|
e) Tác giả
và hoàn cảnh sáng tác:
Xuất xứ: Shin
Kokin-shuu, thơ luyến
ái phần 1, bài 1034.
Tác Giả:
Shokushi Naishinnô (Thức Tử
Nội Thân Vương, ? – 1201) tức
công chúa Shokushi (cũng có thể
đọc là Shikishi). Bà là con
gái thứ 3 của Thiên Hoàng Go
Shirakawa (Hậu Bạch Hà). Đã
từng làm Saiô (hay Saiin) nghĩa là
trinh nữ đền thần, đại diện
hoàng gia ra tu thế ở đền Kamo,
một trong những đền quan trọng
của Thần Đạo. Sau đó không
lấy chồng mà xuất gia. Đời
bà gặp nhiều nghịch cảnh: cha
bị giam cầm, anh chết đói. Bà
là nhà thơ nữ thuộc loại
tiểu biểu của thời Shin Kokin.
Theo lời chú thích của
Shin Kokin-shuu, đây là một bài
thơ mang chủ đề “Tình Thầm”
(Shinobu Koi).
Shokushi
Naishinnô
f) Thưởng
ngoạn và phẩm bình:
Đề Tài:
Tình yêu nung nấu trong tim không
giải tỏa được, chỉ còn
lấy cái chết làm lối thoát.
Bài thơ bắt đầu
bắt một lời kêu gọi “Chết
được thì cứ việc chết
cho xong!”, tỏ ra rất quyết tâm.
Tình cảm bị dồn nén của
tác giả như vậy đã đến
chỗ cùng cực, nhất định
không thổ lộ lòng yêu thầm
trộm nhớ cho thế gian biết. Trong hai
câu sau nói lên nỗi bất an sợ
bị người đời khám phá
ra nó.
Cụm từ Tama no o trong câu
đầu có nghĩa là chuỗi
ngọc, ví mạng sống với sợi
dây nối kết linh hồn và thể
xác. Taenaba taene có ngữ khí
rất mạnh, giống như lời thách
thức. Kỹ thuật tu từ dùng trong
bài này là cách ngắt câu
ở cuối câu thứ hai và việc
sử dụng các engo của từ
o (sợi dây, xâu chuổi) như
tae (dứt đứt), nagarae (kéo
dài ra), yowari ( hao mòn) .
g)
Dư Hứng:
|
Hán dịch:
Nông Chi Mệnh. 儂 之 命
Khả liên nông chi
mệnh, 可 憐 儂 之 命
Yếu tuyệt trực tu
tuyệt. 要 絶 直 須 絶
Nhược nhưng[1]
như thử sinh, 若 仍 如 此 生
Nan nại[2]
sầu tâm kết. 難 奈 愁 心 結
[1]
Nhược nhưng:
cầm bằng, nếu cứ. [2]
Nan nại: khó mà,
khó có thể.
|
|
Anh dịch:
Of my life or soon or late the thread,
The withering-thread perforce must snap:
I almost would’ twere now, I dread
Of longer life the sure hap –
The secrete of our love display,
For e’er our happiness low laid.
Life! Thou string of gems!
If thou art to end, break now.
For, if yet I live,
All I do to hide (my love)
May at last grow weak (and fail).
(Mac Cauley)
|
|
Lời đồn đại trong
thiên hạ về mối tình của
công chúa Shokishi và nhà biên
tập Teika đã trở thành một
giai thoại văn chương rất nổi
tiếng và chủ đề của vở
tuồng Nô nhan đề Teika. Theo vở
tuồng đó, khi Teika (từng giữ
chức Keishi lo công chuyện trong
vương phủ và gần gũi công
chúa) chết đi, hóa thành giây
leo phủ lên mồ công chúa làm
cho linh hồn của bà không siêu
thoát được vì bị hiểu
lầm là người không đoan
chính.
|
|