Từ điển thuật ngữ Phật học »» Đang xem mục từ: thủ kinh

---

KẾT QUẢ TRA TỪ

Từ điển Phật Quang

• thủ kinh
  
  (取經) Lấy kinh. Nghĩa là chư tăng Trung quốc ra nước ngoài cầu học Phật pháp và thỉnh kinh sách mang về. Khoảng năm Vĩnh bình (58-75) đời vua Minhđế nhà Đông Hán, sau khi Phật giáo từ Ấnđộ truyền sang phía đông đến Trung quốc, kinh điển Phật vì thiên chương không đầy đủ, hoặc truyền dịch không chính xác, hoặc các kinh điển trọng yếu chưa được truyền đến, chưa thể đáp ứng đầy đủ nhu cầu học hỏi, nghiên cứu của đương thời, cho nên trải qua các đời đã rất nhiều vị tăng lặn lội đến các nước Tâyvực hoặc Ấn độ xưa để cầu thỉnh các bản kinh điển Phật tận gốc đem về truyền dịch, trước sau có tất cả hơn 100 vị. Về trục lộ giao thông giữa Trung quốc và Ấn độ, thiên Di tích trong Thích ca phương chí quyển thượng nêu 3 con đường là: 1. Con đường xuất phát từ Hà châu, băng qua Thổcốchồn, Thổphồn, đến nước Nibala (Nibạcnhĩ, tức Nepal ngày nay) ở Bắc Ấnđộ, đây có lẽ là con đường mà các ngài Huyền chiếu, Huyền thái, Đạo phương... đời Đường đã đi qua. 2. Con đường bắt đầu phát xuất từ Thiện Châu, băng qua nước Kiết bànđà, nước Tàocủtra, đến nước Phạtlạtnoa thuộc Tây Ấnđộ, rồi nhập vào con đường thứ ba. 3. Con đường từ kinh đô Trường an vòng qua các nước Nô xích kiến, Đổ hóa la... mà vào nước Ô trượng na, đây có lẽ là con đường mà các ngài Huyền trang, Pháp sư Long,Tín trụ... đời Đường đã đi qua.Ba con đường nêu trên đều là những lộ tuyến giao thông chủ yếu giữa Trung quốc và Ấnđộ vào các thời đại Tùy, Đường. Còn theo điều Già ma lũ ba quốc trong Đại đườngtâyvực kí quyển 10, Tiền Hán thư Tâyvực truyện thứ 66 thì cũng có con đường băng qua Bathục và vượt qua Huyền độ. Theo truyền thuyết, các ngài Trímãnh, Tuệduệ... đời Lưu Tống đi qua con đường Bathục; còn các vị Thái hâm, Tầncảnh đời Đông Hán, Đạodược... đời Hậu Ngụy thì chọn con đường Tâyvực. Nhìn chung, con đường giao thông từ miền bắc Trung quốc đến Ấn độ phần nhiều trải qua Tân cương và Trung á tế á hiện nay. Con đường này, tại Tân cương, được chia thành 2 đường Nam, Bắc. Một đường từ Lương châu ra khỏi Quan trung đến Đôn hoàng, vượt Sa mạc(cũng gọi Lưu sa) đến Thiện thiện, rồi men theo dãy núi phía nam đến Vu điền, lại từ phía tây bắc tiến đến Sa xa, đây là con đường phía Nam. Lại từ con đường phía Nam qua phía Nam núi Ba đạt khắc, rồi vượt núi Đại tuyết đến nước Kế tân(tức Ca thấp di la). Con đường thứ hai từ phía bắc Đôn hoàng, đi về phía tây bắc tiến đến Y ngô, qua Thổ phồn, Yên kì tiến đến Cưu tư, rồi đến Sớ lặc, đây là con đuờng phía bắc; từ đây lại đi qua Thông lãnh về phía tây nam mà đến Kế tân. Ngoài ra, có thể đi từ phía nam Yên kì của con đường phía bắc xuôi xuống để đến Vu điền. Vào thời đại Đông Tấn thuộc Nam Bắc triều, con đường đến phía Đông thường từ phía nam Lương châu qua Ba thục, xuống Gianglăng ở phía đông để đến Giang đông. Những người thời Nam triều muốn đi đến Tâyvực cũng có thể chọn con đường này. Lại nữa, Tâyvực và Trungá tuy là con đường giao thông quan trọng giữa miền bắc Trung quốc và Ấnđộ, nhưng cũng không ít người chọn con đường biển Nam xa xôi, quanh co, như ngài Pháp hiển đời Đông tấn, ngài Phápdũng đời Lưutống, ngài Nghĩalãng đời Tùy và các ngài Thường mẫn, Minhviễn, Khuyxung, Tríhành, Đại thừa đăng, Đàm nhuận, Đạo lâm, Tuệ mệnh, Linhvận, Tríhoằng... đều đi bằng đường biển. Ngài Chu sĩ hành đời Tào Ngụy là vị sa môn Trung quốc đầu tiên đi Tây vực cầu pháp thỉnh kinh. Sau ngài Chu sĩ hành thì việc đi Tây vực cầu pháp thỉnh kinh thịnh nhất là vào cuối đời Tấn và đầu đời Tống thuộc Nam triều. Vào niên hiệu Cảnh nguyên năm đầu (260) đời Ngụy, ngài Chu sĩ hành từ Ung châu đến Vu điền thỉnh kinh Bát nhã. Vào thời Tây Tấn, ngài Trúc pháp hộ theo thầy đến Tây vực thỉnh các kinh bản tiếng Hồ mang về. Vào năm Long an thứ 3 (399) đời vua An đế nhà Đông Tấn, ngài Pháp hiển và các ngài Tuệ cảnh, Đạo chỉnh, Tuệ ứng, Tuệ ngôi... phát xuất từ Trường an sang Thiên trúc cầu pháp, vượt qua sa mạc, núi Thông lãnh suốt 6 năm, qua hơn 30 nước, đến được Trung thiên trúc, thỉnh được các kinh điển như: Phương đẳng, Đại bát nê hoàn, luật Ma ha tăng kì, Tát bà đa luật sao, luận Tạp a tì đàm tâm... Sau, ngài Pháp hiển vượt biển đến Tích lan thỉnh được Sa di tắc luật tạng bản, Trường a hàm, Tạp a hàm, Tạp tạng... bằng tiếng Phạm. Sau khi về nước, ngài Pháp hiển bắt đầu dịch các bộ như:Kinh Đại bát nê hoàn 6 quyển, luật Ma ha tăng kì, kinh Phương đẳng nê hoàn, kinh Tạp tạng, luận Tạp a tì đàm tâm... Ngài Pháp hiển là vị sa môn Trung quốc đầu tiên đến Trung thiên trúc cầu pháp thỉnh kinh. Vì trước ngài Pháp hiển 8 năm đã có các vị khác như ngài Pháp tịnh, Pháp lãnh... cũng đi Tây vực cầu pháp, nhưng chỉ mới đến nước Vu điền thỉnh được bộ kinh Hoa nghiêm bằng tiếng Phạm mang về, chứ chưa đến Thiên trúc. Vào thời Lưu Tống, cư sĩ Thư cừ Kinh thanh(em họ vua nước Lương Mông tốn)từng vượt sa mạc đến nước Vu điền, gặp Thiền sư Phật đà tư na, được ngài trao cho kinh Thiền yếu bí mật trị bệnh(Trị thiền bệnh yếu pháp);lại ở quận Cao xương, cư sĩ thỉnh được kinh Quán Di lặc bồ tát thướng sinh Đâu suất thiên, kinh Quán thế âm quán và dịch kinh Thiền yếu 2 quyển. Sau vì Bắc Ngụy diệt nước Lương nên Thư cừ Kinh thanh phải chạy đến Tống. Còn ngài Đạo thái là sa môn Lương châu, đi Tây vực, thỉnh được luận Tì bà sa gồm 10 vạn bài kệ bằng tiếng Phạm. Các thời Nguyên Ngụy, Bắc Tề, Bắc Chu, vào niên hiệu Thần qui năm đầu (518), các ngài Tốngvân và Huệsinh đi Tâyvực thỉnh kinh, vượt qua sa mạc đi về phía tây đến Vuđiền, rồi vượt dãy núi Thônglãnh đến Thiêntrúc, thỉnh được 170 bộ kinh điển Đại thừa. Năm Chính quang thứ 2 (521), các ngài trở về nước. Vào các đời Nam Tề, Lương, Trần và Tùy, ít có người đi Tâyvực cầu pháp. Sang đến đời Đường thì có các ngài Huyền trang, Nghĩa tịnh, Tuệ nhật... đi Tây vực cầu pháp thỉnh kinh. Vào năm Trinh quán thứ 3 (629, có thuyết nói Trinh quán năm đầu) đời Đường, ngài Huyền trang một mình đi về phía tây, qua Tần châu, Lan châu, Lương châu, Qua châu, qua cửa ải Ngọc môn, qua sa mạc đến khắp 111 nước thuộc Ngũ Ấn ở Tây vực, mang về 520 cặp, gồm 657 bộ kinh tiếng Phạm chép tay, rồi dịch được các kinh luận như kinh Bát nhã, kinh Bồ tát tạng, kinh Giải thâm mật, luận Thành duy thức, luận Đại tì bà sa, luận Câu xá... tất cả 75 bộ, 1335 quyển.Vì ngưỡng mộ phong độ cao thượng của ngài Pháp hiển, ngài Huyền trang, nên ngài Nghĩa tịnh nảy chí Tây du. Vào năm Hàm hanh thứ 2 (671) đời Đường, ngài vượt biển Nam, trải qua bao nhiêu gian nan nguy hiểm mới đến được Ấn độ, qua hơn 30 nước, thỉnh được 400 bộ kinh luật luận tiếng Phạm và Xá lợi mang về. Ngài dịch các kinh như Kim quang minh tối thắng vương, kinh Khổng tước vương... trước sau tổng cộng dịch được 56 bộ, gồm 230 quyển. Còn ngài Tuệ nhật thì vào năm Tự thánh 19 (702) đời vua Trung tông nhà Đường, vượt biển qua Côn lôn, Thất phật thệ (đảo Sumatra), châu Sư tử (Tích lan)... mà đến Ấn độ, lưu lại 18 năm, đến năm Khai nguyên thứ 7 (719), ngài mang tượng Phật và kinh tiếng Phạm về Trường an. Trong số các vị tăng Trung quốc đi Tây vực thỉnh kinh, cầu pháp thì ngài Huyền Trang là nổi tiếng nhất và những thành tựu đạt được cũng lớn nhất. Ngoài ra, các vị khác như Tăng thuần, Trímãnh, Pháp dũng, Pháphiến, Bảoxiêm, Đạothúy... cũng đều là những vị tăng đến Thiêntrúc cầu pháp thỉnh kinh và tên tuổi được ghi trong sách sử. [X. Hán ngụy lưỡng tấn nam bắc triều Phật giáo sử (Thang tích dư); Trung quốc Phật giáo sử (Hoàng sám hoa); Lịch đại cầu pháp phiên kinh lục (Phùng thừa quân); Trung quốc Phật giáo cầu pháp sử tạp khảo (Tào sĩ bang, Phật quang học báo kì 2).

TRA THEO VẦN TRONG CÁC TỪ ĐIỂN

Hướng dẫn: Quý vị có thể nhập nguyên một từ để tìm xem tất cả những từ ngữ bắt đầu bằng từ đó. Ví dụ, nhập quyết để xem Quyết định tâm, Quyết định tạng luận, Quyết định tín v.v...

Mua sách qua Amazon sẽ được gửi đến tận nhà - trên toàn nước Mỹ, Canada, Âu châu và Úc châu.

XEM TRANG GIỚI THIỆU.

---

      

---