lục giới tụ:

(六界聚) giới là giới hạn, tụ là tụ tập. nghĩa là 6 đại giả tụ tập (giả hòa hợp) trong thân của chúng sinh và mỗi thứ đều có giới hạn. cứ theo kinh thuyết xứ trong trung a hàm quyển 21, đức phật dạy ngài a nan phải vì các tỉ khưu trẻ tuổi giảng nói thân chúng sinh là do 6 đại giả hợp, khiến cho họ bỏ tham muốn mà tu phạm hạnh. sáu giới tụ là: 1. địa giới tụ: tính của đất là cứng và chất ngại. trong thân người, những bộ phận có tính cứng và chất ngại là do nội địa giới (tính đất bên trong) mà được hình thành, như: tóc, lông, móng, răng, da dày, da mỏng, xương, thịt, gân, thận, tim, gan, lá lách, phổi v.v... 2. thủy giới tụ: tính của nước là ướt, trong thân người, những thành phần có tính ướt là do nội thủy giới (tính nước bên trong) tạo thành, như: đờm, tủy, nước mắt, mồ hôi, nước mũi, nước bọt, mủ, mỡ, mỡ lá, máu, nước miếng v.v...3. hỏa giới tụ: tính của lửa là nóng. trong thân người, những thành phần có tính chất nóng là do nội hỏa giới (tính lửa bên trong) hình thành, như hơi nóng, hơi ấm trong thân. 4. phong giới tụ: tính của gió là chuyển động. trong thân người, những thành phần có tính chuyển động là do nội phong giới (tính gió bên trong) hình thành, như hơi thở ra vào v.v... 5. không giới tụ: tính của không là vô ngại. trong thân người, những thành phần trống không, không chướng ngại là do nội không giới (tính không bên trong) tạo thành, như mắt trống, tai trống, mũi trống, miệng trống, cổ họng lay động, thức ăn tiêu hóa v.v... 6. thức giới tụ: tính của thức là phân biệt, trong thân người, những cảm thức như: vui, buồn, mừng, lo v.v... đều do thức giả hợp.