Ai
đó cưỡi chim bay mất, để lại lầu gợi hứng thơ. Thôi
Hiệu lên lầu, ít lâu sau cũng "bay" mất, để lại thơ. Thơ
Thôi Hiệu thì không bay đi đâu cả, mà "đậu" mãi trong Đường
thi để liên miên gợi hứng dịch thơ!
Hoàng Hạc Lâu có lẽ
là bài thơ Đường được nhiều người Việt dịch nhất.
Sau đây là một số bản dịch từ lâu phổ biến, thêm đôi
bản nữa mới ra đời trong thế kỷ 21.
Nguyên văn
Hoàng Hạc lâu
Tích nhân dĩ thừa hoàng
hạc khứ
Thử địa không dư
Hoàng Hạc lâu
Hoàng hạc nhất khứ
bất phục phản
Bạch vân thiên tải
không du du
Tình xuyên lịch lịch
Hán Dương thụ
Phương thảo thê thê
Anh Vũ châu
Nhật mộ hương quan
hà xứ thị
Yên ba giang thượng
sử nhân sầu.
Dịch nghĩa
Lầu Hoàng Hạc
Người xưa cưỡi hạc
vàng bay đi rồi
Đất này nay chỉ còn
trơ tòa lầu Hoàng Hạc
Hạc vàng một bay không
trở lại
Mây trắng ngàn năm
vẫn thong thả lửng lơ bay
Sông tạnh nom rõ hàng
cây trên đất Hán Dương
Cỏ thơm xanh tốt trên
bãi Anh Vũ
Chiều xuống, quê nhà
không biết ở phương nào
Khói sóng trên sông
khiến lòng buồn bã.
Dịch ra thơ Đường
luật
Ngô Tất Tố:
Người xưa cưỡi hạc
đã lên mây,
Lầu hạc còn suông
với chốn này.
Một vắng hạc vàng
xa lánh hẳn,
Ngàn năm mây bạc vẩn
vơ bay.
Vàng gieo bên Hán, ngàn
cây hửng,
Xanh ngắt châu Anh, lớp
cỏ dày.
Trời tối quê nhà đâu
tá nhỉ?
Đầy sông khói sóng
gợi niềm tây!
Khương Hữu Dụng:
Ai cưỡi hạc vàng đi
mất hút,
Trơ lầu Hoàng Hạc
chốn này thôi!
Hạc vàng một đã đi
đi biệt,
Mây trắng ngàn nãm
bay chơi vơi.
Sông tạnh Hán Dương
cây sáng ửng,
Cỏ thơm Anh Vũ bãi
xanh ngời.
Hoàng hôn về đó, quê
đâu tá?
Khói sóng trên sông
não dạ người.
Vũ Hoàng Chương:
Xưa hạc vàng bay vút
bóng người,
Nay lầu Hoàng Hạc chút
thơm rơi.
Vàng tung cánh hạc đi
đi mãi,
Trắng một màu mây
vạn vạn đời.
Cây bến Hán Dương
còn nắng chiếu,
Cỏ bờ Anh Vũ chẳng
ai chơi.
Gần xa, chiều xuống,
đâu quê quán?
Đừng giục cơn sầu
nữa sóng ơi!
Lam Giang:
Người tiên cưỡi hạc
khuất bao giờ,
Lầu hạc nơi này dấu
vẫn trơ.
Hạc cất cánh vàng
bay một nước,
Mây dãng màn bạc lượn
nghìn thu.
Hán Dương cây rạng
sông quanh khúc,
Anh Vũ cồn tươi cỏ
ngập bờ.
Đâu chốn quê hương
trời sẩm tối,
Khói vờn sóng nước
gợi sầu mơ.
Nguyễn Quảng Tuân:
Người xưa cưỡi hạc
đã bay xa,
Hoàng Hạc lầu không
vẫn chốn này.
Mây trắng ngàn năm
lơ lửng mãi,
Hạc vàng một tếch
khuất trùng ngay.
Hàn Dương sông tạnh
cây phô sắc,
Anh Vũ cồn xa cỏ mọc
dày.
Chiều muộn quê nhà
đâu khuất bóng?
Trên sông khói sóng
gợi buồn thay.
Thanh Tâm Tuyền:
Người xưa rong chim hạc
đi khuất,
Đất cũ để trơ lầu
vắng không.
Hoàng hạc thuở biệt
rồi tuyệt dạng,
Mây nghìn kiếp trắng
mải bông lông.
Tạnh quang cây bến
lung linh nắng,
Xanh ngát cỏ đồng
thiêm thiếp hoang.
Xế muộn làng quê nơi
nào nhỉ?
Mặt sông khói quyện
buồn lạ lùng.
Đặng Tiến:
Hạc vàng người trước
cưỡi đi rồi,
Lầu trống còn tên
Hoàng Hạc thôi.
Một thuở hạc vàng
không trở lại,
Nghìn năm mây trắng
vẫn đang trôi.
Hán Dương cây đứng
soi sông sáng,
Anh Vũ cỏ non biếc
bãi bồi.
Chiều tối quê hương
nhìn chẳng thấy,
Trên sông khói sóng
dạ bồi hồi.
Dịch ra thơ lục bát
Trần Trọng Kim:
Người đi cưỡi hạc
từ xưa,
Đất này Hoàng Hạc
còn lưu một lầu.
Hạc vàng đi mất đã
lâu,
Ngàn năm mây trắng
một màu mênh mông.
Hán Dương cây bóng
lòng sông,
Bãi kia Anh Vũ cỏ trông
xanh rì.
Chiều hôm lai láng lòng
quê,
Khói bay sóng vỗ ủ
ê nỗi sầu.
Tản Đà:
Hạc vàng ai cưỡi đi
đâu?
Mà nay Hoàng Hạc riêng
lầu còn trơ!
Hạc vàng đi mất từ
xưa,
Nghìn năm mây trắng
bây giờ còn bay.
Hán Dương sông tạnh
cây bày,
Bãi xa Anh Vũ xanh dày
cỏ non.
Quê hương khuất bóng
hoàng hôn,
Trên sông khói sóng
cho buồn lòng ai?
Hải Đà:
Người xưa theo cánh
hạc vàng,
Vút bay thãm thẳm, bẽ
bàng lầu thơ.
Thoắt đi cánh hạc
xa mờ,
Mênh mang mây trắng
thẫn thờ luyến thương.
Cây xanh vờn bãi Hán
Dương,
Cỏ thơm Anh Vũ lộng
hương bốn bề.
Chiều buông phủ lạnh
bóng quê,
Chập chùng khói sóng
thảm thê khách sầu.
Thu Tứ:
Bản 1:
Người xưa cưỡi hạc
đi rồi,
Lầu xưa còn đứng
chơi vơi một tòa.
Hạc bay đành mãi mãi
xa,
Nghìn năm mây vẫn trắng
lòa tầng không.
Mưa ngừng, nom rõ bãi
sông:
"Ngàn cây thắp nến",
bồng bồng cỏ tươi.(1)
Quê phương nào hở,
chiều ơi?
Mịt mờ sông khói chi
người ngẩn ngơ.
Bản 2:
Hạc vàng vút tự bao
giờ,
Lầu Hoàng Hạc để
đứng trơ bến này.(2)
Hạc đi, về chẳng
hẹn ngày,
Nghìn năm mây trắng
mơ bay khắp trời.
Mưa ngừng, rõ cảnh
xinh tươi:
Bờ cây chen lá, bãi
bồi cỏ lan.
Chiều buông, sông khói
mơ màng,
Lòng ai chợt thắt,
bàng hoàng: quê đâu? |