3. Thực hành Chánh ngữ - Vì sao tôi khổ

Nhà lợp không kín ắt bị mưa dột. Tâm không thường tu tập ắt bị tham dục xâm chiếm.Kinh Pháp cú (Kệ số 13)

Hãy đặt hết tâm ý vào ngay cả những việc làm nhỏ nhặt nhất của bạn. Đó là bí quyết để thành công. (Put your heart, mind, and soul into even your smallest acts. This is the secret of success.)Swami Sivananda

Để có đôi mắt đẹp, hãy chọn nhìn những điều tốt đẹp ở người khác; để có đôi môi đẹp, hãy nói ra toàn những lời tử tế, và để vững vàng trong cuộc sống, hãy bước đi với ý thức rằng bạn không bao giờ cô độc. (For beautiful eyes, look for the good in others; for beautiful lips, speak only words of kindness; and for poise, walk with the knowledge that you are never alone.)Audrey Hepburn

Con người chỉ mất ba năm để biết nói nhưng phải mất sáu mươi năm hoặc nhiều hơn để biết im lặng.Rộng Mở Tâm Hồn

Hãy nhớ rằng hạnh phúc nhất không phải là những người có được nhiều hơn, mà chính là những người cho đi nhiều hơn. (Remember that the happiest people are not those getting more, but those giving more.)H. Jackson Brown, Jr.

Ai bác bỏ đời sau, không ác nào không làm.Kinh Pháp cú (Kệ số 176)

Sự thành công thật đơn giản. Hãy thực hiện những điều đúng đắn theo phương cách đúng đắn và vào đúng thời điểm thích hợp. (Success is simple. Do what's right, the right way, at the right time.)Arnold H. Glasow

Hạnh phúc là khi những gì bạn suy nghĩ, nói ra và thực hiện đều hòa hợp với nhau. (Happiness is when what you think, what you say, and what you do are in harmony.)Mahatma Gandhi

Như cái muỗng không thể nếm được vị của thức ăn mà nó tiếp xúc, người ngu cũng không thể hiểu được trí tuệ của người khôn ngoan, dù có được thân cận với bậc thánh.Đức Đạt-lai Lạt-ma XIV

Người cầu đạo ví như kẻ mặc áo bằng cỏ khô, khi lửa đến gần phải lo tránh. Người học đạo thấy sự tham dục phải lo tránh xa.Kinh Bốn mươi hai chương

VỀ MỤC LỤC

Chánh ngữ (tiếng Phạn là sammā-vācā) là lời nói chân chính. Chánh ngữ là sự biểu hiện cụ thể của chánh kiến và chánh tư duy ra thành lời nói. Vì thế, khi biết chú trọng việc nuôi dưỡng chánh kiến và thực hành chánh tư duy thì sự thực hành chánh ngữ sẽ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.

Lời nói chân chính có hai ý nghĩa. Ý nghĩa thứ nhất là chân thật, không dối trá, và ý nghĩa thứ hai là có mục đích chính đáng, mang lại lợi ích cho mình và cho người chứ không chỉ là phù phiếm, vô bổ.

Thực hành chánh ngữ là luôn thận trọng trong ngôn từ, lời nói để đảm bảo hai ý nghĩa chân chánh vừa nói trên.

Trong ý nghĩa thứ nhất, người thực hành chánh ngữ không nói những lời dối trá, sai sự thật, dù là có hay không có nhắm đến một mục đích nào đó.

Trong ý nghĩa thứ hai, người thực hành chánh ngữ không nói ra những lời không có mục đích chân chánh, không mang lại lợi ích cho bản thân và cho người khác, cho dù đó có thể là những điều đúng với sự thật.

Người thực hành chánh ngữ luôn nhận thức đầy đủ về sức mạnh phá hoại cũng như xây dựng của lời nói, và do đó mà chỉ nói ra những lời mang lại niềm vui chính đáng, sự đoàn kết gắn bó, yêu thương và hiểu biết lẫn nhau cho hết thảy mọi người; không nói ra những lời gây đau khổ cho người khác hoặc dẫn đến sự chia rẽ, thù hận hay hiểu lầm lẫn nhau giữa mọi người. Đây cũng chính là một nội dung trong Ngũ giới của người cư sĩ.

Lời nói là một trong những phương tiện mạnh mẽ giúp chúng ta giao tiếp với thế giới bên ngoài. Nếu chúng ta sử dụng bừa bãi phương

tiện ấy, không nhắm đến những mục đích chân chánh, rõ ràng, đó là chúng ta đã phung phí đi một phần năng lượng tinh thần và vật chất của chính mình mà không gặt hái lại được điều gì tương xứng cả.

Mặt khác, khi chúng ta thường xuyên nói ra những lời phù phiếm, vô bổ, cho dù điều đó có vẻ như chẳng làm hại đến ai, nhưng sự thật là đã làm hạn chế đi những lời nói chân chánh và có ích của ta.

Như trên một mảnh đất, chỉ nên trồng những cây trái có ích. Sự phát triển của cỏ dại chính là đã làm hại cho những cây trồng có ích, và không một người làm vườn siêng năng nào lại chấp nhận để cho cỏ dại tồn tại trên mảnh đất của mình.

Cũng vậy, người thực hành chánh ngữ phải biết loại bỏ những lời nói phù phiếm, vô bổ, để chỉ nói ra toàn những lời chân chánh mang lại lợi ích cho bản thân và người khác. Những lời nói phù phiếm, vô bổ chỉ tiêu tốn thời gian và năng lượng của chúng ta một cách vô ích, có khác nào cỏ dại mọc lan trên mảnh đất trồng những cây trái có ích?