Quynh Chi

Chim Việt Cành Nam [ Trở Về ] [ Trang chủ ] [ Tác giả ]

Melos ơi , chạy đi nào!

Nguyên tác: Hashire Melos (5-1940)
của Dazai Osamu(1909-1948)
Người dịch : Quỳnh Chi

Melos đùng đùng nổi giận, nhất quyết sẽ phải diệt trừ bạo chúa hung ác. Melos không biết gì về chuyện triều chính, mà chỉ là người mục tử ở làng quê, quen sống đời du mục, thổi tù và chăn cừu sống qua ngày. Thế nhưng thấy chuyện bạo tàn thì phẫn uất gấp bội kẻ khác.
Hôm nay Melos đã rời làng lên đường từ lúc trời còn chưa hửng sáng, băng rừng vượt núi đến tận thành phố Syracuse cách đó đến mười dậm. Melos không còn cha mẹ, cũng chưa vợ, chỉ có hai anh em sống với nhau. Người em gái năm nay mới vừa đôi tám, hiền lành ít nói. Cô em gái này cũng sắp lấy một người trong làng làm nghề chăn cừu, tính tình ngay thẳng. Ngày cử hành hôn lễ đã gần kề. Vì vậy, hôm nay Melos phải lặn lội lên tới thành phố để sắm áo cưới cho cô dâu, cùng các món ngon vật lạ về dọn tiệc cưới. Melos lo mua các thứ xong xuôi rồi sau đó mới thơ thẩn dạo bước trên đại lộ của thành phố. Melos có một người bạn nối khố tên là Selinuntius, hiện đang làm thợ đá ở thành phố Syracuse này. Melos đang định đến thăm bạn, và vui mừng nghĩ đến lúc gặp bạn vì đã lâu lắm rồi họ chưa được gặp nhau.
Trên đường đi Melos bỗng nhận thấy đường phố có vẻ gì rất khác thường. Phố xá gì mà vắng tanh ! Giữa đường, gặp được một chàng trai, Melos liền hỏi " Có chuyện gì thế, vì hai năm trước khi có dịp đến đây, đêm hôm khuya khoắt vẫn thấy mọi người còn ca hát ngoài đường vui vẻ lắm cơ mà". Chàng trai chỉ lắc đầu mà không đáp. Đi một lúc lại gặp một cụ già, lần này Melos hỏi thật to, ông cụ cũng chẳng trả lời. Melos dùng cả hai tay nắm lấy ông cụ mà lắc mạnh và hỏi đi hỏi lại mãi. Bấy giờ ông cụ mới nhìn quanh quất, rồi hạ giọng đáp:
"Hoàng thượng giết người !"
"Tại sao ngài lại giết người ?"
"Ngài bảo là lòng dạ họ gian tà. Nhưng mà nào ai có tà tâm gì đâu cơ chứ!"
"Có nhiều người bị giết không ?"
"Nhiều lắm. Mới đầu hoàng thượng giết phò mã chồng công chúa em gái ngài, sau đó giết thái tử là người sẽ lên nối ngôi. Rồi giết cả hoàng muội. Sau đó lại giết cả hoàng điệt, con trai của em gái mình. Kế đó là hoàng hậu, tiếp theo là hiền thần Alekis cũng bị giết."
"Lạ thật ! Hoàng thượng điên rồi à ?"
"Không phải đâu, ngài không điên. Chỉ vì ngài không thể tin ai được nữa. Lúc này, ngài nghi ngờ lòng dạ của bầy tôi. Hễ kẻ nào có vẻ dương oai diễu võ một chút là ngài ra lệnh phải gửi một người tới làm con tin. Kẻ nào dám cãi lệnh liền bị treo lên thập tự giá. Hôm nay lại mới có thêm sáu người chết."
Nghe xong, Melos đùng đùng nổi giận: "Thật là quá đáng. Ta không thể tha thứ cho bạo chúa !"
Melos lòng dạ thẳng băng như ruột ngựa. Thế là, trên lưng vẫn còn đeo các thứ mới mua ở chợ, Melos cứ thế mà xông vào hoàng thành, liền bị quân canh bắt lại. Họ khám xét thấy có thanh đoản kiếm giấu trong ngực áo, nên sự thể lại càng trở nên nghiêm trọng hơn. Melos bị điệu ra trước mặt nhà vua.
"Nhà ngươi định dùng thanh đoản kiếm này để làm gì hả ! Nói mau !". Bạo chúa Dionysius trầm tĩnh hỏi, nhưng giọng nói rất nghiêm nghị. Sắc mặt nhà vua trắng bệch lạnh lùng, đôi mày cau lại in thành những vết hằn sâu giữa trán phía trên sống mũi.
Melos điềm nhiên đáp lại.: "Để cứu thành phố ra khỏi bàn tay bạo chúa".
Nhà vua mỉm cười mai mỉa: "Nhà ngươi ư ?! Đáng thương cho nhà ngươi ! Làm sao nhà ngươi hiểu được sự cô độc của ta .
Bất ngờ Melos hùng hổ đáp : "Ngài không được nói thế! Nghi ngờ lòng dạ con người là điều vô đạo nhất trên đời. Hoàng thượng đã nghi ngờ cả đến lòng trung thành của thần dân."
"Chính chúng bay đã dậy cho ta biết rằng nghi ngờ là một điều chính đáng là gì! Chính chúng bay làm cho ta hiểu ra rằng chớ có tin vào lòng người. Lòng dạ con người vốn đầy ắp những ham muốn vì tư lợi. Không thể tin được !". Bạo chúa điềm tĩnh khẽ lẩm bẩm, rồi thở dài: "Ta cũng mong được sống bình an lắm chứ."
"Bình an để làm gì ? Cho bản thân ngài, để bảo vệ chiếc ngai vàng ư ?" Bây giờ đến lượt Melos cười mai mỉa: "Giết người vô tội mà bình an nỗi gì !"
Nhà vua ngửng phắt lên: " Câm miệng lại, đồ hạ tiện ! Nói những lời hoa mỹ nơi đầu môi chót lưỡi thì ai cũng nói được. Nhưng ta đã thấy rõ tận tim đen của các người. Nhà ngươi cũng thế thôi. Bị trói rồi bấy giờ mới khóc lóc xin tạ tội, ta cũng chẳng nghe đâu."
"Hừ! Hoàng thượng khôn ngoan lắm! Ngài cứ việc kiêu căng tự mãn đi ! Tôi đã sẵn sàng chịu chết, mà không than van kêu xin gì cả. Chỉ có điều là.." Melos bỏ dở câu nói, ngập ngừng đưa mắt nhìn xuống chân mình: "Chỉ có điều là nếu ngài rủ lòng thương, thì xin đợi cho tôi thêm ba ngày nữa, rồi hãy hành quyết tôi. Tôi chỉ có một đứa em gái nên muốn lo chuyện cưới hỏi cho nó. Chỉ trong ba hôm, tôi về làng cử hành hôn lễ cho em gái, rồi thế nào cũng sẽ quay trở lại."
Bạo chúa cất tiếng cười nhỏ và khàn đục: "Có là đồ ngốc ! Chỉ nói láo! Có con chim nào được thả bay đi rồi lại quay trở lại không, hả ?"
Melos một mực quả quyết: " Tôi sẽ quay trở lại. Tôi sẽ giữ đúng lời hứa. Xin hãy cho tôi ba hôm thôi là đủ rồi. Vì em gái tôi đang đợi tôi trở về. Nếu ngài không tin tôi, thì được rồi, trong thành phố này có một người thợ đá tên là Selinuntius. Đó là người bạn thân nhất đời của tôi. Ngài hãy giữ hắn lại đây làm con tin. Đến chiều tối ngày thứ ba, nếu tôi bỏ trốn không quay trở lại đây, thì ngài cứ việc treo cổ giết người bạn của tôi. Tôi xin ngài."
Nghe Melos nói thế, nhà vua khẽ mỉm cười thâm hiểm. "Chỉ giỏi hỗn láo ! Chắc mẩm là hắn định bỏ trốn chứ gì ! Nhưng ta cứ giả vờ làm bộ như bị quân lếu láo này gạt gẫm, mà thả nó ra, cũng vui đấy. Thế rồi ba ngày sau, ta sẽ treo cổ kẻ thế mạng cho nó, cũng thú vị đấy chứ. Ta sẽ làm ra vẻ sầu thảm mà rằng: " Con người ta vốn không thể tin được như thế đấy ". Ta phải dằn mặt, cho lũ người gọi là lương thiện ngay thẳng trên đời này biết tay một phen mới được. Nghĩ đoạn nhà vua bảo Melos: "Được ! Ta bằng lòng. Nhà ngươi hãy gọi kẻ thế mạng cho nhà ngươi tới đây. Đến ngày thứ ba, hãy về tới đây trước khi mặt trời lặn. Nếu chậm trễ thì kẻ thế mạng chắc chắn là sẽ phải chết. Nhà ngươi cứ việc về trễ, chỉ một chút thôi. Ta sẽ tha hẳn cho nhà ngươi đấy."
"Cái gì ?! Ngài vừa nói gì vậy ?"
"Hà hà ! Nếu nhà ngươi quý mạng sống, thì hãy về trễ. Ta đã hiểu rõ lòng dạ của ngươi rồi."
Melos tức tối dậm chân, mà không còn muốn nói một lời nào nữa.
Nửa đêm hôm ấy, người bạn nối khố của Melos là Selinuntius được gọi vào hoàng thành. Đã hai năm rồi, hai người bạn hiền mới lại được gặp lại nhau, trước mặt bạo chúa Dionysius. Melos kể hết sự tình cho bạn nghe. Selinuntius gật đầu mà không nói gì. Melos ôm chầm lấy bạn. Giữa hai người bạn, như thế là đã đủ rồi. Selinustius bị tròng dây trói lại. Melos thì vội vã lên đường ngay tức khắc. Đêm đầu hạ, khắp trời đầy sao.
Đêm hôm ấy, Melos không hề chợp mắt, chỉ hối hả lo vượt mười dậm đường về. Và Melos đã về đến làng vào sáng ngày hôm sau, khi mặt trời đã lên cao, dân làng đã bắt đầu ra đồng làm việc. Hôm nay cô em gái mới vừa đôi tám của Melos cũng đã đi chăn cừu thay anh. Trông thấy bóng người anh mệt mỏi rã rời, loạng choạng về tới, cô hết sức ngạc nhiên, tới tấp hỏi han. Melos gượng cười đáp:"Không sao cả. Anh bỏ dở công việc ở trên phố để quay về đây, nên sẽ phải trở lại ngay. Ngày mai anh sẽ làm lễ cưới cho em. Em hãy sắp sửa mau lên."
Cô em gái đỏ mặt thẹn thùng
"Anh đã mua áo cưới cho cô đây, cô có vui không? Nào, bây giờ cô hãy đi báo tin cho mọi người trong làng biết ngày mai sẽ làm lễ cưới ".
Nói đoạn Melos lật đật về nhà, lo trang hoàng bàn thờ tế thần, bày biện bàn ghế, xong rồi nằm lăn ra sàn nhà mà ngủ vùi tưởng chừng quên cả thở. Melos mở mắt ra thì đã khuya rồi.　Vừa nhỏm dậy, Melos liền vội vã đến nhà chú rể. Và bảo rằng vì có chút duyên cớ nên xin hãy làm đám cưới vào ngày mai. Chú rể mục tử rất đỗi ngạc nhiên và đáp lại là không được, vì phía bên nhà trai chưa sửa soạn xong xuôi, xin hãy chờ đến mùa nho. Melos lại khẩn khoản nói không thể chờ thêm được nữa, xin hãy làm vào ngày mai. Xong chú rể mục tử cũng cứng đầu, nhất định không nhận lời. Họ bàn tính mãi cho tới lúc trời sáng, cuối cùng Melos cũng tìm cách thuyết phục được chú rể chịu nghe lời mình.
Hôn lễ được cử hành vào giữa trưa. Khi cô dâu chú rể vừa thề thốt trước thần linh xong, mây đen bỗng kéo đầy trời, rồi mưa rơi nặng hạt và cuộn chảy thành dòng, mực nước dâng cao ngập cả trục bánh xe. Dân làng tới dự tiệc cưới cảm thấy như có điềm gì chẳng lành, xong ai nấy vẫn trấn tĩnh, chịu đựng cái nóng hầm hập trong nhà mà vỗ tay ca hát vui vẻ. Melos cười thật tươi, trong chốc lát đầu óc không còn bị lời hứa với nhà vua ám ảnh. Tiệc cưới kéo dài đến tối thì càng lúc càng vui, không một ai còn nhớ là ngoài trời đang mưa tầm tã.
Trong tận đáy lòng, Melos chỉ muốn ở lại quê nhà suốt đời. Melos muốn sống suốt đời với những người hiền lương ở đây. Nhưng lúc này thân xác của Melos không còn là của chính mình nữa. Melos không thể làm theo ý mình. Melos đành đoạn với chính mình, quyết tâm là sẽ phải lên đường. Melos tự nhủ: "Từ bây giờ cho đến khi mặt trời lặn vào ngày mai, thời gian vẫn còn nhiều, ta hãy tạm chợp mắt một chút, rồi sẽ lên đường ngay cũng còn kịp." Lúc ấy, mưa cũng đang nhỏ hạt dần. Melos cũng muốn chần chờ nấn ná ở lại nhà được chút nào hay chút ấy. Cứng cỏi như Melos là thế, nhưng cũng không khỏi có giây phút lưu luyến bịn rịn. Melos đến bên cô dâu mới, đêm nay có vẻ đang hết sức vui sướng, mà dặn dò: " Anh mừng cho cô. Bây giờ anh mệt quá, chỉ muốn chợp mắt tạm nghỉ một chút. Khi thức dậy, anh sẽ phải đi lên thành phố ngay, có việc rất quan trọng ở trên ấy. Nay cô đã có được một tấm chồng, dù anh không còn ở nhà nữa, cô cũng không sợ buồn nữa nhé. Điều mà anh của cô ghét nhất là sự nghi ngờ người khác, và thứ đến là nói dối. Hẳn cô đã biết rõ điều đó. Cô hãy nhớ là giữa vợ chồng không được giấu diếm nhau điều gì. Đó là tất cả những gì mà anh muốn dặn cô. Anh của cô chắc chắn phải là một người đàng hoàng, cô hãy lấy đó làm điều tự hào, nghe chưa."
Nghe người anh căn dặn, cô dâu mới mơ màng gật đầu. Đoạn Melos lại vỗ vai chú rể, nói: "Cả đôi bên đều không có gì đem theo trong ngày cưới ! Của cải nhà ta chỉ có đứa em gái này với đàn cừu, ngoài ra chẳng có gì cả. Ta cho cậu hết đó. Còn một điều nữa, cậu có thể tự hào là có được một ông anh rể như ta đấy."
Chú rể ngượng ngập, hai bàn tay cứ xoắn vào nhau. Melos mỉm cười cúi chào dân làng, đoạn rời khỏi bàn tiệc, tới chiếc lều của người chăn cừu, chui vào đó mà nằm lăn ra ngủ say như chết.
Melos tỉnh dậy vào ngày hôm sau, khi trời mới tờ mờ sáng. Vừa nhỏm dậy, Melos than thầm, ngỡ mình đã ngủ quên, nhưng hóa ra là vẫn còn kịp, không sao. Bây giờ lên đường ngay vẫn còn đủ thì giờ để về kịp thời hạn như đã hứa. Hôm nay nhất định là ta sẽ cho ông vua kia hiểu rõ thế nào là lòng người chân thực, rồi ta sẽ mỉm cười bước tới pháp trường.
Melos điềm nhiên bắt đầu nai nịt chuẩn bị lên đường. Mưa cũng có vẻ đã nhỏ hạt bớt phần nào. Sửa soạn xong xuôi, Melos vung mạnh hai cánh tay chạy vọt ra ngoài trời đang mưa, như một mũi tên bay vụt đi.
Đêm nay ta sẽ bị giết chết. Ta chạy để tới chỗ chết. Ta chạy để tới cứu người bạn đã thế mạng cho ta. Ta chạy để phá tan sự u mê và hung ác của nhà vua. Ta phải chạy. Thế rồi ta sẽ bị giết. Ta đã giữ được danh dự suốt từ khi còn nhỏ đến giờ. Thôi, từ nay vĩnh biệt quê nhà. Chàng trai trẻ Melos cảm thấy đau lòng, đã suýt dừng lại không biết bao nhiêu lần, rồi lại cất tiếng hô thật to như quở trách mình mà tiếp tục chạy.
Khi Melos chạy đến làng bên cạnh, mưa đã tạnh, mặt trời đã lên cao, nắng mỗi lúc một nóng rát. Melos đưa tay gạt mồ hôi trên trán. Chạy đến đây là được rồi, lòng lưu luyến chẳng muốn xa quê hương cũng không còn nữa. Vợ chồng em gái chắc hẳn là đang sống hạnh phúc. Lúc này ta chẳng còn phải bận tâm điều gì nữa. Chỉ việc chạy thẳng một mạch tới hoàng thành. Chẳng cần vội vàng gì nữa. Melos lấy lại được sự ung dung tự tại ngày thường, tự nhủ hãy cứ từ từ mà đi, và cất tiếng hát nho nhỏ một bài hát mà chàng vẫn thích. Melos đi thơ thẩn được hai dậm, rồi ba dậm đường, đến lúc sắp đi được nửa đoạn hành trình thì tai họa ở đâu bỗng đổ xuống. Melos bỗng dừng chân lại. Hãy nhìn giòng sông trước mặt kìa.
Cơn mưa giông hôm qua khiến nước nguồn trên núi cuồn cuộn đổ xuống hạ lưu , đã cuốn trôi phăng chiếc cầu bắc qua sông, cuốn bao nhiêu là lá cành gẫy nát và rác rưởi từ thượng nguồn trôi về, va đập vào chân cầu còn sót lại. Melos quá đỗi ngạc nhiên, đứng như chôn chân một chỗ, ngơ ngác nhìn quanh, rồi lại ra sức gọi thật to, nhưng chiếc thuyền vẫn buộc ở bến đò đã bị sóng cuốn trôi, chẳng còn dấu tích, mà bóng người lái đò cũng chẳng thấy đâu. Giòng nước càng lúc càng sôi sục, cuộn sóng trào dâng như biển cả.
Melos ngồi thụp xuống bờ sông, vừa khóc vừa chắp tay cầu khẩn với thần Zeus: " Xin hãy làm cho giòng cuồng lưu kia chảy êm dịu trở lại. Thời giờ vẫn lừng lững trôi đi. Mặt trời đã đứng bóng. Giòng sông này còn chưa chịu ngừng chảy xiết và nếu tôi không thể về kịp tới hoàng thành thì người bạn hiền kia sẽ phải chết thay tôi !"
Giòng sông đục ngầu như đang riễu cợt tiếng kêu than của Melos, càng lúc càng chảy mạnh, cuồng nộ tuôn trào.　Những đợt sóng liên tiếp bổ tới, sóng sau nuốt chửng đợt sóng trước. Và thời gian cứ vùn vụt trôi đi. Đến lúc này Melos biết là mình phải chấp nhận thực tại : Chỉ có một cách duy nhất là phải bơi qua sông cho bằng được. Ôi ! Xin Thần thánh hãy chứng giám ! Đây chính là lúc phải chứng minh cho thấy rõ sức mạnh vô song của tình thương và lòng thành hông thua kém gì con sóng cả kia
Melos nhảy ùm xuống giữa giòng nước, bắt đầu lấy hết sức bình sinh ra phấn đấu với những ngọn sóng điên cuồng đang bổ xuống như hàng trăm con giao long. Không biết có phải thần thánh cũng đã động lòng trắc ẩn trước con người đã vùng lên xông tới như mãnh thú, bất kể nguy nàn, đang dồn hết sức mạnh của toàn thân vào hai cánh tay, quạt lấy quạt để, vục xuống giữa giòng nước đang chảy xiết và cuộn xoáy với sức cuốn hút mãnh liệt kia hay không ? Cho nên, dù cho sóng gió vùi giập phũ phàng, Melos cũng đã bám vào được một thân cây mọc ở bờ bên kia.
Tạ ơn trời ! Melos vùng lên thật dũng mãnh như con tuấn mã, hối hả lao mình tới trước. Không thể để phí thời giờ, dù chỉ một giây. Ánh tà dương đã ngả hẳn về phía tây. Melos vừa thở hào hễn, vừa chạy lên con đường đèo dốc dác. Khi lên tới đỉnh núi, Melos mới vừa vui mừng, thì bỗng nhiên có một đám sơn tặc xông ra trước mặt chàng, gầm thét ra lệnh:
"Dừng lại !"
"Chúng bay định làm gì thế ? Tránh ra, ta phải về tới hoàng thành trước khi mặt trời lặn."
"Bọn ta đâu có thể buông tha nhà ngươi được ! Hãy để hết tất cả những thứ trên người lại đây."
"Ta chẳng có gì ngoài mạng sống. Mà mạng sống duy nhất của ta, ta cũng sắp đem nộp cho nhà vua rồi."
"Bọn ta cần mạng sống của nhà ngươi đó mà."
"Thì ra các người phục sẵn đợi ta ở đây theo lệnh nhà vua à "
Bọn cướp chẳng nói chẳng rằng, nhất loạt xông tới khua gậy. Melos lanh lẹn cúi xuống né tránh được, và phóng tới nhanh như cắt cướp được thanh gậy của một tên đứng gần, nện cho hắn một đòn thật mạnh " Tội nghiệp cho nhà ngươi, nhưng vì chính nghĩa mà ta phải ra tay". Thoáng cái Melos đã hạ được ba tên cướp, rồi thừa cơ tên cướp còn lại còn đang nao núng, Melos lao vội xuống chân đèo.
Tuy chạy một mạch xuống được dưới chân đèo, nhưng lúc này Melos cũng thấy mệt rã rời, lại thêm ánh nắng xiên khoai rát bỏng chói chang đã khiến Melos xây xẩm mặt mày không biết bao lần. Melos nghĩ bụng "Thế này thì hỏng kiểu !", lảo đảo cố bước tới được chừng vài bước, thì đầu gối bỗng khuỵu hẳn xuống, không tài nào đứng thẳng lên được. Melos ngửa mặt nhìn trời, uất hận thở than:
"Than ôi ! Hỡi Melos đã bơi qua được giòng nước lũ, đã hạ được cả ba tên sơn tặc, đã chạy thật nhanh như thần Vi Đà về được tới đây! Hỡi dũng sĩ Melos ! Bây giờ mà kiệt sức phải nằm lại đây thì thật là thảm thương! Người bạn thân yêu của ngươi sẽ bị chết thảm, chỉ vì đã tin tưởng vào ngươi. Ngươi sẽ trúng kế của nhà vua, bị gọi là kẻ bất tín nhất trên đời."
Melos tự trách mình như thế, nhưng đã mệt rã cả người, chẳng thể nào tiến thêm được một chút, dù chỉ là nhích từng tí một như con sâu đo.
Melos ngã lăn ra bãi cỏ bên đường. Khi cơ thể mệt mỏi thì tinh thần cũng xuống dốc theo. Cái tâm lý buông trôi, mặc kệ, sao cũng được, không xứng đáng với một người dũng sĩ, đã bén rễ vào đáy lòng Melos.
"Ta đã gắng được tới đây rồi. Lòng không một mảy may nào ý định thất hứa. Xin thần thánh chứng giám cho ta: ta đã cố gắng hết sức. Đã chạy cho đến khi không còn cất nhắc tay chân được nữa.Ta không phải là phường bội tín. Ôi, phải chi mà ta có thể xé toang cả lồng ngực naỳ ra cho thấy trái tim đang đỏ rực, Ta muốn cho người thấy trái tim chỉ đập bằng máu của tình thương và lòng chân thật này. Nhưng đúng vào lúc quan trọng thì ta đã kiệt sức mất rồi. Ta thật là một kẻ bất hạnh. Chắc là ta sẽ bị chê cười. Cả giòng họ ta rồi cũng sẽ bị bêu riếu. Rằng ta đã lừa phỉnh bạn. Nửa đường bị ngã gục thì cũng như là chẳng làm gì được ngay từ đầu. Thôi, sao cũng được. Âu là số kiếp của ta như thế rồi chăng. Selinutius ơi, bạn hãy tha thứ cho tôi. Lúc nào bạn cũng tin tôi. Tôi cũng không hề lừa dối bạn. Chúng ta thực sự đã là bạn hiền của nhau. Chưa hề có một lần nào mà đám mây đen ngờ vực đã có thể trú ẩn được trong lòng chúng ta. Ngay cả lúc này đây, có lẽ bạn cũng đang một lòng một dạ chờ tôi về phải không. Ôi, có lẽ bạn đang chờ tôi về. Selinutius ơi, xin cảm ơn bạn. Cảm ơn bạn đã tin tôi. Nghĩ đến đây tôi cảm động quá, vì sự chân thật giữa bạn bè là báu vật đáng tự hào nhất trên đời này. Bạn Selinutius ơi, tôi đã chạy. Tôi không hề có một mảy may nào ý nghĩ định lừa dối bạn. Xin bạn hãy tin tôi.
"Ta đã hối hả chạy được tới đây. Đã băng qua được giòng cuồng lưu. Đã thoát được vòng vây của bọn sơn tặc mà chạy một mạch xuống tới chân đèo. Đó là ta, nên mới làm được đến thế. Nhưng thôi, từ nay đừng trông đợi thêm điều gì ở ta nữa. Mặc kệ ta. Bây giờ thì sao cũng được ! Ta đã thua cuộc rồi ! Ta kém cỏi thế đấy. Cứ tha hồ mà chê cười ta đi ! Nhà vua đã chẳng thầm bảo ta hãy về trễ một chút là gì. Nhà vua đã hứa rằng nếu ta về trễ, thì ngài sẽ cho giết kẻ thế mạng, mà tha mạng sống cho ta. Ta đã khinh bỉ cái dã tâm ấy của nhà vua. Thế nhưng, tình thế bây giờ hóa ra là ta đang làm đúng ý nhà vua. Có lẽ khi ta về đến nơi thì đã trễ rồi. Có lẽ nhà vua sẽ đắc chí mà cười ta, và rồi sẽ tha bổng cho ta. Như vậy thì ta sống mà nhục hơn là chết. Ta sẽ vĩnh viễn trở thành kẻ phản bội, thành hạng người nhục nhã nhất trên đời. Bạn Selinutius ơi, tôi cũng sẽ chết thôi. Xin bạn hãy cho tôi chết cùng với bạn. Chắc chắn là chỉ có mỗi mình bạn là tin tôi. Ồ, không ! Như vậy có phải là ta tự nghĩ tốt cho mình hay không ? Ôi, đã thế thì hay là ta cứ mang tiếng ác để được sống còn. Ta có nhà ở làng, có đàn cừu, vợ chồng em gái ta sẽ không đời nào đuổi ta đi. Chính nghĩa, sự thật, tình thương..Nghĩ lại thì tất cả thẩy đều vô nghĩa !　Giết người để mình được sống còn phải chăng chính là quy luật trong thế giới loài người. Ôi, tất cả đều vô nghĩa ! Ta là một kẻ phản bội xấu xa đấy ! Ôi… Sao cũng được ! Đến nước này rồi thì ôi sao cũng được !"
Melos nằm duỗi cả tay chân, mơ hồ thiếp ngủ dần. Bỗng có tiếng nước chảy róc rách bên tai, Melos khẽ ngẩng đầu, nín thở lắng tai nghe. Hình như nước chảy ngay dưới chân. Melos lảo đảo đứng lên, nhìn quanh thì thấy từ chỗ kẽ nứt của tảng đá có một giòng nước trong vắt đang róc rách tuôn ra. Melos khom người xuống như bị cuốn hút vào giòng suối ấy, dùng hai tay vốc nước uống một ngụm. Rồi thở ra một tiếng như vừa từ trong mơ chợt tỉnh giấc.
Bước đi được. Đi thôi ! Cùng với sự hồi phục sau những mệt mỏi của thể xác, chút hy vọng mong manh cũng bắt đầu nhen nhóm. Đó là niềm hy vọng rằng mình sẽ thi hành được nghĩa vụ. Là niềm hy vọng sẽ có thể tự hủy mình để bảo toàn danh tiết. Ánh tà dương đỏ cạch trải dài trên những tàng cây, khiến lá cành đều sáng rực lên như đang bốc cháy. Từ bây giờ cho tới lúc mặt trời lặn, vẫn còn kịp mà. Có người đang đợi ta, một người đang lặng lẽ đợi ta, không hề nghi ngờ ta một mảy may nào. Ta đang được người tin tưởng. Mạng sống của ta nào có nghĩa gì đâu.
Không thể nói những lời hoa mỹ như " Sẽ lấy cái chết để chuộc lỗi", mà là phải báo đáp lại lòng tin ấy mới được. Lúc này chỉ có điều đó là quan trọng nhất mà thôi. Melos ơi ! Chạy đi nào!
Ta đang được người tin tưởng. Ta được tin tưởng. Những gì ta vừa nghĩ nãy giờ chỉ là tiếng thì thầm của ma quỷ, là những điều mộng mị, là một cơn ác mộng. Hãy quên đi. Khi mà lục phủ ngũ tạng mệt mỏi rã rời thì người ta thường thấy ác mộng như thế đấy.
Melos ! Mi không việc gì phải xấu hổ ! Mi quả là một trang dũng sĩ ! Mi đã đứng dậy được để chạy đi là gì ?
Đội ơn trời ! Bây giờ ta có thể chết như một người lính bảo vệ chính nghĩa được rồi ! Ôi, mặt trời sẽ lặn, đang lừng lững lặn xuống kìa ! Xin thần Zeus hãy đợi ta. Từ khi sinh ra tới nay ta đã làm một người ngay thẳng. Xin hãy cho ta, cho tới lúc chết, vẫn được là một người ngay thẳng.
Melos chồm người lên, chạy vượt qua mặt những người đi đường như một ngọn gió đen kịt. Melos chạy băng qua giữa đám người đang mở tiệc trên đồng cỏ ngoài trời, khiến mọi người trong bữa tiệc ấy phải giật mình; Melos đá văng cả những con chó, nhẩy băng qua những lạch ngòi nước, chạy băng băng nhanh gấp mười lần cả vầng thái dương đang từ từ lặn xuống chân trời.
Trong khoảnh khắc khi Melos chạy vụt qua một đoàn người lữ hành, câu chuyện của họ về một điều chẳng lành đã lọt vào tai Melos. Họ bảo nhau : " Lúc này, gã đàn ông xấu số đang bị treo lên cây thập tự."
Ôi, cũng là vì người ấy, vì người ấy mà ta đang chạy như thế này đây. Melos ơi, nhanh lên ! Nhà ngươi không được chậm trễ. Bây giờ chính là lúc phải chứng minh cho thấy sức mạnh của tình thương và sự chân thành.
Lúc này trên người Melos hầu như không còn một mảnh vải, không thở được nữa, máu từ trong miệng trào ra đã hai ba lần. Trông thấy rồi, Melos đã trông thấy bóng ngọn tháp Syracuse trong thành phố ở tận đằng xa kia, nhỏ tí. Ngọn tháp sáng lóe trong ánh nắng chiều.
"Ôi, ngài Melos !"
Melos nghe có tiếng người vẳng lại xen lẫn cùng với tiếng gió . Melos vừa chạy vừa hỏi lại: "Ai đấy ?"
Chàng thợ đá trẻ tuổi vừa chạy theo sau lưng Melos vừa gọi:"Tôi là Philostratus, đệ tử của thầy Selinuntius bạn ngài. Thưa ngài, không kịp nữa rồi. Chỉ uổng công mà thôi. Xin ngài đừng chạy nữa. Không thể nào còn kịp hòng cứu được thầy tôi đâu ạ ."
"Không, mặt trời còn chưa lặn hẳn mà !"
"Lúc này, thầy tôi sắp bị hành quyết rồi. Ôi, cũng vì ngài về muộn. Tôi xin được thưa là tôi oán trách ngài đấy ạ. Phải chi mà ngài về sớm được một chút, chỉ một chút thôi !"
"Không ! Mặt trời vẫn còn chưa khuất bóng mà !"
Melos ưỡn ngực ra trước, tưởng chừng như muốn vỡ cả lồng ngực, mắt nhìn chằm chằm vào vầng thái dương thật lớn màu đỏ cạch. Không còn cách nào khác là cứ tiếp tục chạy.
"Thôi xin ngài đừng chạy nữa, đừng chạy nữa ! Bây giờ xin ngài hãy coi trọng chính mạng sống của mình. Thầy tôi đã tin tưởng vào ngài. Cho dù bị điệu ra pháp trường, thầy vẫn thản nhiên. Cho dù nhà vua đã năm lần bẩy lượt không ngớt khích bác ngài, thầy vẫn thản nhiên đáp lại dường như với một niềm tin sắt đá rằng: Melos sẽ về tới."
"Vì vậy mà ta phải chạy. Vì lòng tin của người nên ta phải chạy.Kịp ! Không thể có chuyện không kịp ! Đây không phải là vấn đề mạng sống nữa. Ta chạy đây có lẽ là vì một cái còn hơn cả mạng sống nữa ! Hãy theo ta nào, Philostratus!"
"Thưa ngài, ngài đã điên rồi sao ? Vậy thì ngài hãy cố chạy đi. Biết đâu mà không phải là không kịp. Xin ngài cứ chạy đi vậy !"
Nói sao thì được vậy. Mặt trời vẫn còn chưa lặn. Melos đã dốc toàn lực mà chạy trối chết. Đầu óc Melos lúc này trống rỗng, chẳng còn nghĩ được điều gì nữa. Chỉ biết mải miết chạy như thể là bị lôi cuốn bởi một sức mạnh ghê gớm không rõ từ đâu tới. Mặt trời đang chập chờn lặn chìm dần xuống phía chân trời. Thế rồi, đúng lúc ánh nắng thoi thóp cuối cùng chực tắt lịm, thì Melos cũng vừa tiến vào pháp trường như một cơn gió lốc. Thế là kịp rồi !
"Khoan đã ! Xin đừng giết người ấy. Melos đã về tới rồi, đã về tới, đúng như lời giao ước ! " Melos muốn nói thật to lên như thế với đông đảo quần chúng trong pháp trường nhưng cổ họng đã khô rát, Melos chỉ còn nói như thều thào bằng giọng đã khản đặc. Chẳng một ai trong đám đông nhận ra là Melos đã về tới.
Selinuntius bị trói bằng dây thừng và đang bị kéo lên cây thập giá đã được dựng lên cao ngất. Trông thấy cảnh tượng ấy, Melos bèn hết lấy dũng khí như khi đã bơi qua được giòng cuồng lưu, cố gạt đám đông trong pháp trường để lấy lối bước lên.
"Hỡi đao phủ thủ, ta đây ! Người phải bị xử tử là ta , là Melos này. Kẻ đã khiến cho người ấy phải chịu làm con tin đang tới đây!" Melos vừa chạy vừa ra sức gào lên thật to bằng giọng nói đã khàn đặc, và sau cùng đã leo lên được tới nơi, nắm được hai chân của người bạn đang bị treo trên cây thập giá. Quần chúng reo hò ầm ĩ. Ai nấy đều nhất tề hô to. "Giỏi lắm! Hãy tha chết cho hắn !" Và Selinuntius đã được cởi dây trói.
"Selinuntius !"Melos nói trong ngấn lệ. "Bạn hãy đấm tôi đi. Hãy thoi một cú thật mạnh vào mặt tôi ! Bởi dọc đường, tôi đã có lần có ý nghĩ xấu xa. Nếu bạn không đấm tôi, thì tôi không đủ tư cách để được ôm bạn đấy. Hãy cho tôi một cú đấm!"
Selinutius gật đầu như đã thấu hiểu tâm trạng của bạn, thoi vào má bên phải của Melos một cú đấm thật mạnh, tiếng đấm vang dội khắp cả pháp trường. Đấm bạn xong rồi, Selinutius nở một nụ cười thật hiền lành, bảo bạn: "Melos ạ, bạn hãy đấm tôi. Hãy thoi vào má tôi một cú đấm thật mạnh như tôi vừa đấm bạn. Trong ba ngày qua, tôi cũng đã từng một lần có ý nghĩ nghi ngờ bạn. Lần đầu tiên trong đời tôi đã có ý ngờ vực bạn. Nếu bạn không đấm tôi thì tôi cũng không thể ôm bạn vào lòng được."
Melos vung tay, phát ra tiếng gió rít thật mạnh, rồi nện một cú đấm vào má của Selinutius.
"Cảm ơn bạn". Cả hai người cùng vừa nói vừa ôm chầm lấy nhau, rồi cùng bật khóc òa vì vui mừng.
Từ trong đám đông có những tiếng nấc nghẹn ngào. Bạo chúa Dionysius đứng phía sau đám đông nẫy giờ chăm chú nhìn cảnh hai người bạn Melos và Selinutius,
đoạn ngài chậm rãi tiến đến gần họ, mặt ửng đỏ, nói: "Các người đã thỏa lòng ao ước rồi đấy. Đó là các người đã thắng được lòng ta. Quả thực là sự chân thật không phải là một điều ảo tưởng không có thực trên đời này. Ta làm bạn với các người được không ? Các người hãy nghe đây nguyện vọng của ta, đó là được làm bạn với các người."
Tiếng hoan hô vang dậy trong đám dân chúng: "Vạn tuế! Thánh thượng vạn tuế !"
Một thiếu nữ đem đến tặng cho Melos một tấm áo khoác màu đỏ rực. Melos còn đang lúng túng thì người bạn hiền đã nhắc khéo chàng: "Melos, bạn đang trần trùng trục đấy là gì. Bạn hãy mau khoác áo lên người. Cô gái khả ái này không chịu nổi cảnh mọi người thấy Melos ở trần đấy."
Người dũng sĩ cả thẹn, mặt đỏ bừng.
(Theo truyền thuyết cổ(*)và theo thơ Schiller)(**)
Nguyên tác: Hashire Melos (5-1940) của Dazai Osamu(1909-1948)
Người dịch : Quỳnh Chi (25/7/2009)

(*) Truyện cổ Hy Lạp "Damon và Pythias"
(**)Thơ Die Burgschaft của Johann Christoph Friedrich von Schiller (1759-1805)

[ Trở Về ]