… Hơn hai thế kỷ cầm quyền
Vương triều Nhà Lý dựng nên cơ đồ
Hoa Lư đã hóa cố đô
Đại La thành lũy vững bờ đắp xây
Thăng Long rạng rỡ từ đây
Kia đền Đồng Cổ đêm ngày tỏa hương
Diên Hựu – Một Cột lạ thường
Báo Thiên ngọn tháp cao vươn cõi Thiền
Văn Miếu hiển hiện khí thiêng
Nọ Quốc Tử Giám ngọn đèn rạng soi…
Từ điện Giảng Võ rộng ngôi
Xạ Đình sân bắn cho người giương cung
Thành lũy kiên cố một vùng
Điện đài tráng lệ, uy hùng trang nghiêm…
Trung tâm văn hóa chiêu hiền
Chính trị, kinh tế … mối giềng ở đây
Kinh thành rộn rịp đêm ngày
Hợp cùng cảnh sắc núi mây, sông thuyền
Hòa nhân, lợi địa, thời thiên
Phật Giáo cực thịnh mọi miền an vui
Già lam hiển hiện nơi nơi
Tăng đường, thiền tự… bao ngôi vững vàng
Phù đồ nghi ngút khang trang
Tạng kinh truyền bá, đạo tràng hội đông…
Tám đời vua Lý truyền dòng
Vô Ngôn Thông phái Thái Tông nối đường
Thánh Tông theo pháp diệu thường
Ngọn đèn thiền phái Thảo Đường sáng lưu
Anh Tông đuốc tuệ soi mù
Cao Tông tiếp nối pháp tu định thiền…
Khắp nơi xây lập chùa chiền
Đúc chuông, dựng tháp… lưu truyền đời sau
Dùng Chánh Pháp diệt khổ đau
Ngợi ca đạo lý, đề cao tâm lành
Giang sơn xã tắc an bình
Nhân tâm hướng thiện, gia đình ấm êm…
Thăng Long thủ phủ vang rền
Sáng soi truyền mãi một tên muôn đời
Thấm nhuần Pháp Phật ngời ngời
Hai trăm năm thịnh đến hồi suy vi
Chiêu Hoàng ấn kiếm trên tay
Nhường trao quyền bính từ nay cho chồng

Sang trang sử mới Nhà Trần
Vương triều biến chuyển, núi sông trở mình…
Là vương nắm cả triều đình
Thái Tông- Trần Cảnh anh minh, đức hiền…
Thủ Độ sắp xếp tình duyên
Hôn nhân ngang trái, ưu phiền gánh mang
Nỗi lo huynh đệ tương tàn
Gia cang bất ổn, họ hàng không vui…
Lòng vua bày giải đất trời
Bao đêm trăn trở không thôi nặng nề
Đêm buông xuống lặng bốn bề
Ý tâm đã quyết, nguyện thề đã thông
Ngai vàng rủ bỏ cho xong
Lặng thầm trốn khỏi hoàng cung một mình
Tìm

lên Yên Tử núi linh
Phát tâm cầu Đạo an lành thân tâm
Vượt bao núi dốc, tuyền lâm
Hoa Yên Thiền Tự đón chân vương hoàng
Thanh cao trước Ánh Đạo Vàng
Cầu xin Pháp Phật mở đàng hành tu
Trúc Lâm- Viên Chứng Quốc Sư
Khai tâm điểm đạo cho Vua đôi lời
Hiểu ra Phật chẳng trên trời
Chẳng ngự trên núi, chẳng ngồi trên mây
“Phật kia vốn trú Tâm này
Một khi thanh tịnh thấy ngay tức thời!”
Bàng hoàng âm bặt trên môi
Hoàng vương nấn ná chưa rời non cao
Dưới chân núi lại xôn xao
Thái Sư, bô lão nhôn nhao kiếm tìm
Lần lên Yên Tử im lìm
Bao lời khẩn khoản dưới thềm dâng tâu
Bao lời thống thiết trước sau
Thái Tông vẫn chẳng gật đầu hồi loan
Thái Sư nào dễ đầu hàng
Lệnh xây cung ngọc điện vàng nơi đây
Triều đình tập hợp đủ đầy
Cùng vua sống chết một ngày không lui!
Tình thế nan giải rối bời
Thiền sư Viên Chứng lựa lời giải khuyên
“Đạo Đời dung hợp tùy duyên”
Vua nghe thấm thía pháp thiền thuận theo
Quê hương- Đạo pháp gánh đều
Phật Tâm- Xả Tắc gọi kêu chu toàn
Quyết rồi Vua mới hạ san
Chăm nom triều chính ngổn ngang trăm bề
Trót mang lời nguyện ý thề
Việc đời gánh nặng vẫn kề pháp duyên
Nội kinh ngoại điển học thêm
Ngày lo việc nước, đêm nghiền ngẫm kinh
Kim Cang chiêm nghiệm định tình
Hoát nhiên tự ngộ, một mình hành thâm
“Ưng vô sở trụ… kỳ tâm”
Thông khai trí tuệ, sáng bừng tư duy!
Tới hồi đất nước lâm nguy
Ngoại bang xâm lấn, biên thùy lao đao…
Thân chinh giáp trận ra vào
Tướng binh trên dưới đều nao nức lòng
Kinh hoàng khiếp đảm giặc Mông
Xứng danh minh chủ, anh hùng nước Nam
Giang sơn xả tắc vững vàng
Thái bình no ấm, thơm trang sử nhà
Qua rồi binh lửa can qua
Nhường ngay ngôi báu cung ngà cho con
Lui sau làm Thái Thượng Hoàng
Vẫn chăm việc nước, không màng lợi danh
Thánh Tông cứng cỏi trưởng thành
Đảm dương lãnh đạo triều đình thay cha
Thấy rằng đến lúc rời xa
Vĩ Lâm rừng núi nở hoa đón Người
Thái Vi am nhỏ

dựng rồi
Đêm ngày vui với cuộc đời hành tu
Khác gì một bậc Thiền Sư
Danh thơm loang khắp Hoa Lư đất lành
Khai hoang lập ấp an dân
Khuyến tu, cảnh tỉnh… ân cần khuyên lơn
Thi nhân trải rộng tâm hồn
Những vần thơ Đạo còn truyền muôn năm,
Đây còn “Thiền Tông Chỉ Nam”
Kia “Bình Đẳng Lễ Sám Văn” thích thời
“Kim Cang Tam Muội” giảng lời
Luận bàn chú giải từng hồi từng chương
“Khóa Hư Lục” quý từng trương
Tu trì diệu pháp đúng đường chỉ ra
Hư là rỗng lặng tâm ta
Luôn luôn thức tỉnh, không sa giáo điều…
“Lục Thời Sám Hối Khoa Nghi”
Sáu thời thanh tịnh đêm ngày công phu
Lời vàng chữ ngọc khuyến tu
Bồ đề tâm phát đuổi xua mê lầm
“Bài Kệ Bốn Núi” xuất thần
Lại thêm “Phổ Thuyết Sắc Thân” rõ bày…
Lìa cõi thế, rồng quyện mây
Thái Tông hoàng đế chọn ngày tiêu diêu
Danh oai ghi ấn hoàng triều
Đạo hạnh thơm tỏa, huấn điều mãi lưu
Ngàn sau rạng bóng Thiền Sư
Sáng lên Đuốc Tuệ soi đường hậu sinh…

Thánh Tông gánh vác triều đình
Là vua tài đức, tận tình thương dân
Hòa ái, gần gũi hoàng thân
Chiêu hiền đãi sĩ, trọng thần quý tôi
Bang giao mềm mỏng nước người
Chăm lo việc nước không rời phút giây
Thái bình thịnh trị giữ xây
“Đại Việt Sử Ký” từ đây hoàn thành
Lo toan đời sống dân lành
Khai hoang lập ấp, tác canh trang điền
Trị vì Hai Mốt năm yên
Thái Tông viên tịch tin truyền nơi nơi
Đường vua cha vạch sẵn rồi
Thánh Tông thoái vị nhường ngôi trao quyền
Quả là ứng biến tùy duyên
Thiên Trường lui gót về chuyên tu hành
Nghiên cứu Phật pháp, tạng kinh
Tuệ Trung Thượng Sĩ đạo huynh soi đường
(Đây bậc cư sĩ khác thường
Học trò Hòa thượng Phước Đường -Tiêu Dao
“Cửa Không” yêu thuở chỏm đào
Hiếu trung tròn vẹn, gấm bào chẳng mê
Võ văn điêu luyện đôi bề
Tâm hồn phát khởi bồ đề tỏa hương
Là anh Hưng Đạo Đại Vương
Vào sinh ra tử chiến trường ba phen
Chống Nguyên Mông nợ nước đền
Tình nhà vẫn trọn, pháp thiền không lơi
Tròn vuông trách nhiệm Đạo Đời
Hiên ngang siêu

phóng giữa thời nhiễu nhương
Địa vị, chức tước xem thường
Dưỡng Chân Trang lập sớm hôm tịnh thiền
Hoằng dương chánh pháp lối riêng
Pháp ca thi kệ còn truyền muôn sau
Thượng Sĩ Ngữ Lục ngọc châu
“Dưỡng chân”, từng chữ từng câu vạch bày
“Chiếu thân”: soi lấy thân này
“Giản đế tùng”: chuyện phận cây kiếp người…
“Bài ca Tâm Phật” tuyệt vời
Chuyện “Sống chết nhàn mà thôi” sợ gì?
“Khuyên đời vào đạo” nghe đi
“Thói đời hư dối” rõ bày thật-không
“Chăn trâu đất” ý thậm thâm
“Thả trâu”, “Tự tại”, “Bài ngâm phóng cuồng”
“Xuất trần”, “Cây gậy”, “Tâm vương”
“Thoát đời”, “Chợt tỉnh”… thiền nguồn chảy trôi!
Các vua Trần lúc tại ngôi
Thảy đều ca ngợi hết lời kính cung
Là cậu của Trần Nhân Tông
Cũng là sư phụ khai tâm dẫn đàng
Đến giờ xả bỏ báo thân
Thâu thần thị tịch nhẹ nhàng thản nhiên!)
Thánh Tông say pháp bên đèn
Gương cao đức trọng Thánh Hiền gẫm suy
Chiếu thân, giáo lý hành trì
Tại gia cư sĩ nẻo đi thiện lành
Vẫn là hoàng đế anh minh
Cựu Hoàng hộ giúp triều đình, phụ con…
Cố vấn cho Trần Nhân Tông
Hai lần chống giặc Nguyên Mông hung tàn
Một lần Hội Nghị Bình Than
Một lần Hội Nghị Ý Dân- Diên Hồng
Mười ba năm Thái Thượng Hoàng
Thánh Tông về cõi vĩnh hằng xa xôi
Thọ năm mươi mốt tuổi đời
Tiếng thơm còn mãi, gương người sáng nêu!
Ngôi vua tiếp nối Hoàng triều
Trần Khâm kế nhiệm, quân thiều vọng ngân…
… Hai lần đánh đuổi Nguyên Mông
Minh quân ngời sáng, chiến công vang rền
Sử vàng ghi khắc lưu truyền
Nhân Tông kiệt xuất, đức hiền tài ba
Đã xong trọng trách san hà
Bình yên khắp chốn, gấm hoa trăm vùng
Lụa là gấm vóc hoàng cung
Ngoại thân chi vật chẳng dùng làm chi
Ngai vàng, điện ngọc, cung phi
Nghiệp duyên đã hết buông đi một lần,
Sá gì của cải phù vân
Sá gì quyền lực lợi danh bọt bèo?
Nghiệp gieo, nghiệp gánh đã nhiều
Nẻo về Chánh Giác núi đèo đón chân…
Tìm về trên đỉnh Phù Vân
Tu hành xưng hiệu Hương Vân Đầu Đà
Mười hai hạnh nguyện vươn xa
Chi Đà Tịnh Xá lập ra độ

người
Phổ Minh, Bố Chính… truyền lời
Nhân duyên đại sự sáng ngời đức danh
Trang nghiêm Yên Tử -Chùa Lân
Nghìn sau in bóng, nhân gian tụng truyền:
Hiên ngang mỗi bước hiện tiền
Phủi quên quá khứ ưu phiền đa đoan
Trùng trùng cây lá động hang
Chim kêu vượn hú ngân vang sớm chiều
Một thuyền một mái quẫy chèo
Bờ mê bờ giác gẫm đều trong Tâm
Bồ đề hạt giống bao năm
Từ Bi mầm nẩy, nụ đâm, tỏa cành…
Gương nội tổ sáng trong lành
Thái Tông soi rọi như vầng thái dương
Ơn Thầy dạy dỗ chỉ đường
Tuệ Trung Thượng Sĩ bốn phương danh truyền
Tìm về Bản Ngã- Chân Nguyên
Bất Nhị Giải Thoát- Cửa Thiền Không Hai
Tịnh nghiêm giới hạnh đêm ngày
Bụi hồng dưới núi vương bay thử lòng
Quán về cảnh giới Sắc Không
Quán thân bất tịnh, Chân Tâm hiện tiền!
Lá vàng theo gió chao nghiêng
Khẽ rơi chạm xuống thềm hiên Ta Bà
Sinh trụ hoại diệt đây là
Luân hồi tươi úa- trẻ già -tồn vong
Rỗng không, không với rỗng không
Thong dong hành cước như rồng đạp mây
Chăn trâu tinh tấn tháng ngày
Thõng tay vào chợ đã đầy phước duyên
Trí tuệ Bát Nhã uyên huyền
Hành thâm đại ngộ, phái thiền khai môn
Giác Hoàng Điều Ngự Nhân Tông
Đại Đầu Đà bậc sư tôn sáng ngời
Thiền lâm nhập thế tế đời
Khai tâm tâm sáng, điểm người người minh
Pháp thiền truyền rộng loang nhanh
Từ Bi- Hỷ Xả mát xanh cõi mù
Từ non cao một mái chùa
Tám đường chánh đạo bốn mùa mở toang
Bất ly bất xuất thế gian
Nhiệm mầu Phật pháp mở trang sử thiền
Chủ trương“Tam Giáo đồng nguyên”
Phật Đà-Khổng-Lão hòa duyên độ trần
Lung linh trăng tỏ bao rằm
Lẫy lừng Sơ Tổ đời Trần thịnh hưng
Tâm kinh Bát Nhã không ngừng
Kệ thiền lưu sách, kinh vần gieo tâm
“Thiết Chủy Ngữ Lục Thiền Lâm”
“Đại Hương Hải Ấn” bổng trầm thi ca
“Tăng Già Toái Sư” ghi ra
“Thạch Thất Mị Ngữ” đều là báu kinh…
(Tiếc thay dâu bể tròng trành
Bảo thư thất lạc nhân gian thiệt thòi!)
“Cư Trần Lạc