Thiền sư của năm tông phái khuyên người niệm Phật - Thiền sư của năm tông phái khuyên người niệm Phật

VỀ MỤC LỤC

Xưa nay trong thiên hạ, người tu Thiền thì cười người tu Tịnh độ là chấp tướng, người tu Tịnh độ thì chê người tu Thiền là rỗng không… mà chẳng biết rằng các bậc hiền tài của tông môn nào có phân biệt Thiền, Tịnh!

Dưới đây xin dẫn mấy lời khai thị của chư vị Thiền sư của năm tông phái Phật giáo Trung Hoa có thiền phong thổi mát khắp thiên hạ, để người đời sau thấy rõ về nguồn không hai lối, vì phương tiện nên mở nhiều đường, đạo chỉ một cội nhưng pháp có nhiều dòng. Thế mới biết trăm sông rồi cũng đổ về biển, dung hòa một vị của đại dương; muôn pháp cùng đổ vào biển tuệ, thuần một vị giải thoát.

Tông Lâm Tế

Thiền sư Tử Tâm Ngộ Tân ở Hoàng Long, phủ Long Hưng

Sư họ Vương, quê ở Thiều Châu. Vừa chào đời, vai trái của Sư có cục thịt màu tía nổi cao, bên phải để trần giống như đắp y Tăng-già-lê. Lớn lên, Sư xuất gia, đến Hoàng Long yết kiến Thiền sư Hối Đường. Hối Đường đưa nắm đấm lên, hỏi Sư: “Nói nắm đấm thì kẹt, không nói nắm đấm thì sai, ông gọi là cái gì?”. Sư mờ mịt. Qua 20 năm, Sư mới thấu tỏ, nhưng vẫn còn trong nói năng, biện luận. Một hôm, Hối Đường nói: “Dừng! Dừng ngay! Nói ăn đâu thể làm người no”. Sư thất kinh thưa: “Con đến chỗ này, tên hết cung gãy, mong Hòa thượng từ bi chỉ cho một chỗ an lạc!” Hối Đường nói: “Một hạt bụi bay lên che kín trời, một hạt cải rơi xuống phủ kín đất, chỗ an lạc tối kỵ muôn thứ tạp nhạp của Thượng tọa, cần phải dọn sạch tâm cẩu thả từ vô lượng kiếp đến nay mới được”. Sư đi ra. Hôm sau, nghe Tri sự đánh hành giả, Sư hốt nhiên đại ngộ, chạy đến gặp Hối Đường, vội đến nỗi quên

mang cả dép. Sư tự khen: “Thiền mà người trong thiên hạ tham, con nay tỏ ngộ rồi!” Hối Đường cười nói: “Chọn Phật được Giáp khoa, còn người nào địch nổi”. Nhân đó, Hối Đường gọi Sư là ông già Tư Tâm.

Sư thường khuyên người tu Tịnh độ. Có lần Sư nói: “Di Đà rất dễ niệm, Tịnh độ rất dễ sanh. Người tham thiền tốt nhất là niệm Phật, nếu độn căn, sợ đời này không thể đại ngộ cần phải nhờ nguyện lực Di Đà tiếp dẫn mà vãng sanh”. Sư nói tiếp: “Nếu các ông niệm Phật mà không sanh Tịnh độ, lão tăng xin đọa địa ngục Bạt Thiệt (kéo lưỡi ra cho trâu cày trên đó)”.

Thiền sư Tuệ Hải Nghi ở Đông Kinh

Có người hỏi: “Nguyện sanh Tịnh độ, chưa rõ Tịnh độ có thật không?”

Sư đáp: “Kinh chép: Muốn được sanh Tịnh độ, phải tịnh tâm mình, tùy tâm mình tịnh thì cõi Phật tịnh. Nếu tâm thanh tịnh thì nơi mình ở đều là Tịnh độ. Thí như sanh vào nhà Quốc vương, chắc chắn tiếp nối Vương nghiệp. Phát tâm hướng Phật đạo, là sanh vào cõi Phật tịnh, nếu tâm mình chẳng tịnh thì nơi mình ở đều là uế độ. Tịnh uế do tâm chứ không do quốc độ”.

Tông Tào Động

Thiền sư Chân Hiết Thanh Liễu ở Trường Lô, Chân Châu

Sư họ Ung, quê ở An Xương, Tả Miên, Tây Thục. Lúc còn nằm nôi cha mẹ ẵm vào chùa, Sư thấy Phật thì chớp mắt mỉm cười. Năm 11 tuổi Sư theo Thanh Tuấn đạo nhân ở chùa Thánh Quả xuất gia. Bảy năm sau, Sư đã lên tòa giảng, sau đó bỏ việc giảng pháp để tâm vào Thiền. Sư khảng khái ra đi, tăng tục cố thỉnh nhưng Sư vẫn mặc kệ. Sư đến Miến Hán vào thất Thiền sư Sư Tử Thuần ở Đan Hà, được pháp.

Sau, Sư trụ chùa Quang Hiếu ở Cao Đình Sơn, Hàng Châu và chùa Giang Tâm ở

Ôn Châu, đại chấn Tông Tào Động. Dòng thiền này lan rộng nửa nước. Sư còn hoằng dương pháp môn niệm Phật, soạn Tịnh độ thuyết. Sư nói: “Tông Tào Động sau này ai nấy đều mật tu, vì sao vậy? Bởi pháp môn niệm Phật là con đường thẳng tắt của việc tu hành, căn cứ chính nơi Đại tạng, tiếp hàng thượng căn, dẫn kẻ trung hạ. Bậc tông tượng của tông môn đã ngộ pháp “chẳng không chẳng có” dốc chí chăm chăm Tịnh độ, không phải nhờ Tịnh độ mà thấy Phật, lẽ nào đơn giản hơn tông môn chăng! Dù Phật dù Tổ, nào Giáo nào Thiền đều Tịnh độ, đồng về một nguồn. Thể nhập pháp môn này thì vô lượng pháp môn đều thể nhập được. Nhất tâm bất loạn bao gồm cả sự lý. Sự nhất tâm thì ai ai cũng làm được, vì nhờ trì danh hiệu mà tâm bất loạn, như rồng được nước, như cọp dựa núi, đây trong kinh Lăng nghiêm gọi là “Nhớ Phật niệm Phật, đời này đời sau nhất định thấy Phật, cách Phật chẳng xa, chẳng mượn phương tiện mà tâm tự khai mở”. Còn Lý nhất tâm cũng chẳng phải pháp nào khác, chỉ là đem 4 chữ A Di Đà Phật này làm thoại đầu. Trong 12 thời, ngay đó mà tham, không dùng niệm có tâm, không dùng niệm vô tâm, không dùng niệm vừa có tâm, vừa không tâm, không dùng niệm chẳng có tâm chẳng không tâm, khoảng trước sau đều dứt, một niệm chẳng sanh, chẳng qua thứ lớp liền lên thẳng quả Phật”.

Có người hỏi: Duy tâm Tịnh độ, ai nấy sẵn đủ, sao không ngay đó thừa đương lại cầu Tịnh độ ở ngoài xa đến 10 vạn ức cõi?

Sư đáp: Nếu hiểu được duy tâm Tịnh độ thì chẳng những 10 vạn ức cõi mà vi trần cõi nước cũng chưa phải là xa. Đâu không thấy Bồ-tát Phổ Hiền trong một sợi lông đi

một bước, qua bất khả thuyết vi trần thế giới cõi nước chư Phật! Lý Trưởng giả nói: Vô biên sát hải, tự tha không lìa đầu sợi lông; mười đời xưa nay, trước sau chẳng lìa đương niệm. Bởi vậy Đức Phật Di Đà chỉ thẳng một vật trong tâm này mà thôi. Nếu chỉ toàn thể thì chẳng những duy tâm Tịnh độ, mà địa ngục, thiên cung đều do tâm hiện khởi. Kinh chép: mười phương hư không sanh trong tâm ông giống như đám mây điểm giữa trời trong.

Thiền sư Trừng Ấn Đức Thanh ở Tào Khê

Sư nói: “Người đời chỉ biết dưới cửa của Tổ sư lấy việc tỏ ngộ làm đầu. Cốt lõi của việc tỏ ngộ tâm linh là vượt thoát sanh tử. Niệm Phật há chẳng phải là pháp vượt thoát sanh tử đó ư! Người tham thiền phần nhiều chưa hẳn vượt thoát, nhưng người niệm Phật thì vượt thoát sanh tử, chẳng còn nghi ngờ. Vì sao? Vì tham thiền cốt phải lìa tưởng, niệm Phật thì chuyên ở trong tưởng. Do chúng sanh từ lâu chìm trong vọng tưởng, muốn lìa quả thật rất khó. Nếu ngay nơi nhiễm tưởng ta biến nó thành tịnh tướng, tức lấy độc trị độc, đó là cách hoán đổi mầu nhiệm. Bởi vậy tham cứu khó ngộ, niệm Phật dễ thành. Nếu quả vì tâm sanh tử tha thiết, đem tâm tham cứu mà niệm Phật thì lo gì đời này chẳng liễu sanh thoát tử!

“Như người giàu, tha thiết việc sống chết, niệm niệm như cứu lửa cháy đầu, sợ một khi mất thân người, trăm kiếp khó được lại, thì hãy đem danh hiệu Phật này vào trong định, định phải thắng vọng tưởng trong bất cứ hoàn cảnh nào, niệm niệm hiện tiền, không bị vọng tưởng lôi kéo, chướng ngại. Cứ thế mà hạ thủ công phu, lâu ngày thuần thục, tự nhiên tương ưng, không cầu thành phiến nhưng nó tự thành. Con đường tu hành

chân chánh nhất. Gần đây, những người tham thiền phần nhiều bị tà sư mê hoặc dẫn vào rừng rậm tà kiến, ngoại đạo, ngã mạn thật đáng lo! Huống gì trong 10 người không có lấy một người được giải thoát. Cứ vậy thì không những mình lầm lạc mà còn làm cho bao người cũng lầm lạc theo, thật đáng sợ! Cho nên, tôn túc ra sức chủ trương chân tu Tịnh độ, là pháp môn nhiệm mầu bậc nhất. Niệm Phật tuy dễ, nhưng người ta không biết, coi thường, cho là tầm thường, đâu biết đó là con đường quan trọng chân thật để thoát khỏi sanh tử. Ngay trong lúc niệm Phật điều trước tiên là ta phải buông bỏ hết mọi hết phiền não vọng tưởng, tham sân si, ái dục, vô số tâm niệm tạp loạn trong tâm mình. Buông nó ngay nơi không thể buông, chỉ cử một câu A Di Đà Phật, ngày ngày dụng tâm như vậy, niệm đến lúc lâm chung, được nhất tâm bất loạn, đó là lúc chúng ta vượt khỏi sanh tử, sanh về Tịnh độ.”

Tông Vân Môn

Thiền sư Bản Giác Thủ Nhất Pháp Chân

Sư họ Thẩm, người Giang Âm, soạn bài ký trong Trừng Giang Tịnh độ đạo tràng rằng: “Những bậc tôn túc của Thiên Thai học giáo quán của Trí Giả rồi truyền đến Trừng Giang, đều đã quy tịch rồi. Nay tôi nghĩ các cửa ngõ độ sanh trong đời này, cửa nào là khéo léo thẳng tắt quan trọng nhất? Chỉ có pháp môn Tịnh độ được nhiều người quy tâm. Thế là tôi nhờ pháp thí của các ngài, cung kính trang nghiêm Thánh tượng, dựng lập đạo tràng, dạy người tu hành niệm Phật tam muội. Đại chúng cùng tu và họ giao tôi viết bài ký. Tôi nghĩ, thuyết Tịnh độ, kinh luận nói đến lâu rồi, chư Tổ giảng dạy quá rõ ràng rồi, những điềm cảm ứng không dối gạt chúng ta, nhưng ở đời

vẫn còn người nghi, là do vô minh che lấp họ, lý sự lại chẳng thông. Kinh Pháp hoa chép “Như người tâm tán loạn, đi vào trong tháp miếu, vừa niệm nam-mô Phật, đều đã thành Phật đạo”, huống gì người nhất tâm bất loạn ngay đây cầu sanh, tại sao chẳng được! Vả lại thấy thiện không rõ ràng, dụng tâm không chuyên nhất, thì đó tuy là vạn pháp của thế gian, vãng sanh đi đâu mà chẳng nghi? Tu cách gì để có thể đến? Chỉ có Phật ta nói thôi sao! Tóm lại chỉ cần tin nhận mà thôi, không nên nghi là có hay không. Thế nhưng Tịnh độ quả thật có không? Đáp: Không. Quả thật không có ư? Đáp: Cũng không. Vừa có vừa không ư? Đáp: Cũng không. Chẳng có chẳng không chăng? Đáp: Cũng không. Như vậy thì Tịnh độ ở đâu? Lìa hết cái thấy này thì đó là Tịnh độ, liền thấy Như Lai. Nếu nghe như vậy mà không kinh không sợ không khiếp thì phải biết người này nhất định vãng sanh nhưng vô sở sanh, vì chẳng trang nghiêm mà trang nghiêm vậy. Tín tâm thanh tịnh, một niệm hoa nở, toàn thể hiện tiền, muôn tướng đầy đủ. Tâm này là Phật tổ xứ còn nghi gì nữa! Đã vượt ngoài sanh diệt, chứng Vô lượng thọ, hoặc có người ngay đây chưa tin hiểu, trong các phương tiện khác đã đầy đủ 9 phẩm”.

Thiền sư Thiên Y Nghĩa Hoài ở Việt Châu

Sư vốn làm nghề bắt cá. Mẹ Sư nằm mộng thấy ngôi sao rơi vào nhà, nhân đó bà mang thai Sư. Lúc nhỏ, Sư thường ngồi ở đuôi thuyền, cha bắt được con cá nào Sư đều đem thả xuống lại. Cha Sư la mắng, đánh đập, Sư vẫn vui vẻ chịu đòn. Lớn lên, Sư vào kinh đô, xuất gia ở chùa Cảnh Đức, yết kiến Thiền sư Thiện ở Kim Loan nhưng không khế ngộ. Sư lại đến

yết kiến Thiền sư Tỉnh ở Diệp Huyện vẫn không khế ngộ. Sư về Đông, yết kiến Thiền sư Minh Gi�