Trong buổi bình minh của lịch sử Phật Giáo thì những con người bình thường đã nỗ lực tinh tấn tu học và đạt được thánh quả lúc Phật còn tại thế thì khá nhiều, nhưng một vị thánh nữ đầu tiên trong hàng Ni giới mà hậu thế phải trân trọng xưng tụng chính là Nữ Đại Sĩ Ma Ha Ba Xà Ba Đề, cũng chính là Đại Ái Đạo Kiều Đàm Di, người dì ruột của Thái Tử Siddharta Gautama, tức đức Phật Thích Ca Mâu Ni.

Không biết bao nhiêu bài pháp, sách vở và kinh điển đề cập đến nhân vật nữ vĩ đại với sắc đẹp, lòng từ ái, trí tuệ và đức hạnh tuyệt vời của Bà Ma Ha Ba Xà Ba Đề, người khai sáng con đường tuệ giác cho hàng triệu nữ nhân khắp hoàn cầu tiếp bước trên con đường giác ngộ, giải thoát trong Ni đoàn giáo pháp Như lai.

Câu chuyện được ghi lại, rằng khi Thái tử Siddharta vừa được bảy ngày tuổi thì hoàng hậu Ma Da lìa xa trần thế, vương hậu Kiều Đàm Di là em ruột của Hoàng hậu Ma Da thay chị nuôi nấng Thái tử cho đến trưởng thành, mặc dù Bà cũng hạ sinh một hoàng nam tên là Nan Đà lại để cho nhũ mẫu nuôi nấng. Khi Thái tử rời bỏ phụ hoàng, thê tử, di mẫu và hoàng cung để tìm chân lý, bà luôn thương nhớ và dõi theo từng ngày, tin cho hay Thái tử quyết chí tu hành thì Bà tôn kính con đường của Ngài, nguyện chí thiết hành trì thiện nghiệp. Sau khi Đức Phật thành đạo và trở về hoàng cung thuyết pháp thì Bà đã lắng nghe, thực tập và chứng ngộ sơ quả Tu Đà Hoàn, thấy rõ chân lý của cuộc đời.

Nhờ trí tuệ siêu việt mà bà sớm nhập vào dòng Thánh, phá được ba kiết sử Thân kiến, Giới cấm thủ và Nghi; không còn ích kỷ và vị

kỷ, tâm không cố chấp vào lề thói bất hợp lý, quy luật sai lầm, dư luận bên ngoài để xác định tu tập và tôn kính Phật chính là con đường thôi thúc bà đi vào nẻo giác. Do vậy khi vua Tịnh Phạn băng hà, túc duyên đã chín, Bà cùng 500 thể nữ dòng họ Sakya quyết tâm xuất gia. Dù ban đầu khó khăn bởi sự từ chối của Đức Phật, nhưng với lòng tin mãnh liệt của bậc thánh, Bà đã cùng Tôn giả Ananda tha thiết khẩn cầu, rồi thì cuối cùng, Đức Phật đã chấp thuận cho nữ giới được xuất gia, thành lập Ni đoàn đầu tiên trong lịch sử Phật giáo. Từ đó, Bà Ma Ha Ba Xà Ba Đề trở thành hiện thân của sự kiên định, lòng từ bi và trí tuệ, là nguồn suối từ bất tận cho bao thế hệ Ni giới tiếp nối. Sự tinh tấn của Bà đã mở ra cánh cửa giải thoát cho quý nữ nhân đi vào biển tuệ, khẳng định rằng con đường giác ngộ không phân biệt nam hay nữ, màu da, chủng tộc mà chỉ cần có lòng tin tam bảo vững chắc và sự tinh tấn thực hành thiền định thì quả vị chứng đắc Phật tánh là chuyện đương nhiên.

Sở dĩ đức Thế tôn nhiều phen từ chối, rồi cuối cùng chấp nhận cho nữ giới xuất gia là muốn cho đạo nghiệp giải thoát được nghiêm trang nên đưa ra “Bát Kỉnh Pháp” như cương lĩnh pháp chế buộc Ni giới tuân thủ phụng hành. Có lẽ thời kỳ Bà Ma Ha Ba Xà Ba Đề xin xuất gia thì Tăng đoàn cũng chưa có giới luật thực dụng, vì thế mà Bát Kỉnh Pháp cũng là bộ luật Phật chế đầu tiên dành cho hàng Ni chúng phụng hành. Trong Khóa Hư Lục chúng ta từng nghe: Giới như đất bằng, muôn điều lành từ đó mà sanh. Giới như thuốc hay, chữa lành các

bệnh. Giới như hòn ngọc sáng, hay phá mờ tối. Giới như chiếc thuyền, hay đưa người qua biển. Giới như chuỗi anh lạc, trang nghiêm pháp thân”, nên tuân thủ giới đức mà hành trì ắt sớm thành tựu đạo nghiệp.

Trước khi đức Phật thành đạo thì Bà La Môn Giáo đã thâm nhập vào nền văn hóa xứ Ấn hàng ngàn năm với chủ trương giai cấp khắc nghiệt và tinh thần phân biệt nam, nữ vô cùng gay gắt. Quan niệm cổ đại trong giáo lý Bà La Môn cho rằng thân nữ là thứ yếu, ngoại tộc, phục tùng nam giới, không có quyền hạn trong xã hội, chẳng được đọc kinh Vệ Đà, không làm thầy tế lễ trong đạo Bà La Môn và tránh ngồi ngang hàng với nam giới. Đức Phật đã tuyên bố “không có giai cấp trong dòng máu cùng đỏ, bình đẳng giới tính, chỉ có hành động, đức hạnh mới khẳng định giá trị đích thực của mỗi chúng sanh”, vì vậy mà ngay lập tức chấp nhận cho Nữ giới xuất gia khiến dân chúng thời bấy giờ dị nghị, ngược với quan điểm xã hội đương thời, đó là lý do năm lần bảy lượt đức Thế tôn từ chối như cố tạo ra một thử thách lớn cho hàng nữ lưu vượt qua cửa ải kham nhẫn, và Bát Kỉnh Pháp chính là lưỡi kiếm chém đứt sự ủy mị, yếu đuối thường tình thẳng tiến vào đại đạo cao cả để trang nghiêm pháp thân bằng xâu chuỗi anh lạc mà Bồ Tát Vô Tận Ý từng cúng dường lên Phật Đa Bảo và Thích Ca Mâu Ni Thế tôn. Khả năng thành tựu đạo nghiệp không tùy thuộc vào giai cấp, màu da hay giới tính, đức Phật dạy rằng phẩm hạnh, nhân cách đạo đức và trí tuệ mới nói lên địa vị cao tột của m