[  Trở Về   ]         [  Tác giả   ] 

---

Laiquangnam giới thiệu

Nguyên tác

節婦吟

君知妾有夫，
贈妾雙明珠。
感君纏綿意，
繫在紅羅襦。
妾家高樓連苑起，
良人執戟明光裡。
知君用心如日月，
事夫誓擬同生死。
還君明珠雙淚垂，
恨不相逢未嫁時。
 

Phiên âm

Tiết phụ ngâm
Quân tri thiếp hữu phu ,
Tặng thiếp song minh châu .
Cảm quân triền miên ý ,
Hệ tại hồng la nhu .
Thiếp gia cao lâu liên uyển khởi ,
Lương nhân chấp kích minh quang lý .
Tri quân dụng tâm như nhật nguyệt ,
Sự phu thệ nghĩ đồng sinh tử .
Hoàn quân minh châu song lệ thuỳ ,
Hận bất tương phùng vị giá thì

Dịch nghĩa (1)

Chàng biết em đã có chồng
Tặng em đôi hạt châu sáng
Cảm động trước tình đeo đẳng của chàng
Em buộc vào áo lụa hồng
Nhà em có lầu cao bên vườn hoa
Chồng em cầm kích túc trực trong điện Minh Quang
Vẫn biết lòng chàng trong sáng như mặt trời, mặt trăng
(Nhưng) em đã thề cùng sống chết với chồng
Trả lại anh hạt minh châu sáng , hai hàng nước mắt ròng ròng
Ân hận rằng không gặp nhau lúc chưa chồng.

(1)bản dịch nghĩa của "Thơ Đường HN", " Thơ Đường" chỉ sách do Hà Nội dịch , đã giới thiệu
(*) Minh Quang: một điện trong hoàng cung triều Hán

Dịch thơ Quốc âm

Tiết phụ Ngâm

Biết em nay đã có chồng,
_Tặng em đôi ngọc là lòng của anh!.
Cảm thương đeo đẳng chân thành,
Ngọc kia em buộc sau manh yếm hồng .
Lầu em vườn Ngự sát song,
Chồng em chống kích gác trong đền vàng.
"Biết Anh nhật nguyệt đôi vừng
...mà em thề độc "vợ chồng tử sinh!"
Trả anh ngọc, đẫm lệ tình ...
Phải chi mình gặp"_ lúc... mình chưa chi"
                          Laiquangnam

2

Khúc ngâm của người tiết phụ
(Người dịch: Ngô Tất Tố )
Chàng hay em có chồng rồi,
Yêu em chàng tặng một đôi ngọc lành.
Vấn vương những mối cảm tình,
Em đeo trong áo lót mình màu sen.
Nhà em vườn ngự kề bên,
Chồng em cầm kích trong đền Minh Quang.
Như gương, vâng biết lòng chàng,
Thờ chồng, quyết chẳng phụ phàng thề xưa.
Trả ngọc chàng, lệ như mưa,
Giận không gặp gỡ khi chưa có chồng.

3

Tào lao bên lề bài Tiết phụ ngâm

Tiết phụ ngâm là khúc ngâm của người đàn bà trưng trinh tiết liệt, nôm na là khúc ngâm của người đàn bà có chồng mà tình cảm thì rất đàng hoàng đề huề ! Có người theo đuổi nàng, tán nàng, đẹp trai không bằng chai mặt ,

Quân tri thiếp hữu phu , (TT)
Cho dù em đã có chồng, (LQN)
Chàng hay em có chồng rồi, (NTT)

Bạn tin không?. Người ta thưòng nghe nói rằng "người phụ nữ sống bằng đôi tai ", dân Quảng nam tôi có câu ca dao cho tình trạng kháng cự õng ẹo này :

1-thương chi mà bạn thương vô cớ ,
nhớ chi mà bạn nhớ bao đồng!
trai đà có vợ, gái đã có chồng có đôi...
Ác nhơn nay bạn thương tôi đeo hoài .!

Kháng cự dữ à nghen ! .Bình tĩnh nào, đoạn này Quảng nam tôi lại có câu ca dao tiếp :

2-lửa gần rơm không cháy cũng tròm trèm
ngồi bên lò rượu hơi hèm cũng say !
                      Ca dao Quảng nam, NVB , trang 196

Cho dù là tiết phụ, nàng cũng chỉ là người. Dấu đâu! Dấu đâu nào!. Nàng đàng hoàng lắm bởi xưa nay có câu tục ngữ "lấy danh thử đàn ông, lấy vàng thử đàn bà" mà. Thấy ngọc cũng ham chứ bộ! .Bỏ uổng! Đôi ngọc Minh châu, của người đàn ông ái mộ đeo đuổi minh, mình phải sao người ta mới tặng cho mình, nàng nghĩ và cất dấu vào chỗ kín , .

繫在紅羅襦

Hệ tại hồng la nhu ( Trương Tịch )
Ngọc kia em buộc sau manh yếm hồng .(Lqn)
Em đeo trong áo lót miønh màu sen ( NTT)

Vậy là kín mu, nhưng cây kim trong bọc có ngày lòi ra, Con cắc kè thay đổi màu da, người hai mặt sống trước sau gì cũng lộ. Nàng cũng ngán chớ bộ. Thà "tự thú trước bình minh"[tên một phim sau 75] còn hơn là để lộ ra giữa chốn công khai giữa bàn dân thiên hạ, có mà như cái mền rách , nghĩ mà ớn :

良人執戟明光裡

Lương nhân chấp kích Minh Quang lý (TT)
Chồng em chống kích gác trong đền vàng. (laiquangnam)
Chồng em cầm kích trong đền Minh Quang(NNT)

Ăn ngủ làm sao yên anh ui! Thôi chi bằng trả lại cho chắc ăn. Là người tiết phụ nàng tự lên dây cót để giữ "khí thế của người tiết phụ" để còn nhìn mặt con các mỗi ngày trong mỗi bữa ăn, a! lý đây rồi :

知君用心如日月，
事夫誓擬同生死。

Tri quân dụng tâm như nhật nguyệt ,
Sự phu thệ nghĩ đồng sinh tử . (Trương Tịch )

"Biết Anh nhật nguyêt đôi vừng
...mà em thề độc "vợ chồng tử sinh!" (laiquangnam )

Như gương, vâng biết lòng chàng,
Thờ chồng, quyết chẳng phụ phàng thề xưa. ( Ngô Tất Tố )

Quả là "miệng lưỡi của người tiết phụ! Một kiểu tiết phụ theo phong cách rất Tàu" mà nay vẫn có người Việt Nam đang cố học .

Vậy là

還君明珠雙淚垂，
恨不相逢未嫁時。

Hoàn quân minh châu song lệ thuỳ ,
Hận bất tương phùng vị giá thì (Trương Tịch )

Trả anh ngọc, đẫm lệ tình ...
Phải chi mình gặp"_ lúc... mình chưa chi"(LAIQUANGNAM)

Trả ngọc chàng, lệ như mưa,
Giận không gặp gỡ khi chưa có chồng. (NTT)

Sau 75, Nàng cố vớt câu cuối với vẻ ngậm ngùi :
Phải chi gặp lúc "...tình hình chưa chi"

Bởi "...tình hình chưa chi" là ngôn ngữ là sau 75, thứ ngôn ngữ báo chí truyền thanh tuyên huấn nay nó lọt vào trong văn chương, trong ca dao lứa đôi , tự thuở giờ .

Bởi dzậy, tôi nghe người dân ít học ở xứ Quảng nam tôi có câu hát ru em họ ca như vầy :

Thương chàng thiếp phải đi đêm ,
Té xuống bờ ruộng đất mềm....... không đau! .
_Không đau ? _ai hỏi ,....... _không đau!
Té xuống năm trước .....
.....năm sau chưa lành!
            Cadao Quảngnam , NVB , 210

Xin chào thua "người tiết phụ Tàu!"
Laiquangnam