Trở Về   ]         [  Tác giả   ]  

Laiquangnam giới thiệu
 
Lý Bạch

-o0o0-

Xuân nhật túy khởi ngôn chí ..

Qua đây, tôi đã được bè bạn thân khuyên hãy quên Việt nam đi. Ông hãy sống cho mình trong những ngày còn lại. Đời có bao nhiêu đâu, mình có muốn cũng chịu thôi. Tụi mình, thế hệ sinh thập niên 1940, "lũ chúng ta sinh lầm thế kỷ". Chính vì vậy mà hai câu đầu trong bài thơ sau đây của Lý Bạch thường được các bạn đem bàn luận và được nhiều Khách thơ yêu thích.

Xử thế nhược đại mộng
Hồ vi lao kỳ sinh ,
Đời,đại mộng, tuồng như là thế !,
Hà cớ chi, chìm bể trần ai!,

Thế nên trong bàn cà phê sáng , hay trong tiệc rượu tôi hay đọc thử đoạn cuối của bài này như cùng chia sẻ nỗi niềm cùng họ ...

Cảnh xúc động muốn than đôi tiếng ,
Rượu ngang tầm ta rót mời ta .
Nghêu ngao chờ ánh trăng ngà ,
Khúc ca vừa hết quênCha.. nỗi buồn.

Và điều gì tôi đã thấy trong những ngày ở quê người?. Rằng nay đã có rất, rất nhiều người Việt thuộc lớp người nay trên sáu bảy mươi, họ bắt đầu chịu "sống thiền" , chịu đi du lịch , chịu đi đó đi đây . Họ luôn tìm thư giãn mọi lúc mọi nơi thay vì nghĩ về tương lai tổ quốc Việt thân yêu của mình, bởi một khi nghĩ về , họ thường cúi đầu dấu đi dòng lệ. bởi lòng họ cũng như Mạnh Giao trong Quy tín ngâm

Mực hòa lệ nén vuông thư
Thứ nay sắp gởi người như "Nghìn trùng"
Thư đi hồn xuất đi luôn
Bổng thinh trời lộng ,mình thương mình mình.

 Laiquangnam dịch

Có lẽ trong "Họ" nặng trĩu tâm tư , một chút ngậm ngùi, một cái lắc đầu bất lực .Thôi đành!.

Mời Khách thơ đọc nguyên tác
Lý Bạch
春 日 醉 起 言 志 

Xuân nhật túy khởi ngôn chí ..

Nguyên tác

春 日 醉 起 言 志 

處 世 若 大 夢 
胡 為 勞 其 生 
所 以 終 日 醉
禿 然 臥 前 楹 
覺 來 盼 庭 前 
一 鳥 花 間 鳴 
借 問 此 何 時
春 風 語 流 鶯
感 之 欲 嘆 息
對 酒 還 自 傾 
浩 歌 待 明 月
曲 盡 已 忘 情
 

Phiên âm

Xuân nhật túy khởi ngôn chí
Xử thế nhược đại mộng
Hồ vi lao kỳ sinh ,
Sở dĩ chung nhật túy
Đòi nhiên ngọa tiền doanh
Giác lai miên đình tiền
Nhất điểu hoa gian minh
Tá vấn thử hà nhật
Xuân phong ngữ lưu oanh
Cảm chi dục thán tức
Đối chi hòan tự khuynh
Hạo ca đãi minh nguyệt
Khúc tận dĩ vong tình .
Lý Bạch

Chú vài từ và tạm dịch nghĩa

Xuân nhật túy khởi ngôn chí
Tạm dịch tiêu đề :" Ngày Xuân say bật dậy nói chí mình"

Sống ở đời như thể giấc mộng lớn.( đại mộng )
Làm chi cho khổ thân
Vậy nên ngày ta suốt ,
Nằm lăn ra ngủ trước hiên nhà .

Lúc tỉnh ngó ra trước sân,
Một con chim hót trong khóm hoa.
Thử hỏi hôm nay là ngày gì ,
Mà có tiếng nói của chim oanh bay truyền trong gió Xuân ?

Cảm cảnh muốn thở than.
Đối cảnh ta tự nghiêng bầu rượu.
Ca vang, đợi chờ trăng sáng.
Khúc ca xong quên cả tình buồn

Dich thơ quốc âm

Đời, đại mộng, in tuồng ngờ lắm ,
Hà cớ chi, thân lậm trần ai!,
Xả lòng, say suốt ngày dài,
Gác chân chữ(ừ) ngũ(ủ) nằm ngay trước thềm .

Lúc tỉnh dậy... liếc nhìn sân trước ,
Một chú chim..lả lướt cùng hoa .
Hôm nay ngày mấy y là ..?
Mà...?,_oanh truyền ngữ.., khề khà, _gió xuân !.

Cảnh xúc động muốn than đôi nét ,
Rượu ngang tầm tự rót mời luôn .
Nghêu ngao chờ ánh trăng buông,
Khúc ca vừa dứt, buồn tuông,..hết buồn. !

Laiquangnam dịch

Chú vài từ

1)Đại mộng là thuật ngữ văn học. Đại mộng là thuật ngữ văn chương tùy Khách thơ định nghĩa, nó là vấn nạn trong tâm tư người Việt lớn tuổi hiện nay khi họ đã trải qua những ngày dài đối mặt.

2) Nhược là từ khó chịu, hàm nghĩa là giống như .Trong tiếng Việt mình "nhược" là nhẽ (lý ra ) , thế ( đúng rồi !) , có khi dùng mang ý trái lại.Ca dao Quảng nam có chữ nhược nầy

Ngó lên hòn Kẽm đá Dừng
Thương cha nhớ mẹ quá chừng Bậu (Bạn) ơi
Thương cha nhớ mẹ thì về
Nhược bằng thương kiểng nhớ quê thì đừng

Bạn chỉ là đại từ ngôi thứ hai cho cả hai giống . Bậu là bạn khi đối tượng là người nữ.

Bản dịch của người xưa

01

Tản Đà --

Ở đời như giấc chiêm bao
Cái thân còn đó, lao đao làm gì?
Cho nên suốt buổi say lì,
Nằm lăn trước cột, biết gì có ta.
Tỉnh thôi đưa mắt sân nhà.
Một con chim hót bên hoa ngọt ngào.
Hỏi xem: nay đó ngày nào?
Ngày Xuân gió mát, vui chào tiếng oanh.
Ngậm ngùi cảm cảnh sinh tình,
Nghiêng bầu, mình lại với mình làm vui.
Hát ran, chờ tấm trăng soi,
Thoạt xong câu hát thời rồi đã quên
Tản Đà

02

Ngô Tất Tố

Ở đời như giấc chiêm bao
làm chi mà phải lao đao cho đời
Vậy nên say suốt hôm mai
Bên cây cột trước nằm dài khểnh chân
Tỉnh rồi chợt nhớ trước sân
Tiếng chim đâu đã nghe gần trong hoa
Ngày chi thử hỏi cho ra
Gió xuân đương giục oanh già véo von
Cảm thương lòng những bồn chồn
Đoái trông cảnh vạt dốc luôn chén quỳnh
Hát ngao chờ ánh trăng thanh
Lời ca vừa hết mối tình đã quên

Ngô Tất Tố

03

Bùi Khánh Đản

Đã biết kiếp người là mộng lớn
Sao còn lận đận mãi chưa thôi
Suốt ngày nghiêng ngả ta say khướt
Mê mệt nằm lăn ngủ cửa ngoài
Tỉnh giấc trông ra sân phía trước
Thấy con chim hót giữa hoa tươi
Hỏi nay tháng mấy ngày nào nhỉ
Canh đón xuân sang ríu rít hoài
Ngẫm chuyện xưa nay khơi mối cảm
Rượu ngon lại rót tự mình mời
Nghêu ngao hát mãi chờ trăng sáng
Dứt khúc đà quên hết cả rồi.

Bản dịch tiếng Anh của

Robert Payne

Awakening from drunkenness on a spring day .
Our life in the world ís only a great dream.
Why should I toil (làm khó khăn )my life away?
Let me be drunk all day,
Let me lie at the foot of the house gate
When I wake up.I blink at the garden trees;
A looely bird is singing amid the flowers
I demand of the bird what season it is :
We answers:"The spring wind makes the mango-bird sing"
Moved by his song ,I sigh my heard away
And one more myself wine.
So I sing wildly till the bright moon shines
The song over,all my sense are numb.

Robert Payne