|
e) Tác
giả và hoàn cảnh sáng tác:
Xuất Xứ:
Kinyô-shuu (Kim
Diệp Tập) thơ mùa đông, bài
270.
Tác Giả:
Minamoto no Kanemasa (Nguyên, Kiêm Xương)
là người sống khoảng đầu
thế kỷ 12. Chỉ biết ông là
con của Minamoto no Toshisuke (Nguyên, Tuấn
Phụ), dòng dõi Thiên Hoàng
Uda. Là nhà thơ từng tham dự
vào nhiều hội thơ suốt ba đời
tiên hoàng (Horikawa, Toba và Sutoku).
Không biết gì thêm về kinh lịch
của ông ngoài việc có giúp
việc hoàng hậu, sau xuất gia.
Minh họa
thơ Minamoto no Kanemasa
Theo lời bàn trong
Kinyô-shuu,
đây là một bài vịnh đề
tài Quan Lộ Thiên Điểu nghĩa
là “chim chidori
trên quan ải”.
Vào thời của tác giả thì
cửa ải Suma đã bị phế bỏ
nhưng khách bộ hành vào mùa
đông trên đường ra đảo
Awaji (giữa Kobe và đảo Shikoku) phải
đi ngang qua Suma và có khi nghe tiếng
chim óc cau (千鳥thiên
điểu = chidori)
kêu và không khỏi cảm khái.
Suma dĩ nhiên là địa danh nổi
tiếng trong Truyện
Genji với đoạn
văn nói về chàng Genji trong khi đi
đày và ngủ một mình,
sáng ra bị đánh thức bởi
tiếng chim gọi bầy trên tầng
không, nên cảm thấy bớt đơn
chiếc.
f) Thưởng
ngoạn và phẩm bình:
Đề tài:Cảm
khái trên bước lưu ly khi nghe
chim chidori
kêu ở bãi Suma giữa mùa đông.
Đảo Awaji là một địa
danh quen thuộc trong thi ca, một bên có
bãi Akashi, một bên có bãi
Suma, đều là những “gối
thơ”. Còn chidori, con “chim
trời”, “chim di” nói ở
đây, tiếng Anh gọi là plover
(óc cau) một giống chim nhỏ, lưng
xanh đen, má và ức màu trắng,
mùa đông thường sống thành
bầy trên sông hay biển. Tiếng
chim chidori kêu ai oán được
nhắc đến trong thi ca để nói
lên lòng nhớ vợ hoặc người
yêu.
g)
Dư Hứng:
|
Hán dịch:
Đạm Lộ Đảo. 淡 路 島
Thiên điểu vãng
lai Đạm Lộ đảo, 千 鳥 往 来 淡 路 島
Phi điểu ai đề
thanh bi thiết. 飛 鳥 哀 啼 声 悲 切
Nhạ khởi[1]
lữ nhân vô hạn sầu, 惹 起 旅 人 無 限 愁
Tu Ma quan thủ miên bất
đắc. 須 磨 関 守 眠 不 得
|
|
Anh dịch:
Tween Awaji and Suma fly
The screaming sea-birds to and fro
Night after night; their ceaseless cry
Doth scarce a moment’s sleep allow,
To whom his fate
Allots the ward of Suma’s gate.
(Dickins)
Guard of Suma's Gate,
From your sleep, how many nights
Have you waked at cries
Of the plaintive sanderlings,
Migrant from Awaji's isle?
(Mac Cauley)
|
|
Bà Sei Shônagon trong Makura
no Sôshi (Ghi Nhanh Bên Gối) có
viết: “Cửa ải thì phải
nói đến ải Ôsaka, ải
Suma, ải Suzu...” giúp ta tưởng
tượng cảnh lữ thứ trên bước
đường của người du hành
đương thời.
|
|