Phật giáo lấy “hiếu” làm gốc, những bộ kinh Đại thừa nêu rõ điều này rất nhiều; rõ ràng nhất là kinh Phật Báo Ân, kinh Địa Tạng, kinh Vô Lượng Thọ, kinh Quán Vô Lượng Thọ Phật, kinh Phạm Võng và kinh Vu Lan. Hiểu theo ý nghĩa hạn hẹp thì “hiếu” là thờ kính, phụng dưỡng cha mẹ. Hiểu theo ý nghĩa rộng lớn là phàm những gì chẳng trái nghịch với lý và tâm thì đều gọi là hiếu. Nếu không thuận với lý và tâm thì đều là bất hiếu. Hễ là người bất hiếu thì ắt cũng phải là người bất thiện, vì sao? Bởi vì hiếu kính đứng đầu trong tất cả các việc thiện và cũng là nguồn côi sanh ta các điều thiện khác. Cõi nước Cực Lạc không có cả cái tên bất thiện huống gì là có người bất thiện. Tất cả chúng dân trong cõi ấy đều là đại thượng thiện nhân, đều là những người chân thành, cung kính, mẫu mực. Vì vậy, người học Phật phải huân tu đạo hiếu hạn hẹp lẫn rộng rãi thì mới có thể gọi là tận hiếu hay thượng thiện xứng hợp với cảnh giới của Tây Phượng Cực Lạc.

“Bất thiện” ám chỉ cái danh của tị hiềm và cái tên của những ác đạo. Cõi Cực Lạc không có danh từ ác khổ, không có nỗi sợ ác đạo, không có người nữ cho đến chẳng có ác tri thức và các đường ác huống là thật có sự bất thiện và cái tên bất thiện. Trong kinh Vô Lượng Thọ ghi: “Không còn nghe đến tên của ba đường ác não khổ nạn, không có giả thiết, huống chi thật khổ. Chỉ có âm thanh vui vẻ tự nhiên, nên cõi nước kia gọi là Cực Lạc.”

Vì nhân dân ở cõi Cực Lạc, tai chỉ nghe vạn đức hồng danh của chư Phật, các thứ danh hiệu tốt lành của Bồ-tát, Thanh văn, chư thiên và thượng

nhân, tai của chư vị chưa từng nghe qua các danh từ của tị hiềm nên kinh bảo là “không có tên bất thiện.” Hơn nữa, kinh A Di Ðà cũng nói: “Cõi nước Phật ấy còn không có cái tên ác đạo, huống là thật có! Các loài chim ấy đều do A Di Ðà Phật vì muốn khiến cho pháp âm được tuyên lưu nên biến hiện ra.” Kinh A Di Đà đã giải thích rõ rằng, các loài chim như bạch hạc, khổng tước, anh vũ, xá lợi, ca lăng tần già, cộng mạng v.v... chẳng phải là tên của súc sanh trong ác đạo. Do các loài chim này đều là do A Di Đà Phật biến hóa ra để thuyết pháp, nên chẳng những chúng không phải là tội báo súc sanh mà mỗi mỗi danh hiệu của chúng đều là mỹ hiệu diễn bày công đức thắng diệu của Như Lai, không có danh tự nào chẳng phải là tiếng tôn xưng tánh đức của Như Lai. Quán kinh bảo: “Như ý châu vương tỏa ra quang minh kim sắc vi diệu, quang minh ấy hóa ra chim có màu như trăm thứ báu.” Đấy đã nêu rõ, y báo, chánh báo trong cõi Cực Lạc đều được trang nghiêm bởi quả giác của Như lai, các loài chim ấy đều do Phật Di Ðà biến hóa ra. Cõi ấy mỗi sắc, mỗi hương, mỗi hạt bụi, mỗi danh từ không thứ nào chẳng phải là Trung đạo, đều là toàn thể đại công dụng của pháp giới chẳng thể nghĩ bàn. Vì mỗi một danh từ trong cõi nước ấy đều thể hiện tánh đức của Như Lai nên tên của chúng tuy là giả danh, nhưng cũng là tiếng tôn xưng tánh đức, chớ nào chẳng phải là ác danh trong ác đạo.

Khi chúng ta nhập đạo thì phải nên xem xét túc nhân của mình như thế nào? Không riêng gì kẻ si độn khó thể giáo hóa, mà ngay

cả người đại thông minh, đại học vấn nhưng lắm khi không bằng kẻ si độn. Vì sao? Bởi vì kẻ si độn còn gieo được chút ít thiện căn, chẳng sanh lòng ngã mạn hủy báng Phật pháp! Còn người tự cho mình thông minh thì lại thường hay mắc vào cái nạn thế trí biện thông, bày bác kinh Phật, khiến cho người khác chỉ tin vào lời nói của mình, mục đích là để lập dị, xưng hùng trong thiên hạ. Những người thông minh như thế chính là kẻ đại bất thiện. Vì sao? Bởi vì họ đã phá hủy phước điền của chúng sanh. Sau khi Phật nhập Niết-bàn, phước điền mà Phật để lại cho chúng sanh chẳng có gì khác ngoài kinh điển của Phật. Thế mà họ lại dùng cái “thế trí biện thông” của họ phá hỏng kinh Phật, khiến chúng sanh muôn kiếp trầm luân trong biển khổ, hỏi sao họ không bị đọa địa ngục chứ!

Phật đã huyền ký cho chúng ta biết rõ: “Gặp người nghe đến kinh này mà tin ưa thọ trì là khó trong tất cả các điều khó, chẳng có gì khó hơn.” Do vậy, tuy chúng ta có lòng mong muốn tất cả mọi người đều tu học kinh Vô Lượng Thọ, tức là được thừa hưởng phước điền của Phật, nhưng tuyệt đối khó tìm thấy nhân duyên tốt đẹp như vậy trong thế gian. Ngày nay, ngay cả những vị có danh tiếng lớn trong Phật giáo mà lại bác bỏ việc thọ trì đọc tụng Đại kinh này, làm cho nhiều người niệm Phật chẳng có cơ duyên thâm nhập trí tuệ tạng của Như Lai. Cho nên, những Phật tử tầm thường chúng ta chỉ biết tùy theo thân phận của mình mà giới thiệu Đại kinh này với người hữu duyên, không dám mong cầu sẽ có nhiều người tin nhận kinh này.

Giới là căn bản của hết thảy thiện pháp, những kinh văn nói về

giới luật thì khá nhiều, e rằng chúng ta khó thể đọc tường tận, nhớ cặn kẽ được! Chỉ cần trong tâm thường giữ tấm lòng “đừng làm các điều ác, vâng làm các điều thiện” thì ắt sẽ không phạm giới luật của nhà Phật. Phàm khi chúng ta khởi tâm động niệm đều chẳng để cho một ý niệm bất thiện nẩy mầm, như thế thì các giới đều được giữ một cách trọn vẹn. Nếu chỉ lo tốn công tìm tòi, suy xét trên mặt sự tướng của giới luật thì dù nơi thân hành chúng ta chẳng phạm một giới nào, nhưng vẫn chưa thể gọi là người trì tịnh giới được. Vì sao? Bởi vì chúng ta còn khởi tâm động niệm đối trước trần cảnh, tức là còn có tướng phạm giới nơi tâm. Tu tịnh nghiệp thật sự là khó khăn như thế đó! Có nhiều người chẳng hiểu lý này, nên tốn công hao sức bàn soạn chuyện phạm giới của người khác, khiến cho tâm mình càng trở thành bất thiện; vậy thì việc tu tịnh nghiệp đúng ở chỗ nào? Thật ra, chẳng những khởi tâm động niệm đối với những điều bất thiện là sai, mà khởi động niệm với các điều thiện cũng sai luôn. Chỉ khi nào tâm mình không còn khởi ý niệm đối với hết thảy trần cảnh thì lúc đó tịnh nghiệp mới viên