Từ điển thuật ngữ Phật học »» Đang xem mục từ: tứ kí đáp

---

KẾT QUẢ TRA TỪ

Phật Quang Đại từ điển

• tứ kí đáp
  
  四記答
  1753梵語 catvāri praśna-vyākaraṇāni，巴利語 cattāri pañha-vyākaraṇāni。謂解答諸質問時，依問題之性質而將回答方式分為四種。又作四記、四答、四種答、四種問答、四種記論、四記論、四種記答。據長阿含卷八眾集經、順正理論卷四十九、大智度論卷二十六載，即：　(一)一向記（梵 ekāṃśa-vyākaraṇa，巴 ekaṃsa-vyākaraṇa），又作直答、一定答、定答、決定答、決了答、必定論、一向論、一向記論、決定記論、應一向記。即對於所問，直接以肯定方式回答。　(二)分別記（梵 vibhajya-vyākaraṇa，巴 vibhajja-vyākaraṇa），又作解答、分別答、解義答、分別論、分別義答、分別記論、應分別記。即對於所問一一分析解剖後，始作肯定或否定之回答。　(三)反詰記（梵 paripṛcchā-vyākaraṇa，巴 paṭipuccā-vyākaraṇa），又作詰答、詰論、反問記、反問答、反問論、反質答、返問記、隨問答、詰問論、詰問記論、應反詰記。即不直接作答，先反問對方，於反問中令其悟解，或以反問顯明問意後，始給與回答。　(四)捨置記（梵 sthāpanīya-vyākaraṇa，巴 ṭhapanīya-vyākaraṇa），又作置答、置論、止論、默置記、默然記、止記論、止住記論、應捨置記。即對於所問，若屬於不應答、不值得答者，則捨置不答，或告知對方此為不應答者。　集異門足論卷八、俱舍論卷十九、大毘婆沙論卷十五等列舉四記之例：(一)若問世尊是否為如來、應供、正等覺，所說法要是否為善說，一切有情是否皆當死等屬一向記。(二)若問是否一切死者皆當生，或何者為法等屬分別記。以有煩惱者得生，其餘則否；次以法有過去、現在、未來、善、不善、無記等多種，須予以分別。(三)若問人為勝或劣，或請說法等屬反詰記。首先反問居於何處之人，以對天而言人為劣者，對惡趣而言則為勝者；其次反問所問之法係諸法中之何種法。(四)若問蘊與有情為一、為異，或世界有邊、無邊等屬捨置記。以有情非實法，故無一、異性；次以捨棄此類問題能引利義、能引善法等。相對於上述四種解答之方式，而將所問之問題分類為四種，依次為應一向記問、應分別記問、應反詰記問、應捨置記問四者，稱為四記問。　此外，瑜伽論記卷五上舉出二種四記，即：(一)人四記，即於法實相，解答質問者有關法身之真覺性、人果勝劣、有情、作者、受者等問題時，以四記回答者。(二)法四記，即於法實相，解答質問者之真如、有漏、五蘊等問題時，以四記回答者。同書並將捨置記分為有言說、無言說二種。前者乃以言說遮止質問者；後者則以默然而於理得勝。〔中阿含卷二十九說處經、大集法門經卷上、入楞伽經卷四、十住毘婆沙論卷十一、顯揚聖教論卷十二、佛地經論卷六、大乘法苑義林章卷七本、華嚴經疏演義鈔卷二十一〕（參閱「十四無記」414）

TRA THEO VẦN TRONG CÁC TỪ ĐIỂN

Hướng dẫn: Quý vị có thể nhập nguyên một từ để tìm xem tất cả những từ ngữ bắt đầu bằng từ đó. Ví dụ, nhập quyết để xem Quyết định tâm, Quyết định tạng luận, Quyết định tín v.v...

Mua sách qua Amazon sẽ được gửi đến tận nhà - trên toàn nước Mỹ, Canada, Âu châu và Úc châu.

XEM TRANG GIỚI THIỆU.

---

      

---