CÂY ÐA LỐI CŨ,
GỌI HỒN NGƯỜI XƯA

Phần 4A: Xuôi Nam (Huế, Ðèo Hải Vân, Hội An)

Ðàm Trung Phán

Phần Một : Cây đa lối cũ Phần 2: Gọi Hồn Người Xưa Phần 3: "Cảm xúc và những tín hiệu kỳ lạ" Phần 4A: Xuôi Nam (Huế, Ðèo Hải Vân, Hội An) Phần 4B:  Xuôi Nam (Nha Trang, Mũi Né, Ðà Lạt, Saigon)

Tôi nở một nụ cười và trong đầu, tôi tự nói với tôi: "Tuyệt vời! Chẳng còn nghi ngờ gì nữa"! Chẳng lẽ những người Vô Thần còn phủ nhận sự hiện hữu của phần linh hồn hay họ vẫn còn ngụy biện như thường lệ? Mà tôi còn rất muốn biết thêm những người không tôn trọng Luật Trời sẽ bị quả báo ra sao, nhất là những kẻ giết người không tanh tay sẽ phải đối diện ra sao với linh hồn của những người đã bị chúng giết hại sau khi những kẻ độc ác này đã chết? Tôi sẽ đi tìm trong những tài liệu của Tây Phương và Ðông Phương về điều này!

Tôi và chú H. mang ngay 3 cuộn phim này ra hiệu nhờ họ chuyển sang VCD hay DVD để anh em chúng tôi mỗi người có một bộ đĩa, phòng khi cuốn phim bị thất lạc hay bị hỏng.

Buổi tối hôm đó tại nhà chú H, tôi ngồi ngay ở trong phòng bàn thờ. Tôi ngồi trên ghế, vừa Thiền thở vừa suy nghĩ về cuộc đời. Tôi thấy đời sống trên Cõi Trần này rất hữu hạn, đầy tranh chấp, tham, sân, si và tôi liên tưởng đến cái vô hạn khi tự mình thoát ra khỏi cái "tục lệ hữu hạn của Cõi Trần" này. Tuy là đang đêm tại Hà Nội nhưng tiếng xe cộ, tiếng còi xe vẫn không ngừng ồn ào. Chính trong cái "động" này của Hà Nội mà tôi lại thấy cái "tĩnh" nội tâm của tôi. Tôi chợt ngủ thiếp đi trong lúc đang ngồi và khi tôi trở về phòng ngủ, cả nhà ai nấy đều đã đi ngủ hết.

Ngày hôm sau, vợ chồng chúng tôi lấy xe ôm để tới một văn phòng du lịch đón xe đi thăm phong cảnh Tam Cốc, Ninh Bình. Tôi chụp vài tấm hình của Ô Quan Chưởng tại Hà Nội mà âm hưởng còn vang trong đầu tôi sau 50 năm xa cách.

Ðền thờ các vị vua nhà Lê, nhà Ðinh thật trang nghiêm trong cái tĩnh mịch, đơn giản và an bình của đồng quê miền Bắc. Ðiều này làm tôi thấy vui mừng vì tôi rất hãi cái không khí xô bồ đầy tiếng còi inh ỏi và đầy ô nhiễm của Hà Nội. Nhìn những lá cờ xí đang tung bay trong gió, tôi bỗng liên tưởng đến những chiến trận đã được mô tả trong văn chương Việt Nam. Tôi có cảm giác là trong một tiền kiếp nào đó, tôi cũng đã từng ra chiến trận để lại sau lưng một bà mẹ già, vợ trẻ và con thơ. Tôi cũng hình dung ra được hình ảnh oai phong của các ông tướng và các đoàn quân khi đang xông ra chiến trận. Tôi đã sống trên 40 năm trong thế giới Tây Phương và giờ đây không những tôi đang được trở về với khung cảnh Việt Nam mà tôi còn đang đưọc trở về với văn hóa và lịch sử Việt Nam nữa. Những cảm nghĩ này, tôi thấy rất khó có thể mô tả trên giấy bút. Tôi thấy lịm người trong cái cảm nhận riếng tư này:

"Chàng từ khi vào nơi gió cát,
Ðêm trăng này nghỉ mát nơi nao!"

Chúng tôi bước lên thuyền để đi thăm Tam Cốc. Cũng có cảnh cây đa bến cũ nhưng "bến đò" đã được xây bằng bê tông nên trông có vẻ "gồ ghề" (commercial) một phần nào như các nơi du lịch khác trên thế giới. Cảnh vật thật bao la và yên tĩnh. Tôi lắng nghe tiếng mái chèo khua nước và thấy khoan khoái hít thở không khí trong lành. Thật là quý hóa biết bao so với không khí ô nhiễm đầy khói xe và bụi bậm của Hà Nội. Vợ chồng chúng tôi ngồi chiêm ngưỡng cảnh thiên nhiên, không quên chỉ cho nhau những chỗ nào đẹp và thơ mộng. Tôi chụp hình và BN ngồi quay phim, thật là thoải mái!

Xin mời quý vị vào xem hình ảnh:

http://www.pbase.com/bac_ninh/tam_coc

Trong chuyến về thăm Việt Nam, tôi có thói quen mỗi ngày ghé vào Internet Cafe để đọc Email của bạn bè, nhất là một số bạn cũ của tôi đang có mặt ở Việt Nam nhưng tôi không thấy thoải mái mỗi lần vào Internet Cafe tại Hà Nội. Lý do chính là vì thời gian đó đang mùa đông nên họ đóng cửa kính kín mít cho đỡ lạnh. Tôi đã bị đau họng tại Hà Nội vì cái không khí ô nhiễm của khói xe. Trong Internet Cafe đầy khói thuốc lá, họng tôi lại càng thấy đau hơn và tôi ho sù sụ. Tôi cũng không chịu nổi khi nghe tiếng chửi thề của nhiều người xung quanh cho nên tôi chỉ đọc Email và trả lời rất ngắn gọn rồi tôi bỏ đi ngay.

Sáng sớm hôm Giáng Sinh 2005, chúng tôi lấy xe taxi lên một khách sạn gần hồ Hoàn Kiếm để cùng "phái đoàn" lấy xe bus ra phi trường Nội Bài rồi cùng bay vào Huế, bắt đầu chuyến xuôi Nam. Chuyến bay không mệt nhọc gì mà lại còn vui nữa vì tôi thấy các khuôn mặt Việt Nam trong phi hành đoàn. Chỉ khổ mỗi tội là chúng tôi phải chia nhau sắp lại hành lý cho đúng 25 kí lô cho mỗi người! Cũng may là BN và tôi đã để lại Hà Nội cả một valise hành lý không còn dùng tới nữa.

Huế đón chúng tôi bằng không khí trong lành sau một cơn mưa. Vào đến Huế, tôi thấy cái tĩnh của một thành phố khác xa với Hà Nội: Huế không ồn ào, ít xe cộ và không khí mát lạnh sau cơn mưa. Tôi cũng không thấy những biểu ngữ "dao to búa lớn" như ở Hà Nội nữa. Tôi rất dị ứng thấy những sáo ngữ "trăm voi không được một bát nước sáo", nói tốt mà không làm tốt, làm bậy thì lại dấu! Tôi thấy gần gũi với cái không khí an lành, bàng bạc và những cây cối với mầu xanh tươi mát vì nhiều mưa của Huế hơn.

Chúng tôi viếng thăm Thành Nội, lăng Tự Ðức, lăng Minh Mạng, lăng Khải Ðịnh ... Tuy tôi không biết gì về Phong Thủy nhưng tôi cảm nhận được sự an tĩnh, cái "phần hồn thăm thẳm" của các địa danh mà tôi đã ghé thăm. Tôi cảm nhận được cái "hồn sông núi" của nhiều địa danh tại đất Bắc nhưng ở Huế, tôi cảm nhận được niềm thân thương như tôi đang được trở về lại với một cõi xa xôi nào đó trong Tiền Kiếp nhất là khi tôi nhìn những bức tượng, những bức tường xanh rêu, những cây xanh rờn, những cái hồ tĩnh lặng trong các lăng tẩm.

"Dấu xưa xe ngựa hồn thu thảo!"

http://www.pbase.com/bac_ninh/hue

 Tôi sẽ lại ra đi và mang theo những cảm xúc nhẹ nhàng, bàng bạc mà tôi đang có. Tôi sẽ ngồi trong cái không khí tĩnh lặng nơi trời Tây Phương để nhớ về quê cha đất tổ đang vô hình chung đi vào cái động, còn động hơn ở Phương Tây, thật là ngậm ngùi, xót xa!

"Phái đoàn" chúng tôi lên thuyền đi dọc theo sông Hương. BN và tôi bắt đầu công việc của hai phó nhòm. Chùa Thiên Mụ quả là đẹp. Tôi thích nhất cảnh đứng trong chùa Thiên Mụ nhìn ra sông Hương lúc chiều tà.

Chúng tôi được một người quen dẫn đi thăm các cháu nhỏ tại 2 trung tâm giữ trẻ và Hội Những Người Mù. Nhìn các cháu đứng hát ngoài sân rồi vào ngồi ăn trưa mà lòng tôi thấy chùng xuống với niềm thương cảm. Tội nhất cho những người mù: họ làm chổi quét nhà rồi tự đem đi bán để lấy tiền sinh sống. Mỗi nơi chúng tôi đều tặng một số tiền mà bạn bè, họ hàng và cá nhân chúng tôi đã đóng góp cho công việc từ thiện trước khi chúng tôi rời Canada để về thăm quê hương Việt Nam.

Chúng tôi đã dự trù cái lộ trình tại Việt Nam cả mấy tháng trước khi rời Hoa Kỳ và Canada: thuê nguyên cả một cái xe bus lớn đi từ Huế vào Hội An. Ghé Hội An vài ngày để tham quan rồi ghé thăm Nha Trang vài ngày. Sau đó vợ chồng chúng tôi sẽ ghé thăm Mũi Né trong khi "phái đơàn" sẽ đi thẳng về Saigon. Từ Mũi Né, cặp vợ chồng già sẽ ở lại Thung Lũng Tình Yêu tại Ðà Lạt hơn một tuần "trăng mật" và sau đó, chúng tôi sẽ đón xe bus về Saigon "tiễn đưa phái đoàn" về lại Mỹ và Canada. BN và tôi sẽ cứ tà tà sống ở Saigon một ít lâu: nếu thích thì đi chơi tiếp, không thích thì ở lỳ tại Saigon để cho tôi có thì giờ kiếm lại những hình ảnh, những con đường cũ của ngày xa xưa.

Trong chuyến đi xe bus từ Hà Nội về thăm Nam Ðịnh, tôi đã rút tỉa được thêm kinh nghiệm chụp hình trên xe bus. Ba ngưòi phó nhòm chúng tôi chia nhau công việc: một người ngồi trước xe bus chụp thẳng, và một người ngồi bên trái và một người ngồi bên phải để chúng tôi cố gắng thu được nhiều góc cạnh trong chuyến đi này. Phía nào mà phong cảnh ngoạn mục là dân phó nhòm chúng tôi đổ xô ra mà chụp hình lia lịa. Tôi luôn luôn ngồi ngay bên cạnh cửa kính xe bus, tì máy hình cho chắc vào kính xe và sẵn sàng chụp hình cho thật đúng lúc, đúng góc cạnh mà tôi dự đoán. Tôi tắt flash để tránh việc hình ảnh bị lóe sáng. Tuy hình ảnh không hoàn toàn đẹp được như ý muốn nhưng tôi cũng biết cái thân phận "ăn mày chớ đòi xôi gấc" trong hoàn cảnh chúng tôi lúc bấy giờ. Miễn sao là tôi ghi lại được nhiều tấm hình của quê hương trong những lúc di chuyển - "có còn hơn không" này!-

Trời đang mưa khi chúng tôi rời Huế. Ðối với tôi, đây là một cơ hội may mắn vì tôi rất muốn nhìn thấy cảnh đồng ruộng Miền Trung trong cơn mưa và tôi cảm thấy "mát dạ" được ngắm nhìn thảo mộc xanh tươi.

Chúng tôi ghé thăm một trung tâm du lịch (resort) tại Lăng Cô để ăn trưa. Trung tâm này nằm ngay trên bờ biển, phong cảnh khá đẹp nhưng khi tôi thấy một số phòng ốc đang được xây cất, tôi không muốn để ý tới vì tôi được đào tạo trong ngành công chánh tại Tây Phương luôn luôn phải quan tâm tới sự an toàn cho người thợ, người dân nhưng mà hầu như đây là một thứ xa xỉ phẩm tại nhiều nơi ở Việt Nam! Chúng tôi ra bãi biển để hít thở không khí trong lành và nghe tiếng sóng biển vỗ vào bờ. Bãi biển vùng Lăng Cô tuy không đẹp bằng các bãi biển vùng Caribbean nhưng tôi cảm thấy nó "mặn mà" hơn đối với tôi, chắc có lẽ tại vì nó thuộc về quê hương của tôi?

Trời lại bắt đầu mưa tiếp. Trong xe bus, chúng tôi trò chuyện nổ như pháo rang và tôi cảm thấy rất vui vì trên xe tất cả mọi người, trừ bác tài, đều là những người thân của tôi. Mọi người trở nên im lặng khi xe bắt đầu đi vào đường đèo Hải Vân.

http://www.pbase.com/bac_ninh/hai_van_and_hoi_an

Mọi người trong xe đổ xô về hướng bờ biển và 3 anh chàng phó nhòm chúng tôi bấm nút máy hình mệt nghỉ luôn. Thoạt đầu cái nút bấm hình máy ảnh của tôi nóng lên rồi bung ra và rớt xuống sàn xe. May mắn thay là tôi kiếm được nó. Tôi lắp lại nhưng rồi nó lại bung ra, chung quy chỉ tại vì tôi đã bắt nó làm việc "overtime" quá độ  trong những chuyến đi Sapa, Vịnh Hạ Long, Hà Nội, Bắc Ninh, Sơn Tây, Nam Ðịnh và Huế. Tôi phải lấy băng keo "masking tape" ra "băng bó" cho nó và cầu trời cho máy hình "tai qua nạn khỏi" cho tới khi chúng về lại Canada, nếu không tôi sẽ bỏ lỡ mất quá nhiều cơ hội chụp hình trên những chặng đường xuôi nam sắp tới!

Xe lên đèo, xuống đèo, đi vòng vèo theo con đường đồi núi của đèo Hải Vân. Thật là ngoạn mục nhưng cũng có đôi lúc rất hồi hộp nhất là khi xe đổ dốc quanh đèo dưới cơn mưa. Cảnh vật mờ mờ, ảo ảo dưới thung lũng trong cơn mưa trông giống hệt như trong những bức tranh thủy mạc. Lâu lâu tôi thấy đó đây những cột cây số và nhất là những cái miếu bên đường. Tôi chợt nhớ lại con đường đèo tại Venezuela mà gia đình chúng tôi đã đi qua trong cuối thập niên 80. Xe bus đi men theo sườn núi, lâu lâu tôi cũng thấy mấy cái nhà nhỏ bằng gỗ được đặt tại ven đường trông chẳng khác gì những cái miếu ở ven đường bên Việt Nam mình vậy. Tôi thấy họ để hoa trên những cái nhà nhỏ này. Tôi gạn hỏi cô hướng dẫn viên trong xe bus về lai lịch những "căn nhà" này và được cô cho biết rằng tại những nơi này đã có tai nạn xe hơi chết người. Dân địa phương và khách qua đường thường đặt hoa tại đây để tưởng nhớ đến những người đã tử nạn giao thông. Hóa ra phong tục tại Việt Nam và Venezuela tuy hai nước cách xa nhau hàng ngàn dặm mà lại rất giống nhau ở điểm này!

Chúng tôi ghé vào thăm Bảo Tàng Viện tại Ðà Nẵng để xem di tích của nền văn minh người Chàm. Xe lại chuyển bánh và chúng tôi ghé thăm một trung tâm làm đồ gốm và đồ bằng đá. Ðồ gốm Việt Nam rất đẹp và giá cả phải chăng so với thị trường Bắc Mỹ.

Tới Ngũ Hành Sơn khi trời bắt đầu tối. Nhìn cảnh vật và những ngôi chùa trong Ngũ Hành Sơn lúc chiều tà, tôi cảm thấy rất thoải mái và quen quen. Tôi linh cảm thấy trong một tiền kiếp nào đó, tôi đã từng sống dưới cửa Phật và tôi cảm thấy một niềm an vui, xa lánh các stress và đời sống "vật lộn" hàng ngày của những năm tôi còn phải đi dậy tại Canada.

Chúng tôi tới Hội An vào ban đêm. Khách sạn tương đối sạch sẽ nhưng tất cả mọi người trong "phái đoàn" đều bị váng đầu vì mùi nước cống nồng nặc xông vào phòng ốc của khách sạn. Lý do là vì khách sạn không có các ống dẫn mùi sình ra thẳng bên ngoài khách sạn. Nói chung, rất nhiều các khách sạn ở Việt Nam chưa được xây cất theo tiêu chuẩn quốc tế, nhất là trên phương diện khám xét cách xây cất (building inspection). 

Khu Phố Cổ Hội An ban đêm với các đèn lồng trông thật là ấm cúng và lạ mắt. Trong suốt 2 ngày dừng chân tại Hội An, tôi chỉ thích đi bộ thăm các phố xá, cửa hiệu và các ngôi nhà cổ tại Khu Phố Cổ mà thôi. Tại đây, rất nhiều cửa hiệu có thể may quần áo cho du khách trong vòng nửa ngày hay một ngày. Nhưng theo tôi, quần áo tôi may tại Hội An không đẹp bằng quần áo tôi may tại Saigon, nhất là cái "coupe" (kiểu và lối may). Tôi vui thú và rất mê đứng xem nhiều loại đèn lồng đủ mọi cỡ, mọi kiểu, mọi mầu sắc nên tôi đã "khuân lén" về Canada 2 cái đèn lồng mà quên mất không xin phép "chính phủ tại gia" (spousal government). Về tới Canada, tôi không kiếm thấy chúng đâu và tôi gạn hỏi "chính phủ" thì "hỏi ai, ai cứ hững hờ không thưa"! 
Một hôm tôi đi săn hình và shopping tại khu Phố Cổ. Ðang lúc đói bụng, tôi nhìn thấy một bà đang bán chuối chiên trên hè phố. Nhìn thấy miếng chuối chiên vàng còn đang bốc khói, tôi mua 1 miếng và ăn ngay tại chỗ! Trời đất, ngon ơi là ngon và tôi mua 10 miếng chuối chiên đem về ... "nuôi vợ"! BN và tôi ăn hết ngay, vừa ăn, vừa tấm tắc khen ngon.

Tôi nhận thấy Sapa và Hội An là hai nơi tại Việt Nam mà du khách Tây phưong tới thăm rất nhiều. Nhìn thấy họ, tôi có cảm giác khá lạ lùng: họ là những người Tây Phưong mà tôi đã từng gặp tại nhiều nơi bên trời Âu Mỹ nhưng họ lại đang viếng thăm quê hương tôi. Sapa và Hội An thuộc về quê hương cội nguồn VN của tôi mà tôi có cảm tưởng như là tôi đang sống ở trong một thành phố Tây Phương vậy vì sự có mặt của rất nhiều du khách Tây Phương! Gặp các du khách người Úc, đôi khi tôi hứng chí nói tiếng Anh theo kiểu người người Úc (Aussie's English) cho nó ..." đã" vì tôi cũng đang nhớ lại thời sinh viên của tôi tại đất Úc! Tôi thấy vui vui vì tôi "ngộ ra" rằng đất nước tôi đang "lột xác" để hòa mình với thế giới bên ngoài, nhất là thế giới tự do những mong người dân lành Việt Nam thoát ra khỏi cảnh nghèo với  hy vọng bắt kịp với đà tiến của thế giới bên ngoài.

Xin xem tiếp "Phần 4B": Xuôi Nam - Ðoạn 2