Vết thương thân thể sẽ lành nhưng thương tổn trong tâm hồn sẽ còn mãi suốt đời. (Stab the body and it heals, but injure the heart and the wound lasts a lifetime.)Mineko Iwasaki
Đừng bận tâm về những thất bại, hãy bận tâm đến những cơ hội bạn bỏ lỡ khi thậm chí còn chưa hề thử qua. (Don’t worry about failures, worry about the chances you miss when you don’t even try. )Jack Canfield
Cách tốt nhất để tìm thấy chính mình là quên mình để phụng sự người khác. (The best way to find yourself is to lose yourself in the service of others. )Mahatma Gandhi
Dễ thay thấy lỗi người, lỗi mình thấy mới khó.Kinh Pháp cú (Kệ số 252)
Mỗi ngày khi thức dậy, hãy nghĩ rằng hôm nay ta may mắn còn được sống. Ta có cuộc sống con người quý giá nên sẽ không phí phạm cuộc sống này.Đức Đạt-lai Lạt-ma XIV
Có hai cách để lan truyền ánh sáng. Bạn có thể tự mình là ngọn nến tỏa sáng, hoặc là tấm gương phản chiếu ánh sáng đó. (There are two ways of spreading light: to be the candle or the mirror that reflects it.)Edith Wharton
Chỉ có một hạnh phúc duy nhất trong cuộc đời này là yêu thương và được yêu thương. (There is only one happiness in this life, to love and be loved.)George Sand
Khi gặp chướng ngại ta có thể thay đổi phương cách để đạt mục tiêu nhưng đừng thay đổi quyết tâm đạt đến mục tiêu ấy. (When obstacles arise, you change your direction to reach your goal, you do not change your decision to get there. )Zig Ziglar
Sự thành công thật đơn giản. Hãy thực hiện những điều đúng đắn theo phương cách đúng đắn và vào đúng thời điểm thích hợp. (Success is simple. Do what's right, the right way, at the right time.)Arnold H. Glasow
Trong sự tu tập nhẫn nhục, kẻ oán thù là người thầy tốt nhất của ta. (In the practice of tolerance, one's enemy is the best teacher.)Đức Đạt-lai Lạt-ma XIV

VỀ MỤC LỤC

Có nhiều phương pháp thực hành việc ngồi thiền khác nhau dành cho những người vừa mới bắt đầu đến với thiền. Nếu bạn tìm đến một thiền viện hoặc tự viện nào đó để học thiền, có thể bạn sẽ được dạy cho phép đếm hơi thở hoặc theo dõi hơi thở. Cũng có người bắt đầu bằng việc niệm Phật. Cách quán sát một đề tài nào đó cũng có thể thực hiện nhưng rất ít khi được áp dụng cho người mới học...

Nói chung, mục tiêu đầu tiên được đặt ra cho người học thiền là quay nhìn lại chính mình, nhận biết được những thay đổi, biến động của dòng tư tưởng, mà không có bất cứ một sự tác động nào đến chúng.

Nhiều người thất bại ngay trong bước đầu khi tư tưởng của họ không sao lắng đọng được ngay cả sau nhiều giờ thực hành thiền quán. Vấn đề không hoàn toàn giống nhau ở mỗi người, nhưng thông thường thì sai lầm hay mắc phải nhất vào lúc này là sự nỗ lực không đúng hướng.

Hãy quan sát một em bé ngủ. Em vừa được mẹ cho bú xong, khuôn mặt nở một nụ cười vô tư thỏa mãn. Mẹ đặt em vào trong nôi. Có thể em khoa tay đập chân trong một vài cử chỉ phản đối nhẹ vì phải rời xa mẹ, nhưng mẹ biết là em đang buồn ngủ. Và em ngủ thật, trên khuôn mặt vẫn còn phảng phất nụ cười vô tư.

Hầu hết trong chúng ta không mấy ai có được những giấc ngủ đến dễ dàng như thế. Đôi khi, chúng ta cần có năm hoặc mười phút yên tĩnh trước khi ngủ; và có thể là đến một vài giờ khi đang có điều phải lo nghĩ. Và nếu như có một hôm nào đó chúng ta biết mình cần phải ngủ nhiều để chuẩn bị cho một ngày mai làm việc căng thẳng chẳng hạn, chúng ta sẽ cố gắng để giấc ngủ
đến càng sớm càng tốt. Oái ăm thay, chúng ta thường thất bại trong những cố gắng như thế. Càng nỗ lực cố gắng, giấc ngủ càng đi xa và thậm chí có vẻ như không bao giờ chịu đến...

Vấn đề ở đây là sự cố gắng. Chúng ta càng cố gắng bao nhiêu thì tư tưởng chúng ta càng phản kháng mạnh mẽ bấy nhiêu. Và vì thế, thay vì cảm giác buồn ngủ, chúng ta lại càng ngày càng thấy tỉnh táo hơn.

Những người lần đầu tiên ngồi thiền cũng thường rơi vào một hiện tượng tương tự. Càng ngăn chặn, dập tắt, thì những dòng tư tưởng càng tuôn chảy đến mạnh mẽ hơn. Chuyện hôm qua, chuyện ngày mai, chuyện gia đình, chuyện xã hội... trăm ngàn muôn thứ chuyện dường như đều rủ nhau kéo đến như thể sợ rằng sẽ không có dịp nào khác để được ta quan tâm...

Hình ảnh tách trà có thể trở lại với chúng ta vào lúc này. Tách trà được lắng đọng một cách hoàn toàn tự nhiên khi ta đặt nó nằm yên trên bàn. Không cần đến bất cứ một sự tác động nào, một nỗ lực can thiệp nào từ bên ngoài. Và nếu bạn cố ý muốn can thiệp vào, bạn sẽ chỉ có thể làm cho nó động đậy và ngăn cản quá trình lắng đọng thay vì là thúc đẩy.

Tư tưởng của chúng ta cũng chỉ có thể được lắng đọng một cách hoàn toàn tự nhiên. Mọi nỗ lực, cố gắng càng căng thẳng càng gây thêm khó khăn cho sự lắng đọng của tư tưởng. Vì thế, quá trình ngồi thiền xét cho cùng là không làm gì cả. Tuy không làm gì, mà việc ngồi thiền lại có một mục đích rõ ràng là làm lắng đọng tư tưởng, vì thế nó phải được xuất phát từ chỗ biết rõ là tư tưởng chúng ta đang dao động, và trong suốt quá trình ngồi thiền cũng phải duy trì
được sự nhận biết về những dao động, biến chuyển, phát sinh hay diệt đi của từng niệm tưởng. Vì thế, tuy nói là không làm gì cả mà thật ra là làm được rất nhiều.

Chúng ta có thể hình dung ra một dòng sông đang cuộn chảy để so sánh với dòng tư tưởng liên tục biến động của chúng ta.

Dòng sông không thể nào ngăn chặn được. Dòng chảy đang hiền hòa kia sẽ trở nên dữ dội, mạnh mẽ nếu chúng ta tìm cách ngăn nó lại. Nó sẽ tìm ra mọi ngõ ngách để thoát đi, tìm mọi cách để công phá, làm sụp đổ tất cả những gì ngăn chặn nó...

Dòng tư tưởng của chúng ta cũng vậy. Từ bao lâu nay nó đã quen chuyển động, tuôn chảy... không có bất cứ một sự ngăn chặn nào. Và sự tuôn chảy đó vốn dĩ đã là tính chất tự nhiên của nó, chúng ta làm sao ngăn cản được?

Vấn đề đặt ra cho chúng ta không phải là ngăn chặn hoặc tiêu diệt mọi niệm tưởng. Đó là điều không thể làm được, và cũng không cần thiết phải làm. Chúng ta không chặn đứng “dòng sông tư tưởng” lại, mà là cần phải làm chủ được nó, làm cho nó chảy theo đúng hướng mà chúng ta mong muốn. Theo một ý nghĩa nào đó, chúng ta ngồi thiền bằng cách lặng lẽ quán sát dòng sông tư tưởng của mình, tỉnh thức nhận ra mọi sự biến chuyển và sinh diệt của từng niệm tưởng, và quá trình đó giúp chúng ta làm chủ được tình thế, làm cho lắng đọng “tách trà tư tưởng” của chúng ta xuống một cách hoàn toàn tự nhiên.

Khi nhận thức đúng về vấn đề này, chúng ta sẽ thấy việc ngồi thiền ngay lập tức trở nên thoải mái, dễ chịu hơn. Mọi sức phản kháng trong tâm tưởng lập tức bị triệt tiêu. Chúng ta trở nên hòa hoãn hơn trong mục tiêu nhắm
đến. Vì thế, chúng ta không cảm thấy căng thẳng hoặc thúc bách. Chúng ta không tự trách mình là vọng động, nhiều tạp niệm, hoặc nghiệp chướng nặng nề... như rất nhiều người thường mắc phải. Ta không là ai cả, ta chỉ là ta, cái ta đang hiện hữu tất nhiên với tất cả những mặt tốt cũng như mặt xấu mà ta đã biết, và không có gì phải trách cứ nó. Ít nhất thì chúng ta cũng đang trên con đường vươn lên sự hoàn thiện và nhất định chúng ta sẽ làm được điều đó với quyết tâm của mình.

Như vậy, vấn đề trước hết đặt ra cho người ngồi thiền chính là phải tỉnh thức và nhận biết. Mọi nỗ lực, cố gắng của chúng ta phải hướng đến mục tiêu ấy. Lặng lẽ theo dõi và quán sát từng ý niệm khởi lên, thay đổi và mất đi, không lúc nào buông thả quá trình ấy. Người ngồi thiền mà không liên tục tỉnh thức và nhận biết là đánh mất chính mình, không có hy vọng gì đạt đến những kết quả mong muốn.

Khi chúng ta tỉnh thức và nhận biết, dòng tư tưởng của ta có thể là vẫn như cũ không có gì thay đổi, vì thật ra chúng ta không tác động gì đến chúng. Tuy nhiên, những biến chuyển, dao động của dòng sông tư tưởng giờ đây được soi rọi dưới ánh sáng của sự tỉnh thức và nhận biết. Khi ta tỉnh thức và nhận biết những dao động trong tư tưởng, chúng không còn có thể lôi cuốn ta dao động theo với chúng, mà giờ đây một cảm giác an ổn, yên tĩnh bắt đầu hình thành trong chúng ta: cảm giác an ổn, yên tĩnh khi biết mình đã làm chủ được tình thế.

Từ đây, ta nhận ra sự yên tĩnh mà ta đạt đến hoàn toàn không phải là do dứt bỏ mọi tư tưởng, mà chính là do nơi sự tỉnh
thức và nhận biết. Tuy chỉ mới là một bước khởi đầu, nhưng người học thiền chỉ cần nhận ra được điều này là đã có thể thực sự bắt đầu nếm trải mùi vị của một cuộc sống thiền.

Nhưng đối tượng của chúng ta cũng không chỉ là những niệm tưởng như vừa đề cập đến. Trong thực tế, chúng ta sẽ dần dần học cách đối phó với những cảm xúc như buồn, vui, thương, ghét, giận, hờn... Nói chung, tỉnh thức và nhận biết bao giờ cũng là những điều mà chúng ta phải luôn duy trì. Hơn thế nữa, trong việc ngồi thiền thì đây vừa là phương tiện mà cũng vừa là mục đích nhắm đến. Tỉnh thức và nhận biết giúp ta thoát khỏi sự lôi cuốn của dòng tư tưởng xao động, mà cũng giúp ta làm chủ cả những cảm xúc trong tâm hồn, và chính trong sự tỉnh thức và nhận biết mà chúng ta mới có được sự an ổn và yên tĩnh.


Tỉnh thức và nhận biết
SÁCH NÓI



Hết phần Tỉnh thức và nhận biết

    « Xem chương trước «      « Sách này có 36 chương »       » Xem chương tiếp theo »
Sống thiền

Mời xem phần:

Tỉnh thức và nhận biết




Sống thiền

Nguyên Minh

MỤC LỤC


Sách có 36 chương, Mục lục chia thành 3 trang: »» 1 »» »» 2 »» »» 3 »»

Quý vị đang truy cập từ IP 216.73.216.4 và chưa ghi danh hoặc đăng nhập trên máy tính này. Nếu là thành viên, quý vị chỉ cần đăng nhập một lần duy nhất trên thiết bị truy cập, bằng email và mật khẩu đã chọn.
Chúng tôi khuyến khích việc ghi danh thành viên ,để thuận tiện trong việc chia sẻ thông tin, chia sẻ kinh nghiệm sống giữa các thành viên, đồng thời quý vị cũng sẽ nhận được sự hỗ trợ kỹ thuật từ Ban Quản Trị trong quá trình sử dụng website này.
Việc ghi danh là hoàn toàn miễn phí và tự nguyện.

Ghi danh hoặc đăng nhập

Thành viên đang online:
Rộng Mở Tâm Hồn Viên Hiếu Thành Rộng Mở Tâm Hồn Huệ Lộc 1959 Rộng Mở Tâm Hồn Bữu Phước Rộng Mở Tâm Hồn Chúc Huy Rộng Mở Tâm Hồn Minh Pháp Tự Rộng Mở Tâm Hồn minh hung thich Rộng Mở Tâm Hồn Diệu Âm Phúc Thành Rộng Mở Tâm Hồn Phan Huy Triều Rộng Mở Tâm Hồn Phạm Thiên Rộng Mở Tâm Hồn Trương Quang Quý Rộng Mở Tâm Hồn Johny Rộng Mở Tâm Hồn Dinhvinh1964 Rộng Mở Tâm Hồn Pascal Bui Rộng Mở Tâm Hồn Vạn Phúc Rộng Mở Tâm Hồn Giác Quý Rộng Mở Tâm Hồn Trần Thị Huyền Rộng Mở Tâm Hồn Chanhniem Forever Rộng Mở Tâm Hồn NGUYỄN TRỌNG TÀI Rộng Mở Tâm Hồn KỲ Rộng Mở Tâm Hồn Dương Ngọc Cường Rộng Mở Tâm Hồn Mr. Device Rộng Mở Tâm Hồn Tri Huynh Rộng Mở Tâm Hồn Thích Nguyên Mạnh Rộng Mở Tâm Hồn Thích Quảng Ba Rộng Mở Tâm Hồn T TH Rộng Mở Tâm Hồn Tam Thien Tam Rộng Mở Tâm Hồn Nguyễn Sĩ Long Rộng Mở Tâm Hồn caokiem Rộng Mở Tâm Hồn hoangquycong Rộng Mở Tâm Hồn Lãn Tử Rộng Mở Tâm Hồn Ton That Nguyen Rộng Mở Tâm Hồn ngtieudao Rộng Mở Tâm Hồn Lê Quốc Việt Rộng Mở Tâm Hồn Du Miên Rộng Mở Tâm Hồn Quang-Tu Vu Rộng Mở Tâm Hồn phamthanh210 Rộng Mở Tâm Hồn An Khang 63 Rộng Mở Tâm Hồn zeus7777 Rộng Mở Tâm Hồn Trương Ngọc Trân Rộng Mở Tâm Hồn Diệu Tiến ... ...

... ...