm ăn từng đôi ở các nương bãi.

• sâu cắn gié:

  nd. Sâu màu nâu, cánh có hai vệt tròn, cắn đứt gốc bông lúa và lá lúa.

• sến :

  nd. Cây lấy gỗ, mọc ở rừng, gỗ có lỏi nâu đỏ, thớ mịn, nặng và bền, thuộc loại gỗ quý.

• soong:

  pd. Đồ dùng để đun nấu , có tay cầm hay quai. Cũng nói Xoong.

• sồng:

  nd. Cây có lá dùng nhuộm màu nâu sẫm. Nâu sồng. Khăn sồng.

• sống:

  nIt. 1. Chưa được nấu chín; chưa chín (nói về quả). Khoai sống. Rau sống. Xoài sống.
  2. Còn nguyên, chưa chế biến. Vốn sống. Cao su sống.
  3. Chưa thuần thục. Câu văn còn sống.
  4. Chưa tróc hết vỏ, chưa vỡ hết hạt khi xay. Mẻ gạo còn sống, lẫn nhiều thóc. Cối tốt, gạo không sống, không nát.
  IIp. Trắng trợn. Cướp sống.

• sống sít:

  nt. Còn sống, xanh, chưa chín. Trái cây còn sống sít. Cơm nấu sống sít.

• sượng :

  nt.1. Chỉ khoai đậu vì hư nên nấu không mềm, không chín được. Khoai sượng. Bánh luộc còn sượng.
  2. Ngượng, xấu hổ. Ra vào sượng mặt nói năng ngại điều (Truyện Ph. Trần).
  3. Không trôi chảy, không nhuần nhuyễn. Câu văn còn sượng.

• tai chua:

  nd. Cây cùng loại với bứa, quả hình cầu, chua, dùng để nấu canh.

• táu :

  nd. Cây lấy gỗ, gỗ nặng, màu nâu nhạt, thuộc loại gỗ quý.

• tay cầm:

  nd.1. Bộ phận để cầm của một số dụng cụ.
  2. Dụng cụ nấu ăn miệng rộng, có tay cầm. Cơm tay cầm.

• tẻ :

  nId. Gạo hạt nhỏ, dài, ít nhựa, để nấu cơm. Cơm tẻ. Có nếp có tẻ (tng).
  IIt. Chỉ hoa quả không thơm ngon bằng thứ cùng loại. Ngô tẻ. Dưa tẻ.

• tếch:

  pd. Cây to, gỗ màu vàng ngả nâu, rắn và bền. Gỗ tếch.

• thạch :

  dt.1. Thức ăn nấu bằng rau câu. Cũng gọi là xu xoa.
  2. Đồ đo lường dùng đong thóc, lớn hơn thăng.

• than nâu:

  nd. Than mỏ màu nâu đen, nhiều chất bốc.

• thảo quả:

  hd. Cây thân cỏ cùng họ với gừng quả mọc thành cụm, khi chín đỏ nâu, dùng làm thuốc hay gia vị.

• tháp ngà:

  nd. Chỉ cách sống ẩn náu của những nhà trí thức chỉ nghĩ đến những điều hiểu biết của mình mà không chịu đem ra ứng dụng ở đời. Sống trong tháp ngà.

• thắng:

  nđg.1. nấu cho đường tan vào nước.
  2. Rán (mỡ).

• thìa là:

  nd. Loại rau dùng làm gia vị hay nấu canh.

• thổi :

  nđg. nấu. Thổi cơm.

• thổi nấu:

  nđg. nấu nướng.

• thuôn:

  nđg. nấu thịt rau hành thành món canh. Thuôn chim.

• trã :

  nd. Nồi đất rộng miệng, đáy nông. nấu một trã bánh tét.

• trân châu:

  hd.1. Ngọc trai quý. Chuỗi hạt trân châu.
  2. Bột sắn viên tròn, sấy khô, dùng làm thức ăn, khi nấu chín thì trong suốt như hạt ngọc.

• trứng cuốc:

  nt. Chỉ chuối chín tới mức vỏ chuyển sang màu vàng sẫm lốm đốm chấm nâu, trông tựa màu vỏ trứng chim cuốc. Chuối tiêu trứng cuốc.

• vạc:

  nd.1. Đồ dùng để nấu, giống cái chảo lớn và sâu. Vạc dầu.
  2. Đỉnh lớn. Đúc vạc đồng. Thế chân vạc.

• vải :

  nd. Cây ăn quả, quả có vỏ sần sùi màu đỏ nâu, hạt có cùi màu trắng, nhiều nước.

• vải :

  nd.1. Hàng dệt bằng sợi bông, thường thô. Vải mộc. Những người quần nâu áo vải.
  2. Hàng dệt bằng các loại sợi. Cửa hàng vải. Vải bố.

• vòi voi:

  nd. Loại cỏ, cao độ sáu bảy tấc, hoa như cái vòi, thân cây sao nấu dùng làm thuốc.

• vú sữa:

  nd. Cây to ăn quả, quả tròn, có nhựa, khi chín màu tím nâu hay lục nhạt.

• vừng:

  nd. Thứ cây nhỏ trồng để lấy hột dùng nấu dầu, làm thức ăn. Cũng gọi Mè. Muối vừng, kẹo vừng.

• xà cừ:

  nd. Cây gỗ to cùng họ với xoan, gỗ màu nâu đỏ, rắn, thớ xoắn, dùng để đóng thuyền và làm gỗ dán.

• xanh:

  nd. Dụng cụ để xào nấu thức ăn đáy bằng, thành đứng, có hai quai.

• xáo:

  nđg. nấu thịt với nước và các loại rau. Bún xáo măng.

• xào nấu:

  nđg. nấu món ăn với dầu mỡ.

• xào xáo:

  nđg.1. Như Xào nấu.
  2. Tìm cách thay đổi ít nhiều văn của người khác để viết lại như của mình.

• xì dầu:

  nd. Nước chấm màu nâu đen, thường chế từ đậu phộng, đậu nành.

• xoong:

  pd. Đồ dùng để nấu, hình trụ có tay cầm hay quai.

• xôi :

  nId. 1. Món ăn bằng gạo nếp đồ chín. Thổi xôi.
  2. Cơm nếp.
  IIđg. nấu xôi. Xôi một nồi xôi đậu.

• xôi gấc:

  nd. Xôi nấu trộn với ruột gấc, màu đỏ, vị hơi ngọt. Ăn mày đòi xôi gấc.

• xôi lúa:

  nd. Xôi nấu trộn với ngô nếp.

• xôi vò:

  nd. Xôi nấu chín trộn với đậu xanh, chín giã nhỏ và đánh tơi. Xôi vò chè đường.

• xôi xéo:

  nd. Xôi nấu chín trộn với đậu xanh chín giã nhỏ, có hành mỡ.

• xông:

  nđg.1. Bốc lên mạnh, thường làm khó chịu. Mùi bùn xông lên. Khói xông đỏ cả mắt.
  2. Diệt trừ bằng khói, khí độc. Xông mũi.
  3. Để cho hơi bốc vào người hay bộ phận cơ thể để chữa bệnh. Đốt ngải cứu xông trị nhức đầu. Xông mũi. nấu nồi nước xông trị cảm.

• xốt vang:

  nd. Món ăn nấu bằng thịt bò, có gia ít rượu.

• xúp:

  pd. Món ăn lỏng kiểu Âu, nấu bằng thịt hoặc cá với rau, đậu, có thêm gia vị.

MUA THỈNH KINH SÁCH PHẬT HỌC

DO NXB LIÊN PHẬT HỘI PHÁT HÀNH