Chim
Việt Cành Nam
[ Trở Về
] [ Trang
Chủ ]
[ Tác giả ]
Shiroyama
Saburo
Tiểu
thuyết gia Hiện đại Nhật Bản
Phạm
Vũ Thịnh
|
|
Shiroyama
Saburo (1927-2007) là người mở đầu thể loại tiểu thuyết
kinh tế Nhật Bản thời hiện đại (business novels), thể
loại văn học rất được ưa chuộng trong giới doanh nhân,
tư chức, và gia đình của họ, cùng với giới sinh viên học
sinh; sách bán chạy không kém loại truyện trinh thám, hình
sự, tức là gấp đôi loại văn học thuần túy. Đến nỗi
từ năm 1979, nhật báo kinh tế Nihon Keizai Shimbun đã lập hẳn
Giải thưởng văn học dành cho loại tiểu thuyết kinh tế,
và các nhà xuất bản văn học lớn nhất Nhật Bản như Shincho,
Kadogawa, Kodansha, Shueisha, Bungei Shunju cũng hăng hái xuất bản
loại tiểu thuyết này. Đặc biệt, tất cả các tác phẩm
của Shiroyama Saburo đã lập được thành tích là những
sách bán chạy nhất ở các nhà sách lớn như Trung tâm Sách
Yaesu, Tokyo,...
Shiroyama Saburotên
thật là Sugiura Ei-ichi, sinh năm 1927 ở thành phố Nagoya, tỉnh
Aichi, tình nguyện vào Hải quân năm 1945 thời sinh viên ở
Đại học Kỹ thuật Nagoya, nhưng đang được huấn luyện
thì chiến tranh chấm dứt.
Năm sau, ông vào học Đại
học Thương nghiệp Tokyo (bây giờ là Đại học Hitotsubashi),
tốt nghiệp năm 1952, vì cha bị bệnh nên ông trở về quê
nhà, vào làm trợ giảng ở Đại học Giáo dục Aichi, sau thăng
giảng sư về môn kinh tế. Năm 1963, từ chức ở Đại học
để chuyên chú vào việc sáng tác.
Tác phẩm "Yushutsu"
(Du
xuất) của ông được giải Tác gia Mới của tạp chí
Bungakukai (Văn học giới). Qua năm sau, ông được Giải
Naoki, giải thưởng Văn học cao quý nhất chung cho các thể
loại văn học của Nhật Bản, với tác phẩm "Sokaiya Kinjo"
(Kinjo, tay tống tiền các công ty). Tác phẩm "Rakujitsu
moyu" (Mặt trời lặn cháy đỏ) do nhà Shincho xuất bản
năm 1974, được giải Văn hoá Mainichi cùng năm, rồi giải
Văn học Yoshikawa Eiji 1975, quay thành phim bộ ti-vi năm 1976.
Tác phẩm "Mo kimi niwa tanomanai" (Thôi, không nhờ cậu nữa
đâu)
được giải Kikuchi Kan năm 1996. Ông được giải
thưởng của nhật báo Asahi năm 2002 cho những cống hiến kiệt
xuất của ông về khoa học xã hội.
Ông chết vì bệnh
viêm phổi, vào tháng 3 năm 2007, thọ 79 tuổi.
Nhiều tác phẩm
của ông tiểu thuyết hoá những nhân vật và sự kiện thực
tế, pha trộn khéo léo nhiều chi tiết hư cấu hay giả định,
như thêm da thêm thịt vào những cái sườn là người thật
việc thật để tạo nên những hình tượng hấp dẫn người
đọc. Bút pháp của ông đặc biệt thành công trong việc mô
tả nhiều khía cạnh thiết thân của xã hội hiện đại,
và ảnh hưởng đến nhiều tiểu thuyết gia hậu sinh, nhất
là trong thể loại tiểu thuyết hiện thực, phi hư cấu (non-fiction).
Mặt khác, ông thường bị các nhà bình luận phê phán là
đã làm cho nhiều độc giả mỹ hoá các nhân vật đến mức
có nguy cơ xa rời thực tế, qua những phần hình tượng hư
cấu phản ánh cảm tình hay suy đoán chủ quan của ông, mà
độc giả cứ tin là sự thật.
Ông chú trọng đến
sự xung đột giữa tổ chức và cá nhân trong sinh hoạt kinh
tế hiện đại. Cơ cấu của tổ chức hay tập thể càng vững
mạnh thì cá nhân càng có được cảm giác an toàn khi là một
thành viên, nhưng ngược lại, cá nhân càng bị hy sinh cho quyền
lợi của tổ chức. Tác phẩm của ông luôn luôn đề cao những
đức tính và cố gắng cá nhân như động lực chủ yếu thúc
đẩy và hoàn thành những tiến bộ về kinh tế và xã hội
Nhật Bản trong giai đoạn toàn dân cùng nỗ lực đóng góp
vào chính sách xây dựng quốc gia bằng xuất khẩu hàng hoá
công nghệ.
Ông không thích
sự ồn ào, cho rằng một tiệm buôn có hàng tốt, rẻ thì
không cần phải quảng cáo ầm ĩ vẫn có nhiều khách hàng,
và ngược lại, tiệm buôn quảng cáo ồn ào thường là vì
hàng hoá thiếu hấp dẫn, thiếu phẩm chất. Nhân vật chính
diện điển hình của ông thường là những nhân viên ít nói
mà cần cù, kiên nhẫn, có khả năng, nghị lực và tiết độ
trong các công ty kỹ nghệ tiên phong trong phát triển của Nhật
Bản, như công ty xe gắn máy, xe hơi Honda,...
"Yushutsu" (Du xuất,
Export) là tập truyện gồm những tác phẩm đầu tiên của
thể loại tiểu thuyết kinh tế Nhật Bản thời hiện đại,
biểu lộ tình cảm ân hận của những tư chức phải hy sinh
lạc thú của đời mình, làm việc đến mức gần như điên
cuồng trong vai trò những tên lính tiên phong trong chiến lược
khai phá những thị trường xuất khẩu của các công ty mậu
dịch tổng hợp quốc tế. Họ là mẫu người bị giới truyền
thông Tây phương gọi là "economic animals" (những con vật
kinh tế), trong tác phẩm của Shiroyama Saburo, được mô
tả với những khía cạnh rất "người".
Thành công của
tập truyện này đưa đến các tác phẩm sau như "Mahiru no one
man office" (Văn phòng một người giữa trưa đứng bóng),
"Mainichi wa nichiyobi" (Mỗi ngày là Chủ nhật) khai thác
cùng một mô-típ là sự đối kháng giữa cảnh ngộ và tâm
tình trong cuộc đời của nhân viên các hãng mậu dịch tổng
hợp quốc tế.
"Sokaiya Kinjo" (Kinjo,
tay tống tiền các công ty, Kinjo the Corporate Extortionist)
viết về một sokaiya, người chuyên nghề tống tiền
các công ty bằng cách hăm doạ dùng quyền cổ-đông để phá
rối các đại hội vận doanh thường niên của công ty. Có
đến 70% các công ty lớn đã bị hăm doạ như thế và nhiều
công ty đã phải trả những món tiền lớn để bịt miệng
đám người này, một cách phi pháp, nếu chuyện vỡ lở có
thể bị bãi chức hay truy tố. Đến nỗi 90% các công ty có
tên trên thị trường chứng khoán Tokyo phải dàn xếp để
tổ chức đại hội vận doanh thường niên cùng ngày cùng
giờ để tránh bớt bị đám sokaiya này phá rối.
"Rakujitsu moyu" (Mặt
trời lặn cháy đỏ) là tiểu thuyết dựa trên cuộc đời
của nguyên Thủ tướng Hirota Koki, người bị quân đội chiếm
đóng Mỹ quy vào loại tội phạm chiến tranh cấp A nặng nhất,
ra Toà án Chiến tranh Tokyo, đã tạo hai luồng dư luận tranh
chống nhau kịch liệt, cuối cùng đã là nhân vật dân sự
Nhật Bản duy nhất bị xử tử vì tội ác chiến tranh trong
Thế chiến thứ hai.
"Kanryo tachi no natsu"
(Mùa hè của các quan lớn) là truyện dài về các công
chức cao cấp trong Bộ Công nghiệp và Ngoại thương Nhật
Bản (MITI - Ministry of International Trade and Industry). Nhân vật
chính lấy mẫu từ Sahashi Shigeru (1913-1993) đã làm đến
chức Thứ trưởng trong Bộ này, vào thời kỳ kinh tế Nhật
Bản tăng tiến vượt bậc, một phần nhờ vào hệ thống
chỉ đạo hành chính từ chính phủ đến các tổ hợp công
ty lớn. Có thời đã là biểu tượng của Bộ, được gọi
là "Mister MITI", ông là người giỏi sắp đặt nhân sự, tính
khí cương trực và mạo hiểm. Ông đã động viên toàn Bộ
tận lực chuẩn bị và trình phương án dùng chỉ đạo hành
chính để chấn hưng các kỹ nghệ quan trọng, nhưng gặp phải
sự chống đối mãnh liệt từ các công ty, nhất là kỹ nghệ
xe hơi, cuối cùng đã không thành luật được. Tuy nhiên, tinh
thần của phương án đó về sau đã được thể hiện trong
các chính sách hiệp lực mật thiết giữa chính phủ và doanh
nhân, làm cơ sở cho chính sách kinh tế thành công của Nhật
Bản.
"Nottori" (Tiếp
quản cướp đoạt, "The Takeover") thuật chuyện nhân
vật chính Aoi Fumimaro dùng mưu lược tài chính để tiếp quản
cưỡng chiếm cửa hàng bách hoá Akashiya ở một khu vực sang
trọng trong đô thành Tokyo, từ chủ nhân là một gia đình
có truyền thống lâu đời nhưng bị thiếu vốn kinh doanh;
dựa trên sự kiện thực tế là vụ doanh gia Yokoi Hideki thu
mua cổ phần định tiếp quản cửa hàng bách hoá Shiroki-ya
ở Nihonbashi, mở đầu cuộc tranh chấp kéo dài từ năm 1949
đến 1955.
"Ogon no hibi" (Những
ngày hoàng kim) là chuyện đời hào khoái của Naya Sukezaemon
còn có tên là Luzon Sukezaemon (1565-?), nhà buôn từ vùng
đất nổi tiếng về thương nghiệp là cảng Sakai, Osaka, đã
sang tận đảo Luzon của Phi Luật Tân lập nghiệp thành công,
cống hiến những thứ quý hiếm như sáp ong, hương liệu,
đồ gốm,... cho Toyotomi Hideyoshi thời bấy giờ là người
quyền uy trùm thiên hạ, được Hideyoshi bảo trợ nên sự
nghiệp phát triển cả trên đất Nhật Bản. Tiểu thuyết
này đã được quay thành phim-bộ Taiga Drama (Đại Hà Drama
- phim kịch tràng giang, cần nhiều tiền quay và giờ chiếu)
trình
chiếu trên đài Truyền hình Quốc gia Nhật Bản NHK năm 1978.
Đây là lần đầu tiên phim-bộ Taiga Drama của NHK có nhân
vật chính không phải thuộc giới võ sĩ, mà là một thương
gia, nhìn lịch sử từ quan điểm thứ dân và kinh tế, nên
được khán giả ưa thích đặc biệt, mặc dù phần lớn là
dựa trên hư cấu tiểu thuyết của Shiroyama Saburo hơn là sự
thực lịch sử từ một nhân vật đã lưu lại nhiều truyền
thuyết hơn là di tích cụ thể hay sử liệu.
"Kakaku hakai" (Phá
giá, Price smashing) lấy mẫu từ Nakauchi Isao (1922-2005),
giám đốc sáng lập công ty Daiei, dùng sách lược mua gom sản
phẩm và tiết giảm kinh phí để bán hàng với số lượng
lớn và giá rẻ hơn giá thông thường từ trước đến nay.
Tiểu thuyết này đã được quay thành phim-bộ đài Truyền
hình Quốc gia Nhật Bản NHK năm 1981. Thuật ngữ "Kakaku hakai"
(Phá giá) được cho là đã khởi đầu từ tên cuốn
tiểu thuyết của Shiroyama Saburo.
"Yusha wa katarazu"
(Người hùng thì không kể lể lắm lời) viết về kỹ
nghệ chế tạo xe hơi, lấy mẫu từ Honda So-ichiro (Giám
đốc kỹ thuật sáng lập công ty Honda) và các nhân viên
then chốt đóng góp vào sự phát triển vượt bậc của kỹ
nghệ xe hơi Nhật Bản, từ số lượng sản xuất năm 1960
khoảng 160 ngàn xe (xuất khẩu qua Mỹ 2400 chiếc), đã vượt
lên mức 7 triệu 330 ngàn xe (xuất khẩu qua Mỹ 1 triệu 900
ngàn) mỗi năm từ 1980; và phẩm chất được đánh giá cao
hơn cả xe sản xuất từ các công ty lớn có truyền thống
lâu đời của Mỹ. Hai nhân vật chính là bạn đồng ngũ cùng
chiến đấu chung trong Thế chiến thứ hai, một người trở
thành Trưởng phòng rồi Phó Giám đốc của công ty chế tạo
xe hơi, người kia trở thành Tổng Giám đốc của công ty phụ
thuộc, cung cấp linh kiện xe hơi, cả hai là "người hùng"
đóng góp vào cuộc cách mạng chế tạo xe hơi của Nhật Bản
từ những đổ nát ngay sau chiến tranh, rồi tiến xuất qua
Mỹ, chịu nhiều bài xích thậm chí thoá mạ từ dân địa
phương mà vẫn âm thầm phụng sự, bất chấp những khổ
nạn, bi kịch gia đình của chính họ. Đã quay thành phim bộ
trình chiếu trên đài truyền hình quốc gia NHK năm 1983, diễn
viên chính là tài tử nổi tiếng Mifune Toshiro (trong phim Rashomon
- La Sinh Môn, Shichinin no samurai - Bảy Người Hiệp Sĩ,...).
.........
Một số tác phẩm
của ông đã được dịch ra tiếng Anh, như "War Criminal - The
Life and Death of Hirota Koki" (John Bester dịch "Rakujitsu moyu", Mặt
trời lặn cháy đỏ, 1977), "The Takeover" (Keiko Ushiro dịch
"Nottori", Tiếp quản cướp đoạt, 1991).
Shiroyama Saburo là
điển hình của người Nhật Bản sinh vào những năm cuối
thập niên 1920, đầu thập niên 1930, trưởng thành từ đổ
nát hoang tàn sau Thế chiến, tham gia vào đà tiến như bão
táp của kinh tế Nhật Bản trên đường phục hồi và phát
triển thành cường quốc kinh tế. Tác phẩm của ông là những
tư liệu đáng tham khảo trong việc tìm hiểu nghiên cứu về
bí quyết thành công của kinh tế Nhật Bản hiện đại, mà
yếu tố con người được ông đặc biệt chú trọng.
Máy
bay cất cánh rời phi trường Los Angeles không bao lâu, nhìn
xuống đã thấy một đám lửa bốc lên.
-"Lại sinh chuyện
rồi đấy!". Miyagawa nhăn trán, nói như phỉ nhổ.
Seki không đáp,
áp mặt vào kính cửa sổ, chăm chú nhìn xuống khu thị tứ
Los Angeles trãi rộng như khung vải nền xanh đậm, trên đó
rải rác vô số những vụn ngọc. Ở một góc gần khu da đen,
những lưỡi lửa tím đỏ le liếm phất phới. Thi thoảng
lại có có những lằn chớp sáng nhọn màu bạck kim loé lên,
có vẻ là ánh chớp máy hình. Một hồi sau, cách đấy một
đỗi lại có thêm một đám lửa khác bắt đầu cháy sáng.
Chẳng phải là
đám cháy rừng thường. Hoả công từ bạo động ở khu vực
người da đen đấy.
-"Cuối cùng......"
Vừa đăm đăm nhìn
ngọn lửa, Seki vừa lẩm bẩm với giọng khàn đặc.
Trên đường đến
phi trường, bọn Seki đã thấy hai chiếc xe cảnh sát hú còi,
chạy hối hả ngược lại. Lúc ấy,
-"Tụi đen lại
bắt đầu sinh chuyện gì rồi!"
Người lái taxi
trung niên mập mạp nói, rồi liếc nhìn qua kính chiếu hậu
xem vẻ mặt của bọn Seki. Có vẻ muốn dò chừng xem bọn
Nhật da vàng này nghĩ gì, đứng về phía nào. Tức thì, Miyagawa
đáp:
-"Trời nóng bức
thế này, hẳn tụi nó quên tuốt mất là mình đang được
sống trên một đất nước may mắn đến như thế nào!"
-"Quả đúng thế
đấy. Trắng đen học chung, bảo đảm an sinh xã hội, phụ
cấp nhi đồng, rồi trợ cấp này nọ,... Tụi nó được nuông
chiều quá trớn. Đến phát khùng lên thì cũng đương nhiên
thôi!".
Nghe thế, Seki đằng
hắng.
Người lái taxi
da trắng cùng người khách da vàng đều thuộc giai cấp trung
lưu điển hình của miền Nam California. Suy nghĩ và phát ngôn
của họ về người da đen vẫn còn là cuộn băng cũ thâu
từ mười năm trước lặp đi lặp lại. Chính vì vậy mà
bạo động mới bùng nổ. Seki bức xúc muốn thuyết giảng
ngay cho một trận. Anh nghĩ: <Tôi thì khác loại đầu
đá ấy. Tuy mới đến xứ Mỹ được hai năm nay, nhưng về
chuyện người da đen bị kỳ thị và bách hại, thì tôi hiểu
bằng trăm lần các anh kia. Họ căm phẫn là chuyện đương
nhiên đấy chứ. Ngay cả sự kiện xảy ra ngày hôm nay, có
lẽ cũng lại là bạo động khởi từ chuyện cảnh sát da
trắng đem người da đen ra làm bia tập bắn gì đấy chứ
gì>. Nhưng Seki vẫn im lặng. Bởi nói ra một lời thì thành
chuyện tranh cãi lôi thôi không dứt được, bên nào rồi cũng
sẽ nổi nóng lên mà lời qua tiếng lại sinh chuyện thêm mà
thôi. Anh chẳng muốn tái diễn chuyện tranh chấp như thời
sinh viên tranh đấu nữa. Khó khăn lắm mới thoát ly (Nhật
Bản) mà đến được nước Mỹ, lúc này anh sắp lấy
lại được sự yên tĩnh trong lòng mình rồi.
Mặc kệ Seki im
lặng trầm mặc, người lái taxi và Miyagawa tiếp tục nói
chuyện.
-"Đàn ông da đen
cứ biến hết cả đi thì hơn. Còn đàn bà da đen thì cứ
để tụi này chăm sóc cho là được!".
-"ƯØ, con cái sinh
ra, hẳn là chỉ chọn đứa da trắng thôi thì dễ khai hoá
đấy".
Miyagawa vừa nói
thế, lại thấy một chiếc xe cảnh sát nữa chạy vút ngang
qua. Trông mặt của hai người cảnh sát đội nón sắt buộc
dây qua cằm, có vẻ căng thẳng như sắp ra mặt trận. Người
cảnh sát bên ghế phụ ôm chặt thanh súng carbine......
Máy bay chao nghiêng,
rướn cao lên trên vùng đen đại dương.
-"Sao nào, còn thấy
không?". Miyagawa hỏi.
-"Không". Seki quay
mặt lại.
Trong máy bay, đây
đó đã bắt đầu có khói thuốc lá toả lên. Nhưng trong mắt
của Seki vẫn còn lưu lại hình ảnh đám lửa cháy phất phới.
Miyagawa cũng rút
điếu thuốc Kent ra châm lửa.
-"Nói gì đi nữa,
mùa hè này cũng nóng quá đấy".
-"Thế nhưng, bạo
động là do trời nóng quá hay sao?"
-"Thì tất nhiên
là cũng do bất mãn này nọ nữa chứ". Miyagawa quay sang, như
thổi khói thuốc về phía Seki. -"Ngay cả cậu đấy, cũng có
bất mãn chứ gì?".
Tuy cùng làm việc
ở chi nhánh San Diego của công ty Q, một công ty mậu dịch
tổng hợp khổng lồ, nhưng thân phận của Seki chỉ là nhân
viên tạm thời thuê tại địa phương (Mỹ), thiệt thòi
hơn nhiều so với nhân viên chính thức (thu dụng ở Nhật)
về mọi mặt: lương bổng, điều kiện làm việc,...
Phía bên kia làn
khói thuốc, Miyagawa nhìn Seki đăm đăm qua mắt kính vành mỏng,
rồi chợt thở dài.
-"Ngay cả tôi đây,
cũng có bất mãn đấy".
Miyagawa phục vụ
trong công ty mậu dịch Q này được gần 20 năm rồi, nhưng
quá tuổi 50 thì bị đổi thành nhân viên phù động, lãnh
bổng lộc như bố thí. Cũng bởi đã di trú qua San Diego và
nhận quyền công dân Mỹ. Vì thế, chi nhánh San Diego của công
ty mậu dịch Q hiện nay được điều hành bởi một cơ cấu
dị thường, ít tốn tiền nhân sự, gồm chỉ một nhân viên
phù động lớn tuổi và một nhân viên tạm thời mới được
thuê vào tại địa phương. Tuy nhiên, chẳng phải Miyagawa bất
mãn sâu đậm gì. Nói thế xong, Miyagawa đã tiếp lời chung
chung rằng:
-"Ở đâu mà chẳng
có bất mãn. Chính vì có bất mãn, người ta mới vươn lên,
hướng thượng..."
-"......"
-"Chỉ có bọn người
không có lòng hướng thượng mới hầm hét chuyện trời nóng
bức, la lối chuyện trời lạnh giá, mà phát tán bất mãn
tứ tung ra đó thôi".
Seki im lặng gật
đầu. Anh nhớ lại thời tham gia sinh viên tranh đấu. Thời
đó đúng là đầy bất mãn. Và đã nhắm vào các giáo sư
mà phát tán tứ tung. Nhắm vào đám giáo sư gầy còm chưa
hề ôm vác thứ gì nặng hơn sách vở, mà khua gậy gộc rượt
đuổi, đánh đập, đâm thọc. Đã có giáo sư phải quỳ gối
hay khóc lóc, thề sẽ thay lòng đổi dạ. Đã có sinh viên
bị bắt giam, bị thương tích, và tuy không bao nhiêu, nhưng
một phần quy chế đại học cũng đã được sửa đổi. Nhưng
cũng chỉ có thế thôi, không khí đại học rồi cũng chẳng
có gì thay đổi cả.
Ngay trước ngày
rời Nhật Bản, Seki đã đến viếng các giáo sư mà anh đã
có nhiều tiếp xúc cá nhân, để chào từ biệt. Lúc đó,
một giáo sư hệ Vật lý đã cười cay đắng mà thổ lộ
rằng:
-"Thời đó, không
đến phòng thí nghiệm được nên tôi ở nhà, mỗi ngày giúp
vợ giặt áo quần, làm việc nhà. Cũng nhờ vậy mà chuyện
giặt giũ, tẩy màu thì đã rành như thợ chuyên môn ấy..."
Giáo sư khác cũng
cười đau khổ:
-"Dạo đó, cứ
họp Hội đồng giáo sư liên miên, sau mỗi lần họp lại
bày bia ra ủy lạo. Tôi vốn ghét rượu, thế mà dần dần
cũng chìa tay ra lãnh. Đến nỗi bây giờ bụng phệ ra thế
này!".
Về sau này, dù
có bị hỏi vặn về "thành quả" gì đã đạt được
từ cuộc đấu tranh ấy, Seki cũng chẳng còn nổi giận gì
nữa. Mà chỉ còn cảm giác trống vắng rã rời. Phải chăng
nỗi bất bình bất mãn mà mình đã cho là to lớn kia, rốt
cuộc chỉ là cơn bão tố trong chén trà mà thôi?
Seki hướng mắt
nhìn ra ngoài. Ngọn đèn đỏ ở cuối cánh máy bay chớp nháy
lập loè trong khung trời tối đen, chiếc Boeing 707 bình thản
tiếp tục bay về hướng nam. Nhưng trong trí Seki như vẫn còn
nghe vọng từ phía bên kia tiếng động cơ máy bay, còn có
tiếng còi xe cảnh sát hú, tiếng súng nổ, tiếng lửa bùng
cháy, tiếng kêu thét của những người da đen. <Chẳng
lẽ đó cũng chỉ là cơn bão tố trong chén trà sao? Lẽ nào
cũng sẽ chỉ là chuyện kẻ nào đấy bị bắn lủng bụng
rồi thôi? Không! nhất định không thể như thế mãi được!>.
Lâu lắm rồi Seki mới có lại cảm giác lòng mình bừng nóng
lên. Trường hợp của họ thì chẳng phải là bất mãn gì
đâu. Hẳn là phải có nguyên nhân sâu xa, phức tạp từ nguồn
gốc kia. Phải là thứ phẫn nộ, căm uất mấp mé giới hạn
nhân tính kia.
Bất giác, bàn tay
Seki nắm chặt lại. Nhưng anh dằn lòng để niềm hưng phấn
ấy không chi phối mình, chỉ nói như chuyện thiên hạ với
Miyagawa:
-"Chẳng hiểu vấn
đề người da đen rồi sẽ ra sao".
-"Khỏi lo. Lúc nào
đấy, cũng sẽ êm xuôi thôi".
Miyagawa nói, thản
nhiên, nhưng cũng khẳng định như thế.
-"Vì sao?".
-"Bọn chúng sẽ
từ từ mà được khai hoá thành văn minh ra. Nhờ đó, tất
cả đều trở thành người lịch sự như anh chàng Forbes ấy,
thế thì làm sao mà còn có thể xảy ra bạo động được
nữa!"
-"Forbes kia à?"
Miyagawa khẳng định
một lần nữa với giọng mạnh mẽ.
Seki chẳng đồng
cảm được. Anh vốn ghét Forbes. Forbes là y sĩ nhãn khoa, thân
cao, da màu cà-phê sữa. Đã quá tuổi 40 mà vẫn cứ độc
thân. Mỗi tuần hai ngày đánh golf, vui thú với đời sống
phong lưu hào hoa. Bạn đánh golf của Miyagawa đấy. Là người
da đen hiếm thấy ở chỗ ít nói, dịu nhẹ. Khuôn mặt không
ngừng tươi cười, mà sao Seki thấy có vẻ gì âm hiểm và
tự mãn. Điểm thiệt thòi trong môn đánh gôn thì chỉ ở
mức một con số, anh ta được kể vào hạng cao thủ trên
các sân golf ở Tijuana. Lúc cùng đi vòng vòng trên sân golf
với nhau, Seki thỉnh thoảng cũng đã ướm hỏi về vấn đề
người da đen, nhưng lúc nào anh ta cũng kiệm lời, chỉ đáp
mơ hồ: "Xà...", "Chả hiểu thế nào", "Vấn đề không rõ
ràng...",... không nắm bắt được ý kiến anh ta thật sự
ra sao cả. Da đen nhưng chẳng ra vẻ người da đen tí nào.
Quả thật, bảo là người đã được văn minh hoá, thì cũng
đúng đấy, nhưng đối với Seki thì Forbes có vẻ là một
người da đen âm hiểm, thiếu tình người. Thế nhưng, anh
ta đã được cấp trên của mình là Miyagawa ưa thích, thì
Seki không thể mở miệng chê bai Forbes gì được.
Không biết tự
lúc nào, máy bay đã bắt đầu giảm cao độ. Đã thấy được
hàng dãy đèn lao chao rộn rịp trên những chiến hạm đậu
san sát trên mặt biển phía dưới. San Diego có nhiều cây xanh,
là thành phố nghỉ mát có nhiều sân golf chung quanh, đồng
thời cũng là hải cảng quân sự khổng lồ nữa.
Miyagawa nói, như
chợt nhớ ra:
-"Chủ nhật này,
tổ chức buổi đánh golf để tiễn biệt cậu,... à không,
để chúc mừng cậu lên đường, đi nào! Với khí thế ấy,
cậu phấn khởi lên đường qua Vicam thì tốt."
-"Tổ chức buổi
đánh golf để đưa lên đường thì lớn chuyện quá nhỉ!".
Seki nói với vẻ ngần ngừ.
Miyagawa lắc đầu.
-"Chứ quả là có thể nguy hiểm đến tính mạng kia mà. Công
tác như thế mà người trẻ tuổi như cậu dám nhận làm giúp
cho thì tốt lắm đấy".
Hôm đó, trong hội
nghị của công ty mậu dịch Q chi nhánh Los Angeles, Seki đã
nhận lãnh việc đi thu mua bông vải Mễ Tây Cơ ở địa phương
thuộc khu tự trị của tộc Yaqui gần Vicam, một nơi chưa
có công ty mậu dịch nào dám đặt chân tới cả. Tộc Yaqui
là một chủng tộc thổ dân miền núi hiếu chiến mà cả
quân viễn chinh từ Tây Ban Nha lẫn quân đội Mễ Tây Cơ đều
nể tránh, đến bây giờ cũng vẫn không giao dịch gì với
bên ngoài, nghe đâu người nào sơ ý bén mảng đến gần thì
không còn trở về nữa. Vì vậy chính phủ Mễ Tây Cơ mới
chừa ra một khu vực tự trị rộng lớn để cách ly họ,
thế nhưng tộc Yaqui tập trung ở vùng rừng núi sâu phía trong
khu tự trị ấy nên gần đây vùng đất bằng ở bìa ngoài
khu tự trị đã bắt đầu có những nhà nông người Mễ Tây
Cơ lén lút trồng cây bông vải.
Bông vải ấy thu
mua với giá rẻ là sứ mệnh của Seki đấy. Đúng là một
sáng kiến không chừa khe hở nào, điển hình của các công
ty mậu dịch Nhật Bản, nhưng lại có kèm theo nguy cơ về
tính mệnh. Mà thật ra, đó cũng là điều đã giúp Seki quyết
định nhận công việc ấy. Anh muốn người ta biết kẻ đã
từng sống sót qua cuộc đấu tranh sinh viên học sinh (thời
60) hẳn phải có can đảm hơn người. Lại nữa, công việc
nguy hiểm thì cũng dễ đưa đến việc thăng cấp thành nhân
viên chính thức của công ty.
Máy bay chuẩn bị
đáp xuống. Seki nhớ lại ngọn lửa bạo động ở Los Angeles,
anh lại cảm thấy phấn khích. Có điều không phải là từ
niềm đồng cảm với bạo động, mà đã chuyển thành nỗi
phấn khích vì sắp lao mình vào một công tác nguy hiểm.
*
Chủ nhật. Seki
qua biên giới, xuyên phố xá Tijuana, đến sân golf. Người
bạn đánh golf lâu nay là Forbes đã đến trước rồi, đang
đợi trong hội quán. Vốn chẳng ưa Forbes nhưng bữa đó là
trận golf đưa Seki đi làm công việc đánh cược cả tính
mệnh nữa. Seki nghĩ cũng nên tạo ấn tượng nam nhi trong mắt
kẻ đã được "khai hóa văn minh" là Forbes.
Nhưng thình lình,
từ phía sau Forbes cao lớn ấy có một cô gái nhỏ nhắn chạy
đến đón Seki. Một bên mắt cô che mảnh băng trắng.
-"Hiromi đấy à?".
Seki bất giác kêu lên.
Hiromi là cô gái
làm hầu bàn trong quán ăn Trung Hoa gần phi trường San Diego.
Đôi khi mắt cô nhìn trông có phần soi mói, nhưng đôi môi
cong cớn, khuôn mặt hấp dẫn đàn ông. Nghe đâu cô đã lấy
chồng Mỹ, nhưng sang Mỹ không bao lâu thì chia tay, chỉ mới
khoảng giữa lứa tuổi đôi mươi. Cùng là lứa trẻ cả nên
hợp chuyện với Seki và có cảm tình với nhau. Nếu Seki muốn
sống luôn ở Mỹ thì cô là đối tượng kết hôn tốt nhất.
Mà không, ngay cả để lấy quyền công dân trước khi vĩnh
trú đi nữa, chuyện kết hôn với Hiromi cũng đã thường lảng
vảng trong trí Seki từ lâu rồi.
Nếu là người
Mỹ cả thì đã ôm nhau chào hỏi ngay rồi, nhưng hai người
chỉ nắm vai nhau mà thôi.
-"Em hẳn là đánh
golf thì..."
-"Mới bắt đầu
tập đây thôi. Nhưng mà hôm nay tất nhiên em đâu phải đến
để đánh golf..."
-"Vậy thì để
làm gì nào?"
-"Thì đến gặp
anh đấy chứ gì nữa". Hiromi nói giọng mũi nũng nịu. -"Dạo
này, lâu lắm rồi anh có đến đằng quán em đâu. Em muốn
gặp anh quá. Vả lại, nghe nói là ngày mai, anh đi vào nơi
nguy hiểm kia nữa. Nghe thế, em lại càng muốn gặp mặt..."
Seki thật muốn
ôm chặt cô vào lòng, nhưng chợt để ý đến mảnh băng trắng,
bèn hỏi cô.
-"Có tí mụn nhọt
nổi lên. Em đã nhờ bác sĩ Forbes xem hộ đấy".
-"Forbes à?". Seki
bất giác lên giọng khó chịu.
Nghe nói đến tên
mình, Forbes quay khuôn mặt màu cà-phê sữa sang, có vẻ như
muốn hỏi: -"Gì thế?".
Seki mặc kệ anh
ta:
-"Sao em không đến
bác sĩ da trắng?"
-"Nhưng bác sĩ Forbes
mát tay lắm chứ. Bệnh nhân khen lắm đấy".
-"Thế nhưng, đám
bệnh nhân ấy là..."
Như đoán được
Seki định nói gì, Hiromi chợt đổi giọng cứng rắn:
-"Em ngạc nhiên
lắm đấy. Tưởng anh Seki thuộc phái tiến bộ kia chứ!".
Seki lặng thinh.
Anh muốn biện minh rằng: chẳng phải vì Forbes là người
da đen. Chỉ vì anh không thích con người anh ta đó thôi.
Nhưng nói như thế lại chỉ kéo dài chuyện tranh cãi ra thêm
mà thôi.
Đã có chút bất
hoà đấy, nhưng người thuần phác là Miyagawa tạo không khí
hoà thuận được ngay. Ba người làm thành nhóm cùng đi chơi
golf, còn Hiromi giữ chân yểm trợ, quấn quýt như đứa trẻ
bên cạnh Seki.
Chung quanh là một
vùng bằng phẳng trãi rộng màu đất nâu đỏ, nhưng sân golf
như chìm trong khoảng cỏ xanh đậm. Những con chim lớn đan
lượn trên bầu trời, đây đó nở tràn lan những chùm hoa
dâm bụt cùng hoa giấy. Trận golf trở nên vui thích chưa từng
có. Cũng nhờ mảnh băng trắng mà trông Hiromi có vẻ xinh xắn
hơn lệ thường, và cô cố ý hành xử thật dễ thương. Cô
nũng nịu, cô ca hát, cô chạy nhảy. Cô chạy theo trái gôn
trắng, cô đuổi theo cánh bướm bay. Có không khí của một
cuộc hẹn hò hơn là một trận golf. Phần nhiều thì chỉ
có hai người bước đi bên nhau, nhưng khi có Forbes nhập bọn,
Seki như chợt nhớ lại mà đem vấn đề người da đen ra nói,
một mặt, anh cũng nói xa xôi về sự đáng sợ của khu tự
trị người Yaqui mà mình sắp phải đến. Anh muốn tạo ấn
tượng mạnh nơi Hiromi và cả Forbes rằng mình là người mạnh
dạn dám làm những công việc nguy hiểm đến tính mệnh.
Về chuyện bạo
động tối hôm trước, Forbes chỉ nói: -"Thật là phiền! Thật
là khó giải quyết!", rồi cúi mặt có vẻ bối rối. Thấy
Forbes như thế, Seki càng hỏi tiếp nhiều câu như kim đâm.
Cuối cùng đã khiến Forbes phải kêu lên lạc giọng: -"Tôi
không còn ở trong cảnh ngộ đó nữa, nên không có tư cách
hay khả năng để phát ngôn về vấn đề người da đen!".
Seki có cảm tưởng
rằng ngày hôm ấy, Seki chơi golf vui thú gấp đôi lệ thường,
còn Forbes thì chắc chắn là chán ngán gấp đôi! Thế nhưng
Forbes vẫn tiếp tục chơi golf với nụ cười mỉm gượng
nhẹ mà không lộ vẻ tức bực hay giận ghét gì, cứ như
là người đã không còn tình cảm gì nữa cả. Điều đó
lại càng làm cho Seki thấy Forbes thêm đáng khinh.
Ngày hôm sau, Seki
đã từ thành phố Vicam của bang Sonora đi ngược dòng sông
Yaqui, đến khu tự trị của tộc Yaqui. Ngay cửa vào con đường
thông đến khu tự trị đã có gần một tiểu đội binh sĩ
võ trang dàn rào cản canh chừng. Seki nghĩ quả thật là công
tác nguy hiểm đến tính mệnh rồi đây, trong lòng chợt hoảng
sợ. Nhưng giây phút căng thẳng nhất ấy rồi cũng qua đi.
Seki chẳng phải đi sâu vào con đường ấy làm gì, anh chỉ
rẽ qua vùng ven bìa khu tự trị ấy, tìm gặp các nông dân
Mễ Tây Cơ mà thôi.
Bản tính vô tư
lự, người Mễ Tây Cơ hầu như chẳng sợ hãi gì tộc Yaqui
cả. Rõ ràng là họ xâm nhập vào khu tự trị mà trồng cây
bông đấy, nhưng biên giới khu tự trị cũng chẳng có rào
hay cọc mốc gì đánh dấu, nên thấy có đất trồng trọt
được thì họ trồng thôi. Đám nông dân này chưa ai thấy
tộc Yaqui cả. Họ bảo tộc Yaqui ở tuốt đâu trong vùng núi
ít nhất cũng 20 cây số sâu trong kia. Tộc Yaqui sinh sống bằng
bắp trồng rẫy trên núi nên không thể có chuyện họ vượt
qua mấy dãy núi xuống tới đất bằng này mà rải phân trồng
cây bông được.
-"Họ ở trong kia.
Tụi tôi ở đây. Chỉ có vậy thôi".
Đơn giản thế
thôi.
Rẫy trồng cây
bông trãi rộng uốn lượn ven sườn đồi thoai thoải phơi
màu đất. Đây đó có những đám cây rậm, mấy con lừa thơ
thẩn nghỉ chân cạnh đấy. Vài cây xương rồng to lớn vươn
lên như những trụ bằng đồng xanh. Phong cảnh thanh tĩnh không
khác gì ở các làng quê khác của xứ Mễ Tây Cơ. Nhưng đối
với Seki, việc tộc Yaqui không thấy đâu, ngược lại khơi
dậy nỗi bất an và suy đoán mông lung.
<Có vợ chồng
một nhà thám hiểm người Mỹ, không nghe lời cảnh cáo của
người chung quanh đây, đã bước chân vào bộ lạc Yaqui. Một
tuần sau, trên con đường dẫn đến bộ lạc Yaqui thấy có
bộ áo quần của hai vợ chồng ấy treo trên sào tre. Từ đó,
chẳng còn thấy bóng dáng hai vợ chồng ấy nữa>.
Chuyện kể về
tộc Yaqui thì chỉ có loại truyền tụng, tin đồn kiểu như
thế mà thôi. Thực tế, gần đây chính phủ Mễ Tây Cơ đã
dàn xếp với một tù trưởng của bộ tộc Yaqui cho một ký
giả vào thăm khu tự trị lần đầu tiên, đã công bố một
ký sự thám hiểm ghi rằng: không thấy bóng dáng phụ nữ
trẻ con; từ thời con nít, người Yaqui đã biết dùng cung
tên thành thạo,...... đại loại cũng chỉ là những chuyện
thường được kể về các bộ tộc bán khai đó thôi, chẳng
có gì đặc biệt gây sợ hãi, và sự thực thì chính người
ký giả ấy cũng đã vô sự mà trở về rồi.
Dù gì đi nữa,
cũng nhắm có thể thu mua bông vải rẻ được, nên chừng
mười ngày sau, Seki lên đường trở về. Có cảm giác hơi
hụt hẫng thế nào! Bởi đã loan truyền hơi quá trớn rằng
đây là chuyến đi đánh cược cả tính mệnh kia mà! Thêm
với sự phản tỉnh rằng chẳng biết mình có thật đã nghĩ
đến chuyện đánh cược cả tính mệnh của mình như thế
không.
Để chúc mừng
thành công trong việc thu mua ấy, Miyagawa đưa Seki đến uống
rượu ở quán ăn Trung Hoa Swan (Thiên Nga). Trên xe, Miyagawa
bảo:
-"Hiromi cứ lo cho
cậu mãi. Đã 2, 3 lần điện thoại đến hỏi có tin tức
gì không, tình hình cậu ra sao. Cứ như cậu là chồng hay người
yêu gì của cô ấy".
-"Không, chẳng đến
thế đâu".
Seki đáp, cảm thấy
vui sướng. Chừng đó cũng bõ công anh lặn lội vào khu tự
trị của tộc Yaqui. Càng khiến anh muốn thực hiện chuyện
kết hôn với cô Hiromi càng ngày càng thấy đáng yêu ấy.
Thế nhưng, vừa
làm Seki sung sướng thế xong, Miyagawa đã vọt miệng đảo
ngược lại tất cả:
-"Mà này, cậu có
lúc nào nhìn kỹ cô ấy không nhỉ?"
-"Nghĩa là sao ạ?"
-"... Nếu cậu không
để ý, thì là chuyện hơi khó nói đấy..."
Nghe thế, Seki lại
càng muốn biết. Miyagawa có vẻ đã tính toán mà nói như thế.
Miyagawa bật lửa châm thuốc lá, đôi mắt mang kính loáng sáng
sau màn khói thuốc.
-"Tôi nghĩ rằng
cô ấy là người Triều Tiên sao ấy chứ".
-"Ủa?"
-"Khuôn mặt đã
thế, mà lại chẳng chơi với người Nhật nào khác cả. À,
có lần đã nghe nói cô ấy là người Triều Tiên rồi đấy"
-"......"
-"Dù sao, tôi cũng
đã rời Nhật khá lâu rồi. Người Triều Tiên hay người
Nhật Bản hay người Trung Quốc thì cũng không còn phân biệt
được một cách tự tín nữa. Nhưng tôi nghĩ là cậu mới
từ Nhật sang thì hẳn là phân biệt được rõ ràng".
Seki tức giận hỏi:
-"Thế anh bảo tôi giám định cô ấy đấy à?"
-"Không, không phải
thế..."
-"Thế thì sao nào?
Mà cô ấy thuộc giống người nào đi nữa, cũng đâu có quan
hệ gì? Anh muốn đặt vấn đề gì kia?"
Nghe Seki hỏi vặn,
Miyagawa khoát tay cầm điếu thuốc, đấu dịu:
-"Đừng giận chứ.
Có gì mà cậu phải nổi giận đâu. Cậu tức giận thế thì
lạ quá".
Trong lúc hai người
đôi co, xe đã đến quán Swan. Thấy dáng hai người, Hiromi
vồn vã chạy ra đón. Cô như nhảy chồm đến, nắm chặt
cánh tay Seki mà nói:
-"Mừng anh về.
Bình an vô sự được là tốt lắm"
-"Xin lỗi đã làm
em lo lắng".
-"Anh đã gặp chuyện
nguy hiểm chứ gì? Có bị thương tích gì không?".
Hiromi hơi lùi lại,
nhìn kiểm khắp người Seki. Seki cảm thấy sung sướng lắm.
Anh cảm động vì có người lo âu cho mình đến như thế.
Seki nhìn Hiromi đăm đắm. Hiromi cũng nhìn lại anh với tia
mắt nồng ấm, tuy chỉ trong thoáng chốc. Có vẻ mụn nhọt
nơi mắt đã chữa lành, cô không còn mang mảnh băng trắng
kia nữa.
Được đưa vào
bàn vẫn thường ngồi, Seki gọi rượu Scotch đá, Miyagawa gọi
Bourbon pha Soda. Hiromi đi vào trong đưa phiếu ghi, còn lại hai
người đàn ông, chuyện tranh cãi lúc nãy trở lại trong trí
Seki. Điều Miyagawa nói có phải là sự thật chăng? hay chỉ
là chuyện không có căn cứ gì? Người dân ba nước ấy, về
màu da, khuôn mặt hay thân hình, thì ngay cả Seki cũng không
thể phân biệt rành rọt được. Chỉ là, nghe người ta nói
cho biết thế nào thì nghĩ ra theo như thế đó thôi. Trường
hợp của Hiromi, hình dáng đôi mắt thì sao nhỉ? Xương gò
má thì sao? Không biết tự lúc nào, Seki bắt đầu bị ám
ảnh bởi những điều như thế. Đáng lẽ ngay từ đầu đừng
chấp nhất gì những lời Miyagawa nói, anh lại muốn tìm cách
phản biện rằng Hiromi không phải như thế. Anh đã lọt vào
tròng của Miyagawa mất rồi.
Hiromi mang hai ly
rượu cùng đĩa hạt hạnh nhân và hạt điều đến. Hai người
định cụng ly thì Hiromi nói: -"Em nữa", rồi nhanh nhẹn rót
nước vào cốc, tham gia vào.
-"Chúc mừng anh.
Thật là... thật là tốt đẹp, vô cùng".
Hướng về Hiromi
nói thế, Seki cúi đầu nhẹ cảm ơn. Anh cảm thấy vui sướng,
nhưng mặt khác, lại xôn xao một nỗi hoài nghi chưa từng
có. Nếu thật là người Nhật thì có nói "Thật là... thật
là..." như thế không nhỉ? Và nói "vô cùng" cũng
có hơi kỳ dị chứ nhỉ?
Thấy Seki uống
một ngụm rồi ngừng lại, Hiromi hỏi:
-"Sao thế anh? Vô
sự mà trở về được, nên cảm thấy nhẹ tênh cả người
đấy à?"
Seki nghĩ: "nhẹ
tênh cả người" nghe cũng lạ tai quá. Thường thường,
người ta chỉ nói "nhẹ cả người" thôi chứ nhỉ?
Trước nay chưa hề có chuyện này, nhưng giờ đây, Seki cứ
vướng vít vào từng lời nói của Hiromi.
Nghe gọi từ trong,
Hiromi đi vào. Miyagawa nhìn đưa theo dáng lưng cô rồi nói:
-"Cuối tuần tới
là trận golf mừng cậu sống sót trở về đấy. Lại gọi
cả cô ấy nữa nhé?"
-"Thôi, đủ rồi
mà anh".
-"Sao thế?"
-"Sống sót trở
về, thì nghe có vẻ cường điệu quá. Vả lại, cô ấy cứ
luẩn quẩn theo cũng mệt người, mà tôi cũng không tập trung
được nên không sao chơi golf cho có điểm cao được".
Trận golf lần trước,
thành tích của Seki rất tệ, đã bị Miyagawa lấy mất nhiều
tiền cược.
-"Nhưng mà, có thứ
còn quý hơn điểm thắng nữa chứ?"
-"......?"
-"Forbes cũng đã
bảo là khi nào cậu trở về thì lại cùng nhau chơi golf đấy".
-"Anh ta bảo thế
à?".
-"Chứ sao".
-"Hiếm có nhỉ".
-"Chẳng hiếm có
gì đâu. Anh ta có vẻ là người coi golf là cả cuộc đời
đấy".
-"Không phải thế.
YÙ tôi muốn nói là, anh ta lại bảo muốn chơi golf, không
phải với anh, mà là với tôi kia".
Trận golf lần trước,
Seki đã tha hồ mà nói những lời châm chích Forbes rồi. Mà
không chỉ lần đó, hầu như lần gặp nào cũng thế. Đối
với Seki như thế, chắc chắn là Forbes chẳng ưa gì. Vậy
thì Forbes bảo muốn cùng Seki chơi golf là do ý đồ gì mới
được chứ? Mà không, có lẽ anh ta chẳng có gan thách đố
gì đâu. Phải chăng để được chấp nhận vào xã hội người
da trắng, anh ta dù có bị nói gì đi nữa, cũng vẫn luôn luôn
khom mình xuống, không ngừng mỉm miệng cười cho qua mọi
tình huống?
Seki cảm thấy lòng
khinh miệt Forbes càng đậm đà thêm.
Ly rượu của hai
người đã cạn mất. Miyagawa ra hiệu, Hiromi mang rượu đến.
Seki lại nhìn chòng chọc như kiểm điểm khuôn mặt của Hiromi.
Lúc đầu nghĩ là
Seki nhìn mình với cảm tình, nhưng rồi Hiromi cũng nhận ra
tia nhìn của Seki có phần khác với lệ thường.
-"Mặt em có dính
gì à?"
-"Không, có gì đâu".
-"Anh này kỳ quái
nhỉ. Sao lại nhìn em chằm chằm thế kia?"
-"Thì đã bảo là
không có gì rồi mà!"
Seki định nói thế
để Hiromi bỏ qua mà đi vào, nhưng đã có hiệu quả ngược
lại. Hiromi quay sang nhìn thẳng vào mặt Seki.
-"Quái lạ thật!"
Làn môi cong cớn
ấy mất hẳn vẻ kiều mỵ, đổi thành dáng đanh nhọn giận
dữ. Có lẽ là cô đã được người khách nào đấy mời
uống rượu rồi, nên có cả chút hơi men lẫn vào nữa.
-"Anh đã nghe ai
nói gì về em rồi chứ gì?"
-"Có gì đâu!"
Seki lắc đầu mạnh.
Trong lòng như muốn nói thêm:
dù có nghe ai nói gì đi nữa,
cũng hoàn toàn là điều không quan trọng gì cả. Nhưng
Hiromi vẫn giữ tia nhìn hung hiểm:
-"Chắc chắn là
anh đã nghe gì rồi. Vì thế mới nhìn em với bộ mặt kỳ
quái thế kia".
-"Đã bảo là không
phải mà!"
Seki quay sang Miyagawa
như cầu cứu. Chuyện này cũng bắt đầu từ Miyagawa mà ra!
Nhưng Miyagawa vẫn
nhìn lảng đi, tiếp tục hút thuốc.
-"Anh nghe chuyện
chồng cũ của em đấy phải không?"
Hiromi lì lợm cật
vấn.
-"Có phải chuyện
đó đâu. Mà không, anh có nghe ai nói chuyện gì đâu nào!"
-"Cứ nói dối đi!".
Giọng Hiromi run lên. -"Chuyện em làm gái phục vụ cho lính
Mỹ ở căn cứ Yokosuka chứ gì?".
Seki mới nghe điều
này lần đầu.
-"Thế à? Em đã..."
Thoáng chốc, Hiromi
khựng lại, "Chết rồi!", có vẻ giật mình, nhưng cô
lập tức đổi ra giọng hờn lẫy:
-"Cứ nói hết đi
cho xong. Cứ hạch hỏi cho đến cùng đi! Đằng nào thì em
cũng chỉ là thứ đàn bà không đáng gì mà!". Cô nói một
hồi thì như đã thấm rượu, mắt ngưng tụ lại. -"Anh là
nhân viên của công ty mậu dịch Q lừng danh thiên hạ. Còn
em chỉ là con đàn bà cùng khổ thô bỉ. Càng lau rửa càng
lộ ra cáu bẩn. Anh đến đây để bôi tro trát trấu vào mặt
con đàn bà ấy đấy chứ gì..."
Chủ quán người
Trung Quốc bước đến, nói nhỏ gì đấy để cảnh cáo, nhưng
Hiromi không nghe theo.
-"Thế anh là người
gì cơ chứ? Tự mình nghĩ mình là ông gì chứ? Biết thế
thì đừng trở về, cứ để cho tộc Yaqui ấy ăn thịt đi
cho xong còn hơn!".
Seki lặng thinh,
không còn nói gì làm gì được nữa.
-"Ngay cả buổi
đánh golf trước đây cũng thế. Một mình anh làm oai làm phách,
nói như là oai lắm đấy. Chỉ tội nghiệp cho bác sĩ Forbes
thôi".
-"......"
-"Chuyện ông ấy,
anh có hiểu được tí nào đâu, mà cũng nói!".
Seki muốn cãi lại:
Gã
bạc nhược, được khai hoá ấy! Thứ đàn ông như thế thì
có gì đáng nói chứ!
Miyagawa đưa ngón
tay lên ra hiệu cho người pha rượu cho thêm rượu vào ly của
mình. Hiromi rền rĩ:
-"Này, anh đừng
làm thế, cứ bảo em đi lấy cho anh cũng được chứ!"
rồi cô ngả người
lên vai của Miyagawa.
Seki đứng lên.
Giữa anh và Hiromi đã không còn gì nữa rồi. Vườn địa
đàng nho nhỏ của anh bỗng chốc mà tiêu tán đi mất. Chỉ
còn lại, là trận golf với người đã được khai hoá kia
mà thôi.
*
San Diego được
ân sủng từ mặt trời, mưa, và núi đồi thoai thoải, là
thiên đàng cho những người chơi golf. Từ trung tâm thành phố
ra đến bán kính khoảng 30 phút lái xe, có đến 20 sân golf,
còn trong vòng một giờ chạy xe, thì có đến 50 sân golf. Vậy
mà, bọn Seki vẫn vượt biên giới sang đến sân golf ở Tijuana
trong lãnh thổ Mễ Tây Cơ, không chỉ vì chi phí chơi golf và
thuê người vác bao gậy rẻ, mà còn vì có thể chơi thoải
mái, hầu như hoàn toàn không có chuyện kỳ thị chủng tộc.
Đối với người da đen như Forbes thì đấy là điểm hấp
dẫn vô cùng.
Sáng Chủ nhật,
Seki lên xe rời San Diego. Từ con đường ven bờ biển nhìn
thấy thấp thoáng trong màn sương mù buổi sáng những dãy
chiến hạm đậu thành hàng lớp chỉnh tề. Ba hàng, mỗi hàng
năm chiếc khu trục hạm. Phía trước đó là khoảng một tá
hàng không mẫu hạm xếp hàng ngang. Phần lớn số chiến hạm
đông đảo ấy đã mãn hạn trưng tập, đậu tạm ở đấy
chờ phá bỏ. Trong đám đó, có nhiều chiếc đã từ Việt
Nam trở về. Cũng là đám chiến hạm đã liên tục ra vào
khu căn cứ quân sự Mỹ ở Yokosuka nữa. Hẳn cũng có cả
chiến hạm đã chở người chồng cũ của Hiromi qua Nhật,
làm xáo trộn vận mệnh của cô ấy.
Dù gì đi nữa,
cuộc chia tay với Hiromi cũng đã để lại dư vị chua chát
trong lòng Seki. Tại sao mình lại nhìn cô ấy chòng chọc soi
mói đến nỗi làm cho cô phải ngờ vực? Dù Hiromi có là người
gốc gì đi nữa, đối với mình cũng đâu có sao! Mà không,
chưa chắc mình đã nghĩ được như thế đâu. Seki cảm thấy
chua chát. Anh không thể khẳng định rằng trong lòng anh hoàn
toàn không có chút tị hiềm về chủng tộc. Có lẽ điều
đó đã lộ ra đâu đó trên nét mặt anh rồi. Vì vậy mà
câu chuyện đã triển khai về hướng không ngờ, quan hệ giữa
anh và Hiromi đã tan nát mất. Nói gì đi nữa, vấn đề cũng
đã phát sinh từ dao động trong niềm tin của anh. Và như vậy
thì đối với Forbes, anh cũng chẳng thể nào lên mặt cao thượng
được.
Nghĩ như thế xong,
Seki lại suy luận ngược lại. Không, đối với Forbes, thì
mình có thể lên mặt được chứ! Mình băn khoăn đến thế
này thì có thể nói là có lương tâm hướng về xã hội chứ.
Đâu có như Forbes, anh ta hoàn toàn trơ trơ ra. Về vấn đề
người da đen ở Mỹ, mình là người Nhật mà còn phẫn nộ
cùng cực, trong khi anh ta có thể nói là hoàn toàn vô cảm
trước tình cảnh của đồng bào anh ta.
Hôm đó, vừa chơi
golf, Seki vừa tới tấp đặt những câu hỏi gai góc đối
với Forbes, như thường lệ. Mà cũng có vẻ anh cố đem hư
thế áp đảo Forbes để che giấu nhược điểm về chuyện
bất hoà với Hiromi, chắc hẳn đã loan truyền rộng rãi rồi.
Trận golf đã xong,
lúc buớc lên hội quán, Seki chợt nhớ ra mà nói:
-"Hiromi bảo rằng
tôi chẳng hiểu gì về anh cả. Đó cũng là một chuyện đã
làm cô ấy cãi nhau với tôi đấy".
Nụ cười mỉm
trên khuôn mặt Forbes chợt biến mất.
-"Anh muốn biết
à?"
-"Tất nhiên muốn
biết cặn kẽ chứ".
Seki gật đầu mạnh,
vừa nói vừa cười khanh khách. Có cảm giác khiêu khích:
anh
cứ phô ra tất cả xem nào!
Forbes nói: -" Hôm
nay, tôi cũng vào tắm vòi sen rồi về".
Chuyện hiếm có
đấy. Forbes chưa bao giờ cùng vào tắm vòi sen cả. Seki cứ
nghĩ anh ta là người cao ngạo thì không thể chịu đựng được
chuyện phơi màu da đen trần trụi ra ngoài.
Lúc Seki đang tắm
vòi sen thì từ gian bên cạnh Forbes nói vói qua:
-"Anh qua nhìn xem
cho biết".
Seki nghĩ anh chàng
này nói lạ! Quá 40 tuổi rồi mà còn độc thân đấy. Chả
lẽ là người đồng tính sao chứ? Seki cười khổ sở, ghé
sang bên nhìn xem. Một khoảng vai rộng màu tro đen bốc hơi
nước nóng ngùn ngụt. Seki chợt sững người. Vết thương
loáng sáng màu hồng trông như bị phỏng lửa. Mà chẳng phải
chỉ một vết. Trông cứ như là những lằn roi quất hằn
sâu trong thịt.
-"Những vết thương
đó là......"
Phía bên kia màn
khói toả mùi xà phòng vẳng lại lời đáp ngắn: -"Đòn thù!".
Forbes quay sang, nói
tiếp: -"Anh bảo là muốn biết nên tôi cho anh biết".
Từ trong dòng nước
nóng vòi sen chảy như thác, Forbes nẩy người đưa phần dưới
bụng ra. Seki thảng thốt kêu lên, giật mình lùi lại. Forbes
không có dương vật. Bị cắt mất.
-"Đòn thù!". Forbes
lặp lại với giọng phẫn uất. Khuôn mặt anh ta trông nghiêm
khắc chưa từng thấy, như mặt tượng Ông Ác. -"Thời trẻ,
tôi đã tham gia phong trào đòi triệt phế nạn kỳ thị chủng
tộc ở miền Nam nước Mỹ. Đã nhiều lần bị bọn da trắng
tấn công, bắt giam, rồi cuối cùng......". Nước nóng nẩy
bật lên thành tiếng trên trán Forbes. -"... bọn chúng đã chạy
xe cán chết đứa con gái duy nhất của tôi. Và làm cho thân
thể tôi ra thế này, khiến vợ tôi bỏ đi".
Màu da Forbes không
còn là màu cà-phê sữa nữa. Nỗi phẫn hận phủ hơi nước
nóng khiến màu da đen ấy đỏ ửng lên.
-"Tôi đã bỏ miền
Nam, rồi do bạn khuyến khích mà đến vùng này, bắt đầu
tập chơi golf. Nhờ vậy, chỉ lúc chơi golf thì quên đi được
mọi chuyện..."
-"......"
-"Đối với tôi,
chỉ còn gắng mà sống, thỉnh thoảng chơi golf cho qua, chỉ
có thế thôi".
Trong tiếng nước
nóng tuôn chảy, Forbes cất giọng khàn khàn mà cười:
-"Đúng như anh chế
nhạo đấy, tôi bây giờ không còn muốn đánh cược sinh mệnh
của mình nữa."
Seki không thốt
ra được lời nào, bàng hoàng đứng chôn chân tại chỗ. Anh
cảm thấy như từ trong màn hơi nóng và nước đổ như thác
ấy, Forbes chỉ cần đẩy nhẹ một ngón tay ra, chắc là anh
sẽ ngã quỵ thành tiếng xuống đám tia nước tung toé dưới
sàn.
