|
e) Tác giả
và hoàn cảnh sáng tác:
Xuất xứ:
Senzai-shuu (Thiên
Tải Tập), thơ luyến ái phần
2, bài 760.
Tác giả: Bà
Nijô-in Sanuki (Nhị Điều Viện,
Tán Kỳ, 1141? – 1217?) là con gái
của quan chính tam phẩm (zammi) Fujiwara no
Yorimasa (Đằng Nguyên, Lại Chính).
Bà lần lượt vào cung hầu
hạ Thiên Hoàng Nijô (từ dó
mới có yobina
như thế) rồi hoàng hậu Ninshi
(Nhiệm tử) của Thiên Hoàng Go
Toba (tác giả bài 99), tức là
người sau được gọi với
cái tên xuất gia là Senshuumon-in
(Tuyên Thu Môn Viện).
Bài thơ vịnh “mối
tình ký thác nơi hòn đá”.
Bài này có lẽ đã lấy
bài thơ của bà Izumi Shikibu (bài
56 trong tập này) làm thơ gốc.
Izumi viết “hòn đá dưới
nước”, trong khi Sanuki ví von là
“hòn đá ngoài khơi, dù
nước triều rút đi rồi vẫn
không lộ ra”, có vẻ mới
mẻ hơn. Nhờ ý tưởng khá
độc đáo này mà Sanuki
được gọi là Oki no ishi no
Sanuki (Sanuki-hòn-đá-ngoài-khơi).
Nijô-in
Sanuki
f) Thưởng
ngoạn và phẩm bình:
Đề tài:
Than thở cho mối tình
chôn vùi không ai hay biết như
hòn đá chìm ngoài khơi.
Khi nước triều rút tức
lúc nước mắt đã khô,
ngoài mặt thì mình là người
hết vấn đề nhưng bên trong
–như hòn đá chìm ngoài
khơi- còn có chỗ chưa khô
mà không ai biết được.
Shioi oki no ishi ni mienu (hòn đá
ngoài khơi khi triều rút) là
một jô-kotoba cho đoạn sau Hito
koso shirane kawaku ma mo nashi (không ai biết
là chẳng lúc nào khô) vì
nó giúp ta hiểu là hòn đá
(mối tình) vì chìm quá sâu
nên dầu triều hạ xuống cũng
không ai thấy được. Hito
vừa chỉ riêng con người yêu
dấu ấy vừa chỉ chung xã hội.
Kỹ thuật dùng trong bài
là jo-kotoba và honkadori.
g)
Dư Hứng:
|
Hán dịch:
Y Sam Tụ. 衣 衫 袖
Nông tụ nhất tự
hải trung thạch, 儂 袖 一 似 海 中 石
Lạc triều thời tiết
thạch do thấp. 落 潮 時 節 石 猶 湿
Tịch mịch thương
tâm nhân bất tri, 寂 寞 傷 心 人 不 知
Lệ thấp y sam vô
can nhật. 泪 湿 衣 衫 無 乾 日
|
|
Anh dịch:
My sleeve is as the rock unseen
Ne’er bared at lowest ebb of tide,
And none do guess my grief, I ween,
Now how my tear-drenched sleeve’s ne’er
dried.
(Dickins)
Like a rock at sea,
E'en at ebb-tide hid from view,
Is my tear-drenched sleeve:--
Never for a moment dry,
And unknown in human ken.
(Mac Cauley)
|
|
|
|