[1] Hoàng Long Huệ Nam (1002-1069), thiền sư Bắc Tống. Thủy tổ của phái Hoàng Long thuộc tông Lâm Tế. Nhận pháp tự của Thạch Sương Sở Viên (98-1040). Có để lại Hoàng Long Huệ Nam Thiền Sư Ngữ Lục 1 quyển và Hoàng Long Huệ Nam Thiền Sư Thư Xích Tập 1 quyển. Tiểu sử có chép ở Tục Đăng Lục quyển 7, Ngũ Đăng Hội Nguyên quyển 17. Hoàng Long Tam quan là 3 công án nổi danh của ông (1-Tay Phật, 2- Con lừa 3 cẳng và 3- Sinh duyên). Xin tham khảo lời Ryômin bàn trong tắc 48 Càn Phong nhất lộ.

[2] Mạc: mò mẫm, dò dẫm.

[3] Khóa: cưỡi. Đảo khóa: Cưỡi ngược.

[4] Trong Cổ Tôn Túc Ngữ Lục có kể chuyện một học tăng hỏi Dương Kỳ Phương Hội Phật là gì thì ông đáp là con lừa 3 cẳng. Nó đùa chơi, khua vó nhảy lóc cóc mà đi (tam cước lử tử, lộng chủng nhi hành). Do đó tông phong của Dương Kỳ được gọi là Con lừa 3 cẳng (Tam cước lư tử). 

[5] Tra: Nguyên văn không có bộ Miên. Tạm dùng vì chữ này không có trong bộ chữ của người dịch.

[6] Theo Ngũ Đăng Hội Nguyên quyển 2, chương nói về Tây Thiên Đông Độ Ứng Hóa Thánh Hiền có kể chuyện Na Tra lóc thịt trả mẹ, lóc xương trả bố. Sau đó phát huy dược đại thần thông, thuyết pháp cho cha mẹ.Ý nói người nào thoát khỏi ràng buộc phụ mẫu, nhiên hậu mới tìm thấy bản thân. 

[7] Tương truyền Ngũ Tổ Hoằng Nhẫn Đại Mãn (602-675) kiếp trước là một ông già có tên là Tài Tùng Đạo Giả (Ông lão đạo trồng tùng) vì muốn trẻ lại để kịp nghe pháp do Tứ Tổ Đạo Tín giảng, bèn chết đi và (không cần có bố) tự mình chui vào bụng một người đàn bà để được sinh ra trở lại.

[8] Xuyết: chọn lựa. Thằng sàng: chỗ nghĩ ngơi (của khách).

[9] Tiệt đoạn: cưa, chặt đứt đôi.

[10] Bàn chập: loại rắn rết ngủ dưới đất qua mùa đông, có thể hóa rồng. Kinh Dịch chương Hệ Từ có chữ: Long xà chi chập dĩ tồn thân dã. (Rắn rết ngủ dưỡng thân chờ thời hóa long).

[11] Lập tăng thủ tòa: nhà tu có danh tiếng được mời đến chủ trì việc diễn giảng.

[12] Bài kệ này viết 2 năm sau ngày Hòa thượng Vô Môn Huệ Khai hoàn tất và viết Hậu Tự cho Vô Môn Quan.

[13] Vô Lương Tôn Thọ (không rõ năm sinh năm mất), thiền gia phái Đại Huệ thuộc tông Lâm Tế.Nhận pháp tự của Nham Sơn Sư Thụy (cũng không rõ năm sinh năm mất). Để lại Nhật Dụng Thanh Qui 1 quyển. Tiểu sử có trong Tục Truyền Đăng Lục quyển 35, Ngũ Đăng Nghiêm Thống quyển 22.

[1] Hoàng Long Huệ Nam (1002-1069), thiền sư Bắc Tống. Thủy tổ của phái Hoàng Long thuộc tông Lâm Tế. Nhận pháp tự của Thạch Sương Sở Viên (98-1040). Có để lại Hoàng Long Huệ Nam Thiền Sư Ngữ Lục 1 quyển và Hoàng Long Huệ Nam Thiền Sư Thư Xích Tập 1 quyển. Tiểu sử có chép ở Tục Đăng Lục quyển 7, Ngũ Đăng Hội Nguyên quyển 17. Hoàng Long Tam quan là 3 công án nổi danh của ông (1-Tay Phật, 2- Con lừa 3 cẳng và 3- Sinh duyên). Xin tham khảo lời Ryômin bàn trong tắc 48 Càn Phong nhất lộ.

[2] Mạc: mò mẫm, dò dẫm.

[3] Khóa: cưỡi. Đảo khóa: Cưỡi ngược.

[4] Trong Cổ Tôn Túc Ngữ Lục có kể chuyện một học tăng hỏi Dương Kỳ Phương Hội Phật là gì thì ông đáp là con lừa 3 cẳng. Nó đùa chơi, khua vó nhảy lóc cóc mà đi (tam cước lử tử, lộng chủng nhi hành). Do đó tông phong của Dương Kỳ được gọi là Con lừa 3 cẳng (Tam cước lư tử). 

[5] Tra: Nguyên văn không có bộ Miên. Tạm dùng vì chữ này không có trong bộ chữ của người dịch.

[6] Theo Ngũ Đăng Hội Nguyên quyển 2, chương nói về Tây Thiên Đông Độ Ứng Hóa Thánh Hiền có kể chuyện Na Tra lóc thịt trả mẹ, lóc xương trả bố. Sau đó phát huy dược đại thần thông, thuyết pháp cho cha mẹ.Ý nói người nào thoát khỏi ràng buộc phụ mẫu, nhiên hậu mới tìm thấy bản thân. 

[7] Tương truyền Ngũ Tổ Hoằng Nhẫn Đại Mãn (602-675) kiếp trước là một ông già có tên là Tài Tùng Đạo Giả (Ông lão đạo trồng tùng) vì muốn trẻ lại để kịp nghe pháp do Tứ Tổ Đạo Tín giảng, bèn chết đi và (không cần có bố) tự mình chui vào bụng một người đàn bà để được sinh ra trở lại.

[8] Xuyết: chọn lựa. Thằng sàng: chỗ nghĩ ngơi (của khách).

[9] Tiệt đoạn: cưa, chặt đứt đôi.

[10] Bàn chập: loại rắn rết ngủ dưới đất qua mùa đông, có thể hóa rồng. Kinh Dịch chương Hệ Từ có chữ: Long xà chi chập dĩ tồn thân dã. (Rắn rết ngủ dưỡng thân chờ thời hóa long).

[11] Lập tăng thủ tòa: nhà tu có danh tiếng được mời đến chủ trì việc diễn giảng.

[12] Bài kệ này viết 2 năm sau ngày Hòa thượng Vô Môn Huệ Khai hoàn tất và viết Hậu Tự cho Vô Môn Quan.

[13] Vô Lương Tôn Thọ (không rõ năm sinh năm mất), thiền gia phái Đại Huệ thuộc tông Lâm Tế.Nhận pháp tự của Nham Sơn Sư Thụy (cũng không rõ năm sinh năm mất). Để lại Nhật Dụng Thanh Qui 1 quyển. Tiểu sử có trong Tục Truyền Đăng Lục quyển 35, Ngũ Đăng Nghiêm Thống quyển 22.