Gia đình, nhà trường và xã hội luôn có sự liên quan mật thiết với nhau. Nếu muốn các em vào đời không bị sự vẩn đục của các cái xấu tác động thì cha mẹ cần phải quan tâm đến con em mình nhiều hơn, không thể giao đứt trách nhiệm cho nhà trường hay quy kết, đổ lỗi cho xã hội. Vấn nạn lớn trong thời đại phát triển hội nhập toàn cầu là con ma game độc hại, con nghiện ma túy, rượu chè be bét, cướp bóc, cờ bạc, mãi dâm và lãng phí. Các tệ nạn xã hội trên làm cho nhân loại điêu đứng, điên đảo, si mê, sa ngã, ảnh hưởng, tác hại lớn đến đạo đức, nhân cách sống khiến con người bị tha hóa, làm thiệt hại lớn lao về con người, tài sản và tinh thần. Từ xa xưa, con người chỉ đối phó các tệ nạn do rượu gây ra vì nó là chất gây say làm mất tự chủ khi ta chè chén qúa trớn. Trộm cướp hiếp dâm, bạo hành gia đình gây rối trật tự công cộng. Tai nạn giao thông là từ sự nghiện rượu mà ra. Xã hội ngày nay phải đối phó thêm nhiều tệ nạn lớn nữa là ma túy và con ma game độc hại. Rượu tác hại một, ma túy và ma game độc hại, tác hại gấp trăm ngàn lần. Chính vì sự tác hại mạnh mẽ của những thứ này nên chúng ta cần phải nói không với rượu, ma túy và ma game độc hại.

Một con người bạc nhược bị tha hóa bởi các độc tố đó, một đất nước sẽ bị suy đồi khi có nhiều người như vậy. Người Phật tử may mắn hơn khi ý thức được lời dạy của Thế tôn giúp chúng ta vượt qua cạm bẫy cuộc đời nhờ gìn giữ năm điều đạo đức, do đó sống có yêu thương và hiểu biết hơn. Người nào nghiện một trong ba

thứ này sẽ tự hủy hoại chính mình, làm tổn hại gia đình và tha hóa xã hội. Bậc làm cha mẹ ý thức được trách nhiệm của mình thì hãy quan tâm, chăm sóc con cái nhiều hơn, nên phối hợp chặt chẽ với nhà trường và đặc biệt phải có một thời khóa biểu rõ ràng cho các em. Phần lớn các em bị hư hỏng là do cha mẹ thiếu quan tâm, chăm sóc, lo chạy theo quyền lợi, danh vọng quá nhiều nên ít có thời gian gần gũi để quan tâm, lo lắng con cái; hễ con cái có yêu cầu gì thì cha mẹ cứ một bề đáp ứng mà không cần tìm hiểu nguyên nhân. Để hạn chế và giảm bớt các tệ nạn trên, các nhà lãnh đạo, nhà giáo dục, nhà tâm linh cần hội thảo đề xuất những biện pháp tích cực nhằm ngăn chặn, phòng ngừa. Cuộc sống của nhân loại luôn tìm cầu hạnh phúc và bình an nhưng lại không cố gắng trau giồi đạo đức để việc xấu lan tràn làm ảnh hưởng đến nhiều người. Sự sống của chúng ta luôn gắn bó theo chiều nhân duyên liên quan mật thiết với nhau. Một cá nhân dù tài giỏi đến đâu cũng không thể làm gì được nếu bị tách rời khỏi cộng đồng, xã hội. Con người có mối liên hệ chặt chẽ với gia đình và xã hội theo nguyên lý duyên khởi tương quan, tương sinh với nhau.

Thế giới của chúng ta có 5 loài cùng chung ở hay 6 đường luân hồi sinh tử. Trên loài người thì có thần A tu la và chư Thiên, thấp hơn loài người thì có súc sinh, quỷ đói và địa ngục. Nếu suy ngẫm cho kỹ, ta thấy trong con người cũng có đủ 5 loài. Ai có địa vị, quyền lực cao, lại giàu có mà luôn giúp dân chúng an cư, lạc nghiệp, luôn sống vì mọi người; tuy giàu có

mà không tham lam, bỏn sẻn, sẵn sàng giúp đỡ mọi người trong mọi trường hợp, luôn mở rộng tấm lòng từ bi cao cả nên không có tâm sân giận, phiền muộn ai và sống có nhân cách, đạo đức tốt trên nền tảng có thương yêu và hiểu biết, thì đó là chư Thiên hiện tiền trên thế gian này mà ta chẳng phải tìm cầu đâu xa. Người có nhiều phước báu mà sân hận thì vô cùng nguy hiểm nếu người đó có quyền lực và địa vị cao. Một người có quyền lực cao khi cơn sân hận bộc phát vì tâm muốn chiếm hữu có thể hủy diệt nhiều người. Người thiếu phước báu dù có sân hận cũng không đủ khả năng để hại nhiều người. Nếu trong ta và mọi người có nhiều chất liệu A tu la thì chiến tranh liên tục xảy ra làm cho người và vật đau khổ trong triền miên khói lửa. Loài người là trung tâm điểm của vạn vật, nhìn lên thì có chư Thiên và A tu la, nhìn xuống thì có địa ngục, ngạ quỷ và súc sinh. Chúng ta thường chiêm nghiệm, quán chiếu sẽ thấy 5 loài đều có trong ta. Nếu tâm độc ác chuyên hại người, hại vật thì địa ngục hiện tiền và tâm ta luôn bị dày vò bởi các cảm xúc xấu ác. Thế giới loài người chúng ta và súc sinh là hai thế giới vật chất mắt thường có thể thấy được, còn 4 thế giới tinh thần chúng ta chỉ cảm nhận qua tâm thức của mỗi người như chư Thiên, A tu la, địa ngục và quỷ đói.

Trong mối liên hệ mật thiết với nhau trong bầu vũ trụ bao la này, các loài đều chịu sự chi phối theo điệp khúc trùng trùng duyên khởi. Khi con người phát triển nhanh thì kéo theo nhiều hệ lụy khổ đau. Để bảo tồn sự sống cho con người ta bắt buộc phải

sát sinh, hại vật để nuôi sống thân này; do đó nhân quả báo ứng vay trả kh