Hạnh phúc không tạo thành bởi số lượng những gì ta có, mà từ mức độ vui hưởng cuộc sống của chúng ta. (It is not how much we have, but how much we enjoy, that makes happiness.)Charles Spurgeon
Nhiệm vụ của con người chúng ta là phải tự giải thoát chính mình bằng cách mở rộng tình thương đến với muôn loài cũng như toàn bộ thiên nhiên tươi đẹp. (Our task must be to free ourselves by widening our circle of compassion to embrace all living creatures and the whole of nature and its beauty.)Albert Einstein
Hành động thiếu tri thức là nguy hiểm, tri thức mà không hành động là vô ích. (Action without knowledge is dangerous, knowledge without action is useless. )Walter Evert Myer
Hạnh phúc đích thực không quá đắt, nhưng chúng ta phải trả giá quá nhiều cho những thứ ta lầm tưởng là hạnh phúc. (Real happiness is cheap enough, yet how dearly we pay for its counterfeit.)Hosea Ballou
Tinh cần giữa phóng dật, tỉnh thức giữa quần mê.Người trí như ngựa phi, bỏ sau con ngựa hèn.Kính Pháp Cú (Kệ số 29)
Hãy thận trọng với những hiểu biết sai lầm. Điều đó còn nguy hiểm hơn cả sự không biết. (Beware of false knowledge; it is more dangerous than ignorance.)George Bernard Shaw
Chúng ta nhất thiết phải làm cho thế giới này trở nên trung thực trước khi có thể dạy dỗ con cháu ta rằng trung thực là đức tính tốt nhất. (We must make the world honest before we can honestly say to our children that honesty is the best policy. )Walter Besant
Con tôi, tài sản tôi; người ngu sinh ưu não. Tự ta ta không có, con đâu tài sản đâu?Kinh Pháp Cú (Kệ số 62)
Dầu mưa bằng tiền vàng, Các dục khó thỏa mãn. Dục đắng nhiều ngọt ít, Biết vậy là bậc trí.Kinh Pháp cú (Kệ số 186)
Người khôn ngoan chỉ nói khi có điều cần nói, kẻ ngu ngốc thì nói ra vì họ buộc phải nói. (Wise men speak because they have something to say; fools because they have to say something. )Plato

VỀ MỤC LỤC

Chủ tịch Robespierre – Sự phản bội – Thư Zanoni gửi Kiềm Mâu – Kiều Dung trong cơn hoạn nạn – Phi Lịch trả thù – Ngoài hành lang phủ Chủ Tịch – Vào hang sói

Chủ tịch Robespierre

Đó là vào năm 1794.

Cuộc Cách mạng Pháp đã kéo dài trên năm năm, và đang bước vào giai đoạn đẫm máu đến cực điểm.

Năm 1794 cũng là năm vừa chấm dứt cuộc tranh chấp quyền hành giữa con trăn và con sư tử. Con trăn Robespierre đã chiến thắng và giết chết con sư tử Danton. Danton đã ngã gục giữa pháp trường cùng một lúc với Mậu Linh, một nhà cách mạng ái quốc chân chính chủ trương ôn hòa và ngã về phe Danton.

Kể từ đó, những vụ tàn sát các nhà cách mạng đối lập đã làm lu mờ sự phán đoán sáng suốt của Robespierre. Sau vụ thanh toán đẫm máu cuối cùng này, có lẽ là cần thiết cho sự an toàn của ông ta, nếu Robespierre biết chấm dứt ngay chủ trương cứng rắn và áp dụng một chính sách rộng rãi khoan dung như Danton vẫn hô hào đề xướng, thì có lẽ ông ta đã được suy tôn như một người anh hùng của dân tộc.

Nhưng nhà lao và ngục tối vẫn tiếp tục chứa thêm người, bọn đao phủ và các máy chém vẫn tiếp tục hoạt động ngày đêm. Robespierre không nhận thấy rằng dân chúng đã chán ngấy những vụ sát phạt đổ máu và đang cần có sự tái lập lại cuộc sống bình thường.

Chủ tịch Robespierre làm việc trong một văn phòng đặt tại nhà của công dân Dupleix, một người xuất thân làm nghề thợ mộc. Việc Phủ Chủ tịch đặt tại nhà riêng của một người thuộc giai cấp thợ
thuyền là muốn biểu lộ quyết tâm cải cách chế độ quan liêu phong kiến của nền quân chủ đã sụp đổ.

Robespierre ngồi trên một chiếc ghế bành, lưng thẳng, trước một bàn giấy rộng lớn chứa đầy văn thư. Đầu chải bóng, tóc hơi quăn nhưng rất ngay hàng và chăm sóc rất kỹ, vị Chủ tịch Cách mạng Pháp mặc trang phục chải chuốt với một áo ngoài bằng nỉ xanh, một áo lót trắng tinh cổ lật bằng sa tanh màu hồng. Cái trán hơi thấp nhưng rộng và lộ vẻ thông minh, đôi môi mím chặt với một vẻ cương quyết nhưng có đôi khi hơi run. Đôi mắt sâu, thần sắc dữ dội với cái nhìn như soi thấu tâm can người đối thoại, dường như không phù hợp với một khổ người mảnh khảnh và một nước da tái nhợt biểu lộ một sự lo nghĩ và sức khỏe kém.

Văn phòng Chủ tịch đặt trên tầng lầu ở nhà người thợ mộc nói trên chính là nơi đưa ra những quyết định tấn công để những đạo quân Cách mạng ồ ạt kéo ra chiến trường. Đó cũng là nơi ra quyết định xây dựng một đường ống cống dẫn dòng suối máu người từ những cái máy chém chảy thông ra sông để khỏi bị ứ đọng dưới những cống rãnh trong thủ đô!

Trên đây là một vài nét phác họa sơ lược bản chất của một con người có tâm trạng rất mâu thuẫn mà cuộc đời thực tế hoàn toàn trái ngược với những lý tưởng lúc thiếu thời. Tham vọng đầu tiên của ông ta là nắm giữ một chức vị thẩm phán trong ngành tư pháp, nhưng về sau ông ta đã từ chối không nhận lãnh chức vị quan tòa để khỏi phải hành động trái ngược với những lý tưởng
từ ái, nhân đạo của mình, nếu phải lên án xử tử hình một người đồng loại! Với cái lý tưởng nhân đạo đó khi còn trẻ, ông ta đã từng nhiệt liệt chủ trương hủy bỏ án tử hình! Nhưng bây giờ thì vai trò của ông lại buộc ông phải liên tục đưa ra những bản án tử hình, dường như là nhiều hơn bất cứ lãnh tụ nào khác trên thế giới!

Thật ra, có thể nói rằng Chủ tịch Robespierre là người rất mực thanh liêm, công chính, có tâm hồn khiết bạnh, khắc khổ và khinh bỉ mọi sự thái quá, kể cả trong vấn đề tình ái cũng như rượu chè. Với những đức tính đó, nếu ông ta chỉ chết sớm hơn độ năm năm thôi, thì ông ta đã có thể là mẫu mực muôn đời cho những người dân Pháp lấy đó làm gương hoặc chỉ dạy cho con em của họ noi theo.

Chủ tịch Robespierre vừa đặt một quyển sách lên bàn và chăm chú đọc thì một người cận vệ lực lưỡng tay cầm gậy lớn với hai khẩu súng ngắn giắt lưng mở cửa bước vào báo tin có hai người khách đến viếng.

Người khách đầu tiên hãy còn trẻ, nhưng có vẻ mặt cương nghị và quyết đoán. Khi vừa bước vào và nhìn thấy quyển sách trong tay Robespierre, ông ta nói:

– A! Héloise của Rousseau! Một truyện tình cảm!

– Này đồng chí Bá Văn, điều làm tôi thích thú không phải là cốt truyện tình cảm, mà là phần triết lý trong sách này. Bao nhiêu là tư tưởng dồi dào phong phú và một lòng nhiệt thành đề cao đức hạnh! A, phải chi Rousseau có thể sống tới bây giờ để nhìn thấy có ngày hôm nay!

Trong
khi nhà độc tài còn đang bình phẩm về tác giả Rousseau, là vị triết gia mà ông ta thường bắt chước tư tưởng để soạn những bài diễn văn của mình, thì người ta đưa vào người khách thứ hai ngồi trên một chiếc xe lăn.

Người này trạc độ tứ tuần và bị bại liệt cả hai chân. Tuy bị tàn phế hết nửa thân mình, nhưng ông ta lại là một sát thủ khát máu đã từng bày mưu thanh toán nhiều nhân vật quan trọng. Thế mà trên cặp môi ông ta lại xuất hiện một nụ cười êm ái, dịu dàng nhất thế gian, và trên khuôn mặt đó cũng phảng phất những nét thanh tao mỹ lệ như cái đẹp của thiên thần!

Bằng một giọng nói êm ái, trong trẻo và du dương, đồng chí Cố vấn Georges Couthon mở lời chào vị Chủ tịch Robespierre:

– Đừng nói không phải tình yêu làm cho anh thích thú. Đó chính là tình yêu! Nhưng đây không phải thứ tình yêu nhục dục tầm thường nam nữ, mà là tình thương yêu rộng rãi bao la đối với toàn nhân loạivà tất cả muôn loài.

Couthon vừa nói vừa vuốt ve con chó nhỏ lông xù mà ông ta luôn đem theo trên chiếc xe lăn, ngay cả những khi họp ở Quốc hội. Chủ Tịch Robespierre nói với một giọng xúc cảm:

– Phải, tình yêu đối với tất cả muôn loài. Này Couthon, loài người thật là hung dữ! Họ vu khống chúng ta! Họ tố giác chúng ta nhúng tay vào máu của những bạn đồng chí! Đó mới là chuyện đau lòng! Thanh toán những kẻ thù của quốc gia dân tộc, đó là một điều cao quí; nhưng khủng bố đàn áp những người tốt, những công dân yêu
nước, những người mà ta mến yêu, đó là điều độc ác nhất trong những việc làm đen tối của con người, ít nhất là đối với một quả tim chính trực và nhạy cảm.

Couthon nói:

– Đó là lời nói rất chí lý! Tôi thích được nghe anh nói như vậy!

Người tên Bá Văn có vẻ sốt ruột, nói:

– Thôi! Nói chi những chuyện dông dài. Chúng ta hãy bàn việc nước đi thôi!

Chủ Tịch Robespierre vừa phóng ra một tia nhìn rùng rợn từ cặp mắt đỏ ngầu như máu, vừa nói:

– Phải đấy, ta hãy bàn việc nước.

Bá Văn nói:

– Nay đã đến lúc mà lẽ sống còn của nền Cộng Hòa đòi hỏi một sự tập trung tuyệt đối mọi quyền lực. Những tay bạo động trong Ủy ban Cứu quốc chỉ biết làm có một việc là phá hoại. Họ hoàn toàn bất lực khi nói đến vấn đề xây dựng. Họ đã thù ghét anh, hỡi đồng chí Chủ tịch, kể từ khi mà anh muốn thay thế chế độ vô quân bằng những thể chế hiến định. Họ nhạo báng cả cuộc Lễ tuyên bố thừa nhận một Đấng Tối Cao! Họ không muốn có ai làm chủ, dẫu rằng ở trên trời! Với khối óc thông minh sáng suốt của anh, anh cũng hiểu rằng khi chế độ cũ đã sụp đổ thì ta cần phải xây dựng một chế độ mới. Bước đầu tiên đi đến xây dựng phải là thủ tiêu những kẻ phá hoại. Trong khi chúng ta thảo luận thì kẻ thù của đã anh ra tay hành động. Tốt hơn ta nên hạ thủ ngay đêm nay để tóm trọn tiểu đội cảnh sát bảo vệ chúng, hơn là đợi đến ngày mai để phải đương
đầu với những trung đoàn quân chính qui mà chúng có thể huy động.

Robespierre không bằng lòng đề nghị của Bá Văn, bèn đáp:

– Không! Tôi có một kế hoạch tốt và chắc chắn hơn. Hôm nay là mồng sáu; đến ngày mồng mười, toàn thể các thành viên Quốc hội sẽ đến dự cuộc đại lễ thập niên. Ngày đó sẽ có một cuộc tập hợp quần chúng đông đảo. Những sĩ quan trường Pháo binh, quân đội Bảo an của tướng Henry, các sĩ quan bộ binh cũng sẽ trà trộn với dân chúng. Chừng đó, chúng ta sẽ thủ tiêu những kẻ âm mưu tạo loạn mà những nhân viên mật vụ đã được điềm chỉ cho biết trước. Ngày đó, Phúc Khuê và Duy Mật cũng sẽ không ngồi yên, và lưới luật pháp sẽ tóm luôn một số người tình nghi nữa để duy trì uy lực và niềm hứng khởi Cách Mạng. Ngày mồng mười sẽ là ngày đại nhật để chúng ta ra tay hành động. Bá Văn, anh đã lập xong bản danh sách những kẻ tình nghi chưa?

Bá Văn đưa ra một tờ giấy và nói:

– Đây rồi!

Chủ tịch Robespierre đưa mắt liếc nhanh qua một lượt:

– Đê Boa, được! Ba Rê, tốt lắm! Chính Ba Rê đã nói: “Ta hãy hạ thủ! Chỉ có những kẻ chết là không còn trở lại!” Vát Đê, được! Tên Vát Đê này là tay lãnh tụ miền núi. Nó dám gọi tôi là Mahomet, thằng xúc phạm, thằng báng bổ thần thánh!

Couthon vừa vuốt ve con chó xù vừa nói:

– Thì Mahomet phải đi tìm ngọn núi thôi!

– Nhưng này! Sao tôi không thấy có tên Tạ Liên! Tạ Liên đâu? Tôi không ưa tên này. Trong cả Quốc
hội, không có người nào làm tôi e ngại bằng tên Tạ Liên này. Anh Couthon, anh nghĩ sao? Theo tôi thì Tạ Liên còn nguy hiểm gấp ngàn lần Danton.

Bá Văn vốn là người khôn ngoan mềm dẻo trong mọi việc, thậm chí trong cả việc giết người, bèn nói:

– Tạ Liên là khối óc duy nhất chỉ huy nhóm đối lập hiện nay. Tốt hơn là hãy tạm thời nhân nhượng và mua chuộc ông ta trong lúc này, để rồi sẽ thanh toán dễ dàng hơn khi ông ta đã bị cô lập. Như vậy có phải là hay hơn chăng? Có thể là Tạ Liên không ưa anh, nhưng có một thứ ông ta rất thích, đó là tiền!

– Không!

Robespierre vừa nói vừa viết tên Tạ Liên một cách chậm rãi và rõ ràng từng nét lên bản danh sách

– Các anh hãy cho tôi xin cái đầu này!

Couthon nói bằng một giọng rất êm ái:

– Tôi cũng có một bản đanh sách nhỏ đây, rất nhỏ thôi! Các anh lo toan về các lãnh tụ miền núi, nhưng ta cũng phải làm một vài cú ở miền đồng bằng chứ? Những thành phần ôn hòa cũng giống như những cọng rơm, chúng hay ngả theo chiều gió. Mới hôm qua đây, họ vừa chống lại chúng ta tại Quốc hội. Một vài hành động khủng bố sẽ làm cho họ thay đổi lập trường. Tôi không thù ghét gì họ, nhưng phải đặt Tổ quốc trên hết.

Cái nhìn rùng rợn của Robespierre lướt nhanh trên tờ giấy nhỏ mà Couthon vừa đưa ra:

– A! Khéo lựa chọn đây! Những thành phần không quá nổi bật để có thể gây sự hối tiếc và xúc động. Đó là chánh sách tốt nhất
đối với những nạn nhân của đảng ta. Có cả vài người ngoại quốc nữa... Được! Những người này không có thân nhân ở Paris chứ? Nếu có thì những phụ nữ và thân quyến của họ sẽ khiếu nại ầm lên đấy! Những tiếng khóc than tru tréo của bọn họ sẽ làm cho máy chém cũng phải xuống tinh thần!

Bá Văn nói:

– Couthon có lý! Bản danh sách của tôi nêu tên những người mà ta sẽ thủ tiêu tập thể một cách chắc chắn hơn trong đám đông tề tựu đến dự cuộc lễ. Còn bản danh sách của ông ta chọn lựa những người mà chúng ta có thể đưa ra pháp luật một cách an toàn không cần e ngại. Đồng chí không ký bản danh sách đó ngay bây giờ sao?

Chủ Tịch Robespierre vừa đặt cây bút lên giá một cách trịnh trọng vừa nói:

– Tôi đã ký rồi. Bây giờ chúng ta hãy xét qua những vấn đề quan trọng hơn. Những án tử hình này sẽ không gây một cơn xúc động nào; nhưng còn Đê Boa, Buộc Đông và Tạ Liên, họ là những lãnh tụ các đảng phái. Đây là một vấn đề sống chết đối với chúng ta cũng như đối với họ.

Bá Văn nói thấp giọng:

– Thủ cấp của những người này là những nấc thang để anh bước lên đài danh vọng. Không có một hiểm nguy nào xảy đến nếu chúng ta hành động mạnh bạo. Các vị quan tòa và nhân chứng đều do phe ta chọn lựa. Một tay, anh nắm vững quân đội; tay kia, anh nắm luật pháp. Tiếng nói của anh vẫn còn đầy đủ uy lực trong dân chúng.

Chủ tịch Robespierre còn đang suy gẫm thì Bá Văn đã nói tiếp:

– Và dẫu cho kế hoạch của ta trong buổi lễ bị thất bại, ta cũng còn những lực lượng hùng hậu để bày kế khác. Đại tướng Henry, chỉ huy Quân đoàn phòng vệ thủ đô Paris sẽ cung cấp quân lính cho anh thi hành những vụ bắt bớ. Đảng Jacobin sẽ chuẩn bị dân chúng để hoan hô hành động của anh. Chánh án Duy Mật sẽ chọn những vị thẩm phán không bao giờ biết dung thứ một tội nhân nào. Chúng ta chỉ cần hành động táo bạo!

– Phải, hành động táo bạo!

Chủ tịch Robespierre vừa nói lớn với một sự cảm hứng đột ngột, vừa nện quả đấm xuống bàn và đứng dậy, tóc dựng ngược, như con hổ sắp sửa chụp lấy mồi.

– Chúng ta không thể dung túng những kẻ tham lam và tội lỗi trong hàng ngũ của những người cách mạng chân chính. Quái gở thật! Họ muốn cùng nhau chia sẻ quốc gia như một chiến lợi phẩm! Chính những người ấy (ông ta nắm chặt trong tay bản danh sách của Bá Văn), chính họ chứ không phải chúng ta, đã vạch một đường chia rẽ cách biệt với những người thật sự thương yêu nước Pháp.

Bá Văn thì thầm:

– Phải đó, chúng ta phải nắm trọn chính quyền. Nói cách khác, quốc gia cần có một ý chí duy nhất.

Robespierre nói tiếp:

– Tôi sẽ đến dự họp Quốc hội. Từ lâu nay tôi đã vắng mặt không đến họp vì e người ta hiểu lầm rằng tôi muốn khống chế cả Quốc hội sau khi đã sáng lập nền Cộng hòa. Nay thì không cần phải giữ ý như thế nữa. Tôi muốn chuẩn bị quần chúng. Tôi muốn đập tan những kẻ phản bội!

Ông
ta nói với một giọng rắn rỏi của nhà hùng biện chưa hề biết thất bại, và với một tinh thần quả cảm của người chiến sĩ xung trận sắp đánh chiếm một pháo đài. Ngay lúc đó, ông ta ngừng lại, vì người cận vệ vừa đem vào một bức thư. Ông ta mở ra xem, gương mặt sa sầm và tay chân run rẩy...

Đó là một bức thư nặc danh, lời lẽ hăm dọa như sau:

“Mi đã nhúng tay vào máu của những người bị hàm oan, hãy xem bản án của mi đây! Ta đợi đến ngày giờ mà dân chúng sẽ đưa mi ra trước tòa án để cho mi đền tội. Nếu hy vọng ấy chưa được thực hiện ngay mà phải chờ đợi quá lâu, thì đây mi hãy đọc và nghe cho rõ:

“Bàn tay này, mà mi đang tìm biết xem của ai, sẽ đâm thủng quả tim mi. Ta nhìn thấy mi mỗi ngày, hằng ngày ta vẫn sống bên cạnh mi. Bất cứ giờ phút nào, tánh mạng mi cũng nằm trong tay ta. Đồ khốn kiếp! Mi hãy sống thêm ít lâu nữa đi, nhưng chỉ vài ngày ngắn ngủi nữa thôi. Mi sẽ phải nghĩ đến ta và lo sợ ngày đêm. Hãy cầu nguyện cho linh hồn mi trước khi đền tội.”

Chủ tịch Robespierre nói với một giọng trống rỗng, bàn tay run rẩy làm rơi bức thư xuống đất:

– Bản danh sách đó chưa đủ dài. Đưa đây tôi xem lại! Hãy tìm thêm những kẻ tình nghi nữa. Hãy cố tìm thêm! Ba Rê nói có lý! Phải, ông ta rất có lý! Ta hãy hạ thủ! Chỉ có những người chết mới không còn trở lại!...


Sự phản bội

Trong khi Chủ tịch Robespierre còn đang bận rộn với những
kế hoạch và sự lo âu đó, thì cái hiểm họa chung, sự thù hận chung của tất cả những phe phái cách mạng riêng rẽ đối với sự cai trị độc tài đẫm máu của ông ta, đã làm cho họ kết hợp lại với nhau thành một khối.

Thật vậy, một cuộc liên minh thật sự đã được tổ chức để chống lại ông ta, do âm mưu của những lãnh tụ cách mạng khác cũng hiếu sát và khát máu như ông ta. Thời cơ và lòng người là hai yếu tố ngày càng siết chặt gọng kìm thù nghịch quanh ông ta.

Xét về khía cạnh thời cơ thì ông ta không còn thích hợp với thời cuộc nữa. Còn về khía cạnh lòng người, ông ta đã hầu như mất hẳn, bởi ông ta tỏ ra khinh miệt lòng dân và gây thù chuốc oán khắp trong mọi giới cũng như trong các đảng phái đối lập.

Đảng phái ghê gớm nhất trong cuộc Cách mạng do lãnh tụ Hébert cầm đầu, nổi tiếng là tàn bạo và vô thần, cũng đã đồng loạt trở mũi súng chống lại Robespierre sau khi Hébert bị hành quyết.

Trong số những người đã theo chủ thuyết vô thần của Hébert và giờ đây đang lo sợ phải chịu cùng chung số phận với vị lãnh tụ này, có họa sĩ My Cốt. Bất bình và thất vọng vì sự nghiệp cách mạng của mình đã tan tành ra mây khói sau cái chết của quan thầy Hébert, và thấy rằng giữa lúc Cách mạng đang thành công rực rỡ, với sự đóng góp bao nhiêu công lao khó nhọc của chính mình, mà nay lại phải sống ẩn núp trốn tránh trong những hầm rượu, nghèo túng, tối tăm và khốn khổ hơn bao giờ hết; thậm chí cũng không dám
công khai hành nghề họa sĩ, và ngày đêm luôn lo sợ bị tóm cổ đem ra pháp trường xử chém, nên dĩ nhiên là My Cốt đã trở thành một trong những kẻ thù không đội trời chung với Chủ tịch Robespierre và chính phủ Cách mạng.

My Cốt thường có những cuộc hội họp kín với Đê Boa. Ông này cũng chia sẻ quan niệm với My Cốt, và hắn đã viết nhiều tờ truyền đơn đả kích và kêu gọi để tung ra phân phát khắp nơi. Hắn cũng đi tuyên truyền trong dân chúng để chuẩn bị cho cuộc nổi dậy chống nhà độc tài khát máu.

Tuy nhiên, thế lực của Chủ tịch Robespierre vẫn còn khá mạnh và vững chắc, nên cuộc âm mưu chống đối vẫn còn e dè, do dự, đến nỗi My Cốt và nhiều người khác đã nuôi hy vọng nơi mũi dao găm ám sát hơn là sự nổi dậy của quần chúng.

Nhưng My Cốt, tuy không hẳn là một kẻ hèn nhát, lại không thích cái viễn ảnh của một sự hy sinh. Ông ta cũng có đủ lý trí sáng suốt để hiểu rằng nếu tất cả các đảng phái đều sẵn sàng hoan hô vụ ám sát, thì chắc họ cũng sẵn sàng đồng ý chặt đầu tên thích khách! Ông ta không có đức hy sinh và sự can đảm cần thiết để trở thành một Brutus. Mục đích của ông ta là gây nguồn cảm hứng cho một Brutus nào đó để thay ông ta làm công việc đó; và giữa một quần chúng đang sôi sục máu lửa như dân Paris thời ấy thì cái hy vọng đó không phải là không có căn cứ.

Trong số những người tỏ ra thù nghịch một cách công khai nhất và cương quyết nhất đối với chế độ khát
máu này, cũng như trong số những người tỏ ra thất vọng nhất, kinh ngạc nhất về những hành động tàn ác quá trớn của Cách mạng Pháp, có một người Anh tên Linh Đông.

Trước đó, Linh Đông đã từng ủng hộ lập trường ôn hòa và khoan dung của Mậu Linh, và sau khi nhà lãnh tụ cách mạng này bị Robespierre đưa lên máy chém thì Linh Đông vì sợ liên lụy đến mình bèn tìm cơ hội thoát thân. Nhưng ngoài bản thân mình, Linh Đông còn phải lo cho hai mạng sống khác nữa, và chính vì lo sợ cho hai người này mà anh phải đặt kế hoạch đào tẩu ra khỏi xứ Pháp một cách an toàn.

Tuy Linh Đông không ưa những lập trường, chánh kiến và thói xấu của My Cốt, nhưng anh vẫn giúp đỡ người họa sĩ này những phương tiện sinh sống trong cơn túng ngặt, và để đáp lại tấm thạnh tình đó, My Cốt bèn phác họa trong trí cái kế hoạch đưa Linh Đông lên cái vai trò thiêng liêng bất tử của một Brutus, vai trò mà ông ta đã từ chối một cách khiêm tốn cho riêng mình.

Đúng vào ngày giờ mà Chủ tịch Robespierre thảo luận với các cố vấn của ông ta như chúng ta đã thấy trước đây, thì trong một gian phòng nhỏ trên đường Thánh Honoré có hai người đang nói chuyện với nhau. Một người đàn ông đang ngồi nghe một cách nhẫn nại, an phận, và một người đàn bà trẻ đẹp một cách khác thường nhưng gương mặt biểu lộ những nét mạnh bạo, cương quyết.

Trong khi nàng nói chuyện thì những nét mặt vô cùng linh động biểu lộ một tánh chất man dại hung hăng như sát khí của rừng thiêng. Nàng nói:

– Anh hãy coi chừng! Anh biết rằng trong cuộc trốn chạy hay trong cơn nguy hiểm, em sẽ đương đầu với tất cả mọi sự để có mặt bên anh. Anh biết rõ chứ, vậy anh hãy nói đi?

– Hỡi Phi Lịch, anh có bao giờ nghi ngờ lòng chung thủy của em đâu?

– Lòng chung thủy của em anh không thể nghi ngờ, nhưng anh có thể phản bội? Anh nói rằng trong khi chạy trốn anh phải đem theo một người khác nữa ngoài em, và đó là một người đàn bà. Điều đó không thể được.

– Không được sao?

– Không thể được!

Phi Lịch vừa lặp lại câu đó một cách quyết liệt vừa khoanh hai tay trước ngực. Nhưng Linh Đông chưa kịp đáp thì có tiếng gõ cửa, và My Cốt thò tay rút then cửa rồi bước vào.

Phi Lịch để rơi mình ngồi phịch xuống ghế bành và hai tay ôm lấy đầu. Nàng tỏ vẻ thản nhiên với người mới đến và không chú ý gì đến câu chuyện giữa hai người. My Cốt bước vào trong một bộ y phục bình dân, một cái nón rách đội trên đầu, hai tay chọc vào túi và một bộ râu dê mọc đã tám ngày không chăm sóc:

– Tôi không thể chúc anh một ngày tốt, vì ngày nào mà tên bạo chúa còn sống thì ngày đó chưa thể tốt được!

– Đúng, và sao nữa? Chúng ta đã gieo gió, bây giờ chúng ta phải gặt bão.

My Cốt nói với giọng nói độc thoại dường như không chú ý đến câu trả lời:

– Tuy vậy, thật là một điều lạ lùng khi nghĩ rằng tên đao phủ cũng có thể chết như những nạn nhân của hắn,
rằng cuộc đời hắn thật ra cũng chỉ như chỉ mành treo chuông, và giữa làn da mỏng với quả tim trong lồng ngực hắn cũng không xa lắm. Nói tóm lại, chỉ cần một bàn tay quyết liệt với một mũi dao nhọn là có thể cứu nạn cho cả nước Pháp và toàn thể nhân loại.

Linh Đông nhìn ông ta một cách ngạo nghễ và thản nhiên, không đáp. My Cốt nói tiếp:

– Đôi khi tôi cũng để ý tìm kiếm quanh tôi một người mà trời sinh ra để thực hiện sứ mạng đó. Và cứ mỗi lần như vậy, những bước chân tôi lại đưa tôi đến đây.

Linh Đông nói một cách mỉa mai:

– Những bước chân của anh sao không đưa anh đến ngay nhà Chủ tịch Robespierre có phải là tiện hơn không?

My Cốt đáp một cách lạnh lùng:

– Không, bởi vì tôi là một kẻ bị tình nghi. Tôi không thể trà trộn vào đám tùy viên, cận vệ của ông ta được. Tôi không thể đến gần ông ta trong vòng trăm bước mà không bị bắt giữ. Còn anh, anh có một hồ sơ trong trắng, và anh không có gì phải sợ. Anh hãy nghe tôi nói đây. Việc này bề ngoài xem dường như nguy hiểm, nhưng thật ra không có gì đáng sợ hết! Tôi vừa hội ý với Đê Boa và Va Ren, họ sẽ tuyên bố trắng án cho người nào dám ra tay hành động. Dân chúng sẽ ủng hộ anh, Quốc hội sẽ hoan hô anh như một anh hùng giải phóng.

– Sao anh có thể nghĩ rằng tôi là một kẻ ám sát? Nếu phải nổi dậy và công khai tuyên chiến với tên bạo chúa thì tôi sẽ không phải là
kẻ đi sau chót ra bãi chiến trường. Nhưng những người theo lý tưởng tự do có bao giờ thừa nhận một kẻ phản bội là ân nhân của họ đâu?

Giọng nói và cử chỉ của Linh Đông làm cho My Cốt thất vọng. Ông ta hiểu rằng ông ta đã xét lầm con người này. Lúc ấy Phi Lịch ngẩng đầu lên và nói với My Cốt:

– Không! Bạn anh có một kế hoạch khôn ngoan hơn. Anh ấy muốn rằng cứ để yên cho bọn hùm beo cấu xé lẫn nhau. Anh ấy có lý, nhưng...

My Cốt kêu lên trong sự ngạc nhiên:

– Thế nghĩa là... chạy? Có thể được sao? Làm sao chạy? Bao giờ? Chạy bằng phương tiện gì mới được chứ? Khắp cả nước Pháp đều có quân lính và mật vụ bao vây chặt chẽ, một con chuột cũng qua không lọt! Chạy sao thoát được bây giờ?

– Nếu vậy, hóa ra anh cũng muốn chạy trốn cuộc Cách mạng thần thánh của anh sao?

My Cốt vừa quì xuống đất và hai tay ôm lấy đầu gối Linh Đông vừa kêu lên:

– Sao không muốn chứ? Ôi! Anh hãy cho tôi đi theo với! Cuộc đời tôi là một cực hình, máy chém lúc nào cũng lởn vởn trước mắt tôi. Tôi biết rằng ngày giờ chết của tôi đã điểm, tên tôi sẽ có trong bản án tử hình. Tôi biết rằng Chánh án Duy Mật, vị thẩm phán không bao giờ tha tội cho ai, đã lên án tử hình tôi từ lâu. Ôi! Linh Đông, nhân danh tình bạn cố cựu giữa chúng ta, anh hãy cho tôi tháp tùng theo anh với nhé!

– Được rồi, nếu anh muốn.

– Cám ơn anh. Suốt đời tôi sẽ
nhớ ơn anh. Nhưng anh đã chuẩn bị đi bằng cách nào? Phương tiện di chuyển? Giấy thông hành? Và cách hóa trang, làm sao...?

– Tôi sẽ nói cho anh biết. Anh biết lão Cai Da trong Quốc hội chứ? Ông ta rất có thế lực và là một tên tham nhũng. Nếu người ta phiền trách ông ta về cái tật tham nhũng này thì ông ta nói rằng: “Ai có khinh tôi cũng không sao, miễn là tôi có ăn no bụng!”

– Thế rồi sao nữa?

– Với sự giúp đỡ của lão trong đảng Cộng hòa, và lão cũng không thiếu gì bạn bè vây cánh trong Ủy ban Cách mạng, tôi đã có những phương tiện cần thiết để lên đường. Lẽ tất nhiên là đã phải đút lót cho lão. Với một ít tiền, tôi cũng sẽ lo được một giấy thông hành cho anh.

– Anh định đem cả giấy bạc theo chăng?

– Không, tôi có đủ số vàng cần thiết cho cả bọn chúng ta.

Đến đây, Linh Đông kéo My Cốt qua phòng bên cạnh, nói vắn tắt cho ông ta nghe kế hoạch đào tẩu và y phục hóa trang cần có theo như đã ghi trong giấy thông hành. Rồi anh ta nói thêm:

– Để đáp lại lòng tốt của tôi, anh hãy làm giúp tôi một việc mà tôi nghĩ rằng anh có thể làm được. Anh còn nhớ Kiều Dung chứ?

– Tôi còn nhớ rõ cô ta, luôn cả người tình đã đem cô ta đi mất.

– Người tình ấy, cô ta cũng vừa mới từ bỏ để ra đi.

– Thật vậy sao?... Có chuyện gì? À, tôi hiểu rồi! Mẹ kiếp, anh thật có số đào hoa kinh khủng, hỡi đồng nghiệp!


– Hãy im đi! Anh lúc nào cũng đề cao đức hạnh và tình huynh đệ, nhưng dường như không bao giờ tin vào một hành động vô kỷ hay một tư tưởng vị tha.

My Cốt đáp:

– Việc đời thường hay đem đến cho ta nhiều kinh nghiệm rất phũ phàng! Nhưng thôi, anh muốn nhờ tôi việc gì?

– Tôi chịu trách nhiệm đã đưa Kiều Dung đến đây, một thành phố đầy dẫy những cạm bẫy nguy hiểm. Tôi không thể bỏ nàng ở lại một mình giữa bao nhiêu sự hiểm nguy, bất trắc trong cơn dầu sôi lửa bỏng này. Nói tóm lại, Kiều Dung phải đi cùng với chúng ta ra nước ngoài.

– Có gì khó? Chắc anh đã lo giấy thông hành cho cô ta rồi?

– Rất khó, vì có Phi Lịch! Tôi rất hối hận đã dính líu với nàng. Liên hệ tình cảm với một người con gái thô bạo, thất học, thiếu lễ nghi qui tắc, là sự bắt đầu từ cõi thiên đàng để rồi kết thúc nơi chốn địa ngục! Nàng có máu ghen kinh khủng, và không muốn nghe nói đến chuyện có một người đàn bà cùng đi với chúng ta. Đó là nàng chưa nhìn thấy sắc đẹp của Kiều Dung! Tôi chỉ nghĩ đến khi đó mà rùng mình. Trong cơn ghen tức, nàng có thể làm bất cứ điều gì. Theo ý anh, ở hoàn cảnh như tôi anh sẽ làm sao?

– Hãy bỏ Phi Lịch ở lại.

– Không được. Ai nỡ lòng nào bỏ nàng lại trong chỗ hỗn loạn đầy sát khí, máu chảy đầu rơi như ở đây! Không. Tuy tôi từng có những lầm lỗi đối với nàng, nhưng dầu việc gì xảy ra, tôi cũng sẽ không bỏ rơi một
cách hèn nhát người con gái đã phó thác vận mệnh của nàng trong tay tôi.

– Anh đã bỏ nàng ở Marseille một lần rồi!

– Phải, nhưng tôi để nàng lại trong hoàn cảnh tuyệt đối an toàn, và hồi đó tôi không nghĩ rằng tình yêu của nàng lại sâu đậm và trung kiên như vậy. Tôi cũng đã để lại cho nàng một số vàng, và nghĩ rằng nàng sẽ tìm cách xoay sở và tự an ủi một cách dễ dàng. Nhưng kể từ khi đó, chúng tôi đã cùng nhau chia sẻ những cơn hoạn nạn. Và bây giờ, lẽ nào tôi lại bỏ nàng một mình giữa cơn nguy hiểm mà nếu không vì tình yêu chung thủy với tôi, nàng đã không bao giờ mạo hiểm đến đây. Không Tôi không thể làm như vậy được! Nhưng tôi có một ý này. Anh có thể nói rằng anh có một người em gái, một người bà con, hoặc một nữ ân nhân hay một bạn gái mà anh muốn cứu giúp. Trong suốt cuộc hành trình cho đến khi rời khỏi nước Pháp, chúng ta sẽ cố làm cho Phi Lịch tưởng rằng Kiều Dung là người của anh, mà vì tình bạn đối với anh nên tôi bằng lòng cho anh đem đi lánh nạn cùng với chúng ta. Như thế có được chăng?

– À! Anh có óc tưởng tượng khá lắm đấy.

– Tôi có thể giả vờ từ bỏ ý định riêng của tôi để làm vừa lòng Phi Lịch. Trong khi đó, anh sẽ cầu khẩn Phi Lịch hãy nói giúp anh một lời để cho tôi lo giấy tờ và phương tiện di chuyển cho...

– Một nữ ân nhân của tôi, đã từng cứu giúp tôi trong cơn quẫn bách, vì nàng biết rằng tôi không có em
gái. Phải đó, tôi sẽ sắp đặt việc ấy, anh đừng lo gì cả. À! Còn Zanoni bây giờ ra sao?

– Anh đừng hỏi tôi việc ấy, tôi không biết.

– Ông ta còn yêu Kiều Dung nữa không?

– Dường như là còn. Nàng đã là vợ ông ta, và đã có một đứa con. Đứa con hiện đang ở với nàng.

– A! Làm vợ! Làm mẹ! Nhưng... tại sao...?

– Anh đừng hỏi gì ngay bây giờ cả. Tôi sẽ báo tin cho Kiều Dung để sửa soạn lên đường. Trong khi chờ đợi, anh hãy sang nói chuyện với Phi Lịch.

– Nhưng còn địa chỉ của Kiều Dung? Tôi cần biết địa chỉ ấy để phòng khi Phi Lịch hỏi đến...

– Đường M.T... số nhà 27. Thôi, tôi đi!

Linh Đông hối hả bước ra khỏi nhà. My Cốt ngồi lại một mình và đắm chìm một lúc trong cơn suy gẫm. Hắn nghĩ thầm:

– À! À! Ta có thể nào xoay trở câu chuyện này theo hướng có lợi cho ta chăng? Ta có thể nào, như ta đã nhiều lần thề nguyền, trả thù Zanoni bằng cách ám hại vợ con ông ta chăng? Ta có thể nào tước đoạt của Linh Đông số vàng, những giấy thông hành và Phi Lịch chăng? Ta yêu Phi Lịch, nhưng số vàng của nó, ta còn yêu nhiều hơn!

Thế rồi, hắn bước qua phòng bên cạnh. Phi Lịch vẫn còn ngồi đó, nét mặt sa sầm vì những ý nghĩ đen tối ám ảnh, và đôi mắt nhung đen của nàng đẫm lệ ướt long lanh. Khi cửa vừa mở, nàng ngẩng đầu lên một cách đột ngột, nhưng vừa nhìn thấy bộ mặt xấu xí của My Cốt, nàng quay
mặt đi chỗ khác một cách thất vọng và sốt ruột.

Gã họa sĩ xấu xí vừa kéo ghế xích lại gần bên Phi Lịch vừa nói:

– Hỡi người đẹp, Linh Đông có dặn tôi hãy sang nói chuyện với cô cho có bạn. Anh ta không ghen với gã My Cốt xí trai này đấy chứ? Ha ha! Nói thật nhé, xưa kia My Cốt này cũng từng yêu cô, khi mà thời vận của tôi khả quan hơn bây giờ... Nhưng thôi, không nhắc làm gì những chuyện đã qua!

– Bạn anh đã đi vắng nhà rồi chứ? Anh ấy đi đâu vậy? À! Anh nhìn sang chỗ khác; anh do dự, lúng túng; anh không dám nhìn thẳng vào mắt tôi! Hãy nói đi, tôi yêu cầu anh hãy nói thật. Anh nói đi!

– Cô sợ gì vậy?

– Sợ gì à? Phải, tôi sợ... Hỡi ôi!

Phi Lịch đáp và để rơi mình xuống chiếc ghế bành. Sau một phút im lặng, thình lình nàng ngồi nhổm dậy, lấy tay vén lại mái tóc rơi xỏa xuống trán che lấp đôi mắt nhung, rồi đứng dậy đi bách bộ qua lại trong phòng. Sau cùng, nàng dừng chân trước mặt My Cốt, đặt một bàn tay trên vai ông ta và kéo ông ta lại gần một tủ đứng. Nàng vặn chìa khóa xoay một vòng, mở nắp một cái hộp gỗ, chỉ cho ông ta thấy số vàng ròng đựng trong đó và nói:

– Anh nghèo, chắc anh thích có tiền. Vàng đây, anh muốn lấy bao nhiêu tùy ý, nhưng anh phải nói thật, không được giấu tôi! Người đàn bà mà bạn anh vừa đi thăm đó là ai vậy?

Nhìn thấy vàng, đôi mắt My Cốt sáng rực lên. Nhưng ông ta gắng gượng
chống lại sự cám dỗ và nói bằng một giọng thành thật giả tạo:

– Cô muốn lung lạc tôi sao? Nếu cô có thể lung lạc được tôi thì cũng không phải là bằng tiền của bạc vàng. Nhưng nếu Linh Đông yêu một người đàn bà khác? Nếu anh ta phản bội cô? Nếu vì chán ngán sự ghen tương của cô mà anh ta âm mưu chạy trốn và bỏ cô ở lại? Cô có thật sự sung sướng hơn chăng khi muốn biết tất cả những điều đó?

Phi Lịch đáp:

– Có chứ! Có chứ! Thật là một điều sung sướng khi được thù ghét và có hành động trả thù. Ôi! Anh không biết rằng sự thù ghét thật là êm ái dịu dàng xiết bao đối với người đã từng yêu thật tình.

– Nếu tôi nói cho cô nghe những gì tôi biết, cô có thể hứa rằng sẽ không phản bội tôi không? Cô có dám hứa chắc rằng cô sẽ không khóc than, kể lể, trách móc người đã phụ tình cô chăng, cũng như mọi người đàn bà khác?

– Khóc than ư? Trách móc ư? Sự trả thù phải được giấu kín dưới một nụ cười!

My Cốt nói mà trong lòng khen thầm:

– Cô quả thật là một người can đảm. Nhưng còn một điều kiện này nữa. Người tình của cô định trốn đi với một người yêu mới, và bỏ cô ở lại. Nếu tôi giúp cô phương tiện để trả thù kẻ tình địch, cô có bằng lòng ra đi với tôi không? Tôi yêu cô thật lòng và muốn cưới cô làm vợ.

Đôi mắt Phi Lịch phóng những tia lửa bực tức. Nàng nhìn My Cốt với một vẻ khinh ngạo khôn tả và giữ im lặng
không nói gì. My Cốt hiểu rằng ông ta đã đi quá trớn, bèn nói vớt vát:

– Xin lỗi cô, tình yêu đã làm cho tôi trở nên mù quáng. Tuy nhiên, chính vì tình yêu của tôi đối với cô là một người đẹp như thế mà bị phụ bạc, nên tôi phải nói cho cô biết hết sự thật, cho dù việc ấy sẽ bất lợi cho bạn tôi. Cô hãy thề với tôi là cô sẽ giấu kỹ việc này không cho Linh Đông biết.

– Tôi xin thề bằng danh dự, bằng máu của tôi.

– Được lắm. Bây giờ cô hãy sửa soạn rồi đi theo tôi.

Trong khi Phi Lịch bước qua phòng bên thay áo, My Cốt lại liếc mắt nhìn số vàng. Vàng nhiều lắm! Nhiều hơn sự dự đoán của hắn ta. Khi hắn còn đang ước lượng tổng số vàng ròng đựng trong cái hộp gỗ và thuận tay mở luôn các hộc tủ khác, hắn nhìn thấy một xấp văn thư với tuồng chữ quen thuộc của nhà Cách mạng Mậu Linh. Hắn chụp lấy gói thư mở ra xem ngay. Vừa đọc qua mấy dòng chữ đầu tiên, đôi mắt hắn đã vụt sáng lên! Hắn nói thầm một mình: “Với những tang chứng này thì năm chục cái đầu như Linh Đông cũng phải rụng!”

Rồi hắn ta lén giấu trọn cả xấp thư từ ấy vào trong túi áo.


Thư Zanoni gửi Kiềm Mâu

“Hỡi đạo huynh, quyền năng của tôi đã mất gần hết. Để tìm tông tích Kiều Dung, tôi chỉ còn sử dụng được những bản năng tầm thường của một kẻ thế nhân phàm tục. Nhưng tôi vẫn không hề tuyệt vọng, và trong sự dò dẫm khó khăn, tôi vẫn có linh cảm rằng có ngày chúng tôi
sẽ gặp lại nhau.

“Tất cả nhưng bí thuật linh ứng nhất của khoa huyền môn mà tôi đã dùng đều tỏ ra vô hiệu và không sao giúp tôi tìm thấy được nàng. Tuy vậy, hai buổi sớm mai và chiều, hỡi người hiền giả cô đơn, bằng cách xuất thần, tôi có thể giao cảm tâm linh với đứa con của tôi. Tôi không biết gì về nơi ở của nó, những linh ảnh của tôi không cho thấy rõ nó đang ở đâu mà chỉ thấy có linh hồn non dại của nó trong không gian. Vì linh hồn trẻ con còn trong trắng hồn nhiên, vốn không có sự cách biệt ranh giới quốc gia hay ngôn ngữ, nên nó vẫn còn là công dân của tất cả mọi giới người và của mọi thế giới. Trong không gian, linh hồn nó giao cảm được với linh hồn tôi, đứa con đã cảm nhận được sự hiện hữu của cha nó!

“Bằng cách nào tôi đã theo dõi mẹ con nàng đến tại Kinh đô Ánh Sáng? Khi tôi nghe tin người đệ tử của đạo huynh đã đến Venice. Tôi đã lạc hướng không nhận ra được người đệ tử sơ cơ non trẻ của đạo huynh, khi tôi nghe người ta diễn tả hình dáng của một nhân vật có cái vẻ mặt hốc hác bơ phờ đã đến tìm Kiều Dung trước khi nàng bỏ nhà ra đi. Nhưng khi tôi thử kêu gọi linh hồn anh ta đến với tôi trong cơn xuất thần thì anh ta từ chối không chịu nghe lời tôi. Khi đó tôi mới kết luận rằng định mệnh của anh ta đã dính chặt với định mệnh của Kiều Dung. Vì thế, tôi mới theo dõi anh ta đến tận chốn hiểm nguy này!

“Tôi vừa đến đây ngày hôm qua, nhưng
chưa tìm thấy con tôi ở đâu. Hỡi Kiềm Mâu! Những sự tìm kiếm của tôi vẫn không có kết quả. Tôi đã đi lục lạo trong những phiên xử ở các Tòa án, tôi đã len lỏi trong giới thẩm phán, quan tòa, và những giới công an, mật vụ, nhưng vẫn không tìm thấy một chi tiết nào có thể giúp tôi lần ra dấu vết của họ. Tôi biết rằng nàng đang ở đây, bản năng của tôi xác nhận như vậy. Tôi cảm thấy hơi thở con tôi dường như đã trở nên nồng ấm hơn và quen thuộc hơn...”


Kiều Dung trong cơn hoạn nạn

Những nơi tụ tập dân chúng trong thành phố vang rền tiếng hoan hô nồng nhiệt. Tướng Henry chạy tới lui lăng xăng khắp nơi và thì thầm với binh sĩ trong các quân trại: “Chủ tịch Robespierre, thần tượng của các anh em đang lâm nguy?”

Robespierre cố gắng che giấu sự lo ngại của ông ta trong những điệu bộ bình tĩnh. Bản danh sách những nạn nhân của ông ta mỗi lúc càng dài thêm. Tạ Liên, địch thủ đáng ngại của ông ta, hô hào những đảng viên đối lập hãy can đảm và giữ vững tinh thần.

Trên các đường phố, những chiếc tù xa đưa tội nhân ra pháp trường vẫn lăn bánh một cách nặng nề chậm chạp. Những cửa tiệm đều đóng chặt, dân chúng đã chán ngấy mùi máu tanh đến lợm giọng.

Trong một gian phòng ở trung tâm thành phố, Kiều Dung đang ngồi chơi với con. Đứa bé nằm dưới chân nàng, đang đưa tay định bắt lấy một tia nắng xuyên qua cửa sổ. Ánh nắng ấy làm cho nàng lại càng buồn thấm thía hơn, nàng bèn quay mặt sang một bên và thở dài não nuột.

Kiều Dung đã thay đổi nhiều. Nàng có vẻ xanh xao héo hắt! Nàng ngồi đó nhưng trí óc vơ vẩn đâu đâu. Nàng để hai tay buông thõng, nụ cười tươi tắn thường xuất hiện trên môi trước kia nay đã biến mất. Một sự chán nản tối tăm nặng nề dường như đè nặng lên tuổi trẻ hồn nhiên và làm cho ánh nắng vui tươi của buổi ban mai cũng trở nên khó chịu đối với nàng.

Cuộc đời đối với nàng dường như đã mất cả sinh khí. Nàng không cảm giác, không nghe thấy gì cả về cơn giông tố đang gầm thét bên ngoài. Chỉ khi nhìn thấy Linh Đông đến với nàng mỗi ngày, mặt mày tái nhợt, mệt mỏi và âm thầm lặng lẽ như một cái bóng ma, nàng mới hiểu rằng cái bầu tử khí bao bọc quanh nàng lúc ấy thật là nặng nề u ám đến mức độ nào.

Đắm chìm trong một tâm trạng vô ý thức, giữa một cuộc sống máy móc khô khan, nàng vẫn thản nhiên không hề biết sợ sệt, tuy rằng lúc ấy nàng ví như người đang ngồi trên bờ vực thẳm, với bao nhiêu những độc xà ác thú rình rập trong bóng tối chung quanh.

Cánh cửa đột nhiên mở, và Linh Đông bước vào với một vẻ băn khoăn lo ngại hơn ngày thường. Kiều Dung nói với một giọng dịu dàng, vô tư:

– Ủa! Anh đó sao? Anh đến trước giờ mà tôi định gặp anh.

Linh Đông nói với một nụ cười mỉa mai đáng sợ:

– Ai còn có thể tính toán giờ giấc được ở Paris? Sự có mặt của tôi há chẳng phải là đủ lắm rồi sao? Sự điềm nhiên vô tư của cô làm tôi phát sợ. Cô thản
nhiên khi tôi đến cũng như khi tôi đi, cơ hồ như mỗi góc đường không có che giấu một tên gián điệp, hay mỗi ngày không có xảy ra một vụ ám sát nào!

– Xin lỗi anh, nhưng thế giới của tôi là ở đây, giữa bốn bức tường này. Tôi không thể nào chứng minh được gì cho những điều mà anh vừa kể. Ở đây, trừ con tôi ra thì tất cả đều như là cõi chết, không có gì sống động đến nỗi không ai màng để ý đến những việc gì xảy ra ở bên ngoài.

Linh Đông im lặng một lúc. Anh ta nhìn vào khuôn mặt và thân hình người đàn bà hãy còn tươi trẻ như thế mà đã trở thành một con người chán đời, với một quả tim như sắp già cỗi. Sau cùng, anh ta nói với giọng xúc động:

– Hỡi Kiều Dung, chỉ có ở đây, giữa những cơn bạo động dầu sôi lửa bỏng này mà tà ma mới không theo dõi tôi. Thậm chí tôi cũng quên cả sự chết vẫn lén lút theo sát tôi và ám ảnh như một cái bóng. Nhưng có lẽ chúng ta sẽ còn có những ngày tốt đẹp hơn. Hỡi Kiều Dung, tôi bắt đầu nhận thấy một cách mơ hồ về phương cách mà tôi có thể chiến thắng được con ma ám ảnh cuộc đời tôi. Đó là phải thách thức nó và đương đầu với nó. Tôi có nói với cô rằng trong những khi tôi sống cuộc đời cẩu thả, trác táng, thì nó không theo đuổi tôi. Nhưng bây giờ tôi đã hiểu lời cảnh cáo rùng rợn của Kiềm Mâu, rằng con ma chỉ đáng sơ nhất khi ta không nhìn thấy nó. Trong những lúc tâm hồn bình tĩnh, hướng thượng thì nó xuất hiện. À!
Tôi đã thấy nó rồi kia kìa, với đôi mắt nhợt nhạt lạnh lùng của nó. (Trán anh ta toát mồ hôi lạnh). Nhưng tôi không sơn lòng mà vẫn giữ vững quyết tâm: Tôi nhìn thẳng vào mặt nó... và tôi thấy rằng nó đã từ từ rút lui vào bóng tối...

Linh Đông ngừng lại, đôi mắt nhìn vào khoảng không gian chói rạng ánh sáng mặt trời; rồi với một tiếng thở dài nặng nề não nuột, anh nói thêm:

– Hỡi Kiều Dung, tôi đã có cách trốn đi. Chúng ta sẽ rời khỏi Paris. Chúng ta sẽ sống với nhau, nâng đỡ an ủi nhau ở nước ngoài và sẽ quên đi dĩ vãng.

Kiều Dung nói một cách bình thản:

– Không, tôi không còn đi đâu nữa cho đến khi người ta đưa tôi đến nơi an nghỉ cuối cùng. Hỡi Linh Đông, đêm vừa qua tôi đã nằm mơ thấy chàng. Đây là lần đầu tiên tôi mơ thấy chàng từ ngày cách biệt nhau. Anh đừng nhạo báng tôi nhé, dường như chàng tha lỗi cho tôi và gọi tôi hai tiếng “Em ơi” thật ngọt ngào! Giấc mộng đó đã thánh hóa gian phòng này. Tôi tin rằng chàng sẽ đến thăm tôi trước khi tôi chết.

– Cô muốn ở lại đây sao? Tại sao chứ? Để bỏ mất bổn phận làm mẹ ư? Nếu cô gặp tai nạn ở đây, con cô sẽ ra sao? Nó sẽ trở nên mồ côi, thật tội nghiệp! Cô có muốn cho nó trở thành đứa con mồ côi ở một xứ đã báng bổ tôn giáo cô, ở một xứ mà lòng từ ái của con người sẽ không còn nữa hay chăng? Phải! Cô hãy khóc đi và ôm nó vào lòng. Nhưng nước mắt sẽ không đủ để bảo vệ, che
chở hay cứu mạng nó!

– Tôi xin nghe lời anh, tôi sẽ cùng anh lên đường.

– Cô hãy sẵn sàng vào lúc chiều mai. Tôi sẽ đem đến cho cô những y phục hóa trang cần thiết.

Kế đó, Linh Đông bèn kể sơ qua vài nét đại cương, sự sắp đặt cuộc hành trình sắp tới, lộ trình sẽ đi qua và những gì phải làm ở dọc đường. Kiều Dung ngồi nghe tiếng được tiếng mất với một tâm hồn bất định, không chút lưu tâm. Anh ta nói xong bèn siết chặt hai bàn tay nàng trong tay mình rồi kiếu từ bước ra.


Sự trả thù của Phi Lịch

Khi Linh Đông vội vàng đi ra khỏi nhà, anh không nhìn thấy có hai bóng đen ẩn núp nơi một góc tường rào. Anh nhìn thấy được cái bóng ma lướt nhẹ bên cạnh mình, nhưng lại không nhìn thấy những cặp mắt ganh tị, nham hiểm và ghen tuông đang rình rập lúc anh ta bước ra khỏi cửa.

My Cốt tiến đến gần nhà, Phi Lịch lặng lẽ bước theo sau. Gã họa sĩ này vốn từng là một kẻ cùng đinh nghèo khó nên thừa biết cách mở lời nói chuyện với người gác cổng. Hắn đưa tay ra hiệu cho người gác cổng đang ngồi trong chòi canh:

– Thế này nghĩa là gì, hỡi công dân! Anh che giấu một kẻ tình nghi sao?

– Hỡi công dân, anh làm tôi sợ hãi đấy! Nếu quả thật như vậy, anh hãy nói tên ông ta xem!

– Không, không phải một người đàn ông, mà là một phụ nữ di trú người Ý ở tại đây.

– Đúng, gian phòng thứ ba trên lầu, cửa bên trái. Nhưng cô ấy có gì
là tình nghi? Nàng không thể là một người nguy hiểm, con bé thật hiền quá!

– Hãy coi chừng đó, hỡi công dân! Anh có dám bảo đảm cho cô ta không?

– Không, không! Tất nhiên là không, nhưng mà...

– Có ai đến viếng cô ta không?

– Không có ai cả... à, trừ ra một người Anh.

– Phải rồi! Một người Anh, một tên gián điệp của William Pitt và Cobourg!

– Lạy Trời! Có thể như vậy được sao?

– Ủa! Này công dân, anh dám nói “lạy trời” ư? Vậy chắc anh phải là một người trong dòng quí tộc?

– Không phải! Đó là một thói quen thôi, tôi chỉ buột miệng thốt ra một cách vô tình vậy thôi!

– Người Anh đó có thường đến không?

– Ông ta đến đây hằng ngày.

– Hằng ngày ư?

Phi Lịch không đè nén nổi một tiếng kêu ngạc nhiên. Người gác cổng nói tiếp:

– Cô ấy không đi ra ngoài bao giờ. Cô ta chỉ lo bận rộn công việc săn sóc đứa con mà thôi.

– Đứa con!

Một lần nữa Phi Lịch bất giác thốt lên và lập tức xông vào cư xá. My Cốt cố gắng giữ nàng lại nhưng vô hiệu. Nàng bước lên lầu theo cánh cửa hé mở mà người gác cổng đã chỉ lúc này. Phi Lịch bước nhanh tới gian phòng thứ ba và dừng chân trước ngưỡng cửa. Khi nhìn thấy gương mặt đẹp sắc sảo mặn mà của Kiều Dung, nàng mất hẳn tia hy vọng cuối cùng! Nàng không thốt lên được một tiếng nào nữa, cơn ghen tức đã nổi lên và gặm nhấm quả tim nàng!

Lúc ấy
Kiều Dung quay đầu nhìn ra cửa thì thấy Phi Lịch. Sự xuất hiện đột ngột của người sơn nữ với vẻ mặt đầy sát khí, hằm hằm một khát vọng trả thù, một niềm thù hận không đội trời chung, làm cho Kiều Dung bất giác thốt lên một tiếng kêu sợ hãi và ôm chặt đứa con vào lòng.

Cô sơn nữ phát lên một tiếng cười rùng rợn, chậm rãi quay lưng đi ra, bước xuống thang lầu, trở lại chòi canh của người gác cổng và kéo tay My Cốt đi ra ngoài. Ra tới đường lộ, nàng ngừng lại đột ngột và nói:

– Anh hãy trả thù cho tôi, và cho tôi biết phải đền đáp anh bằng giá nào?

– Bằng giá nào ư, hỡi cô bạn gái rừng xanh? Cái giá đó chỉ là cô cho tôi được phép yêu cô! Cô sẽ cùng đi trốn với tôi vào lúc chiều mai. Cô hãy giữ các giấy thông hành và những bản lộ trình. Còn họ, họ sẽ vào chơi trong nhà ngục trước giờ chúng ta khởi hành. Máy chém sẽ giúp cô trả thù!

Phi Lịch nói với một giọng quyết liệt:

– Vậy anh cứ làm đi. Được vậy tôi mới yên lòng.

Hai người không nói với nhau một lời nào nữa cho đến khi họ về tới nhà. Nhưng khi Phi Lịch ngước mắt lên nhìn ngôi nhà, nàng chợt thấy những khung cửa sổ gian phòng ngủ ấm cúng mà sự tin tưởng vào tình yêu của Linh Đông trước kia đã làm cho nó trở thành một vườn địa đàng mến yêu với bao nhiêu kỷ niệm êm đềm. Khi đó, con sư tử cái Hà Đông bỗng cảm thấy mềm lòng. Lòng trắc ẩn của nữ giới làm cho nàng dịu dàng trở
lại và quên mất cái bản tính man dại cố hữu của mình. Nàng bèn kéo tay My Cốt lại và nói:

– Không, không phải hắn! Anh chỉ cần tố giác ả kia thôi! Nó phải chết, con ả đó! Còn hắn thì thôi, hãy tha cho hắn!

My Cốt phát lên một tiếng cười quỉ quái và nói:

– Cô muốn sao cũng được, nhưng hắn vẫn phải bị bắt giam trong ít lâu. Rồi hắn sẽ được bình yên, vì không có ai đứng ra tố giác. Nhưng còn cô ả kia, cô không thấy tội nghiệp cho ả hay sao?

Phi Lịch quay lại nhìn thẳng vào mặt My Cốt. Cái nhìn u ám rùng rợn ấy cũng đủ nói lên quyết định cứng rắn của nàng.


Ngoài hành lang Phủ Chủ tịch

Khi Linh Đông về đến nhà, thái độ của Phi Lịch vẫn không có gì thay đổi. Không một lời nói hay một cái nhìn khác lạ nào tỏ ra cho anh thấy sự thay đổi nghiêm trọng đã làm cho mối tình chung thủy của nàng từ nay trở thành một mối hận thù. Vả lại, Linh Đông còn đang bận lo toan về những kế hoạch sắp tới và bận rộn với những ý nghĩ về cái định mệnh lạ lùng của chính mình, nên anh cũng không để ý đến việc gì xảy ra chung quanh.

Linh Đông vẫn vô tư nói với Phi Lịch về những triển vọng tương lai đang chờ đón họ ở nước ngoài, một khi họ trốn ra khỏi nước Pháp một cách an toàn. Phi Lịch liền hỏi:

– Còn người đẹp mà anh định mang đi cùng chúng ta thì sao? My Cốt có nói với em là anh đã bỏ nàng ở lại, và để cho
một người bạn gái của My Cốt thay vào chỗ đó, có phải vậy không?

Linh Đông nói:

– Hắn ta đã nói cho em nghe rồi sao? Em có hài lòng về sự thay đổi đó không?

Phi Lịch nghĩ thầm:

– Đồ phản bội!

Rồi nàng đột nhiên đứng phắt dậy, bước đến sau lưng Linh Đông, lấy tay vén lại mái tóc xỏa xuống mắt anh, vừa ôm lấy đầu anh vừa nói với một nụ cười nhạt:

– Cái đầu đẹp thế này mà phải đưa vào máy chém thì chẳng tiếc lắm sao!

Nói xong, nàng quay mặt đi và giả vờ sửa soạn đồ hành trang để lên đường.

Qua hôm sau, lúc thức giấc Linh Đông không thấy Phi Lịch nữa; nàng vẫn còn vắng mặt khi anh rời khỏi nhà. Anh còn phải đến viếng lão nghị viên Cai Da một lần cuối cùng trước khi lên đường, để thanh toán số tiền trà nước về việc lo giấy thông hành cho My Cốt, và cũng để thăm dò xem có việc gì bất trắc xảy ra có thể làm hỏng kế hoạch của anh hay không.

Trong khi đó, My Cốt cũng đang quay cuồng trong trí những ước mơ, mộng tưởng về tương lai, và định bụng sẽ sử dụng một cách khôn ngoan số vàng của người bạn mà hắn ta sắp phản bội. Hắn bèn lên đường đi đến Phủ Chủ tịch của Robespierre. Hắn không hề có ý tha mạng sống cho Linh Đông để làm vừa lòng Phi Lịch. Hắn cũng nghĩ một cách khôn ngoan như Ba Rê rằng “chỉ có những người chết mới không còn trở lại”.

Và bây giờ, trên đường đi đến Phủ Chủ tịch, hắn ta bắt đầu nghiền ngẫm trong trí một sự
đảo lộn tất cả mọi kế hoạch đã dự tính từ ngày hôm trước. Không phải hắn ta do dự trong quyết định tố cáo Linh Đông, và do hành động này sẽ làm cho Kiều Dung phải bị liên lụy như một người bạn thân và đồng lõa. Về việc ấy, hắn đã quyết định rồi, vì hắn căm thù cả hai người. Kiều Dung đã khinh rẻ và không thèm chiếu cố chút nào đến hắn ta; còn Linh Đông tuy có giúp đỡ hắn, nhưng hắn không thể chịu đựng nổi cái ý nghĩ phải chịu ơn của gã ấy. Điều đó gần như là một sự sỉ nhục.

Vậy thì bây giờ hắn cần gì phải rời khỏi nước Pháp? Hắn có thể chiếm đoạt số vàng của Linh Đông và ép Phi Lịch phải chiều theo ý muốn của hắn. Những thư từ của Mậu Linh gửi cho Linh Đông mà hắn đã lấy trộm được, vừa là những tang chứng độc hại để khép Linh Đông vào án tử hình, lại vừa là một dịp để hắn lập công lớn với Robespierre. Nhờ đó, hắn có thể làm cho Robespierre tha thứ về tội đã kết giao với lãnh tụ Hébert trước kia, và đồng thời sẽ thâu dụng hắn làm vây cánh trong đảng để thực thi chính sách khủng bố hiện tại.

Những triển vọng về con đường công danh, sự giàu sang và danh vọng, lại hé mở trước mắt hắn ta. Những lá thư tang chứng trong tay hắn đã được gửi đi ít lâu trước khi Mậu Linh bị hành quyết, được viết ra một cách táo bạo và vô tư, là những đặc tính quen thuộc của nhà cách mạng này, một đệ tử của Danton. Những thư ấy công khai nói về âm mưu chống lại Robespierre và nêu đích danh những người chủ mưu và
đồng lõa, những kẻ mà nhà độc tài vẫn cho người rình rập thường xuyên nhưng chưa có được bằng chứng cụ thể nào trong tay để đập tan cả bọn một cách hợp pháp trước dư luận quần chúng. Liệu ai có thể hiến dâng cho nhà độc tài một món quà quí báu hơn thế nữa kia chứ?

Với những ý nghĩ đó lởn vởn trong óc, tên phản bội đã bước đến trước cửa Phủ Chủ tịch. Tại đó có một nhóm chừng mươi tên quân cận vệ cao lớn lực lưỡng, ngày đêm canh phòng và giữ gìn an ninh cho Chủ tịch Robespierre.

Bên ngoài là một đám đông dân chúng, phần lớn gồm những người có việc cần gặp Chủ tịch để xin xỏ đặc ân hoặc khiếu nại, kêu oan về một việc gì đó. Cũng có vài kẻ vô tích sự đứng xem để giết thời giờ. Thình lình, đám đông rẽ sang hai bên để nhường chỗ cho một người mảnh khảnh, với một khuôn mặt có vẻ dịu dàng và một nụ cười khả ái trên môi, ăn mặc giản dị nhưng sạch sẽ và có một cái nhìn khiêm tốn, e dè.

Người ấy từ ngoài đi vào với những bước chân âm thầm lặng lẽ như một cái bóng, nhưng dường như có một sức mạnh bí mật làm cho đám quân cận vệ lực lưỡng với những thớt lưng nặng nề như những tấm phản phải hối hả vẹt ra để tránh đường và đè dẫm lên nhau một cách hỗn loạn.

Đi gần đến trước cửa, người ấy liếc nhìn My Cốt và người cận vệ đứng cạnh đó với một cái nhìn thoáng qua nhanh như chớp, không nói một lời hay hỏi một câu nào. Người cận vệ cũng đứng thẳng người để nhường lối đi cho
anh ta.

Thế là người khánh lạ cứ đi thẳng lên lầu để vào văn phòng Chủ tịch.


Vào hang sói

Chủ tịch Robespierre đang ngả lưng nghỉ trên chiếc ghế bành, gương mặt tái ngắt có vẻ mỏi mệt và đôi má lõm sâu hơn lúc bình thường.

Thật vậy, ông ta giống như một người mà cuộc đời sắp sửa xuống dốc và đã đặt sẵn một chân vào nấm mồ dành cho mình. Cách đó một quãng, Bá Văn và Couthon ngồi chung nhau ở một bàn khác, loay hoay viết lách và thỉnh thoảng lại ngưng viết để hội ý nhau bằng những giọng nói thì thầm.

Thình lình, tên cận vệ túc trực bên ngoài bỗng mở cửa phòng bước vào và đến gần Robespierre rồi kề tai nói nhỏ: “Gô Ranh đến.”

Nghe báo, Chủ tịch Robespierre liền đứng ngay dậy. Dường như cái tên ấy có sức mạnh chuyền vào người ông ta một luồng sinh khí mới. Ngay sau đó, con người mảnh khảnh và có vẻ khiêm tốn vừa rẽ đám đông từ bên ngoài lúc nãy đã bước vào phòng và nghiêng mình chào rất sâu trước mặt nhà độc tài.

Thật vậy, Robespierre đang vui mừng đón tiếp một trong những cộng sự viên đắc lực nhất của ông ta, một người mà ông ta có thể tin cậy hơn cả các nhóm đảng viên Jacobin hay dũng khí hiên ngang của những đạo binh giải phóng. Đó là Gô Ranh, tay trùm mật vụ của Ủy ban Cách mạng, một người có cặp mắt dò xét thấu suốt đến mọi nơi và luôn mang đến cho nhà độc tài những tin tức sốt dẻo, chính xác, không những về hành động mà còn cả về những tư tưởng đang manh nha của mọi người.

– Thế nào,
hỡi công dân, có tin gì thêm về Tạ Liên không?

– Sáng nay, ông ta đã ra đi thật sớm, vào lúc tám giờ hai phút.

– A! Sớm như vậy à! Hừm!

– Ông ta đi theo đường Tứ Tự, đường Nhà Thờ, đường Thống Nhất, đường Bãi Sậy, rồi đường Mác Tin; nhưng không có gì lạ, trừ ra...

– Trừ ra chuyện gì?

– Ông ta dừng lại trước một quán sách và trả giá mua vài quyển.

– Mua sách? A! Thằng bịp láo! Nó đang âm mưu gì đây mà muốn đội lốt một tên trí thức kia chứ? Được lắm, nói tiếp đi.

– Sau đó, ông ta đến đường Mông Mạc thì có một người lạ mặt khoác áo tơi màu xanh bước đến cạnh ông ta. Hai người cùng đi với nhau khoảng vài phút thì gặp Lữ Giang cùng nhập bọn.

– Lữ Giang à? Này Bá Văn, hãy lại đây. Anh có nghe gì chưa? Lữ Giang...

– Khi đó tôi bèn nấp vào một tiệm trái cây và cho tiền hai đứa bé gái để chúng giả vờ đánh banh ở gần bên họ để nghe xem họ nói với nhau những gì. Hai đứa bé gái ấy nghe Lữ Giang nói: “Hình như quyền uy của ông ta đã giảm sút.” Và Tạ Liên đáp: “Đúng, và cả sức khỏe của ông ta cũng vậy. Tôi cho rằng ông ta chỉ sống thêm nhiều lắm là ba tháng nữa.” Hỡi đồng chí Chủ tịch! Tôi không biết có phải là họ nói về anh hay không?

Robespierre đáp lại bằng một nụ cười lạnh như băng, nhưng ngay sau đó lộ rõ vẻ mặt lo lắng băn khoăn. Rồi ông ta thầm nhủ một mình: “ Không, ta hãy còn
rất trẻ, cũng không trác táng hay ăn chơi vô độ. Không, dĩ nhiên là sức khỏe của ta còn rất tốt.” Và ông ta nhanh chóng xua tan ngay nỗi lo lắng trong lòng, gằn giọng hỏi tiếp:

– Còn tin gì nữa không?

– Có! Người yêu của Tạ Liên là Theresa de Fontenal hiện đang bị giam vẫn tiếp tục trao đổi thư từ với ông ta. Nàng thúc giục ông ta hãy tìm cách giết đồng chí để cứu nàng. Điều này bọn nhân viên của tôi đã nghe rõ. Chính tên người nhà của ông ta làm người liên lạc để thông tin với Theresa.

– Vậy sao? Tên gia bộc đó, anh phải chặn bắt nó ở giữa đường cho tôi. Thời đại Khủng bố còn chưa chấm dứt, nếu bắt được thư từ gì trong người nó để làm tang chứng rõ ràng, tôi sẽ trục xuất Tạ Liên ra khỏi Quốc hội ngay.

Robespierre đứng dậy. Sau khi vừa đi bách bộ vừa suy nghĩ một lúc trong gian phòng, ông ta mở cửa gọi một người cận vệ vào rồi ra lịnh hãy theo dõi và chặn bắt ngay tên gia nhân của Tạ Liên.

Kế đó, Robespierre lại buông người xuống chiếc ghế bành. Khi người cận vệ đã đi ra, Gô Ranh hỏi thấp giọng:

– Có phải người này tên Ari không?

– Phải! Nó là một đứa trung tín. Giá như nó biết giữ vệ sinh và bớt chửi thề đôi chút thì hay quá!

– Phải chăng đồng chí đã ra lịnh chặt đầu anh nó?

– Phải, nhưng chính Ari đã tố giác anh ruột nó!

– Dù vậy, đối với anh thì liệu nó có thật đáng tin cậy không?

– Ừ nhỉ! Anh
nói đúng!

Kế đó, Robespierre rút ra một quyển sổ tay trong túi áo, viết vào đó vài dòng chữ, rồi đặt lại chỗ cũ và nói:

– Còn gì nữa về Tạ Liên?

– Hết rồi. Lữ Giang và người lạ mặt cùng đi đến công viên rồi chia tay. Tôi thấy Tạ Liên trở về nhà. Nhưng tôi còn có tin khác nữa. Anh có dặn tôi truy tìm tác giả của những bức thư nặc danh...

– À! Anh tìm được chưa? Hãy nói đi.

– Thưa đồng chí Chủ tịch, tôi đã tìm ra được một người. Đồng chí hẳn biết rằng trong số những kẻ bất mãn nhất có một người tên My Cốt?

Robespierre tra tìm hồ sơ trong một quyển sổ đóng bìa da màu đỏ rồi nói:

– À, à... Hãy đợi một chút... My Cốt! Đây rồi. Trong này ghi rõ: “Vô thần, bạn thân của Hébert.” À, à... còn nữa... “Chánh án Duy Mật biết rõ lý lịch và tội ác của tên này.” Được rồi, còn gì nữa?

– Tên My Cốt này bị tình nghi đã viết và rải truyền đơn chống đồng chí Chủ tịch và Ủy ban Cách mạng. Đêm qua, khi nó vắng nhà, người gác cổng cư xá đã để tôi vào nhà nó, ở đường Bô–rơ–pe. Tôi tìm cách mở được khóa phòng để vào và mở tủ của nó. Tôi tìm thấy một bức biếm họa vẽ đồng chí bị đút đầu vô máy chém với dòng chữ này ở dưới: “Hỡi tên đao phủ của dân tộc, mi hãy đọc bản án của mi!” Tôi so sánh hàng chữ đó với tuồng chữ trong các bức thư nặc danh mà anh đã đưa cho tôi, thì thấy tất cả đều giống nhau. Anh xem đây, tôi có
cắt dòng chữ đó về đây rồi!

Robespierre cầm lấy xem qua và mỉm cười. Rồi dường như đã được thỏa mãn, ông ta lại ngã ngửa người trên lưng ghế bành và nói:

– Tốt lắm! Tôi tưởng rằng đó là một kẻ thù nào nguy hiểm hơn! Thằng này phải bị bắt giữ và kết án tử hình!

– Nó đang đợi sẵn bên dưới. Tôi có nhìn thấy nó khi tôi bước lên lầu.

– Vậy sao? Hãy gọi nó lên. À không, đợi một chút. Gô Ranh, anh hãy tạm lánh mặt sang phòng bên, chờ đến khi nào tôi gọi lại anh. Bá Văn, anh hãy cho người lục soát tên My Cốt trước khi đưa nó vào đây.

Bá Văn bước ra cửa; trong khi đó Robespierre cúi đầu xuống trước ngực, có vẻ như chìm đắm trong một cơn suy tư thâm trầm.

Sau một lúc, cánh cửa thình lình mở ra. Bá Văn bước vào và nói nhỏ với nhà độc tài:

– Xong rồi! Đồng chí có thể gặp nó.

Robespierre ra lịnh cho người cận vệ đưa My Cốt vào. Gã họa sĩ bước vào với một vẻ mặt bình tĩnh và đứng thẳng người trước mặt vị Chủ tịch.

Robespierre hỏi:

– Hỡi công dân, anh muốn nói chuyện với tôi? Tôi biết công lao và lòng ái quốc của anh đã từ lâu rồi. Phải chăng anh muốn xin tôi một chức vụ, hay anh có điều gì muốn trình bày, anh cứ nói.

– Thưa đồng chí Chủ tịch, tôi đến đây không phải để cầu xin một ân huệ, mà là để làm một việc phụng sự quốc gia. Tôi hiện có trong tay những bằng chứng về một âm mưu lật đổ chính quyền mà
những kẻ chủ mưu vẫn còn sống ung dung ngoài vòng pháp luật.

Nói xong, hắn ta đặt một xấp thư lên bàn. Robespierre cầm lấy, liếc nhanh qua một lượt và lẩm bẩm:

– À, à... Tốt quá, đây là tất cả những gì ta đang cần. Xem nào, Ba Rê ư? Lữ Giang ư? Ta đã nắm được bọn mày rồi. Hóa ra Mậu Linh cũng chỉ là nạn nhân bị chúng lừa bịp. Cám ơn anh, công dân My Cốt! Tôi thấy rằng những thư từ này gửi cho một người Anh. Có người Pháp nào mà không đề phòng bọn chó săn Anh quốc hóa trang làm cừu non? Nước Pháp không còn cần đến những công dân thế giới nữa. Trò hề đó đã chấm dứt cùng với tên Cờ Lút! À, xin lỗi anh, hỡi công dân My Cốt, nhưng hình như Cờ Lút và Hébert đều là bạn thân của anh?

My Cốt đáp bằng một giọng dường như để tự bào chữa:

– Thưa đồng chí Chủ tịch, tất cả mọi người đều có thể lầm lẫn. Tôi không còn chơi thân với họ nữa kể từ ngày mà đồng chí Chủ tịch công khai tuyên bố chống lại họ, vì tôi sẵn sàng từ bỏ những cảm tình riêng tư của tôi vì nền công lý và chính nghĩa cách mạng.

– Đúng vậy, tôi luôn nắm vững công lý. Đó chính là cái đức tính mà tôi hằng có! Anh có thể tin chắc rằng sự công bằng của tôi sẽ không còn nhắm mắt làm ngơ đối với những công lao của anh, hỡi công dân My Cốt. Anh biết tên Linh Đông này không?

– Tôi biết ông ta khá rõ, và trước đây còn chơi thân nữa. Ông ta là bạn tôi trước kia, nhưng tôi sẵn lòng
tố cáo cả anh ruột tôi nếu như đó là một kẻ đối lập. Tôi cũng không hổ thẹn mà nhìn nhận rằng tôi có chịu ơn ông ta ít nhiều.

– À, à... Và phải chăng anh chủ trương một cách can đảm và thành thật rằng khi có kẻ nào hăm dọa đến tính mạng tôi thì tất cả những cảm tình cá nhân của anh đều phải được dẹp bỏ?

– Vâng, tất cả!

– Anh là một công dân gương mẫu, My Cốt. Anh hãy viết cho tôi địa chỉ của tên Linh Đông này nhé.

My Cốt cúi xuống bàn viết. Thình lình, khi tay vừa cầm lấy cán bút, một tư tưởng vụt thoáng qua trong đầu làm hắn khựng lại, lộ vẻ bối rối và lưỡng lự vô cùng.

– Anh hãy viết đi, My Cốt!

Gã họa sĩ bất lương buộc lòng phải tuân lệnh một cách miễn cưỡng.

– Tên Linh Đông này có còn giao thiệp với ai nữa không?

My Cốt đáp:

– Chính tôi đang muốn nói với đồng chí Chủ tịch về điểm đó. Mỗi ngày ông ta đều đến viếng một người đàn bà, một phụ nữ ngoại quốc biết rõ tất cả những bí mật của ông ta. Người đàn bà ấy giả vờ nghèo túng và chỉ lo việc nuôi con. Nhưng bà ta là vợ của một người Ý rất giàu và đã từng sử dụng những khoản tiền khổng lồ để mua chuộc những công dân Pháp. Bà ta cần phải bị bắt giữ.

– Vậy thì anh hãy viết tên bà ấy.

– Nhưng phải làm gấp mới được, vì tôi biết rằng cả hai đều định rời khỏi Paris nội trong đêm nay.

– Anh yên tâm đi, My Cốt!
Chính phủ ta hành động rất mau lẹ.

Robespierre cầm lấy tờ giấy mà My Cốt vừa viết xong, và nói với một nụ cười:

– Có phải lúc nào anh cũng viết giống như thế này không, công dân My Cốt? Tôi thấy dường như anh đã thay đổi tuồng chữ khác?

– Tôi không muốn cho họ biết rằng chính tôi đã tố cáo họ, thưa đồng chí Chủ tịch!

– Tốt lắm! Tốt lắm! Công lao của anh sẽ được tưởng thưởng xứng đáng, anh hãy trông cậy nơi tôi. Chào đoàn kết!

Robespierre vừa nói xong vừa nhổm dậy nửa người; My Cốt cũng cúi chào và lui ra. Nhà độc tài rung cái chuông nhỏ. Người cận vệ túc trực bên ngoài bước vào chờ lịnh.

– Anh hãy theo dõi người này. Ông ta tên là My Cốt. Khi ông ta vừa ra khỏi cửa, hãy bắt giữ ông ta ngay và giam vào khám lớn. À, đợi một chút... Đây là lịnh tống giam. Công tố viện sẽ được chỉ thị buộc tội sau!

Người cận vệ bước ra. Robespierre không có vẻ gì là mệt mỏi bơ phờ như lúc đầu. Ông ta chồm dậy và đứng dạng hai chân ngay giữa phòng, hai tay khoanh trước ngực, nét mặt căng thẳng và kêu to:

– Gô Ranh đâu?

Tay trùm mật vụ lại xuất hiện.

– Anh hãy cầm lấy những địa chỉ này. Trong vòng một giờ phải bắt giam tên người Anh và người đàn bà này. Những lời khai của họ có thể sẽ giúp tôi bắt giữ những kẻ thù quan trọng hơn. Họ sẽ nhận án tử hình và lên máy chém cùng với những tội nhân khác vào ngày mồng mười, tức là còn ba ngày nữa.
Và đây (ông ta hối hả viết vài dòng trên một tờ giấy), đây là lịnh tống giam.

Sau khi Gô Ranh đã đi ra cửa, Robespierre nói:

– Và bây giờ, này Bá Văn và Couthon, chúng ta không thể trì hoãn với Tạ Liên và đồng bọn được nữa. Tôi vừa được báo cáo là toàn thể nghị viên sẽ không tham dự ngày đại lễ mồng mười tháng này. Chúng ta phải dựa vào pháp luật mà thôi. Tôi sẽ sắp đặt ý tứ cho có trật tự, và chuẩn bị bài diễn văn của tôi. Ngày mai, tôi sẽ trở lại dự họp tại Quốc hội. Ngày mai, Saint-Just sẽ khải hoàn với những đạo quân thắng trận và nhập cuộc với chúng ta. Ngày mai, trên diễn đàn tôi sẽ đả kích những kẻ thù bí mật của nước Pháp! Ngày mai, trước quốc dân, tôi sẽ đòi thủ cấp của những kẻ phản bội!
CHƯƠNG MƯỜI: MỘT THỜI KỲ HỖN LOẠN



Hết phần CHƯƠNG MƯỜI: MỘT THỜI KỲ HỖN LOẠN

    « Xem chương trước «      « Sách này có 12 chương »       » Xem chương tiếp theo »
Tây phương huyền bí

Mời xem phần:

CHƯƠNG MƯỜI: MỘT THỜI KỲ HỖN LOẠN




Tây phương huyền bí

Nguyễn Hữu Kiệt dịch, Nguyễn Minh Tiến hiệu đính

MỤC LỤC


Quý vị đang truy cập từ IP 216.73.216.69 và chưa ghi danh hoặc đăng nhập trên máy tính này. Nếu là thành viên, quý vị chỉ cần đăng nhập một lần duy nhất trên thiết bị truy cập, bằng email và mật khẩu đã chọn.
Chúng tôi khuyến khích việc ghi danh thành viên ,để thuận tiện trong việc chia sẻ thông tin, chia sẻ kinh nghiệm sống giữa các thành viên, đồng thời quý vị cũng sẽ nhận được sự hỗ trợ kỹ thuật từ Ban Quản Trị trong quá trình sử dụng website này.
Việc ghi danh là hoàn toàn miễn phí và tự nguyện.

Ghi danh hoặc đăng nhập

Thành viên đang online:
Rộng Mở Tâm Hồn Viên Hiếu Thành Rộng Mở Tâm Hồn Huệ Lộc 1959 Rộng Mở Tâm Hồn Bữu Phước Rộng Mở Tâm Hồn Chúc Huy Rộng Mở Tâm Hồn Minh Pháp Tự Rộng Mở Tâm Hồn minh hung thich Rộng Mở Tâm Hồn Diệu Âm Phúc Thành Rộng Mở Tâm Hồn Phan Huy Triều Rộng Mở Tâm Hồn Phạm Thiên Rộng Mở Tâm Hồn Trương Quang Quý Rộng Mở Tâm Hồn Johny Rộng Mở Tâm Hồn Dinhvinh1964 Rộng Mở Tâm Hồn Pascal Bui Rộng Mở Tâm Hồn Vạn Phúc Rộng Mở Tâm Hồn Giác Quý Rộng Mở Tâm Hồn Trần Thị Huyền Rộng Mở Tâm Hồn Chanhniem Forever Rộng Mở Tâm Hồn NGUYỄN TRỌNG TÀI Rộng Mở Tâm Hồn KỲ Rộng Mở Tâm Hồn Dương Ngọc Cường Rộng Mở Tâm Hồn Mr. Device Rộng Mở Tâm Hồn Tri Huynh Rộng Mở Tâm Hồn Thích Nguyên Mạnh Rộng Mở Tâm Hồn Thích Quảng Ba Rộng Mở Tâm Hồn T TH Rộng Mở Tâm Hồn Tam Thien Tam Rộng Mở Tâm Hồn Nguyễn Sĩ Long Rộng Mở Tâm Hồn caokiem Rộng Mở Tâm Hồn hoangquycong Rộng Mở Tâm Hồn Lãn Tử Rộng Mở Tâm Hồn Ton That Nguyen Rộng Mở Tâm Hồn ngtieudao Rộng Mở Tâm Hồn Lê Quốc Việt Rộng Mở Tâm Hồn Du Miên Rộng Mở Tâm Hồn Quang-Tu Vu Rộng Mở Tâm Hồn phamthanh210 Rộng Mở Tâm Hồn An Khang 63 Rộng Mở Tâm Hồn zeus7777 Rộng Mở Tâm Hồn Trương Ngọc Trân Rộng Mở Tâm Hồn Diệu Tiến ... ...

... ...