|
e) Tác giả
và hoàn cảnh sáng tác:
Xuất xứ:
Gosen-shuu
(Hậu tuyển tập), loại luyến ca,
phần ba, bài số 778.
Tác giả:
Yôzei-in (Dương Thành
Viện, 868-949) tức Thái Thượng
Hoàng Yôzei.
Tác giả vốn là hoàng
tử con của Thiên Hoàng Seiwa (Thanh
Hòa, 850-880), vì đau ốm, nên
mới 16 tuổi đã nhượng vị
để nghĩ hưu. Theo lời thuyết
minh trong Gôsen-shuu thì qua bài
thơ này, nhà vua bày tỏ tình
cảm của ông đối với công
chúa Suishi (hay Yasuko, Tuy Tử), con gái
Thiên Hoàng Kôkô (Quang Hiếu,
tục gọi là Điếu Điện,
Tsuridono hay Tiểu Tùng Điện,
Komatsudono).
Sau này bà Suishi trở
thành hoàng hậu của nhà vua
và Tsuridono, người cha vợ, lúc
đó đã 51 tuổi, sẽ kế
vị khi chính Yôzei bị triều
đình kết tội là có triệu
chứng điên cuồng. Tác giả
sau khi thoái vị còn sống thêm
65 năm bi thảm, chỉ mất lúc 81
tuổi (949).
f) Thưởng ngoạn
và phẩm bình
Đề tài:
Cùng với thời gian, tình
yêu chất chứa đầy tràn
trong vực sâu của mối tình cô
đơn.
Núi Tsukuba ở tỉnh
Ibaraki hiện nay, có hai ngọn, núi
đàn ông (Nantai) và núi đàn
bà (Nyotai), là nơi trai gái Nhật
thời thượng cổ tụ tập để
hát đối đáp trong những
ngày có utagaki,
lễ hội múa hát mừng mùa
màng. Tên con sông 皆川Minagawa,
mina
皆nghĩa
là tất cả,
lại được viết với chữ
Hán 男女川Nam
Nữ Giang, hay 水無之川Thủy
Vô Chi Giang cho nên hai địa danh
Tsukuba và Minagawa đều hàm ý
tình yêu trai gái mãnh liệt
như nước trên núi cao (các
chữ ne
嶺và
mine
峰
(đỉnh, ngọn)
để nhấn mạnh độ cao của
núi) đổ xuống sông thành
vực sâu. Địa danh Minagawa được
xem như một chữ mào đầu
(jo-kotoba) cho nhiều bài thơ. Chữ
fuchi 淵chỉ
vực sâu của giòng sông (kawa
no fuchi) cũng còn
hàm ý vực tình sâu xa của
tác giả (koi no
fuchi) , lúc đầu
chưa là bao nhiêu nhưng dần dần
vì sức mạnh ồ ạt đã
tích tụ thành vực sâu trong sự
cô đơn mong nhớ.
g)
Dư Hứng:
|
Hán dịch:
Trúc Ba Phong gian
thủy. 築 波 峰 間 水
Trúc Ba Phong gian
thủy, 築 波 峰 間 水
Lưu xuất hối[1]
thành xuyên. 流 出 滙 成 川
Luyến tình tâm tận
tích, 恋 情 心 尽 積
Thâm thâm như cự
uyên. 深 深 如 巨 淵
|
|
Anh dịch:
The Minagawa’s waters fall
From Ts’kubane yama’s lofty peak:
In loving haste the waters all
For aye accumulate, and seek
The end of all their constant flow,
The sea that doth no limits know.
(Dickins)
From Tsukuba's peak,
Falling waters have become
Mina's still, full flow:
So my love has grown to be;
Like the river's quiet deeps.
(Mac Cauley)
|
|
|
|