Trực giác của tâm thức là món quà tặng thiêng liêng và bộ óc duy lý là tên đầy tớ trung thành. Chúng ta đã tạo ra một xã hội tôn vinh tên đầy tớ và quên đi món quà tặng. (The intuitive mind is a sacred gift and the rational mind is a faithful servant. We have created a society that honor the servant and has forgotten the gift.)Albert Einstein
Người biết xấu hổ thì mới làm được điều lành. Kẻ không biết xấu hổ chẳng khác chi loài cầm thú.Kinh Lời dạy cuối cùng
Lửa nào sánh lửa tham? Ác nào bằng sân hận? Khổ nào sánh khổ uẩn? Lạc nào bằng tịnh lạc?Kinh Pháp Cú (Kệ số 202)
Người tốt không cần đến luật pháp để buộc họ làm điều tốt, nhưng kẻ xấu thì luôn muốn tìm cách né tránh pháp luật. (Good people do not need laws to tell them to act responsibly, while bad people will find a way around the laws.)Plato
Cách tốt nhất để tìm thấy chính mình là quên mình để phụng sự người khác. (The best way to find yourself is to lose yourself in the service of others. )Mahatma Gandhi
Việc người khác ca ngợi bạn quá hơn sự thật tự nó không gây hại, nhưng thường sẽ khiến cho bạn tự nghĩ về mình quá hơn sự thật, và đó là khi tai họa bắt đầu.Rộng Mở Tâm Hồn
Nghệ thuật sống chân chính là ý thức được giá trị quý báu của đời sống trong từng khoảnh khắc tươi đẹp của cuộc đời.Tủ sách Rộng Mở Tâm Hồn
Con người sinh ra trần trụi và chết đi cũng không mang theo được gì. Tất cả những giá trị chân thật mà chúng ta có thể có được luôn nằm ngay trong cách mà chúng ta sử dụng thời gian của đời mình.Tủ sách Rộng Mở Tâm Hồn
Tôi tìm thấy hy vọng trong những ngày đen tối nhất và hướng về những gì tươi sáng nhất mà không phê phán hiện thực. (I find hope in the darkest of days, and focus in the brightest. I do not judge the universe.)Đức Đạt-lai Lạt-ma XIV
Như bông hoa tươi đẹp, có sắc lại thêm hương; cũng vậy, lời khéo nói, có làm, có kết quả.Kinh Pháp cú (Kệ số 52)

VỀ MỤC LỤC

Người ta vẫn thường so sánh cách hoạt động và lưu trữ thông tin của máy vi tính như là sự bắt chước theo cấu trúc và hoạt động của bộ não con người. Tuy vậy, có những khác biệt nhất định mà chúng ta có thể dễ dàng nhận ra. Một trong những khác biệt đó là khả năng ghi nhớ. Mỗi máy tính đều có một dung lượng nhớ nhất định có thể đo lường, nhưng bộ não chúng ta thì không. Chúng ta sống và hoạt động suốt cuộc đời mà chưa bao giờ gặp phải một “thông báo thiếu bộ nhớ” kiểu như máy vi tính.

Điều gì đã giúp chúng ta làm được điều kỳ diệu này? Đó là vì ngoài khả năng “ghi vào”, bộ não chúng ta còn có khả năng “tự xóa bỏ” những thông tin không còn cần thiết nữa. Sự chọn lọc này rất thường khi là xảy ra một cách hoàn toàn “tự động” mà không cần đến sự quan tâm có ý thức của chúng ta. Tuy nhiên, trong một vài khía cạnh nhất định, chúng ta cần phải chủ động bắt chước theo và định hướng cho nguyên tắc này để có thể tạo ra một môi trường tình cảm tốt đẹp hơn.

Vấn đề sẽ dễ hiểu hơn nếu chúng ta thử quan sát chính mình để thấy được những gì chúng ta đã quên và còn nhớ. Có những điều rất xa xôi nhưng chúng ta vẫn còn nhớ rõ như mới hôm qua, nhưng ngược lại, có những chuyện chỉ mới xảy ra vào tuần trước mà chúng ta dường như không thể nhắc lại được là chúng đã xảy ra như thế nào. Cơ chế quên và nhớ của chúng ta không đơn giản chỉ dựa vào yếu tố thời gian – mặc dù đó là một trong các yếu tố – mà còn dựa vào một số những nguyên tắc phức tạp khác.

Một trong
các nguyên tắc ấy là nguyên tắc ấn tượng. Sự việc tạo ra ấn tượng càng mạnh thì càng được ghi nhớ lâu hơn. Và ấn tượng được đề cập ở đây được hiểu là bao gồm cả những ấn tượng tốt và xấu. Vì thế, chúng ta không lấy làm lạ khi thấy là không chỉ những người ta yêu thương được nhớ đến, mà cả những người gây nhiều khó chịu, bực dọc cho ta nhất cũng sẽ được nhớ đến rất lâu.

Vấn đề ở đây là chúng ta cần biết vận dụng nguyên tắc quên và nhớ. Ghi nhớ những điều tốt đẹp mang lại cho chúng ta cảm giác tốt đẹp và do đó tạo ra một môi trường tình cảm tích cực. Ngược lại, khi nhớ đến những gì không tốt đẹp đã xảy ra trong quá khứ, chúng ta cũng sống lại những cảm giác không tốt đẹp và do đó làm cho môi trường tình cảm trở nên xấu đi.

Như đã nói, việc ghi nhớ những ấn tượng xấu được diễn ra một cách tự nhiên. Vì thế, để chủ động tạo ra một môi trường tình cảm tích cực hơn, chúng ta cần biết cách quên chúng đi.

Quên chúng đi không có nghĩa là không còn nhớ đến. Dù rất muốn làm như thế, chúng ta cũng sẽ không sao làm được, bởi vì điều đó nằm trong phần hoạt động ngoài tầm kiểm soát chủ động của ý thức. Chẳng thế mà chúng ta rất thường gặp những trường hợp “càng muốn quên đi lại càng nhớ đến”. Vì thế, “quên chúng đi” ở đây nên được hiểu theo ý nghĩa là “phớt lờ” đi, đừng quan tâm nhắc đến chúng. Đây là điều tốt nhất mà bạn có thể làm được để tạo ra một môi trường tình