thập nhị xảo phương tiện:

(十二巧方便) Chỉ cho 12 thứ phương tiện khéo léo mà bậc Bồ tát Đại thừa ứng dụng được ghi trong kinh Bồ tát địa trì quyển 7. Đó là: A. Sáu phương tiện hưng khởi Phật pháp bên trong: 1. Bồ tát đem tâm từ bi đoái nghĩ đến tất cả chúng sinh, vì đoái nghĩ đến chúng sinh ở trong tâm nên gọi là hưng khởi Phật pháp bên trong. 2. Rõ biết một cách như thực tất cả các hạnh, tức tâm nhàm chán hữu vi. 3. Bồ tát cầu trí Vô thượng bồ đề. 4. Nhớ nghĩ chúng sinh, lìa bỏ sinh tử. 5. Rõ biết các hạnh đúng như thực, dùng tâm vô nhiễm đi lại trong sinh tử. 6. Bồ tát cầu trí tuệ Phật, tiến bước không lùi. Trong 6 thứ phương tiện hưng khởi bên trong trên đây thì 3 phương tiện trước là gốc, 3 phương tiện sau nương vào 3 phương tiện trước để hiển bày. B. Sáu phương tiện thành thục chúng sinh bên ngoài: 1. Tạo ít thiện căn mà được vô lượng quả, tức dùng chút ít tài vật bố thí để gieo hạt giống trong ruộng phúc, rồi hồi hướng thiện căn này để cầu công đức bồ đề; vì hồi hướng nên được vô lượng quả. 2. Dùng ít phương tiện mà hưng khởi vô lượng thiện căn, lại chia làm 2 cách: a. Dạy chúng sinh bỏ tà để quay về chính. b. Dạy chúng sinh bỏ Tiểu để hướng Đại.3. Khuyên chúng sinh hủy hoại Phật pháp hãy bỏ tính bạo ngược của họ, làm cho họ sinh tín tâm. 4. Khiến các chúng sinh ấy vào trong Phật pháp, giáo hóa làm cho họ tin hiểu. 5. Đối với các chúng sinh đã vào Phật pháp, dạy họ tu hành để thành tựu. 6. Đối với các chúng sinh căn cơ đã thành thục thì giáo hóa cho họ được quả giải thoát. (xt. PhươngTiện).