|
e) Tác giả
và hoàn cảnh sáng tác:
Xuất xứ:
Go-shuui-shuu (Hậu
Thập Di Tập) thơ thu phần hạ, bài
366.
Tác Giả: Nôin
Hôshi (Năng Nhân Pháp Sư, 988 - ?
) tục danh là Tachibana no Nagayasu (Quất,
Vĩnh Khải) là người thích
dụng công trong khi làm thơ đến
độ khác đời như qua cách
chọn lựa những gối thơ
(uta-makura) của mình. Ông là con
chức trấn thủ miền Higô (tỉnh
Kumamoto trên đảo Kyuushuu), 26 tuổi
xuất gia, tình cờ gặp và học
thơ với Fujiwara no Nagatô (Đằng
Nguyên, Trường Năng). Được
xem là thi tăng du hành tầm cỡ
Saigô (Tây Hành, tác giả bài
86). Có tập lý luận thơ nổi
tiếng Nôin Utamakura
(Năng Nhân Ca Chẩm).
Lời thuyết minh của
Go-Shuui-shuu cho biết bài thơ của
Nôin đã được ngâm lên
trong buổi bình thơ năm 1049 dưới
triều Thiên Hoàng Go-Reizei, cùng
một lượt với các bài góp
mặt trong Hyakunin Isshu của các bà
Ise no Taifu, Sagami và ông Dainagon Tsunenobu.
f) Thưởng
ngoạn và phẩm bình:
Đề Tài:
Rừng lá đỏ rực rỡ trên
núi Mimuro như phủ gấm cho dòng
sông Tatsuta
Cảnh rừng thu sắc đỏ
trên sông Tatsuta đã được
ngâm vịnh từ thời Man.yô-shuu.
Đến đời Heian cũng vậy, mấy
chữ Tatsuta là một hình ảnh cố
định làm liên tưởng ngay
đến lá đỏ.
Bài này lấy một bài
khác của tác giả vô danh trong
Kokin-shuu cũng nói về núi
Mimuro (còn đọc là Mimoro) và
sông Tatsuta như thơ gốc nhưng khác
bài trên, không bảo mưa rào
(shigure) mà nói là giông núi
(arashi) mới là kẻ rắc lá đỏ
trên giòng. Do đó, ngữ khí
của bài này (honkadori) mạnh hơn
bài thơ gốc (honka). Nó làm ta
tưởng tượng ra được vẻ
đẹp linh động của lá hồng
bay tán loạn và trải ra trên
mặt nước sông.Nhất là khi
Mimuro (Tam Thất Sơn) là ngọn núi
có đền thờ thần, do đó
núi kia như được nhà thơ
nhân cách hóa.
g)
Dư Hứng:
|
Hán dịch:
Cuồng Phong. 狂 風
Cuồng phong xuy chí Tam
Thất sơn, 狂 風 吹 至 三 室 山
Sơn thượng hồng
diệp phi mãn thiên. 山 上 紅 葉 飛 満 天
Lạc nhập Long Điền
xuyên trung thủy, 落 入 竜 田 川 中 水
Xuyên thủy hồng như
cẩm nhất bàn. 川 水 紅 如 錦 一 般
|
|
Anh dịch:
Round Mimuro-yama lustily
The storm-winds roar and whirl,
And th’scatter’d leaves of th’momiji
In the reddening Tatsuta hurl.
(Dickins)
By the wind-storm's blast,
From Mimuro's mountain slopes
Maples leaves are torn,
And as (rich) brocades, are wrought
On (blue) Tatta's (quiet) stream.
(Mac Cauley)
|
|
|
|