Phố
Hội An đêm rằm ngày nay
Chùa
cầu Hội An
Chùa
bà Mụ và nay chỉ còn ký ức .
Nguyên Tác
và dịch nghĩa trích lại từ bản của Viện Văn học Hà Nội )
遊 會 安 逢 洧 ,城 A歌 者
共
歎 相 逢 晚
相
逢 是 客 中
管
絃 今 夜 月.
鄕
國 幾 秋 風
淚
盡 樽 仍 醁
心
灰 燭 自 紅
舊
遊 方 落 落
一
曲 莫 辭 終
高
伯 适
Phiên âm
Du Hội An phùng Vị thành ca giả
Cộng thán tương
phùng vãn,
Tương phùng thị
khách trung.
Quản huyền kim
dạ nguyệt,
Hương quốc kỷ
thu phong.
Lệ tận tôn nhưng
lục,
Tâm hôi chúc tự
hồng,
Cựu du phương
lạc lạc,
Nhất khúc mạc
từ chung!
Tạm dịch nghĩa
Cùng than thở gặp
nhau đâ muộn
Gặp nhau tại dất
khách
Sáo đàn trăng
đêm nay
Quê hương mấy
độ gió thu
Lệ đã cạn, bình
rượu còn
Lòng tắt, đèn
vẫn sáng
Bạn cũ mất dần
dần
Hẹp chi không cho
nghe trọn khúc hát !
( VŨ KHIÊU , Hà
nội chú giải )
Laiquangnam chú rõ thêm vài từ và tạm dịch nghĩa đôi câu :
Câu 5)
淚
盡 樽 仍 醁
Lệ tận tôn
nhưng lục,
Tôn là chén
仍
nhưng là vẫn y như cũ
醁
lục là một loại rượu có màu xanh lục..
Ý thơ là tác giả
đã dùng thứ rượu ngon nổi tiếng từ xưa có tên là "Linh
lục" 醽醁
để thù tiêp người xưa.
Lệ tận tôn nhưng lục, dịch
ý : lệ đã cạn nhưng chén rượu quý vẫn còn nguyên trước
mặt. Nghĩa là họ đã rơi nước mắt khi tâm sự cùng nhau
mà chăng ai màng nhắp giọt nào.
Câu 6) 心
灰 燭 自 紅
Tâm hôi chúc
tự hồng,
灰
, hôi là tro
Tim đèn đã tàn
lụi thành tro mà vẫn còn cháy sáng . Ý thơ, tác giả đã
chơi chữ ở chữ Tâm, Tim, là trái tim hay tim đèn?.Tim đã
đem dốc ra hết rồi và vẫn còn cố soi sáng cho hai người
tâm sự đêm nay .
Câu cuối số 8 ) 一 曲 莫 辭 終
Nhất khúc mạc
từ chung!
Từ là lời, hay
là sự tự chối chăng?.
Một khúc sao mà
đành chẳng vẹn .
Chung là kết thúc
.Ý thơ một khúc để chung cuộc sao lại đành chối từ!
Rõ ràng " dùng
dằng nữa ở nữa về!" (Kiều ) .
Bí mật đêm nay
vẫn còn lưu dấu.
Nàng chẳng chịu
cạn lời, cạn khúc.
Lòng vời vợi
xót xa!
Người hỡi người!
Dich thơ quốc âm
Du Hội An phùng Vị thành ca giả
01
Lục bát
Gặp nhau sao quá
muộn màng
Ác chi! là chốn
ngổn ngang xứ người
Lại đêm trăng
sáo đàn vui
Quê hương xa
cách ngùi ngùi mấy thu
Chén đầy rượu
quý, lệ khô!
Tim kia đà tận,
đóm sao không tàn!
Bạn xưa lác
đác lá vàng ,
Tiếc chi không
vẹn khúc 3tàng tàng đêm .
3tàng tàng
là chuếnh choáng say. Chữ của Hoa tiên
Bóng nghiêng chuốc
chén tàng tàng. ( Hoa tiên )
Tàng tàng còn nghe
âm hưởng của âm láy "tàn tàn ..".
02
Song thất lục bát
Nay lại gặp, lẽ
ra !... _ quá muộn !
Khách quê người,
lòng luống ngỗn ngang.
Lại đêm trăng
sáng sáo đàn,
Ngùi ngùi xa cách
quê hàng bao thu !
Lệ đà khô, chén
còn tràn rượu
Đèn vẫn còn,
tim tựa lòng vơi
Bạn xưa lớp cũ
dần rơi
Tiếc chi một khúc
cùng trời ...tàn đêm! ...
Laiquangnam dịch tháng 5-2010
Các bản dich khác
03
Chơi phố Hội An, gặp người đào hát thành Vị
Bây giờ mới gặp
nhau,
Gặp nhau nơi đất
khách.
Trúc tơ đêm trăng
này,
Đất nước mấy
thu cách.
Lệ cạn rượu
còn đầy,
Đèn còn lồng
nỡ tắt ?
Bạn bè lưa thưa
dần,
Tiếc gì nhau khúc
hát
Hoàng Tạo
( Hoàng Tạo thuộc
lớp lớn ( >95? nếu còn sống) giỏi chữ Hán, là cây bút
đầy năng lực của viện văn học Hanội ) .
04
Chơi phố Hội An,
gặp người đào hát thành Vị
Cùng than thở gặp
nhau đã muộn
Hỡi người xưa
! gặp chốn phương xa
Sáo đàn dưới
ánh trăng ngà
Quê hương thu cách
trải qua mấy mùa
Đèn vẫn cháy
lòng sao đã tắt ,
Rượu còn đây
nước mắt ai vơi .
Bạn xưa còn được
mấy người
Tiếc chi khúc hát
nàng thôi cất lời
Trần công Nghị
, Canada dịch
Anh TCN , cựu học sinh TQC , người Ái Nghĩa .
Lời than thở của người dịch :
Tôi là người Hội an, ở đó từ thời còn để chỏm, là học sinh từ thời ABC ở điønh Ông Voi, rồi chùa Bà Mụ, rồi qua Nam tiểu học Hội an thời thầy Lê Tự Tháo, rồi học sinh Trần quý Cáp. Thưở còn Tây cho đến thời Bảo Đại, Hội an là một thành phố tràn ngập người Tàu lẫn người Minh Hương. Người gốc Tàu đông và nắm trọn kinh tế .Thời Ngô Đình Diệm về chấp chính có xây thêm cái Khổng miều to đùng.Tất cả đều là thờ thần nhân , danh nhân là người Tàu. Năm 1928 cụ Phan Khôi than, từ Đèo Ngang trở vào không thấy ai thờ tiền nhân người Việt thời Lý Trần Lê. Có lẽ do chúa Nguyễn rồi tiếp đến Vua Gia long và cháu con không mấy ai mặn mòi với người đàng ngoài. Nhưng không có ngừới Đàng Ngoài thì làm gì có ngừời Việt chúng ta .Họ từ đâu chui ra nhỉ ? Quan Vũ, một võ tướng của Tàu cho dầu tô son điểm phấn cũng không thể sánh được với Đức thánh Trần của ta về võ công, nói chi về như về đức độ làm người. Ấy vậy mà người Việt không thờ đức Thánh Trần mới lạ. Cả người anh hùng Lý thường Kiệt cũng không thấy thờ! . Bây giờ, khắp nơi nơi trên đất nước này đều xây đền đài trừ Hội an chăng? .Hay tại đó chùa Tàu đã đủ đại diện cho văn minh Việt sau này? . Nhiều chùa, nhiều nhà thờ xâyrất to, rất hoàng tráng nhưng tại nơi chốn gọi "di sản văn hóa thế giới" rất nổi tiếng của nước Việt ngày nay , nơi mà người ngoại quốc sang ta thường không thể không tới, từ người Nhật tới người Pháp ai cũng trầm trồ văn hóa sống của dân ta còn sót lại , đó là cửa ngỏ để giới thiệu tiền nhân ta và chiến công của oanh liệt của họ trước kẻ thù phương Bắc , sao nay lại vẫn im hơi lặng tiếng. Bạn là khách gốc Việt từ phương xa về thăm lại quê cũ lắm khi bạn lạc vào đền thờ Mã Viện, kẻ tội đồ đối với dân tộc Việt, mà chẳng hề hay biết, ngôi đền ấy còn có văn bia ca ngợi công đức của Phục Ba do người Tàu viết , thay vì gọi thẳng tên Mã Viện một cách lộ liễu. Người Tàu dùng bài Hoàng hạc lâu , Phong kiều dạ bạc để câu khách du lịch. Cao bá Quát một thi bá của Việt Nam, thơ ông nào có kém thơ Đường cả về số lượng lẫn chất lượng có khi còn vượt trội, ấy vậy mà chẳng có dấu ấn mà ông đã đi qua, thơ văn đã để lại. Bài thơ trên đây là một minh chứng cho sự buồn phiền của mọt người con Hội An nay đang ở xa quê .Lòng quá đổi ngậm ngùi lẫn tiếng thở dài bất lực! Bạn có chia sẽ cùng tôi chăng?