e) Tác
giả và hoàn cảnh sáng tác:
Xuất Xứ:
Go-Shuui-shuu
(Hậu Thập Di Tập), thơ luyến ái
phần 3, bài 763.
Tác Giả:
Izumi Shikibu (Hòa Tuyền, Thức Bộ,
978? - ? ) là con gái của Ôe
no Masamune (Đại Giang, Nhã Chí) và
mẹ của Koshikibu (tác giả bài
60). Hầu hạ Hoàng Hậu Shôshi
(Chương Tử) trong hậu cung của
Thiên Hoàng Ichijô (Nhất Điều).
Là tác giả của Izumi
Shikibu Nikki (Hòa Tuyền
Thức Bộ Nhật Ký).
Izumi Shikibu
Đây là bài thơ
làm ra trên giường bệnh để
tặng cho người đàn ông yêu
dấu trước giờ tác giả từ
biệt cõi đời.
f) Thưởng
ngoạn và phẩm bình:
Đề tài:
Biết cái chết gần kề nhưng
vẫn một lòng yêu.
Bài thơ này giản dị,
không sử dụng kỹ xảo, bộc
lộ được tình cảm tự
phát của tác giả.
Tất cả cuộc đời
như ngưng đọng lại trong một
chữ tình. Bài thơ cũng bày
tỏ sự ham muốn bám víu vào
cuộc sống.
Cách
diễn đạt hết sức lãng mạn
như thế rất khó tìm ra ở
một nhà thơ nữ nào khác
thời Heian. Những vần thơ phá
cách và bôn phóng này là
biểu tượng cho phong cách sống
tự do của bà.
g)
Dư Hứng:
|
Hán dịch:
Phương Hồn Dục
Đoạn. 芳 魂 欲 断
Bệnh tháp[1]
trầm trầm dữ nhật
tăng, 病 榻 沈 沈 与 日 増
Phương hồn dục
đoạn ngã thương
tình. 芳 魂 欲 断 我 傷 情
Kim thế lai sinh trường
tương ức, 今 世 来 生 長 相 憶
Do vọng y nhân tái
nhất phùng. 猶 望 伊 人 再 一 逢
[1]
Tháp: cái chõng dài. Bệnh
tháp: giường bệnh.
|
|
Anh dịch:
Ere long for me this world shall end,
Thus doth my mind to me foretell;
Ere long to other world shall wend
My soul that thee hath lov’d so well.
Ah, would that thou
But oncemore wer’t beside me now.
(Dickins)
Soon I cease to be;--
One fond memory I would keep
When beyond this world.
Is there, then, no way for me
Just once more to meet with thee?
(Mac Cauley)
|
|
Tuy là người không dễ khen
ai, nhất là giữa phụ nữ với
nhau nhưng Murasaki Shikibu, trong tập nhật
ký của mình, đã có
những dòng chữ đánh giá
cao tài thơ của Izumi Shikibu:
“Thơ của bà Izumi đáng
gọi là hay. Về mặt tri thức cổ
thi và lý luận thơ ca, tuy bà
không so sánh được với một
nhà thơ chuyên nghiệp nhưng trong
những bài bà vịnh, thế nào
cũng có những nét thanh nhã
đập vào mắt ta”.
Còn về việc xác định
người đàn ông mà bà
Izumi muốn gặp lần cuối cùng là
ai thì theo ý kiến của nhà
thơ và nghiên cứu cổ văn
Kubota Utsubo (Oa Điền, Không Huệ,
1877-1967) thì người đó là
Tachibana no Michisada (Quất, Đạo Trinh),
quan trấn thủ vùng Izumi, ông chồng
đầu tiên của bà. Người
còn thương tưởng đến bà
suốt đời không ai khác ngoài
ông cho dù cuộc đời tình
ái của bà nhiều sóng gió.
Bà đã qua tay nhiều đàn
ông (Fujiwara no Yasumasa, người chồng
thứ hai, các tình nhân như
hoàng thân Tametaka, hoàng thân
Atsumichi…). Tuy nhiên, cách giải
thích “phải đạo” của
Kubota Utsubo không được mọi người
đồng tình cho lắm.
|