|
§ 80. {Iti 3.31; Iti 72}
|
§ 80. {Iti 3.31; Iti 72}
|
|
§ 81. {Iti 3.32; Iti 73}
|
§ 81. {Iti 3.32; Iti 73}
|
|
"It's not through having heard it from other priests or contemplatives that I say, 'I have seen beings conquered by receiving offerings — their minds overwhelmed — at the break-up of the body, after death, reappearing in the plane of deprivation, the bad destination, the lower realms, in hell. |
N�y c�c Tỷ-kheo, sau khi kh�ng nghe một Sa-m�n hay B�-la-m�n n�o kh�c n�i l�n, Ta n�i l�n lời n�i n�y: "N�y c�c Tỷ-kheo, Ta đ� thấy c�c ch�ng sanh, bị cung k�nh chinh phục, t�m bị cung k�nh x�m chiếm, sau khi th�n hoại mạng chung, bị sanh v�o c�i dữ, �c th�, đọa xứ, địa ngục. |
|
"Instead, it's from having known it myself, seen it myself, observed it myself that I say, |
V� n�y c�c Tỷ-kheo, v� rằng Ta tự m�nh biết, tự m�nh thấy, tự m�nh t�m ra n�n Ta tuy�n bố rằng: |
|
Both when receiving offerings & not: his concentration won't waver, he remains heedful: he — continually absorbed in jhana, subtle in view & clear-seeing, enjoying the ending of clinging — is called a man of integrity. |
Ai khi được cung k�nh, Khi kh�ng được cung k�nh, Trong cả hai trường hợp, T�m định kh�ng lay chuyển. Sống hạnh kh�ng ph�ng dật, T�m thường nhập thiền tư, Với t�m tưởng tế nhị, Ch�nh qu�n c�c sở kiến, Ưa th�ch chấp thủ diệt, �ược gọi bậc ch�n nh�n. |
|
§ 82. {Iti 3.33; Iti 75}
[Alternate translation: Ireland]
|
§ 82. {Iti 3.33; Iti 75}
[Alternate translation: Ireland]
|
|
"When a disciple of the noble ones lives devoted to developing the seven [sets of] qualities that are wings to Awakening,1 on that occasion the divine sound sounds forth among the devas: 'This disciple of the noble ones is doing battle with Mara.' This is the second divine sound that sounds forth among the devas on appropriate occasions. |
Lại nữa, n�y c�c Tỷ-kheo, khi n�o bậc Th�nh đệ tử sống chuy�n t�m tu tập về Bảy Bồ-đề phần; trong khi ấy, n�y c�c Tỷ-kheo, tiếng chư Thi�n được vang l�n: "Vị Th�nh đệ tử n�y chiến đấu với �c ma". N�y c�c Tỷ-kheo, đ�y l� tiếng chư Thi�n thứ hai, thỉnh thoảng được vang l�n giữa chư Thi�n, t�y thời được khởi l�n. |
|
"When a disciple of the noble ones, through the ending of fermentations dwells in the awareness-release & discernment-release that are free from fermentation, having known & made them manifest for himself right in the present life, on that occasion the divine sound sounds forth among the devas: 'This disciple of the noble ones has won the battle. Having been in the front lines of the battle, he now dwells victorious.' This is the third divine sound that sounds forth among the devas on appropriate occasions. |
Lại nữa, n�y c�c Tỷ-kheo, khi n�o bậc Th�nh đệ tử, với sự diệt tận c�c lậu hoặc, ngay trong hiện tại, tự m�nh với thắng tr� chứng ngộ, chứng đạt v� an tr� v� lậu t�m giải tho�t, tuệ giải tho�t, trong khi ấy, n�y c�c Tỷ-kheo, tiếng chư Thi�n vang l�n: "Vị Th�nh đệ tử n�y đ� chiến thắng trong chiến trận. �ứng đầu trong chiến trận, sau khi chiến thắng, vị ấy an tr�". N�y c�c Tỷ-kheo, đ�y l� tiếng chư Thi�n thứ ba, thỉnh thoảng được vang l�n giữa chư Thi�n, t�y thời được khởi l�n. |
|
"These are the three divine sounds that sound forth among the devas on appropriate occasions." Seeing he's won the battle — the disciple of the Rightly Self-awakened One — even the devas pay homage to this great one, thoroughly mature. "Homage to you, O thoroughbred man — you who have won the hard victory, defeating the army of Death, unhindered in emancipation." Thus they pay homage, the devas, to one who has reached the heart's goal, for they see in him no means that would bring him under Death's sway. Note 1. The wings to Awakening are the four frames of reference, the four right exertions, the four bases for power, the five faculties, the five strengths, the seven factors for Awakening, and the noble eightfold path. |
"N�y c�c Tỷ-kheo, giữa chư Thi�n c� tiếng chư Thi�n n�y, thỉnh thoảng được vang l�n, tuỳ thời được khởi l�n." Thấy đệ tử ch�nh gi�c Chiến thắng trong chiến trận, Chư Thi�n cũng đảnh lễ, Bậc vĩ đại như vậy, Bậc tr� tuệ ch�n muồi. Ch�ng t�i đảnh lễ Ng�i, Người được luyện thuần thục, V� Ng�i đ� chiến thắng, Trận đ�nh rất kh� thắng. Ng�i đ� chiến thắng được Qu�n đội của thần chết, Kh�ng c�n trở ngại g�, Nhờ giải tho�t của Ng�i. Như vậy c�c Thi�n nh�n, �ảnh lễ vị như vậy, Vị đạt được mục đ�ch, Chắc chắn c�c Thi�n nh�n, �ảnh lễ trong vị ấy, Ph�p g� gi�p tho�t được, Khỏi thần chết chi phối. |
|
§ 83. {Iti 3.34; Iti 76}
|
§ 83. {Iti 3.34; Iti 76}
|
|
When this was said, a certain monk said to the Blessed One, -"What, lord, is the devas' reckoning of going to a good destination? What is their reckoning of the gain that is good to gain? What is their reckoning of becoming well-established?" |
|
|
"The human state, monks, is the devas' reckoning of going to a good destination. Having become a human being, acquiring conviction in the Dhamma-&-Vinaya taught by the Tathagata: this is the devas' reckoning of the gain that is good to gain. When that conviction is settled within one — rooted, established, & strong, not to be destroyed by any priest or contemplative; deva, Mara, or Brahma; or anyone else in the world: this is the devas' reckoning of becoming well-established." |
N�y c�c Tỷ-kheo, được địa vị l�m người được gọi l� đi đến c�i l�nh của chư Thi�n. Khi được địa vị l�m người, được l�ng tin trong Ph�p v� Luật do Như Lai thuyết giảng, n�y c�c Tỷ-kheo, đ�y được gọi l� nhận được những g� kh�o nhận được của chư Thi�n. Khi l�ng tin được nhập v�o, được an tr� th�nh gốc rễ, ki�n tr�, kh�ng bị l�m tan n�t bởi Sa-m�n, B�-la-m�n, Thi�n nh�n, �c ma, Phạm thi�n hay bất cứ ai ở đời th� được gọi l� kh�o an tr� của chư Thi�n. |
|
When a deva passes away from the company of devas through his life-span's ending, three sounds sound forth — the devas' encouragement. 'Go from here, honorable sir, to a good destination, to companionship with human beings. On becoming a human being, acquire a conviction unsurpassed in True Dhamma. That conviction of yours in True Dhamma, well-taught, should be settled, rooted, established, — undestroyed as long as you live. Having abandoned bodily misconduct, verbal misconduct, mental misconduct, and whatever else is flawed; having done with the body what's skillful, and much that is skillful with speech, having done what's skillful with a heart without limit, with no acquisitions, then — having made much of that basis of merit through giving — establish other mortals in True Dhamma & the holy life.' With this sympathy, the devas — when they know a deva is passing away — encourage him: 'Come back, deva, again & again.' |
Khi n�o vị Thi�n nh�n, Từ bỏ th�n chư Thi�n, V� thọ mạng đ� hết, Ba tiếng được thốt l�n, Do chư Thi�n an ủi, Cổ vũ khiến hoan hỷ. Từ đ�y, n�y Hiền giả, H�y đi đến c�i l�nh, Cộng tr� với lo�i Người. Khi đ� được l�m người, Trong Ch�nh ph�p vi diệu, H�y lấy được l�ng tin, L�ng tin ấy v� thượng. Hiền giả h�y th�m nhập, V�o trong l�ng tin ấy, An tr� th�nh gốc rễ, Cho đến trọn sanh mạng, Kh�ng bị l�m tan n�t, Trong điệu ph�p kh�o giảng. Từ bỏ th�n l�m �c, Từ bỏ lời n�i �c, Từ bỏ � nghĩ �c, V� mọi h�nh động kh�c, �ược xem l� thuộc �c. Th�n l�m c�c hạnh l�nh, L�m nhiều lời n�i l�nh, Sau khi � nghĩ l�nh, V� lượng, kh�ng sanh y. Rồi l�m c�c c�ng đức Cho sanh y đời sau L�m xong nhiều c�ng đức Với bố th� rộng r�i, Rồi an tr� người kh�c, Bị tử vong chi phối, Trong đời sống Phạm hạnh, Trong Ch�nh ph�p vi diệu. Với l�ng từ mẫn n�y, Chư Thi�n khi biết được. Một Thi�n nh�n mệnh chung, Liền n�i lời cổ vũ. Thi�n nh�n h�y đến đ�y, H�y đến lại nhiều lần. |
|
§ 84. {Iti 3.35; Iti 78}
|
§ 84. {Iti 3.35; Iti 78}
|
|
"There is the case where a Tathagata appears in the world, worthy & rightly self-awakened, consummate in clear knowing & conduct, well-gone, an expert with regard to the cosmos, unsurpassed trainer of tamable people, teacher of beings human & divine, awakened, blessed. He teaches the Dhamma admirable in its beginning, admirable in its middle, admirable in its end. He proclaims the holy life both in its particulars & in its essence, entirely perfect, surpassingly pure. This is the first person who, appearing in the world, appears for the benefit of many, the happiness of many, in sympathy for the world — for the welfare, the benefit, the happiness of beings human & divine. |
Ở đ�y, n�y c�c Tỷ-kheo, Như Lai xuất hiện ở đời, bậc A-la-h�n, Ch�nh �ẳng Gi�c, Minh Hạnh T�c, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, V� Thượng Sĩ, �iều Ngự Trượng Phu, Thi�n Nh�n Sư, Phật, Thế T�n. Ng�i thuyết ph�p sơ thiện, trung thiện, hậu thiện, c� nghĩa, c� văn, tr�nh b�y Phạm hạnh ho�n to�n vi�n m�n thanh tịnh. N�y c�c Tỷ-kheo, đ�y l� hạng người thứ nhất xuất hiện ở đời, xuất hiện đem lại hạnh ph�c cho nhiều người, an lạc cho nhiều người, v� l�ng thương tưởng cho đời, v� lợi �ch, v� hạnh ph�c, v� an lạc, cho chư Thi�n v� lo�i Người. |
|
"Furthermore, there is the disciple of that Teacher who is a worthy one, his mental fermentations ended, who has reached fulfillment, done the task, laid down the burden, attained the true goal, totally destroyed the fetter of becoming, and who is released through right gnosis. He teaches the Dhamma admirable in its beginning, admirable in its middle, admirable in its end. He proclaims the holy life both in its particulars & in its essence, entirely perfect, surpassingly pure. This is the second person who, appearing in the world, appears for the benefit of many, the happiness of many, in sympathy for the world — for the welfare, the benefit, the happiness of beings human & divine. |
Lại nữa n�y c�c Tỷ-kheo, đệ tử của bậc �ạo Sư ấy, bậc A-la-h�n, c�c lậu hoặc đ� đoạn tận, Phạm hạnh đ� th�nh tựu, việc cần l�m đ� l�m, g�nh nặng đ� đặt xuống, mục đ�ch của m�nh đ� đạt được, hữu kiết sử đ� đoạn tận, đ� giải tho�t nhờ ch�nh tr�. Vị ấy thuyết ph�p sơ thiện, trung thiện, hậu thiện, c� nghĩa, c� văn, tr�nh b�y Phạm hạnh ho�n to�n vi�n m�n thanh tịnh. N�y c�c Tỷ-kheo, đ�y l� hạng người thứ hai xuất hiện ở đời, xuất hiện đem đến hạnh ph�c cho nhiều người, an lạc cho nhiều người v� l�ng thương tưởng cho đời, v� lợi �ch, v� hạnh ph�c, v� an lạc cho chư Thi�n v� lo�i Người. |
|
"Furthermore, there is the disciple of that Teacher who is a learner, following the way, erudite, endowed with [good] practices & principles. He, too, teaches the Dhamma admirable in its beginning, admirable in its middle, admirable in its end. He proclaims the holy life both in its particulars & in its essence, entirely perfect, surpassingly pure. This is the third person who, appearing in the world, appears for the benefit of many, the happiness of many, in sympathy for the world — for the welfare, the benefit, the happiness of beings human & divine. |
Lại nữa, n�y c�c Tỷ-kheo, đệ tử bậc �ạo Sư ấy l� bậc hữu học, đang đi tr�n con đường, vị nghe nhiều, giới cấm được g�n giữ. Vị ấy cũng thuyết ph�p sơ thiện, trung thiện, hậu thiện, c� nghĩa, c� văn, tr�nh b�y Phạm hạnh ho�n to�n vi�n m�n thanh tịnh. N�y c�c Tỷ-kheo, đ�y l� hạng người thứ ba xuất hiện ở đời, xuất hiện đem đến hạnh ph�c cho nhiều người, an lạc cho nhiều người, v� l�ng thương tưởng cho đời, v� lợi �ch, v� hạnh ph�c, v� an lạc cho chư Thi�n v� lo�i Người. N�y c�c Tỷ-kheo, c� ba hạng người xuất hiện ở đời, xuất hiện đem đến hạnh ph�c cho nhiều người, an lạc cho nhiều người, v� l�ng thương tưởng cho đời, v� lợi �ch, v� hạnh ph�c, v� an lạc cho chư Thi�n v� lo�i Người. |
|
"These are the three persons who, appearing in the world, appear for the benefit of many, the happiness of many, in sympathy for the world — for the welfare, the benefit, the happiness of beings human & divine." The Teacher, Great Seer, is first in the world; following him, the disciple composed; and then the learner, erudite, following the way, endowed with good virtue, practices. These three, chief among beings divine & human, giving light, proclaiming the Dhamma, throw open the door to the Deathless, release many from bondage. Those who follow the path, well-taught by the Caravan Leader unsurpassed, will put an end to stress right here — those heeding the message of the One Well-gone. |
"C� ba hạng người n�y xuất hiện ở đời, xuất hiện đem lại hạnh ph�c cho nhiều người, an lạc cho nhiều người, v� l�ng thương tưởng cho đời, v� lợi �ch, v� hạnh ph�c, v� an lạc cho chư Thi�n v� lo�i Người." Bậc �ạo Sư ở đời, �ại ẩn sĩ thứ nhất, Tiếp nối theo vị ấy L� đệ tử �ạo Sư, �� tu tập tự ng�, Tiếp đến bậc hữu học, �ang đi tr�n con đường, Bậc nghe nhiều học nhiều, Bậc giới cấm đầy đủ. Ba vị tối thượng n�y, Giữa chư Thi�n, lo�i Người, Bậc t�c th�nh h�o quang, Bậc tuy�n bố Ch�nh ph�p Mở toang cửa bất tử, �� gi�p đỡ nhiều người. Tho�t ly khỏi �ch nạn. Những ai t�y bước theo, Con đường kh�o thuyết giảng, Bởi bậc V� Thượng Sĩ, Bậc cầm đầu lữ h�nh, Vị ấy tại đời n�y, Chấm dứt mọi khổ đau, Những vị kh�ng ph�ng dật, Trong gi�o l� Thiện Thệ. |
|
§ 85. {Iti 3.36; Iti 80}
|
§ 85. {Iti 3.36; Iti 80}
|
|
§ 86. {Iti 3.37; Iti 81}
|
§ 86. {Iti 3.37; Iti 81}
|
|
§ 87. {Iti 3.38; Iti 82}
|
§ 87. {Iti 3.38; Iti 82}
|
|
"There are these three kinds of skillful thinking that produce non-blindness, produce vision, produce knowledge, foster discernment, side with non-vexation, and are conducive to Unbinding. Which three? Thinking imbued with renunciation... Thinking imbued with non-ill-will... Thinking imbued with harmlessness produces non-blindness, produces vision, produces knowledge, fosters discernment, sides with non-vexation, and is conducive to Unbinding. These are the three kinds of skillful thinking that produce non-blindness, produce vision, produce knowledge, foster discernment, side with non-vexation, and are conducive to Unbinding." Three skillful thoughts should be thought, three unskillful thoughts rejected. Whoever stills sustained thoughts — as rain would, a cloud of dust — through an awareness with thinking stilled, attains right here the state of peace. |
"N�y c�c Tỷ-kheo, c� ba thiện tầm n�y, t�c th�nh kh�ng m�, t�c th�nh mắt, t�c th�nh tr�, l�m tăng trưởng tr� tuệ, kh�ng dự v�o phần tổn hại, đưa đến Niết-b�n. Thế n�o l� ba? An ổn tầm, n�y c�c Tỷ-kheo, t�c th�nh kh�ng m�, t�c th�nh mắt, t�c th�nh tr�, l�m tăng trưởng tr� tuệ, kh�ng dự phần l�m tổn hại, đưa đến Niết-b�n. V� s�n tầm, n�y c�c Tỷ-kheo, t�c th�nh kh�ng m�, t�c th�nh mắt, t�c th�nh tr�, l�m tăng trưởng tr� tuệ, kh�ng dự phần v�o tổn hại, đưa đến Niết-b�n. V� hại tầm, n�y c�c Tỷ-kheo, t�c th�nh kh�ng m�, t�c th�nh mắt, t�c th�nh tr�, l�m tăng trưởng tr� tuệ, kh�ng dự phần v�o tổn hại, đưa đến Niết-b�n. N�y c�c Tỷ-kheo, c� ba thiện tầm n�y, t�c th�nh kh�ng m�, t�c th�nh mắt, t�c th�nh tr�, l�m tăng trưởng tr� tuệ, kh�ng dự phần v�o tổn hại, đưa đến Niết-b�n. H�y suy tư, suy tầm, Ba tầm thuộc ch�nh thiện, �ối ba tư duy �c, H�y từ bỏ, l�nh xa. Vị ấy chăc chế ngự, H�nh tướng c�c tư duy, — Như cơn mưa dẹp sạch, C�c bụi bậm chất chứa.— Vị ấy thật chắc chắn An tịnh tầm với t�m. Ở đ�y vị ấy đạt, Con đường an tịnh đạo. |
|
§ 88. {Iti 3.39; Iti 83}
|
§ 88. {Iti 3.39; Iti 83}
|
|
Greed causes harm. Greed provokes the mind. People don't realize it as a danger born from within. A person, when greedy, doesn't know his own welfare; when greedy, doesn't see Dhamma. Overcome with greed, he's in the dark, blind. But when one, abandoning greed, feels no greed for what would merit greed, greed gets shed from him — like a drop of water off a lotus leaf. Aversion causes harm. Aversion provokes the mind. People don't realize it as a danger born from within. A person, when aversive, doesn't know his own welfare; when aversive, doesn't see Dhamma. Overcome with aversion he's in the dark, blind. But when one, abandoning aversion, feels no aversion for what would merit aversion, aversion drops away from him — like a palm leaf from its stem. Delusion causes harm. Delusion provokes the mind. People don't realize it as a danger born from within. A person, when deluded, doesn't know his own welfare; when deluded, doesn't see Dhamma. Overcome with delusion he's in the dark, blind. But when one, abandoning delusion, feels no delusion for what would merit delusion, he disperses all delusion — as the rising of the sun, the dark. |
Tham sanh ra bất hạnh, Tham l�m t�m dao động, Tham ch�nh l� sợ h�i, Sanh ra từ b�n trong, Lo�i Người kh�ng r� biết Loại tham đặc biệt ấy. Người tham kh�ng biết r� ��u ch�nh l� lợi �ch, Người tham kh�ng thấy được ��u ch�nh l� Ch�nh ph�p. M� l�a v� tối tăm, Sẽ xuất hiện, c� mặt, Ở nơi một người n�o, C� tham c�ng chung sống. Ai đoạn trừ được tham, Kh�ng tham vật đ�ng tham, Với ai tham đoạn trừ Như giọt nước l� sen. S�n sanh ra bất hạnh, S�n l�m t�m dao động. S�n ch�nh l� sợ h�i, Sanh ra từ b�n trong Lo�i Người kh�ng r� biết, L�ng s�n đặc biệt ấy. Người s�n kh�ng biết r� ��u ch�nh l� lợi �ch, Người s�n kh�ng thấy được ��u ch�nh l� Ch�nh ph�p, M� l�a v� tối tăm, Sẽ xuất hiện, c� mặt, Ở nơi s�n người n�o, C� s�n c�ng chung sống. Ai đoạn trừ được s�n, Kh�ng s�n việc đ�ng s�n, Với ai, s�n đoạn trừ, Như l� c�y ta-la �ược chặt đứt khỏi c�nh. Si sanh ra bất hạnh, Si l�m t�m dao động, Si ch�nh l� sợ h�i, Sanh ra từ b�n trong, Lo�i Người kh�ng r� biết L�ng si đặc biệt ấy Người si kh�ng r� biết ��u ch�nh l� lợi �ch, Người si kh�ng thấy được ��u ch�nh l� Ch�nh ph�p, M� l�a v� tối tăm Sẽ xuất hiện, c� mặt, Ở nơi một người n�o, C� si c�ng chung sống. Ai đoạn trừ được si, Kh�ng si việc đ�ng si, Vị ấy qu�t sạch được Tất cả mọi si �m, Như mặt trời mọc l�n, Qu�t sạch mọi tăm tối. |
|
§ 89. {Iti 3.40; Iti 85}
|
§ 89. {Iti 3.40; Iti 85}
|
|
May no one in the world ever be reborn with evil desire. Know that, through that evil desire, his destination's that of all who have evil desires. I've heard how Devadatta, — regarded as wise, composed, incandescent with honor — in the thrall of heedlessness assaulted the Tathagata and fell to the four-gated, fearful place: Avici, unmitigated hell. Whoever plots against one free of corruption who's done no evil deed: that evil touches him himself, corrupted in mind, disrespectful. Whoever might think of polluting the ocean with a pot of poison, couldn't succeed, for the mass of water is great. So it is when anyone attacks with abuse the Tathagata — rightly-gone, of peaceful mind — for abuse doesn't grow on him. A wise person should make friends, should associate, with a person like him — whose path a monk can pursue and reach the ending of suffering & stress. |
Người khởi l�n �c dục, Kh�ng được sanh đời n�y, H�y biết nhờ điểm n�y, Sanh th� người �c dục. Ta được nghe như sau Về �ề-va-đ�t-ta, —�ược biết l� Hiền tr�, �ược nhận c� tự ng�, �� đứng, được ch�i s�ng, Ch�i s�ng với danh vọng. Tự xem m�nh bằng Ng�i �� chống lại Như Lai, Do vậy, bị rơi v�o, C�i địa ngục A-tỳ, Với bốn cửa đ�ng chặt, �ầy đủ những sợ h�i. Chắc chắn ai x�m phạm, Vị kh�ng c� �c t�m, Vị kh�ng l�m điều �c, Phải cảm x�c �c ấy, V� t�m bị uế nhiễm, Kh�ng c� biết t�n trọng. Ai nghĩ l�m � nhiễm, To�n cả bể đại dương, Với c�c gh� đựng đầy, �ầy cả với thuốc độc. Kh�ng thể � nhiễm được, V� đại dương qu� lớn. Cũng vậy đối với Như Lai, Ai lấy lời l�m hại, Vị đường đi chơn ch�nh, Vị c� t�m an tịnh, Lời n�i kh�ng d�ng tới, Bậc chứng ngộ như vậy. Bậc tr� cần l�m bạn Với một người như vậy, Cần phải gần th�n cận, Với người được như vậy, Tỷ-kheo c�ng đi theo, Một tuyến đường người ấy, Vị ấy sẽ đạt đến, Sự đoạn diệt khổ đau. |
|
§ 90. {Iti 3.41; Iti 87}
[Alternate translation: Ireland]
|
§ 90. {Iti 3.41; Iti 87}
[Alternate translation: Ireland]
|
|
"Among whatever beings there may be — footless, two-footed, four-footed, many footed; with form or formless; percipient, non-percipient, neither percipient nor non-percipient — the Tathagata, worthy & rightly self-awakened, is considered supreme. Those who have confidence in the Awakened One have confidence in what is supreme; and for those with confidence in the supreme, supreme is the result. |
N�y c�c Tỷ-kheo, so s�nh c�c ch�ng sanh, kh�ng ch�n, hai ch�n, bốn ch�n hay nhiều ch�n, c� sắc hay kh�ng c� sắc, c� tưởng, kh�ng c� tưởng, hay kh�ng c� tưởng kh�ng kh�ng c� tưởng. Như Lai được xem l� tối thượng đối với ch�ng, tức l� bậc A-la-h�n, Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c. N�y c�c Tỷ-kheo, những ai c� l�ng tin th�nh với đức Phật, những vị ấy c� l�ng t�n th�nh nơi tối thượng. Với những ai c� l�ng t�n th�nh nơi tối thượng, quả dị thục l� quả tối thượng. |
|
"Among whatever qualities there may be, fabricated or unfabricated, the quality of dispassion — the subduing of intoxication, the elimination of thirst, the uprooting of attachment, the breaking of the round, the destruction of craving, dispassion, cessation, the realization of Unbinding — is considered supreme. Those who have confidence in the quality of dispassion have confidence in what is supreme; and for those with confidence in the supreme, supreme is the result. |
N�y c�c Tỷ-kheo, so s�nh c�c ph�p hữu vi hay v� vi, ly tham được xem l� tối thượng đối với họ, tức l� ki�u mạn bị nhiếp phục, kh�t �i bị chế ngự, chấp nhận được nhổ l�n, lưu chuyển bị cắt đứt, �i diệt, ly tham, đoạn diệt, Niết-b�n. N�y c�c Tỷ-kheo, những ai c� l�ng t�n th�nh nơi ly tham, những vị ấy c� l�ng t�n th�nh nơi tối thượng; với những ai c� l�ng tin nơi tối thượng, quả dị thục l� quả tối thượng. |
|
"Among whatever fabricated qualities there may be, the Noble Eightfold Path — right view, right resolve, right speech, right action, right livelihood, right effort, right mindfulness, right concentration — is considered supreme. Those who have confidence in the Noble Eightfold Path have confidence in what is supreme; and for those with confidence in the supreme, supreme is the result. |
N�y c�c Tỷ-kheo, đối với c�c ph�p hữu vi , th�nh đạo t�m ng�nh được xem l� tối thượng , tức l� ch�nh tri kiến, ch�nh tư duy, ch�nh ngữ, ch�nh nghiệp, ch�nh mạng, ch�nh tinh tấn, ch�nh niệm, ch�nh định. N�y c�c Tỷ-kheo, những ai c� l�ng t�n th�nh nơi th�nh đạo t�m ng�nh, những vị ấy c� l�ng t�n th�nh nơi tối thượng; với những ai c� l�ng tin nơi tối thượng, quả dị thục l� quả tối thượng. |
|
"Among whatever communities or groups there may be, the Sangha of the Tathagata's disciples is considered supreme — i.e., the four [groups of noble disciples] when taken as pairs, the eight when taken as persons.1 Those who have confidence in the Sangha have confidence in what is supreme; and for those with confidence in the supreme, supreme will be the result. |
N�y c�c Tỷ-kheo, so s�nh Tăng ch�ng hay hội ch�ng, Tăng ch�ng đệ tử của Như Lai được xem l� tối thượng, tức l� bốn đ�i, t�m vị. Ch�ng đệ tử n�y của Thế T�n l� đ�ng cung k�nh, đ�ng t�n trọng, đ�ng c�ng dường, đ�ng chắp tay, l� ruộng phước v� thượng ở đời. N�y c�c Tỷ-kheo, những ai c� l�ng t�n th�nh nơi Tăng ch�ng, những vị ấy c� l�ng t�n th�nh nơi tối thượng. Với những ai c� l�ng t�n th�nh nơi tối thượng, n�y c�c Tỷ-kheo c� ba quả dị thục l� quả tối thượng. |
|
"These, monks, are the three supreme objects of confidence." With confidence, realizing the supreme Dhamma to be supreme, confidence in the supreme Buddha, unsurpassed in deserving offerings; confidence in the supreme Dhamma, the stilling of dispassion, bliss; confidence in the supreme Sangha, unsurpassed as a field of merit; having given gifts to the supreme, one develops supreme merit, supreme long life & beauty, status, honor, bliss, & strength. Having given to the supreme, the wise person, centered in supreme Dhamma, whether becoming a divine or human being, rejoices, having attained the supreme. Note 1. The four groups of noble disciples when taken as pairs are those who have attained (1) the path to stream-entry and the fruition of stream-entry; (2) the path to once-returning and the fruition of once-returning; (3) the path to non-returning and the fruition of non-returning; and (4) the path to arahantship and the fruition of arahantship. Taking each attainment singly gives eight "individuals." |
"N�y c�c Tỷ-kheo, c� ba t�n th�nh tối thượng n�y." Những ai c� l�ng tin, L�ng t�n nơi tối thượng, Ch�nh l� sự r� biết, Biết Ch�nh ph�p tối thượng. Những ai c� l�ng tin, Nơi đức Phật tối thượng, Bậc V� thượng xứng đ�ng, Xứng đ�ng được c�ng dường. Những ai c� l�ng tin, Nơi Ch�nh ph�p tối thượng, Những ph�p rời bỏ tham, An tịnh, thật tịnh lạc. Những ai c� l�ng tin, Nơi Tăng ch�ng tối thượng. Những ruộng phước c�ng đức, V� thượng kh�ng g� hơn. Những ai đ� bố th�, Với đối tượng tối thượng, C�ng đức được tăng trưởng, Tăng trưởng đến tối thượng. Thọ mạng được tối thượng, Dung sắc cũng tối thượng, Danh vọng, tiếng đồn tốt, An lạc v� sức mạnh. Bậc tr� c� bố th�, Bố th� vị tối thượng, Vị định tĩnh, thiền định, Trong Ch�nh ph�p tối thượng, Chư Thi�n hay lo�i Người, �ạt được sự tối thượng, Họ sung sướng h�n hoan. |
|
§ 91. {Iti 3.42; Iti 89}
|
§ 91. {Iti 3.42; Iti 89}
|
|
§ 92. {Iti 3.43; Iti 91}
|
§ 92. {Iti 3.43; Iti 91}
|
|
"But even if a monk were to live one hundred leagues away, yet if he were to have no greed for sensual objects, were not strong in his passions, not malevolent in mind, uncorrupt in his resolves, his mindfulness established, alert, centered, his mind at singleness, & his faculties well-restrained, then he would be near to me, and I to him. Why is that? Because he sees the Dhamma. Seeing the Dhamma, he sees me." |
N�y c�c Tỷ-kheo, nếu Tỷ-kheo sống xa đến một trăm do-tuần v� vị ấy kh�ng c� tham �i trong c�c dục, với l�ng tham kh�ng sắc xảo, t�m kh�ng s�n hận, � tư duy kh�ng nhiễm �c, ch�nh niệm tỉnh gi�c, định tĩnh nhất t�m, c�c căn được chế ngự, vị ấy gần hẳn Ta v� Ta gần vị ấy. V� cớ sao? N�y c�c Tỷ-kheo, Tỷ-kheo ấy thấy Ph�p. Do thấy Ph�p n�n thấy Ta. |
|
Though following right behind, full of desire, vexation: see how far he is! — the perturbed from the unperturbed, the bound from the Unbound, the greedy one from the one with no greed. But the wise person who, through direct knowledge of Dhamma, gnosis of Dhamma, grows still & unperturbed like a lake unruffled by wind: see how close he is! — the unperturbed to the unperturbed, the Unbound to the Unbound, the greedless one to the one with no greed. |
Nếu c� thể bước theo, Nhưng nhiều dục bực phiền. H�y xem người như vậy, Thật l� xa, rất xa, Xa giữa người �i dục V� người kh�ng �i dục, Xa giữa người lắng dịu V� người kh�ng lắng dịu, Xa giữa người tham �i V� người đ� trừ �i. Sau khi thắng tri Ph�p, Bậc Hiền tr� biết Ph�p, Như ao kh�ng gi� thổi, Kh�ng dao động, tịnh chỉ. H�y xem người như vậy, Thật l� gần, rất gần, Gần giữa người kh�ng �i, V� người kh�ng c� �i, Gần giữa người lắng dịu, V� người được lắng dịu, Gần giữa người kh�ng tham, V� người trừ tham �i. |
|
§ 93. {Iti 3.44; Iti 92}
|
§ 93. {Iti 3.44; Iti 92}
|
|
§ 94. {Iti 3.45; Iti 93}
|
§ 94. {Iti 3.45; Iti 93}
|
|
§ 95. {Iti 3.46; Iti 94}
|
§ 95. {Iti 3.46; Iti 94}
|
|
§ 96. {Iti 3.47; Iti 95}
|
§ 96. {Iti 3.47; Iti 95}
|
|
§ 97. {Iti 3.48; Iti 96}
|
§ 97. {Iti 3.48; Iti 96}
|
|
"And how is a monk a person with admirable virtue? There is the case where a monk is virtuous. He dwells restrained in accordance with the Patimokkha, consummate in his behavior & sphere of activity. He trains himself, having undertaken the training rules, seeing danger in the slightest faults. In this way a monk is a person with admirable virtue. Thus he is of admirable virtue. |
N�y c�c Tỷ-kheo, thế n�o l� Giới tốt l�nh? Ở đ�y n�y c�c Tỷ-kheo, vị Tỷ-kheo giữ giới, sống chế ngự với sự chế ngự của giới bổn Patimokkha, đầy đủ oai nghi ch�nh hạnh, thấy sợ h�i trong những lỗi nhỏ nhặt, chấp nhận v� học tập trong c�c học ph�p. Như vậy, n�y c�c Tỷ-kheo, l� vị Tỷ-kheo c� giới tốt l�nh. |
|
"And how is a monk a person with admirable qualities? There is the case where a monk lives devoted to developing the seven [sets of] qualities that are wings to Awakening.1 In this way a monk is a person with admirable qualities. Thus he is of admirable virtue & admirable qualities. |
V� thế n�o l� c� Ph�p tốt l�nh? Ở đ�y, n�y c�c Tỷ-kheo, vị Tỷ-kheo sống chuy�n t�m chuy�n ch� tu tập Bảy ph�p gi�c chi. Như vậy, n�y c�c Tỷ-kheo, l� vị c� ph�p tốt l�nh. Như vậy l� giới tốt l�nh v� ph�p tốt l�nh. |
|
"And how is a monk a person with admirable discernment? There is the case where a monk, through the ending of fermentations, dwells in the awareness-release & discernment-release that are free from fermentation, having known & made them manifest for himself right in the present life. In this way a monk is a person with admirable discernment. Thus he is of admirable virtue, admirable qualities, admirable discernment. In this Dhamma-&-Vinaya he is called one who is complete, fulfilled, a superlative person." |
V� thế n�o l� Tuệ tốt l�nh? Ở đ�y, n�y c�c Tỷ-kheo, vị Tỷ-kheo do diệt trừ c�c lậu hoặc, ngay trong hiện tại, tự m�nh với thắng tr� chứng ngộ chứng đạt v� an tr� v� lậu t�m giải tho�t, tuệ giải tho�t. Như vậy, n�y c�c Tỷ-kheo, l� vị Tỷ-kheo c� tuệ tốt l�nh. Như vậy, một người c� giới tốt l�nh, c� ph�p tốt l�nh, c� tuệ tốt l�nh được gọi trong Ph�p v� Luật l� vị to�n hảo. |
|
Devoid of wrong-doing in thought, word, or deed, he's called a person of admirable virtue: the monk conscientious. Well-developed in the qualities that go to the attainment of self-awakening, he's called a person of admirable qualities: the monk unassuming. Discerning right here for himself, in himself, the ending of stress he's called a person of admirable discernment: the monk with no fermentation. Consummate in these things, untroubled, with doubt cut away, unattached in all the world, he's said to have abandoned the All. |
Ai với th�n, với lời, Với �, kh�ng l�m �c, Vị ấy giới tốt l�nh, �ược gọi l� Tỷ-kheo C� được l�ng xấu hổ, Ai, ph�p kh�o tu tập, Những ph�p gi�p đạt đến, Chứng được quả Bồ-đề, Vị ấy ph�p tốt l�nh, �ược gọi l� Tỷ-kheo Kh�ng c� dục tr�o ra. Ai qu�n tri đau khổ, Ở đ�y, diệt trừ khổ, Vị ấy tuệ tốt l�nh, �ược gọi l� Tỷ-kheo Kh�ng c� c�c lậu hoặc, �ầy đủ những ph�p ấy, Tho�t khỏi sự phiền muộn Chặt đứt mọi nghi ngờ, Kh�ng luyến �i tham đắm Mọi sự vật ở đời, Vị ấy được xưng gọi Vị đoạn tận tất cả. |
|
§ 98. {Iti 3.49; Iti 98}
|
§ 98. {Iti 3.49; Iti 98}
|
|
§ 99. {Iti 3.50; Iti 98}
|
§ 99. {Iti 3.50; Iti 98}
|
|
"There is the case where a monk recollects his manifold past lives, i.e., one birth, two... five, ten... fifty, a hundred, a thousand, a hundred thousand, many aeons of cosmic contraction, many aeons of cosmic expansion, many aeons of cosmic contraction & expansion: 'There I had such a name, belonged to such a clan, had such an appearance. Such was my food, such my experience of pleasure & pain, such the end of my life. Passing away from that state, I re-arose there. There too I had such a name, belonged to such a clan, had such an appearance. Such was my food, such my experience of pleasure & pain, such the end of my life. Passing away from that state, I re-arose here.' Thus he recollects his manifold past lives in their modes & details. |
Ở đ�y, n�y c�c Tỷ-kheo, vị Tỷ-kheo nhớ đến người đời qu� khứ, v� như một đời, hai đời, ba đời, bốn đời, năm đời, mười đời, hai mươi đời, ba mươi đời, bốn mươi đời, năm mươi đời, một trăm đời, hai trăm đời, một ng�n đời, một trăm ng�n đời, nhiều th�nh kiếp, nhiều hoại kiếp, nhiều th�nh hoại kiếp. Vị ấy nhớ rằng: "Tại chỗ kia ta c� t�n như thế n�y, d�ng họ như thế n�y, giai cấp như thế n�y, thọ khổ lạc như thế n�y, tuổi thọ đến mức như thế n�y. Sau khi chết tại chỗ kia, ta được sanh ra tại chỗ nọ. Tại chỗ ấy ta c� t�n như thế n�y, d�ng họ như thế n�y, giai cấp như thế n�y, thọ khổ lạc như thế n�y, tuổi thọ đến mức như thế n�y. Sau khi chết tại chỗ nọ, ta được sanh ra ở đ�y". Như vậy, Tỷ-kheo nhớ đến nhiều đời sống qu� khứ c�ng với c�c n�t đại cương v� c�c chi tiết. |
|
"This is the first knowledge he has attained. Ignorance has been destroyed; knowledge has arisen; darkness has been destroyed; light has arisen — as happens in one who is heedful, ardent, & resolute. |
��y l� minh thứ nhất, vị ấy chứng đạt; v� minh diệt, minh sanh; tối tăm diệt, �nh s�ng sanh, do vị ấy sống kh�ng ph�ng dật, nhiệt t�m, tinh cần. |
|
"Then again, the monk sees — by means of the divine eye, purified & surpassing the human — beings passing away & re-appearing, and I discerned how they are inferior & superior, beautiful & ugly, fortunate & unfortunate in accordance with their actions: 'These beings — who were endowed with bodily misconduct, verbal misconduct, & mental misconduct; who reviled noble ones, held wrong views and undertook actions under the influence of wrong views — at the break-up of the body, after death, have re-appeared in the plane of deprivation, the bad destination, the lower realms, in hell. But these beings — who were endowed with bodily good conduct, verbal good conduct, & mental good conduct; who did not revile noble ones, who held right views and undertook actions under the influence of right views — at the break-up of the body, after death, have re-appeared in the good destinations, in the heavenly world.' Thus — by means of the divine eye, purified & surpassing the human — he sees beings passing away & re-appearing, and discerns how they are inferior & superior, beautiful & ugly, fortunate & unfortunate in accordance with their actions. |
Lại nữa, n�y c�c Tỷ-kheo, Tỷ-kheo với Thi�n nh�n thuần tịnh si�u nh�n, thấy sự sống v� chết của ch�ng sanh. Vị ấy biết r� rằng, ch�ng sanh người hạ liệt, kẻ cao sang, người đẹp đẽ, kẻ th� xấu, người may mắn, kẻ bất hạnh, đều do hạnh nghiệp của ch�ng. C�c vị ch�ng sanh n�y l�m những �c hạnh về th�n, về lời, về �, phỉ b�ng c�c bậc Th�nh theo t� kiến, tạo c�c nghiệp theo t� kiến. Những người n�y sau khi th�n hoại mạng chung, phải sanh v�o c�i dữ, �c th�, đoạ xứ, địa ngục. C�n những vị ch�ng sanh n�y l�m những thiện hạnh về th�n, về lời, về �, kh�ng phỉ b�ng c�c bậc Th�nh, theo ch�nh kiến, tạo c�c nghiệp theo ch�nh kiến. Những người n�y, sau khi th�n hoại mạng chung, được sanh l�n thiện th�, Thi�n giới, c�i đời n�y. Như vậy với Thi�n nh�n thuần tịnh si�u nh�n, thấy sự sống v� chết của ch�ng sanh. Vị ấy biết r� rằng ch�ng sanh, người hạ liệt, kẻ cao sang, người đẹp đẽ, kẻ th� xấu, người may mắn, kẻ bất hạnh, đều do hạnh nghiệp của ch�ng. |
|
"This is the second knowledge he has attained. Ignorance has been destroyed; knowledge has arisen; darkness has been destroyed; light has arisen — as happens in one who is heedful, ardent, & resolute. |
��y l� minh thứ hai vị ấy chứng đạt; v� minh diệt, minh sanh; tối tăm diệt, �nh s�ng sanh, do vị ấy sống kh�ng ph�ng dật, nhiệt t�m, tinh cần. |
|
"Then again, the monk — with the ending of fermentations — remains in the fermentation-free awareness-release & discernment-release, having directly known and made it manifest for himself right in the present life. |
Lại nữa, n�y c�c Tỷ-kheo, Tỷ-kheo do diệt tận c�c lậu hoặc, ngay trong hiện tại, tự m�nh với thắng tr�, chứng ngộ, chứng đạt v� an tr� v� lậu t�m giải tho�t, tuệ giải tho�t. |
|
"This is the third knowledge he has attained. Ignorance has been destroyed; knowledge has arisen; darkness has been destroyed; light has arisen — as happens in one who is heedful, ardent, & resolute. |
��y l� minh thứ ba, vị ấy chứng đạt, v� minh diệt, minh sanh; tối tăm diệt, �nh s�ng sanh, do vị ấy sống kh�ng ph�ng dật, nhiệt t�m, tinh cần. |
|
"It's in this way that, on the strength of Dhamma, I describe [a person as] a brahman with threefold knowledge, and not another as measured by citing & reciting." He knows his former lives.
He sees heavens & states of woe,
has attained the ending of birth,
is a sage who has mastered full-knowing.
By means of these three knowledges
he becomes a three-knowledge brahman.1
He's what I call a three-knowledge man —
not another,
citing, reciting.
|
"Như vậy, n�y c�c Tỷ-kheo, Ta tuy�n bố rằng một B�-la-m�n c� được ba minh một c�ch đ�ng ph�p, kh�ng phải người n�o kh�c được gọi vậy chỉ v� người n�y bập bẹ n�i l�n." Ai biết được đời trước, Với Thi�n giới đọa xứ, Người ấy, Ta tuy�n bố, L� vị B�-la-m�n, Chớ kh�ng phải ai kh�c, Chỉ mở miệng bập bẹ. Ai biết được đời trước, Thấy Thi�n giới, đọa xứ, Vị ấy đạt sanh diệt, Thật l� bậc ẩn sĩ, �� th�nh tựu thắng tr�. Ba minh n�y th�nh tựu, L� Phạm ch� ba minh, Ta gọi vị như vậy, Ch�nh l� bậc Ba minh, Chớ kh�ng phải ai kh�c, Do n�i lời bập bẹ. |
| Chủ bi�n v� điều h�nh: TT Th�ch Gi�c Đẳng. Những đ�ng g�p dịch thuật xin gửi về TT Th�ch Gi�c Đẳng tại giacdang@phapluan.com |
Cập nhập ng�y: Thứ S�u 08-11-2006 Kỹ thuật tr�nh b�y: Minh Hạnh & Thiện Ph�p |
|
|
|
![[go up]](http://minhhanhdp.brinkster.net/icon/scrollup.gif){kind=icon}
